Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Giải pháp giảm thiểu rủi ro trong các dự án đầu tư xây dựng công trên địa bàn huyện Châu Đức, Tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu

Chia sẻ: Acacia2510 _Acacia2510 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:109

Thêm vào BST

Báo xấu

29
lượt xem 6
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Nghiên cứu đóng góp và củng cố lý thuyết về quản trị rủi ro trong các dự án đầu tư xây dựng tạo điều kiện thuận lợi cho các nghiên cứu sâu hơn. Kết quả nghiên cứu sẽ giúp cho lãnh đạo huyện Châu Đức nhìn nhận được thực trạng rủi ro trong các dự án đầu tư công trong lĩnh vực xây dựng trên địa bàn. Từ đó, đề tài đề xuất những giải pháp thích hợp nhằm giảm thiểu rủi ro trong các dự án đầu tư xây dựng công trên địa bàn huyện Châu Đức, Tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Giải pháp giảm thiểu rủi ro trong các dự án đầu tư xây dựng công trên địa bàn huyện Châu Đức, Tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC BÀ RỊA-VŨNG TÀU --------------------------- NGÔ ĐỨC AN MỘT SỐ GIẢI PHÁP GIẢM THIỂU RỦI RO TRONG CÁC DỰ ÁN ĐẦU TƯ XÂY DỰNG CÔNG TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN CHÂU ĐỨC, TỈNH BÀ RỊA – VŨNG TÀU LUẬN VĂN THẠC SĨ Bà Rịa-Vũng Tàu, tháng 6 năm 2020
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC BÀ RỊA-VŨNG TÀU --------------------------- NGÔ ĐỨC AN MỘT SỐ GIẢI PHÁP GIẢM THIỂU RỦI RO TRONG CÁC DỰ ÁN ĐẦU TƯ XÂY DỰNG CÔNG TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN CHÂU ĐỨC, TỈNH BÀ RỊA – VŨNG TÀU Chuyên ngành: QUẢN TRỊ KINH DOANH Mã số ngành: 8340101 CÁN BỘ HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. AO THU HOÀI Bà Rịa-Vũng Tàu, tháng 6 năm 2020
TRƯỜNG ĐH BÀ RỊA-VŨNG TÀU CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM VIỆN ĐÀO TẠO QUỐC TẾ VÀ Độc lập – Tự do – Hạnh phúc SAU ĐẠI HỌC Bà Rịa-Vũng Tàu, ngày 18 tháng 6 năm 2020 NHIỆM VỤ LUẬN VĂN THẠC SĨ Họ tên học viên: Ngô Đức An Giới tính: Nam Ngày, tháng, năm sinh: 01/9/1985 Nơi sinh: Đồng Nai Chuyên ngành: Quản trị kinh doanh MSHV: 17110094 I- Tên đề tài: Giải pháp giảm thiểu rủi ro trong các dự án đầu tư xây dựng công trên địa bàn huyện Châu Đức, Tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu II- Nhiệm vụ và nội dung: Nghiên cứu đóng góp và củng cố lý thuyết về quản trị rủi ro trong các dự án đầu tư xây dựng tạo điều kiện thuận lợi cho các nghiên cứu sâu hơn. Kết quả nghiên cứu sẽ giúp cho lãnh đạo huyện Châu Đức nhìn nhận được thực trạng rủi ro trong các dự án đầu tư công trong lĩnh vực xây dựng trên địa bàn. Từ đó, đề tài đề xuất những giải pháp thích hợp nhằm giảm thiểu rủi ro trong các dự án đầu tư xây dựng công trên địa bàn huyện Châu Đức, Tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu. III- Ngày giao nhiệm vụ: 20/11/2019 IV- Ngày hoàn thành nhiệm vụ: 18/6/2020 V- Cán bộ hướng dẫn: TS. Ao Thu Hoài. CÁN BỘ HƯỚNG DẪN VIỆN ĐÀO TẠO QUỐC TẾ VÀ SAU ĐẠI HỌC (Họ tên và chữ ký) (Họ tên và chữ ký) TS. Ao Thu Hoài
1 LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan luận văn “Giải pháp giảm thiểu rủi ro trong các dự án đầu tư xây dựng công trên địa bàn huyện Châu Đức, Tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu” là công trình nghiên cứu do tôi thực hiện dưới sự hướng dẫn khoa học nhiệt tình của TS. Ao Thu Hoài. Các số liệu, kết quả nêu trong Luận văn là trung thực và chưa từng được ai công bố trong bất kỳ công trình nào khác. Mọi sự giúp đỡ cho việc thực hiện Luận văn này đã được cảm ơn và các thông tin trích dẫn trong Luận văn đã được chỉ rõ nguồn gốc. Bà Rịa - Vũng Tàu, ngày 18 tháng 6 năm 2020 Người thực hiện luận văn Ngô Đức An
2 LỜI CÁM ƠN Để có thể hoàn thành đề tài luận văn thạc sĩ một cách hoàn chỉnh, xin chân thành cảm ơn sự hỗ trợ nhiệt tình của quý Thầy Cô lảm việc tại Viện Sau đại học Đại học Bà Rịa – Vũng Tàu. Xin trân trọng bày tỏ lòng biết ơn đến TS. Ao Thu Hoài, người đã nhiệt tình hướng dẫn và tạo mọi điều kiện tốt nhất cho tôi hoàn thành luận văn này. Xin chân thành bày tỏ lòng biết ơn đến lãnh đạo huyện Châu Đức và các cán bộ trên địa bàn huyện đã luôn quan tâm, động viên và tạo điều kiện cho tôi trong quá trình nghiên cứu. Cuối cùng, tôi xin chân thành cảm ơn đến người thân, các đồng nghiệp đã ủng hộ cho tôi rất nhiều về cả tinh thần và vật chất trong quá trình học tập, nghiên cứu của mình. Người thực hiện Ngô Đức An
3 TÓM TẮT Nền kinh tế - xã hội của một đất nước càng phát triển thì nhu cầu cải thiện và nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân ngày càng cao. Ngoài nhu cầu có nơi ở ổn định, người dân cũng có những mong muốn thiết thực khác như hệ thống giao thông trong khu vực nơi ở được cải thiện, hoặc được kết nối với các cơ sở phục vụ cho đời sống như nhà văn hóa, các trường học, v.v… Những nhu cầu đó phù hợp với các định hướng phát triển của các địa bàn trên khắp cả nước, dẫn đến số lượng dự án đầu tư công và lĩnh vực xây dựng ngày càng tăng. Để tài đã trình bày cơ sở lý luận về quản trị dự án đầu tư, đặc biệt là trong lĩnh vực xây dựng và thực trạng những rủi ro trong các dự án đầu tư công xây dựng trên địa bàn huyện Châu Đức. Kết quả việc đánh giá mức độ rủi ro trong các dự án đầu tư công trong lĩnh vực xây dựng trên địa bàn thông qua các nhóm nhân tố: Chủ đầu tư; Tư vấn xây dựng; Nhà thầu thi công; Nhà thầu phụ, nhà cung ứng; Cộng đồng địa phương và Hệ thống văn bản pháp luật của Nhà nước. Căn cứ vào kết quả đánh giá thực trạng rủi ro trong các dự án đầu tư xây dựng công và định hướng hoạt động của huyện Châu Đức, tác giả đề xuất các nhóm giải pháp giảm thiểu rủi ro trong các dự án đầu tư xây dựng công trên địa bàn huyện Châu Đức, Tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu.
4 MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN ......................................................................................................1 LỜI CÁM ƠN ............................................................................................................2 TÓM TẮT ..................................................................................................................3 MỤC LỤC ..................................................................................................................4 DANH MỤC VIẾT TẮT ..........................................................................................7 DANH MỤC HÌNH ...................................................................................................8 DANH MỤC BẢNG ..................................................................................................9 LỜI MỞ ĐẦU ..........................................................................................................10 1. Tính cấp thiết của đề tài ........................................................................................10 2. Mục tiêu nghiên cứu..............................................................................................11 3. Câu hỏi nghiên cứu ...............................................................................................12 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của luận văn: ..................................................12 5. Phương pháp nghiên cứu.......................................................................................12 6. Tổng quan về lĩnh vực nghiên cứu ........................................................................13 7. Ý nghĩa của nghiên cứu.........................................................................................14 8. Cấu trúc luận văn ..................................................................................................14 CHƯƠNG 1: MỘT SỐ LÝ LUẬN CƠ BẢN VỀ RỦI RO TRONG DỰ ÁN ĐẦU TƯ XÂY DỰNG ......................................................................................................16 1.1 Dự án đầu tư xây dựng ........................................................................................16 1.1.1 Khái niệm dự án ...............................................................................................16 1.1.2 Khái niệm dự án đầu tư xây dựng ....................................................................17 1.1.3 Đặc điểm của dự án đầu tư xây dựng ...............................................................17 1.1.4 Phân loại dự án đầu tư xây dựng ......................................................................19 1.2 Quản lý dự án đầu tư xây dựng ...........................................................................19 1.2.1 Khái niệm quản lý dự án ..................................................................................19 1.2.2 Khái niệm quản lý dự án đầu tư xây dựng .......................................................21
5 1.2.3 Nội dung của quản lý dự án đầu tư xây dựng ..................................................21 1.3 Rủi ro trong dự án đầu tư xây dựng ....................................................................23 1.3.1 Khái niệm rủi ro ...............................................................................................23 1.3.2 Khái niệm rủi ro trong dự án đầu tư xây dựng .................................................25 1.3.3 Phân loại rủi ro trong dự án đầu tư xây dựng ..................................................25 TÓM TẮT CHƯƠNG 1 ..........................................................................................31 CHƯƠNG 2. THỰC TRẠNG RỦI RO TRONG CÁC DỰ ÁN ĐẦU TƯ CÔNG TRONG LĨNH VỰC XÂY DỰNG TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN CHÂU ĐỨC, TỈNH BÀ RỊA – VŨNG TÀU ................................................................................32 2.1 Tổng quan về huyện Châu Đức ...........................................................................32 2.2 Quản lý dự án đầu tư xây dựng công trên địa bàn huyện Châu Đức ..................34 2.2.1 Quy trình thực hiện các dự án đầu tư xây dựng công trên địa bàn huyện Châu Đức ............................................................................................................................35 2.2.2 Mô hình quản lý dự án đầu tư xây dựng công trên địa bàn huyện Châu Đức .38 2.3 Thực trạng rủi ro trong các dự án đầu tư xây dựng công trên địa bàn huyện Châu Đức, Tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu ..................................................................................39 2.3.1 Kết quả nghiên cứu dữ liệu thứ cấp .................................................................39 2.3.2 Kết quả nghiên cứu dữ liệu sơ cấp ...................................................................42 2.3.3 Phân tích một số rủi ro thực tế trong một số dự án đầu tư xây dựng công trên địa bàn huyện Châu Đức ...........................................................................................58 2.4 Đánh giá chung về rủi ro trong các dự án đầu tư công trong lĩnh vực xây dựng trên địa bàn huyện Châu Đức ....................................................................................61 2.4.1 Kết quả đạt được ..............................................................................................62 2.4.2 Tồn tại ..............................................................................................................63 2.4.3 Nguyên nhân của những tồn tại .......................................................................63 TÓM TẮT CHƯƠNG 2 ..........................................................................................65 CHƯƠNG 3. GIẢI PHÁP GIẢM THIỂU RỦI RO TRONG CÁC DỰ ÁN ĐẦU TƯ XÂY DỰNG CÔNG TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN CHÂU ĐỨC .....................66 3.1 Định hướng trong đầu tư xây dựng công của huyện Châu Đức .........................66
6 3.2 Đề xuất giải pháp giảm thiểu rủi ro trong các dự án đầu tư xây dựng công trên địa bàn huyện Châu Đức .................................................................................................68 3.2.1 Giải pháp giảm thiểu rủi ro nhóm Chủ đầu tư .................................................68 3.2.2 Giải pháp giảm thiểu rủi ro nhóm Tư vấn xây dựng ........................................72 3.2.3 Giải pháp giảm thiểu rủi ro nhóm Nhà thầu thi công ......................................76 3.2.4 Giải pháp giảm thiểu rủi ro nhóm Thầu phụ, nhà cung ứng ............................79 3.2.5 Giải pháp giảm thiểu rủi ro nhóm Cộng đồng địa phương ..............................82 3.2.6 Giải pháp giảm thiểu rủi ro nhóm Hệ thống văn bản Nhà nước ......................85 3.2.7 Một số giải pháp khác ......................................................................................86 TÓM TẮT CHƯƠNG 3 ..........................................................................................89 KẾT LUẬN ..............................................................................................................90 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ...............................................................93 PHỤ LỤC 1: THỐNG KÊ MẪU NGHIÊN CỨU ..................................................1 PHỤ LỤC 2: KIỂM ĐỊNH ĐỘ TIN CẬY THANG ĐO CRONBACH’S ALPHA .....................................................................................................................................3 PHỤ LỤC 3: KẾT QUẢ TRUNG BÌNH ................................................................6 PHỤ LỤC 4: BẢNG KHẢO SÁT ............................................................................8
7 DANH MỤC VIẾT TẮT BRVT : Bà Rịa - Vũng Tàu UBND : Ủy ban nhân dân
8 DANH MỤC HÌNH Hình 1. 1 Nội dung quản lý dự án đầu tư xây dựng ..............................................22 Hình 2. 1 Bản đồ hành chính huyện Châu Đức ....................................................34 Hình 2. 2 Quy trình thực hiện dự án đầu tư xây dựng ..........................................35 Hình 2. 3 Quy trình quy hoạch dự án đầu tư xây dựng .........................................36 Hình 2. 4 Sơ đồ mô hình chủ đầu tư trực tiếp quản lý dự án ................................38 Hình 2. 5 Sơ đồ mô hình Ban quản lý dự án ..........................................................39 Hình 2. 6 Tỷ lệ đầu tư công về xây dựng cho các lĩnh vực kinh tế - xã hội của huyện Châu Đức ......................................................................................................42 Hình 2. 7 Quy trình nghiên cứu ..............................................................................43 Hình 2. 8 Biều đồ đánh giá yếu tố rủi ro Chủ đầu tư ............................................48 Hình 2. 9 Biều đồ đánh giá yếu tố rủi ro Tư vấn xây dựng ...................................50 Hình 2. 10 Biều đồ đánh giá yếu tố rủi ro Nhà thầu thi công ...............................52 Hình 2. 11 Biều đồ đánh giá yếu tố rủi ro Thầu phụ, nhà cung ứng....................54 Hình 2. 12 Đánh giá yếu tố rủi ro Cộng đồng địa phương ....................................56 Hình 2. 13 Biều đồ đánh giá yếu tố rủi ro Hệ thống văn bản của Nhà nước .......57
9 DANH MỤC BẢNG Bảng 1. 1 Nhóm rủi ro trong quản trị dự án đầu tư xây dựng ..............................27 Bảng 2. 1 Kết quả thực hiện các dự án đầu tư xây dựng công giai đoạn 2016 – 2018 ...........................................................................................................................40 Bảng 2. 2 Kết quả thực hiện các công trình công theo lĩnh vực giai đoạn 2018 – 2020 ...........................................................................................................................41 Bảng 2. 3 Thông tin chung về đối tượng được khảo sát ........................................44 Bảng 2. 4 Kết quả nghiên cứu thông qua độ tin cậy Cronbach’s Alpha ...............46 Bảng 2. 5 Đánh giá yếu tố rủi ro Chủ đầu tư .........................................................48 Bảng 2. 6 Đánh giá yếu tố rủi ro Tư vấn xây dựng ................................................50 Bảng 2. 7 Đánh giá yếu tố rủi ro Nhà thầu thi công ..............................................52 Bảng 2. 8 Đánh giá yếu tố rủi ro Thầu phụ, nhà cung ứng ..................................54 Bảng 2. 9 Đánh giá yếu tố rủi ro Cộng đồng địa phương ......................................55 Bảng 2. 10 Đánh giá yếu tố rủi ro Hệ thống văn bản của Nhà nước....................57 Bảng 2. 11 Nguyên nhân chậm tiến độ một số dự án đầu tư xây dựng công UBND Huyện Châu Đức làm chủ đầu tư giai đoạn 2017 – 2019 ......................................60 Bảng 3. 1 Danh mục dự án đầu tư xây dựng dự kiến tại huyện Châu Đức năm 2020 ...........................................................................................................................67 Bảng 3. 2 Trình độ chuyên môn tối thiểu của nhân lực tư vấn giám sát ..............74 Bảng 3. 3 Kinh nghiệm làm việc của nhân lực tư vấn giám sát ............................75 Bảng 3. 4 Bảng kê khai thiết bị ...............................................................................79
10 LỜI MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Việt Nam đang bước vào thời kỳ hội nhập sâu rộng với khu vực và quốc tế và đang trở thành điểm đến hấp dẫn cho các nhà đầu tư trong và ngoài nước. Chính điều này đã thúc đẩy sự phát triển mạnh mẽ về cơ sở hạ tầng kỹ thuật, hệ thống giao thông vận tải, điện tử, viễn thông, Nhà nước ngày càng chú trọng đầu tư và phát triển cơ sở hạ tầng nhằm phục vụ cho đời sống của người dân cũng như thúc đẩy cho sự phát triển của nền kinh tế nước nhà. Là một địa phương được quy hoạch để trở thành trung tâm về dầu khí, cảng biển hàng đầu của cả nước, cùng với sự đột phá trong phát triển hạ tầng, Bà Rịa – Vũng Tàu (BRVT) đang trở thành điểm “nóng” thu hút các nhà đầu tư, đặc biệt là trong lĩnh vực xây dựng và bất động sản. Từ đó, các dự án đầu tư xây dựng công trình nhằm kết nối trung tâm Thành phố Vũng Tàu và Thành phố Bà Rịa với các huyện lân cận cũng được chú trọng phát triển để phát huy thế mạnh về du lịch, ngành “công nghiệp không khói” của các khu vực này. Huyện Châu Đức, tỉnh BRVT cũng không nằm ngoài chủ trương phát triển đó. Tuy nhiên, với mục đích thực hiện các mục tiêu đầu tư, phát triển, tạo cơ sở vật chất cho xã hội nên các dự án đầu tư xây dựng công trình thường có thời gian hoạt động dài, chịu tác động trực tiếp từ nhiều yếu tố của môi trường xung quanh như chính trị, tự nhiên, kinh tế, xã hội, luật pháp, công nghệ v.v… Những ảnh hưởng này dẫn tới việc phải thay đổi nhiều tiêu chí cơ bản ban đầu của dự án, thậm chí ảnh hưởng đến hiệu quả đầu tư của dự án. Đây chính là rủi ro tiềm ẩn đối với các dự án xây dựng. Vì vậy, vấn đề quản trị rủi ro trong các dự án đầu tư xây dựng cần được quan tâm một cách đúng mức nhằm đảm bảo được mục tiêu dự án đầu tư xây dựng cả về hiệu quả kinh tế và hiệu quả xã hội. Hiện nay ở Việt Nam, đề tài về quản trị rủi ro cũng đã và đang được các nhà tác giả khoa học quan tâm nghiên cứu. Tuy nhiên, phần lớn các tài liệu nghiên cứu ở Việt Nam chủ yếu tập trung nghiên cứu nội dung quản trị rủi ro nói chung hoặc liên quan đến các ngành hay lĩnh vực mang tính chất đặc biệt như ngân hàng hay bảo hiểm. Riêng lĩnh vực xây
11 dựng thì số nghiên cứu chưa nhiều và còn thiếu cụ thể. Vì vậy công tác quản lý rủi ro trong dự án đầu tư xây dựng vẫn chưa được sự quan tâm đúng mức. Việc sơ sài, chủ quan trong công tác quản trị rủi ro các dự án đầu tư xây dựng dẫn tới việc hàng loạt sai phạm, sự cố tương tự nhau liên tục tái diễn. Thậm chí có những dự án có thể đoán trước được các rủi ro có thể xảy ra nhưng vẫn không có biện pháp ngăn ngừa hoặc hạn chế tổn thất. Do đó, việc nhận dạng, xác định nguồn gốc rủi ro trong các dự án đầu tư xây dựng sẽ cho cái nhìn tổng quát hơn về nguyên nhân thường thấy của rủi ro, từ đó căn cứ vào việc phân tích, đánh giá mức độ tác động của các rủi ro mà các nhà quản trị có thể lựa chọn giải pháp thích hợp, đảm bảo an toàn và đem lại hiệu quả cho các dự án. Với tầm quan trọng của công tác quản lý rủi ro trong lĩnh vực xây dựng như đã đề cập ở trên, tôi chọn đề tài “Giải pháp giảm thiểu rủi ro trong các dự án đầu tư xây dựng công trên địa bàn huyện Châu Đức, Tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu” cho luận văn tốt nghiệp chương trình Thạc sỹ Quản trị kinh doanh của mình. 2. Mục tiêu nghiên cứu Mục tiêu tổng quát Mục tiêu nghiên cứu chung là tác giả xác định và đánh giá các yếu tố rủi ro, từ đó đề xuất giải pháp nhằm giảm thiểu rủi ro trong các dự án đầu tư công trong lĩnh vực xây dựng trên địa bàn huyện Châu Đức. Mục tiêu cụ thể Để đạt được mục tiêu chung trên, đề tài nghiên cứu này được thực hiện nhằm giải quyết ba mục tiêu cụ thể. Thứ nhất, tác giả hệ thống hóa những lý luận về rủi ro và quản trị rủi ro trong dự án đầu tư, đặc biệt là các dự án trong lĩnh vực xây dựng. Thứ hai, tác giả tiến hành xác định thực trạng việc xác định các yếu tố rủi ro trong các dự án đầu tư công trong lĩnh vực xây dựng trên địa bàn huyện Châu Đức thông qua các số liệu sơ cấp và thứ cấp. Cuối cùng là việc tìm ra các giải pháp giảm thiểu rủi ro trong các dự án đầu tư công trong lĩnh vực xây dựng trên địa bàn huyện Châu Đức.
12 3. Câu hỏi nghiên cứu Để đạt được các mục tiêu ở trên, nghiên cứu sẽ trả lời các câu hỏi sau: Câu hỏi 1: Thực trạng rủi ro trong các dự án đầu tư công trong lĩnh vực xây dựng trên địa bàn huyện Châu Đức như thế nào? Câu hỏi 2: Có các yếu tố rủi ro trong các dự án đầu tư công trong lĩnh vực xây dựng trên địa bàn huyện Châu Đức, Tỉnh BRVT? Câu hỏi 3: Những giải pháp nào để giảm thiểu rủi ro trong các dự án đầu tư công trong lĩnh vực xây dựng trên địa bàn huyện Châu Đức là gì? 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của luận văn: Đối tượng nghiên cứu: Rủi ro trong các dự án đầu tư công trong lĩnh vực xây dựng trên địa bàn huyện Châu Đức, Tỉnh BRVT. Đối tượng khảo sát: Đối tượng phỏng vấn là lãnh đạo và nhân viên làm việc tại các phòng ban có liên quan trực tiếp đến các dự án đầu tư công trong lĩnh vực xây dựng trên địa bàn huyện, bao gồm: Trưởng phòng, phó phòng và các chuyên viên các phòng, ban chức năng của huyện, có nhiều kinh nghiệm làm việc trong lĩnh vực quản lý dự án đầu tư xây dựng công. Không gian nghiên cứu: Việc nghiên cứu được thực hiện trong phạm vi huyện Châu Đức, Tỉnh BRVT. Phạm vi nội dung tập trung vào quản trị nhằm giảm thiểu rủi ro các dự án đầu tư xây dựng công tại huyện Châu Đức, BRVT. Các kết quả, tư liệu nghiên cứu về các dự án đầu tư công trong lĩnh vực xây dựng trên địa bàn huyện Châu Đức, Tỉnh BRVT sẽ được lấy từ năm 2016 đến năm 2019 để phục vụ cho nghiên cứu này. 5. Phương pháp nghiên cứu Một mặt, đề tài nghiên cứu các lý thuyết về quản lý, mặt khác đề tài nghiên cứu được thực hiện dựa trên cơ sở thu thập và phân tích các số liệu, báo cáo của huyện Châu Đức, thông qua kết quả khảo sát từ các cán bộ công tác tại các phòng ban của huyện, từ đó đối chiếu, so sánh, đánh giá rút ra kết luận làm tiền đề cho việc đề xuất
13 các giải pháp nhằm giảm thiểu rủi ro trong các dự án đầu tư công về lĩnh vực xây dựng tại huyện Châu Đức. Các phương pháp nghiên cứu được sử dụng trong đề tài này bao gồm có: - Phương pháp định tính: Tác giả sử dụng phương pháp chuyên gia để có được các ý kiến, đánh giá khách quan về rủi ro trong các dự án đầu tư xây dựng công tại huyện Châu Đức, các ý kiến tư vấn về các giải pháp giảm thiểu rủi ro trong các dự án đầu tư công về lĩnh vực xây dựng. - Phương pháp định lượng: Trong quá trình khảo sát, tác giả đã đề xuất các phiếu điều tra các cán bộ đang làm việc tại các phòng, ban liên quan đến các dự án đầu tư xây dựng để có được các đánh giá và ý kiến của khách quan về rủi ro trong các dự án đầu tư công lĩnh vực xây dựng trên địa bàn huyện Châu Đức. - Phương pháp so sánh: Tác giả thực hiện việc so sánh để làm rõ sự khác biệt hay những đặc trưng riêng có của đối tượng nghiên cứu giúp cho các đối tượng quan tâm có căn cứ và đề ra quyết định lựa chọn, nên trong đề tài tác giả đã so sánh để làm nổi bật yêu cầu của giai đoạn hiện nay về việc hạn chế rủi ro trong các dự án đầu tư công lĩnh vực xây dựng. - Phương pháp thống kê: được sử dụng trong việc phân tích các dữ liệu thu thập được từ các phiếu điều tra thu thập được, bao gồm các tiến trình liên quan đến việc thu thập số liệu, tóm tắt, trình bày, tính toán các đặc trưng khác nhau để phản ánh một cách tổng quan đối tượng nghiên cứu. 6. Tổng quan về lĩnh vực nghiên cứu Ehsan và cộng sự (2010) đã liệt kê các nguồn rủi ro phổ biến trong lĩnh vực xây dựng như: Thay đổi về phạm vi và yêu cầu của dự án; lỗi liên quan đến thiết kế; sự thiếu kỹ năng của công nhân xây dựng; sự không chắc chắn về mối quan hệ giữa những người tham gia dự án; công nghệ mới hoặc các trường hợp bất khả kháng.
14 Gajewska và Ropel (2011) đã tổng hợp các nhóm rủi ro trong quản trị dự án đầu tư xây dựng như trong Bảng 1.1. Nguyễn Thị Thúy và Đinh Tuấn Hải (2018) trong bài viết “Xác định rủi ro trong các dự án đầu tư phát triển đô thị” đã sử dụng phương pháp biểu đồ xương cá để xác định rủi ro gắn với nội dung quản lý thi công xây dựng công trình dự án đầu tư phát triển đô thị. Các nội dung này gồm: chất lượng, tiến độ, chi phí, khối lượng, bảo vệ môi trường, an toàn lao động và hợp đồng. Trong đó: Các rủi ro tiềm ẩn gắn với yêu cầu tiến độ bao gồm: Kế hoạch công việc không chi tiết; Chậm trễ cung cấp vật tư, vật liệu; Nhà thầu không đủ nhân lực thi công; Đội ngũ cán bộ không đủ chuyên môn kỹ thuật; Công nhân không đáp ứng chuyên môn, tay nghề; Không thực hiện hoặc thực hiện không tốt việc giám sát tiến độ công việc; Chậm trễ cung cấp máy móc, thiết bị; Yêu cầu tiến độ bàn giao công tình của chủ đầu tư khắt khe; Quy mô công trình không rõ ràng; Thay đổi của chủ đầu tư trong quá trình thi công. Trần Quang Phú (2016) đã xác định các yếu tố rủi ro ảnh hưởng đến sự hoàn thành các dự án đầu tư xây dựng nông thôn mới tại TP. Hồ Chí Minh bao gồm: Chủ đầu tư; Tư vấn xây dựng; Nhà thầu thi công; Thầu phụ, nhà cung ứng; Cộng đồng địa phương. Đây cũng là cơ sở để tác giả xác định các yếu tố rủi ro trong dự án đầu tư công trong lĩnh vực xây dựng tại huyện Châu Đức, Tỉnh BRVT. 7. Ý nghĩa của nghiên cứu Về mặt lý thuyết, nghiên cứu sẽ đóng góp và củng cố lý thuyết về quản trị rủi ro các dự án đầu tư xây dựng, tạo điều kiện cho các nghiên cứu sâu hơn. Về mặt thực tiễn, kết quả nghiên cứu sẽ giúp cho các nhà quản lý nhận diện được những rủi ro có thể gặp phải trong từng giai đoạn của các dự án đầu tư xây dựng và nguyên nhân gây nên các rủi ro đó, từ đó xem xét và lựa chọn giải pháp thích hợp. 8. Cấu trúc luận văn
15 Với mục đích và đối tượng, phạm vi, phương pháp nghiên cứu đã được xác định, luận văn này dự kiến được thiết kế thành 3 chương, đi từ lý thuyết đến thực tiễn, cụ thể như sau: Phần mở đầu Chương 1: Một số lý luận cơ bản về rủi ro trong dự án đầu tư xây dựng. Chương này trình bày các khái niệm và các nghiên cứu có liên quan đến rủi ro trong các dự án đầu tư xây dựng. Các lý thuyết này sẽ làm cơ sở cho việc nghiên cứu thực trạng rủi ro trong các dự án đầu tư xây dựng công trên địa bàn huyện Châu Đức, Tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu. Chương 2: Thực trạng rủi ro các dự án đầu công trong lĩnh vực xây dựng trên địa bàn huyện Châu Đức, Tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu. Chương này trình bày thực trạng rủi ro trong các dự án đầu tư xây dựng công trên địa bàn huyện Châu Đức thông qua việc khảo sát, thu thập và phân tích số liệu. Đây là cơ sở cho việc đề xuất giải pháp giảm thiểu rủi ro trong các dự án đầu tư xây dựng công trên địa bàn huyện Châu Đức, Tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu. Chương 3: Một số giải pháp giảm thiểu rủi ro ro các dự án đầu tư xây dựng công trên địa bàn huyện Châu Đức, Tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu. Chương này trình bày định hướng trong đầu tư công các dự án xây dựng của huyện Châu Đức. Đồng thời từ kết quả phân tích thực trạng rủi ro trong chương 2, tác giả đề xuất một số giải pháp giảm thiểu rủi ro trong các dự án đầu tư công trong lĩnh vực xây dựng trên địa bàn huyện Châu Đức, Tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu. Phần kết luận
16 CHƯƠNG 1: MỘT SỐ LÝ LUẬN CƠ BẢN VỀ RỦI RO TRONG DỰ ÁN ĐẦU TƯ XÂY DỰNG Chương 1 của luận văn trình bày các khái niệm và các nghiên cứu có liên quan đến rủi ro trong các dự án đầu tư xây dựng. Các lý thuyết này sẽ làm cơ sở cho việc nghiên cứu thực trạng rủi ro trong các dự án đầu tư xây dựng công trên địa bàn huyện Châu Đức, Tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu. 1.1 Dự án đầu tư xây dựng 1.1.1 Khái niệm dự án Có nhiều định nghĩa khác nhau về dự án. Tổ chức quốc tế về tiêu chuẩn hóa ISO trong tiêu chuẩn ISO 9000:2000 định nghĩa dự án là “Một quá trình đơn nhất, gồm một tập hợp các hoạt động có phối hợp và được kiểm soát, có thời hạn bắt đầu và kết thúc, được tiến hành để đạt được một mục tiêu phù hợp với các yêu cầu quy định, bao gồm các ràng buộc về thời gian, chi phí và nguồn lực”. Theo Luật Đầu tư (2005) thì “Dự án đầu tư là tập hợp các đề xuất bỏ vốn trung và dài hạn để tiến hành các hoạt động đầu tư trên địa bàn cụ thể, trong khoảng thời gian xác định”. Obinero (2004) cho rằng dự án là sự nỗ lực tạm thời được tiến hành để tạo ra một sản phẩm hoặc dịch vụ duy nhất. Nói “tạm thời” vì nó có thời gian bắt đầu và kết thúc, nói “duy nhất” vì các sản phẩm hay dịch vụ đều khác nhau. Như vậy, dù có nhiều cách hiểu khác nhau nhưng nhìn chung đều chỉ ra những điểm chính của dự án như: (1) các dự án đều được thực hiện bởi con người, bị ràng buộc bởi các nguồn lực hạn chế (con người, tài nguyên, v.v…) và (2) được hoạch định, được thực hiện và được kiểm soát.
17 Theo Luật Đầu tư công Việt Nam năm 2019 của Việt Nam thì “Dự án đầu tư công là dự án sử dụng toàn bộ hoặc một phần vốn đầu tư công”, trong đó vốn đầu tư công bao gồm: Vốn ngân sách Nhà nước; Vốn từ nguồn thu hợp pháp của các cơ quan nhà nước, đơn vị sự nghiệp công lập dành để đầu tư theo quy định của pháp luật. 1.1.2 Khái niệm dự án đầu tư xây dựng Trong luận văn này, dự án đầu tư xây dựng được hiểu là “Tập hợp các đề xuất có liên quan đến việc sử dụng vốn để tiến hành hoạt động xây dựng để xây dựng mới, sửa chữa, cải tạo công trình xây dựng nhằm phát triển, duy trì, nâng cao chất lượng công trình hoặc sản phẩm, dịch vụ trong thời hạn và chi phí xác định.” (Luật Xây dựng, 2014) Như vậy có thể hiểu dự án đầu tư xây dựng bao gồm hai nội dung là đầu tư và hoạt động xây dựng. Nhưng các dự án xây dựng đòi hỏi phải có một diện tích đất nhất định, ở một địa điểm nhất định (bao gồm đất, khoảng không, địa chất, v.v…). Đây là yếu tố vật chất vô cùng quan trọng. Đất ngoài các giá trị về địa chất, còn có giá trị về vị trí, địa lý, kinh tế, môi trường, xã hội, v.v… Do đó, việc quy hoạch, khai thác và sử dụng đất cho các dự án xây dựng có những đặc điểm và yêu cầu riêng, cần hết sức lưu ý khi thực hiện dự án xây dựng. Tổng hợp khái niệm về dự án đầu tư công và dự án đầu tư xây dựng, tác giả khái niệm: “Dự án đầu tư xây dựng công là dự án sử dụng toàn bộ hoặc một phần vốn ngân sách Nhà nước; Vốn từ nguồn thu hợp pháp của các cơ quan Nhà nước để tiến hành hoạt động xây dựng để xây dựng mới, sửa chữa, cải tạo công trình xây dựng”. Như vậy dự án đầu tư xây dựng công mang đầy đủ những đặc điểm của một dự án đầu tư xây dựng, chỉ khác biệt về nguồn vốn sử dụng và cách phân bổ nguồn vốn. 1.1.3 Đặc điểm của dự án đầu tư xây dựng Trong tài liệu “Quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình”, Lê Văn Thịnh (2008)