Luận văn thạc sĩ kinh tế: Mô hình phát triển thương mại điện tử ở một số nước Châu Á và một số giải pháp cho mô hình phát triển thương mại điện tử ở Việt Nam

Chia sẻ: Dfxvcfv Dfxvcfv | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:148

Thêm vào BST

Báo xấu

138
lượt xem 39
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Đề tài Mô hình phát triển thương mại điện tử ở một số nước Châu Á và một số giải pháp cho mô hình phát triển thương mại điện tử ở Việt Nam tổng quan về thương mại điện tử và mô hình phát triển thương mại điện tử. Thực trạng mô hình thương mại điện tử ở một số nước Châu Á. Một số giải pháp cho mô hình phát triển thương mại điện tử ở Việt Nam.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn thạc sĩ kinh tế: Mô hình phát triển thương mại điện tử ở một số nước Châu Á và một số giải pháp cho mô hình phát triển thương mại điện tử ở Việt Nam

Bé gi¸o dôc vµ ®µo t¹o Tr-êng ®¹i häc ngo¹i th-¬ng ---------- Ph¹m Trung §µ M« h×nh ph¸t triÓn th-¬ng m¹i ®iÖn tö ë mét sè n-íc ch©u ¸ vµ mét sè gi¶i ph¸p cho m« h×nh ph¸t triÓn th-¬ng m¹i ®iÖn tö ë ViÖt Nam luËn v¨n th¹c sÜ kinh tÕ Hµ néi - 2005 pdfMachine - is a pdf writer that produces quality PDF files with ease! Get yours now! “Thank you very much! I can use Acrobat Distiller or the Acrobat PDFWriter but I consider your product a lot easier to use and much preferable to Adobe's" A.Sarras - USA
Bé gi¸o dôc vµ ®µo t¹o Tr-êng ®¹i häc ngo¹i th-¬ng --------- Ph¹m Trung §µ M« h×nh ph¸t triÓn th-¬ng m¹i ®iÖn tö ë mét sè n-íc ch©u ¸ vµ mét sè gi¶i ph¸p cho m« h×nh ph¸t triÓn th-¬ng m¹i ®iÖn tö ë ViÖt Nam Chuyªn ngµnh: Kinh tÕ thÕ giíi vµ quan hÖ kinh tÕ quèc tÕ M· sè: 60.31.07 luËn v¨n th¹c sÜ kinh tÕ Ng-êi h-íng dÉn khoa häc: PGS. TS. Lª Thanh C-êng Hµ néi - 2005 pdfMachine - is a pdf writer that produces quality PDF files with ease! Get yours now! “Thank you very much! I can use Acrobat Distiller or the Acrobat PDFWriter but I consider your product a lot easier to use and much preferable to Adobe's" A.Sarras - USA
Lêi c¶m ¬n T«i xin ch©n thµnh c¶m ¬n thµy gi¸o PGS. TS. Lª Thanh C-êng ®· tËn t×nh h-íng dÉn, t¹o ®iÒu kiÖn gióp ®ì ®Ó t«i hoµn thµnh luËn v¨n nµy. T«i còng xin tá lßng biÕt ¬n tíi c¸c thÇy gi¸o, c¸c c« gi¸o trong vµ ngoµi tr-êng §¹i häc Ngo¹i th-¬ng Hµ Néi ®µo t¹o chuyªn ngµnh Cao häc Kinh tÕ thÕ giíi vµ quan hÖ kinh tÕ quèc tÕ ®· truyÒn ®¹t nh÷ng kiÕn thøc quý b¸u lµm nÒn t¶ng cho t«i nghiªn cøu ®Ò tµi khoa häc nµy. Cuèi cïng, t«i xin tr©n träng c¶m ¬n c¸c thµy, c« gi¸o Khoa Sau ®¹i häc tr-êng §¹i häc Ngo¹i th-¬ng Hµ Néi, gia ®×nh cïng c¸c b¹n ®· gióp ®ì, ®éng viªn vµ t¹o ®iÒu kiÖn cho t«i trong qu¸ tr×nh hoµn thµnh luËn v¨n nµy. Hµ Néi, ngµy 15 th¸ng 6 n¨m 2005 T¸c gi¶ Ph¹m Trung §µ pdfMachine - is a pdf writer that produces quality PDF files with ease! Get yours now! “Thank you very much! I can use Acrobat Distiller or the Acrobat PDFWriter but I consider your product a lot easier to use and much preferable to Adobe's" A.Sarras - USA
Môc lôc danh môc ký hiÖu c¸c ch÷ viÕt t¾t ViÖt - ANH ......................................i Danh môc c¸c b¶ng biÓu ..............................................................................iv Danh môc c¸c s¬ ®å.......................................................................................... v më ®Çu ...........................................................................................................................1 Ch-¬ng 1: Tæng quan vÒ th-¬ng m¹i ®iÖn tö vµ m« h×nh ph¸t triÓn th-¬ng m¹i ®iÖn tö ................................................................................5 1.1 C¸c vÊn ®Ò c¬ b¶n vÒ th-¬ng m¹i ®iÖn tö.....................................5 1.1.1 C¸c kh¸i niÖm th-¬ng m¹i ®iÖn tö ..............................................................5 1.1.2 C¸c h×nh thøc ho¹t ®éng th-¬ng m¹i ®iÖn tö ..............................................7 1.1.3 M« h×nh giao dÞch th-¬ng m¹i ®iÖn tö .......................................................8 1.1.4 Lîi Ých vµ h¹n chÕ cña th-¬ng m¹i ®iÖn tö ...............................................9 1.2 Tæng quan vÒ TM§T trªn thÕ giíi vµ khu vùc ..........................13 1.2.1 Kh¸i qu¸t vÒ th-¬ng m¹i ®iÖn tö trªn thÕ giíi ..........................................13 1.2.2 Ch-¬ng tr×nh xóc tiÕn th-¬ng m¹i ®iÖn tö cña APEC...............................17 1.2.3 Th-¬ng m¹i ®iÖn tö trong khèi ASEAN ...................................................17 1.3 M« h×nh ph¸t triÓn th-¬ng m¹i ®iÖn tö .......................................19 1.3.1 Kh¸i qu¸t...................................................................................................19 1.3.2 C¸c ®iÒu kiÖn cña m« h×nh ph¸t triÓn th-¬ng m¹i ®iÖn tö ........................19 Ch-¬ng 2: Thùc tr¹ng vÒ m« h×nh ph¸t triÓn th-¬ng m¹i ®iÖn tö ë mét sè n-íc ch©u ¸......................................................................27 2.1 Thùc tr¹ng vÒ m« h×nh ph¸t triÓn th-¬ng m¹i ®iÖn tö ë NhËt B¶n .............................................................................................................27 2.1.1 Mét sè ®iÒu kiÖn c¬ b¶n cña m« h×nh.......................................................27 2.1.2/ KÕt qu¶ ®¹t ®-îc ......................................................................................33 2.2 Thùc tr¹ng vÒ m« h×nh ph¸t triÓn th-¬ng m¹i ®iÖn tö ë Hµn Quèc.............................................................................................................35 2.2.1 Mét sè ®iÒu kiÖn c¬ b¶n cña m« h×nh.......................................................35 2.2.2 KÕt qu¶ ®¹t ®-îc .......................................................................................41 pdfMachine - is a pdf writer that produces quality PDF files with ease! Get yours now! “Thank you very much! I can use Acrobat Distiller or the Acrobat PDFWriter but I consider your product a lot easier to use and much preferable to Adobe's" A.Sarras - USA
2 2.3 Thùc tr¹ng vÒ m« h×nh ph¸t triÓn th-¬ng m¹i ®iÖn tö ë Trung Quèc........................................................................................................42 2.3.1 Mét sè ®iÒu kiÖn c¬ b¶n cña m« h×nh ......................................................42 2.3.2 KÕt qu¶ ®¹t ®-îc .......................................................................................48 2.4 Thùc tr¹ng vÒ m« h×nh ph¸t triÓn th-¬ng m¹i ®iÖn tö ë Singapore ...........................................................................................................50 2.4.1 Mét sè ®iÒu kiÖn c¬ b¶n cña m« h×nh.......................................................50 2.4.2 KÕt qu¶ ®¹t ®-îc .......................................................................................57 2.5 Thùc tr¹ng vÒ m« h×nh ph¸t triÓn th-¬ng m¹i ®iÖn tö ë Th¸i Lan...............................................................................................................58 2.5.1 Mét sè ®iÒu kiÖn c¬ b¶n cña m« h×nh.......................................................58 2.5.2 KÕt qu¶ ®¹t ®-îc .......................................................................................63 2.6 bµi häc kinh nghiÖm cho ViÖt Nam ................................................64 Ch-¬ng 3: mét sè gi¶i ph¸p cho m« h×nh ph¸t triÓn th-¬ng m¹i ®iÖn tö ë ViÖt Nam .....................................................................................69 3.1 T×nh h×nh ph¸t triÓn th-¬ng m¹i ®iÖn tö ë ViÖt Nam............69 3.1.1 Mét sè ®iÒu kiÖn c¬ b¶n cña m« h×nh ph¸t triÓn th-¬ng m¹i ®iÖn tö ë ViÖt Nam...........................................................................................................69 3.1.2 HiÖn tr¹ng øng dông th-¬ng m¹i ®iÖn tö ë ViÖt Nam ..............................78 3.2 Mét sè gi¶i ph¸p cho m« h×nh ph¸t triÓn th-¬ng m¹i ®iÖn tö ë ViÖt Nam ....................................................................................................80 3.2.1 Nhãm gi¶i ph¸p vÜ m« cho m« h×nh ph¸t triÓn th-¬ng m¹i ®iÖn tö ë ViÖt Nam...........................................................................................................80 3.2.2 Nhãm gi¶i ph¸p vi m« cho m« h×nh ph¸t triÓn th-¬ng m¹i ®iÖn tö ë ViÖt Nam...........................................................................................................97 kÕt luËn ...................................................................................................................107 tµi liÖu tham kh¶o phô lôc pdfMachine - is a pdf writer that produces quality PDF files with ease! Get yours now! “Thank you very much! I can use Acrobat Distiller or the Acrobat PDFWriter but I consider your product a lot easier to use and much preferable to Adobe's" A.Sarras - USA
i Danh môc ký hiÖu c¸c ch÷ viÕt t¾t ViÖt – ANH TiÕng ViÖt: 1. CNTT: C«ng nghÖ th«ng tin 2. TM§T: th-¬ng m¹i ®iÖn tö TiÕng Anh: 3. ADSL (Asynchronous Digital Subscriber Line): §-êng thuª bao sè ho¸ kh«ng ®ång bé 4. APEC (Asian-Pacific Economic Cooperation): Tæ chøc hîp t¸c kinh tÕ ch©u ¸- Th¸i B×nh D-¬ng. 5. ASEAN (Association of SouthEast Asian Nations): HiÖp héi c¸c n-íc §«ng Nam ¸. 6. ATM (Automatic Teller Machine): M¸y rót tiÒn tù ®éng 7. B2B (Business to Business): H×nh thøc th-¬ng m¹i ®iÖn tö gi÷a doanh nghiÖp víi doanh nghiÖp. 8. B2C (Business to Customer): H×nh thøc th-¬ng m¹i ®iÖn tö gi÷a doanh nghiÖp víi kh¸ch hµng. 9. B2G (Business to Government): H×nh thøc th-¬ng m¹i ®iÖn tö gi÷a doanh nghiÖp víi chÝnh phñ. 10. C2C (Customer to Customer): H×nh thøc th-¬ng m¹i ®iÖn tö gi÷a kh¸ch hµng víi kh¸ch hµng. 11. C2G (Customer to Government): H×nh thøc th-¬ng m¹i ®iÖn tö gi÷a kh¸ch hµng víi chÝnh phñ. 12. G2G (Government to Government): H×nh thøc th-¬ng m¹i ®iÖn tö gi÷a c¸c chÝnh phñ. 13. CA (Certification Authority): C¬ quan chøng thùc sè 14. CNNIC (China Internet Network Information Center): Trung t©m th«ng tin m¹ng Internet Trung Quèc 15. ECOM (Electronic Commerce Promotion Council of Japan): Héi ®ång xóc tiÕn TM§T NhËt B¶n pdfMachine - is a pdf writer that produces quality PDF files with ease! Get yours now! “Thank you very much! I can use Acrobat Distiller or the Acrobat PDFWriter but I consider your product a lot easier to use and much preferable to Adobe's" A.Sarras - USA
ii 16. EDI (Electronic Data Interchange): Trao ®æi d÷ liÖu ®iÖn tö 17. EU (European Union): Liªn minh ch©u ¢u 18. EIU (Economist Intelligence Unit): Tæ chøc th«ng tin kinh tÕ (thuéc thêi b¸o The Economists) 19. IDA (Inforcom Development Authority): C¬ quan ph¸t triÓn th«ng tin th-¬ng m¹i Singapore. 20. IDC (International Data Corporation): TËp ®oµn d÷ liÖu quèc tÕ 21. IWS (Internet World Statistics): Tæ chøc thèng kª vÒ Internet toµn cÇu 22. ITU (International Telecommunication Union): Liªn minh viÔn th«ng quèc tÕ 23. JETRO (Japan External Trade Organization): Côc xóc tiÕn th-¬ng m¹i NhËt B¶n 24. METI (Ministry of Economic, Trade and Industry): Bé Kinh tÕ, Th-¬ng m¹i vµ c«ng nghiÖp NhËt B¶n 25. MIC (Ministry of Information and Communication): Bé Th«ng tin vµ truyÒn th«ng Hµn Quèc 26. MITI (Ministry of International Trade and Industry): Bé Th-¬ng m¹i quèc tÕ vµ c«ng nghiÖp NhËt B¶n 27. MOCIE (Ministry of Commerce, Industry and Energy): Bé Th-¬ng m¹i, C«ng nghiÖp vµ N¨ng l-îng Hµn Quèc 28. MPHPT (Ministry of Public Management, Home Affairs, Posts and Telecommunications): Bé Qu¶n lý c«ng céng, Néi vô vµ B-u chÝnh viÔn th«ng NhËt B¶n (tõ 10/9/2004 ®æi tªn tiÕng Anh lµ MIC - Ministry of Internal Affairs and Communication) 29. NECTEC (National Electronics and Computer Technology Center): Trung t©m C«ng nghÖ m¸y tÝnh vµ ®iÖn tö quèc gia Th¸i Lan 30. OECD (Organisation for Economic Co-operation and Development): Tæ chøc hîp t¸c vµ ph¸t triÓn kinh tÕ. 31. PKI (Public Key Infrastructure): C¬ së h¹ tÇng kho¸ c«ng khai 32. SMEs (Small and Medium Enterprises): C¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá 33. TOT (Telephone Organization of Thailand): Tæ chøc ®iÖn tho¹i Th¸i Lan 34. CAT (Communication Authority of Thailand): C¬ quan viÔn th«ng Th¸i Lan pdfMachine - is a pdf writer that produces quality PDF files with ease! Get yours now! “Thank you very much! I can use Acrobat Distiller or the Acrobat PDFWriter but I consider your product a lot easier to use and much preferable to Adobe's" A.Sarras - USA
iii 35. UNCTAD (United Nations Conference on Trade and Development): Ban th- ký cña Liªn hiÖp quèc vÒ th-¬ng m¹i vµ ph¸t triÓn. 36. UNCITRAL (United Nations Commission on International Trade Law): Uû ban Liªn hiÖp quèc vÒ luËt th-¬ng m¹i quèc tÕ. 37. UNESCAP (United Nations Economic and Social Commission for Asia and the Pacific): Uû ban kinh tÕ vµ x· héi khu vùc ch©u ¸ - Th¸i B×nh D-¬ng cña Liªn hîp quèc 38. WTO (World Trade Organization): Tæ chøc th-¬ng m¹i thÕ giíi. pdfMachine - is a pdf writer that produces quality PDF files with ease! Get yours now! “Thank you very much! I can use Acrobat Distiller or the Acrobat PDFWriter but I consider your product a lot easier to use and much preferable to Adobe's" A.Sarras - USA
iv Danh môc c¸c b¶ng B¶ng 1.1: So s¸nh chi phÝ giao dÞch qua c¸c ph-¬ng tiÖn................................... 11 B¶ng 1.2: Møc tiÕt kiÖm chi phÝ trong giao dÞch B2B theo ngµnh...................... 11 B¶ng 1.3: Sè ng-êi sö dông Internet trªn thÕ giíi 1995-2004........................... 14 B¶ng 1.4: Gi¸ trÞ giao dÞch TM§T (B2B & B2C) toµn cÇu 2000 - 2004 ............ 16 B¶ng 2.1: Sè ng-êi dïng Internet t¹i NhËt B¶n 2000 – 2007 ............................. 30 B¶ng 2.2: Sè ng-êi dïng ®iÖn tho¹i di ®éng t¹i NhËt B¶n 1998-2004 ............... 30 B¶ng 2.3: Giao dÞch TM§T B2B vµ B2C t¹i NhËt B¶n 1998-2005 .................... 34 B¶ng 2.4: KÕ ho¹ch tæng thÓ thóc ®Èy tin häc ho¸ cña Hµn Quèc ..................... 37 B¶ng 2.5: Sè ng-êi dïng Internet ë Hµn Quèc 1999 – 2004.............................. 38 B¶ng 2.6: Sè l-îng lao ®éng CNTT cña Hµn Quèc............................................ 39 B¶ng 2.7: Giao dÞch TM§T ë Hµn Quèc 1999 – 2003....................................... 41 B¶ng 2.8: Sè ng-êi dïng Internet t¹i Trung Quèc 1997 - 2004 ......................... 44 B¶ng 2.9: Sè l-îng m¸y tÝnh (PC) b¸n ra ë Trung Quèc 1994 - 2004 ............... 45 B¶ng 2.10: Giao dÞch TM§T t¹i Trung Quèc 2000 - 2003 ................................ 50 B¶ng 2.11: Sè ng-êi dïng Internet t¹i Singapore 2000 – 2003 .......................... 53 B¶ng 2.12: Giao dÞch TM§T t¹i Singapore 1998 – 2002 ................................... 57 B¶ng 2.13: Sè ng-êi dïng Internet t¹i Th¸i Lan 1997 - 2003 ............................ 60 B¶ng 2.14: L-îng m¸y tÝnh s¶n xuÊt vµ tiªu thô t¹i Th¸i Lan 1998 – 2003 ...... 61 B¶ng 2.15: Giao dÞch TM§T t¹i Th¸i Lan 1997 – 2004 .................................... 63 B¶ng 3.1: ThÞ tr-êng CNTT ViÖt nam 1996-2004.............................................. 72 B¶ng 3.2: Sè ng-êi dïng Internet t¹i ViÖt Nam 2000 – 2005 ............................ 73 B¶ng 3.3: Sè c¸c c¬ së ®µo t¹o CNTT 2000-2004 .............................................. 74 B¶ng 3.4: Sè c¸c ®¬n vÞ vµ nh©n sù ngµnh phÇn mÒm ViÖt Nam 1996-2004..... 75 pdfMachine - is a pdf writer that produces quality PDF files with ease! Get yours now! “Thank you very much! I can use Acrobat Distiller or the Acrobat PDFWriter but I consider your product a lot easier to use and much preferable to Adobe's" A.Sarras - USA
v Danh môc c¸c s¬ ®å S¬ ®å 1.1 M« h×nh ph¸t triÓn th-¬ng m¹i ®iÖn tö ............................................... 19 S¬ ®å 1.2 Quy tr×nh m· ho¸ c«ng khai ............................................................... 23 S¬ ®å 1.3 Mèi quan hÖ gi÷a c¸c ®iÒu kiÖn cña m« h×nh ph¸t triÓn TM§T ........ 26 pdfMachine - is a pdf writer that produces quality PDF files with ease! Get yours now! “Thank you very much! I can use Acrobat Distiller or the Acrobat PDFWriter but I consider your product a lot easier to use and much preferable to Adobe's" A.Sarras - USA
1 më ®Çu 1. TÝnh cÊp thiÕt cña ®Ò tµi Trong vµi n¨m trë l¹i ®©y, th-¬ng m¹i ®iÖn tö (TM§T) ®· vµ ®ang ®-îc chøng minh lµ lo¹i h×nh kinh doanh quan träng, cã ¶nh h-ëng lín vµ ®ang lµm thay ®æi mäi mÆt cña ®êi sèng kinh tÕ - x· héi cña c¸c quèc gia trªn toµn cÇu. Tèc ®é ph¸t triÓn nhanh chãng còng nh- nh÷ng lîi Ých to lín mµ th-¬ng m¹i ®iÖn tö ®em l¹i cho doanh nghiÖp, ng-êi tiªu dïng vµ chÝnh phñ gãp phÇn kh¼ng ®Þnh xu thÕ ph¸t triÓn tÊt yÕu cña th-¬ng m¹i ®iÖn tö trªn thÕ giíi, ®-a loµi ng-êi tiÕn nhanh vµo nÒn kinh tÕ tri thøc. §ã chÝnh lµ minh chøng cô thÓ nhÊt vÒ lîi Ých cña c«ng nghÖ th«ng tin vµ truyÒn th«ng hç trî cho sù ph¸t triÓn kinh tÕ cña loµi ng-êi. Xu h-íng héi nhËp vµo nÒn kinh tÕ toµn cÇu mang tÝnh tÊt yÕu víi tÊt c¶ c¸c nÒn kinh tÕ mµ ViÖt Nam còng ë trong sè ®ã. ViÖt Nam ®· vµ ®ang tÝch cùc tham gia c¸c tæ chøc kinh tÕ khu vùc còng nh- thÕ giíi, trong ®ã tõng b-íc triÓn khai th-¬ng m¹i ®iÖn tö vµ x©y dùng ch-¬ng tr×nh, kÕ ho¹ch cô thÓ ®Ó héi nhËp ®Çy ®ñ vµo kinh tÕ thÕ giíi, t×m kiÕm c¬ héi kinh doanh vµ kh¼ng ®Þnh n¨ng lùc trªn th-¬ng tr-êng quèc tÕ, tr¸nh nguy c¬ bÞ tôt hËu. ChÝnh phñ ViÖt Nam ®· nhËn thøc ®-îc vai trß cña th-¬ng m¹i ®iÖn tö vµ mong muèn ph¸t triÓn th-¬ng m¹i ®iÖn tö, coi ®©y lµ mét trong nh÷ng ®Þnh h-íng chiÕn l-îc cña n-íc ta nh»m ®Èy nhanh qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n-íc, héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ, nhanh chãng rót ng¾n kho¶ng c¸ch vÒ kinh tÕ víi c¸c n-íc trong khu vùc vµ trªn thÕ giíi. V¨n kiÖn §¹i héi §¶ng toµn quèc lÇn thø IX ®· nªu râ: “Ph¸t triÓn m¹nh vµ n©ng cao chÊt l-îng c¸c ngµnh dÞch vô, th-¬ng m¹i, kÓ c¶ th-¬ng m¹i ®iÖn tö...”. ChiÕn l-îc ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi 2001 – 2010 cña §¶ng vµ Nhµ n-íc còng kh¼ng ®Þnh: “øng dông vµ ph¸t triÓn c«ng nghÖ th«ng tin ë n-íc ta nh»m gãp phÇn gi¶i phãng søc m¹nh vËt chÊt, trÝ tuÖ vµ tinh thÇn cña toµn d©n téc, thóc ®Èy c«ng cuéc ®æi míi, ph¸t triÓn nhanh vµ hiÖn ®¹i ho¸ c¸c ngµnh pdfMachine - is a pdf writer that produces quality PDF files with ease! Get yours now! “Thank you very much! I can use Acrobat Distiller or the Acrobat PDFWriter but I consider your product a lot easier to use and much preferable to Adobe's" A.Sarras - USA
2 kinh tÕ, t¨ng c-êng, t¨ng c-êng søc c¹nh tranh cña doanh nghiÖp, hç trî cã hiÖu qu¶ cho qu¸ tr×nh héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ” Trong ®iÒu kiÖn cña n-íc ta hiÖn nay, ph¸t triÓn th-¬ng m¹i ®iÖn tö cßn gÆp kh«ng Ýt trë ng¹i. Do ®ã, viÖc häc tËp kinh nghiÖm tõ nh÷ng quèc gia øng dông thµnh c«ng th-¬ng m¹i ®iÖn tö lµ cÇn thiÕt ®Ó cã nh÷ng gi¶i ph¸p, b-íc ®i phï hîp cña tõng giai ®o¹n ph¸t triÓn chung cña nÒn kinh tÕ vµ cña x· héi, ®¶m b¶o gi÷ v÷ng b¶n s¾c v¨n ho¸ trong thêi kú héi nhËp quèc tÕ. ë c¸c quèc gia ph-¬ng T©y, nhÊt lµ Mü, TM§T sím ®-îc khai th¸c víi hiÖu qu¶ cao vµ ®ang ph¸t triÓn m¹nh mÏ. Tuy vËy, nh÷ng ®iÒu kiÖn cho m« h×nh ph¸t triÓn TM§T ë c¸c quèc gia nµy - c¶ vÒ kinh tÕ còng nh- vÒ v¨n ho¸ vµ x· héi – cã nhiÒu kh¸c biÖt so víi ViÖt Nam. V× thÕ, viÖc häc tËp, nghiªn cøu triÓn khai m« h×nh ph¸t triÓn TM§T tõ nh÷ng quèc gia nµy kh«ng tr¸nh khái cã nh÷ng khã kh¨n, v-íng m¾c. Trong khi ®ã, nhiÒu quèc gia trong khu vùc vµ ch©u lôc, cã ®iÒu kiÖn kinh tÕ vµ nhÊt lµ vÒ v¨n ho¸ - x· héi gÇn gòi chóng ta h¬n, vèn ®· ®Ó l¹i cho chóng ta nhiÒu bµi häc kinh nghiÖm vÒ ph¸t triÓn kinh tÕ nãi chung, th× trong lÜnh vùc TM§T nãi riªng, m« h×nh ph¸t triÓn cña c¸c quèc gia nµy còng cã thÓ t×m kiÕm ®-îc nhiÒu bµi häc kinh nghiÖm. Trªn c¬ së nhËn thøc ®ã, ®Ò tµi: “M« h×nh ph¸t triÓn th-¬ng m¹i ®iÖn tö ë mét sè n-íc ch©u ¸ vµ mét sè gi¶i ph¸p cho m« h×nh ph¸t triÓn th-¬ng m¹i ®iÖn tö ë ViÖt Nam” ®-îc t¸c gi¶ lùa chän lµm ®Ò tµi luËn v¨n th¹c sü nµy. 2. T×nh h×nh nghiªn cøu: TM§T ®èi víi ViÖt Nam vÉn cßn lµ vÊn ®Ò míi mÎ, vµ ®Êt n-íc ta ®ang trong giai ®o¹n ¸p dông b-íc ®Çu nh»m x¸c ®Þnh h-íng ®i phï hîp. C¸c c«ng tr×nh nghiªn cøu vÒ TM§T ch-a nhiÒu vµ ®Æc biÖt lµ thùc tiÔn TM§T t¹i ViÖt Nam cßn ®¬n gi¶n. Bé Th-¬ng m¹i ®· cã nh÷ng ch-¬ng tr×nh lín nh»m phæ cËp vÒ TM§T cho c¸c doanh nghiÖp. G¾n liÒn víi viÖc ®ã, vÊn ®Ò cô thÓ cho ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn th-¬ng m¹i ®iÖn tö ë ViÖt Nam rÊt cÇn ®-îc nghiªn cøu. MÆt kh¸c, ë nhiÒu n-íc kh¸c, TM§T®· lªn ng«i vµ ®ang thùc sù lµm thay ®æi ph-¬ng ph¸p kinh doanh cæ truyÒn, thay ®æi t- duy kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp; v× lÏ ®ã, viÖc häc tËp kinh nghiÖm ph¸t triÓn TM§T ë c¸c n-íc lµ cÇn thiÕt. pdfMachine - is a pdf writer that produces quality PDF files with ease! Get yours now! “Thank you very much! I can use Acrobat Distiller or the Acrobat PDFWriter but I consider your product a lot easier to use and much preferable to Adobe's" A.Sarras - USA
3 Chñ ®Ò th-¬ng m¹i ®iÖn tö ®· ®-îc c¸c cao häc viªn tr-êng §¹i häc Ngo¹i th-¬ng tr-íc ®©y tËp trung nghiªn cøu trªn c¸c khÝa c¹nh: t×nh h×nh ph¸t triÓn, m« h×nh giao dÞch (TM§T víi doanh nghiÖp) vµ c¬ së ph¸p lý:  “Th-¬ng m¹i ®iÖn tö cho doanh nghiÖp: hiÖn tr¹ng, xu h-íng ph¸t triÓn trªn thÕ giíi vµ bµi häc ®èi víi ViÖt Nam” (§µo Hoµng Giang - häc viªn CH6, GVHD: PGS. TS. Lª Thanh C-êng)  “C¬ së ph¸p lý cña th-¬ng m¹i ®iÖn tö: thùc tr¹ng vµ kh¶ n¨ng thùc hiÖn ë ViÖt Nam” (Hoµng ThÞ Mai H¹nh - häc viªn CH6, GVHD: GS. TS. NguyÔn ThÞ M¬)  “Giao dÞch th-¬ng m¹i ®iÖn tö trong ho¹t ®éng ngo¹i th-¬ng ViÖt Nam: thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p” (Lª H÷u C-êng - häc viªn CH7, GVHD: PGS. TS. Lª Thanh C-êng)  “M« h×nh giao dÞch th-¬ng m¹i ®iÖn tö Hoa Kú vµ mét sè bµi häc kinh nghiÖm cho ViÖt Nam” (NguyÔn ThÞ Ph-¬ng HiÒn - häc viªn CH8, GVHD: PGS. TS. Lª Thanh C-êng)  “Th-¬ng m¹i ®iÖn tö ë c¸c n-íc ®ang ph¸t triÓn vµ bµi häc ®èi víi ViÖt Nam” (NguyÔn Ngäc L©n - häc viªn CH8, GVHD: PGS. TS. Lª Thanh C-êng) 3. Môc ®Ých nghiªn cøu Th«ng qua nghiªn cøu lý luËn chung vÒ TM§T, tæng hîp nh÷ng m« h×nh ph¸t triÓn TM§T ë mét sè quèc gia thµnh c«ng trong øng dông TM§T ë ch©u ¸ vµ tõ thùc tr¹ng ph¸t triÓn TM§T t¹i ViÖt Nam ®Ó ®-a ra nh÷ng gi¶i ph¸p cô thÓ, phï hîp nh»m ph¸t triÓn TM§T ë ViÖt Nam. 4. NhiÖm vô nghiªn cøu: LuËn v¨n cã ba nhiÖm vô sau:  Nghiªn cøu nh÷ng vÊn ®Ò chung vÒ m« h×nh ph¸t triÓn TM§T  Ph©n tÝch m« h×nh ph¸t triÓn TM§T cña mét sè quèc gia ch©u ¸  Nghiªn cøu thùc tr¹ng TM§T vµ t×m c¸c gi¶i ph¸p thóc ®Èy ph¸t triÓn TM§T t¹i ViÖt Nam 5. §èi t-îng vµ ph¹m vi nghiªn cøu pdfMachine - is a pdf writer that produces quality PDF files with ease! Get yours now! “Thank you very much! I can use Acrobat Distiller or the Acrobat PDFWriter but I consider your product a lot easier to use and much preferable to Adobe's" A.Sarras - USA
4 §èi t-îng vµ ph¹m vi nghiªn cøu lµ c¸c m« h×nh ph¸t triÓn TM§T cña mét sè quèc gia ch©u ¸ (xem xÐt TM§T ë cÊp ®é quèc gia), hiÖn tr¹ng ph¸t triÓn TM§T cña ViÖt Nam trong thêi gian võa qua vµ mét sè gi¶i ph¸p cho m« h×nh ph¸t triÓn TM§T ë ViÖt Nam. Trong ph¹m vi nghiªn cøu ®ã, luËn v¨n kh«ng thÓ nªu ra toµn bé c¸c gi¶i ph¸p tèi -u ®Ó gi¶i quyÕt mäi v-íng m¾c trong qu¸ tr×nh triÓn khai m« h×nh ph¸t triÓn TM§T ë ViÖt Nam; mµ luËn v¨n tËp trung chñ yÕu vµo mét sè gi¶i ph¸p c¬ b¶n ph¸t triÓn TM§T ë ViÖt Nam trong nh÷ng n¨m tíi ®©y qua kinh nghiÖm m« h×nh ph¸t triÓn cña c¸c quèc gia trªn, ®Æng gãp phÇn ®Èy nhanh tiÕn tr×nh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n-íc vµ chñ ®éng héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ cña n-íc ta. 6. Ph-¬ng ph¸p nghiªn cøu §Ó thùc hiÖn c¸c môc ®Ých vµ nhiÖm vô trªn, luËn v¨n sö dông ph-¬ng ph¸p luËn duy vËt biÖn chøng, duy vËt lÞch sö cña chñ nghÜa M¸c – Lªnin, ph-¬ng ph¸p thèng kª ph©n tÝch, tæng hîp, nghiªn cøu so s¸nh, ph-¬ng ph¸p tiÕp cËn hÖ thèng, ph-¬ng ph¸p m« pháng ®Ó gi¶i quyÕt vÊn ®Ò ®-îc ®Æt ra. 7. KÕt cÊu cña luËn v¨n Ngoµi phÇn më ®Çu vµ kÕt luËn, luËn v¨n ®-îc kÕt cÊu thµnh 3 ch-¬ng: Ch-¬ng I: Tæng quan vÒ th-¬ng m¹i ®iÖn tö vµ m« h×nh ph¸t triÓn th-¬ng m¹i ®iÖn tö Ch-¬ng II: Thùc tr¹ng vÒ m« h×nh ph¸t triÓn th-¬ng m¹i ®iÖn tö ë mét sè n-íc ch©u ¸ Ch-¬ng III: Mét sè gi¶i ph¸p cho m« h×nh ph¸t triÓn th-¬ng m¹i ®iÖn tö ë ViÖt Nam pdfMachine - is a pdf writer that produces quality PDF files with ease! Get yours now! “Thank you very much! I can use Acrobat Distiller or the Acrobat PDFWriter but I consider your product a lot easier to use and much preferable to Adobe's" A.Sarras - USA
5 Ch-¬ng 1 Tæng quan vÒ th-¬ng m¹i ®iÖn tö vµ m« h×nh ph¸t triÓn th-¬ng m¹i ®iÖn tö 1.1 C¸c vÊn ®Ò c¬ b¶n vÒ th-¬ng m¹i ®iÖn tö 1.1.1 C¸c kh¸i niÖm th-¬ng m¹i ®iÖn tö (TM§T): Th-¬ng m¹i ®iÖn tö (electronic commerce) lµ kh¸i niÖm do tËp ®oµn IBM khëi x-íng n¨m 1997. Theo ®ã, “TM§T lµ nh÷ng g× diÔn ra khi kÕt nèi kh¶ n¨ng réng lín cña m¹ng Internet víi c¸c hÖ thèng c«ng nghÖ th«ng tin truyÒn thèng”. §©y lµ mét h×nh th¸i ho¹t ®éng míi, víi cïng mét néi dung ®¹i thÓ ®-îc hiÓu nh- nhau, cã c¸c tªn gäi kh¸c nhau nh-: th-¬ng m¹i trùc tuyÕn (online trade), th-¬ng m¹i ®iÒu khiÓn häc (cyber trade), kinh doanh ®iÖn tö (electronic business), th-¬ng m¹i kh«ng giÊy tê (paperless commerce). HiÖn nay ®Þnh nghÜa TM§T ®-îc rÊt nhiÒu tæ chøc quèc tÕ ®-a ra song ch-a cã mét ®Þnh nghÜa thèng nhÊt vÒ TM§T. Nh×n mét c¸ch tæng qu¸t, c¸c ®Þnh nghÜa TM§T ®-îc chia thµnh hai nhãm tuú thuéc vµo quan ®iÓm:  Quan ®iÓm thø nhÊt: HiÓu TM§T theo nghÜa hÑp, chØ ®¬n thuÇn bã hÑp TM§T trong viÖc mua b¸n hµng ho¸ vµ dÞch vô th«ng qua c¸c ph-¬ng tiÖn ®iÖn tö, nhÊt lµ qua Internet vµ c¸c m¹ng liªn th«ng kh¸c. Theo Tæ chøc Th-¬ng m¹i thÕ giíi (WTO), “TM§T bao gåm viÖc s¶n xuÊt, qu¶ng c¸o, b¸n hµng vµ ph©n phèi s¶n phÈm ®-îc mua b¸n vµ thanh to¸n trªn m¹ng Internet, nh-ng ®-îc giao nhËn mét c¸ch h÷u h×nh, c¶ c¸c s¶n phÈm giao nhËn còng nh- nh÷ng th«ng tin sè ho¸ th«ng qua m¹ng Internet”. Theo Uû ban TM§T cña Tæ chøc hîp t¸c kinh tÕ ch©u ¸- Th¸i B×nh D-¬ng (APEC), “TM§T lµ c«ng viÖc kinh doanh ®-îc tiÕn hµnh th«ng qua truyÒn th«ng sè liÖu vµ c«ng nghÖ tin häc kü thuËt sè”.  Quan ®iÓm thø hai: HiÓu TM§T theo nghÜa réng, th× “TM§T lµ c¸c giao dÞch tµi chÝnh vµ th-¬ng m¹i b»ng ph-¬ng tiÖn ®iÖn tö nh-: trao ®æi d÷ liÖu ®iÖn tö, chuyÓn tiÒn ®iÖn tö vµ c¸c ho¹t ®éng nh- göi/rót tiÒn b»ng thÎ tÝn dông”. pdfMachine - is a pdf writer that produces quality PDF files with ease! Get yours now! “Thank you very much! I can use Acrobat Distiller or the Acrobat PDFWriter but I consider your product a lot easier to use and much preferable to Adobe's" A.Sarras - USA
6 Theo quan ®iÓm nµy, cã hai ®Þnh nghÜa kh¸i qu¸t ®-îc ®Çy ®ñ nhÊt ph¹m vi ho¹t ®éng cña TM§T: LuËt mÉu vÒ TM§T cña Uû ban Liªn hîp quèc vÒ LuËt Th-¬ng m¹i quèc tÕ (UNCITRAL) ®Þnh nghÜa: “ThuËt ng÷ th-¬ng m¹i [commerce] cÇn ®-îc diÔn gi¶i theo nghÜa réng ®Ó bao qu¸t c¸c vÊn ®Ò ph¸t sinh tõ mäi quan hÖ mang tÝnh chÊt th-¬ng m¹i dï cã hay kh«ng cã hîp ®ång. C¸c quan hÖ mang tÝnh th-¬ng m¹i [commercial] bao gåm, nh-ng kh«ng chØ bao gåm, c¸c giao dÞch sau ®©y: bÊt cø giao dÞch nµo vÒ cung cÊp hoÆc trao ®æi hµng ho¸ hoÆc dÞch vô; tho¶ thuËn ph©n phèi; ®¹i diÖn hoÆc ®¹i lý th-¬ng m¹i, uû th¸c hoa hång (factoring), cho thuª dµi h¹n (leasing); x©y dùng c¸c c«ng tr×nh; t- vÊn, kü thuËt c«ng tr×nh (engineering); ®Çu t-; cÊp vèn, ng©n hµng; b¶o hiÓm; tho¶ thuËn khai th¸c hoÆc t« nh-îng, liªn doanh vµ c¸c h×nh thøc vÒ hîp t¸c c«ng nghiÖp hoÆc kinh doanh; chuyªn chë hµng ho¸ hay hµnh kh¸ch b»ng ®-êng biÓn, ®-êng kh«ng, ®-êng s¾t hoÆc ®-êng bé”. Theo ®Þnh nghÜa nµy, cã thÓ thÊy ph¹m vi ho¹t ®éng cña TM§T rÊt réng, bao qu¸t hÇu hÕt c¸c lÜnh vùc ho¹t ®éng kinh tÕ, trong ®ã ho¹t ®éng mua b¸n hµng ho¸ vµ dÞch vô chØ lµ mét ph¹m vi rÊt nhá trong TM§T. [2] Theo Uû ban ch©u ¢u, “TM§T ®-îc hiÓu lµ viÖc thùc hiÖn ho¹t ®éng kinh doanh qua c¸c ph-¬ng tiÖn ®iÖn tö. Nã dùa trªn viÖc xö lý vµ truyÒn d÷ liÖu ®iÖn tö d-íi d¹ng text, ©m thanh vµ h×nh ¶nh”. TM§T trong ®Þnh nghÜa nµy gåm nhiÒu hµnh vi trong ®ã: ho¹t ®éng mua b¸n hµng ho¸; dÞch vô; giao nhËn c¸c néi dung kü thuËt sè trªn m¹ng; chuyÓn tiÒn ®iÖn tö; mua b¸n cæ phiÕu ®iÖn tö, vËn ®¬n ®iÖn tö; ®Êu gi¸ th-¬ng m¹i; hîp t¸c thiÕt kÕ; tµi nguyªn trªn m¹ng; mua s¾m c«ng céng; tiÕp thÞ trùc tiÕp víi ng-êi tiªu dïng vµ c¸c dÞch vô sau b¸n hµng; ®èi víi th-¬ng m¹i hµng ho¸ (nh- hµng tiªu dïng, thiÕt bÞ y tÕ chuyªn dông) vµ th-¬ng m¹i dÞch vô (nh- dÞch vô cung cÊp th«ng tin, dÞch vô ph¸p lý, tµi chÝnh); c¸c ho¹t ®éng truyÒn thèng (nh- ch¨m sãc søc khoÎ, gi¸o dôc) vµ c¸c ho¹t ®éng míi (nh- siªu thÞ ¶o) [3] Theo quan ®iÓm thø hai nªu trªn, “th-¬ng m¹i” (commerce) trong “th-¬ng m¹i ®iÖn tö” kh«ng chØ lµ bu«n b¸n hµng ho¸ vµ dÞch vô (trade) theo c¸c hiÓu th«ng th-êng, mµ bao qu¸t mét ph¹m vi réng lín h¬n nhiÒu, do ®ã viÖc ¸p dông TM§T sÏ lµm thay ®æi h×nh th¸i ho¹t ®éng cña hÇu hÕt nÒn kinh tÕ. Theo -íc tÝnh ®Õn nay, pdfMachine - is a pdf writer that produces quality PDF files with ease! Get yours now! “Thank you very much! I can use Acrobat Distiller or the Acrobat PDFWriter but I consider your product a lot easier to use and much preferable to Adobe's" A.Sarras - USA
7 TM§T cã tíi trªn 1.300 lÜnh vùc øng dông, trong ®ã, bu«n b¸n hµng ho¸ vµ dÞch vô chØ lµ mét lÜnh vùc øng dông. C¸c ho¹t ®éng TM§T ®-îc thùc hiÖn th«ng qua c¸c ph-¬ng tiÖn kü thuËt ®iÖn tö: ®iÖn tho¹i, fax, telex, truyÒn h×nh, thiÕt bÞ thanh to¸n ®iÖn tö, c¸c lo¹i m¹ng néi bé, liªn m¹ng, Internet vµ trang web. Trong ®ã, Internet vµ trang web lµ ph-¬ng tiÖn quan träng nhÊt cña TM§T hiÖn nay, gióp TM§T më réng vµ ho¹t ®éng ngµy cµng hiÖu qu¶. 1.1.2 C¸c h×nh thøc ho¹t ®éng th-¬ng m¹i ®iÖn tö: 1.1.2.1 Th- ®iÖn tö: C¸c ®èi t¸c sö dông hßm th- ®iÖn tö ®Ó göi th- cho nhau mét c¸ch trùc tuyÕn th«ng qua m¹ng, gäi lµ th- ®iÖn tö (e-mail). §©y lµ mét thø th«ng tin ë d¹ng “phi cÊu tróc”, th«ng tin kh«ng cÇn tu©n thñ cÊu tróc ®· tho¶ thuËn tr-íc. 1.1.2.2 Thanh to¸n ®iÖn tö: Thanh to¸n ®iÖn tö lµ viÖc thanh to¸n tiÒn th«ng qua th«ng ®iÖp ®iÖn tö. Sù h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña TM§T ®· h-íng thanh to¸n ®iÖn tö më réng sang c¸c lÜnh vùc míi, gåm: (1) Trao ®æi d÷ liÖu ®iÖn tö tµi chÝnh, (2) TiÒn mÆt Internet, (3) Tói tiÒn ®iÖn tö, (4) ThÎ th«ng minh, (5) Giao dÞch ng©n hµng sè ho¸ vµ giao dÞch chøng kho¸n sè ho¸. 1.1.2.3 Trao ®æi d÷ liÖu ®iÖn tö: Theo Uû ban Liªn hîp quèc vÒ LuËt th-¬ng m¹i quèc tÕ (UNCITRAL), trao ®æi d÷ liÖu ®iÖn tö (EDI) lµ “viÖc chuyÓn giao th«ng tin tõ m¸y tÝnh ®iÖn tö nµy sang m¸y tÝnh ®iÖn tö kh¸c b»ng ph-¬ng tiÖn ®iÖn tö mµ sö dông mét tiªu chuÈn ®· ®-îc tho¶ thuËn vÒ cÊu tróc th«ng tin”. EDI ngµy cµng ®-îc sö dông réng r·i trªn toµn cÇu vµ chñ yÕu ®-îc thùc hiÖn th«ng qua c¸c m¹ng néi bé vµ liªn m¹ng néi bé. 1.1.2.4 Giao göi sè hãa c¸c dung liÖu: Dung liÖu lµ c¸c hµng ho¸ mµ c¸i ng-êi ta cÇn ®Õn lµ néi dung cña cña nã (chÝnh néi dung lµ hµng ho¸) mµ kh«ng ph¶i lµ b¶n th©n vËt mang néi dung, nh-: s¸ch, tin tøc, nh¹c, phim, phÇn mÒm, ý kiÕn t- vÊn… 1.1.2.5 B¸n lÎ hµng hãa h÷u h×nh: Nhê cã Internet vµ Web, ng-êi mua hµng cã thÓ xem hµng ho¸ hiÓn thÞ trªn mµn h×nh, x¸c nhËn mua vµ tr¶ tiÒn qua m¹ng. V× hµng ho¸ lµ h÷u h×nh, nªn tÊt yÕu pdfMachine - is a pdf writer that produces quality PDF files with ease! Get yours now! “Thank you very much! I can use Acrobat Distiller or the Acrobat PDFWriter but I consider your product a lot easier to use and much preferable to Adobe's" A.Sarras - USA
8 sau ®ã ng-êi cung cÊp ph¶i dïng tíi c¸c ph-¬ng tiÖn göi hµng truyÒn thèng ®Ó ®-a hµng tíi tay kh¸ch. §iÒu quan träng nhÊt ë ®©y lµ: ng-êi mua cã thÓ ngåi t¹i nhµ ®Ó mua hµng. TM§T trong nh÷ng n¨m tíi chñ yÕu øng dông trong lÜnh vùc tµi chÝnh – ng©n hµng, du lÞch, b¸n lÎ vµ qu¶ng c¸o; TM§T trong lÜnh vùc hµng ho¸ h÷u h×nh cßn rÊt h¹n chÕ do kh«ng thÓ giao hµng qua m¹ng. 1.1.3 M« h×nh giao dÞch th-¬ng m¹i ®iÖn tö: 1.1.3.1 Kh¸i qu¸t: Giao dÞch TM§T lµ lo¹i h×nh ho¹t ®éng gåm kh«ng chØ giao dÞch liªn quan ®Õn mua b¸n hµng ho¸ vµ dÞch vô, t¹o thu nhËp, mµ cßn c¶ c¸c giao dÞch cã kh¶ n¨ng trî gióp qu¸ tr×nh t¹o ra thu nhËp; kÝch thÝch nhu cÇu ®èi víi hµng ho¸ vµ dÞch vô, cung øng dÞch vô trî gióp b¸n hµng, trî gióp ng-êi tiªu dïng, hoÆc trî gióp trao ®æi th«ng tin gi÷a c¸c doanh nghiÖp. [25] Cã hai nhãm giao dÞch TM§T lµ: - Giao dÞch mua b¸n hµng ho¸ vËt chÊt vµ dÞch vô: Internet hay c¸c m¹ng më kh¸c ®-îc sö dông nh- c«ng cô cho c¸c giao dÞch chµo hµng, chÊp nhËn chµo hµng, ký kÕt hîp ®ång vµ thanh to¸n. Nh-ng viÖc giao hµng vÉn ph¶i dïng ph-¬ng thøc truyÒn thèng - Giao dÞch trùc tuyÕn th«ng tin vµ cung øng hµng ho¸ dÞch vô ®· ®-îc sè ho¸ gåm cã: khai h¶i quan ®iÖn tö, kª khai thuÕ ®iÖn tö, phÇn mÒm, ©m nh¹c, video theo yªu cÇu…, Internet hay c¸c m¹ng më kh¸c lµ c«ng cô giao tiÕp vµ trao ®æi. 1.1.3.2 C¸c lo¹i h×nh giao dÞch TM§T: Giao dÞch th-¬ng m¹i ®iÖn tö diÔn ra bªn trong vµ gi÷a c¸c ®èi t¸c chñ yÕu: doanh nghiÖp (B), chÝnh phñ (G) vµ ng-êi tiªu dïng (C). Giao dÞch gi÷a c¸c ®èi t¸c trªn ®-îc tiÕn hµnh ë nhiÒu cÊp ®é vµ môc ®Ých kh¸c nhau bao gåm: a. Gi÷a doanh nghiÖp víi doanh nghiÖp (business to business - B2B): C¸c giao dÞch nµy nh»m trao ®æi d÷ liÖu, mua b¸n, thanh to¸n hµng ho¸ vµ dÞch vô. Giao dÞch bªn trong doanh nghiÖp vµ gi÷a c¸c doanh nghiÖp víi nhau chñ yÕu gåm: th- ®iÖn tö, truyÒn göi c¸c th«ng tin khÈn cÊp tíi nh©n viªn, qu¶n lý tµi chÝnh, nh©n sù vµ vËt t-; phôc vô hËu cÇn; xuÊt b¶n trùc tuyÕn tµi liÖu cña doanh nghiÖp; t×m kiÕm tµi liÖu, dù ¸n, b¹n hµng; göi th«ng tin hoÆc b¸o c¸o vÒ xö lý ®¬n hµng cho ng-êi cung cÊp hµng. Mét trong nh÷ng ho¹t ®éng phæ biÕn nhÊt cña giao dÞch TM§T B2B lµ doanh nghiÖp tù qu¶ng c¸o trªn m¹ng th«ng qua trang website, ®Æt hµng vµ dÞch vô tõ phÝa pdfMachine - is a pdf writer that produces quality PDF files with ease! Get yours now! “Thank you very much! I can use Acrobat Distiller or the Acrobat PDFWriter but I consider your product a lot easier to use and much preferable to Adobe's" A.Sarras - USA
9 ng-êi cung cÊp còng nh- nhËn c¸c ®¬n hµng tõ phÝa doanh nghiÖp cã nhu cÇu. ViÖc thanh to¸n c¸c hãa ®¬n, trao ®æi d÷ liÖu còng thùc hiÖn qua m¹ng. b. Gi÷a doanh nghiÖp víi ng-êi tiªu dïng (Business to Customers - B2C): C¸c giao dÞch B2C chñ yÕu gåm: t×m kiÕm th«ng tin vÒ hµng ho¸ vµ dÞch vô trªn m¹ng; ®Æt hµng; thanh to¸n hµng ho¸ vµ dÞch vô; cung cÊp c¸c dÞch vô trùc tuyÕn cho kh¸ch hµng. Giao dÞch B2C xuÊt ph¸t tõ nhu cÇu cÇn gi¶n tiÖn trong qu¸ tr×nh t×m kiÕm s¶n phÈm cña ng-êi tiªu dïng. Hä muèn cã s¶n phÈm ®¸p øng ®-îc nhu cÇu víi gi¸ c¶ hîp lý nhÊt, TM§T cho phÐp hä thùc hiÖn so s¸nh gi¸ c¶ chµo hµng cña c¸c doanh nghiÖp mét c¸ch kh¸ch quan vµ mua hµng t¹i nhµ. c. Gi÷a doanh nghiÖp vµ c¬ quan chÝnh phñ (Government to Business – B2G): Lo¹i h×nh nµy gåm: mua s¾m chÝnh phñ trùc tuyÕn, thùc hiÖn qu¶n lý hµnh chÝnh (thuÕ, h¶i quan…), th«ng tin vÒ c¸c v¨n b¶n ph¸p luËt… HiÖn nay, nhiÒu n-íc b¾t ®Çu ph¸t triÓn “ChÝnh phñ ®iÖn tö” nh»m gi¶m thiÓu sù phøc t¹p cña c¸c thñ tôc hµnh chÝnh c«ng, t¨ng c-êng sù minh b¹ch trong viÖc thi hµnh c¸c chÝnh s¸ch cña Nhµ n-íc, gãp phÇn tÝch cùc thóc ®Èy ho¹t ®éng kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp. d. Gi÷a c¸c chÝnh phñ (Government to Government – G2G): Giao dÞch gi÷a c¸c c¬ quan chÝnh phñ víi nhau hoÆc gi÷a c¸c chÝnh phñ nh»m trao ®æi th«ng tin trong c¸c ho¹t ®éng mua b¸n, hîp t¸c, trî gióp… e. Gi÷a c¬ quan chÝnh phñ vµ ng-êi tiªu dïng (Government to Customers – G2C): H×nh thøc nµy chñ yÕu nh»m th«ng tin cho ng-êi tiªu dïng biÕt vÒ c¸c dÞch vô c«ng mµ c¸c c¬ quan chÝnh phñ chÝnh phñ cung cÊp cho hä nh- dÞch vô t- vÊn, gi¸o dôc, y tÕ vµ c¸c phóc lîi x· héi kh¸c. ChÝnh phñ còng cã thÓ yªu cÇu ng-êi d©n thùc hiÖn mét sè nghÜa vô víi Nhµ n-íc nh- nép thuÕ thu nhËp trùc tiÕp qua m¹ng. f. Gi÷a ng-êi tiªu dïng víi ng-êi tiªu dïng (Customers to Customers – C2C): Ng-êi tiªu dïng cã thÓ liªn l¹c, giao dÞch víi nhau th«ng qua Internet nh÷ng vÊn ®Ò vÒ mua b¸n hµng ho¸, b¸n ®Êu gi¸ trùc tuyÕn, thanh to¸n tiÒn mÆt. 1.1.4 Lîi Ých vµ h¹n chÕ cña th-¬ng m¹i ®iÖn tö: 1.1.4.1 Lîi Ých: a. §èi víi chÝnh phñ: ChÝnh phñ lµ chñ thÓ ®Æc biÖt cña TM§T vµ chØ tham gia vµo mét sè ho¹t ®éng TM§T nhÊt ®Þnh, chñ yÕu nh»m t¹o m«i tr-êng víi nh÷ng nguyªn t¾c ®óng pdfMachine - is a pdf writer that produces quality PDF files with ease! Get yours now! “Thank you very much! I can use Acrobat Distiller or the Acrobat PDFWriter but I consider your product a lot easier to use and much preferable to Adobe's" A.Sarras - USA
10 ®¾n vµ chÝnh s¸ch c«ng céng ®¶m b¶o sù ph¸t triÓn cña mét nÒn kinh tÕ sè ho¸. ChÝnh phñ thùc hiÖn viÖc qu¶n lý cña m×nh th«ng qua mét m« h×nh qu¶n lý tiªn tiÕn, ®ã lµ chÝnh phñ ®iÖn tö. Kh¸i niÖm nµy chØ viÖc dïng c«ng nghÖ th«ng tin (CNTT) nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ ®iÒu hµnh qu¶n lý nhµ n-íc vµ n©ng cao chÊt l-îng c¸c dÞch vô c«ng dùa trªn nhu cÇu cña d©n chóng, kh¸ch hµng, lµ sù kÕt hîp gi÷a c¶i c¸ch hµnh chÝnh víi øng dông thµnh qu¶ ph¸t triÓn cña m¹ng Internet. ViÖc tham gia TM§T cña chÝnh phñ cã nh÷ng lîi Ých sau: - ThiÕt lËp kªnh th«ng tin ®a chiÒu gi÷a chÝnh phñ víi nh©n d©n vµ doanh nghiÖp nh»m ®¬n gi¶n ho¸ c¸c thñ tôc hµnh chÝnh - Lµ chÊt xóc t¸c, thóc ®Èy c¸c doanh nghiÖp øng dông TM§T, tõ ®ã t¨ng kh¶ n¨ng c¹nh tranh vµ hiÖu qu¶ cña nÒn kinh tÕ, n©ng cao tèc ®é t¨ng tr-ëng. - Qu¶n lý nhµ n-íc c«ng khai, minh b¹ch vµ dÔ dµng cho viÖc tiÕp cËn [24] b. §èi víi doanh nghiÖp: - CËp nhËt th«ng tin: Internet nh- mét th- viÖn khæng lå, ®-îc cËp nhËt liªn tôc. Nhê ®ã, doanh nghiÖp cã thÓ theo s¸t biÕn ®éng cña thÞ tr-êng, n¾m b¾t liªn tôc, th-êng xuyªn c¸c th«ng tin liªn quan ®Õn ho¹t ®éng cña m×nh, tõ ®ã t×m hiÓu thÞ tr-êng vµ ra c¸c quyÕt ®Þnh kinh doanh ë c¸c thêi ®iÓm vµ ®Þa ®iÓm kh¸c nhau. - C¬ héi tiÕp cËn vµ hiÖn diÖn trªn thÞ tr-êng toµn cÇu: Khi ®· kÕt nèi Internet vµ x©y dùng website, c¸c doanh nghiÖp cã cïng c¬ héi ®Ó t×m kiÕm th«ng tin; giao dÞch trùc tiÕp vµ liªn tôc víi ®èi t¸c trªn toµn cÇu. Sù hiÖn diÖn trªn toµn cÇu trong 24 giê/ngµy, 7 ngµy/tuÇn mang l¹i nhiÒu c¬ héi kinh doanh h¬n; c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá (SMEs) cã thªm c¬ héi ®Ó c¹nh tranh víi c¸c doanh nghiÖp lín h¬n. - Gi¶m chi phÝ, tiÕt kiÖm thêi gian, n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh: doanh nghiÖp cã thÓ tiÕt kiÖm ®-îc b×nh qu©n 50% chi phÝ so víi kinh doanh truyÒn thèng. Kho¶n tiÕt kiÖm nµy cã ®-îc nhê gi¶m chi phÝ ë nh÷ng ho¹t ®éng sau: + Chi tiªu cho c¬ së vËt chÊt: Tham gia TM§T gióp doanh nghiÖp bít c¸c kho¶n ®Çu t- v¨n phßng, ®å ®¹c, trang thiÕt bÞ. ThËm chÝ nhiÒu doanh nghiÖp dÞch vô kh«ng cÇn cã trô së vÉn cã thÓ kinh doanh trªn Internet. + Chi phÝ nh©n c«ng: Cã TM§T hç trî, tÊt c¶ c¸c qu¸ tr×nh b¸n hµng cña doanh nghiÖp ®Òu tù ®éng, hÇu hÕt do ng-êi mua thùc hiÖn tõ lóc truy cËp vµo website b¸n hµng, t×m kiÕm hµng ho¸ tr-ng bµy trªn m¹ng, chän vµ ®Æt hµng. Nhê pdfMachine - is a pdf writer that produces quality PDF files with ease! Get yours now! “Thank you very much! I can use Acrobat Distiller or the Acrobat PDFWriter but I consider your product a lot easier to use and much preferable to Adobe's" A.Sarras - USA