Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Quản trị rủi ro tín dụng đối với doanh nghiệp vừa và nhỏ tại ngân hàng thương mại cổ phần Quân Đội - Chi nhánh Đắk Lắk

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:110

Thêm vào BST

Báo xấu

35
lượt xem 6
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Luận văn tiến hành nhằm nghiên cứu những vấn đề lý luận về doanh nghiệp vừa và nhỏ, rủi ro tín dụng đối với doanh nghiệp vừa và nhỏ tại ngân hàng thương mại, từ đó nghiên cứu quản trị rủi ro tín dụng đối với doanh nghiệp vừa và nhỏ của ngân hàng thương mại các tiêu chí đánh giá và các nhân tố ảnh hưởng đến hoạt động quản trị rủi ro tín dụng đối với doanh nghiệp vừa và nhỏ tại ngân hàng thương mại.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Quản trị rủi ro tín dụng đối với doanh nghiệp vừa và nhỏ tại ngân hàng thương mại cổ phần Quân Đội - Chi nhánh Đắk Lắk

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC VIỆT NAM TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGÂN HÀNG TP. HỒ CHÍ MINH TRẦN THỊ MỘNG HUYỀN QUẢN TRỊ RỦI RO TÍN DỤNG ĐỐI VỚI DOANH NGHIỆP VỪA VÀ NHỎ TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN QUÂN ĐỘI - CHI NHÁNH ĐẮK LẮK LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ ĐẮK LẮK - NĂM 2015
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC VIỆT NAM TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGÂN HÀNG TP. HỒ CHÍ MINH TRẦN THỊ MỘNG HUYỀN QUẢN TRỊ RỦI RO TÍN DỤNG ĐỐI VỚI DOANH NGHIỆP VỪA VÀ NHỎ TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN QUÂN ĐỘI - CHI NHÁNH ĐẮK LẮK LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ Chuyên ngành: Tài chính- Ngân hàng Mã số : 60.34.02.01 Người hướng dẫn khoa học: PGS. TS LÊ THỊ TUYẾT HOA ĐẮK LẮK - NĂM 2015
TÓM TẮT Trong hoạt động ngân hàng, tín dụng nói chung và tín dụng đối với doanh nghiệp vừa và nhỏ nói riêng là hoạt động đem lại doanh thu cao nhất. Tuy nhiên, hoạt động này cũng chứa đựng nhiều rủi ro nhất, hiện nay rủi ro tín dụng đã trở thành vấn đề nổi cộm, là nỗi lo của các ngân hàng thương mại và ngân hàng thương mại cổ phần Quân Đội - Chi nhánh ĐắkLắk cũng không nằm ngoài xu hướng đó. Trước thực trạng như vậy đòi hỏi các ngân hàng thương mại cần có những giải pháp nhằm hạn chế rủi ro hoạt động tín dụng đặc biệt là tín dụng đối với doanh nghiệp vừa và nhỏ, một thành phần kinh tế đang giữ vị trí rất quan trọng trong sự phát triển của nền kinh tế. Nội dung đề tài : "Quản trị rủi ro tín dụng đối với doanh nghiệp vừa và nhỏ tại ngân hàng thương mại cổ phần Quân Đội - Chi nhánh Đắk Lắk" nhằm nghiên cứu những vấn đề lý luận về doanh nghiệp vừa và nhỏ, rủi ro tín dụng đối với doanh nghiệp vừa và nhỏ tại ngân hàng thương mại, từ đó nghiên cứu quản trị rủi ro tín dụng đối với doanh nghiệp vừa và nhỏ của ngân hàng thương mại các tiêu chí đánh giá và các nhân tố ảnh hưởng đến hoạt động quản trị rủi ro tín dụng đối với doanh nghiệp vừa và nhỏ tại ngân hàng thương mại; Nghiên cứu thực trạng công tác quản trị rủi ro tín dụng đối với doanh nghiệp vừa và nhỏ tại ngân hàng thương mại cổ phần Quân Đội - Chi nhánh Đắk Lắk, đánh giá những kết quả đạt được, những tồn tại và nguyên nhân của những tồn tại. Từ đó, đưa ra những giải pháp mang tính định hướng chung và giải pháp cụ thể về hoàn thiện quy trình quản trị rủi ro tín dụng doanh nghiệp vừa và nhỏ. Đồng thời, đề xuất các kiến nghị với Chính phủ, ngân hàng nhà nước, các hiệp hội nghề nghiệp, doanh nghiệp vừa và nhỏ nhằm tạo môi trường cho công tác quản trị rủi ro tín dụng đối với doanh nghiệp vừa và nhỏ tại ngân hàng thương mại cổ phần Quân Đội - Chi nhánh Đắk Lắk chặt chẽ hơn.
ỜI M Tác giả luận văn có lời cam đoan danh dự về công trình khoa học này của mình, cụ thể: Tôi tên là: Trần Thị Mộng Huyền Ngày sinh: ngày 05 tháng 03 năm 1988, tại Đắk Lắk Quê quán: Tỉnh Ninh Bình Hiện đang công tác tại ngân hàng thương mại cổ phần Quân đội – Chi nhánh Đắk Lắk Là học viên cao học khóa 14 của Trường Đại Học ngân Hàng Thành phố Hồ Chí Minh. Cam đoan đề tài: “Quản trị rủi ro tín dụng đối với doanh nghiệp vừa và nhỏ tại ngân hàng thƣơng mại cổ phần Quân đội- hi nhánh ắk ắk ” Người hướng dẫn khoa học: PGS. TS. ê Thị Tuyết Hoa Đề tài này là công trình nghiên cứu của riêng tôi, các kết quả nghiên cứu có tính độc lập riêng, không sao chép bất cứ tài liệu nào và chưa được công bố toàn bộ nội dung này bất kỳ ở đâu; các số liệu, nguồn trích dẫn trong luận văn được chú thích nguồn gốc rõ ràng, minh bạch. Tôi hoàn toàn chịu trách nhiệm về lời cam đoan danh dự của tôi. TP. HCM, ngày 11 tháng 04 năm 2015 Tác giả Trân Thị Mộng Huyền
ỜI ẢM Ơ Tôi xin bày tỏ lòng biết ơn chân thành đến PGS. TS. Lê Thị Tuyết Hoa đã hướng dẫn, giúp đỡ tôi hoàn thành bài luận văn. Tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến các thầy, cô giáo khoa sau đại học Trường Đại học ngân hàng Thành phố Hồ Chí Minh đã tận tình giúp đỡ tôi trong quá trình học tập và thực hiện luận văn này. Tôi xin chân thành cảm ơn Ban Giám đốc, toàn thể cán bộ công nhân viên tại ngân hàng TMCP Quân đội- Chi nhánh Đắk Lắk đã tạo mọi điều kiện tốt nhất để tôi được yên tâm tham gia học tập, thu thập tài liệu nghiên cứu và hoàn thành luận văn này. Tôi xin chân thành cảm ơn gia đình, bạn bè, đồng nghiệp đã động viên, khích lệ và giúp đỡ tôi hoàn thành khoá học. Tác giả Trần Thị Mộng Huyền
MỤ Ụ D NH M C TỪ VI T TẮT ............................................................................................ i D NH M C BẢNG ....................................................................................................... iii D NH M C S ĐỒ VÀ BIỂU ĐỒ............................................................................... iv MỞ ĐẦU .......................................................................................................................... v CHƯ NG 1: TỔNG QUAN VỀ QUẢN TRỊ RỦI RO TÍN D NG ĐỐI VỚI DOANH NGHIỆP VỪA VÀ NHỎ TẠI NGÂN HÀNG THƯ NG MẠI ...................... 1 1.1 Tín dụng đối với doanh nghiệp vừa và nhỏ tại ngân hàng thương mại .............. 1 1.1.1 Khái niệm ngân hàng thương mại ................................................................ 1 1.1.2 Khái niệm và đặc điểm doanh nghiệp vừa và nhỏ ....................................... 2 1.1.2.1 Khái niệm ............................................................................................... 2 1.1.2.2 Đặc điểm................................................................................................. 3 1.1.3 Khái niệm và đặc điểm tín dụng đối với doanh nghiệp vừa và nhỏ tại ngân hàng thương mại ............................................................................................... 6 1.1.3.1 Khái niệm tín dụng đối với doanh nghiệp vừa và nhỏ tại ngân hàng thương mại ............................................................................................................. 6 1.1.3.2 Đặc điểm tín dụng đối với doanh nghiệp vừa và nhỏ tại ngân hàng thương mại ............................................................................................................. 7 1.1.4 Các loại hình tín dụng đối với doanh nghiệp vừa và nhỏ tại ngân hàng thương mại ................................................................................................................. 9 1.1.4.1 Căn cứ vào thời hạn cho vay .................................................................. 9 1.1.4.2 Căn cứ vào mức độ tín nhiệm với khách hàng ....................................... 9 1.1.5 Vai trò của tín dụng đối với doanh nghiệp vừa và nhỏ tại ngân hàng thương mại ............................................................................................................... 10 1.1.5.1 Tín dụng ngân hàng là đòn bẩy kinh tế hỗ trợ các doanh nghiệp vừa và nhỏ phát triển, làm chuyển dịch cơ cấu kinh tế .............................................. 10 1.1.5.2 Tín dụng ngân hàng góp phần tăng nguồn vốn, nâng cao khả năng cạnh tranh của các doanh nghiệp vừa và nhỏ ...................................................... 10
1.1.5.3 Tín dụng ngân hàng tạo điều kiện cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ tiếp cận các nguồn vốn từ nước ngoài ................................................................. 11 1.1.5.4 Tín dụng ngân hàng góp phần tích cực hình thành đồng bộ hệ thống thị trường các yếu tố “đầu vào” và “đầu ra” cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ . 11 1.1.5.5 Tín dụng ngân hàng góp phần nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp vừa và nhỏ ............................................................. 12 1.1.5.6 Góp phần nâng cao trình độ công nghệ khoa học, chất lượng và mẫu mã sản phẩm ................................................................................................ 12 1.1.5.7 Góp phần nâng cao trình độ quản lý của lãnh đạo doanh nghiệp và trình độ tay nghề người lao động ........................................................................ 13 1.2 Rủi ro tín dụng doanh nghiệp vừa và nhỏ tại ngân hàng thương mại ............... 13 1.2.1 Khái niệm rủi ro tín dụng doanh nghiệp vừa và nhỏ ................................. 13 1.2.2 Tác động của rủi ro tín dụng doanh nghiệp vừa và nhỏ ............................ 13 1.2.2.1 Đối với ngân hàng ................................................................................ 13 1.2.2.2 Đối với doanh nghiệp vừa và nhỏ ........................................................ 14 1.2.2.3 Đối với nền kinh tế ............................................................................... 14 1.3 Quản trị rủi ro tín dụng doanh nghiệp vừa và nhỏ tại ngân hàng thương mại .. 15 1.3.1 Khái niệm quản trị rủi ro tín dụng doanh nghiệp vừa và nhỏ .................... 15 1.3.2 Sự cần thiết quản trị rủi ro tín dụng doanh nghiệp vừa và nhỏ .................. 15 1.3.3 Nội dung Quản trị rủi ro tín dụng doanh nghiệp vừa và nhỏ ..................... 16 1.3.3.1 Thiết lập một môi trường tín dụng thích hợp ....................................... 16 1.3.3.2 Hoạt động theo một quy trình cấp tín dụng hợp lý .............................. 17 1.3.3.3 Duy trì một quy trình quản lý, đánh giá và kiểm soát tín dụng có hiệu quả .............................................................................................................. 17 1.3.3.4 Đảm bảo quy trình kiểm soát đầy đủ đối với rủi ro tín dụng ............... 17 1.3.4 Quy trình quản trị rủi ro tín dụng doanh nghiệp vừa và nhỏ ..................... 18 1.3.4.1 Nhận diện rủi ro tín dụng ..................................................................... 18 1.3.4.2 Đo lường rủi ro tín dụng....................................................................... 18 1.3.4.3 Xử lý rủi ro tín dụng ............................................................................. 19
1.3.4.4 Giám sát, ngăn chặn rủi ro tín dụng ..................................................... 20 1.3.5 Phương pháp quản trị rủi ro tín dụng doanh nghiệp vừa và nhỏ................ 22 1.3.5.1 Phương pháp chỉ số .............................................................................. 22 1.3.5.2 Phương pháp mô hình .......................................................................... 22 1.3.6 Nhân tố ảnh hưởng đến hoạt động quản trị rủi ro tín dụng đối với doanh nghiệp vừa và nhỏ tại ngân hàng thương mại .......................................................... 27 1.3.6.1 Nhân tố khách quan .............................................................................. 27 1.3.6.2 Nhân tố chủ quan.................................................................................. 28 1.4 Kinh nghiệm quản trị rủi ro tín dụng doanh nghiệp vừa và nhỏ của ngân hàng một số quốc gia trên thế giới và bài học kinh nghiệm cho Việt Nam ................ 29 1.4.1 Kinh nghiệm quản trị rủi ro tín dụng doanh nghiệp vừa và nhỏ của ngân hàng một số quốc gia trên thế giới........................................................................... 29 1.4.1.1 Kinh nghiệm của Cộng hòa Liên Ban Đức về mô hình đảm bảo tín dụng .............................................................................................................. 29 1.4.1.2 Kinh nghiệm quản trị rủi ro tín dụng DNVVN của ngân hàng Citibank .............................................................................................................. 30 1.4.1.3 Kinh nghiệm quản trị rủi ro tín dụng của tập đoàn ngân hàng ING ... 31 1.4.2 Bài học đối với Việt Nam .......................................................................... 32 K T LUẬN CHƯ NG 1 ............................................................................................... 34 CHƯ NG 2: THỰC TRẠNG CÔNG TÁC QUẢN TRỊ RỦI RO TÍN D NG DOANH NGHIỆP VỪA VÀ NHỎ CỦA NGÂN HÀNG THUONG MẠI CỔ PHẦN QUÂN ĐỘI VIỆT NAM - CHI NHÁNH ĐẮK LẮK ....................................... 35 2.1 Tổng quan về ngân hàng thương mại cổ phần Quân Đội - Chi nhánh Đắk Lắk ........................................................................................................................... 35 2.1.1 Giới thiệu hệ thống ngân hàng thương mại cổ phần Quân Đội ................. 35 2.1.2 Ngân hàng thương mại cổ phần Quân Đội – Chi nhánh Đắk Lắk ............. 37 2.1.2.1 Quá trình hình thành và phát triển của ngân hàng thương mại cổ phần Quân Đội – Chi nhánh Đắk Lắk ................................................................. 37
2.1.2.2 Những hoạt động chủ yếu của ngân hàng thương mại cổ phần Quân Đội – Chi nhánh Đắk Lắk.................................................................................... 38 2.1.2.3 Mô hình tổ chức bộ máy quản lý của ngân hàng thương mại cổ phần Quân Đội – Chi nhánh Đắk Lắk ................................................................. 39 2.1.2.4 Năng lực kinh doanh của ngân hàng thương mại cổ phần Quân Đội – Chi nhánh Đắk Lắk........................................................................................... 40 2.2 Thực trạng hoạt động tín dụng đối với doanh nghiệp vừa và nhỏ tại ngân hàng thương mại cổ phần Quân Đội - Chi nhánh Đắk Lắk ........................................ 41 2.2.1 Tình hình nguồn vốn .................................................................................. 41 2.2.2 Tình hình dư nợ cho vay doanh nghiệp vừa và nhỏ ................................... 43 2.2.3 Tình hình cơ cấu dư nợ cho vay doanh nghiệp vừa và nhỏ ....................... 44 2.2.3.1 Dư nợ theo thời gian khoản vay ........................................................... 44 2.2.3.2 Dư nợ theo loại hình doanh nghiệp ...................................................... 45 2.2.3.3 Dư nợ theo ngành nghề kinh doanh ..................................................... 46 2.2.4 Tình hình rủi ro tín dụng tại ngân hàng thương mại cổ phần Quân Đội - ĐắkLắk .................................................................................................................... 47 2.3 Thực trạng công tác quản trị rủi ro tín dụng đối với doanh nghiệp vừa và nhỏ tại ngân hàng thương mại cổ phần Quân Đội - Chi nhánh Đắk Lắk.................... 49 2.3.1 Chính sách tín dụng doanh nghiệp vừa và nhỏ .......................................... 49 2.3.2 Cơ cấu và mô hình quản trị rủi ro tín dụng ................................................ 50 2.3.3 Quy trình quản trị rủi ro tín dụng ............................................................... 51 2.3.3.1 Nhận diện rủi ro tín dụng ..................................................................... 51 2.3.3.2 Đo lường rủi ro tín dụng....................................................................... 51 2.3.3.3 Giám sát, phòng ngừa rủi ro tín dụng................................................... 53 2.3.3.4 Xử lý rủi ro tín dụng ............................................................................. 54 2.4 Đánh giá thực trạng hoạt động quản trị rủi ro tín dụng doanh nghiệp vừa và nhỏ tại ngân hàng thương mại cổ phần Quân Đội - Chi nhánh Đắk Lắk.................... 56 2.4.1 Những kết quả đạt được ............................................................................. 56 2.4.2 Những tồn tại .............................................................................................. 57
2.4.3 Nguyên nhân của những tồn tại ................................................................. 59 2.4.3.1 Nguyên nhân khách quan ..................................................................... 59 2.4.3.2 Nguyên nhân chủ quan ......................................................................... 60 K T LUẬN CHƯ NG 2 ............................................................................................... 63 CHƯ NG 3: GIẢI PHÁP TĂNG CƯỜNG QUẢN TRỊ RỦI RO TÍN D NG ĐỐI VỚI DNVVN TẠI NGÂN HÀNG THƯ NG MẠI CỔ PHẦN QUÂN ĐỘI - CHI NHÁNH ĐẮK LẮK ....................................................................................................... 64 3.1 Định hướng công tác quản trị rủi ro tín dụng đến năm 2020 của ngân hàng thương mại cổ phần Quân Đội – Chi nhánh Đắk Lắk................................................. 64 3.1.1 Định hướng chung ...................................................................................... 64 3.1.2 Định hướng tín dụng .................................................................................. 66 3.2 Giải pháp hoàn thiện hoạt động quản trị rủi ro tín dụng đối với doanh nghiệp vừa và nhỏ ....................................................................................................... 69 3.2.1 Hoàn thiện quy trình quản trị rủi ro tín dụng doanh nghiệp vừa và nhỏ.... 69 3.2.1.1 Hoàn thiện công tác nhận diện rủi ro ................................................... 69 3.2.1.2 Xây dựng phương pháp đánh giá rủi ro theo hướng sử dụng công nghệ hiện đại........................................................................................................ 70 3.2.1.3 Hoàn thiện kỹ thuật quản trị rủi ro ....................................................... 72 3.2.1.4 Thực hiện nghiêm túc chế độ báo cáo .................................................. 74 3.2.2 Chuyển đổi mô hình quản trị rủi ro tín dụng.............................................. 75 3.2.3 Nhóm các giải pháp liên quan .................................................................... 78 3.2.3.1 Hoàn thiện quy trình phân loại nợ ........................................................ 78 3.2.3.2 Nâng cao chất lượng nguồn nhân sự .................................................... 79 3.2.3.3 Hoàn thiện hệ thống thông tin .............................................................. 80 3.2.3.4 Chú trọng phát triển công nghệ quản trị rủi ro ..................................... 81 3.2.3.5 Tăng cường các mối quan hệ với các hiệp hội, ban ngành .................. 82 3.3 Kiến nghị khác .................................................................................................. 82 3.3.1 Đối với Chính phủ ...................................................................................... 82 3.3.2 Đối với ngân hàng nhà nước ...................................................................... 84
3.3.3 Đối với các hiệp hội nghề nghiệp .............................................................. 86 3.3.4 Về phía doanh nghiệp vừa và nhỏ .............................................................. 86 K T LUẬN CHƯ NG 3 ............................................................................................... 87 K T LUẬN .................................................................................................................... 88 DANH M C TÀI LIỆU THAM KHẢO ....................................................................... 89
i H MỤ T VI T TẮT Basel Ủy ban giám sát hoạt động ngân hàng BĐS Bất động sản CBTD Cán bộ tín dụng CP Chính phủ CTCP Công ty cổ phần DN Doanh nghiệp DNNN Doanh nghiệp nhà nước DNVVN Doanh nghiệp vừa và nhỏ DNTN Doanh nghiệp tư nhân ĐVT Đơn vị tính KH Khách hàng L/C Letter of credit MB Đắk Lắk Ngân hàng thương mại cổ phần Quân Đội - Chi nhánh ĐắkLắk NĐ Nghị định NHNN Ngân hàng nhà nước NHTM Ngân hàng thương mại QĐ Quyết định RRTD Rủi ro tín dụng SX-KD Sản xuất kinh doanh TCTD Tổ chức tín dụng TMCP Thương mại cổ phần TNHH Trách nhiệm hữu hạn TNHH MTV Trách nhiệm hữu hạn một thành viên Thông tư 02/2013/TT-NHNN ngày 21/01/2013 về việc quy định về phân loại tài sản có, mức trích, phương pháp trích lập dự phòng rủi TT02 ro và việc sử dụng dự phòng rủi ro để xử lý rủi ro trong hoạt động của tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài
ii Thông tư 09/2014/TT-NHNN ngày 18/03/2014 về việc về việc sửa TT09 đổi, bổ sung một số điều của Thông tư số 02/2013/TT-NHNN ngày 21/01/2013 VN Việt Nam XHTD Xếp hạng tín dụng XLRR Xử lý rủi ro
iii H MỤ Ả G ội dung Trang Bảng 1.1 – Phân cấp DNVVN theo quy mô tổng nguồn vốn, lao động bình 3 quân đối với từng khu vực Bảng 1.2 - Thứ tự xếp hạng rủi ro tín dụng của doanh nghiệp theo Moody 24 và Standard & Poor Bảng 2.1 - Tổng nguồn vốn huy động của MB - Đắk Lắk 42 Bảng 2.2 - Tình hình dư nợ cho vay DNVVN của MB ĐắkLắk 43 Bảng 2.3 - Dư nợ cho vay DNVVN theo thời gian khoản vay 44 Bảng 2.4 - Dư nợ theo loại hình doanh nghiệp của các DNVVN 45 Bảng 2.5 - Dư nợ cho vay DNVVN theo ngành nghề kinh doanh 46 Bảng 2.6 - Nợ quá hạn và tỷ lệ nợ quá hạn theo nhóm 47 Bảng 2.7 - Tỷ lệ trích lập dự phòng của MB Đắk Lắk 53
iv H MỤ SƠ Ồ VÀ IỂU Ồ ội dung Trang Sơ đồ 1.1 - Tiến trình công việc ngăn chặn rủi ro tín dụng 21 Sơ đồ 2.1 - Mô hình tổ chức của ngân hàng MB ĐắkLắk 39 Sơ đồ 3.1 - Mô hình quản trị rủi ro của ngân hàng MB ĐắkLắk 75 Biểu đồ 2.1 - Tổng nguồn vốn huy động của MB - Đắk Lắk 42 Biểu đồ 2.2 - Tình hình dư nợ cho vay DNVVN của MB ĐắkLắk 43 Biểu đồ 2.3 - Dư nợ cho vay DNVVN theo thời gian khoản vay 45 Biểu đồ 2.4 - Tỷ lệ nợ xấu DNVVN năm 2012 - 2014 48
v MỞ ẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Hoạt động tín dụng là nghiệp vụ chủ yếu của hệ thống ngân hàng thương mại (NHTM) Việt Nam, mang lại 80 – 90% thu nhập của mỗi ngân hàng. Tuy nhiên, rủi ro của nó cũng không nhỏ. Rủi ro tín dụng cao quá mức sẽ ảnh hưởng rất lớn đến hoạt động kinh doanh ngân hàng. Đứng trước thời cơ và thách thức của tiến trình hội nhập quốc tế, vấn đề nâng cao khả năng cạnh transh của các NHTM trong nước với các ngân hành thương mại nước ngoài, mà cụ thể là nâng cao chất lượng tín dụng, giảm thiểu rủi ro đã trở nên cấp thiết. Việt Nam là một nước có nền kinh tế mở, đã gia nhập WTO, nên không tránh khỏi những ảnh hưởng của nền kinh tế thế giới. Đứng trước tình hình đó, đòi hỏi các NHTM Việt Nam phải nâng cao công tác quản lý rủi ro tín dụng, hạn chế đến mức thấp nhất có thể những nguy cơ tiềm ẩn gây nên rủi ro. Ngân hàng thương mại cổ phần Quân Đội - Chi nhánh Đắk Lắk (MB Đắk Lắk) với hơn 05 năm hoạt động và phát triển đến nay đã có vị trí trong các ngân hàng thương mại cổ phần hàng đầu Việt Nam đóng trên địa bàn tỉnh ĐắkLắk. Tuy nhiên, không nằm ngoài tình trạng chung của các NHTM Việt Nam nói chung cũng như các chi nhánh đóng trên địa bàn tỉnh ĐắkLắk, khả năng cạnh tranh và khả năng quản trị rủi ro tín dụng của MB Đắk Lắk vẫn còn hạn chế. Đây là nguyên nhân cơ bản dẫn đến MB Đắk Lắk chưa hoàn toàn chủ động trong hoạt động kinh doanh và đôi khi gặp phải những rủi ro cao, chính vì vậy tôi đã chọn đề tài: " Quản trị rủi ro tín dụng đối với doanh nghiệp vừa và nhỏ tại ngân hàng thương mại cổ phần Quân Đội - Chi nhánh Đắk Lắk" làm đề tài luận văn thạc sỹ của mình. 2. Mục tiêu nghiên cứu của đề tài Mục tiêu của đề tài nghiên cứu là trên cơ sở phân tích thực trạng hoạt động quản trị rủi ro tín dụng đối với doanh nghiệp vừa và nhỏ (DNVVN), tìm ra những nguyên nhân hạn chế, rủi ro trong đầu tư tín dụng đối với DNVVN trên cơ sở đó hoàn thiện hoạt động quản trị rủi ro tín dụng đối với DNVVN của MB Đắk Lắk. 3. ối tƣợng và phạm vi nghiên cứu
vi  Đối tượng nghiên cứu của đề tài: công tác quản trị rủi ro tín dụng đối với DNVVN.  Phạm vi nghiên cứu:  Không gian : Nghiên cứu về quản trị rủi ro tín dụng đối với DNVVN tại MB Đắk Lắks.  Thời gian: Khảo sát, phân tích và đánh giá thực trạng từ năm 2012 –2014. 4. Phƣơng pháp nghiên cứu 4.1 Phƣơng pháp thu thập số liệu  Thu thập số liệu sơ cấp từ MB Đắk Lắk  Thu thập số liệu gián tiếp: tổng hợp các thông tin từ tư liệu tín dụng tại ngân hàng, sách báo về ngân hàng. 4.2 Phƣơng pháp xử lý số liệu  Sử dụng phần mềm Excell để xử lý số liệu.  Sử dụng phương pháp phân tổ để so sánh giữa các nhóm: phân làm các nhóm có những tính chất khác nhau theo chỉ tiêu nhất định để phân tích. 4.3 Phƣơng pháp thống kê số liệu  Phương pháp so sánh, tổng hợp: so sánh một chỉ tiêu với chỉ tiêu gốc. Điều kiện so sánh các số liệu phải phù hợp về không gian, thời gian, nội dung kinh tế, đơn vị đo lường, phương pháp tính toán, qui mô và điều kiện kinh doanh.  Phương pháp thống kê bằng bảng biểu: thống kê tìm ra xu hướng hay đặc điểm chung của các yếu tố phân tích.  Phương pháp mô tả: Mô tả tóm tắt về đơn vị. 4.4 Phƣơng pháp so sánh số tƣơng đối, số tuyệt đối Đưa về một điều kiện so sánh, dễ dàng thấy được kết cấu của từng chỉ tiêu. Phân tích theo chiều ngang các báo cáo tài chính sẽ làm nổi bật biến động của một khoản mục nào đó qua thời gian, việc phân tích này làm rõ tình hình, đặc điểm về lượng và tỷ lệ các khoản mục theo thời gian. Phân tích giúp đánh giá khái quát biến động các chỉ tiêu tài chính, từ đó đánh giá tình hình tài chính. Đánh giá từ tổng quát đến chi tiết.
vii Sau khi đánh giá cho ta liên kết các thông tin để đánh giá khả năng tiềm tàng và rủi ro, nhận ra những khoản có biến động cần tập trung phân tích xác định nguyên nhân. 5. Tổng quan các công trình nghiên cứu có liên quan Liên quan đến đề tài “Quản trị rủi ro tín dụng đối với DNVVN” đã có một số công trình khoa học nghiên cứu công bố dưới dạng luận án tiến sỹ và các công trình nghiên cứu. Có thể kể ra một số công trình nghiên cứu gần đây có liên quan đến đề tài như:  Phạm Văn Hồng (2007), Phát triển DNVVN ở Việt Nam trong quá trình hội nhập quốc tế, Luận án tiến sĩ kinh tế, Đại học Kinh tế Quốc dân, Hà Nội. Đề tài này đã nghiên cứu và hệ thống hoá các vấn đề lý luận liên quan đến sự phát triển DNVVN. Tổng kết kinh nghiệm phát triển DNVVN trong quá trình hội nhập kinh tế quốc tế của một số nước trên thế giới. Phân tích, đánh giá thực trạng DNVVN và môi trường thể chế phát triển DNVVN trong quá trình hội nhập kinh tế quốc tế.  Nguyễn Minh Tuấn (2008), Phát triển dịch vụ ngân hàng hỗ trợ DNVVN ở Việt Nam, Luận án tiến sĩ kinh tế, Trường Đại Học Kinh Tế Quốc Dân, Hà Nội. Đề tài này đã nghiên cứu và hệ thống hoá các vấn đề lý luận về dịch vụ ngân hàng và DNVVN, đề cập những vấn đề quản lý rủi ro, chi phí giao dịch và chi phí hành chính, sự cần thiết có hệ thống kế toán tài chính đặc thù cho doanh nghiệp vừa và nhỏ…, xem xét các DNVVN như là các khách hàng tiêu dùng cá nhân, phân loại các DNVVN thành nhóm đại chúng và nhóm có nhiều lợi nhuận. Đề tài đã đưa ra các giải pháp chuyên sâu, có khả năng ứng dụng thực tiễn cao. Phân tích kinh nghiệm quốc tế từ các nền kinh tế có mức độ phát triển khác nhau để định vị hệ thống các DNVVN Việt Nam và các NHTM Việt Nam trên bản đồ toàn cầu từ đó tạo điều kiện cho công tác hoạch định chiến lược và định hướng đối với các cơ quan hoạch định chính sách của Việt Nam.  TS. Trương Quang Thông (2010), Tín dụng ngân hàng cho các DNVVN, nghiên cứu thực nghiệm tại khu vực Thành phố Hồ Chí Minh. Đề tài này đã nghiên cứu và hệ thống hóa lý thuyết về DNVVN, phân tích tổng quan về DNVVN tại Việt
viii Nam qua các số liệu thống kê và chính sách của nhà nước đối với DNVVN, đề tài cũng đã tiến hành khảo sát về tài trợ tín dụng cho các DNVVN, trên cơ sở đó tác giả đã gợi ý các chính sách đối với DNVVN, đối với ngân hàng và các cơ quan chính phủ. Các đề tài của các tác giả trên đều chủ yếu nghiên cứu về phát triển tín dụng DNVVN tại Việt Nam, hẹp hơn là khu vực Thành phố Hồ Chí Minh. Các tác giả có nhắc tới vấn đề quản trị rủi ro đối với DNVVN, nhưng mang tính chung chung, chưa đi nghiên cứu, các giải pháp đưa ra mục đích là phát triển tín dụng DNVVN. Nội dung của đề tài luận văn "Quản trị rủi ro tín dụng đối với DNVVN tại NHTM Cổ phần Quân Đội -Chi nhánh Đắk Lắk" lần này tôi lựa chọn nghiên cứu, mục đích đi sâu vào nghiên cứu về rủi ro tín dụng DNVVN trong phạm vi hẹp hơn là tại MB Đắk Lắk, từ đó đưa ra nghững giải pháp cụ thể nhằm quản trị rủi ro tín dụng DNVVN tại MB Đắk Lắk một cách chặt chẽ và hiệu quả. Đối chiếu với các đề tài của các tác giả trên đã nghiên cứu thì không có sự trùng lắp. 6. Kết cấu của luận văn Ngoài phần mở đầu và phần kết luận, luận văn được chia làm 3 chương, cụ thể: Chương 1: Tổng quan về Quản trị rủi ro Tín dụng đối với DNVVN tại NHTM. Chương 2: Thực trạng công tác Quản trị rủi ro Tín dụng DNVVN của ngân hàng TMCP Quân đội – Chi nhánh Đắk Lắk. Chương 3: Giải pháp tăng cường Quản trị rủi ro Tín dụng đối với DNVVN tại ngân hàng TMCP Quân đội – Chi nhánh Đắk Lắk.
1 HƢƠ G 1: TỔ G QU VỀ QUẢ TRỊ RỦI R TÍ Ụ G ỐI VỚI H GHIỆP V VÀ HỎ TẠI NGÂ HÀ G THƢƠ G MẠI Trong chương 1, luận văn sẽ tìm hiểu lý luận cơ bản về DNVVN, tín dụng NHTM đối với DNVVN, rủi ro tín dụng đối với DNVVN tại NHTM, từ đó nghiên cứu quản trị rủi ro tín dụng đối với DNVVN của NHTM, và các kinh nghiệm quản trị rủi ro tín dụng DNVVN của một số quốc gia và bài học cho Việt Nam (VN). 1.1 Tín dụng đối với doanh nghiệp vừa và nhỏ tại ngân hàng thƣơng mại 1.1.1 Khái niệm ngân hàng thƣơng mại NHTM được biết đến như là một trong những tổ chức trung gian tài chính quan trọng trong nền kinh tế thị trường và hoạt động theo định chế trung gian mang tính chất tổng hợp. Các nhà nghiên cứu ghi nhận rằng, NHTM hình thành trên cơ sở của sự phát triển sản xuất và trao đổi hàng hoá. Khi sản xuất phát triển thì nhu cầu trao đổi mở rộng sản xuất giữa các vùng lãnh thổ, giữa các quốc gia tăng lên, để khắc phục sự khác biệt về tiền tệ giữa các khu vực thì xuất hiện các thương gia làm nghề đổi tiền. Khi trao đổi hàng hoá phát triển quay trở lại kích thích sản xuất hàng hóa. Cùng với sự phát triển đó, các nghiệp vụ được phát triển dần như giữ tiền hộ, chi trả hộ... trên cơ sở đó thực hiện hoạt động tín dụng. Từ lịch sử hình thành hệ thống NHTM cho thấy, các NHTM chỉ xuất hiện trong điều kiện nền kinh tế đã phát triển đến một trình độ nhất định, dẫn đến tính tất yếu khách quan của việc hình thành hệ thống ngân hàng gắn bó chặt chẽ với sự phát triển kinh tế. Thông qua hoạt động tín dụng thì NHTM tạo lợi ích cho người gửi tiền, người vay tiền và cho cả ngân hàng (NH) thông qua nhận tiền gửi của khách hàng (KH) với trách nhiệm hoàn trả và sử dụng số tiền đó để cho vay, chiết khấu và làm phương tiện thanh toán, theo Luật Các Tổ Chức Tín Dụng (TCTD) số 47/2010/QH12 của Quốc Hội ngày 16/06/2010 nêu rõ: “Ngân hàng thương mại là loại hình ngân hàng được thực hiện tất cả các hoạt động ngân hàng và các hoạt động kinh doanh khác theo quy định của Luật này