Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Phát triển quan hệ kinh tế thương mại Việt Nam - Nam Phi

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:117

Thêm vào BST

Báo xấu

45
lượt xem 9
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Luận văn nhằm mục tiêu tìm hiểu thực trạng quan hệ kinh tế thương mại giữa Việt Nam và Nam Phi trong giai đoạn 2009 - 2017 và đưa ra được các kiến nghị về giải pháp để phát triển hơn nữa quan hệ kinh tế thương mại giữa hai nước trong thời gian tới. Mời các bạn cùng tham khảo!

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Phát triển quan hệ kinh tế thương mại Việt Nam - Nam Phi

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGOẠI THƯƠNG LUẬN VĂN THẠC SĨ PHÁT TRIỂN QUAN HỆ KINH TẾ THƯƠNG MẠI VIỆT NAM - NAM PHI Chuyên ngành: Kinh tế quốc tế TRIỆU HỒNG ĐĂNG Hà Nội - năm 2018 Sample output to test PDF Combine only
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGOẠI THƯƠNG LUẬN VĂN THẠC SĨ PHÁT TRIỂN QUAN HỆ KINH TẾ THƯƠNG MẠI VIỆT NAM - NAM PHI Ngành: Kinh tế học Chuyên ngành: Kinh tế quốc tế Mã số: 8310106 Họ và tên học viên: Triệu Hồng Đăng Người hướng dẫn: PGS. TS. Bùi Thị Lý Hà Nội - năm 2018 Sample output to test PDF Combine only
i LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu khoa học của riêng tôi. Các số liệu và trích dẫn trong luận văn là hoàn toàn trung thực. Nếu sai tôi xin hoàn toàn chịu trách nhiệm. Tác giả Triệu Hồng Đăng Sample output to test PDF Combine only
ii LỜI CẢM ƠN Tôi xin gửi lời cảm ơn tới lãnh đạo, thầy cô, các nhà khoa học của Trường Đại Học Ngoại thương, nhất là các thầy cô của Khoa Kinh tế quốc tế, Khoa Sau đại học đã giúp đỡ và tạo điều kiện thuận lợi cho tôi hoàn thành luận văn này. Tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến PGS. TS. Bùi Thị Lý đã tận tình hướng dẫn và giúp đỡ tôi trong quá trình tôi thực hiện luận văn này. Tôi xin được gửi lời cảm ơn đến gia đình, bạn bè và người thân đã luôn đồng hành, động viên, khích lệ trong quá trình tôi thực hiện bản luận văn này. Xin chân thành cảm ơn! Tác giả Triệu Hồng Đăng Sample output to test PDF Combine only
iii MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN ...................................................................................................... i LỜI CẢM ƠN ..........................................................................................................ii MỤC LỤC .............................................................................................................. iii DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT .....................................................................vii DANH MỤC BẢNG............................................................................................. viii TÓM TẮT KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU CỦA LUẬN VĂN ..................................... x MỞ ĐẦU................................................................................................................... 1 CHƯƠNG 1. CƠ SỞ LÝ THUYẾT VÀ CÁC NHÂN TỐ TÁC ĐỘNG ĐẾN QUAN HỆ KINH TẾ THƯƠNG MẠI VIỆT NAM - NAM PHI ............................ 7 1.1 Khái quát về quan hệ kinh tế thương mại song phương ..................................... 7 1.1.1 Khái niệm về quan hệ kinh tế thương mại song phương ................................. 7 1.1.2 Những lĩnh vực của quan hệ kinh tế thương mại song phương ....................... 7 1.1.3 Những yếu tố ảnh hưởng đến quan hệ kinh tế thương mại song phương ....... 8 1.2 Những nhân tố tác động đến quan hệ kinh tế thương mại Việt Nam - Nam Phi11 1.2.1 Đặc điểm thị trường Nam Phi .............................................................. 11 1.2.2 Quan hệ ngoại giao Việt Nam - Nam Phi ...................................................... 26 1.2.3 Quan điểm, chính sách thương mại, cam kết, thỏa thuận của Việt Nam và Nam Phi................................................................................................................... 28 1.2.4 Các hoạt động quảng bá và xúc tiến Chính phủ và doanh nghiệp hai nước. 35 CHƯƠNG 2. THỰC TRẠNG QUAN HỆ KINH TẾ THƯƠNG MẠI VIỆT NAM - NAM PHI (2009 - 2017) ..................................................................................... 37 2.2 Những kết quả đạt được trong quan hệ thương mại hàng hóa Việt Nam - Nam Phi ................................................................................................................. 37 2.1.1 Tổng kim ngạch xuất nhập khẩu của Việt Nam với Nam Phi ........................ 37 Sample output to test PDF Combine only
iv 2.1.2 Kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam sang Nam Phi tuy có những biến động nhưng có xu hướng ngày càng tăng ........................................................................ 38 2.1.3 Cơ cấu xuất khẩu của Việt Nam sang Nam Phi ............................................ 39 2.1.4Kim ngạch nhập khẩu của Việt Nam từ Nam Phi tuy có những biến động nhưng có xu hướng ngày càng tăng ............................................................... 46 2.1.5 Cơ cấu nhập khẩu của Việt Nam từ Nam Phi có sự chuyển biến có lợi cho Nam Phi ........................................................................................................... 47 2.1.6 Cán cân thương mại của Việt Nam với Nam Phi luôn xuất siêu và có lợi thế cho Việt Nam .................................................................................................... 52 2.2 Những kết quả đạt được của những quan hệ kinh tế khác ................................ 53 2.2.1 Quan hệ kinh tế giữa hai nước đã được mở rộng sang lĩnh vực đầu tư, nông nghiệp ............................................................................................................ 53 2.2.2 Hai bên đang nỗ lực mở rộng quan hệ kinh tế hai nước sang nhiều lĩnh vực khác ................................................................................................................. 54 2.3 Những hạn chế trong quan hệ kinh tế thương mại giữa hai nước .................... 55 2.3.1 Kim ngạch xuất khẩu và kim ngạch nhập khẩu còn thấp và chiếm tỷ trọng rất nhỏ .......................................................................................................................... 55 2.3.2 Vị thế đối tác thương mại của hai nước còn ở vị trí thấp ............................. 55 2.3.3 Cơ cấu thương mại giữa hai nước còn thiếu các hàng hóa mà hai bên có thế mạnh ............................................................................................................. 56 2.3.4 Cán cân thương mại bất lợi cho Nam Phi .......................................... 56 2.3.5 Các quan hệ kinh tế giữa hai nước trong các lĩnh vực khác còn hạn chế và chưa phát triển ............................................................................................. 56 2.4 Những nguyên nhân của những hạn chế trong quan hệ kinh tế thương mại giữa hai nước ........................................................................................................... 57 2.4.1 Quan hệ ngoại giao Việt Nam - Nam Phi chưa được nâng lên tầm cao mới........................................................................................................................... 57 Sample output to test PDF Combine only
v 2.4.2 Hai bên còn thiếu những cam kết, thỏa thuận làm cơ sở cho quan hệ kinh tế thương mại giữa hai nước....................................................................................... 57 2.4.3 Năng lực cạnh tranh của hàng hóa hai nước còn nhiều hạn chế ................. 58 2.4.4 Hoạt động quảng bá và xúc tiến của doanh nghiệp vẫn còn những hạn chế58 2.4.5 Công tác nghiên cứu và cung cấp thông tin thị trường giữa hai nước còn hạn chế ........................................................................................................................... 59 2.5 Những thách thức cho quan hệ kinh tế thương mại giữa hai nước trong thời gian tới ................................................................................................................... 59 2.5.1Khoảng cách địa lý xa xôi giữa hai nước ....................................................... 59 2.5.2 Thị trường hai nước có mức độ cạnh tranh rất gay gắt ................................ 60 2.6 Kinh nghiệm của Trung Quốc phát triển quan hệ kinh tế thương mại với Nam Phi .................................................................................................................. 60 2.6.1 Trung Quốc đã xây dựng và phát triển được mối quan hệ ngoại giao ở tầm cao đó là quan hệ đối tác chiến lược toàn diện với Nam Phi ................................. 61 2.6.2 Trung Quốc đã có được nhiều cam kết, thỏa thuận với Nam Phi ................. 62 2.6.3 Trung Quốc thực hiện mạnh mẽ các hoạt động quảng bá và xúc tiến tại Nam Phi ........................................................................................................................... 63 2.6.4 Hàng hóa của Trung Quốc có sức cạnh tranh cao tại thị trường Nam Phi .. 64 CHƯƠNG 3. ĐỊNH HƯỚNG VÀ GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN QUAN HỆ KINH TẾ THƯƠNG MẠI VIỆT NAM - NAM PHI ........................................................ 65 3.1 Triển vọng quan hệ kinh tế thương mại Việt Nam - Nam Phi .......................... 65 3.1.1 Hai nước có khả năng nâng cao kim ngạch trao đổi thương mại ................. 65 3.1.2Hai bên có nhiều khả năng hợp tác trên nhiều lĩnh vực ................................. 66 3.2 Định hướng phát triển quan hệ kinh tế thương mại Việt Nam - Nam Phi ........ 67 3.2.1 Tiếp tục thúc đẩy quan hệ thương mại hàng hóa giữa hai nước ................... 67 3.2.2 Tiếp tục triển khai các quan hệ kinh tế đã được triển khai trên thực tế và đã đạt được thỏa thuận ............................................................................................... 67 Sample output to test PDF Combine only
vi 3.2.3 Mở rộng quan hệ kinh tế giữa hai nước sang các lĩnh vực mới .................... 67 3.3 Giải pháp phát triển quan hệ kinh tế thương mại Việt Nam - Nam Phi trong thời gian tới ............................................................................................................. 68 3.3.1 Những giải pháp vĩ mô ................................................................................... 68 3.3.2 Những giải pháp vi mô .................................................................................. 74 KẾT LUẬN ............................................................................................................. 77 TÀI LIỆU THAM KHẢO ...................................................................................... 79 PHỤ LỤC ................................................................................................................ 82 Sample output to test PDF Combine only
vii DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT ANC Africa National Congress Đảng Đại hội dân tộc Phi DA Democratic Alliance Đảng Liên minh dân chủ GDP Gross Domestic Product Tổng sản phẩm quốc nội IFP Inkatha Freedom Party Đảng Tự do Inkatha ITC International Trade Centre Trung tâm Thương mại quốc tế ITAC Trade Administration Uỷ ban quản lý thương mại Nam Phi Commission of South Africa JSE The Johannesburg Stock Thị trường chứng khoán Johannesburg Exchange LPI Logistics Performance Index Chỉ số logistics NNP New National Party Đảng Dân tộc mới PAC Pan Africanists Congress Đảng Đại hội Pan Phi SARS South Africa Revenue Cơ quan Thuế Nam Phi Service WTO World Trade Organization Tổ chức thương mại thế giới Sample output to test PDF Combine only
viii DANH MỤC BẢNG Bảng 1.1: GDP của Nam Phi 2011 - 2016 (theo giá cố định 2010) ....................... 18 Bảng 1.2: Tốc độ tăng trưởng GDP của Nam Phi 2011 - 2016 .............................. 19 Bảng 1.3: Tỷ trọng các ngành trong GDP của Nam Phi 2011 - 2016 .................... 20 Bảng 1.4: Chi tiêu của Nam Phi 2011 - 2016 (theo giá cố định 2010) ................... 23 Bảng 1.5: Tổng kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam 2009 - 2017 ......................... 83 Bảng 1.6: Kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam sang Nam Phi 2009 - 2017 .......... 84 Bảng 1.7: Tốc độ tăng trưởng của kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam sang Nam Phi 2009 - 2017 ....................................................................................................... 85 Bảng 1.8: Tỷ trọng trong Kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam sang Nam Phi 2009 - 2017 ...................................................................................................................... 86 Bảng 2.1: Tổng kim ngạch xuất nhập khẩu của Việt Nam với Nam Phi 2009 - 2017 ............................................................................................................ 38 Bảng 2.2: Kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam sang Nam Phi 2009 - 2017 .......... 39 Bảng 2.3: Kim ngạch nhập khẩu của Việt Nam từ Nam Phi 2009 - 2017.............. 47 Bảng 2.4: Cán cân thương mại của Việt Nam với Nam Phi 2009 - 2017 ............. 53 Bảng 2.5: Tỷ trọng trong tổng kim ngạch xuất khẩu theo nhóm hàng của Việt Nam 2009 - 2017 ............................................................................................................. 87 Bảng 2.6: Tổng kim ngạch nhập khẩu của Việt Nam 2009 - 2017......................... 88 Bảng 2.7: Kim ngạch nhập khẩu của Việt Nam từ Nam Phi 2009 - 2017.............. 89 Bảng 2.8: Tốc độ tăng trưởng của kim ngạch nhập khẩu của Việt Nam từ Nam Phi 2009 - 2017 ............................................................................................................. 90 Bảng 2.9: Tỷ trọng trong kim ngạch nhập khẩu của Việt Nam từ Nam Phi 2009 - 2017 ......................................................................................................................... 91 Bảng 2.10: Tỷ trọng trong tổng kim ngạch nhập khẩu theo nhóm hàng của Việt Nam 2009 - 2017..................................................................................................... 92 Bảng 2.11: Kim ngạch xuất khẩu của Nam Phi 2009 - 2016.................................. 93 Sample output to test PDF Combine only
ix Bảng 2.12: Kim ngạch nhập khẩu của Nam Phi 2009 - 2016 ................................. 94 Bảng 2.13: Kim ngạch xuất khẩu 20 đối tác lớn nhất của Nam Phi 2009 - 2016... 95 Bảng 2.14: Kim ngạch nhập khẩu 20 đối tác lớn nhất của Nam Phi 2009 - 2016 .. 96 Bảng 2.15: Kim ngạch xuất khẩu của Nam Phi sang Trung Quốc 2009 - 2016 ..... 97 Bảng 2.16: Kim ngạch nhập khẩu của Nam Phi từ Trung Quốc 2009 - 2016 ........ 98 Bảng 2.17: Kim ngạch xuất khẩu sang 20 đối tác lớn nhất của Việt Nam 2009 - 2017 ......................................................................................................................... 99 Bảng 2.18: Vị trí của 20 đối tác xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam 2009 - 2017.. 100 Bảng 2.19: Kim ngạch nhập khẩu từ 20 đối tác lớn nhất của Việt Nam 2009 - 2017 ............................................................................................................................... 101 Bảng 2.20: Vị trí của 20 đối tác xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam 2009 - 2017.. 102 Sample output to test PDF Combine only
x TÓM TẮT KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU CỦA LUẬN VĂN Luận văn đã thu được các kết quả nghiên cứu sau đây: 1. Cơ sở lý thuyết Quan hệ kinh tế thương mại song phương là tổng thể các mối quan hệ về thương mại và các mối quan hệ kinh tế khác giữa hai quốc gia với nhau, trong đó quan hệ thương mại giữ vai trò trung tâm. Quan hệ kinh tế thương mại song phương giữa hai nước bao gồm các lĩnh vực: quan hệ giữa hai nước về thương mại hàng hóa hữu hình; quan hệ giữa hai nước về thương mại liên quan đến quyền sở hữu trí tuệ; quan hệ giữa hai nước về thương mại dịch vụ; quan hệ giữa hai nước về đầu tư; quan hệ giữa hai nước về tài chính - tiền tệ; quan hệ giữa hai nước trong các lĩnh vực kinh tế khác như nông nghiệp, công nghiệp, y tế, khoa học - công nghệ, … Những yếu tố chủ yếu ảnh hưởng đến quan hệ kinh tế thương mại song phươnggồm: đặc điểm thị trường của hai nước; quan hệ ngoại giao giữa hai nước; quan điểm, chính sách thương mại, các cam kết, thỏa thuận giữa hai nước; Các hoạt động quảng bá và xúc tiến của Chính phủ và doanh nghiệp hai nước. 2. Những nhân tố tác động đến quan hệ kinh tế thương mại Việt Nam - Nam Phi Đặc điểm thị trường Nam Phi Nam Phi là một quốc gia tiêu biểu của Châu Phi với trình độ kinh tế phát triển nhất khu vực miền nam Châu Phi, được đánh giá là một trong những quốc gia phát triển của thế giới, có thế mạnh về tài nguyên khoáng sản, sản xuất công nghiệp, có cơ sở hạ tầng phát triển, là nơi đầu tư hấp dẫn và màu mỡ, là một thị trường tiềm năng với nhu cầu tiêu thụ hàng hóa lớn và đa dạng với yêu cầu về chất lượng trung bình, là cửa ngõ để xâm nhập hàng hóa vào khu vực miền nam Châu Phi. Bên cạnh đó quốc gia này cũng phải đối mặt các vấn đề quan trọng như thất nghiệp, bất bình đẳng xã hội, đói nghèo, bệnh tật và tội phạm gia tăng. Quan hệ ngoại giao Việt Nam và Nam Phi Sample output to test PDF Combine only
xi Quan hệ ngoại giao Việt Nam - Nam Phi là những hoạt động đi trước mở đường, các văn bản pháp lý đã được ký kết giữa hai bên là những cơ sở pháp lý rất quan trọng cho các hoạt động kinh tế thương mại giữa hai nước, thúc đẩy quan hệ kinh tế thương mại hai nước ngày càng phát triển. Quan điểm, chính sách thương mại, cam kết, thỏa thuận của hai nước Quan điểm, chính sách thương mại, cam kết, thỏa thuận của Việt Nam và Nam Phi là những yếu tố quan trọng để định hướng và đảm bảo cho hoạt động kinh tế thương mại giữa hai nước được diễn ra một cách thuận lợi. Các hoạt động quảng bá và xúc tiến của Chính phủ và doanh nghiệp hai nước Các hoạt động quảng bá và xúc tiến của Chính phủ và doanh nghiệp hai nước đã giới thiệu và quảng bá về đất nước, con người, doanh nghiệp của hai bên với nhau, mở ra các cơ hội giao thương giữa doanh nghiệp hai nước, góp phần thúc đẩy quan hệ kinh tế thương mại hai nước ngày càng phát triển. 3. Thực trạng quan hệ kinh tế thương mại Việt Nam Nam Phi Những kết quả đạt được - Tổng kim ngạch xuất nhập khẩu của Việt Nam với Nam Phi ngày càng tăng - Kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam sang Nam Phi tuy có những biến động nhưng có xu hướng ngày càng tăng - Cơ cấu xuất khẩu của Việt Nam sang Nam Phi được cải thiện có lợi cho Việt Nam. - Kim ngạch nhập khẩu của Việt Nam từ Nam Phi tuy có những biến động nhưng có xu hướng ngày càng tăng - Cơ cấu nhập khẩu của Việt Nam từ Nam Phi có sự chuyển biến có lợi cho Nam Phi. - Cán cân thương mại của Việt Nam với Nam Phi luôn xuất siêu và có lợi thế cho Việt Nam. Sample output to test PDF Combine only
xii - Quan hệ kinh tế giữa hai nước đã được mở rộng sang lĩnh vực đầu tư, nông nghiệp. - Hai bên đang nỗ lực mở rộng quan hệ kinh tế hai nước sang nhiều lĩnh vực khác. Những hạn chế - Kim ngạch xuất khẩu và kim ngạch nhập khẩu còn thấp và chiếm tỷ trọng rất nhỏ. - Vị thế đối tác thương mại của hai nước còn ở vị trí thấp - Cơ cấu thương mại giữa hai nước còn thiếu các hàng hóa mà hai bên có thế mạnh. - Cán cân thương mại luôn bất lợi cho Nam Phi - Các quan hệ kinh tế giữa hai nước trong các lĩnh vực khác còn hạn chế và chưa phát triển. 5. Giải pháp phát triển quan hệ kinh tế thương mại Việt Nam - Nam Phi trong thời gian tới Những giải vĩ mô - Phát triển quan hệ ngoại giao Việt Nam - Nam Phi lên tầm cao mới - Đẩy mạnh triển khai thực hiện các quan hệ kinh tế đã ký kết được cam kết thỏa thuận với Nam Phi - Đẩy mạnh đàm phán, ký kết các cam kết, thỏa thuận hợp tác với Nam Phi trên các lĩnh vực - Tăng cường đẩy mạnh các hoạt động quảng bá và xúc tiến trên các lĩnh vực. - Tiếp tục đẩy mạnh công tác nghiên cứu và cung cấp thông tin về thị trường Nam Phi. - Việt Nam cần quan tâm hỗ trợ Nam Phi trong việc giải quyết các vấn đề kinh tế xã hội. Những giải pháp vi mô Sample output to test PDF Combine only
xiii - Các doanh nghiệp cần chú trọng và chủ động tìm hiểu nghiên cứu thị trường Nam Phi. - Các doanh nghiệp cần nghiên cứu nâng cao năng lực cạnh tranh hàng hóa, dịch vụ. - Các doanh nghiệp cần tăng cường thực hiện xúc tiến thương mại đối với thị trường Nam Phi. - Các doanh nghiệp cần xây dựng và triển khai chiến lược kinh doanh với thị trường Nam Phi. Sample output to test PDF Combine only
1 MỞ ĐẨU 1. Tính cấp thiết của đề tài Trên thế giới hiện nay, toàn cầu hóa đã trở thành một xu hướng tất yếu và không thể đảo ngược. Theo đó, sự hội nhập lẫn nhau, liên kết lẫn nhau và phụ thuộc lẫn nhau giữa các quốc gia ngày càng trở nên sâu sắc. Mỗi quốc gia muốn xây dựng và phát triển đất nước mình thì phải xây dựng và phát triển các mối quan hệ với các quốc gia khác trên nhiều lĩnh vực khác nhau như chính trị, ngoại giao, kinh tế thương mại, khoa học công nghệ .v.v.. ở cả mức độ song phương và đa phương. Việt Nam chúng ta đã và đang tham gia ngày càng sâu rộng vào quá trình hội nhập quốc tế. Quá trình hội nhập quốc tế đó đã đem lại cho Việt Nam những thành tựu không thể phủ nhận trong việc xây dựng và phát triển kinh tế xã hội của đất nước ta trong thời gian qua. Hiện nay, Việt Nam đã có quan hệ với nhiều quốc gia trên khắp thế giới, ở các châu lục khác nhau. Trong số các quốc gia đó, Việt Nam đã có quan hệ quan hệ kinh tế thương mại với Nam Phi, một quốc gia nằm ở miền nam của Châu Phi và có nền kinh tế tương đối phát triển. Ngày 22/12/1993, Việt Nam và Nam Phi đã thiết lập quan hệ ngoại giao cấp đại sứ và kể từ đó đến nay kim ngạch xuất nhập khẩu hàng hóa của Việt Nam với Nam Phi ngày càng tăng lên, cơ cấu xuất khẩu và cơ cấu nhập khẩu hàng hóa của Việt Nam với Nam Phi ngày càng mở rộng. Tuy nhiên, kim ngạch xuất nhập khẩu của Việt Nam với Nam Phi còn thấp và chiếm tỷ trọng nhỏ trong tổng kim ngạch xuất nhập khẩu của Việt Nam, vị thế đối tác của Nam Phi đứng sau nhiều nước khác. Đồng thời, quan hệ kinh tế giữa Việt Nam và Nam Phi trong các lĩnh vực khác như quan hệ về đầu tư, quan hệ thương mại về dịch vụ, quan hệ tài chính - tiền tệ,... chưa được mở rộng và phát triển. Cho đến nay, đã có những nghiên cứu đề cập đến quan hệ kinh tế thương mại giữa Việt Nam và Nam Phi và cũng đã đưa ra và kiến nghị những giải pháp có giá trị để phát triển quan hệ kinh tế thương mại giữa hai nước. Tuy nhiên, các nghiên cứu đó mới chỉ nghiên cứu quan hệ kinh tế thương mại giữa Việt Nam và Nam Phi Sample output to test PDF Combine only
2 trong giai đoạn trước năm 2007. Hiện nay cũng chưa có nghiên cứu nào về quan hệ kinh tế thương mại Việt Nam - Nam Phi từ năm 2007 đến nay. Vì các lý do trên, việc tiếp tục nghiên cứu thực trạng hiện nay về những kết quả đã đạt được, những hạn chế còn tồn tại, nguyên nhân của những hạn chế, những thách thức, những triển vọng, những định hướng của quan hệ kinh tế thương mại Việt Nam - Nam Phi và đưa ra các giải pháp để tiếp tục phát triển hơn nữa quan hệ kinh tế thương mại giữa hai nước vẫn là cần thiết, nên tôi đã chọn đề tài “Phát triển quan hệ kinh tế thương mại Việt Nam - Nam Phi” làm đề tài cho luận văn thạc sỹ của mình. 2. Tình hình nghiên cứu của đề tài Cho đến nay, chưa có công trình khoa học nào nghiên cứu riêng về mối quan hệ kinh tế thương mại giữa Việt Nam và Nam Phi, mà mới chỉ có một số nghiên cứu về Nam Phi, các nghiên cứu về Châu Phi có đề cập và giới thiệu về Nam Phi và các nghiên cứu về Châu Phi có đề cập và giới thiệu về quan hệ kinh tế thương mại giữa Việt Nam và Nam Phi sau đây: Những nghiên cứu về Nam Phi Tác giả TS. Nguyễn Thanh Hiền, trong bài “Một số nét khái quát về Cộng hòa Nam Phi” - Tạp chí nghiên cứu Châu Phi & Trung Đông số 1 (01) tháng 9/2005, đã giới thiệu một số kiến thức phổ quát và thông tin cơ bản về đất nước Nam Phi như đặc điểm địa lý tự nhiên, đặc điểm dân cư, tôn giáo, giáo dục, đặc điểm chính trị, đặc điểm kinh tế của Nam Phi. Tác giả ThS. Trần Thị Lan Hương, trong bài “Phát triển kinh tế và phân phối thu nhập ở Nam Phi giai đoạn hậu Apacthai” - Tạp chí nghiên cứu Châu Phi & Trung Đông số 4 (08) tháng 4/2006, đã giới thiệu tình hình kinh tế xã hội Nam Phi dưới chế độ Apacthai, phát triển kinh tế - xã hội ở Nam Phi từ năm 1994 đến nay và những thách thức trong phát triển kinh tế và phân phối thu nhập của Nam Phi. Tác giả TS. Đỗ Trọng Quang, trong bài “Đường lối chính trị của Cộng hòa Nam Phi” - Tạp chí nghiên cứu Châu Phi & Trung Đông số 2 (18) tháng 2/2007, Sample output to test PDF Combine only
3 đã giới thiệu nền chính trị mới của Nam Phi, một số vấn đề của Nam Phi dưới thời Chính phủ Nelson Mandela, Cộng hòa Nam Phi dưới thời Chính phủ Mbeki và quan hệ giữa Nam Phi và Zimbabwe. Tác giả ThS. Trần Thị Lan Hương, trong bài “Chuyển đổi cơ cấu kinh tế ở Cộng hòa Nam Phi” - Tạp chí nghiên cứu Châu Phi & Trung Đông số 3 (19) tháng 3/2007, đã giới thiệu cơ cấu kinh tế Nam Phi thời kỳ Apacthai, chính sách phát triển cơ cấu kinh tế của Chính phủ Nam Phi từ năm 1994, tình hình phát triển các ngành kinh tế nông nghiệp, công nghiệp, dịch vụ của Nam Phi. Tác giả PGS.TS. Đỗ Đức Định, trong bài “Nam Phi: Con đường tiến tới dân chủ, công bằng và thịnh vượng” - Tạp chí nghiên cứu Châu Phi & Trung Đông số 8 (36) tháng 8/2008 và số 9 (37) tháng 9/2008, đã tập trung phân tích các vấn đề của chế độ Apacthai cùng những hậu quả kinh - tế xã hội, những nguyên nhân dẫn đến sự suy tàn của chế độ đó và sự ra đời của công cuộc cải cách, những chính sách cải cách kinh tế - xã hội ở Nam Phi, quan hệ Việt Nam - Nam Phi và việc chia sẻ kinh nghiệm cải cách, thúc đẩy tiến trình hợp tác giữa hai nước. Tác giả Trần Thị Lan Hương, “Cải cách kinh tế ở Cộng hòa Nam Phi giai đoạn 1994 - 2004”, Luận án tiến sĩ kinh tế, Học viện Khoa học xã hội, 2010, đã trình bày quan điểm, chiến lược và nội dung của cải cách kinh tế ở Nam Phi giai đoạn 1994 - 2004. Những nghiên cứu về Châu Phi có đề cập và giới thiệu về Nam Phi Tác giả PGS. TS. Đỗ Đức Định, chủ biên tác phẩm “Tình hình chính trị - kinh tế cơ bản của Châu Phi”, Viện nghiên cứu Châu Phi và Trung đông, NXB Khoa học xã hội, 2006, đã giới thiệu về tình hình chính trị, trình độ phát triển kinh tế, quan hệ đối ngoại, các vấn đề chính trị - kinh tế nan giải và những xu hướng phát triển chính của Châu Phi, những đánh giá chung về Châu Phi và quan hệ Việt Nam - Châu Phi. Trong tác phẩm, tác giả đã dành một phần giới thiệu tiềm lực, thực trạng phát triển kinh tế của Nam Phi và những thách thức đối với sự phát triển kinh tế của Nam Phi. Sample output to test PDF Combine only
4 Tác giả TS. Nguyễn Thanh Hiền chủ biên, tác phẩm “Châu Phi - những đặc điểm chính trị chủ yếu hiện nay”, Viện nghiên cứu Châu Phi và Trung đông, NXB Khoa học xã hội, 2010, đã giới thiệu về tình hình dân chủ hóa và nhà nước, hệ thống đảng chính trị và một số tổ chức xã hội ở một số nước Châu Phi, đánh giá thực trạng chính trị Châu Phi hiện nay, xu hướng phát triển của nền chính trị Châu Phi và quan hệ Việt Nam - Châu Phi trong thời gian tới. Tác phẩm đã đề cập đến Cộng hòa Nam Phi - một ví dụ tiêu biểu về chế độ chính trị dân chủ và chính thể cộng hòa tổng thống ở Châu Phi, đẩy mạnh hoạt động bầu cử tham nghị của các đảng chính trị ở Nam Phi. Tác giả ThS. Trần Thùy Phương chủ biên tác phẩm “Đầu tư nước ngoài ở một số nước Châu Phi”, Viện nghiên cứu Châu Phi và Trung đông, NXB Khoa học xã hội, 2009, đã giới thiệu tổng quan về dòng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài vào Châu Phi và giới thiệu việc thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài vào một số nước Châu Phi tiêu biểu, trong đó có Nam Phi. Tác giả đã giới thiệu tình hình chung, cơ cấu đầu tư và chính sách thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài vào Nam Phi. Những nghiên cứu về Châu Phi có đề cập và giới thiệu về quan hệ kinh tế thương mại giữa Việt Nam và Nam Phi Tác giả ThS. Trần Thị Lan Hương, trong bài “Quan hệ thương mại Việt Nam trên một số thị trường trọng điểm Châu Phi” - Tạp chí nghiên cứu Châu Phi & Trung Đông số 5 (09) tháng 5/2006, đã giới thiệu một số thị trường Châu Phi trọng điểm của Việt Nam và giải pháp phát triển các thị trường trọng điểm đó, trong đó có thị trường Nam Phi. Tác giả đã giới thiệu một số nét về Nam Phi, quan hệ ngoại giao Việt Nam - Nam Phi, kim ngạch xuất nhập khẩu của Việt Nam - Nam Phi giai đoạn 2000 - 2005. Đồng thời, tác giả nêu ra một số thuận lợi và khó khăn của Việt Nam khi thâm nhập thị trường Nam Phi. Tác giả PGS. TS. Đỗ Đức Định chủ biên tác phẩm “Việt Nam - Châu Phi: từ đoàn kết hữu nghị truyền thống tới hợp tác toàn diện, đối tác chiến lược”, Viện nghiên cứu Châu Phi và Trung đông, NXB Khoa học xã hội, 2010, đã giới thiệu hợp tác Việt Nam - Châu Phi qua các thời kỳ, các lĩnh vực, hình thức hợp tác và Sample output to test PDF Combine only
5 những đối tác chính của Việt Nam ở Châu Phi trong đó có Nam Phi, bối cảnh quốc tế mới, tầm nhìn 2050 và chiến lược hợp tác Việt Nam - Châu Phi giai đoạn 2011 - 2020. Tác giả đã giới thiệu quan hệ hợp tác Việt Nam - Nam Phi, trong đó có quan hệ thương mại hàng hóa giai đoạn 1999 - 2007. 3. Mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu Luận văn nhằm mục tiêu tìm hiểu thực trạng quan hệ kinh tế thương mại giữa Việt Nam và Nam Phi trong giai đoạn 2009 - 2017 và đưa ra được các kiến nghị về giải pháp để phát triển hơn nữa quan hệ kinh tế thương mại giữa hai nước trong thời gian tới. Để thực hiện các mục tiêu trên, luận văn có các nhiệm vụ nghiên cứu nghiên cứu thực trạng quan hệ kinh tế thương mại Việt Nam - Nam Phi trong giai đoạn 2009 - 2017 về những kết quả đạt được, những hạn chế, tìm hiểu những nguyên nhân của những hạn chế, những thách thức của quan hệ kinh tế thương mại Việt Nam - Nam Phi trong thời gian tới, tìm hiểu kinh nghiệm của Trung Quốc trong việc phát triển quan hệ kinh tế thương mại với Nam Phi để trở thành đối tác thương mại lớn nhất của Nam Phi hiện nay, những triển vọng, đề xuất định hướng, từ đó kiến nghị các giải pháp để phát triển quan hệ kinh tế thương mại Việt Nam - Nam Phi trong thời gian tới. 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu Đối tượng nghiên cứu của luận văn là quan hệ kinh tế thương mại Việt Nam - Nam Phi. Phạm vi nghiên cứu của luận văn là quan hệ kinh tế thương mại Việt Nam - Nam Phi giai đoạn 2009 - 2017, trong đó tập trung chủ yếu vào mối quan hệ thương mại hàng hóa giữa Việt Nam - Nam giai đoạn 2009 - 2017. Bởi vì, các nghiên cứu trước đây mới chỉ nghiên cứu quan hệ kinh tế thương mại trước năm 2007, đồng thời từ năm 2009 đến nay, Tổng cục Hải quan Việt Nam đã công bố một cách đầy đủ, có hệ thống các số liệu xuất khẩu, nhập khẩu của Việt Nam. Bên cạnh đó, các số liệu về quan hệ kinh tế thương mại khác giữa Việt Nam và Nam Phi chưa được công bố, do đó luận văn chỉ đề cập đến ở một mức độ nhất định. Sample output to test PDF Combine only