Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước và kết quả kinh doanh ở Việt Nam

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:102

Thêm vào BST

Báo xấu

14
lượt xem 4
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục tiêu của đề tài là đánh giá kết quả sản xuất kinh doanh của hai nhóm DNNN và CTCP; nghiên cứu sự khác biệt về kết quả kinh doanh giữa hai nhóm DNNN và CTCP, nghiên cứu sự khác biệt về kết quả kinh doanh của nhóm các CTCP có tỷ lệ sở hữu vốn Nhà nước khác nhau.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước và kết quả kinh doanh ở Việt Nam

BOÄ GIAÙO DUÏC VAØ ÑAØO TAÏO TRÖÔØNG ÑAÏI HOÏC KINH TEÁ TP. HCM ------------------- LÖU THÒ KHAÙNH HAØ COÅ PHAÀN HOÙA DOANH NGHIEÄP NHAØ NÖÔÙC VAØ KEÁT QUAÛ KINH DOANH ÔÛ VIEÄT NAM LUAÄN VAÊN THAÏC SÓ KINH TEÁ TP. HOÀ CHÍ MINH – NAÊM 2008 Trang 1
BOÄ GIAÙO DUÏC VAØ ÑAØO TAÏO TRÖÔØNG ÑAÏI HOÏC KINH TEÁ TP. HCM ------------------- LÖU THÒ KHAÙNH HAØ COÅ PHAÀN HOÙA DOANH NGHIEÄP NHAØ NÖÔÙC VAØ KEÁT QUAÛ KINH DOANH ÔÛ VIEÄT NAM Chuyeân ngaønh: Quaûn Trò Kinh Doanh Maõ soá: 60.34.05 LUAÄN VAÊN THAÏC SÓ KINH TEÁ Ngöôøi höôùng daãn khoa hoïc: TS. VOÕ THÒ QUYÙ TP. HOÀ CHÍ MINH – NAÊM 2008 Trang 2
LÔØI CAÛM ÔN Ñeå hoaøn thaønh ñöôïc baøi luaän vaên naøy, toâi xin pheùp ñöôïc gôûi lôøi caûm ôn ñaàu tieân vaø chaân thaønh nhaát tôùi Coâ TS. Voõ Thò Quyù, ngöôøi ñaõ daãn daét vaø höôùng daãn toâi raát nhieät tình trong vieäc phaùt hieän, choïn loïc ñeà taøi cuõng nhö phöông phaùp nghieân cöùu, phaân tích vaø thöïc hieän luaän vaên. “Coå phaàn hoùa DNNN vaø keát quaû kinh doanh ôû Vieät Nam” laø moät ñeà taøi khoâng ñôn giaûn maëc duø noù khoâng phaûi laø chuû ñeà môùi. Vôùi ñeà taøi naøy, toâi ñaõ gaëp raát nhieàu khoù khaên vaø trôû ngaïi trong quaù trình thu thaäp döõ lieäu thöù caáp, ñaëc bieät laø caùc baùo caùo taøi chính cuûa caùc DNNN trong giai ñoaïn 3 naêm töø 2004-2006, vì trong thôøi gian naøy ôû Vieät Nam vieäc coâng boá thoâng tin chöa mang tính roäng raõi, nhaát laø ñoái vôùi nhöõng coâng ty Nhaø nöôùc chöa nieâm yeát. Ñoái vôùi vieäc thu thaäp caùc baùo caùo taøi chính cuûa nhoùm CTCP coù phaàn thuaän lôïi hôn, vì nhöõng thoâng tin naøy ñaõ ñöôïc coâng boá treân caùc website, tuy nhieân vieäc choïn loïc ñöôïc nhöõng trang web phuø hôïp coù ñaày ñuû soá lieäu BCTC trong 3 naêm lieân tieáp, cuõng nhö vieäc phaûi choïn maãu 30 CTCP ñaùp öùng ñuû ñieàu kieän ñeå nghieân cöùu vaø phaân tích trong soá hôn 300 coâng ty nieâm yeát treân hai saøn giao dòch chöùng khoaùn TPHCM vaø Haø Noäi khoâng phaûi deã daøng. Coù theå noäi dung cuûa luaän vaên seõ khoâng traùnh khoûi nhöõng haïn cheá, song vôùi taát caû söï coá gaéng, noã löïc cuûa baûn thaân cuøng vôùi söï hoã trôï vaø giuùp ñoõ raát nhieät tình cuûa quyù thaày coâ, caùc anh chò ñoàng nghieäp, baïn beø vaø gia ñình, toâi ñaõ hoaøn taát baøi luaän vaên. Nhaân dòp naøy, cho pheùp toâi ñöôïc baøy toû loøng bieát ôn saâu saéc ñeán: Quyù thaày coâ Khoa Quaûn Trò Kinh Doanh, Khoa Sau Ñaïi Hoïc Tröôøng Ñaïi Hoïc Kinh Teá TPHCM ñaõ truyeàn ñaït nhöõng kieán thöùc raát höõu ích vaø quyù baùu trong suoát nhöõng naêm toâi coøn ngoài gheá nhaø tröôøng. Gia ñình laø nôi taïo moïi ñieàu kieän thuaän lôïi cho toâi trong suoát thôøi gian nghieân cöùu vaø thöïc hieän luaän vaên. Caùc anh chò coâng taùc taïi caùc cô quan nhö: Cuïc Thueá TPHCM, Coâng ty Kieåm toaùn Ernst & Young, Coâng ty Kieåm Toaùn Nhaø nöôùc AASC, Coâng ty Quaûn Lyù Quyõ Vinacapital, Coâng ty Chöùng Khoaùn AÂu laïc, Coâng ty Kirby Ñoâng Nam AÙ vaø raát nhieàu caùc moái quan heä khaùc ñaõ giuùp ñôõ toâi raát nhieät tình trong vieäc thu thaäp, xöû lyù döõ lieäu. Nhöõng ngöôøi baïn ñaõ khoâng ngaïi giuùp toâi trong vieäc tieáp caän nhöõng thoâng tin vaø ñoùng goùp yù kieán lieân quan ñeán noäi dung ñeà taøi. Moät laàn nöõa toâi xin ñöôïc gôûi lôøi caûm ôn chaân thaønh ñeán taát caû moïi ngöôøi. Traân troïng Taùc giaû: Löu Thò Khaùnh Haø. Trang 3
LÔØI CAM ÑOAN Toâi xin cam ñoan ñaây laø coâng trình nghieân cöùu cuûa rieâng toâi. Moïi soá lieäu, keát quaû nghieân cöùu trong luaän vaên cuûa toâi laø hoaøn toaøn trung thöïc vaø chöa töøng ñöôïc coâng boá ôû baát kyø moät coâng trình naøo khaùc. Taùc giaû luaän vaên Löu Thò Khaùnh Haø. Trang 4
MUÏC LUÏC Lôøi caûm ôn Lôøi cam ñoan Danh muïc caùc chöõ vieát taét Danh muïc caùc baûng Danh muïc phuï luïc LÔØI MÔÛ ÑAÀU CHÖÔNG 1: CÔ SÔÛ LYÙ LUAÄN VEÀ COÅ PHAÀN HOÙA DNNN………………………………15 1.1 QUAN HEÄ SÔÛ HÖÕU, MOÁI LIEÂN HEÄ GIÖÕA QUAN HEÄ SÔÛ HÖÕU VAØ KEÁT QUAÛ KINH DOANH CUÛA DOANH NGHIEÄP:…………………………………………………………16 1.1.1 Quan heä sôû höõu trong neàn kinh teá thò tröôøng ñònh höôùng XHCN:…………16 1.1.2 Caùc hình thöùc sôû höõu:…………………………………………………………………………………………………17 1.1.2.1 Sôû höõu Nhaø nöôùc:…………………………………………………………………………..17 1.1.2.2 Sôû höõu tö nhaân:………………………………………………………………………………19 1.1.2.3 Sôû höõu hoãn hôïp:……………………………………………………………………………..21 1.1.3 Caùc thaønh phaàn kinh teá:……………………………………………………………………………………………22 1.1.4 Moái lieân heä giöõa quan heä sôû höõu vaø keát quaû kinh doanh cuûa DN:………….24 1.2. COÅ PHAÀN HOÙA DNNN:………………………………………………………………………………………………26 1.2.1 Khaùi quaùt veà coå phaàn hoùa:……………………………………………………………………………………….26 1.2.2 Ñaëc ñieåm CPH ôû moät soá quoác gia khaùc:…………………………………………………………….28 1.3.3 Coå phaàn hoùa ôû Vieät Nam:…………………………………………………………………………………………33 1.3.3.1 Heä thoáng caùc chuû tröông, chính saùch veà CPH DNNN vaø nhöõng ñieåm noåi baät:……………………………………………………………………………………………….33 1.3.3.2 Quaù trình CPH ôû Vieät Nam:………………………………………………………….36 1.3.4 Söï khaùc bieät giöõa CPH ôû Vieät Nam vaø caùc quoác gia khaùc:………………………40 Toùm taét Chöông 1:………………………………………………………………………………………………………………….41 CHÖÔNG 2: THÖÏC TRAÏNG KEÁT QUAÛ KINH DOANH CUÛA NHOÙM DNNN…………………………………………………………..42 2.1 DOANH NGHIEÄP NHAØ NÖÔÙC:……………………………………………………………………………….43 2.1.1 Ñaëc ñieåm DNNN:…………………………………………………………………………………………….43 2.1.2 Nhöõng öu ñaõi vaø haïn cheá aûnh höôûng ñeán keát quaû kinh doanh cuûa caùc DNNN:…………………………………………………………………………………………………………………….44 2.2 CAÙC CHÆ TIEÂU TAØI CHÍNH TRONG PHAÂN TÍCH KEÁT QUAÛ KINH DOANH CUÛA DN:………………………………………………………………………………………………………………….46 2.2.1 Baùo caùo taøi chính:……………………………………………………………………………………………46 Trang 5
2.2.2 Moät soá chæ tieâu taøi chính:………………………………………………………………………………47 2.3 MOÂ TAÛ MAÃU NGHIEÂN CÖÙU:……………………………………………………………………………………49 2.4 KEÁT QUAÛ KINH DOANH CUÛA NHOÙM DNNN:………………………………………………50 2.4.1 Xem xeùt theo ngaønh ngheà hoaït ñoäng:……………………………………………………51 2.4.2 Xem xeùt theo quy moâ hoaït ñoäng:……………………………………………………………..53 Toùm taét Chöông 2:………………………………………………………………………………………………………………….55 CHÖÔNG 3: THÖÏC TRAÏNG KEÁT QUAÛ KINH DOANH CUÛA NHOÙM CTCP……………………………………………………….56 3.1 COÂNG TY COÅ PHAÀN:……………………………………………………………………………………………………57 3.1.1 Ñaëc ñieåm CTCP:………………………………………………………………………………………………57 3.1.2 Nhöõng öu ñaõi vaø haïn cheá aûnh höôûng ñeán keát quaû kinh doanh cuûa caùc CTCP:……………………………………………………………………………………………………………………..57 3.2 MOÂ TAÛ MAÃU NGHIEÂN CÖÙU:……………………………………………………………………………………59 3.3 KEÁT QUAÛ KINH DOANH CUÛA NHOÙM CTCP:……………………………………………….61 3.3.1 Xem xeùt theo ngaønh ngheà hoaït ñoäng:…………………………………………………………………62 3.3.2 Xem xeùt theo quy moâ hoaït ñoäng:………………………………………………………………………….64 3.3.3 Xem xeùt theo tyû leä sôû höõu voán Nhaø nöôùc khaùc nhau:………………………………….65 3.3.3.1 So saùnh keát quaû kinh doanh cuûa nhoùm N1 vaø nhoùm N2:……………….65 3.3.3.2 So saùnh keát quaû kinh doanh cuûa nhoùm N1 vaø nhoùm N3:……………….66 3.3.3.3 So saùnh keát quaû kinh doanh cuûa nhoùm N2 vaø nhoùm N3:……………….68 Toùm taét Chöông 3:………………………………………………………………………………………………………………….69 CHÖÔNG 4: ÑAÙNH GIAÙ CHUNG VAØ KIEÁN NGHÒ………………………………………70 4.1ÑAÙNH GIAÙ KEÁT QUAÛ KINH DOANH CUÛA NHOÙM DNNN VAØ CTCP..71 4.1.1 Ñaùnh giaù theo ngaønh ngheà hoaït ñoäng:…………………………………………………..72 4.1.2 Ñaùnh giaù theo quy moâ hoaït ñoäng:……………………………………………………………74 4.1.3 Ñaùnh giaù chung:……………………………………………………………………………………………….75 4.2 ÑAÙNH GIAÙ VEÀ KEÁT QUAÛ KINH DOANH CUÛA NHOÙM CTCP COÙ TYÛ LEÄ SÔÛ HÖÕU VOÁN NHAØ NÖÔÙC KHAÙC NHAU:………………………………………………………..80 4.3 KIEÁN NGHÒ:………………………………………………………………………………………………………………………82 4.1 Kieán nghò ñoái vôùi Nhaø nöôùc:…………………………………………………………………………..82 4.2 Kieán nghò ñoái vôùi Doanh Nghieäp:…………………………………………………………………84 Toùm taét Chöông 4:………………………………………………………………………………………………………………….85 KEÁT LUAÄN Taøi lieäu tham khaûo Phuï luïc Trang 6
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT Baøi vieát söû duïng moät soá chöõ vieát taét sau ñaây: CBCNV : Caùn boä coâng nhaân vieân CNXH : Chuû nghóa xaõ hoäi CPH : Coå phaàn hoùa CTCP : Coâng ty coå phaàn DN : Doanh nghieäp DNNN : Doanh nghieäp Nhaø nöôùc KQKD : Keát quaû kinh doanh NDT : Nhaø ñaàu tö TLSHVNN : Tỷ lệ sở hữu vốn Nhà nước XHCN : Xaõ hoäi chuû nghóa Trang 7
DANH MUÏC CAÙC BAÛNG CHÖÔNG 2: Goàm caùc baûng sau: Baûng 2.1: Baûng toång hôïp phaân tích toác ñoä taêng cuûa caùc chæ tieâu taøi chính nhoùm DNNN Baûng 2.2: Baûng tính toác ñoä taêng caùc chæ tieâu taøi chính theo ngaønh ngheà hoaït ñoäng cuûa nhoùm DNNN Baûng 2.3: Thang ñieåm tính quy moâ DNNN Baûng 2.4: Baûng tính toác ñoä taêng caùc chæ tieâu taøi chính theo quy moâ hoaït ñoäng cuûa nhoùm DNNN CHÖÔNG 3: Goàm caùc baûng sau: Baûng 3.1 : Baûng toång hôïp phaân tích toác ñoä taêng caùc chæ tieâu taøi chính nhoùm CTCP Baûng 3.2: Baûng tính toác ñoä taêng caùc chæ tieâu taøi chính theo ngaønh ngheà hoaït ñoäng cuûa nhoùm CTCP Baûng 3.3: Baûng tính toác ñoä taêng caùc chæ tieâu taøi chính theo quy moâ hoaït ñoäng cuûa nhoùm CTCP Baûng 3.4: Baûng so saùnh keát quaû kinh doanh cuûa nhoùm N1 vaø N2 Baûng 3.5: Baûng so saùnh keát quaû kinh doanh cuûa nhoùm N1 vaø N3 Baûng 3.6: Baûng so saùnh keát quaû kinh doanh cuûa nhoùm N2 vaø N3 Chöông 4: Goàm caùc baûng sau: Baûng 4.1: Baûng tính toác ñoä taêng trung bình cuûa hai nhoùm DNNN vaø CTCP Baûng 4.2: Baûng xem xeùt theo tyû leä sôû höõu voán Nhaø nöôùc khaùc nhau DANH MUÏC CAÙC PHUÏ LUÏC PHUÏ LUÏC 1: Danh saùch caùc DNNN ñöôïc nghieân cöùu PHUÏ LUÏC 2: Danh saùch caùc CTCP ñöôïc nghieân cöùu PHUÏ LUÏC 3: Baûng phaân theo ngaønh cuûa nhoùm DNNN PHUÏ LUÏC 4: Baûng phaân theo ngaønh cuûa nhoùm CTCP PHUÏ LUÏC 5: Baûng toång hôïp vaø tính toác ñoä taêng caùc chæ tieâu taøi chính cuûa nhoùm DNNN PHUÏ LUÏC 6: Baûng toång hôïp vaø tính toác ñoä taêng caùc chæ tieâu taøi chính cuûa nhoùm CTCP Trang 8
LÔØI MÔÛ ÑAÀU 1. Giôùi thieäu lyù do choïn ñeà taøi: Coâng cuoäc caûi caùch ñaát nöôùc ta ñaõ traûi qua nhieàu thaêng traàm vôùi caùc thôøi kyø lòch söû khaùc nhau, bieåu hieän döôùi nhieàu cheá ñoä sôû höõu khaùc nhau. Trong moãi giai ñoaïn, ñeàu toàn taïi nhöõng hình thöùc sôû höõu nhaát ñònh, nhöng baûn chaát cuûa cheá ñoä sôû höõu laïi ñöôïc quyeát ñònh bôûi hình thöùc sôû höõu naøo ñoùng vai troø chi phoái. Nhöõng naêm ñaàu böôùc vaøo ñoåi môùi, khi sôû höõu taäp theå, sôû höõu toaøn daân chieám öu theá thì neàn kinh teá chuû yeáu bieåu hieän thoâng qua cô cheá taäp trung bao caáp. Trong moät thôøi gian daøi thöïc hieän, hình thöùc naøy ñaõ boäc loä nhieàu yeáu keùm, khoâng kích thích söï caïnh tranh, khoâng taïo ñoäng löïc thuùc ñaåy maø traùi laïi noù coøn laøm kìm haõm söï phaùt trieån cuûa neàn kinh teá. Vôùi quaù trình hoäi nhaäp kinh teá quoác teá thì roõ raøng loaïi hình naøy toû ra khoâng coøn phuø hôïp nöõa. Ngaøy nay, xu höôùng phaùt trieån cuûa nhaân loaïi cho thaáy söï toàn taïi cuûa hình thöùc ña sôû höõu thoâng qua neàn kinh teá nhieàu thaønh phaàn laø moät taát yeáu. Nhaän thöùc ñöôïc ñieàu naøy, Nhaø nöôùc ta ñaõ coù nhöõng chuû tröông, chính saùch thích hôïp vaø moät trong nhöõng chuû tröông quan troïng ñoù laø chöông trình caûi caùch DNNN theo höôùng thöïc hieän coå phaàn hoùa vôùi nhöõng muïc tieâu sau: (Trích theo nghò ñònh 109/2007NÑ-CP ngaøy 26/6/2007 cuûa Chính Phuû veà chuyeån DN 100% voán Nhaø nöôùc thaønh CTCP). 1. Chuyeån ñoåi nhöõng DN maø Nhaø nöôùc khoâng caàn giöõ 100% voán sang loaïi hình DN coù nhieàu chuû sôû höõu; huy ñoäng voán cuûa caùc NDT trong nöôùc vaø nöôùc ngoaøi ñeå naâng cao naêng löïc taøi chính, ñoåi môùi coâng ngheä, ñoåi môùi phöông thöùc quaûn lyù nhaèm naâng cao hieäu quaû vaø söùc caïnh tranh cuûa neàn kinh teá. 2. Ñaûm baûo haøi hoøa lôïi ích cuûa Nhaø nöôùc, DN, NDT vaø ngöôøi lao ñoäng trong DN. 3. Thöïc hieän coâng khai, minh baïch theo nguyeân taéc thò tröôøng, khaéc phuïc tình traïng coå phaàn hoùa kheùp kín trong noäi boä DN, gaén vôùi phaùt trieån thò tröôøng voán, thò tröôøng chöùng khoaùn. Vôùi nhöõng muïc tieâu to lôùn vaø ñaày yù nghóa nhö theá thì vieäc phaùt huy ñöôïc hieäu quaû, huy ñoäng ñöôïc tieàm löïc cuûa toaøn xaõ hoäi khoâng phaûi laø chuyeän deã daøng vaø nhanh choùng thöïc hieän ñöôïc. Vì vaäy, nhöõng nghieân cöùu veà vieäc xaây döïng caáu truùc quyeàn sôû höõu phuø hôïp vôùi moâi tröôøng quaûn lyù cuûa Vieät Nam cuõng nhö nhöõng vaán ñeà xung quanh vieäc thöïc hieän coå phaàn hoùa DNNN ñaõ vaø ñang trôû thaønh moät trong nhöõng yeâu caàu caáp thieát trong giai ñoaïn hieän nay. Ñoù cuõng chính laø lyù do maø ñeà taøi “Coå phaàn hoùa DNNN vaø keát quaû kinh doanh ôû Vieät Nam” ñöôïc choïn laøm nghieân cöùu. Trang 9
2. Trình baøy vaán ñeà nghieân cöùu: Ñeà taøi nghieân cöùu nhöõng vaán ñeà chính sau: Vaán ñeà thöù nhaát: nghieân cöùu veà quan heä sôû höõu, moái lieân heä giöõa quan heä sôû höõu vaø keát quaû hoaït ñoäng kinh doanh cuûa DN. Vaán ñeà thöù hai: nghieân cöùu keát quaû kinh doanh cuûa hai nhoùm DNNN vaø coâng ty Nhaø nöôùc ñaõ CPH trong giai ñoaïn töø naêm 2004 ñeán naêm 2006 thoâng qua vieäc thu thaäp caùc baùo caùo taøi chính vaø phaân tích caùc chæ tieâu taøi chính töø caùc baùo caùo taøi chính naøy. Töø ñoù, so saùnh söï khaùc bieät veà keát quaû kinh doanh giöõa hai nhoùm naøy. Vaán ñeà thöù ba: nghieân cöùu vaán ñeà CPH ôû Vieät Nam, vì ñaây laø quaù trình xaùc laäp cheá ñoä coå phaàn trong kinh teá Nhaø nöôùc nhaèm ña daïng hoùa caùc hình thöùc sôû höõu, hay chính xaùc hôn laø phaùt trieån hình thöùc sôû höõu hoãn hôïp. Qua ñoù nghieân cöùu moái lieân heä giöõa keát quaû kinh doanh cuûa caùc nhoùm CTCP vôùiù tyû leä sôû höõu voán Nhaø nöôùc khaùc nhau. 3. Muïc tieâu nghieân cöùu: Ñaùnh giaù keát quaû saûn xuaát kinh doanh cuûa hai nhoùm DNNN vaø CTCP. Nghieân cöùu söï khaùc bieät veà keát quaû kinh doanh giöõa hai nhoùm DNNN vaø CTCP. Nghieân cöùu söï khaùc bieät veà keát quaû kinh doanh cuûa nhoùm caùc CTCP coù tyû leä sôû höõu voán Nhaø nöôùc khaùc nhau. 4. Ñoái töôïng vaø phaïm vi nghieân cöùu: • Ñoái töôïng nghieân cöùu: goàm 3 nhoùm chính sau: _ Nhoùm DNNN _ Nhoùm CTCP _ Nhoùm CTCP coù tyû leä sôû höõu voán Nhaø nöôùc khaùc nhau. • Phaïm vi nghieân cöùu: _ Caùc DN ñaêng kyù hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh treân laõnh thoå Vieät Nam vaø theo luaät DN Vieät nam. _ Caùc baùo caùo taøi chính cuûa 30 DNNN vaø 30 CTCP trong giai ñoaïn 3 naêm töø naêm 2004 ñeán naêm 2006. Trang 10
5. Phöông phaùp nghieân cöùu: Phöông phaùp nghieân cöùu ñònh tính: Nghieân cöùu laø moät quaù trình tìm kieám caùc tri thöùc ñöôïc khaùi quaùt hoùa ñeå coù theå aùp duïng vaøo vieäc giaûi thích cho moät loaït caùc söï kieän, hieän töôïng. Coù nhieàu phöông phaùp nghieân cöùu ñeå laøm saùng toû caùc vaán ñeà. Trong nhöõng phöông phaùp ñoù thì phöông phaùp ñònh tính toû ra phuø hôïp nhaát ñoái vôùi ñeà taøi nghieân cöùu cuûa baøi vieát naøy vì nhöõng lyù do chính sau: Nghieân cöùu ñònh tính laø moät phöông phaùp tieáp caän nhaèm tìm caùch moâ taû vaø phaân tích ñaëc ñieåm cuûa ñoái töôïng nghieân cöùu. Nghieân cöùu ñònh tính höôùng tôùi tìm hieåu yù nghóa cuûa caùc hieän töôïng, söï kieän xaõ hoäi trong moái töông quan vôùi boái caûnh xaûy ra caùc söï kieäân ñoù, caùc soá lieäu thu thaäp ñöôïc thöôøng theå hieän döôùi daïng vaên baûn moâ taû baûn chaát vaø yù nghóa cuûa hieän töôïng töø goùc nhìn, quan ñieåm cuûa nhaø nghieân cöùu. Nghieân cöùu ñònh tính bao goàm vieäc: _ Phaùt hieän, xaùc ñònh vaø khaùm phaù caùc bieán soá. _ Laøm saùng toû baûn chaát vaø nguyeân nhaân cuûa vaán ñeà. _ Laøm saùng toû haäu quaû cuûa caùc vaán ñeà ñoái vôùi caùc ñoái töôïng chòu söï taùc ñoäng. Ñeå aùp duïng ñöôïc phöông phaùp nghieân cöùu thì caàn phaûi xaùc ñònh ñöôïc loaïi thoâng tin caàn thu thaäp vaø nguoàn thoâng tin cung caáp. Loaïi thoâng tin thu thaäp: Thoâng tin thu thaäp trong baøi vieát ñöôïc xaùc ñònh laø thoâng tin thöù caáp, ñoù laø nhöõng thoâng tin coù saün, bao goàm caùc maãu thuaän tieän sau: _ Caùc baøi vieát, caùc taøi lieäu nghieân cöùu coù lieân quan ñeán noäi dung baøi vieát. _ Caùc vaên baûn, taøi lieäu lieân quan ñeán quaù trình CPH ôû Vieät Nam. _ Caùc baùo caùo taøi chính ba naêm (2004-2006) cuûa hai nhoùm DNNN vaø DNNN ñaõ coå phaàn hoùa. _ Tyû leä sôû höõu voán Nhaø nöôùc cuûa caùc CTCP. _ Quy moâ voán (chæ tieâu voán ñieàu leä) cuûa caùc DNNN vaø CTCP. Trang 11
Nguoàn thoâng tin: _ Caùc vaên baûn, taøi lieäu laáy töø caùc trang web cuûa Boä Coâng Thöông, Ñaûng Coäng Saûn Vieät Nam, saùch baùo, taïp chí… _ Caùc baùo caùo taøi chính, baûng caùo baïch, baûng coâng boá thoâng tin cuûa caùc DNNN ñaõ CPH (CTCP) Do tính chaát coâng khai minh baïch baùo caùo taøi chính cuûa caùc DN khi nieâm yeát treân saøn chöùng khoaùn, neân coù theå tìm thoâng tin cuûa caùc DN treân caùc trang web cuûa moät soá coâng ty chöùng khoaùn. Tuy nhieân, qua khaûo saùt caùc trang web chöùng khoaùn, ña soá chæ trình baøy baùo caùo taøi chính cuûa DN trong hai hoaëc ba naêm gaàn nhaát (2005-2007). Maët khaùc, ñeà taøi chæ nghieân cöùu keát quaû kinh doanh cuûa DN ñaõ CPH trong ba naêm 2004-2006, do vaäy phaûi choïn loïc nhöõng DN coù ñuû baùo caùo ñaùp öùng ñieàu kieän nghieân cöùu. Keát quaû laø ñaõ thu thaäp ñöôïc baùo caùo taøi chính cuûa 30 DNNN ñaõ coå phaàn sau khi ñaõ xem xeùt toaøn boä maãu hôn 300 DN nieâm yeát treân caû hai saøn giao dòch chöùng khoaùn Haø Noäi vaø Hoà Chí Minh. Moät soá trang web chính ñöôïc söû duïng ñeå laáy thoâng tin laø: http //www.vnds.com.vn/ http //www.cophieu68.com/ http //www.hsx.vn/ _ Caùc baùo caùo taøi chính cuûa DNNN Do ñaëc thuø ôû Vieät Nam, vieäc thu thaäp baùo caùo taøi chính, nhaát laø baùo caùo taøi chính trong ba naêm lieân tieáp cuûa caùc DNNN laø raát khoù khaên. Do vaäy, ñeå coù ñöôïc nhöõng thoâng tin naøy, phaûi thoâng qua caùc moái quan heä vôùi moät soá baïn beø, ñoàng nghieäp, anh chò laøm vieäc ôû caùc coâng ty kieåm toaùn, quaûn lyù quyõ, coâng ty chöùng khoaùn vaø cuïc thueá. Cuï theå laø: + Coâng ty chöùng khoaùn AÂu Laïc + Coâng ty quaûn lyù quyõ Vinacapital + Coâng ty kieåm toaùn Earn & Young + Coâng ty kieåm toaùn Nhaø nöôùc (AASC) + Cuïc thueá TPHCM. _ Tyû leä sôû höõu voán Nhaø nöôùc laáy töø baùo caùo vaø voán ñieàu leä cuûa caùc CTCP laáy töø Baûn tin thò tröôøng chöùng khoaùn cuûa Sôû Giao Dòch Chöùng Khoaùn. Trang 12
6. Quy trình nghieân cöùu: Quy trình nghieân cöùu ñöôïc bieåu dieãn theo sô ñoà sau: Cô sôû döõ lieäu töø caùc baùo caùo taøi chính, baûng caùo baïch, coâng boá thoâng tin Phaân tích toác ñoä taêng cuûa caùc chæ tieâu: 1/ Chæ tieâu Doanh thu 2/ Chæ tieâu TSCÑ 3/ Chæ tieâu Lôïi nhuaän tröôùc thueá (EBIT) 4/ Chæ tieâu EBIT/Doanh thu 5/ Chæ tieâu Doanh lôïi tröôùc thueá (BEP) Nhoùm DNNN Nhoùm DNNN Nhoùm DNNN coå phaàn hoùa coå phaàn hoùa 1/ Nhoùm TLSHVNN (N1)
7. YÙ nghóa thöïc tieãn: • Ñoùng goùp veà maët lyù thuyeát: Khaúng ñònh theâm quan heä sôû höõu coù aûnh höôûng tôùi keát quaû kinh doanh cuûa DN. Laø taøi lieäu tham khaûo cho caùc nghieân cöùu lieân quan ñeán vaán ñeà CPH DN. • Ñoùng goùp veà maët thöïc tieãn: Nguï yù cuûa baøi vieát nhaèm muoán thay ñoåi quan ñieåm, caùch nhìn nhaän veà sôû höõu, gia taêng baûo hoä quyeàn taøi saûn tö nhaân cuûa ngöôøi daân cuõng nhö quyeàn laøm chuû cuûa caùc DN trong quaù trình hoaïch ñònh chính saùch cuûa caùc nhaø quaûn lyù. Coù nhö theá môùi phaùt huy ñöôïc heát noäi löïc vaø söùc maïnh cuûa toaøn daân trong coâng cuoäc xaây döïng vaø phaùt trieån ñaát nöôùc. 8. Keát caáu ñeà taøi: Lôøi môû ñaàu. Chöông 1: Cô sôû lyù luaän veà Coå Phaàn Hoùa DNNN Chöông 2: Thöïc traïng keát quaû kinh doanh cuûa nhoùm DNNN Chöông 3: Thöïc traïng keát quaû kinh doanh cuûa nhoùm CTCP Chöông 4: Ñaùnh giaù chung vaø kieán nghò Keát luaän. Trang 14
CHÖÔNG 1: CÔ SÔÛ LYÙ LUAÄN VEÀ COÅ PHAÀN HOÙA DOANH NGHIEÄP NHAØ NÖÔÙC Trang 15
CHÖÔNG 1: CÔ SÔÛ LYÙ LUAÄN VEÀ COÅ PHAÀN HOÙA DOANH NGHIEÄP NHAØ NÖÔÙC 1.1 QUAN HEÄ SÔÛ HÖÕU, MOÁI LIEÂN HEÄ GIÖÕA QUAN HEÄ SÔÛ HÖÕU VAØ KEÁT QUAÛ KINH DOANH CUÛA DOANH NGHIEÄP: 1.1.1 Quan heä sôû höõu trong neàn kinh teá thò tröôøng ñònh höôùng XHCN: Cuøng vôùi quaù trình phaùt trieån cuûa löïc löôïng saûn xuaát, caùc cheá ñoä sôû höõu cuõng nhö caùc hình thöùc sôû höõu cuõng daàn thay ñoåi theo. Trong lòch söû phaùt trieån cuûa nhaân loaïi, caùc cheá ñoä sôû höõu ñaõ töøng toàn taïi vaø laàn löôït thay theá nhau ñoù laø töø cheá ñoä coâng höõu nguyeân thuûy ñeán cheá ñoä chieám höõu noâ leä, cheá ñoä phong kieán, chieám höõu tö nhaân tö baûn chuû nghóa vaø cheá ñoä coâng höõu xaõ hoäi chuû nghóa. Lòch söû phaùt trieån cuûa nhaân loaïi ñaõ cho thaáy raèng, khoâng coù moät cheá ñoä sôû höõu naøo laø thuaàn nhaát moät hình thöùc sôû höõu maø noù laø söï ñan xen nhieàu loaïi hình, nhieàu hình thöùc sôû höõu khaùc nhau. Tuy nhieân, trong ñoù coù moät loaïi hình sôû höõu ñoùng vai troø chi phoái, quy ñònh baûn chaát cuûa cheá ñoä sôû höõu trong töøng giai ñoaïn lòch söû. Xu höôùng phaùt trieån cuûa nhaân loaïi khoâng phaûi ñi ñeán choã ñôn nhaát hoùa maø ngöôïc laïi ngaøy caøng ña daïng hoùa caùc hình thöùc sôû höõu. Neáu nhö trong xaõ hoäi nguyeân thuûy chæ môùi coù coâng höõu nguyeân thuûy thì ngaøy nay, ôû caùc nöôùc ñeàu ñan xen raát nhieàu hình thöùc sôû höõu khaùc nhau. Ñoù laø quy luaät taát yeáu phuø hôïp vôùi quaù trình xaõ hoäi hoùa cuûa löïc löôïng saûn xuaát, löïc löôïng saûn xuaát coù tính xaõ hoäi thì quan heä saûn xuaát cuõng ñoøi hoûi phaûi coù tính xaõ hoäi. Phaùt trieån ñaát nöôùc trong neàn kinh teá thò tröôøng theo ñònh höôùng XHCN ñoøi hoûi “phaûi traûi qua moät thôøi kyø quaù ñoä laâu daøi vôùi nhieàu chaëng ñöôøng, nhieàu hình thöùc toå chöùc kinh teá xaõ hoäi coù tính chaát quaù ñoä vaø trong thôøi kyø quaù ñoä aáy coù nhieàu hình thöùc sôû höõu veà tö lieäu saûn xuaát, nhieàu thaønh phaàn kinh teá”. Ñeå phaùt trieån maïnh meõ löïc löôïng saûn xuaát, Ñaûng ta chuû tröông ña daïng hoùa caùc hình thöùc sôû höõu “töø caùc hình thöùc sôû höõu cô baûn: sôû höõu toaøn daân, sôû höõu taäp theå vaø sôû höõu tö nhaân hình thaønh nhieàu thaønh phaàn kinh teá vôùi nhöõng hình thöùc toå chöùc kinh doanh ña daïng, ñan xen, hoãn hôïp”. Coù theå toùm goïn, quan heä sôû höõu trong neàn kinh teá thò tröôøng ñònh höôùng XHCN ñoøi hoûi phaûi keát hôïp chaët cheõ giöõa hai maët: moät maët phaûi ña daïng hoùa caùc hình thöùc sôû höõu vaø coi ñoù laø moät trong nhöõng ñieàu kieän taát yeáu cuûa kinh teá thò tröôøng, maët khaùc phaûi khoâng ngöøng cuûng coá vaø hoaøn thieän sôû höõu toaøn daân vaø sôû höõu taäp theå. Ñoù laø yeáu toá quyeát ñònh ñaûm baûo ñònh höôùng XHCN veà maët kinh teá. Trang 16
Vieäc keát hôïp hai maët ñoù laø neùt ñaëc thuø cuûa quan heä sôû höõu trong neàn kinh teá thò tröôøng ñònh höôùng XHCN. Ñaây laø vaán ñeà coù tính chieán löôïc nhaèm phaùt huy söùc maïnh cuûa toaøn daân toäc trong söï nghieäp xaây döïng CNXH ôû nöôùc ta. (Nguoàn töø baøi vieát Quan heä sôû höõu trong neàn kinh teá thò tröôøng ñònh höôùng XHCN ñaêng treân trang http://my.opera.com). 1.1.2 Caùc hình thöùc sôû höõu: Coù nhieàu hình thöùc sôû höõu nhö sôû höõu toaøn daân, sôû höõu taäp theå, sôû höõu cuûa caùc toå chöùc chính trò, chính trò xaõ hoäi, xaõ hoäi ngheà nghieäp, sôû höõu hoãn hôïp, sôû höõu tö nhaân, sôû höõu chung… Tuy nhieân, trong phaïm vi baøi vieát naøy chæ ñeà caäp ñeán ba hình thöùc sôû höõu, ñoù laø: sôû höõu Nhaø nöôùc, sôû höõu tö nhaân vaø sôû höõu hoãn hôïp. Neàn kinh teá maø nöôùc ta ñaõ löïa choïn laø neàn kinh teá thò tröôøng ñònh höôùng XHCN. Theo ñoù neáu khoâng coù sôû höõu Nhaø nöôùc (maø ñaïi dieän laø thaønh phaàn kinh teá Nhaø nöôùc) thì seõ khoâng coù ñònh höôùng XHCN, nhöng neáu khoâng coù sôû höõu tö nhaân (ñaïi dieän laø thaønh phaàn kinh teá tö nhaân) thì cuõng seõ khoâng coù kinh teá thò tröôøng. Phaàn döôùi ñaây seõ trình baøy roõ hôn nhöõng ñaëc tröng vaø vai troø cuûa caùc loaïi hình sôû höõu: sôû höõu Nhaø nöôùc vaø sôû höõu tö nhaân. 1.1.2.1 Sôû höõu Nhaø nöôùc: (Trích luïc trong baøi ñaêng treân Taïp Chí Coäng Saûn vôùi chuû ñeà Moät soá vaán ñeà veà sôû höõu Nhaø nöôùc trong neàn kinh teá thò tröôøng ñònh höôùng XHCN caäp nhaät 22/1/2007) Nhöõng ñaëc tröng cuûa sôû höõu Nhaø nöôùc: Nhaø nöôùc vöøa ñoùng vai troø chuû theå sôû höõu nhö caùc chuû theå khaùc, vöøa phaûi laø chuû theå ñònh ra khuoân khoå theå cheá cho toaøn xaõ hoäi. Phaân tích caùc yeáu toá caáu thaønh sôû höõu Nhaø nöôùc goàm nhöõng noäi dung chính sau: Chuû theå Nhaø nöôùc: ñaây laø chuû theå ñaëc bieät vì baûn thaân Nhaø nöôùc laø moät phaùp nhaân vaø quan nieäm veà Nhaø nöôùc cuõng raát khaùc nhau ôû caùc heä thoáng kinh teá khaùc nhau. Ñoái töôïng sôû höõu Nhaø nöôùc: bao goàm hai nhoùm _ Nhoùm thöù nhaát mang tính chaát ñöông nhieân, khoâng theå phaân chia cho caùc chuû theå phi Nhaø nöôùc nhö vuøng trôøi, vuøng bieån, taøi nguyeân trong loøng ñaát, hoaëc caùc ñoái töôïng xuaát hieän gaàn ñaây nhö teân mieàn treân maïng Internet… Chính nhoùm naøy quy ñònh söï caàn thieát khaùch quan cuûa sôû höõu Nhaø nöôùc trong neàn kinh teá thò tröôøng. Trang 17
_ Nhoùm thöù hai goàm caùc ñoái töôïng vöøa coù theå thuoäc sôû höõu Nhaø nöôùc vöøa coù theå thuoäc caùc chuû theå sôû höõu khaùc. Chuû theå sôû höõu cuûa Nhaø nöôùc: Duø toå chöùc theo moâ hình naøo thì chuû theå sôû höõu cuûa Nhaø nöôùc cuõng thöôøng coù nhieàu caáp, vì vaäy vieäc thöïc hieän vaø kieåm soaùt thu nhaäp töø taøi saûn laø raát thaáp. Maët khaùc, quyeàn quaûn lyù thöôøng ñöôïc thöïc hieän bôûi moät boä maùy laøm vieäc theo cheá ñoä coâng chöùc, cô cheá quy traùch nhieäm caù nhaân vaø ñoäng cô ñaït muïc tieâu hieäu quaû vaø aùp löïc kieåm soaùt thöôøng khoâng roõ raøng. Ngoaøi ra, quyeàn chuyeån nhöôïng thöôøng bò haïn cheá, bieåu hieän laø moät soá quyeàn nhö thöøa keá, taëng, bieáu… khoâng theå thöïc hieän ñöôïc vì phaùp luaät khoâng cho pheùp. Khi baøn ñeán vaán ñeà sôû höõu Nhaø nöôùc, caùc nhaø saùng laäp Maùc-Leâ Nin cuõng chöa thoáng nhaát vaø söû duïng nhieàu teân goïi khaùc nhau mang yù nghóa gaàn nhau nhö: sôû höõu toaøn daân, sôû höõu chung, sôû höõu xaõ hoäi, sôû höõu coâng coäng. ÔÛ Vieät Nam, cho ñeán nay caùc hoïc giaû töông ñoái thoáng nhaát yù kieán veà quan nieäm sôû höõu coâng coäng bao goàm taát caû caùc hình thöùc sôû höõu toaøn daân, Nhaø nöôùc vaø taäp theå. Sôû höõu coâng coäng coù noäi haøm roäng hôn vaø bao goàm caû sôû höõu Nhaø nöôùc vaø taäp theå. Sôû höõu coâng coäng ñöôïc söû duïng nhö moät khaùi nieäm roäng ñeå phaân bieät vôùi sôû höõu tö nhaân. Vai troø cuûa sôû höõu Nhaø nöôùc: Neáu quan nieäm sôû höõu Nhaø nöôùc ñaïi dieän cho sôû höõu toaøn daân, thì vai troø cuûa sôû höõu Nhaø nöôùc trong neàn kinh teá thò tröôøng theo ñònh höôùng XHCN coù yù nghóa raát lôùn, bieåu hieän: _ Sôû höõu Nhaø nöôùc laø noøng coát trong vieäc thöïc hieän quaûn lyù Nhaø nöôùc, taïo laäp caùc quan heä saûn xuaát môùi, thöïc hieän caùc muïc tieâu chính trò, xaõ hoäi baûo ñaûm söï phaùt trieån beàn vöõng. _ Sôû höõu Nhaø nöôùc ñaïi dieän cho sôû höõu toaøn daân, toàn taïi treân caùc lónh vöïc ñöôïc hieán phaùp quy ñònh nhö sôû höõu ñaát ñai, taøi nguyeân, vuøng trôøi, vuøng bieån vaø tieàm löïc quoác gia. _ Sôû höõu Nhaø nöôùc coù vai troø höôùng daãn, môû ñöôøng, laø coâng cuï ñieàu tieát neàn kinh teá. Nhö vaäy, sôû höõu Nhaø nöôùc theå hieän tieàm löïc Nhaø nöôùc, laø moät trong nhöõng coâng cuï quan troïng ñieåu tieát neàn kinh teá thò tröôøng ñònh höôùng XHCN. Theo lyù thuyeát thò tröôøng töï do, vai troø cuûa Nhaø nöôùc chæ haïn cheá ôû nhöõng chöùc naêng toái thieåu, töø theá kyû XIX, ñaëc bieät laø giai ñoaïn sau chieán tranh theá giôùi thöù hai, vai troø cuûa Nhaø nöôùc ñöôïc ñeà cao vaø sôû höõu Nhaø nöôùc cuõng ñöôïc taêng leân ñaùng keå, töø cuoái thaäp nieân 70 cuûa theá kyû XX laïi coù xu höôùng môùi dieãn ra theo Trang 18
hai chieàu höôùng traùi ngöôïc nhau. Trong khi vai troø cuûa Nhaø nöôùc vaãn ñöôïc ñeà cao thì nhöõng hình thöùc vaø bieän phaùp tham gia cuûa Nhaø nöôùc vaøo neàn kinh teá ñaõ coù söï thay ñoåi saâu saéc, khu vöïc sôû höõu Nhaø nöôùc trong kinh doanh giaûm maïnh. Hieän nay, tyû troïng DNNN ôû caùc nöôùc coâng nghieäp phöông Taây khoaûng döôùi 10%, keå caû trong GDP vaø trong saûn xuaát coâng nghieäp vaø dòch vuï, trong khi ñoù tyû troïng naøy ôû caùc nöôùc ñang phaùt trieån thöôøng lôùn hôn khoaûng hai laàn. Nhö vaäy, sôû höõu Nhaø nöôùc laø moät phaïm truø kinh teá khaùch quan, gaén lieàn vôùi söï toàn taïi cuûa Nhaø nöôùc, baát keå Nhaø nöôùc ñoù thuoäc theå cheá chính trò xaõ hoäi naøo. ÔÛ caùc nöôùc coù neàn kinh teá thò tröôøng, kinh teá Nhaø nöôùc, DNNN laø moät trong nhöõng coâng cuï ñeå khaéc phuïc nhöõng khuyeát taät cuûa kinh teá thò tröôøng. Möùc ñoä, phaïm vi cuûa khu vöïc kinh teá Nhaø nöôùc, DNNN ñöôïc xaùc ñònh treân cô sôû yeâu caàu cuûa söï phaùt trieån kinh teá xaõ hoäi. Tuy nhieân, khi Nhaø nöôùc naém trong tay moät khoái löôïng sôû höõu khoång loà thì chính nhöõng baát lôïi cuûa sôû höõu Nhaø nöôùc baét nguoàn töø ñaëc ñieåm cuûa chuû theå taäp theå coù xu höôùng laøm giaûm hieäu quaû hoaït ñoäng cuûa khu vöïc naøy, keùo theo söï suït giaûm hieäu quaû cuûa toaøn boä neàn kinh teá. Vì vaäy, xu höôùng Nhaø nöôùc ruùt khoûi nhöõng ngaønh caïnh tranh, CPH caùc DNNN laø moät giaûi phaùp ñaûm baûo hieäu quaû khoâng nhöõng cho caùc DNNN, maø coøn cho caû neàn kinh teá. 1.1.2.2 Sôû höõu tö nhaân: Sôû höõu tö nhaân laø sôû höõu cuûa caùc caù nhaân ñoái vôùi taøi saûn hôïp phaùp cuûa mình. Caùc taøi saûn naøy ñöôïc hình thaønh töø nhieàu nguoàn goác hôïp phaùp khaùc nhau: do lao ñoäng saûn xuaát kinh doanh, hoa lôïi, lôïi töùc, ñöôïc cho taëng, thöøa keá, …(Nguoàn: Theo baøi Phaùp luaät veà taøi saûn vaø quyeàn sôû höõu treân trang www.judaca.edu.vn) Ñaëc tröng cuûa sôû höõu tö nhaân: Sôû höõu tö nhaân veà tö lieäu saûn xuaát ñöôïc coi laø moät trong nhöõng quyeàn töï nhieân cuûa con ngöôøi. ÔÛ caùc nöôùc tö baûn, sôû höõu tö nhaân ñöôïc coi laø thieâng lieâng baát khaû xaâm phaïm. Chuû sôû höõu ñöôïc phaùp luaät trao cho caùc quyeàn roäng raõi ñeå baûo veä taøi saûn thuoäc sôû höõu cuûa mình. Ñoái töôïng sôû höõu tö nhaân trong caùc nöôùc tö baûn khoâng bò haïn cheá. Trong xaõ hoäi chuû nghóa tröôùc ñaây, sôû höõu tö nhaân ñöôïc coi laø sôû höõu cuûa cheá ñoä ngöôøi boùc loät ngöôøi neân bò Nhaø nöôùc tìm caùch xoùa boû. Vì vaäy maø quyeàn sôû höõu tö nhaân ôû caùc nöôùc XHCN bò haïn cheá. Tuy nhieân hieän nay theo phaùp luaät hieän haønh ôû Vieät Nam, quyeàn sôû höõu tö nhaân, keå caû tö lieäu tö baûn ñöôïc thöøa nhaän vaø baûo hoä. Caùc coâng daân, caùc caù nhaân coù quyeàn sôû höõu ñoái vôùi caùc tö lieäu saûn xuaát, thu nhaäp, ñöôïc toå chöùc kinh doanh phuø hôïp vôùi phaùp luaät. Nhö vaäy, sôû höõu tö nhaân coù nhöõng ñaëc tröng sau: Trang 19
Chuû theå cuûa sôû höõu tö nhaân laø coâng daân. Vôùi tö caùch laø sôû höõu chuû, coâng daân ñöôïc chieám höõu, söû duïng vaø ñònh ñoaït ñoái vôùi nhöõng tö lieäu saûn xuaát nhaát ñònh, söû duïng tö lieäu saûn xuaát ñeå kinh doanh trong phaïm vi phaùp luaät cho pheùp. Ñoái töôïng sôû höõu tö nhaân theo phaùp luaät hieän haønh cuûa Vieät nam bao goàm taát caû caùc taøi saûn, tröø nhöõng taøi saûn thuoäc veà sôû höõu tuyeät ñoái cuûa Nhaø nöôùc. (Theo Baùch khoa toaøn thö Vieät nam- Baøi vieát veà quyeàn sôû höõu tö nhaân) Vai troø cuûa sôû höõu tö nhaân: Sôû höõu tö nhaân maø ñaïi dieän laø kinh teá tö nhaân ñoùng vai troø raát quan troïng trong neàn kinh teá. Khu vöïc kinh teá tö nhaân naêm 2005 ñaõ chieám 38,5%GDP, cao gaáp 5,4 laàn tyû troïng 7,11% cuûa khu vöïc kinh teá taäp theå, cao gaáp 2,5 laàn tyû troïng 15,17% cuûa khu vöïc coù voán ñaàu tö nöôùc ngoaøi vaø ñaït xaáp xæ vôùi tyû troïng 39,22% cuûa khu vöïc kinh teá Nhaø nöôùc. Rieâng tyû troïng GDP cuûa caùc DN thuoäc khu vöïc kinh teá tö nhaân nhìn chung ñaõ taêng leân qua caùc naêm: neáu naêm 2000 môùi chieám 7,31% thì naêm 2005 laø 8,91%. Ñaùng löu yù laø toác ñoä taêng tröôûng GDP do caùc DN thuoäc khu vöïc kinh teá tö nhaân luoân cao hôn gaáp röôõi, gaáp ñoâi toác ñoä taêng chung cuõng nhö cao hôn toác ñoä taêng cuûa caùc khu vöïc khaùc (*). Vôùi nhöõng soá lieäu naøy, coù theå thaáy vai troø cuûa kinh teá tö nhaân bieåu hieän ôû nhöõng maët sau: _ Cô caáu laïi ngaønh ngheà. Cô caáu DN ñaõ coù söï chuyeån dòch maïnh meõ, ñaõ xuaát hieän nhieàu DN ôû noâng thoân, vuøng saâu, vuøng xa, nhieàu DN tö nhaân ñaõ hoaït ñoäng trong nhöõng lónh vöïc maø tröôùc ñaây chæ coù DNNN tham gia. _ Goùp phaàn ñaùng keå vaøo vieäc giaûi quyeát vieäc laøm cho xaõ hoäi. Khu vöïc kinh teá tö nhaân chieám tyû troïng cao trong toång soá lao ñoäng ñang laøm vieäc (88,8%), cao hôn raát nhieàu so vôùi tyû troïng 9,7% cuûa khu vöïc Nhaø nöôùc. Trong toång soá lao ñoäng laøm vieäc ôû khu vöïc DN (5,175 nghìn lao ñoäng), thì DN thuoäc khu vöïc kinh teá tö nhaân chieám 42,9%, cao hôn tyû troïng 39,9% cuûa khu vöïc DNNN. Khu vöïc naøy cuõng ñaõ chieám gaàn 1/3 toång voán ñaàu tö toaøn xaõ hoäi.(*) _ Ñoùng goùp chung vaøo thu nhaäp cuûa toaøn xaõ hoäi, thuùc ñaåy taêng tröôûng kinh teá, goùp phaàn khoâng nhoû vaøo vieäc hoaøn thaønh caùc muïc tieâu phaùt trieån kinh teá xaõ hoäi cuûa ñaát nöôùc, taïo neân tính soâi ñoäng vaø caïnh tranh cho thò tröôøng. ((*) : Soá lieäu trích trong baøi vieát Kinh teá tö nhaân: Vò theá quan troïng song vaãn thieáu löïc ñaåy ngaøy 14/6/2006 theo TBTC 71 cuûa trang web Boä taøi chính: http://www.mof.gov.vn). Trang 20