Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Quản trị rủi ro tín dụng trong hoạt động cho vay khách hàng doanh nghiệp tại Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam – Chi nhánh Sở Giao Dịch 2

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:135

Thêm vào BST

Báo xấu

45
lượt xem 13
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục tiêu của đề tài là phân tích thực trạng công tác Quản trị rủi ro tín dụng trong hoạt động cho vay KHDN tại BIDV-CNSGD2, từ đó đƣa ra các giải pháp cụ thể có tính khả thi nhằm hoàn thiện công tác quản trị rủi ro tín dụng trong hoạt động cho vay KHDN tại BIDV-CNSGD2.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Quản trị rủi ro tín dụng trong hoạt động cho vay khách hàng doanh nghiệp tại Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam – Chi nhánh Sở Giao Dịch 2

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGÂN HÀNG NHÀ NƢỚC VIỆT NAM TRƢỜNG ĐẠI HỌC NGÂN HÀNG TP.HỒ CHÍ MINH NGUYỄN THỊ NHUNG QUẢN TRỊ RỦI RO TÍN DỤNG TRONG HOẠT ĐỘNG CHO VAY KHÁCH HÀNG DOANH NGHIỆP TẠI NGÂN HÀNG TMCP ĐẦU TƢ VÀ PHÁT TRIỂN VIỆT NAM – CHI NHÁNH SỞ GIAO DỊCH 2 LUẬN VĂN THẠC SỸ KINH TẾ TP. HỒ CHÍ MINH – NĂM 2018
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGÂN HÀNG NHÀ NƢỚC VIỆT NAM TRƢỜNG ĐẠI HỌC NGÂN HÀNG TP.HỒ CHÍ MINH NGUYỄN THỊ NHUNG QUẢN TRỊ RỦI RO TÍN DỤNG TRONG HOẠT ĐỘNG CHO VAY KHÁCH HÀNG DOANH NGHIỆP TẠI NGÂN HÀNG TMCP ĐẦU TƢ VÀ PHÁT TRIỂN VIỆT NAM – CHI NHÁNH SỞ GIAO DỊCH 2 LUẬN VĂN THẠC SỸ Chuyên ngành: Tài chính – Ngân hàng Mã số: 8 34 02 01 Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: PGS.TS Hoàng Thị Thanh Hằng TP. HỒ CHÍ MINH – NĂM 2018
i TÓM TẮT Tên đề tài: Quản trị rủi ro tín dụng trong hoạt động cho vay khách hàng doanh nghiệp tại Ngân hàng TMCP Đầu tƣ và Phát triển Việt Nam – Chi nhánh Sở Giao Dịch 2 Trƣờng: Trƣờng ĐH Ngân hàng – TP.HCM Thời gian: năm 2018 Ngƣời nghiên cứu: Nguyễn Thị Nhung Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: PGS.TS Hoàng Thị Thanh Hằng Luận văn nghiên cứu đề tài: “Quản trị rủi ro tín dụng trong hoạt động cho vay khách hàng doanh nghiệp tại Ngân hàng TMCP Đầu tƣ và Phát triển Việt Nam – Chi nhánh Sở Giao Dịch 2” với mục đích đánh giá thực trạng công tác Quản trị rủi ro (QTRR) tín dụng trong hoạt động cho vay khách hàng doanh nghiệp (KHDN) tại Ngân hàng TMCP Đầu tƣ và Phát triển Việt Nam – Chi nhánh Sở Giao Dịch 2 (BIDV- CNSGD2) trong giai đoạn 2013-T6/2018 và đề xuất các biện pháp quản trị rủi ro tín dụng trong hoạt động cho vay khách hàng doanh nghiệp cho BIDV-CNSGD2 trong thời gian tới. Để thực hiện đề tài, tác giả nghiên cứu cơ sở lý luận về rủi ro tín dụng, hoạt động quản trị rủi ro tín dụng trong hoạt động cho vay KHDN. Sau đó căn cứ trên các báo cáo của BIDV-CNSGD2, bằng các phƣơng pháp thống kê mô tả, phân tích so sánh, tác giả đã chỉ ra đƣợc thực trạng Quản trị rủi ro tín dụng trong hoạt động cho vay KHDN tại BIDV-CNSGD2 giai đoạn 2013-T6/2018, đồng thời đánh giá đƣợc những kết quả, hạn chế và nguyên nhân tồn tại những hạn chế trong công tác QTRR tín dụng tại BIDV-CNSGD2. Trên cơ sở phân tích thực trạng QTRR tín dụng trong hoạt động cho vay KHDN tại BIDV-CNSGD2, tác giả đề xuất các biện pháp cụ thể nhằm hiệu quả công tác QTRR tín dụng trong hoạt động cho vay doanh nghiệp tại chi nhánh.
ii LỜl CAM ĐOAN Tôi tên là: NGUYỄN THỊ NHUNG Sinh ngày: 06/10/1990 Nơi sinh: Gia Lai Hiện công tác tại: Ngân hàng TMCP Đầu tƣ và Phát triển Việt Nam – Chi nhánh Sở giao dịch 2. Là học viên cao học khóa 18 - lớp CH18A – Trƣờng Đại học Ngân hàng TP.HCM. Tôi cam đoan đề tài “Quản trị rủi ro tín dụng trong hoạt động cho vay khách hàng doanh nghiệp tại Ngân hàng TMCP Đầu tƣ và Phát triển Việt Nam – Chi nhánh Sở Giao Dịch 2” đƣợc thực hiện tại Trƣờng Đại học Ngân hàng TP.HCM. Luận văn này chƣa từng đƣợc trình nộp để lấy học vị thạc sĩ tại bất cứ một trƣờng đại học nào. Luận văn này là công trình nghiên cứu riêng của tác giả, kết quả nghiên cứu là trung thực, trong đó không có các nội dung đã đƣợc công bố trƣớc đây hoặc các nội dung do ngƣời khác thực hiện ngoại trừ các trích dẫn đƣợc dẫn nguồn đầy đủ trong luận văn. Tác giả
iii LỜI CẢM ƠN Lời đầu tiên tôi xin chân thành cảm ơn PGS.TS Hoàng Thị Thanh Hằng đã định hƣớng, hƣớng dẫn và chỉ bảo tận tình để tôi hoàn thành luận văn này. Tôi xin bày tỏ lòng biết ơn đối với các Quý thầy, cô đã truyền đạt các kiến thức bổ ích trong quá trình học thạc sĩ Trƣờng Đại học Ngân hàng TP.HCM. Đồng thời, tôi cũng xin gửi lời cảm ơn đến Ban lãnh đạo cùng các Anh/Chị làm việc tại BIDV-CNSGD2 đã tạo điều kiện thuận lợi, hỗ trợ cung cấp các báo cáo, số liệu thông tin để tôi hoàn thành luận văn. Cuối cùng, tôi xin trân trọng gửi lời cám ơn đến những ngƣời thân trong gia đình, bạn bè đã luôn giúp đỡ tạo mọi điều kiện để tôi có thời gian chuyên tâm thực hiện Luận văn. Mặc dù tôi đã rất cố gắng hoàn thành tốt luận văn này nhƣng cũng không thể tránh khỏi những thiếu sót. Rất mong nhận đƣợc sự góp ý chỉnh sửa để tôi có thể tiếp tục nghiên cứu và hoàn thiện luận văn của mình hơn nữa. Tôi xin chân thành cảm ơn. Tác giả
iv MỤC LỤC TÓM TẮT .................................................................................................................... i LỜl CAM ĐOAN ........................................................................................................ii LỜI CẢM ƠN ........................................................................................................... iii MỤC LỤC .................................................................................................................. iv DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT .................................................................................. viii DANH MỤC BẢNG .................................................................................................. ix DANH MỤC SƠ ĐỒ ................................................................................................. ix DANH MỤC BIỂU ĐỒ .............................................................................................. x PHẦN MỞ ĐẦU ........................................................................................................ 1 1. Tính cấp thiết của đề tài ..................................................................................... 1 2. Mục tiêu của đề tài ............................................................................................. 2 3. Câu hỏi nghiên cứu ............................................................................................. 3 4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu ...................................................................... 3 5. Phƣơng pháp nghiên cứu .................................................................................... 4 6. Đóng góp của đề tài ............................................................................................ 4 7. Tổng quan về lĩnh vực nghiên cứu ..................................................................... 5 8. Bố cục của luận văn ............................................................................................ 8 CHƢƠNG 1. CƠ SỞ LÝ THUYẾT VỀ QUẢN TRỊ RỦI RO TÍN DỤNG ĐỐI VỚI HOẠT ĐỘNG CHO VAY KHÁCH HÀNG DOANH NGHIỆP CỦA NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI ...................................................................... 9 1.1. RỦI RO TÍN DỤNG TRONG HOẠT ĐỘNG KINH DOANH NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI .............................................................................................. 9 1.1.1. Khái niệm Rủi ro tín dụng trong kinh doanh ngân hàng .......................... 9 1.1.2. Phân loại rủi ro tín dụng ngân hàng ....................................................... 10
v 1.1.3. Nguyên nhân dẫn đến rủi ro tín dụng ..................................................... 14 1.1.4. Các chỉ tiêu đánh giá rủi ro tín dụng ...................................................... 16 1.1.5. Ảnh hƣởng của rủi ro tín dụng ............................................................... 20 1.2. QUẢN TRỊ RỦI RO TÍN DỤNG TRONG CHO VAY KHÁCH HÀNG DOANH NGHIỆP TẠI NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI ......................................... 22 1.2.1. Hoạt động cho vay Khách hàng doanh nghiệp của ngân hàng .............. 22 1.2.2. Khái niệm quản trị rủi ro tín dụng trong cho vay khách hàng doanh nghiệp ............................................................................................................... 25 1.2.3. Sự cần thiết quản trị rủi ro tín dụng trong cho vay khách hàng doanh nghiệp ............................................................................................................... 26 1.2.4. Quy trình quản trị rủi ro tín dụng trong cho vay khách hàng doanh nghiệp ............................................................................................................... 28 1.2.5. Nguyên tắc quản lý rủi ro tín dụng trong cho vay khách hàng doanh nghiệp theo Basel II .................................................................................................. 31 1.3. KINH NGHIỆM CÁC NGÂN HÀNG NƢỚC NGOÀI VÀ TRONG NƢỚC VỀ QUẢN TRỊ RỦI RO TÍN DỤNG TRONG CHO VAY KHÁCH HÀNG DOANH NGHIỆP ........................................................................................ 35 1.3.1. Kinh nghiệm các Ngân hàng nƣớc ngoài ............................................... 35 1.3.2. Kinh nghiệm các Ngân hàng trong nƣớc ................................................ 36 1.3.3. Bài học kinh nghiệm cho Ngân hàng TMCP Đầu tƣ và Phát triển Việt Nam – Chi nhánh Sở Giao dịch 2 ............................................................................. 37 KẾT LUẬN CHƢƠNG 1.......................................................................................... 39 CHƢƠNG 2. THỰC TRẠNG QUẢN TRỊ RỦI RO TÍN DỤNG TRONG CHO VAY KHÁCH HÀNG DOANH NGHIỆP TẠI NGÂN HÀNG TMCP ĐẦU TƢ VÀ PHÁT TRIỂN VIỆT NAM – CHI NHÁNH SỞ GIAO DỊCH 2 . 40 2.1. TỔNG QUAN VỀ NGÂN HÀNG TMCP ĐẦU TƢ VÀ PHÁT TRIỂN VIỆT NAM – CHI NHÁNH SỞ GIAO DỊCH 2 ...................................................... 40
vi 2.1.1. Giới thiệu chung về Ngân hàng TMCP Đầu tƣ và Phát triển Việt Nam………… ........................................................................................................... 40 2.1.2. Giới thiệu chung về Ngân hàng TMCP Đầu tƣ và Phát triển Việt Nam – chi nhánh Sở Giao Dịch 2 ............................................................................. 43 2.1.3. Tình hình hoạt động kinh doanh của BIDV-CNSGD2 trong giai đoạn 2013-T6/2018 ............................................................................................................ 44 2.2. THỰC TRẠNG RỦI RO TÍN DỤNG TRONG HOẠT ĐỘNG CHO VAY KHÁCH HÀNG DOANH NGHIỆP TẠI BIDV – CNSGD2 ................................... 49 2.2.1. Rủi ro xét theo dƣ nợ cho vay khách hàng doanh nghiệp ..................... 49 2.2.2. Rủi ro xét theo cơ cấu cho vay khách hàng doanh nghiệp .................... 51 2.2.3. Rủi ro xét theo chất lƣợng cho vay khách hàng doanh nghiệp ............. 54 2.3. THỰC TRẠNG QUẢN TRỊ RỦI RO TÍN DỤNG TRONG CHO VAY KHÁCH HÀNG DOANH NGHIỆP TẠI BIDV – CNSGD2 ................................... 56 2.3.1. Công tác nhận diện rủi ro tín dụng ........................................................ 56 2.3.2. Công tác đo lƣờng rủi ro tín dụng ......................................................... 57 2.3.3. Công tác kiểm soát rủi ro tín dụng ........................................................ 61 2.3.4. Công tác xử lý rủi ro tín dụng ............................................................... 68 2.4. ĐÁNH GIÁ THỰC TRẠNG CÔNG TÁC QUẢN TRỊ RỦI RO TÍN DỤNG TRONG CHO VAY KHÁCH HÀNG DOANH NGHIỆP TẠI BIDV – CNSGD2 ................................................................................................................... 72 2.4.1. Những kết quả đạt đƣợc về công tác quản trị rủi ro tín dụng trong cho vay khách hàng doanh nghiệp tại BIDV-CNSGD2 ........................................... 72 2.4.2. Những hạn chế về công tác quản trị rủi ro tín dụng trong cho vay khách hàng doanh nghiệp tại BIDV-CNSGD2 ......................................................... 75 2.4.3. Nguyên nhân tồn tại những hạn chế trên về công tác quản trị rủi ro tín dụng trong cho vay khách hàng doanh nghiệp tại BIDV-CNSGD2 .................... 79 KẾT LUẬN CHƢƠNG 2.......................................................................................... 82
vii CHƢƠNG 3. GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN CÔNG TÁC QUẢN TRỊ RỦI RO TÍN DỤNG TRONG CHO VAY KHÁCH HÀNG DOANH NGHIỆP TẠI NGÂN HÀNG TMCP ĐẦU TƢ VÀ PHÁT TRIỂN VIỆT NAM – CHI NHÁNH SỞ GIAO DỊCH 2 ................................................................................... 83 3.1. ĐỊNH HƢỚNG PHÁT TRIỂN KINH DOANH VÀ QUẢN TRỊ RỦI RO TÍN DỤNG TRONG CHO VAY KHÁCH HÀNG DOANH NGHIỆP TẠI BIDV – CNSGD2 ................................................................................................................ 83 3.1.1. Định hƣớng chung .................................................................................. 83 3.1.2. Định hƣớng tín dụng trong cho vay khách hàng doanh nghiệp ............. 84 3.1.3. Định hƣớng đối với quản trị rủi ro tín dụng trong cho vay khách hàng doanh nghiệp ............................................................................................................. 86 3.2. CÁC GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN QUẢN TRỊ RỦI RO TÍN DỤNG TRONG CHO VAY KHÁCH HÀNG DOANH NGHIỆP TẠI BIDV–CNSGD2 ... 87 3.2.1. Nhóm giải pháp liên quan đến công tác nhận diện rủi ro tín dụng ........ 87 3.2.2. Nhóm giải pháp liên quan đến công tác đo lƣờng rủi ro tín dụng.......... 88 3.2.3. Nhóm giải pháp liên quan đến công tác kiểm soát rủi ro tín dụng......... 88 3.2.4. Nhóm giải pháp liên quan đến công tác xử lý rủi ro tín dụng ................ 90 3.2.5. Nhóm giải pháp khác .............................................................................. 91 3.3. MỘT SỐ KIẾN NGHỊ KHÁC ...................................................................... 93 3.3.1. Kiến nghị với Hội sở chính BIDV ......................................................... 93 3.3.2. Kiến nghị với Ngân hàng Nhà nƣớc ....................................................... 95 3.3.3. Kiến nghị với Chính Phủ ........................................................................ 97 KẾT LUẬN CHƢƠNG 3........................................................................................ 100 KẾT LUẬN ............................................................................................................ 101 TÀI LIỆU THAM KHẢO ....................................................................................... 102 PHỤ LỤC ................................................................................................................ 106
viii DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT BCTC : Báo cáo tài chính BIDV : Ngân hàng TMCP Đầu tƣ và Phát triển Việt Nam : Ngân hàng TMCP Đầu tƣ và Phát triển Việt Nam – chi BIDV-CNSGD2 nhánh Sở giao dịch 2 CIC : Trung tâm thông tin tín dụng CV QLKH : Chuyên viên Quản lý khách hàng KHDN : Khách hàng Doanh nghiệp KQKD : Kết quả kinh doanh NH : Ngân hàng NHNN : Ngân hàng Nhà nƣớc NHTM : Ngân hàng thƣơng mại QLKH : Quản lý khách hàng QLRR : Quản lý rủi ro QTRRTD : Quản trị rủi ro tín dụng QTTD : Quản trị tín dụng RRTD : Rủi ro tín dụng TCTD : Tổ chức tín dụng TMCP : Thƣơng mại cổ phần TP.HCM : Thành phố Hồ Chí Minh TSĐB : Tài sản đảm bảo UBND : Ủy ban nhân dân XHTD : Xếp hạng tín dụng
ix DANH MỤC BẢNG Trang Bảng 2.1: Kết quả hoạt động kinh doanh của BIDV–CNSGD2 giai đoạn 2013-T6/2018 ........................................................................................................................................ 45 Bảng 2.2: Kết quả phân loại nợ tại BIDV-CNSGD2 giai đoạn 2013-T6/2018............. 54 Bảng 2.3: Thẩm quyền phê duyệt tín dụng tại BIDV-CNSGD2 ................................... 64 DANH MỤC SƠ ĐỒ Trang Sơ đồ 1.1: Phân loại rủi ro tín dụng dựa vào nguyên nhân phát sinh rủi ro .................. 10 Sơ đồ 2.1: Quy trình chấm điểm trên Hệ thống XHTDNB của BIDV-CNSGD2......... 58
x DANH MỤC BIỂU ĐỒ Trang Biểu đồ 2.1: Tổng tài sản của BIDV-CNSGD2 giai đoạn 2013-T6/2018.................... 45 Biểu đồ 2.2: Tình hình huy động vốn cuối kỳ tại BIDV-CNSGD2 giai đoạn 2013- T6/2018 ......................................................................................................................... 46 Biểu đồ 2.3: Tình hình cho vay cuối kỳ tại BIDV-CNSGD2 giai đoạn 2013- T6/2018 ......................................................................................................................... 47 Biểu đồ 2.4: Tình hình thu dịch vụ tại BIDV-CNSGD2 giai đoạn 2013-T6/2018 ...... 48 Biểu đồ 2.5: Tỷ trọng cho vay KHDN và KHCN tại BIDV-CNSGD2 giai đoạn 2013-T6/2018 ................................................................................................................ 49 Biểu đồ 2.6: Tình hình cho vay KHDN tại BIDV-CNSGD2 giai đoạn 2013- T6/2018 ......................................................................................................................... 50 Biểu đồ 2.7: Cơ cấu dƣ nợ cho vay theo quy mô KHDN tại BIDV-CNSGD2 giai đoạn 2013-T6/2018 ....................................................................................................... 51 Biểu đồ 2.8: Cơ cấu dƣ nợ cho vay KHDN theo kỳ hạn tại BIDV-CNSGD2 giai đoạn 2013-T6/2018 ....................................................................................................... 52 Biểu đồ 2.9: Cơ cấu dƣ nợ cho vay KHDN theo ngành nghề tại BIDV-CNSGD2 giai đoạn 2013-T6/2018 ................................................................................................ 53 Biểu đồ 2.10: Tỷ lệ nợ xấu KHDN của BIDV-CNSGD2 giai đoạn 2013–T6/2018 .... 55
1 PHẦN MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Trong nền kinh tế thị trƣờng, Ngân hàng đóng vai trò quan trọng trong việc là trung gian luân chuyển nguồn vốn giữa các chủ thể kinh tế. Trong hoạt động ngân hàng, tín dụng là nghiệp vụ quan trọng nhất, nó mang lại nguồn thu nhập chính để duy trì hoạt động cho bộ máy quản lý, đồng thời tích lũy lợi nhuận cho ngân hàng. Chính vì lẽ đó, tại bất cứ ngân hàng thƣơng mại nào, hiệu quả của hoạt động tín dụng cũng luôn đƣợc quan tâm hàng đầu. Phổ biến trong hoạt động tín dụng NHTM là hoạt động cho vay, chủ yếu là cho vay KHDN. Để nâng cao đƣợc hiệu quả của hoạt động cho vay KHDN thì không thể không nhắc đến rủi ro tín dụng. Rủi ro tín dụng luôn tồn tại trong hoạt động tín dụng, là nguy cơ làm tăng dƣ nợ xấu, dƣ nợ khó đòi và có ảnh hƣởng sâu rộng đến sự ổn định, phát triển của một NHTM. RRTD không thể đƣợc loại bỏ hoàn toàn mà chỉ có thể hạn chế đến mức thấp nhất có thể, đồng thời áp dụng các biện pháp khắc phục chủ động khi rủi ro xảy ro. Với tình hình hội nhập sâu của nền kinh tế nhƣ hiện nay, Việt Nam không ngừng mở cửa để thu hút vốn từ bên ngoài, thì sự biến hóa của các yếu tố rủi ro càng trở nên đa dạng và tăng lên gấp nhiều lần so với trƣớc đây. Vì vậy, vấn đề quản trị và giảm thiểu rủi ro tín dụng đang trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết. Ngân hàng Thƣơng mại Cổ phần Đầu tƣ và Phát triển Việt Nam (BIDV) trong thời gian vừa qua có tốc độ tăng trƣởng tín dụng không ngừng tăng cao. Tuy nhiên một trong những hệ lụy đi theo đó chính là tình trạng nợ xấu tăng cao do các khoản vay lớn của các doanh nghiệp tới thời kỳ thanh toán không thực hiện đúng kỳ hạn đã cam kết với ngân hàng. Nợ xấu không còn đơn thuần là một khoản rủi ro tín dụng mà NHTM phải gánh chịu trong quá trình cho vay, nó còn trì hoãn sự hồi phục của nền kinh tế Việt Nam. Nhận thức đƣợc tầm quan trọng của công tác quản trị rủi ro, BIDV đã có sự quan tâm và chú trọng hoạt động quản trị rủi ro nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh trong xu thế mở cửa thị trƣờng dịch vụ tài chính theo cam kết quốc tế, giảm thiểu những thiệt hại, hạn chế rủi ro cho khách hàng và cho ngân hàng.
2 Ngân hàng TMCP Đầu tƣ và Phát triển Việt Nam - Chi nhánh Sở giao dịch 2 (BIDV-CNSGD2) là một trong những chi nhánh lớn của BIDV. Với cơ cấu thu nhập chiếm phần lớn trong tổng thu nhập, hoạt động cho vay đối với KHDN tại BIDV-CNSGD2 có vai trò đặc biệt quan trọng trong chiến lƣợc kinh doanh, nhƣng đồng thời cũng là hoạt động mang lại nhiều rủi ro nhất cho chi nhánh. Do đó, công tác quản trị rủi ro tín dụng nói chung và quản trị rủi ro tín dụng trong hoạt động cho vay KHDN nói riêng đóng vai trò quan trọng trong hoạt động kinh doanh của Chi nhánh. Tuy nhiên trên thực tế, công tác này vẫn còn nhiều thiếu sót, hạn chế. Đặc biệt, diễn biến môi trƣờng kinh tế vĩ mô khó khăn, phức tạp và khó lƣờng của tình hình xã hội,... đặt ra tính cấp bách đối với BIDV-CNSGD2 trong việc tiếp tục nâng cao năng lực quản trị rủi ro tín dụng và đặt ra yêu cầu nếu không nghiên cứu thì sẽ có ảnh hƣởng đến hoạt động kinh doanh của Chi nhánh. Vì vậy việc nghiên cứu về Quản trị rủi ro Tín dụng trong hoạt động cho vay KHDN tại BIDV-CNSGD2 là hết sức cần thiết trong giai đoạn hiện nay nhằm nâng cao hiệu quả kinh doanh, phát triển ổn định bền vững giữ vững thƣơng hiệu, nâng cao uy tín và khả năng cạnh tranh của ngân hàng trong tiến trình hội nhập kinh tế quốc tế. Xuất phát từ thực tiễn đó, việc nghiên cứu, đánh giá đúng thực trạng và tìm ra các giải pháp phù hợp, khả thi nhằm tăng cƣờng, hoàn thiện, nâng cao hiệu quả quản trị rủi ro tín dụng trong hoạt động cho vay KHDN tại BIDV-CNSGD2 là hết sức cần thiết. Do vậy, tôi đã chọn đề tài “Quản trị rủi ro tín dụng trong hoạt động cho vay khách hàng doanh nghiệp tại ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam – Chi nhánh Sở Giao Dịch 2” để tiến hành nghiên cứu. 2. Mục tiêu của đề tài 2.1. Mục tiêu tổng quát Phân tích thực trạng công tác Quản trị rủi ro tín dụng trong hoạt động cho vay KHDN tại BIDV-CNSGD2, từ đó đƣa ra các giải pháp cụ thể có tính khả thi nhằm hoàn thiện công tác quản trị rủi ro tín dụng trong hoạt động cho vay KHDN tại BIDV-CNSGD2.
3 2.2. Mục tiêu cụ thể Để đạt đƣợc mục tiêu nghiên cứu nêu trên, tôi thực hiện nghiên cứu những vấn đề cụ thể sau: - Hệ thống lại cơ sở lý luận về rủi ro tín dụng và quản trị rủi ro tín dụng trong hoạt động cho vay KHDN của ngân hàng thƣơng mại. - Phân tích thực trạng rủi ro tín dụng và hoạt động quản trị rủi ro tín dụng trong cho vay đối với khách hàng doanh nghiệp tại BIDV-CNSGD2 - Trên cơ sở lý luận và đánh giá thực trạng quản trị rủi ro tín dụng, từ đó đƣa ra một số giải pháp nhằm hoàn thiện công tác quản trị rủi ro tín dụng trong hoạt động cho vay đối với khách hàng doanh nghiệp tại BIDV-CNSGD2. 3. Câu hỏi nghiên cứu Luận văn tập trung giải quyết các câu hỏi sau: - Rủi ro tín dụng và quản trị rủi ro tín dụng trong cho vay KHDN tại các NHTM là gì? - Thực trạng hoạt động quản trị rủi ro tín dụng trong cho vay KHDN tại BIDV-CNSGD2 giai đoạn 2013 - tháng 6/2018 nhƣ thế nào? Mặt nào thành công, mặt nào còn hạn chế và Nguyên nhân của những hạn chế? - Giải pháp nào có tính khả thi, có cơ sở khoa học có thể giúp nâng cao năng lực quản trị rủi ro tín dụng trong hoạt động cho vay đối với KHDN tại BIDV- CNSGD2 trong những năm tới? 4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu - Đối tƣợng nghiên cứu: Quản trị rủi ro tín dụng trong cho vay KHDN tại BIDV-CNSGD2. - Phạm vi nghiên cứu: + Không gian: Đề tài tập trung nghiên cứu tại BIDV-CNSGD2 + Thời gian: Đề tài nghiên cứu về thực trạng Quản trị rủi ro tín dụng trong cho vay KHDN tại BIDV-CNSGD2 trong giai đoạn từ năm 2013 – tháng 6/2018.
4 5. Phƣơng pháp nghiên cứu Phƣơng pháp nghiên cứu là phƣơng pháp định tính với các kỹ thuật nhƣ: - Phƣơng pháp thống kê mô tả: xử lý các nguồn dữ liệu thứ cấp thu thập từ các báo cáo tài chính thƣờng niên, các số liệu tại các Phòng ban của BIDV- CNSGD2, số liệu từ các nguồn tin đáng tin cậy nhƣ Tổng cục thống kê, NHNN Việt Nam,… - Phƣơng pháp phân tích so sánh: Dựa trên các số liệu và thực tế hoạt động của BIDV-CNSGD2 từ năm 2013 – tháng 6/2018, tác giả phân tích, so sánh các chỉ số qua từng năm để rút ra những kết luận và đƣa ra giải pháp phù hợp. - Phƣơng pháp lịch sử: kế thừa những tƣ liệu thống kê và những thành quả nghiên cứu của các tác giả đã thực hiện trƣớc đây trong các đề tài đã công bố, các tài liệu khoa học trên các tạp chí khoa học, chuyên ngành và các văn bản pháp quy liên quan đến đề tài. 6. Đóng góp của đề tài Thứ nhất, thông qua việc hệ thống hoá những vấn đề lý luận cơ bản về rủi ro tín dụng và quản trị rủi ro tín dụng trong hoạt động cho vay KHDN của ngân hàng thƣơng mại, đề tài làm rõ những cơ sở lý luận về rủi ro tín dụng, quản trị rủi ro tín dụng để từ đó khẳng định rủi ro tín dụng là vấn đề tất yếu của NHTM và quản trị rủi ro tín dụng là một yêu cầu cấp thiết đối với các NHTM. Các NHTM phải không ngừng hoàn thiện các quy định nội bộ, xây dựng hệ thống quản trị phù hợp theo thông lệ quốc tế để tối thiểu hóa rủi ro tín dụng đáp ứng với nhu cầu hội nhập. Thứ hai, thông qua đánh giá thực trạng rủi ro tín dụng và hoạt động quản trị rủi ro tín dụng trong cho vay đối với khách hàng doanh nghiệp tại BIDV-CNSGD2, đề tài đƣa ra cho các nhà quản trị Ngân hàng BIDV-CNSGD2 có cái nhìn tổng quan về thực trạng trong công tác QTRRTD cho vay KHDN, những kết quả cũng nhƣ những hạn chế và nguyên nhân của những hạn chế mà BIDV-CNSGD2 đã đạt đƣợc trong công tác Quản trị rủi ro tín dụng trong cho vay KHDN trong những năm vừa qua.
5 Thứ ba, từ những hạn chế nêu trên, tác giả đề xuất một hệ thống giải pháp có tính khả thi, phù hợp với đặc thù ngân hàng BIDV-CNSGD2 nhằm tăng cƣờng quản trị rủi ro tín dụng trong hoạt động cho vay đối với khách hàng doanh nghiệp tại BIDV-CNSGD2, hạn chế đến mức thấp nhất rủi ro, nâng cao hiệu quả kinh doanh. 7. Tổng quan về lĩnh vực nghiên cứu Trong hoạt động kinh doanh các Ngân hàng thƣơng mại, Tín dụng là mảng kinh doanh trọng yếu nên công tác quản trị rủi ro tín dụng rất đƣợc quan tâm. Vì vậy, trong thời gian qua đã có nhiều nghiên cứu về quản trị rủi ro tín dụng trong hoạt động kinh doanh ngân hàng, đặc biệt là những nghiên cứu về quản trị rủi ro trong cho vay KHDN. Trong khuôn khổ của đề tài, tác giả đã tham khảo các tài liệu nghiên cứu sau: 7.1. Công trình nghiên cứu nƣớc ngoài - Louzis et al (2012) nghiên cứu các yếu tố trong ngân hàng và các yếu tố kinh tế vĩ mô ảnh hƣởng đến nợ xấu của các NHTM Hy Lạp trong giai đoạn 2003- 2009. Bài nghiên cứu cho kết quả là nợ xấu tại Hy Lạp chủ yếu là do các vấn đề kinh tế vĩ mô gây ra nhƣ tỷ lệ thất nghiệp, tăng trƣởng GDP, nợ công… Thực tế nền kinh tế Hy Lạp khủng hoảng đã ảnh hƣởng nghiêm trọng đến hoạt động của các NHTM tại Hy Lạp, nợ công tăng cao đã kìm hãm sự phát triển của nền kinh tế Hy Lạp, GDP suy giảm, tỷ lệ thất nghiệp tăng cao đã làm giảm hiệu quả hoạt động ngân hàng. - Theo nghiên cứu của Rajan và Dhal (2008) về nợ xấu của các NHTM ở Ấn Độ trong giai đoạn 2003-2008, tăng trƣởng GDP có mối tƣơng quan dƣơng với rủi ro tín dụng và quy mô ngân hàng có mối tƣơng quan âm với rủi ro tín dụng. Nhƣ vậy các nền kinh tế có GDP tăng trƣởng tốt, tạo ra môi trƣờng kinh doanh hiệu quả thì nợ xấu sẽ thấp. Đối với những ngân hàng có quy mô lớn thì mức độ rủi ro tín dụng thấp hơn do có hệ thống quản trị rủi ro tín dụng đƣợc xây dựng chặt chẽ, bài bản hơn, có phƣơng pháp kiểm soát và phòng ngừa rủi ro tín dụng hiệu quả.
6 - Aremu, Mukaila Ayanda (2013) nghiên cứu hiệu quả của ngân hàng tại Nigeria trong giai đoạn 1980-2010. Kết quả của bài nghiên cứu chỉ ra rằng tỷ lệ dự phòng RRTD, tỷ lệ cho vay trên tổng tài sản , tỷ lệ vốn chủ sở hữu trên tổng tài sản có mối tƣơng quan âm với hiệu quả hoạt động của các ngân hàng. Ngƣợc lại thì quy mô ngân hàng, tống tài sản tác động cùng chiều lên hiệu quả hoạt động kinh doanh của các NHTM tại Nigeria. Tóm lại, các nghiên cứu về rủi ro tín dụng tại các ngân hàng trên thế giới cho rằng những nguyên nhân gây ra RRTD là các yếu tố kinh tế vĩ mô cũng nhƣ các yếu tố nội tại của ngân hàng. Vì vậy, các NHTM cần phải xây dựng đƣợc một chính sách quản trị rủi ro tín dụng chặt chẽ, khoa học để kiểm soát và hạn chế rủi ro tín dụng. 7.2. Công trình nghiên cứu trong nƣớc Một số tài liệu, công trình nghiên cứu trong nƣớc về quản trị rủi ro tín dụng của NHTM đƣợc tác giả tham khảo nhƣ sau: - Trần Thị Ngọc Trâm (2017) “Quản trị rủi ro của Ngân hàng TMCP Ngoại thƣơng Việt Nam”, Luận án tiến sĩ kinh tế của học viện ngân hàng. Luận án nghiên cứu về quản trị rủi ro của Ngân hàng TMCP Ngoại thƣơng Việt Nam giai đoạn 2009-2015, tập trung 5 lĩnh vực quản trị rủi ro quan trọng nhất: quản trị rủi ro tín dụng, lãi suất, tỷ giá, thanh khoản và quản trị rủi ro hoạt động. - Nguyễn Hùng Tiến (2016), “Quản trị rủi ro tín dụng của Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam”, Luận án tiến sỹ kinh tế bảo vệ tại Đại học Ngân hàng TP.HCM. Thành công của Luận án: Công trình tập trung nghiên cứu quản trị rủi ro tín dụng nói chung và đánh giá thực trạng quản trị rủi ro tín dụng tại Agribank, từ đó đề xuất các giải pháp để nâng cao, hoàn thiện hiệu quả quản trị rủi ro tín dụng tại Agribank. - Trần Trung Tƣờng (2011), “Quản trị tín dụng của các ngân hàng thƣơng mại cổ phần trên địa bàn thành phố Hồ Chí Minh”, Luận án tiến sĩ kinh tế bảo vệ tại Đại học Ngân hàng thành phố Hồ Chí Minh. Kết quả đạt đƣợc của Luận án: Luận án tập trung nghiên cứu về quản trị RRTD của khối NHTM cổ phần trên địa
7 bàn thành phố Hồ Chí Minh, tập trung là giai đoạn 2005 - 2009 trƣớc và sau khi Việt Nam chính thức là thành viên của Tổ chức thƣơng mại thế giới (WTO). - Đỗ Thị Thu Quỳnh (2012), “Một số giải pháp hạn chế rủi ro tín dụng tại ngân hàng TMCP Công thƣơng Việt Nam – Chi nhánh 1 TP.HCM”, Luận văn Thạc sĩ Trƣờng đại học Kinh tế TP.HCM. Công trình này tập trung nghiên cứu về các chỉ tiêu lƣợng hoá định tính và định lƣợng bằng phƣơng pháp Moody’s và Standard & Poor cũng nhƣ tập trung nghiên cứu về các nguyên tắc Basel trong quản trị rủi ro tại Ngân hàng Công thƣơng chi nhánh 1 – TP.HCM. - Lê Thị Kim Đính (2015), “Quản trị rủi ro tín dụng trong hoạt động cho vay KHDN tại Ngân hàng TMCP Sài Gòn Thƣơng Tín”, Luận văn thạc sĩ trƣờng đại học Đà Nẵng. Luận văn đã hệ thống hoá lý luận về rủi ro tín dụng và quản trị rủi ro tín dụng các ngân hàng thƣơng mại tại Việt Nam. Luận văn đã phân tích và đánh giá đƣợc thực trạng công tác quản trị rủi ro tín dụng đang áp dụng tại Ngân hàng TMCP Sài Gòn Thƣơng Tín. - TS. Nguyễn Thị Loan (2012), “Nâng cao hiệu quả quản trị rủi ro tín dụng tại các Ngân hàng thƣơng mại Việt Nam” đăng trên Tạp chí Ngân hàng, số 1+2, tháng 1/2012. Thành công của bài viết là thông qua số liệu và thực trạng về tăng trƣởng tín dụng, lợi nhuận, tỷ lệ nợ xấu, hệ số CAR của các NHTM đƣợc lựa chọn đã phân tích rõ ƣu điểm, hạn chế về hoạt động quản trị rủi ro nói chung và quản trị rủi ro tín dụng của NHTM nói riêng, đề xuất 3 nhóm giải pháp theo mục tiêu nghiên cứu của bài viết. Nhìn chung, các nghiên cứu trong nƣớc đã hệ thống hóa và làm rõ lý luận về rủi ro tín dụng và quản trị rủi ro tín dụng các NHTM tại Việt Nam, đồng thời phân tích thực trạng công tác quản trị rủi ro tại từng NHTM và đề xuất các kiến nghị, giải pháp nhằm nâng cao công tác quản trị rủi ro đối với NHTM. Tuy nhiên, do yếu tố đặc thù của mỗi Ngân hàng, việc áp dụng các biện pháp QTRR tín dụng tại mỗi Ngân hàng cần có sự chuyển hóa, thay đổi phù hợp riêng với đặc điểm của từng ngân hàng. Do đó một trong các hƣớng đi nghiên cứu sâu hơn của Đề tài đó là nghiên cứu cụ thể về quản trị rủi ro tín dụng trong hoạt
8 động cho vay KHDN tại một chi nhánh NHTM cập nhật đến thời điểm hiện tại. Để từ đó đề tài góp phần giúp các nhà quản trị tại chi nhánh Ngân hàng có cái nhìn tổng quan hơn về thực trạng quản trị rủi ro tín dụng trong hoạt động cho vay KHDN tại chi nhánh, đồng thời đề tài đƣa ra các giải pháp nhằm hoàn thiện công tác quản trị rủi ro tín dụng góp phần nâng cao hiệu quả kinh doanh cho ngân hàng. 8. Bố cục của luận văn Tên đề tài: “Quản trị rủi ro tín dụng trong hoạt động cho vay khách hàng doanh nghiệp tại Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam – Chi nhánh Sở giao dịch 2”. Ngoài phần mở đầu và phần kết luận, luận văn đƣợc chia làm 3 chƣơng: Chƣơng 1: Cơ sở lý thuyết về quản trị rủi ro tín dụng đối với hoạt động cho vay khách hàng doanh nghiệp của ngân hàng thƣơng mại Chƣơng 2: Thực trạng quản trị rủi ro tín dụng trong cho vay khách hàng doanh nghiệp tại Ngân hàng TMCP Đầu tƣ và Phát triển Việt Nam–Chi nhánh Sở giao dịch 2. Chƣơng 3: Giải pháp hoàn thiện công tác quản trị rủi ro tín dụng trong cho vay đối với khách hàng doanh nghiệp tại Ngân hàng TMCP Đầu tƣ và Phát triển Việt Nam – Chi nhánh Sở giao dịch 2.