Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Kiểm soát nội bộ hoạt động tín dụng tại Ngân hàng thương mại cổ phần Kỹ Thương Việt Nam

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:105

Thêm vào BST

Báo xấu

64
lượt xem 4
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục tiêu nghiên cứu của đề tài là phân tích, đánh giá tính hữu hiệu (gồm tính hiệu quả và hiệu lực) của kiểm soát nội bộ đối với hoạt động tín dụng tại NHTMCP Kỹ thương Việt Nam. Từ đó đề xuất các giải pháp nhằm góp phần nâng cao tính hiệu quả và hiệu lực của kiểm soát nội bộ đối với hoạt động tín dụng tại NHTMCP Kỹ thương Việt Nam.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Kiểm soát nội bộ hoạt động tín dụng tại Ngân hàng thương mại cổ phần Kỹ Thương Việt Nam

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGÂN HÀNG NHÀ NƢỚC VIỆT NAM TRƢỜNG ĐẠI HỌC NGÂN HÀNG TP.HỒ CHÍ MINH NGUYỄN HỒNG NGỌC KIỂM SOÁT NỘI BỘ HOẠT ĐỘNG TÍN DỤNG TẠI NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI CỔ PHẦN KỸ THƢƠNG VIỆT NAM LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ Chuyên ngành: Tài chính - Ngân hàng Mã ngành:60 34 02 01 NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC : TS. LÊ THỊ THANH HÀ TP HỒ CHÍ MINH - NĂM 2016
TÓM TẮT Trong nền kinh tế thị trƣờng hiện nay thì Ngân hàng đóng vai trò hết sức quan trọng, là trung gian tín dụng, thanh toán, góp phần thúc đẩy tăng trƣởng và phát triển kinh tế xã hội. Trong đó hoạt động tín dụng đóng vai trò then chốt và thu về nguồn lợi nhuận chủ yếu trong hoạt động của các NHTM. Và với Ngân hàng TMCP Kỹ thƣơng Việt Nam cũng vậy, tín dụng đang là hoạt động mang lại nguồn lợi nhuận chính cho ngân hàng. Trong các hoạt động chính của ngân hàng thì đây cũng là một hoạt động phức tạp, và đi kèm với nó là việc tiềm ẩn nhiều rủi ro có thể xảy ra. Vì thế kiểm soát nội bộ là một hoạt động không thể tách rời khỏi hoạt động tín dụng, mục đích nhầm để hạn chế đến mức thấp nhất rủi ro và mang lại hiệu quả cho hoạt động tín dụng của ngân hàng. Kiểm soát nội bộ cho các hoạt động ngân hàng nói chung và hoạt động tín dụng nói riêng là hết sức quan trọng và cần thiết. Trong thực tế, đã có nhiều ngân hàng áp dụng các mô hình về kiểm soát nội bộ vào các hoạt động của ngân hàng nhƣng tính hữu hiệu của từng trƣờng hợp còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác nhƣ: quy mô, tính chất hoạt động và mục tiêu của ngân hàng. Chính vì vậy, luận văn này đã đi sâu vào nghiên cứu “Kiểm soát nội bộ hoạt động tín dụng tại ngân hàng TMCP Kỹ thƣơng Việt Nam”. Dựa trên các nền tảng lý thuyết, các cơ sở lý luận về hệ thống kiểm soát nội bộ, từ đó vận dụng vào thực tiễn để đánh giá chất lƣợng, mức độ ảnh hƣởng của kiểm soát nội bộ đến hoạt động tín dụng tại ngân hàng TMCP Kỹ thƣơng Việt Nam, kết hợp với phân tích các số liệu thứ cấp thu thập đƣợc trong các báo cáo thƣờng niên, số liệu sơ cấp từ việc khảo sát và ghi chú lại các nhận xét, đánh giá của cán bộ quản lý, nhân viên tín dụng và nhân viên kiểm toán nội bộ trong ngân hàng TMCP Kỹ thƣơng Việt Nam. Từ đó làm cơ sở để đƣa ra các giải pháp, kiến nghị nhằm nâng cao tính hữu hiệu của kiểm soát nội bộ đối với hoạt động tín dụng tại Ngân hàng TMCP Kỹ thƣơng Việt Nam.
LỜI CAM ĐOAN Tôi tên là: NGUYỄN HỒNG NGỌC Sinh ngày 04 tháng 12 năm 1990 tại TPHCM Hiện cƣ ngụ tại: 995/108 Hồng Bàng P12 Q6 TPHCM Hiện công tác tại: Ngân hàng TMCP Hàng Hải Việt Nam – CN Tân Bình Là học viên cao học khóa XVI – lớp Cao học 16A, niên khóa 2014-2016 của trƣờng Đại học Ngân hàng TPHCM Thực hiện đề tài: “Kiểm soát nội bộ hoạt động tín dụng tại ngân hàng thƣơng mại cổ phần Kỹ Thƣơng Việt Nam” Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: TS. Lê Thị Thanh Hà Luận văn đƣợc thực hiện tại trƣờng Đại học Ngân hàng TPHCM Luận văn này chƣa từng đƣợc trình nộp để lấy học vị thạc sỹ tại bất cứ một trƣờng đại học nào. Luận văn này là công trình nghiên cứu của riêng tác giả, kết quả nghiên cứu là trung thực, trong đó không có các nội dung đã đƣợc công bố trƣớc đây hoặc các nội dung do ngƣời khác thực hiện ngoại trừ các trích dẫn đƣợc dẫn nguồn đầy đủ trong luận văn. Tôi xin hoàn toàn chịu trách nhiệm về lời cam đoan danh dự của tôi. TPHCM, ngày 23 tháng 12 năm 2016 Tác giả
LỜI CẢM ƠN Sau thời gian học tập và nghiên cứu, luận văn “Kiểm soát nội bộ hoạt động tín dụng tại ngân hàng thƣơng mại cổ phần Kỹ Thƣơng Việt Nam” đã đƣợc hoàn thành. Ngoài những cố gắng của bản thân, tôi đã nhận đƣợc sự động viên và hỗ trợ rất nhiều từ phía thầy cô, gia đình, đồng nghiệp và bạn bè. Trƣớc hết, tác giả xin thể hiện sự cảm ơn sâu sắc đến TS. Lê Thị Thanh Hà, trƣờng Đại học Ngân hàng TPHCM đã cho tác giả những hƣớng dẫn, góp ý và lời khuyên tận tình để thực hiện luận văn thạc sỹ này. Tôi xin cảm ơn thầy cô Phòng đào tạo Sau đại học – Trƣờng Đại học Ngân hàng TPHCM đã truyền đạt những kiến thức quý báu, hỗ trợ và hƣớng dẫn nhiệt tình trong suốt thời gian tác giả học tập tại đây. Tôi xin gửi lời cảm ơn đến Nguyễn Diệu Hƣơng cùng những bạn bè, đồng nghiệp khác đã giúp đỡ tôi hoàn luận văn này. Đồng thời, tác giả muốn thể hiện sự cảm ơn chân thành đến lãnh đạo của Ngân hàng TMCP Kỹ Thƣơng Việt Nam đã tạo điều kiện cho tác giả hoàn thành luận văn này. Đặc biệt, tác giả xin chân thành cảm ơn các cán bộ tín dụng cũng nhƣ kiểm toán nội bộ ngân hàng đã chia sẻ kinh nghiệm quý báu cũng nhƣ hỗ trợ tác giả trong quá trình thu thập số liệu phân tích tại ngân hàng. Cuối cùng, tác giả thể hiện sự cảm ơn sâu sắc đến bố mẹ, bạn bè và các thầy/cô của tác giả trong quá trình học tập tại khoa Sau đại học đã giúp đỡ, động viên tác giả trong suốt quá trình thực hiện luận văn này. Tác giả
MỤC LỤC CHƢƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ KIỂM SOÁT NỘI BỘ HOẠT ĐỘNG TÍN DỤNG TẠI NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI .................................................................. 1 1.1 Kiểm soát nội bộ hoạt động cấp tín dụng tại NHTM ................................................. 1 1.1.1 Khái quát về hoạt động cấp tín dụng và rủi ro tín dụng tại NHTM .................... 1 1.1.1.1 Khái niệm về tín dụng .................................................................................. 1 1.1.1.2 Vai trò của nghiệp vụ tín dụng ..................................................................... 1 1.1.1.3 Các loại hình tín dụng ngân hàng................................................................. 2 1.1.1.4 Rủi ro tín dụng ............................................................................................. 3 1.1.2 Tính hữu hiệu của kiểm soát nội bộ đối với hoạt động tín dụng ngân hàng ....... 4 1.1.2.1 Khái niệm về tính hữu hiệu của kiểm soát nội bộ ........................................ 4 1.1.2.2 Mục tiêu của kiểm soát nội bộ hoạt động tín dụng ...................................... 5 1.2 Các bộ phận cấu thành kiểm soát nội bộ hoạt động cấp tín dụng theo COSO .......... 6 1.2.1 Môi trƣờng kiểm soát .......................................................................................... 6 1.2.2 Đánh giá rủi ro hoạt động tín dụng ..................................................................... 7 1.2.3 Các thủ tục kiểm soát hoạt động tín dụng ........................................................... 8 1.2.4 Hệ thống thông tin và truyển thông .................................................................. 11 1.2.5 Giám sát ............................................................................................................ 11 1.3 Tiêu chí đánh giá tính hiệu quả và hiệu lực của kiểm soát nội bộ hoạt động tín dụng ........................................................................................................................................ 12 1.3.1 Đánh giá tính hiệu quả của kiểm soát nội bộ hoạt động tín dụng ..................... 12
1.3.2 Đánh giá tính hiệu lực của kiểm soát nội bộ hoạt động tín dụng từ khảo sát ngân hàng ................................................................................................................... 15 Kết luận chƣơng 1 .......................................................................................................... 16 CHƢƠNG 2: THỰC TRẠNG VỀ KIỂM SOÁT NỘI BỘ ẢNH HƢỞNG ĐẾN HIỆU QUẢ HOẠT ĐỘNG TÍN DỤNG TẠI NGÂN HÀNG TMCP KỸ THƢƠNG VIỆT NAM............................................................................................................................... 17 2.1 Giới thiệu về tổ chức và hoạt động kinh doanh của Ngân hàng TMCP Kỹ Thƣơng Việt Nam ........................................................................................................................ 17 2.1.1 Giới thiệu về cơ cấu tổ chức Ngân hàng TMCP Kỹ Thƣơng Việt Nam ........... 17 2.1.2 Thực tế về hoạt động kinh doanh của Ngân hàng TMCP Kỹ Thƣơng Việt Nam giai đoạn 2013-2015 ................................................................................................... 18 2.2 Thực trạng về tổ chức, quy trình kiểm soát nội bộ và ảnh hƣởng đến hiệu quả hoạt động tín dụng tại Ngân hàng TMCP Kỹ Thƣơng Việt Nam .......................................... 21 2.2.1 Thực trạng về tổ chức và quy trình kiểm soát nội bộ hoạt động tín dụng tại Ngân hàng TMCP Kỹ Thƣơng Việt Nam .................................................................. 21 2.2.1.1 Cơ cấu tổ chức............................................................................................ 21 2.2.1.2 Đánh giá về tổ chức và quy định kiểm soát nội bộ hoạt động tín dụng tại Ngân hàng TMCP Kỹ Thƣơng ............................................................................... 23 2.2.1.3 Nguyên tắc phán quyết cấp tín dụng .......................................................... 26 2.2.1.4 Chính sách tín dụng tại Techcombank ....................................................... 27 2.2.1.5 Hệ thống thông tin ...................................................................................... 27 2.2.1.6 Hệ thống chấm điểm tín dụng và xếp hạng tín dụng nội bộ ...................... 27 2.2.1.7 Quy trình nghiệp vụ tín dụng tại Techcombank ........................................ 31 2.2.1.8 Hoạt động giám sát của kiểm toán nội bộ .................................................. 33
2.2.2 Thực tế về kiểm soát nội bộ ảnh hƣởng đến hiệu quả của hoạt động tín dụng tại Techcombank ............................................................................................................. 34 Kết luận chƣơng 2 .......................................................................................................... 37 CHƢƠNG 3: CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƢỞNG ĐẾN TÍNH HIỆU LỰC CỦA KIỂM SOÁT NỘI BỘ HOẠT ĐỘNG TÍN DỤNG TẠI NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI CỔ PHẦN KỸ THƢƠNG VIỆT NAM ............................................................................... 38 3.1 Mô hình nghiên cứu và phƣơng pháp nghiên cứu ................................................... 38 3.1.1 Mô hình nghiên cứu .......................................................................................... 38 3.1.2 Quy trình nghiên cứu ........................................................................................ 38 3.1.3 Thiết kế thang đo và bảng câu hỏi .................................................................... 39 3.1.4 Thiết kế mẫu ...................................................................................................... 42 3.1.5 Thu thập dữ liệu ................................................................................................ 42 3.1.6 Phân tích dữ liệu ................................................................................................ 42 3.2 Kết quả nghiên cứu mô hình .................................................................................... 46 3.2.1 Thống kê mô tả.................................................................................................. 46 3.2.2 Đánh giá độ tin cậy của thang đo bằng hệ số Cronbach's Alpha và phân tích nhân tố hồi quy khám phá (EFA) ............................................................................... 48 3.2.2.1 Đánh giá độ tin cậy của thang đo bằng hệ số Cronbach's Alpha ............... 48 3.2.2.2 Phân tích nhân tố hồi quy khám phá EFA ................................................. 49 3.2.3 Phân tích hồi quy bội......................................................................................... 51 3.2.4 Mô hình nghiên cứu tổng quát .......................................................................... 51 3.2.5 Kiểm định bằng phƣơng pháp phân tích phƣơng sai một yếu tố ...................... 53 Kết luận chƣơng 3 .......................................................................................................... 54
CHƢƠNG 4: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ GIẢI PHÁP GÓP PHẦN NÂNG CAO TÍNH HIỆU LỰC CỦA KIỂM SOÁT NỘI BỘ HOẠT ĐỘNG TÍN DỤNG TẠI NGÂN HÀNG TMCP KỸ THƢƠNG VIỆT NAM ...................................................... 55 4.1 Kết quả nghiên cứu kiểm soát nội bộ hoạt động tín dụng tại ngân hàng TMCP Kỹ Thƣơng Việt Nam .......................................................................................................... 55 4.1.1 Kết quả và hạn chế đạt dƣợc của KSNB ảnh hƣởng đến hiệu quả hoạt động tín dụng tại ngân hàng TMCP Kỹ Thƣơng ...................................................................... 55 4.1.1.1 Kết quả KSNB ảnh hƣởng đến hiệu quả của hoạt động tín dụng .............. 55 4.1.1.2 Hạn chế của KSNB ảnh hƣởng đến hiệu quả hoạt động tín dụng ............. 56 4.1.2 Các nhân tố ảnh hƣởng đến tính hiệu lực của KSNB hoạt động tín dụng tại ngân hàng TMCP Kỹ Thƣơng Việt Nam ................................................................... 57 4.1.2.1 Môi trƣờng kiểm soát ................................................................................. 58 4.1.2.2 Thủ tục kiểm soát ....................................................................................... 58 4.1.2.3 Đánh giá rủi ro ........................................................................................... 59 4.1.2.4 Thông tin và truyền thông .......................................................................... 59 4.1.2.5 Giám sát ..................................................................................................... 60 4.2 Các nhóm giải pháp nâng cao tính hiệu quả và hiệu lực của KSNB hoạt động tín dụng tại Ngân hàng TMCP Kỹ Thƣơng ......................................................................... 61 4.2.1 Nhóm giải pháp cải thiện kiểm soát nội bộ để nâng cao hiệu quả hoạt động tín dụng tại ngân hàng TMCP Kỹ Thƣơng ...................................................................... 61 4.2.2 Nhóm giải pháp tăng cƣờng kiểm soát nội bộ để nâng cao tính hiệu lực của kiểm soát nội bộ hoạt động tín dụng tại ngân hàng TMCP Kỹ Thƣơng .................... 63 4.2.2.1 Đối với nhân tố đánh giá rủi ro .................................................................. 63 4.2.2.2 Đối với nhân tố thủ tục kiểm soát .............................................................. 63
4.2.2.3 Đối với nhân tố giám sát ............................................................................ 64 4.2.2.4 Đối với nhân tố thông tin và truyền thông ................................................. 64 4.2.2.5 Đối với nhân tố môi trƣờng kiểm soát ....................................................... 64 4.2.3 Nhóm giải pháp chung cho ngân hàng Techcombank ...................................... 65 4.3 Hạn chế của đề tài .................................................................................................... 66 Kết luận chƣơng 4 .......................................................................................................... 67 KẾT LUẬN .................................................................................................................... 68 TÀI LIỆU THAM KHẢO .............................................................................................. 70 DANH MỤC PHỤ LỤC ................................................................................................ 73
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT Từ viết tắt Nghĩa tiếng Việt Techcombank Ngân hàng Thƣơng mại cổ phần Kỹ Thƣơng Việt Nam NHNN Ngân hàng Nhà nƣớc NHTM Ngân hàng thƣơng mại NHTMCP Ngân hàng thƣơng mại cổ phần TCTD Tổ chức tín dụng KSNB Kiểm soát nội bộ CIC Trung tâm thông tin tín dụng COSO Committee of Sponsoring Organizations PGD Phòng giao dịch KTNB Kiểm toán nội bộ TSĐB Tài sản đảm baỏ
DANH MỤC CÁC BẢNG Bảng 0.1: Bảng thống kê dƣ nợ cho vay theo phân loại nợ của Techcombank giai đoạn 2013-2015....................................................................................................................... 15 Bảng 1.1 Bảng đánh giá ảnh hƣởng của kiểm soát nội bộ đến các chỉ tiêu hiệu quả hoạt động tín dụng của NHTM .............................................................................................. 15 Bảng 2.1 Kết quả hoạt động kinh doanh Techcombank từ 2013-2015.......................... 19 Bảng 2.2 Thực tế tổ chức và quy trình kiểm soát nội bộ hoạt động tín dụng tại ngân hàng Techcombank ........................................................................................................ 23 Bảng 2.3 Mức phán quyết cấp tín dụng ......................................................................... 26 Bảng 2.4 Trọng số tài chính và phi tài chính Techcombank.......................................... 29 Bảng 2.5 Đánh giá xếp hạng khách hàng doanh nghiệp ................................................ 29 Bảng 2.6 Đánh giá xếp hạng tín dụng khách hàng cá nhân ........................................... 30 Bảng 2.7 Quy trình cấp tín dụng tại Techcombank ....................................................... 32 Bảng 2.8 Chất lƣợng tín dụng Techcombank giai đoạn 2013-2015 .............................. 35 Bảng 2.9 Tỉ lệ nợ xấu so với tổng dƣ nợ tín dụng tại Techcombank 2015 .................... 35 Bảng 2.10 Kiểm soát nội bộ ảnh hƣởng đến hoạt động tín dụng tại Techcombank giai đoạn 2013-2015 .............................................................................................................. 36 Bảng 3.1 Thống kê đánh giá về kiểm soát nội bộ hoạt động tín dụng tại Techcombank .. 43 Bảng 3.2 Kết quả thống kê mô tả dữ liệu ....................................................................... 47
DANH MỤC CÁC HÌNH VÀ BIỂU ĐỒ Hình 0.1: Cơ cấu tổng thu nhập hoạt động của Techcombank giai đoạn 2013-2015 .... 14 Hình 2.1 Tổ chức hoạt động tại Techcombank .............................................................. 18 Hình 2.2 Cơ cấu tổ chức hoạt động kiểm soát tín dụng Techcombank ......................... 22
PHẦN MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài nghiên cứu Ngân hàng xuất hiện từ rất sớm, sự ra đời và phát triển của ngân hàng gắn liền với việc giải quyết nhu cầu trao đổi hàng hóa, thanh toán để phục vụ phát triển, mở rộng sản xuất kinh doanh của các tổ chức kinh tế, các cá nhân với đặc thù của ngân hàng là trung gian tiền tệ. Ngân hàng thƣơng mại (NHTM) là trung gian tín dụng của nền kinh tế, nó đóng vai trò là cầu nối giữa ngƣời thừa vốn và thiếu vốn, thực hiện huy động các nguồn vốn trong nền kinh tế để cung ứng cho các đối tƣợng thiếu vốn và tổ chức các dịch vụ ngân hàng nhằm tạo ra lợi nhuận. Các ngân hàng lớn trên thế giới đang có một cơ cấu thu nhập đa dạng, kết hợp thu nhập từ hoạt động tín dụng, dịch vụ ngân hàng, kinh doanh, đầu tƣ chứng khoán và thu nhập từ các hoạt động khác, nhƣ vậy sẽ phân tán đƣợc các rủi ro tiềm ẩn, đa dạng hóa danh mục hoạt động. Tuy nhiên, nhìn chung các ngân hàng ở Việt Nam vẫn chƣa thực sự đạt đƣợc đa dạng hóa nguồn thu nhập, một số ngân hàng chỉ đang trong quá trình đẩy mạnh cơ cấu lại hoạt động để tạo sự chuyển dịch kinh doanh, đa số vẫn còn tập trung chủ yếu vào hoạt động tín dụng để đem lại nguồn thu nhập chủ yếu cho ngân hàng. Và ngân hàng TMCP Kỹ thƣơng cũng thế, trong cơ cấu thu nhập của ngân hàng những năm vừa qua, nguồn lợi nhuận lớn nhất mang lại cho ngân hàng vẫn xuất phát từ hoạt động tín dụng.
Hình 0.1: Cơ cấu tổng thu nhập hoạt động của Techcombank giai đoạn 2013-2015 76,77% 83,79% 77,14% (Nguồn: Techcom bank – Báo cáo thƣờng niên 2015) Theo đó, thu nhập từ hoạt động tín dụng vẫn luôn chiếm tỷ trọng cao nhất trong các nguồn lợi nhuận của NHTMCP Kỹ thƣơng Việt Nam (theo hình 0.1). Tuy nhiên, tín dụng là hoạt động tiềm ẩn nhiều rủi ro nhất trong các hoạt động của ngân hàng. Rủi ro tín dụng là rủi ro phát sinh do khách hàng không có hoặc mất khả năng chi trả các khoản gốc và lãi cho ngân hàng khi đến hạn thanh toán nhƣ đã cam kết. Từ những rủi ro này có thể ảnh hƣởng đến ngân hàng do không thu hồi đƣợc vốn tín dụng trong khi vẫn phải trả lãi cho các khoản tiền huy động đầu vào, nếu nhẹ thì sẽ mất vốn, nợ xấu cho ngân hàng, nếu nặng thì làm mất thanh khoản hay xa hơn có thể ảnh hƣởng đến thanh khoản của toàn hệ thống ngân hàng và tác động xấu đến nền kinh tế vĩ mô. Vì vậy ngoài các biện pháp kĩ thuật nghiệp vụ, định hƣớng kinh doanh đúng đắn của cấp quản trị thì việc xây dựng các quy trình kiểm soát nội bộ thật tốt đối
với hoạt động tín dụng của NHTM là hết sức quan trọng và cần thiết. KSNB sẽ góp một phần lớn trong việc cảnh báo, ngăn ngừa từ xa và giảm thiểu rủi ro tín dụng, hạn chế đƣợc sự thất thoát vốn tín dụng và nợ xấu cho ngân hàng. Trong giai đoạn hệ thống ngân hàng đang từng bƣớc phục hồi một cách thận trọng nhƣ hiện nay thì tiêu chí an toàn và hiệu quả trong hoạt động tín dụng phải đƣợc đặt lên hàng đầu, các NHTM phải không ngừng nâng cao năng lực quản lý rủi ro, đặc biệt phải xây dựng đƣợc một quy trình kiểm soát nội bộ riêng cho bản thân ngân hàng nhằm giảm thiểu rủi ro. Bảng 0.1: Bảng thống kê dƣ nợ cho vay theo phân loại nợ của Techcombank giai đoạn 2013-2015 31/12/2015 31/12/2014 31/12/2013 Triệu vnd % Triệu vnd % Triệu vnd % Nhóm 1 - Nợ đủ tiêu chuẩn 108.011.527 96.76 76.478.617 95.24 63.736.184 90.70 Nhóm 2 - Nợ cần chú ý 1.750.539 1.57 1.915.114 2.38 3.972.491 5.65 Nhóm 3 - Nợ dưới tiêu chuẩn 309.301 0.28 532.325 0.66 447.898 0.64 Nhóm 4 - Nợ nghi ngờ 537.739 0.48 326.336 0.41 1.128.849 1.61 Nhóm 5 - Nợ có khả năng mất vốn 1.016.666 0.91 1.055.175 1.31 989.497 1.40 111.625.772 100.00 80.307.567 100.00 70.274.919 100.00 (Nguồn: Techcom bank – Báo cáo thƣờng niên2015) Riêng về ngân hàng TMCP Kỹ thƣơng Việt Nam, qua bảng 0.1 ta có thể thấy dƣ nợ có khả năng mất vốn tăng từ năm 2013 sang 2014 nhƣng giảm nhẹ vào cuối năm 2015, tỷ lệ nợ xấu nhóm 5 thấp, giảm dần qua các năm dù mức tăng trƣởng tín dụng vẫn đƣợc đảm bảo tốt, từ đó ta có thể thấy đƣợc mặt tích cực trong công tác kiểm soát tín dụng, giảm nợ xấu của ngân hàng TMCP Kỹ thƣơng. Tuy tỷ lệ có giảm, nhƣng 1.016.666 triệu đồng không phải là một con số nhỏ có thể bỏ qua. Nợ xấu cũng nhƣ rủi ro trong hoạt động tín dụng giống nhƣ một ngòi nổ, nó có thể bùng phát bất cứ lúc nào
mà chúng ta lơ là không chú ý đến vấn đề kiểm soát nó. Vì vậy, KSNB đối với ngân hàng TMCP Kỹ thƣơng là cần thiết và cực kì quan trọng không thể thiếu. Nhận thức đƣợc ý nghĩa của vấn đề trên, tôi đã chọn đề tài: “Kiểm soát nội bộ hoạt động tín dụng tại Ngân hàng TMCP Kỹ thƣơng Việt Nam” để thực hiện luận văn cao học ngành Tài chính – Ngân hàng của mình. 2. Mục tiêu nghiên cứu 2.1 Mục tiêu tổng quát Mục tiêu nghiên cứu của đề tài là phân tích, đánh giá tính hữu hiệu (gồm tính hiệu quả vàhiệu lực) của kiểm soát nội bộ đối với hoạt động tín dụng tại NHTMCP Kỹ thƣơng Việt Nam. Từ đó đề xuất các giải pháp nhằm góp phần nâng cao tính hiệu quả và hiệu lực của kiểm soát nội bộ đối với hoạt động tín dụng tại NHTMCP Kỹ thƣơng Việt Nam. 2.2 Mục tiêu cụ thể: Phân tích, đánh giá đƣợc thực trạng KSNB hoạt động tín dụng ảnh hƣởng thế nào đến hiệu quả tín dụng tại ngân hàng TMCP Kỹ thƣơng Việt Nam. Phân tích các yếu tố cấu thành nên KSNB theo COSO ảnh hƣởng nhƣ thế nào đến tính hiệu lực của KSNB hoạt động tín dụng tại ngân hàng TMCP Kỹ thƣơng Việt Nam. Tìm ra các nguyên nhân hạn chế, từ đó đề xuất giải pháp để nâng cao tính hữu hiệu của KSNB hoạt động tín dụng tại ngân hàng TMCP Kỹ thƣơng Việt Nam. 3. Câu hỏi nghiên cứu Luận văn thực hiện nhằm trả lời 3 câu hỏi trọng tâm nhƣ sau:  Kiểm soát nội bộ hoạt động tín dụng tại NHTMCP Kỹ thƣơng Việt Nam có hiệu quả hay không?
 Các yếu tố nào ảnh hƣởng đến tính hiệu lực của kiểm soát nội bộ hoạt động tín dụng tại NHTMCP Kỹ thƣơng Việt Nam và mức độ ảnh hƣởng nhƣ thế nào?  Những giải pháp nào cần thực hiện để nâng cao tính hiệu quả và hiệu lực của KSNB hoạt động tín dụng tại ngân hàng TMCP Kỹ thƣơng Việt Nam? 4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu Luận văn nghiên cứu về kiểm soát nội bộ hoạt động tín dụng tại NHTMCP Kỹ thƣơng Việt Nam. Phạm vi nghiên cứu của luận văn là phân tích các số liệu thứ cấp của ngân hàng TMCP Kỹ thƣơng từ năm 2013 đến 2015, thu thập các số liệu sơ cấp bằng cách thực hiện khảo sát các nhân viên tín dụng, cán bộ quản lý, nhân viên kiểm toán nội bộ thuộc NHTMCP Kỹ thƣơng Việt Nam thông qua bảng câu hỏi khảo sát trong thời gian từ 01/04/2016 đến 30/9/2016. Trong hoạt động tín dụng nghiên cứu, đề tài chỉ giới hạn ở hoạt động cho vay (không bao gồm bao thanh toán, bảo lãnh, chiết khấu, tái chiết khấu). 5. Phƣơng pháp nghiên cứu Trong luận văn này sử dụng 2 phƣơng pháp nghiên cứu chủ yếu là phƣơng pháp nghiên cứu định tính và phƣơng pháp nghiên cứu định lƣợng. Phƣơng pháp nghiên cứu định tính: thu thập, phân tích cách thức tổ chức và các quy định liên quan đến kiểm soát nội bộ về hoạt động tín dụng tại ngân hàng TMCP Kỹ thƣơng Việt Nam. Thu thập, tổng hợp các số liệu thứ cấp về các chỉ tiêu hoạt động tài chính tại NHTMCP Kỹ thƣơng Việt Nam. Dùng phƣơng pháp thống kê mô tả, phân tích so sánh để đánh giá thực trạng hoạt động và tính hiệu quả của kiểm
soát nội bộ hoạt động tín dụng, trả lời cho câu hỏi “Kiểm soát nội bộ hoạt động tín dụng tại NHTMCP Kỹ thƣơng Việt Nam có hiệu quả hay không?”. Phƣơng pháp nghiên cứu định lƣợng: thu thập dữ liệu sơ cấp bằng cách thực hiện phỏng vấn, khảo sát các cán bộ ngân hàng TMCP Kỹ thƣơng Việt Nam dựa trên các bộ phận cấu thành kiểm soát nội bộ theo COSO và đƣa ra mô hình định lƣợng chứa các nhân tố trên. Sử dụng phần mềm SPSS trong quá trình phân tích dữ liệu để cho kết quả về độ tin cậy của các nhân tố đƣa vào mô hình thông qua hệ số Cronbach’s Alpha, phân tích nhân tố khám phá, sau đó phân tích hồi quy bội để đo mức độ ảnh hƣởng của các nhân tố trên đến biến phụ thuộc là tính hiệu lực của KSNB và kiểm định bằng phƣơng pháp phân tích phƣơng sai một yếu tố. Từ đó trả lời cho câu hỏi “Các yếu tố nào ảnh hƣởng đến tính hiệu lực của kiểm soát nội bộ hoạt động tín dụng tại NHTMCP Kỹ thƣơng Việt Nam và mức độ ảnh hƣởng nhƣ thế nào?”. Tác giả dựa vào các bộ phận cấu thành KSNB theo COSO, trích ra 5 nhân tố ảnh hƣởng để đƣa vào mô hình định lƣợng đo lƣờng tính hiệu lực của KSNB hoạt động tín dụng tại NHTMCP. Từ đó ta có mô hình lý thuyết để đánh giá tính hiệu lực của hệ thống kiểm soát nội bộ hoạt động tín dụng của NHTMCP Kỹ thƣơng Việt Nam theo COSO: HL = β0 + β1*MT + β2*DG + β3*TTKS + β4*TT + β5*GS Trong đó: HL: Tính hiệu lực MT: Môi trƣờng kiểm soát DG: Đánh giá rủi ro TTKS: Thủ tục kiểm soát TT: Thông tin và truyền thông
GS: Giám sát β0- β5 : hệ số hồi quy Từ các kết quả nghiên cứu trên, ta sử dụng phƣơng pháp phân tích, dự đoán, suy luận logic để đƣa ra các đề xuất, kiến nghị để giải quyết những hạn chế còn tồn tại cũng nhƣ góp phần phát triển kiểm soát nội bộ hoạt động tín dụng tại NHTMCP Kỹ thƣơng Việt Nam. Qua đó trả lời cho câu hỏi “Những giải pháp nào cần thực hiện để nâng cao tính hiệu lực của KSNB hoạt động tín dụng tại ngân hàng TMCP Kỹ thƣơng Việt Nam.”. Nguồn số liệu: luận văn sử dụng những nguồn số liệu sau - Thứ cấp: thu thập đƣợc từ các báo cáo thƣờng niên của NHTMCP Kỹ thƣơng Việt Nam từ năm 2013 đến 2015; các quy trình, quy định nội bộ về cấp tín dụng, kiểm soát nội bộ hoạt động tín dụng; các số liệu, chỉ tiêu tra cứu đƣợc từ hệ thống NHTMCP Kỹ thƣơng Việt Nam. - Sơ cấp: thực hiện phỏng vấn, khảo sát bằng bảng câu hỏi với sự giúp đỡ của 120 cán bộ NHTMCP Kỹ thƣơng Việt Nam tại các cấp quản lý, nhân viên tín dụng, cán bộ kiểm toán nội bộ ở các Chi nhánh, PGD trong TPHCM, Hà Nội và các khu vực lân cận. 6. Nội dung nghiên cứu Nội dung nghiên cứu của luận văn đƣợc chia ra làm 4 chƣơng: - Chƣơng 1: Cơ sở lý luận về kiểm soát nội bộ hoạt động tín dụng tại Ngân hàng thƣơng mại. - Chƣơng 2: Thực trạng về kiểm soát nội bộ hoạt động tín dụng tại ngân hàng TMCP Kỹ thƣơng Việt Nam.
- Chƣơng 3: Các nhân tố ảnh hƣởng đến tính hiệu lực của kiểm soát nội bộ hoạt động tín dụng tại Ngân hàng TMCP Kỹ thƣơng Việt Nam. - Chƣơng 4: Kết quả nghiên cứu và giải pháp góp phần nâng cao tính hiệu lực của kiểm soát nội bộ đối với hoạt động tín dụng tại NHTMCP Kỹ thƣơng Việt Nam. 7. Tổng quan về lĩnh vực nghiên cứu Nội dung nghiên cứu về kiểm soát nội bộ hoạt động tín dụng đã có một số các công trình tiêu biểu sau: - Nguyễn Minh Phƣơng: “Một số yếu kém trong quy trình kiểm soát nội bộ hoạt động tín dụng của các NHTM và khuyến nghị” – 2014 - Tạp chí công nghệ ngân hàng (số 06). Công trình nghiên cứu này đã nêu đƣợc một số vấn đề chung, thực trạng quy trình kiểm soát nội bộ tại các tổ chức tín dụng và từ đó đƣa ra các giải pháp và đề xuất. Tuy nhiên, công trình nghiên cứu trên thực hiện và đƣa ra kiến nghị nhằm hoàn thiện kiểm soát nội bộ hoạt động tín dụng cho các NHTM, không dựa trên nghiên cứu một ngân hàng cụ thể nào và đƣa ra các kiến nghị cụ thể nên khác so với luận văn của tác giả. - Võ Thị Hoàng Nhi và Lê Thị Thanh huyền: “Hoàn thiện hệ thống kiểm soát nội bộ của các ngân hàng thƣơng mại Việt Nam theo mô hình COSO” – 2014 - Tạp chí công nghệ ngân hàng (số 14), Tp. Hồ Chí Minh. Công trình nghiên cứu này đã nếu đƣợc một số vấn đề chung về hệ thống kiểm soát nội bộ, thực trạng và giải pháp hoàn thiện hệ thống kiểm soát nội bộ theo mô hình COSO cho các NHTM Việt Nam. Công trình nghiên cứu này đƣợc thực hiện nghiên cứu chung cho tất cả các NHTM Việt Nam, không nghiên cứu cho một ngân hàng cụ thể nào.