Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh tại Ngân hàng TMCP Xuất Nhập khẩu Việt Nam

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:111

Thêm vào BST

Báo xấu

28
lượt xem 9
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Đề tài nghiên cứu nhằm tổng hợp cơ sở lý thuyết về hiệu quả hoạt động kinh doanh; đánh giá thực trạng hoạt động kinh doanh tại Eximbank; xác định những mặt tích cực, hạn chế trong hoạt động kinh doanh tại ngân hàng Eximbank; đề xuất một số kiến nghị xây dựng các giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh của Eximbank.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh tại Ngân hàng TMCP Xuất Nhập khẩu Việt Nam

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC VIỆT NAM TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGÂN HÀNG TP.HỒ CHÍ MINH LỮ THỊ KIM CHI NÂNG CAO HIỆU QUẢ HOẠT ĐỘNG KINH DOANH TẠI NGÂN HÀNG TMCP XUẤT NHẬP KHẨU VIỆT NAM LUẬN VĂN THẠC SỸ KINH TẾ TP. HỒ CHÍ MINH – NĂM 2018
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC VIỆT NAM TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGÂN HÀNG TP.HỒ CHÍ MINH LỮ THỊ KIM CHI NÂNG CAO HIỆU QUẢ HOẠT ĐỘNG KINH DOANH TẠI NGÂN HÀNG TMCP XUẤT NHẬP KHẨU VIỆT NAM LUẬN VĂN THẠC SỸ KINH TẾ Chuyên ngành: Tài chính – Ngân hàng Mã ngành: 8.34.02.01 Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS. HOÀNG THỊ THANH HẰNG TP. HỒ CHÍ MINH – NĂM 2018
i TÓM TẮT KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU Trước sự tăng trưởng nhanh về số lượng, quy mô hoạt động của các Ngân hàng thương mại (NHTM), đã dẫn đến sự cạnh tranh ngày càng gay gắt trong lĩnh vực ngân hàng tại Việt Nam về chất lượng dịch vụ, về lãi suất, về phí...v.v… Hệ thống ngân hàng Việt Nam với quy mô vốn, tổng tài sản còn thấp, hệ số an toàn vốn còn yếu, kinh nghiệm quản trị ngân hàng còn ít sẽ dễ bị tổn thương hơn trước các áp lực của khủng hoảng kinh tế toàn cầu. Vì vậy, trong quá trình hội nhập ngày càng sâu rộng trong lĩnh vực tài chính ngân hàng hiện nay, các NHTM cần tập trung nâng cao năng lực cạnh tranh để nâng cao hiệu quả hoạt động nhằm tiếp tục duy trì những thị phần đã có và tiếp tục phát triển thị trường mới. Thực tế tình hình kinh doanh của Eximbank trong thời gian 2010 – 2017 gặp rất nhiều nhiều khó khăn và hạn chế. Thời điểm từ năm 2012 trở về trước tình hình kinh doanh tương đối tốt và ổn định; bước sang năm 2013 đến nay, tình hình kinh doanh trở nên khó khăn, nợ xấu gia tăng, thêm vào đó là sức ép cạnh tranh giữa các NHTM ngày càng gay gắt đã làm lợi nhuận của Eximbank sụt giảm đáng kể. Thêm vào đó, gần đây rủi ro gian lận trong giao dịch tiền gửi liên tục xảy ra, hàng loạt vụ khách hàng bị mất tiền, trong đó có vụ án 245 tỷ đồng của bà Chu Thị Bình,…đã làm mất niềm tin, làm giảm hình ảnh và thương hiệu của Eximbank đã gây dựng gần 30 năm trong lòng khách hàng. Xuất phát từ thực tiễn kinh doanh, để tăng niềm tin và gầy dựng lại hình ảnh Eximbank trong lòng khách hàng, đòi hỏi Eximbank phải tự nâng cao năng lực kinh doanh, hiệu quả hoạt động của mình thì mới hy vọng phát triển ổn định, bền vững và đáp ứng tốt nhu cầu của Khách hàng. Việc nghiên cứu đề tài “Nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh tại Ngân hàng TMCP Xuất Nhập khẩu Việt Nam’’ tập trung vào 3 nội dung chính: - Nghiên cứu những vấn đề lý luận cơ bản tổng quan về NHTM, những chỉ tiêu đánh giá hiệu quả kinh doanh và sự cần thiết phải nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh của NHTM. Từ đó, giúp tác giả có đủ cơ sở lý luận về lý thuyết để đi vào phân tích trực trạng hoạt động kinh doanh của Eximbank.
ii - Phân tích tình hình kinh doanh của Eximbank trong giai đoạn 2010 – 30/06/2018. Trong quá trình phát triển, Eximbank đã đạt được những thành tựu gì nhất định cũng như còn hạn chế những mặt nào. Đây là cơ sở cho việc đề xuất các giải pháp nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh của Ngân hàng, sẽ được đề cập trong Chương 3. - Dựa vào kết quả khi phân tích hiệu quả hoạt động kinh doanh ở Chương 2 cũng như nguyên nhân của những mặt hạn chế, tác giả đưa ra những những giải pháp cơ bản mà Eximbank cần phải thực hiện trong thời gian tới, nhằm đưa Eximbank phát triển vững mạnh hơn đủ sức cạnh tranh với các NHTM trong khu vực, trên thế giới. Từ những vấn đề được phân tích, nghiên cứu và đề cập tới trong 3 nội chính nêu trên sẽ góp phần hoàn thiện nâng cao hiệu quả kinh doanh, gầy dựng lại hình ảnh về một Eximbank uy tín, hoạt động hiệu quả trên mọi mặt và trở thành một trong những ngân hàng hàng đầu của Việt Nam, đủ sức cạnh tranh với các ngân hàng trong khu vực và thế giới.
iii LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan Luận văn này chưa từng được trình nộp để lấy học vị thạc sĩ tại bất cứ một trường đại học nào. Luận văn này là công trình nghiên cứu riêng của tác giả, các số liệu nêu trong luận văn có nguồn gốc rõ ràng và đã được công bố kết quả nghiên cứu là trung thực, trong đó không có các nội dung đã được công bố trước đây hoặc các nội dung do người khác thực hiện ngoại trừ các trích dẫn được dẫn nguồn đầy đủ trong luận văn Tp.HCM, tháng ...... năm 2018 LỮ THỊ KIM CHI
iv LỜI CẢM ƠN Tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến PGS.TS. Hoàng Thị Thanh Hằng, người đã hướng dẫn, truyền đạt những kinh nghiệm quý báu và tận tình giúp đỡ tôi hoàn thành luận văn này. Xin chân thành cảm ơn sự giúp đỡ, động viên và chỉ bảo rất nhiệt tình của các anh chị đi trước và tất cả bạn bè. Mặc dù đã cố gắng nỗ lực hết sức mình, song chắc chắn luận văn không tránh khỏi những thiếu sót. Tôi rất mong nhận được sự thông cảm và chỉ bảo tận tình từ quý thầy cô và các bạn. Tp.HCM, tháng ...... năm 2018 LỮ THỊ KIM CHI
v MỤC LỤC TÓM TẮT KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU .................................................................... i LỜI CAM ĐOAN ..................................................................................................... iii LỜI CẢM ƠN ........................................................................................................... iv MỤC LỤC .................................................................................................................. v DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT...................................................................... ix DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU ............................................................................. x DANH MỤC CÁC HÌNH VẼ, ĐỒ THỊ ................................................................. xi PHẦN MỞ ĐẦU ........................................................................................................ 1 1. Tính cấp thiết của đề tài .......................................................................................... 1 2. Mục tiêu của đề tài .................................................................................................. 2 2.1. Mục tiêu tổng quát ............................................................................................... 2 2.2. Mục tiêu cụ thể ..................................................................................................... 2 3. Câu hỏi nghiên cứu ................................................................................................. 2 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu ........................................................................... 3 4.1. Đối tượng nghiên cứu........................................................................................... 3 4.2. Phạm vi nghiên cứu .............................................................................................. 3 5. Nguồn dữ liệu và phương pháp nghiên cứu ............................................................ 3 6. Nội dung nghiên cứu ............................................................................................... 3 7. Đóng góp của Đề tài ................................................................................................ 4 8. Tổng quan các công trình nghiên cứu trước ........................................................... 4 8.1. Nghiên cứu nước ngoài ........................................................................................ 4 8.2. Nghiên cứu trong nước......................................................................................... 5 CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ THUYẾT VÀ HIỆU QUẢ HOẠT ĐỘNG KINH DOANH CỦA NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI ...................................................... 7 1.1. Tổng quan về ngân hàng thương mại .................................................................. 7 1.1.1. Khái niệm về ngân hàng thương mại ................................................................ 7 1.1.2. Chức năng của ngân hàng thương mại .............................................................. 8 1.1.3. Các hoạt động của ngân hàng thương mại ...................................................... 10
vi 1.1.4. Các nghiệp vụ ngân hàng thương mại ............................................................. 13 1.2. Hiệu quả hoạt động kinh doanh của Ngân hàng thương mại ............................. 18 1.2.1. Khái niệm hiệu quả kinh doanh của NHTM ................................................... 18 1.2.2. Thu nhập của ngân hàng ................................................................................. 19 1.2.3. Chi phí của ngân hàng ..................................................................................... 20 1.2.4. Lợi nhuận của ngân hàng ................................................................................ 20 1.2.5. Các chỉ tiêu đánh giá hiệu quả hoạt động kinh doanh của ngân hàng thương mại ............................................................................................................................. 20 1.3. Sự cần thiết phải nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh của Ngân hàng thương mại ................................................................................................................ 26 Kết luận chương 1 ..................................................................................................... 26 CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG HOẠT ĐỘNG KINH DOANH CỦA NGÂN HÀNG TMCP XUẤT NHẬP KHẨU VIỆT NAM ............................................... 27 2.1. Quá trình hình thành và phát triển của Eximbank ............................................. 27 2.1.1. Sơ lược quá trình hình thành và phát triển ...................................................... 27 2.1.2. Mạng lưới hoạt động ....................................................................................... 28 2.1.3. Cơ cấu tổ chức ................................................................................................. 28 2.1.4. Kết quả hoạt động kinh doanh từ năm 2010 – 30/06/2018 ............................. 30 2.2. Thực trạng hoạt động kinh doanh của Eximbank .............................................. 33 2.2.1. Nguồn vốn ...................................................................................................... 33 2.2.2. Hoạt động cấp tín dụng ................................................................................... 41 2.2.3. Các dịch vụ tài chính ....................................................................................... 46 2.2.4. Năng lực công nghệ ....................................................................................... 52 2.2.5. Nguồn nhân lực, năng lực tổ chức và quản lý ................................................. 53 2.2.6. Chất lượng dịch vụ .......................................................................................... 55 2.3. Đánh giá hiệu quả hoạt động kinh doanh của Eximbank ................................... 56 2.3.1. Chênh lệch giữa thu nhập và chi phí ............................................................... 56 2.3.2. Hiệu suất sử dụng vốn ..................................................................................... 58 2.3.3. Tỷ lệ tài sản sinh lời ........................................................................................ 59 2.3.4. Tỷ suất lợi nhuận hoạt động tín dụng.............................................................. 60
vii 2.3.5. Tỷ lệ thu nhập lãi cận biên .............................................................................. 62 2.3.6. Tỷ lệ thu nhập ngoài lãi cận biên .................................................................... 63 2.3.7. Tỷ lệ thu nhập từ kinh doanh dịch vụ ............................................................. 64 2.3.8. Tỷ lệ sinh lời hoạt động................................................................................... 65 2.3.9. Tỷ suất doanh lợi ............................................................................................ 66 2.3.10. Tỷ suất sinh lời trên tài sản .......................................................................... 67 2.3.11. Tỷ suất sinh lời trên vốn chủ sở hữu ............................................................ 68 2.4. Những mặt đạt được trong hoạt động kinh doanh của Ngân hàng TMCP Xuất Nhập Khẩu Việt Nam (Eximbank) ............................................................................ 69 2.4.1. Về tình hình hoạt động kinh doanh ................................................................. 69 2.4.2. Về công tác quản lý rủi ro ............................................................................... 71 2.4.3. Về cơ cấu tố chức và mô hình hoạt động kinh doanh mới.............................. 72 2.4.4. Về xây dựng thương hiệu ............................................................................... 74 2.5. Những mặt hạn chế trong hoạt động kinh doanh của Eximbank ....................... 74 2.6. Nguyên nhân của những mặt hạn chế trong hoạt động kinh doanh của Eximbank .................................................................................................................. 76 Kết luận chương 2 ..................................................................................................... 77 CHƯƠNG 3: GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ HOẠT ĐỘNG KINH DOANH CỦA NGÂN HÀNG TMCP XUẤT NHẬP KHẨU VIỆT NAM ........ 78 3.1. Định hướng phát triển của Eximbank ................................................................ 78 3.1.1. Tăng trưởng số lượng khách hàng mục tiêu mới ............................................ 79 3.1.2. Tăng lợi nhuận trên một khách hàng ............................................................... 79 3.1.3. Chú trọng nâng cao chất lượng dịch vụ khách hàng ....................................... 80 3.1.4. Nâng cao tính an toàn trong hoạt động của ngân hàng ................................... 81 3.2. Giải pháp nâng cao hiệu quả hoạt động của Eximbank ..................................... 81 3.2.1. Giải pháp về chiến lược kinh doanh................................................................ 81 3.2.2. Giải pháp về hoạt động huy động vốn ............................................................ 83 3.2.3. Giải pháp về hoạt động cấp tín dụng............................................................... 85 3.2.4. Giải pháp đa dạng hóa sản phẩm, các kênh dịch vụ tài chính ........................ 87 3.2.5. Giải pháp xây dựng mạng lưới và quảng bá thương hiệu ............................... 88
viii 3.2.6. Giải pháp hoàn thiện hệ thống quản lý rủi ro và tăng cường công tác kiểm tra, kiểm soát nội bộ ........................................................................................................ 89 3.2.7. Một số giải pháp khác ..................................................................................... 91 3.2.7.1. Đổi mới và hiện đại hóa công nghệ ngân hàng ............................................ 91 3.2.7.2 Đào tạo phát triển nguồn nhân lực và nâng cao nhận thức của cán bộ nhân viên ngân hàng .......................................................................................................... 91 3.2.7.3. Nâng cao năng suất lao động, tiết kiệm chi phí ........................................... 93 3.3. Kiến nghị ............................................................................................................ 94 3.3.1. Đối với Hội Đồng Quản Trị Ngân hàng Eximbank ........................................ 94 3.3.2. Đối với Ngân hàng Nhà Nước ........................................................................ 95 Kết luận chương 3 ..................................................................................................... 95 KẾT LUẬN .............................................................................................................. 96 TÀI LIỆU THAM KHẢO ...................................................................................... 97
ix DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT Từ viết tắt Giải thích Eximbank Ngân hàng TMCP Xuất Nhập Khẩu Việt Nam NHTM Ngân hàng thương mại NHTMCP Ngân hàng thương mại cổ phần ACB Ngân hàng thương mại cổ phần Á Châu VCB Ngân hàng thương mại cổ phần Ngoại Thương Việt Nam TCB Ngân hàng thương mại cổ phần Kỹ Thương Việt Nam Agribank Ngân hàng nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam STB Ngân hàng thương mại cổ phần Sài Gòn Thương Tín Viettinbank Ngân hàng thương mại cổ phần Công Thương Việt Nam TCTD Tổ chức tín dụng TCKT Tổ chức kinh tế NHNH Ngân hàng nhà nước TP Thành phố NH-GP Ngân hàng – Giấy phép HĐQT Hội đồng quản trị STT Số thứ tự ĐVT Đơn vị tính KH Khách hàng CBCNV Cán bộ công nhân viên HĐKD Hoạt động kinh doanh HĐDV Hoạt động dịch vụ TCKT Tổ chức kinh tế TNDN Thu nhập Doanh nghiệp DPRR Dự phòng rủi ro
x DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU Bảng 2.1. Kết quả hoạt động kinh doanh của Eximbank, giai đoạn 2010 – 30/06/2018 .... 30 Bảng 2.2. Tổng nguồn vốn hoạt động của Eximbank ..................................................... 34 giai đoạn 2010 – 30/06/2018 ........................................................................................ 34 Bảng 2.3. Cơ cấu nguồn vốn chủ sở hữu của Eximbank ................................................. 35 giai đoạn 2010 – 30/06/2018 ........................................................................................ 35 Bảng 2.4. Tốc độ tăng trưởng nguồn vốn huy động của Eximbank ................................. 37 Bảng 2.5. Cơ cấu nguồn vốn huy động của Eximbank ................................................... 38 giai đoạn 2010 – 30/06/2018 ........................................................................................ 38 Bảng 2.6. Tốc độ tăng trưởng tín dụng của Eximbank .................................................... 42 giai đoạn 2010 – 30/06/2018 ........................................................................................ 42 Bảng 2.7. Cơ cấu nhóm Nợ của Eximbank, giai đoạn 2010 – 30/06/2018........................ 46 Bảng 2.8. Chênh lệch giữa thu nhập và chi phí của Eximbank, ....................................... 56 giai đoạn 2010 – 30/06/2018 ........................................................................................ 56 Bảng 2.9. Hiệu quả sử dụng vốn của Eximbank, giai đoạn 2010 – 30/06/2018 ................ 58 Bảng 2.10. Tỷ lệ tài sản sinh lời của Eximbank, giai đoạn 2010 – 30/06/2018 ................. 59 Bảng 2.11. Tỷ suất lợi nhuận hoạt động tín dụng của Eximbank, .................................... 60 giai đoạn 2010 – 30/06/2018 ........................................................................................ 60 Bảng 2.12. Tỷ lệ thu nhập lãi cận biên của Eximbank, giai đoạn 2010 – 30/06/2018 ........ 62 Bảng 2.13. Tỷ lệ thu nhập ngoài lãi cận biên của Eximbank ........................................... 63 giai đoạn 2010 – 30/06/2018 ........................................................................................ 63 Bảng 2.14. Tỷ lệ thu nhập kinh doanh dịch vụ Eximbank, giai đoạn 2010 – 30/06/2018 .. 64 Bảng 2.15. Tỷ lệ sinh lời hoạt động của Eximbank, giai đoạn 2010 – 30/06/2018 ............ 65 Biểu đồ 2.15. Tỷ lệ sinh lời hoạt động của Eximbank, giai đoạn 2010 – 30/06/2018 ........ 66 Bảng 2.16. Tỷ lệ sinh lời hoạt động của Eximbank, giai đoạn 2010 – 30/06/2018 ............ 66 Bảng 2.17. Tỷ lệ sinh lời trên tài sản của Eximbank, giai đoạn 2010 – 30/06/2018 .......... 67 Bảng 2.18. Tỷ lệ sinh lời trên VCSH của Eximbank, giai đoạn 2010 – 30/06/2018 .......... 68
xi DANH MỤC CÁC HÌNH VẼ, ĐỒ THỊ Sơ đồ 2.1 Cơ cấu tổ chức và bộ máy quản lý Eximbank .......................................... 29 Biểu đồ 2.1. Biến động Doanh thu – Lợi nhuận – Chi phí của Eximbank ............... 31 Biểu đồ 2.2. Nguồn vốn hoạt động của Eximbank giai đoạn 2010 – 2017 .............. 34 Biểu đồ 2.3. Cơ cấu nguồn vốn hình thành vốn sở hữu của Eximbank bình quân giai đoạn 2010 - 2017 ...................................................................................................... 36 Biểu đồ 2.4. Cơ cấu nguồn vốn huy động của Eximbank, giai đoạn 2010 – 2017 ... 38 Biểu đồ 2.5. Thị phần huy động vốn của các Ngân hàng năm 2017 ........................ 41 Biểu đồ 2.6. Cơ cấu dư nợ cho vay của Eximbank, giai đoạn 2010 – 2017 ............. 43 Biểu đồ 2.7. Thị phần cấp tín dụng của Eximbank năm 2017 .................................. 44 Biểu đồ 2.8. Chênh lệch giữa thu nhập và chi phí của Eximbank, giai đoạn 2010 – 2017 ........................................................................................................................... 57 Biểu đồ 2.9. Hiệu quả sử dụng vốn của Eximbank, giai đoạn 2010 – 2017 ............. 58 Biểu đồ 2.10. Tỷ lệ tài sản có sinh lời của Eximbank, giai đoạn 2010 – 2017 ......... 59 Biểu đồ 2.11. Tỷ suất lợi nhuận tín dụng của Eximbank, giai đoạn 2010 – 2017 .... 60 Biểu đồ 2.12. Tỷ suất thu nhập lãi cận biên của Eximbank, giai đoạn 2010 – 2017 62 Biểu đồ 2.13. Tỷ lệ thu nhập ngoài lãi cận biên của Eximbank, giai đoạn 2010 – 2017 ........................................................................................................................... 63 Biểu đồ 2.14. Tỷ lệ thu nhập từ kinh doanh dịch vụ của Eximbank, giai đoạn ........ 65 2010 – 2017 ............................................................................................................... 65 Biểu đồ 2.15. Tỷ lệ sinh lời hoạt động của Eximbank, giai đoạn 2010 – 2017 ........ 66 Biểu đồ 2.16. Tỷ suất doanh lợi của Eximbank, giai đoạn 2010 – 2017 .................. 66 Biểu đồ 2.17. Tỷ suất sinh lời trên Tài sản của Eximbank, giai đoạn 2010 – 2017 . 67 Biểu đồ 2.18. Tỷ suất sinh lời trên VCSH của Eximbank, giai đoạn 2010 – 2017 .. 68
1 PHẦN MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Hoạt động của hệ thống ngân hàng hiện nay vẫn còn nhiều tồn tại và trở thành thách thức lớn đối ngành Ngân hàng Việt Nam nói chung và Ngân hàng Eximbank nói riêng. Với năng lực quản trị hạn chế như hiện nay, các NHTM Việt Nam đang phải đối mặt với những rủi ro lớn, gây ảnh hưởng lớn đến nền kinh tế. Từ thực tế này đòi hỏi bản thân mỗi ngân hàng phải không ngừng nâng cao năng lực quản trị để cạnh tranh không chỉ với ngân hàng trong nước mà còn cạnh tranh với các tổ chức tín dụng quốc tế. Trong môi trường cạnh tranh như hiện nay, hệ thống ngân hàng không những phải duy trì được sự ổn định trong hoạt động của mình mà còn phải có khả năng gia tăng cạnh tranh đối với các tổ chức tài chính phi ngân hàng và các định chế tài chính khác. Để nâng cao năng lực cạnh tranh trên thị trường, các ngân hàng cần phải không ngừng tăng cường hiệu quả hoạt động, nâng cao chất lượng tín dụng bằng hệ thống quản lý rủi ro tốt hơn; đa dạng hóa các sản phẩm dịch vụ; phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao làm bệ đỡ vững chắc cho các NHTM trong quá trình hội nhập cạnh tranh… Hiệu quả hoạt kinh doanh trong những năm vừa qua còn nhiều khó khăn và hạn chế. Giai đoạn 2010 - 30/06/2018 là giai đoạn thể hiện rõ nét nhất những biến động thăng trầm mà Eximank phải đối mặt. Trong giai đoạn này có những thời điểm tình hình kinh doanh rất khó khăn, nợ xấu gia tăng, thêm vào đó là sức ép cạnh tranh giữa các NHTM ngày càng gay gắt đã làm lợi nhuận của Eximbank sụt giảm đáng kể. Thêm vào đó, đầu năm 2018, rủi ro gian lận trong giao dịch tiền gửi liên tục xảy ra sau hàng loạt vụ Khách hàng bị mất tiền, trong đó có vụ án 245 tỷ đồng của bà Chu Thị Bình,…đã làm cho Khách hàng lo ngại và mất niềm tin đối với toàn hệ thống Eximbank. Xuất phát từ những đòi hỏi mang tính thực tiễn và nhu cầu bức thiết, cụ thể là làm sao để khách hàng yêu thích và gắn bó với Eximbank, làm sao để nâng cao năng lực cạnh tranh, hiệu quả kinh doanh, tăng niềm tin và gầy dựng lại hình ảnh
2 Eximbank trong lòng khách hàng, với mong muốn bổ sung thêm những hiểu biết và đóng góp một phần nhỏ những giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động của ngành ngân hàng nói chung và của Eximbank nói riêng, tác giả đã lựa chọn đề tài: “Nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh tại Ngân hàng TMCP Xuất Nhập khẩu Việt Nam’’ để làm đề tài luận văn tốt nghiệp. 2. Mục tiêu của đề tài 2.1. Mục tiêu tổng quát Đánh giá hiệu quả hoạt động kinh doanh thực tế tại Eximbank, qua đó đề xuất một số giải pháp đề xuất nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh của Eximbank. 2.2. Mục tiêu cụ thể Để thực hiện mục tiêu tổng quát trên, luận văn cần giải quyết những mục tiêu cụ thể sau: - Tổng hợp cơ sở lý thuyết về hiệu quả hoạt động kinh doanh - Đánh giá thực trạng hoạt động kinh doanh tại Eximbank. - Xác định những mặt tích cực, hạn chế trong hoạt động kinh doanh tại ngân hàng Eximbank. - Đề xuất một số kiến nghị xây dựng các giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh của Eximbank. 3. Câu hỏi nghiên cứu Để hoàn thành được mục tiêu đề tài đặt ra, một số câu hỏi cần có sự trả lời thỏa đáng như sau: - Hiệu quả hoạt động kinh doanh là gì? - Thực trạng hoạt động kinh doanh tại Eximbank hiện nay như thế nào? - Những mặt đạt được và hạn chế trong hoạt động kinh doanh của Eximbank hiện nay như thế nào? - Giải pháp nào phù hợp nhằm góp phần nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh Eximbank ?
3 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu 4.1. Đối tượng nghiên cứu Hiệu quả hoạt động kinh doanh tại Ngân hàng TMCP XNK Việt Nam 4.2. Phạm vi nghiên cứu - Về mặt thời gian: số liệu dùng để phân tích được thu thập từ các Báo cáo tài chính của Eximbank qua các năm từ 2010 đến 30/06/2018. - Về mặt không gian: luận văn tập trung nghiên cứu hiệu quả kinh doanh tại Ngân hàng Xuất nhập khẩu Việt Nam. 5. Nguồn dữ liệu và phương pháp nghiên cứu - Luận văn sử dụng phương pháp thu thập số liệu bên trong của ngân hàng là các báo cáo tài chính, báo cáo thường niên của Eximbank để nghiên cứu các yếu tố ảnh hưởng đến hiệu quả hoạt động kinh doanh của Eximbank. - Phương pháp thu thập và xử lý thông tin. Trong quá trình nghiên cứu luận văn, tác giả dự kiến sử dụng các phương pháp nghiên cứu sau:  Phương pháp tổng hợp thống kê: sử dụng phương pháp thống kê để tổng hợp các số liệu liên quan đến hoạt động kinh doanh của Eximbank.  Phương pháp so sánh: phân tích so sánh các chỉ tiêu về hiệu quả hoạt động kinh doanh của Eximbank qua các năm.  Phương pháp phân tích kết quả thống kê, so sánh và các đánh giá đánh giá thực trạng hoạt động kinh doanh của Ngân hàng, từ đó có những giải pháp phù hợp, nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh của Eximbank. 6. Nội dung nghiên cứu Kết cấu luận văn có 03 chương: Chương 1: Cơ sở lý thuyết về Ngân hàng thương mại và hiệu quả hoạt động kinh doanh của Ngân hàng thương mại. Chương 2: Thực trạng hiệu quả hoạt động kinh doanh tại Ngân hàng TMCP Xuất nhập khẩu Việt Nam (Eximbank). Chương 3: Giải pháp nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh tại Ngân hàng TMCP Xuất nhập khẩu Việt Nam (Eximbank).
4 7. Đóng góp của Đề tài Trên cơ sở phân tích thực trạng hiệu quả hoạt động kinh doanh của Ngân hàng, cũng như qua phân tích đánh giá sẽ tìm ra được các điểm mạnh, điểm yếu, những hạn chế và nguyên nhân dẫn đến hoạt động kinh doanh tại ngân hàng không hiệu quả. Từ đó tác giả đưa ra các giải pháp phù hợp với nhu cầu thực tế trong giai đoạn cạnh tranh và phát triển của ngân hàng và kiến nghị một số đề xuất góp phần vào chiến lược kinh doanh nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh của hệ thống NHTM nói chung và của Eximbank nói riêng. 8. Tổng quan các công trình nghiên cứu trước 8.1. Nghiên cứu nước ngoài Về phân tích, đánh giá hiệu quả kinh doanh tuy có những điểm chung so với các nghiên cứu trong nước, nhưng cũng có những điểm khác nhau. Các nghiên cứu của nước ngoài đã khảo sát, đánh giá hiệu quả hoạt động của ngân hàng, tác giả đã nêu các giải pháp nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh. Tuy nhiên, các chỉ tiêu đánh giá hiệu quả ở một số nghiên cứu ít được đề cập: Theo Boriboon Pinprayong (2012). “Restructuring for organizational efficiency in the bankink sector in Thailand: A case of Siam commercial bank”. Tác giả đã nghiên cứu vấn đề tái cấu trúc nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động của ngân hàng Thái Lan. Cuộc khủng hoảng tài chính châu Á năm 1997 đã khiến ngân hàng thương mại Siam – một ngân hàng có lịch sử phát triển lâu đời, chưa bao giờ thay đổi văn hóa doanh nghiệp trong suốt 95 năm, nhưng cũng bị chao đảo. Nghiên cứu đã điều tra và so sánh hoạt động kinh doanh và hiệu quả hoạt động kinh doanh trước và sau tái cấu trúc của ngân hàng này là một trường hợp điển hình để cho thấy thành công của việc tái cấu trúc đã nâng cao hiệu quả hoạt động của ngân hàng này như thế nào sau cuộc khủng hoảng kinh tế và lấy đó làm bài học cho các ngân hàng thương mại khác. Tuy nhiên nghiên cứu chỉ dừng lại ở việc đánh giá dựa trên kết quả kinh doanh chứ chưa đè cập đến các chỉ tiêu hiệu quả. Theo Mabwe, K. and Robert, W. (2010) tiến hành nghiên cứu thực nghiệm về hoạt động của ngân hàng trước và sau khủng hoảng, giai đoạn 2005 - 2009 tại
5 Nam Phi. Các NHTM lớn được đánh giá về lợi nhuận, thanh khoản và chất lượng tín dụng thông qua 07 yếu tố tài chính. Kết quả đã chỉ ra rằng có sự sụt giảm đáng kể về lợi nhuận, thanh khoản thấp, chất lượng tín dụng xấu khi khủng hoảng xảy ra với tất cả ngân hàng. Nghiên cứu cũng đã phát hiện ra rằng mức độ thanh khoản trong các NHTM Nam Phi đã đạt đến mức đáng báo động sau khủng hoảng. Tuy nhiên nghiên cứu cũng chưa đi sâu phân tích để làm rõ hiệu quả của ngân hàng bị ảnh hưởng như thế nào bởi các chỉ tiêu đo lường hiệu quả. Theo The Deloitte Center fof Banking Solutions (2009) “Improving Efficiency The new high ground for banks”. Tác giả đã nêu lên vấn đề nâng cao hiệu quả làm tăng vị thế cho ngân hàng. Bài viết nhấn mạnh nâng cao hiệu quả hoạt động đã trở thành sự cần thiết có tính cạnh tranh trong điều kiện thị trường tài chính xáo trộn, cùng với sự suy thoái kinh tế làm môi trường dịch vụ tài chính thay đổi. Bài viết đã nêu lên việc xây dựng các hoạt động hiệu quả là không đủ mà phải ổn định, liên tục cải tiến hiệu quả hoạt động và cũng mô tả các yếu tố chính thúc đẩy sự thành công như nhận thức, quy trình kinh doanh, công nghệ và văn hóa. 8.2. Nghiên cứu trong nước Nghiên cứu của Nguyễn Xuân Nhật (2007), “Giải pháp nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh của Ngân hàng TMCP Nam Á đến năm 2015”. Tác giả đã đánh giá được năng lực tài chính của Ngân hàng thông qua Kết quả hoạt động kinh doanh, các chỉ tiêu đảm bảo an toàn và các chỉ tiêu đánh giá hiệu quả hoạt động của Ngân hàng. Từ đó đưa ra các nhóm giải pháp nhằm nâng cao năng lực tài chính và năng lực hoạt động của Ngân hàng. Nghiên cứu này chỉ đánh giá các chỉ số tài chính phản ánh phương diện của Ngân hàng TMCP Nam Á chưa đánh giá hiệu quả đối với khách hàng, hiệu quả kinh tế xã hội. Nghiên cứu của Lê Quỳnh Trâm (2011), “Giải pháp nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh của Ngân hàng TMCP Quốc Tế”, đã đánh giá được thực trạng hoạt động kinh doanh và hiệu quả của Ngân hàng. Từ đó phân tích được những kết quả đạt được, cũng như các tồn tại, hạn chế trong hoạt động kinh doanh của Ngân hàng Quốc tế nhưng cũng chưa đánh giá hiệu quả đối với khách hàng và xã hội.
6 Nghiên cứu của Bùi Duy Phú (2002) đánh giá hiệu quả của NHTM qua hàm sản xuất và chi phí, vẫn còn hạn chế là chỉ đơn thuần dừng lại ở việc xác định hàm chi phí và ước lượng trực tiếp hàm chi phí này để tìm các tham số của mô hình, do vậy mà không thể tách được phần phi hiệu quả trong hoạt động của ngân hàng. Trịnh Quốc Trung, Nguyễn Văn Sang (2013), nghiên cứu các yếu tố ảnh hưởng đến hiệu quả hoạt động của NHTM, nghiên cứu sử dụng mô hình hồi quy Tobit dựa trên số liệu của các NHTM Việt Nam giai đoạn 2005 - 2012 để xác định các yếu tố ảnh hưởng đến hiệu quả hoạt động thông qua các chỉ tiêu ROA, ROE. Nghiên cứu này mới chỉ đơn thuần về mặt tính toán, chưa phản ánh đầy đủ các yếu tố ảnh hưởng đến hoạt động kinh doanh của NHTM. Nghiên cứu của Ngô Hữu Kiên (2013), “Giải pháp nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh của Ngân hàng TMCP An Bình – Chi nhánh Bắc Ninh”. Luận văn đã đánh giá được tình hình huy động vốn của Ngân hàng, dự nợ, nợ xấu qua các năm, tình hình thu nhập và chi phí hoạt động của Ngân hàng; tình hình lợi nhuận khách hàng đồng thời đưa ra các chỉ tiêu đánh giá hiệu quả đầu vào của Ngân hàng; từ đó xây dựng các giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh của Ngân hàng An Bình nhưng chưa phản ánh được những hạn chế và nguyên nhân của Ngân hàng.
7 CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ THUYẾT VÀ HIỆU QUẢ HOẠT ĐỘNG KINH DOANH CỦA NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI 1.1. Tổng quan về ngân hàng thương mại 1.1.1. Khái niệm về ngân hàng thương mại Đến thời điểm hiện nay có rất nhiều khái niệm định nghĩa về NHTM: - Ở Mỹ: Ngân hàng thương mại là công ty kinh doanh tiền tệ, chuyên cung cấp dịch vụ tài chính và hoạt động trong ngành công nghiệp dịch vụ tài chính. - Đạo luật ngân hàng của Pháp (1941) cũng đã định nghĩa: “Ngân hàng thương mại là những xí nghiệp hay cơ sở mà nghề nghiệp thường xuyên là nhận tiền bạc của công chúng dưới hình thức ký thác, hoặc dưới các hình thức khác và sử dụng tài nguyên đó cho chính họ trong các nghiệp vụ về chiết khấu, tín dụng và tài chính”. - Ở Việt Nam, Định nghĩa Ngân hàng thương mại: Ngân hàng thương mại là tổ chức kinh doanh tiền tệ mà hoạt động chủ yếu và thường xuyên là nhận tiền ký gửi từ khách hàng với trách nhiệm hoàn trả và sử dụng số tiền đó để cho vay, thực hiện nghiệp vụ chiết khấu và làm phương tiện thanh toán. - Theo điều 20 Luật các Tổ chức tín dụng có sửa đổi: Tổ chức tín dụng là doanh nghiệp được thành lập theo quy định của luật các Tổ chức tín dụng và các quy định khác để hoạt động ngân hàng. Ngân hàng là loại hình Tổ chức tín dụng được thực hiện toàn bộ hoạt động ngân hàng và các hoạt động kinh doanh khác có liên quan. Theo tính chất và mục tiêu hoạt động, các loại hình ngân hàng gồm NHTM, Ngân hàng phát triển, Ngân hàng đầu tư, Ngân hàng chính sách, Ngân hàng hợp tác và các loại ngân hàng khác. Hoạt động ngân hàng là hoạt động kinh doanh tiền tệ và dịch vụ ngân hàng với nội dung thường xuyên là nhận tiền gửi, sử dụng số tiền này để cấp tín dụng và cung ứng các dịch vụ ngân hàng khác. Như vậy, từ những nhận định nêu trên có thể nói rằng NHTM là một trong những định chế tài chính mà đặc trưng là cung cấp đa dạng các dịch vụ tài chính với với những nghiệp vụ cơ bản là nhận tiền gửi, cho vay và cung ứng các dịch vụ