intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Quy hoạch phát triển chế biến thủy sản tỉnh Cà Mau đến năm 2010

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:74

24
lượt xem
4
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Trên cơ sở phân tích hiện trạng phát triển trong thời gian qua sẽ vạch ra hướng quy hoạch phát triển chế biến thủy sản tỉnh Cà Mau đến năm 2010, đồng thời đề xuất các giải pháp thực hiện để nhằm khai thác một cách tốt nhất tiềm năng thủy sản của Tỉnh, trong đó chế biến thủy sản của tỉnh Cà Mau phải được phát triển một cách vững chắc cả xuất khẩu lẫn tiêu dùng nội địa, đặc biệt là chế biến đông lạnh đạt trình độ kỹ thuật và công nghệ tiên tiến, có khả năng cạnh tranh và thâm nhập mạnh vào thị trường quốc tế và qua đó mà tăng nhanh kim ngạch xuất khẩu thủy sản.

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Quy hoạch phát triển chế biến thủy sản tỉnh Cà Mau đến năm 2010

  1. BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ TP.HCM NGUYỄN QUỐC ĐỊNH LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ TP. Hồ Chí Minh – Năm 2000
  2. Chöông I - Luaän aùn Thaïc só Kinh teá MUÏC LUÏC ---o0o--- MÔÛ ÑAÀU CHÖÔNG I:BOÁI CAÛNH KINH TEÁ - XAÕ HOÄI ÑAÁT NÖÔÙC VAØ VAI TROØ NGAØNH THUÛY SAÛN I.1- Thöïc traïng kinh teá – xaõ hoäi nöôùc ta. - Trang 1 I.2- Caùc quan ñieåm phaùt trieån ñaát nöôùc trong thôøi gian tôùi. - Trang 2 I.3- Vai troø cuûa ngaønh thuûy saûn ôû nöôùc ta. - Trang 4 I.4- Quy hoaïch phaùt trieån thuûy saûn. - Trang 5 CHÖÔNG II: PHAÂN TÍCH HIEÄN TRAÏNG PHAÙT TRIEÅN CHEÁ BIEÁN THUÛY SAÛN CAØ MAU II.1- Vò trí ñòa lyù kinh teá tænh Caø Mau. - Trang 8 II.2- Ñaëc tröng kinh teá xaõ hoäi – tænh Caø Mau. - Trang 8 II.2.1- Daân soá – lao ñoäng. II.2.2- Keát caáu haï taàng. II.2.3- Phaân vuøng kinh teá. II.2.4- Caùc chæ tieâu kinh teá – xaõ hoäi tænh Caø Mau. II.3- Tình hình nguoàn nguyeân lieäu. - Trang 11 II.3.1- Veà saûn löôïng thuûy saûn. II.3.2- Veà nguyeân lieäu cho cheá bieán thuûy saûn. II.4- Tình hình toå chöùc saûn xuaát kinh doanh. - Trang 13 II.4.1- Lónh vöïc cheá bieán vaø kinh doanh xuaát nhaäp khaåu thuûy saûn. II.4.2- Lónh vöïc cheá bieán vaø kinh doanh thuûy saûn noäi ñòa. II.4.2- Tình hình lao ñoäng trong cheá bieán tieâu thuï thuûy saûn. II.5- Hieän traïng cheá bieán thuûy saûn. - Trang 16 II.5.1- Cheá bieán coâng nghieäp. II.5.2- Cheá bieán truyeàn thoáng. II.6- Hieän traïng tieâu thuï saûn phaåm. - Trang 23 II.6.1- Thò tröôøng xuaát khaåu. II.6.2- Thò tröôøng noäi ñòa. II.7- Nghieân cöùu ñieån hình: Camimex. - Trang 25 II.7.1- Lyù do caàn choïn. II.7.2- Quaù trình hình thaønh vaø phaùt trieån cuûa Camimex. II.7.3- Moät soá ñieåm noåi baät cuûa Camimex. II.8- Ñaùnh giaù chung veà hieän traïng cheá bieán thuûy saûn tænh Caø Mau. - Trang 29 CHÖÔNG III: NOÄI DUNG QUY HOAÏCH PHAÙT TRIEÅN NGAØNH CHEÁ BIEÁN THUÛY SAÛN TÆNH CAØ MAU ÑEÁN NAÊM 2010 III.1- Döï baùo. - Trang 32 III.1.1- Döï baùo veà thò tröôøng. III.1.2- Döï baùo veà nguyeân lieäu. III.1.3- Döï baùo veà ñaàu tö. III.2- Quan ñieåm, muïc tieâu phaùt trieån cheá bieán thuûy saûn tænh Caø Mau ñeán naêm 2010. - Trang 37 1
  3. Chöông I - Luaän aùn Thaïc só Kinh teá III.2.1- Caùc caên cöù cho quy hoaïch phaùt trieån. III.2.2- Quan ñieåm phaùt trieån. III.2.3- Muïc tieâu phaùt trieån. III.3- Noäi dung quy hoaïch phaùt trieån cheá bieán thuûy saûn tænh caø mau ñeán naêm 2010. - Trang 39 III.3.1- Quy hoaïch veà thò tröôøng. III.3.2- Quy hoaïch veà nguyeân lieäu. III.3.3- Quy hoaïch veà saûn phaåm cheá bieán. III.3.3.1- Quy hoaïch cheá bieán coâng nghieäp. a/- Quy hoaïch cheá bieán ñoâng laïnh. b/- Quy hoaïch cheá bieán thöïc phaåm coâng nghieäp. c/- Quy hoaïch cheá bieán boät caù vaø thöùc aên gia suùc. III.3.3.2- Quy hoaïch cheá bieán truyeàn thoáng. a/- Cheá bieán nöôùc maém. b/- Cheá bieán khoâ. c/- Cheá bieán caùc daïng khaùc. III.3.3.3- Quy hoaïch cheá bieán thuûy saûn theo ñòa baøn. III.4- Quy hoaïch veà lao ñoäng vaø dòch vuï cheá bieán thuûy saûn. - Trang 48 III.4.1- Quy hoaïch veà lao ñoäng. III.4.2- Quy hoaïch phaùt trieån haäu caàn dòch vuï. III.5- Nhöõng giaûi phaùp chuû yeáu ñeå thöïc hieän quy hoaïch. - Trang 50 III.5.1- Giaûi phaùp veà ñaàu tö. + Höôùng ñaàu tö. + Nhu caàu voán ñaàu tö. + Giaûi phaùp nguoàn voán. III.5.2- Giaûi phaùp veà khoa hoïc coâng ngheä. III.5.3- Caùc giaûi phaùp veà quaûn lyù Nhaø nöôùc. III.5.4- Moät soá giaûi phaùp khaùc. III.6- Hieäu quaû cuûa quy hoaïch. - Trang 54 III.6.1- Hieäu quaû kinh teá. III.6.2- Hieäu quaû xaõ hoäi. III.7- Moät soá kieán nghò. - Trang 56 KEÁT LUAÄN 2
  4. Chöông I - Luaän aùn Thaïc só Kinh teá MÔÛ ÑAÀU Tænh Caø Mau naèm ôû cöïc Nam cuûa toå quoác vôùi ba maët giaùp bieån. Laø moät tænh coù chieàu daøi lôùn nhaát vuøng Nam boä vaø ñaëc bieät laø tieáp giaùp vôùi hai vuøng bieån Ñoâng vaø bieån Taây neân coù lôïi theá raát maïnh ñeå phaùt trieån khai thaùc ñaùnh baét thuûy saûn; ngoaøi ra coøn coù haøng traêm nghìn ha dieän tích nuoâi troàng thuûy saûn. Vôùi tieàm naêng saûn löôïng thuûy saûn töø khai thaùc vaø nuoâi troàng to lôùn, seõ taïo ñieàu kieän cho vieäc phaùt trieån neàn saûn xuaát cheá bieán thuûy saûn ña daïng phong phuù, laøm taêng giaù trò thuûy saûn vaø thu ñöôïc nhieàu ngoaïi teä. Thuûy saûn ñöôïc coi laø ngaønh kinh teá muõi nhoïn cuûa tænh Caø Mau, vaø trong nhöõng naêm gaàn ñaây ngaønh thuûy saûn ñaõ ñaït ñöôïc söï taêng tröôûng vaø ñöôïc môû roäng ñaùng keå. Noåi baät nhaát laø söï thaønh coâng trong xuaát khaåu caùc saûn phaåm thuûy saûn. Töø choã laø moät boä phaän khoâng lôùn thuoäc khoái kinh teá noâng nghieäp, thuûy saûn ñaõ trôû thaønh moät ngaønh ñöùng ñaàu veà xuaát khaåu vaø thu ngoaïi teä cao cho tænh, kim ngaïch xuaát khaåu thuûy saûn chieám khoaûng 90% kim ngaïch xuaát khaåu cuûa toaøn tænh. Quaù trình phaùt trieån ngaønh thuûy saûn cuõng ñaõ goùp phaàn giaûi quyeát vieäc laøm, ñem laïi thu nhaäp cho haøng vaïn lao ñoäng, taêng thu ngaân saùch cho Tænh vaø thuùc ñaåy quaù trình coâng nghieäp hoùa, hieän ñaïi hoùa tænh Caø Mau. Tuy nhieân, hôn 20 naêm qua, maëc duø ngaønh thuûy saûn tænh Caø Mau ñaõ ñaït ñöôïc moät soá thaønh töïu nhaát ñònh, song söï phaùt trieån ñoù vaãn chöa töông xöùng vôùi tieàm naêng vaø lôïi theá cuûa tænh. Ñaëc bieät laø ngaønh coâng nghieäp cheá bieán thuûy saûn – moät ngaønh coâng nghieäp chuû löïc cuûa tænh ñang ñöùng tröôùc nhöõng khoù khaên do chaäm treå ñoåi môùi coâng ngheä, thò tröôøng tieâu thuï saûn phaåm bò haïn cheá, giaù caùc maët haøng xuaát khaåu thaáp, saûn phaåm toàn ñoïng lôùn. Hieän nay, nhöõng vaán ñeà böùc xuùc vaø coát yeáu caàn ñöôïc ñaët ra cho ngaønh thuûy saûn tænh Caø Mau laø: ñònh höôùng phaùt trieån heä thoáng cheá bieán thuûy saûn moät caùch daøi haïn; quy hoaïch hình thaønh nhöõng vuøng saûn xuaát nguyeân lieäu vôùi quy moâ lôùn, oån ñònh, coù trình ñoä thaâm canh cao; naâng cao naêng löïc khai thaùc ñaùnh baét xa bôø; toå chöùc nghieân cöùu tìm kieám thò tröôøng; ñaøo taïo ñoäi nguõ caùn boä. Töø nhöõng lyù do treân, chuùng toâi maïnh daïn choïn ñeà taøi “Quy hoaïch phaùt trieån ngaønh cheá bieán thuûy saûn tænh Caø Mau ñeán naêm 2010” vôùi mong muoán laøm theá naøo thuùc ñaåy toác ñoä phaùt trieån ngaønh thuûy saûn töông xöùng vôùi tieàm naêng vaø lôïi theá saún coù, nhanh choùng ñöa ngaønh thuûy saûn tænh Caø Mau thöïc söï trôû thaønh moät ngaønh kinh teá ñoäng löïc cuûa tænh vaø troïng ñieåm cuûa caû nöôùc. Quy hoaïch phaùt trieån seõ giuùp cho Tænh coù moät chöông trình chung ñeå haønh ñoäng, laø cô sôû ñeå tieán haønh nhöõng caûi caùch vaø ñieàu chænh caàn thieát, noù döï baùo tröôùc nhöõng thay ñoåi vaø bieán 3
  5. Chöông I - Luaän aùn Thaïc só Kinh teá nhöõng thay ñoåi naøy thaønh nhöõng cô hoäi nhaèm phaùt trieån hôn nöõa ngaønh thuûy saûn vaø taêng söï ñoùng goùp cuûa ngaønh vaøo söï nghieäp phaùt trieån kinh teá xaõ hoäi tænh Caø Mau noùi rieâng vaø cuûa caû nöôùc noùi chung. Muïc ñích nghieân cöùu laø: Treân cô sôû phaân tích hieän traïng phaùt trieån trong thôøi gian qua seõ vaïch ra höôùng quy hoaïch phaùt trieån cheá bieán thuûy saûn tænh Caø Mau ñeán naêm 2010, ñoàng thôøi ñeà xuaát caùc giaûi phaùp thöïc hieän ñeå nhaèm khai thaùc moät caùch toát nhaát tieàm naêng thuûy saûn cuûa Tænh, trong ñoù cheá bieán thuûy saûn cuûa tænh Caø Mau phaûi ñöôïc phaùt trieån moät caùch vöõng chaéc caû xuaát khaåu laãn tieâu duøng noäi ñòa, ñaëc bieät laø cheá bieán ñoâng laïnh ñaït trình ñoä kyõ thuaät vaø coâng ngheä tieân tieán, coù khaû naêng caïnh tranh vaø thaâm nhaäp maïnh vaøo thò tröôøng quoác teá vaø qua ñoù maø taêng nhanh kim ngaïch xuaát khaåu thuûy saûn. Phaïm vi nghieân cöùu: Töø muïc ñích nghieân cöùu neâu treân, giôùi haïn nghieân cöùu ñeà taøi taäp trung chuû yeáu vaøo lónh vöïc cheá bieán thuûy saûn vaø trong ñoù seõ taäp trung phaân tích kyõ hôn veà cheá bieán ñoâng laïnh xuaát khaåu thuûy saûn, coøn caùc loaïi hình cheá bieán thuûy saûn khaùc chæ moâ taû ñaïi theå maø thoâi. Noäi dung Luaän aùn naøy seõ phaân tích caùc vaán ñeà veà cô sôû, phöông phaùp luaän quy hoaïch ngaønh thuûy saûn, phaân tích hieän traïng ngaønh cheá bieán thuûy saûn tænh Caø Mau, neâu caùc döï baùo, xaùc ñònh caùc quan ñieåm, muïc tieâu vaø noäi dung cuûa quy hoaïch phaùt trieån ngaønh cheá bieán thuûy saûn tænh Caø Mau ñeán naêm 2010, ñoàng thôøi ñeà ra nhöõng giaûi phaùp chuû yeáu ñeå thöïc hieän quy hoaïch. Veà maët phöông phaùp luaän, Luaän aùn söû duïng phöông phaùp duy vaät bieän chöùng vaø duy vaät lòch söû. Phöông phaùp nghieân cöùu seõ döïa vaøo phöông phaùp thoáng keâ, phaân tích, toång hôïp vaø öùng duïng moân kinh teá löôïng ñeå töø cô sôû soá lieäu thu thaäp ñöôïc maø coù nhöõng döï baùo vaø ñònh höôùng phaùt trieån cho thôøi gian saép tôùi. Nguoàn soá lieäu trong Luaän aùn ñöôïc söû duïng töø nieân giaùm thoáng keâ nhieàu naêm cuûa caû nöôùc, cuûa tænh Minh Haûi cuõ vaø tænh Caø Mau hieän nay, caùc soá lieäu ñieàu tra cuûa caùc cô quan chöùc naêng ôû Trung öông vaø ñòa phöông, soá lieäu baùo caùo cuûa nhöõng doanh nghieäp cheá bieán thuûy saûn trong Tænh. 4
  6. Chöông I - Luaän aùn Thaïc só Kinh teá CHÖÔNG I BOÁI CAÛNH KINH TEÁ - XAÕ HOÄI ÑAÁT NÖÔÙC VAØ VAI TROØ NGAØNH THUÛY SAÛN I.1- Thöïc traïng kinh teá - xaõ hoäi nöôùc ta: Sau Ñaïi hoäi Ñaûng laàn thöù VI, nöôùc ta böôùc vaøo coâng cuoäc ñoåi môùi vaø ñaõ ñaït ñöôïc nhöõng thaønh töïu böôùc ñaàu ñaùng phaán khôûi, nhaát laø töø naêm 1989. Böôùc vaøo thaäp kyû 90, qua gaàn 10 naêm thöïc hieän “chieán löôïc oån ñònh vaø phaùt trieån kinh teá – xaõ hoäi” (1991 – 2000), chuùng ta ñaõ ñaït ñöôïc nhöõng thaønh töïu quan troïng. Ñaát nöôùc ñaõ ra khoûi khuûng hoaûng kinh teá - xaõ hoäi ñeå chuyeån sang thôøi kyø phaùt trieån môùi – tieán haønh moät böôùc hieän ñaïi hoùa, coâng nghieäp hoùa. Neàn kinh teá lieân tuïc taêng tröôûng, ngay vaøi naêm gaàn ñaây nhieàu nöôùc ôû Ñoâng Nam AÙ laâm vaøo khuûng hoaûng taøi chính – tieàn teä, daãn tôùi suy thoaùi kinh teá, thaäm chí moät soá nöôùc chao ñaûo veà chính trò xaõ hoäi nhöng chuùng ta vaãn duy trì ñöôïc söï oån ñònh chính trò xaõ hoäi vaø ñaït ñöôïc toác ñoä taêng tröôûng khaù (bình quaân 1991 – 1999 taêng 7,64%); cô caáu kinh teá vaø cô caáu ñaàu tö trong nöôùc töøng böôùc chuyeån dòch theo höôùng coâng nghieäp hoùa; huy ñoäng ñöôïc nhieàu nguoàn löïc trong taát caû caùc thaønh phaàn kinh teá tham gia xaây döïng vaø phaùt trieån kinh teá - xaõ hoäi; kinh teá ñoái ngoaïi cuõng ñöôïc phaùt trieån maïnh meõ, töøng böôùc hoäi nhaäp vôùi kinh teá khu vöïc vaø theá giôùi. Töø ñoù, theá vaø löïc cuûa nöôùc ta lôùn maïnh vaø vöõng vaøng hôn tröôùc, tích luõy ñöôïc nhieàu kinh nghieäm laõnh ñaïo vaø quaûn lyù ñaát nöôùc. Baûng 1 – Moät soá chæ tieâu kinh teá toång hôïp cuûa Vieät Nam STT CHÆ TIEÂU ÑVT 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1 Daân soá 1.000 ngöôøi 66.233 67.774 69.405 71.025 72.509 73.962 2 Soá ngöôøi trong tuoåi coù khaû 1.000 ngöôøi 34.420 35.430 36.400 37.400 38.400 39.300 naêng lao ñoäng Trong ñoù: ñang laøm vieäc 1.000 ngöôøi 30.064 30.974 31.815 32.720 33.920 35.220 3 Toång saûn phaåm trong nöôùc Tyû ñoàng 41.955 76.707 110.535 136.571 178.534 228.891 Toác ñoä taêng tröôûng % 5,1 6,0 8,6 8,1 8,8 9,5 4 Toång tích luõy Tyû ñoàng 6.025 11.506 19.498 34.020 45.483 62.131 5 Tieâu duøng cuoái cuøng Tyû ñoàng 40.736 68.959 95.314 116.719 148.037 187.233 6 Tieát kieäm trong nöôùc Tyû ñoàng 1.219 7.748 15.221 19.852 30.497 41.658 7 Xuaát khaåu (giaù FOB) Trieäu USD 2.404 2.087 2.581 2.985 4.054 5.449 8 Nhaäp khaåu Trieäu USD 2.752 2.338 2.541 3.924 5.826 8.155 9 Toång thu ngaân saùch Tyû ñoàng 8.103 10.613 21.023 32.199 41.439 53.374 10 Toång chi ngaân saùch Tyû ñoàng 9.186 12.081 23.710 39.063 44.207 62.679 11 Voán ñaàu tö XDCB toaøn xaõ Tyû ñoàng 6.747 11.526 19.755 34.167 43.100 64.960 hoäi 5
  7. Chöông I - Luaän aùn Thaïc só Kinh teá Baûng 1 – Moät soá chæ tieâu kinh teá toång hôïp cuûa Vieät Nam (tieáp theo) STT CHÆ TIEÂU ÑVT 1996 1997 1998 ÖÔÙC 1999 KH 2000 1 Daân soá 1.000 ngöôøi 75.355 76.714 78.059 79.385 80.700 2 Soá ngöôøi trong tuoåi coù khaû naêng 1.000 ngöôøi 40.330 41.400 42.640 43.980 45.340 lao ñoäng Trong ñoù: ñang laøm vieäc 1.000 ngöôøi 36.420 36.994 38.194 39.490 40.690 3 Toång saûn phaåm trong nöôùc Tyû ñoàng 272.037 313.624 361.468 406.000 456.000 Toác ñoä taêng tröôûng % 9,3 9,2 5,8 4,5 5,5 4 Toång tích luõy Tyû ñoàng 76.540 88.754 103.760 121.300 138.100 5 Tieâu duøng cuoái cuøng Tyû ñoàng 225.231 250.584 285.130 321.700 347.900 6 Tieát kieäm trong nöôùc Tyû ñoàng 46.806 63.040 76.338 84.300 108.100 7 Xuaát khaåu (giaù FOB) Trieäu USD 7.255 9.185 9.361 10.000 110.000 8 Nhaäp khaåu Trieäu USD 11.144 11.590 11.495 11.500 12.000 9 Toång thu ngaân saùch Tyû ñoàng 62.387 65.352 68.820 69.500 71.000 10 Toång chi ngaân saùch Tyû ñoàng 70.539 78.057 80.820 82.500 … 11 Voán ñaàu tö XDCB toaøn xaõ hoäi Tyû ñoàng 79.367 96.870 96.400 107.000 130.000 * Ghi chuù: - Tính theo giaù hieän haønh. - Nguoàn töø Vuï Toång hôïp kinh teá quoác daân – Boä Keá hoaïch vaø Ñaàu tö thaùng 6 naêm 1999. Tuy nhieân, thöïc traïng neàn kinh teá - xaõ hoäi coøn nhieàu yeáu keùm, ñieåm xuaát phaùt cuûa neàn kinh teá coøn thaáp vaø ñaát nöôùc coøn nhieàu khoù khaên. Theå hieän ôû moät soá ñieåm quan troïng nhö sau: * Trình ñoä phaùt trieån cuûa nöôùc ta coøn thaáp hôn nhieàu so vôùi caùc nöôùc xung quanh, bieåu hieän ôû moät soá maët chuû yeáu sau: - GDP bình quaân ñaàu ngöôøi thaáp, naêm 1998 laø 333 USD vaø öôùc naêm 1999 cuõng chæ ñaït 365 USD. Xuaát khaåu bình quaân ñaàu ngöôøi cuõng thaáp, naêm 1998 ñaït 119 USD, öôùc naêm 1999 ñaït 126 USD (naêm 1997 Indonesia ñaõ ñaït 267 USD, Philippin 344 USD, Thaùi Lan 943 USD, Malaysia 3.750 USD, Singapore 4.167 USD). - Caùc caân ñoái vó moâ cuûa neàn kinh teá ñaõ haïn heïp laïi chöa vöõng chaéc, ñaëc bieät laø caân ñoái giöõa tích luõy vaø tieâu duøng, tieát kieäm vaø ñaàu tö. - Cô caáu kinh teá coøn ñang toàn taïi lôùn, chöa phaùt huy ñöôïc theá maïnh vaø lôïi theá so saùnh trong töøng ngaønh, töøng vuøng, laøm cho chaát löôïng vaø hieäu quaû hoaït ñoäng cuûa neàn kinh teá thaáp, söùc caïnh tranh keùm. Trong GDP naêm 1999 khu vöïc I chieám khoaûng 25,3%, khu vöïc II 32,7% vaø khu vöïc III 42%, cô caáu naøy coøn laïc haäu, chæ ngang vôùi caùc nöôùc trong khu vöïc vaøo thaäp kyû 70. - Trình ñoä coâng ngheä nhìn chung coøn laïc haäu nhieàu so vôùi caùc nöôùc trong khu vöïc. Cô sôû haï taàng giao thoâng vaän taûi, ñieän, nöôùc … coøn raát yeáu keùm. * Toác ñoä taêng tröôûng kinh teá trong 5 naêm 1991 – 1995 dieãn bieán theo höôùng tích cöïc, naêm sau taêng hôn naêm tröôùc, nhöng thôøi kyø 1996 – 2000 laïi dieãn bieán theo höôùng nghòch, naêm sau giaûm hôn naêm tröôùc (bình quaân 1991 – 1995 taêng 8,2%, bình quaân 1996 – 1999 chæ coøn 6,95%, rieâng naêm 1999 öôùc ñaït 4,5%). * Thöïc traïng nhöõng vaán ñeà böùc xuùc ñaët ra trong lónh vöïc xaõ hoäi laø raát ñaùng lo ngaïi, taâm lyù xaõ hoäi dieãn bieán phöùc taïp, loøng tin bò giaûm suùt, haïn cheá ñoäng löïc phaùt trieån. 6
  8. Chöông I - Luaän aùn Thaïc só Kinh teá * Toå chöùc boä maùy coøn yeáu keùm, luaät phaùp, chính saùch, theå cheá coøn nhieàu khieám khuyeát, chaép vaù, thieáu ñoàng boä, chöa thöïc söï mang tính khuyeán khích vaø ñoäng vieân cao neân chöa taïo moâi tröôøng vaø ñieàu kieän thuaän lôïi ñeå phaùt huy noäi löïc vaø tieàm naêng cuûa caùc thaønh phaàn kinh teá. I.2- Caùc quan ñieåm phaùt trieån ñaát nöôùc trong thôøi gian tôùi: I.2.1- Xaây döïng moät xaõ hoäi daân giaøu, nöôùc maïnh, daân chuû, coâng baèng vaø vaên minh: Ñaây laø ñònh höôùng phaùt trieån toång theå laâu daøi cuûa toaøn xaõ hoäi vaø cuõng laø thöïc chaát cuûa con ñöôøng xaõ hoäi chuû nghóa maø Vieät Nam ñaõ kieân trì theo ñuoåi laâu nay. Vôùi quan ñieåm naøy, con ngöôøi vöøa laø muïc tieâu toái cao, vöøa laø yeáu toá trung taâm – chuû ñaïo cuûa phaùt trieån. Vôùi ñieåm xuaát phaùt thaáp caû veà möùc soáng (GDP/ngöôøi cuûa ta hieän chæ ñaït möùc 1 USD/ngaøy, naèm trong ngöôõng ñoùi ngheøo cuûa theá giôùi) vaø caû veà trình ñoä phaùt trieån (ñöôïc xeáp vaøo nhoùm 40 – 50 nöôùc keùm phaùt trieån nhaát treân theá giôùi), vieäc ñaït ñöôïc muïc tieâu treân trong noå löïc thoaùt khoûi nguy cô tuït haäu phaùt trieån laø nhieäm vuï heát söùc naëng neà vaø khoù khaên. I.2.2- Coâng nghieäp hoùa gaén lieàn vôùi hieän ñaïi hoùa: Quan ñieåm naøy theå hieän moät Logic phaùt trieån môùi, haøm yù veà moät toå hôïp muïc tieâu phaùt trieån môùi (caàn ñaït tôùi hieän ñaïi ngay trong böôùc chuyeån töø xaõ hoäi laïc haäu sang xaõ hoäi coâng nghieäp) laãn phöông thöùc giaûi quyeát vaán ñeà (kieán taïo vaên minh xaõ hoäi ñoàng thôøi vôùi quaù trình taïo laäp vaø phaùt trieån kinh teá – xaõ hoäi). Trong boái caûnh quoác teá hieän ñaïi, vôùi lôïi theá cuûa nöôùc ñi sau, vieäc xaùc ñònh heä muïc tieâu nhö vaäy khoâng phaûi laø aûo töôûng; maø ngöôïc laïi, neáu khoâng nhö vaäy thì deã coù khaû naêng ngaøy caøng luùn saâu hôn vaøo tình traïng tuït haäu. Tuy nhieân, caàn chuaån bò kyõ veà nhaän thöùc vaø toå chöùc haønh ñoäng cho thôøi kyø chuyeån tieáp trong giai ñoaïn môùi ñi vaøo thôøi kyø coâng nghieäp hoùa, hieän ñaïi hoùa ñaát nöôùc. Trong thôøi kyø chieán löôïc 1991 – 2000 ñaõ xaûy ra vieäc chuyeån giai ñoaïn töø laáy oån ñònh kinh teá - xaõ hoäi laøm troïng taâm sang laáy phaùt trieån laøm troïng taâm, ñaåy maïnh coâng nghieäp hoùa, hieän ñaïi hoùa song caùc tieàn ñeà caàn thieát cho söï phaùt trieån cao laïi chöa ñöôïc chuaån bò ñaày ñuû (vieäc ñeà ra caùc muïc tieâu kinh teá – xaõ hoäi cuûa thôøi kyø 1996 – 2000 quaù cao nhö chæ tieâu veà taêng tröôûng kinh teá 9 – 10%, chæ tieâu GDP bình quaân ñaàu ngöôøi naêm 2000 gaáp ñoâi naêm 1990, chæ tieâu veà ñoåi môùi coâng ngheä, veà taêng tyû leä lao ñoäng qua ñaøo taïo, … ñaõ theå hieän söï noùng voäi, chöa phuø hôïp vôùi tình hình thöïc teá). I.2.3- Phaùt trieån beàn vöõng: Ñaây laø moät khaùi nieäm môùi cuûa phaùt trieån, coù lieân quan tôùi moät soá nguy cô hieän thöïc mang tính toaøn caàu do chính quaù trình phaùt trieån taïo ra. Ñoù laø, thöù nhaát, khaû naêng hy sinh neàn taûng töï nhieân cô baûn cuûa ñôøi soáng xaõ hoäi (moâi tröôøng thieân nhieân) ñeå ñoåi laáy toác ñoä taêng tröôûng kinh teá; thöù hai, chaïy theo caùc giaù trò vaät chaát mang tính kinh teá thuaàn tuùy maø ñaùnh maát caùc giaù trò nhaân vaên (suy thoaùi 7
  9. Chöông I - Luaän aùn Thaïc só Kinh teá ñaïo ñöùc vaø vaên hoùa) vaø thöù ba, möùc ñoä ruûi ro toaøn caàu gia taêng trong phaùt trieån kinh teá. Nhö vaäy, thöïc chaát cuûa quan ñieåm phaùt trieån beàn vöõng laø phaûi keát hôïp haøi hoøa giöõa taêng tröôûng kinh teá vôùi tieán boä vaø coâng baèng xaõ hoäi, phaùt trieån vaên hoùa, baûo veä moâi tröôøng, phaùt trieån caân ñoái vaø thu heïp daàn khoaûng caùch giöõa caùc vuøng, caùc taàng lôùp daân cö. I.2.4- Phaùt huy noäi löïc keát hôïp vôùi huy ñoäng coù hieäu quaû caùc nguoàn löïc beân ngoaøi: Trong giai ñoaïn baét ñaàu coâng nghieäp hoùa, hieän ñaïi hoùa ñaát nöôùc, chuùng ta caàn raát nhieàu voán, coâng ngheä ñeå caáu truùc laïi neàn kinh teá, taïo ra nhöõng khaû naêng hieän thöïc, ñuû söùc ñaûm ñöông söï phaùt trieån ñoät phaù theo höôùng ñích trong khuoân khoå oån ñònh vaø beàn vöõng. Thöïc tieån qua hôn 10 naêm ñoåi môùi ñaõ cho thaáy, cuøng vôùi vieäc phaùt trieån kinh teá nhieàu thaønh phaàn, vieäc huy ñoäng nguoàn löïc töø caùc yeáu toá beân trong cuûa neàn kinh teá laø voâ cuøng quyeát ñònh ñeå phaùt trieån ñaát nöôùc, baûo ñaûm oån ñònh, beàn vöõng trong hoäi nhaäp vaø phaùt trieån. Nguoàn voán beân ngoaøi vaãn laø quan troïng, vieäc huy ñoäng nguoàn voán beân ngoaøi seõ boå sung theâm nguoàn voán trong nöôùc, tuy nhieân phaûi baûo ñaûm söû duïng coù hieäu quaû, taïo ra cô caáu hôïp lyù ñeå thuùc ñaåy taêng tröôûng kinh teá. I.2.5- Phaùt trieån trong hoäi nhaäp: Hoäi nhaäp khoâng phaûi laø muïc ñích töï thaân cuûa quaù trình phaùt trieån, song trong töøng giai ñoaïn cuï theå, keát quaû hoäi nhaäp phaûi ñöôïc ñaët laø moät muïc tieâu cuï theå cuûa phaùt trieån. Töø nay ñeán naêm 2010 laø giai ñoaïn nöôùc ta hoäi nhaäp maïnh meõ vaøo caùc traøo löu phaùt trieån cuûa neàn kinh teá khu vöïc vaø theá giôùi. Do trình ñoä phaùt trieån kinh teá coøn thaáp so vôùi nhieàu nöôùc trong khu vöïc neân nhöõng thöû thaùch chaéc chaén seõ nhieàu hôn cô hoäi. Nhö vaäy, quan ñieåm naøy muoán noùi ñeán yeâu caàu xaây döïng moät neàn kinh teá coù khaû naêng hoäi nhaäp vaøo heä thoáng kinh teá quoác teá, coù naêng löïc caïnh tranh vaø thích nghi cao. I.3- Vai troø cuûa ngaønh thuûy saûn ôû nöôùc ta: Thöïc phaåm thuûy saûn laø loaïi thöïc phaåm coù giaù trò cao vaø ñang laø xu theá ñöôïc öa chuoäng ñeå thay theá moät phaàn lôùn töø thòt caùc loaïi nhaát laø ôû caùc nöôùc tieân tieán giaøu coù vì ñöôïc coi laø loaïi thöùc aên “saïch”, ít bò aûnh höôûng cuûa oâ nhieåm, haøm löôïng cholesteron thaáp, ít gaây haïi cho tim maïch. Maët khaùc, daân soá ngaøy caøng taêng neân nhu caàu thuûy saûn seõ ngaøy caøng lôùn vaø ña daïng hôn. Vôùi öu theá veà ñieàu kieän töï nhieân vaø taøi nguyeân bieån, lòch söû ñaõ cho thaáy ngaønh thuûy saûn coù tieàm naêng lôùn ñeå ñoùng goùp vaøo coâng cuoäc phaùt trieån kinh teá Vieät Nam. Nhöõng tieàm naêng naøy ñaõ ñöôïc söû duïng moät caùch coù hieäu quaû vaø ngaøy nay thuûy saûn ñang chieám moät vò trí quan troïng trong neàn kinh teá quoác daân. So vôùi theá giôùi, thuûy saûn Vieät Nam ñuùng thöù 19 veà toång saûn löôïng, thöù 30 veà kim ngaïch xuaát khaåu, thöù 5 veà saûn löôïng toâm nuoâi, ñöùng haøng ñaàu veà toác ñoä taêng tröôûng 8
  10. Chöông I - Luaän aùn Thaïc só Kinh teá xuaát khaåu vaø saûn phaåm thuûy saûn Vieät Nam ñaõ coù maët taïi 25 nöôùc (baùo caùo cuûa Boä thuûy saûn). Nhö vaäy thuûy saûn ñaõ trôû thaønh moät ngaønh kinh teá coù toác ñoä phaùt trieån cao, quy moâ ngaøy caøng lôùn goùp phaàn oån ñònh vaø phaùt trieån kinh teá ñaát nöôùc. Vaø xuaát khaåu thuûy saûn ñaõ ñoùng vai troø ñoøn baãy chuû yeáu taïo neân ñoäng löïc phaùt trieån kinh teá thuûy saûn, thuùc ñaåy trôû laïi vieäc phaùt trieån cô sôû vaät chaát vaø naêng löïc saûn xuaát cuûa khu vöïc saûn xuaát nguyeân lieäu, laøm chuyeån ñoåi haún cô caáu kinh teá noâng thoân ven bieån, goùp phaàn giaûi quyeát vieäc laøm vaø naâng cao ñôøi soáng cho haøng trieäu ngöôøi soáng baèng ngheà caù. Theo baùo caùo cuûa Boä Keá hoaïch vaø Ñaàu tö, ngaønh thuûy saûn tuy chæ chieám 10 – 11% giaù trò saûn löôïng noâng nghieäp nhöng ñaõ trôû thaønh moät ngaønh xuaát khaåu quan troïng, chieám khoaûng 20% kim ngaïch xuaát khaåu noâng nghieäp vaø khoaûng 8 – 9% toång kim ngaïch xuaát khaåu quoác gia; bình quaân 8 naêm 1991 – 1998 xuaát khaåu taêng 20%, saûn löôïng thuûy saûn taêng bình quaân haøng naêm 8,85%, trong ñoù saûn löôïng nuoâi troàng thuûy saûn taêng 13%/naêm. I.4- Quy hoaïch phaùt trieån thuûy saûn: I.4.1- Khaùi nieäm veà quy hoaïch phaùt trieån: Quy hoaïch phaùt trieån bao goàm moät heä thoáng caùc ñònh höôùng caên baûn veà taêng tröôûng, phaùt trieån, xaùc ñònh caùc muïc tieâu daøi haïn caàn thöïc hieän vaø ñeà ra caùc giaûi phaùp, chính saùch chuû yeáu ñeå ñaït ñöôïc caùc muïc tieâu ñoù trong moät moâi tröôøng kinh teá – xaõ hoäi ñaõ ñöôïc döï baùo vaø xaùc ñònh. Trong quy hoaïch phaùt trieån caàn phaûi coù moät taàm nhìn yù töôûng vaø nhöõng muïc tieâu roû raøng coâng khai ñeå moïi ngöôøi bieát. Vieäc xaùc ñònh caùc muïc tieâu vaø caùc chieán löôïc hoaït ñoäng nhaèm taäp trung nhöõng noå löïc vaø nguoàn löïc vaøo muïc ñích phaùt trieån. Caùc chính saùch, caùc giaûi phaùp bao goàm caùc höôùng daãn, caùc quy ñònh ñöôïc ñeà ra ñeå hoã trôï cho nhöõng noå löïc cuûa toå chöùc nhaèm ñaït ñöôïc caùc muïc tieâu ñeà ra. Nhö vaäy, muïc ñích chính cuûa quy hoaïch phaùt trieån laø kieán taïo nhöõng muïc tieâu vaø nhöõng haønh ñoäng nhaèm taïo ra söï phaùt trieån vaø taêng tröôûng trong töông lai phuø hôïp vôùi yù töôûng vaø nguyeän voïng maø chuùng ta mong muoán. Thôøi gian qua, coâng taùc quy hoaïch toång theå phaùt trieån kinh teá – xaõ hoäi caùc ngaønh, vuøng laõnh thoå vaø tænh, thaønh phoá ñaõ ñöôïc trieån khai ñeàu khaép vaø noùi chung, caùc döï aùn quy hoaïch ñaõ ñoùng goùp cho ñònh höôùng phaùt trieån kinh teá – xaõ hoäi cuûa caùc kyø Ñaïi hoäi Ñaûng caùc caáp, taïo caên cöù cho vieäc xaây döïng keá hoaïch 5 naêm cuûa caùc ngaønh, ñòa phöông vaø cuûa caû nöôùc. I.4.2- Noäi dung quy hoaïch phaùt trieån thuûy saûn: * Quy hoaïch phaùt trieån thuûy saûn laø moät boä phaän trong quy hoaïch toång theå chung cuûa caû nöôùc, döïa treân cô sôû chính saùch chieán löôïc cuûa Nhaø nöôùc, cuûa ngaønh vaø ñöôïc xaùc ñònh treân cô sôû nhöõng döï baùo veà töông lai cuøng vôùi vieäc vaän duïng caùc tieán boä khoa hoïc kyõ thuaät cho quaù trình thöïc hieän quy hoaïch ñoù. 9
  11. Chöông I - Luaän aùn Thaïc só Kinh teá Quy hoaïch phaùt trieån thuûy saûn nhaèm ñaït ñöôïc muïc tieâu chung laø huy ñoäng toång hôïp ñöôïc tieàm naêng cuûa toaøn ngaønh, ñaït ñöôïc nhöõng lôïi ích ñaày ñuû töø vieäc khai thaùc nguoàn taøi nguyeân thieân nhieân vaø ñoùng goùp coù hieäu quaû vaøo vieäc phaùt trieån neàn kinh teá quoác daân. Caùc muïc tieâu chính goàm coù: - Khai thaùc moät caùch toát nhaát tieàm naêng thuûy saûn ñaát nöôùc vaø ñoùng goùp cao nhaát vaøo vaøo coâng cuoäc phaùt trieån kinh teá - xaõ hoäi cuûa ñaát nöôùc, bao goàm caû taêng tröôûng kinh teá, oån ñònh xaõ hoäi vaø an ninh quoác phoøng. - Xaùc laäp vò trí ngaøy caøng cao cuûa saûn phaåm thuûy saûn Vieät Nam treân thò tröôøng khu vöïc vaø theá giôùi, taêng tröôûng xuaát khaåu vaø thu ngoaïi teä. - Naâng cao möùc dinh döôõng cuûa ngöôøi daân baèng caùch taêng möùc cung caáp saûn phaåm thuûy saûn tieâu thuï noäi ñòa vaø taïo ñieàu kieän thuaän lôïi ñeå ngöôøi daân coù theå mua ñöôïc. - Phaùt trieån thuûy saûn phaûi ñaûm baûo tính beàn vöõng cho hieän taïi vaø trong töông lai, vieäc toå chöùc khai thaùc phaûi ñi ñoâi vôùi baûo veä vaø taùi taïo nguoàn lôïi, baûo veä moâi tröôøng sinh thaùi, ñaûm baûo söï phaùt trieån haøi hoøa, caân ñoái ôû caùc lónh vöïc trong noäi boä ngaønh. - Ñaåy maïnh coâng nghieäp hoùa, hieän ñaïi hoùa ngaønh thuûy saûn ñeå naâng cao hieäu quaû kinh teá vaø taøi chính nhaèm thieát laäp vaø duy trì nhöõng lôïi theá so saùnh, taêng cöôøng hoäi nhaäp ñaày ñuû vaøo heä thoáng kinh teá khu vöïc vaø theá giôùi. - Giaûi quyeát ñöôïc nhieàu coâng aên vieäc laøm, naâng cao thu nhaäp vaø möùc soáng cuûa caùc coäng ñoàng daân cö soáng döïa vaøo ngheà caù. * Quy hoaïch phaùt trieån thuûy saûn trong phaïm vi tænh laø moät khaâu trong coâng taùc keá hoaïch hoùa, phaûn aûnh nhöõng noäi dung cô baûn, nhöõng chæ tieâu toång hôïp chuû yeáu trong lónh vöïc phaùt trieån thuûy saûn tænh, ñoàng thôøi thoâng qua quy hoaïch thuûy saûn, ñöa ra nhöõng ñònh höôùng mang tính chuû ñaïo laøm cô sôû cho vieäc xaây döïng caùc keá hoaïch daøi haïn, keá hoaïch 5 naêm, xaây döïng caùc döï aùn, caùc chöông trình phaùt trieån thuoäc ngaønh trong phaïm vi tænh. Quy hoaïch phaùt trieån thuûy saûn tænh bao goàm caùc noäi dung chuû yeáu vaø theo trình töï sau ñaây: - Thu thaäp soá lieäu vaø ñieàu tra toång theå veà ñieàu kieän töï nhieân, kinh teá – xaõ hoäi cuûa tænh Caø Mau. - Phaân tích ñaùnh giaù hieän traïng phaùt trieån ngaønh cheá bieán thuûy saûn cuûa tænh bao goàm caùc lónh vöïc chuû yeáu nhö: nguoàn nguyeân lieäu, toå chöùc, cheá bieán vaø tieâu thuï saûn phaåm. - Döï baùo caùc vaán ñeà chuû yeáu lieân quan ñeán vieäc phaùt trieån cheá bieán thuûy saûn tænh bao goàm: döï baùo veà thò tröôøng, döï baùo veà nguyeân lieäu, döï baùo veà ñaàu tö. - Xaùc ñònh caùc quan ñieåm vaø muïc tieâu phaùt trieån. - Ñeà ra caùc noäi dung quy hoaïch. . Quy hoaïch veà thò tröôøng. . Quy hoaïch veà nguyeân lieäu. 10
  12. Chöông I - Luaän aùn Thaïc só Kinh teá . Quy hoaïch veà saûn phaåm cheá bieán. . Quy hoaïch veà lao ñoäng vaø dòch vuï. - Ñeà xuaát caùc giaûi phaùp, chính saùch chuû yeáu ñeå thöïc hieän quy hoaïch. - Tính toaùn hieäu quaû cuûa quy hoaïch. - Kieán nghò vaø keát luaän. * * * Qua xem xeùt boái caûnh tình hình kinh teá - xaõ hoäi ñaát nöôùc vaø phaân tích vai troø cuûa ngaønh thuûy saûn, coù theå ruùt ra moät soá keát luaän sau: * Qua hai thôøi kyø keá hoaïch thöïc hieän chieán löôïc oån ñònh vaø phaùt trieån kinh teá - xaõ hoäi 10 naêm (1991 – 2000), ñaát nöôùc ñaõ coù nhieàu chuyeån bieán tích cöïc vaø ñaït ñöôïc nhöõng thaønh töïu ñaùng keå; ñaëc bieät keá hoaïch 5 naêm (1991 – 1995) ñaõ ñaùnh daáu söï thaønh coâng trong vieäc ñöa ñaát nöôùc ra khoûi khuûng hoaûng kinh teá - xaõ hoäi. Tuy nhieân, thöïc traïng neàn kinh teá - xaõ hoäi vaãn coøn nhieàu yeáu keùm nhö: ñieåm xuaát phaùt cuûa neàn kinh teá coøn thaáp, lónh vöïc xaõ hoäi coøn nhieàu khoù khaên böùc xuùc, toå chöùc boä maùy coøn yeáu, heä thoáng phaùp luaät coøn thieáu vaø chöa ñoàng boä, … * Töø thöïc traïng kinh teá - xaõ hoäi ñaát nöôùc, coù theå neâu ra moät soá quan ñieåm ñònh höôùng phaùt trieån thôøi gian tôùi nhö sau: kieân trì ñi theo ñöôøng loái ñoåi môùi cuûa Ñaûng, xaây döïng moät xaõ hoäi daân giaøu, nöôùc maïnh, daân chuû, coâng baèng vaø vaên minh; coâng nghieäp hoùa phaûi gaén lieàn vôùi hieän ñaïi hoùa vaø phaùt trieån moät caùch beàn vöõng; phaùt huy noäi löïc keát hôïp vôùi huy ñoäng coù hieäu quaû nguoàn voán beân ngoaøi vaø phaûi phaùt trieån trong hoäi nhaäp. * Thuûy saûn ñaõ trôû thaønh moät ngaønh kinh teá quan troïng coù toác ñoä phaùt trieån cao, quy moâ ngaøy caøng lôùn, goùp phaàn oån ñònh vaø phaùt trieån kinh teá ñaát nöôùc. * Vieäc quy hoaïch phaùt trieån ngaønh thuûy saûn Vieät Nam cuõng nhö quy hoaïch phaùt trieån thuûy saûn trong phaïm vi tænh laø heát söùc caàn thieát. Qua ñoù seõ kieán taïo ñöôïc nhöõng muïc tieâu vaø haønh ñoäng nhaèm huy ñoäng caùc nguoàn löïc taïo ra söï taêng tröôûng vaø phaùt trieån trong töông lai phuø hôïp vôùi yù töôûng vaø nguyeän voïng maø chuùng ta mong muoán. 11
  13. Chöông I - Luaän aùn Thaïc só Kinh teá CHÖÔNG II PHAÂN TÍCH HIEÄN TRAÏNG PHAÙT TRIEÅN CHEÁ BIEÁN THUÛY SAÛN CAØ MAU II.1- Vò trí ñòa lyù kinh teá tænh Caø Mau: Caø Mau laø tænh cöïc Nam cuûa toå quoác, coù ba maët giaùp bieån, naèm ôû vò trí 8030 ñeán 9010 vó ñoä Baéc vaø töø 10408 ñeán 10505 ñoä kinh Ñoâng. - Phía Baéc giaùp tænh Kieân Giang vaø tænh Baïc Lieâu. - Phía Ñoâng vaø Nam giaùp bieån Ñoâng. - Phía Taây giaùp vònh Thaùi Lan. Dieän tích töï nhieân laø 5.208,8 km2, baèng 1,57% dieän tích caû nöôùc vaø baèng 13,1% dieän tích ñoàng baèng soâng Cöûu Long. Caø Mau laø moät vuøng ñaát treû, coøn ñang coù nhöõng dieãn theá töï nhieân ôû caû hai phía bôø bieån: boài ôû phía Taây vaø lôû ôû phía Ñoâng. Veà toå chöùc haønh chính, tænh Caø Mau ñöôïc taùi laäp töø naêm 1997 treân cô sôû taùch ra töø tænh Minh Haûi cuõ. Toaøn tænh ñöôïc chia thaønh 6 huyeän (Ñaàm Dôi, Ngoïc Hieån, Traàn Vaên Thôøi, U Minh, Thôùi Bình, Caùi Nöôùc) vaø moät thaønh phoá. Thaønh phoá Caø Mau laø trung taâm tænh lî, naèm treân truïc phaùt trieån chieán löôïc quoác loä IA vaø quoác loä 63. Vò trí ñòa lyù cuûa Caø Mau khaù ñaëc bieät, naèm giöõa trung taâm cuûa voøng cung giao löu ñöôøng bieån trong vuøng Ñoâng Nam AÙ. Trong quaù trình hoäi nhaäp vaøo AFTA, cô sôû haï taàng ngaøy caøng ñöôïc hoaøn thieän seõ taïo cho ñieàu kieän cho Caø Mau thaønh ñieåm tieáp giaùp cuûa caùc quan heä kinh teá vaø thöông maïi giöõa nöôùc ta vôùi beân ngoaøi. Tænh Caø Mau cuõng naèm goïn trong hai vuøng troïng taâm cuûa quy hoaïch phaùt trieån kinh teá bieån cuûa caû nöôùc laø vuøng Muõi Dinh – Caø Mau vaø Caø Mau – Haø Tieân. Ñaây laø moät thuaän lôïi lôùn ñeå Caø Mau phaùt trieån kinh teá bieån ñaûo, ñaëc bieät laø veà ñaùnh baét vaø cheá bieán thuûy haûi saûn. Maët haïn cheá veà vò trí ñòa lyù cuûa Caø Mau laø naèm xa caùc trung taâm kinh teá – kyõ thuaät phaùt trieån cuûa ñaát nöôùc neân chöa höôûng ñöôïc söï lan toûa cuûa caùc trung taâm kinh teá trong nöôùc. II.2- Ñaëc tröng kinh teá – xaõ hoäi: II.2.1- Daân soá – lao ñoäng: Naêm 1998 daân soá toaøn tænh laø 1.112.532 ngöôøi, baèng 1,4% daân soá caû nöôùc vaø baèng 6,5% daân soá ñoàng baèng soâng Cöûu Long. Maät ñoä daân soá bình quaân laø 213 ngöôøi/km2, thaáp hôn möùc bình quaân cuûa ñoàng baèng soâng Cöûu Long. Nôi ñoâng nhaát laø thaønh phoá Caø Mau (719 ngöôøi/km2), nôi thaáp nhaát laø huyeän Ngoïc Hieån (112 ngöôøi/km2). 12
  14. Chöông I - Luaän aùn Thaïc só Kinh teá Toác ñoä taêng daân soá naêm 1998 laø 2%, trong ñoù tyû leä taêng töï nhieân laø 1,88%, taêng cô hoïc chuû yeáu do di daân töï do töø nôi khaùc ñeán. Cô caáu daân soá treû, 40% daân soá döôùi 14 tuoåi. Tyû leä nöõ chieám 51%. Daân soá thaønh thò so vôùi noâng thoân hieän nay laø 18,6% vaø 81,4%, töông ñöông möùc trung bình cuûa ñoàng baèng soâng Cöûu Long. Lao ñoäng trong ñoä tuoåi chieám 48% daân soá. Hieän nay, 81% soá lao ñoäng laøm trong caùc ngaønh thuoäc khu vöïc noâng laâm ngö, coøn khu vöïc coâng nghieäp, xaây döïng chæ 7%, dòch vuï chieám 12%. Chaát löôïng lao ñoäng nhìn chung coøn thaáp, tyû leä coâng nhaân laønh ngheà, caùn boä kyõ thuaät chöa töông xöùng vôùi yeâu caàu phaùt trieån. II.2.2- Keát caáu haï taàng: Ñaùnh giaù chung laø keát caáu haï taàng cuûa tænh Caø Mau coøn nhieàu yeáu keùm so vôùi yeâu caàu phaùt trieån cuûa tænh. * Veà giao thoâng vaän taûi: - Giao thoâng boä chöa phaùt trieån, moät soá truïc quoác loä chieán löôïc treân ñòa baøn tænh coøn ñang trong giai ñoaïn ñaàu tö khoâi phuïc nhö quoác loä IA Caø Mau – Naêm Caên, quoác loä 63 Caø Mau – Kieân Giang. Hieän nay, Caø Mau coøn raát khoù khaên veà ñöôøng boä, caû 6 huyeän ñeàu chöa coù ñöôøng nhöïa oâ toâ veà tôùi trung taâm caùc huyeän. - Giao thoâng thuûy phaùt trieån khaù, moät soá tuyeán do Trung Öông quaûn lyù ñöôïc naïo veùt nhö tuyeán Caø Mau – Caàn Thô – Thaønh phoá Hoà Chí Minh, Caø Mau – Naêm Caên ,... keát hôïp vôùi caùc soâng raïch, keânh ñaøo taïo thaønh maïng löôùi ñöôøng thuûy raát thuaän lôïi cho vieäc giao löu noäi tænh vaø vôùi beân ngoaøi. Caûng Naêm Caên vaø caùc caûng caù Caø Mau, Hoøn Khoai, Soâng Ñoác ñang ñöôïc trieån khai xaây döïng. - Ñöôøng bay Caø Mau – thaønh phoá Hoà Chí Minh khoâi phuïc hoaït ñoäng töø naêm 1995 vaø ñang ñöôïc naâng caáp môû roäng, goùp phaàn hoaøn thieän heä thoáng haï taàng kyõ thuaät phuïc vuï phaùt trieån kinh teá – xaõ hoäi trong tænh vaø lieân heä vôùi beân ngoaøi. * Veà thoâng tin: Maïng löôùi thoâng tin lieân laïc ñöôïc ñaàu tö phaùt trieån vaøo loaïi nhaûy voït, ñaõ hoøa maïng vieån thoâng trong nöôùc vaø quoác teá. Maïng löôùi ñieän thoaïi phaùt trieån nhanh, 100% soá trung taâm xaõ ñeàu coù ñieän thoaïi. * Veà ñieän: Naêm 1998 saûn löôïng ñieän thöông phaåm ñaït 91,7 trieäu KWh öôùc naêm 1999 ñaït 110 trieäu KWh, taêng 20% so vôùi naêm 1998, bình quaân ñaàu ngöôøi 98 KWh/ngöôøi/ naêm, song cuõng chæ baèng 37% so vôùi bình quaân caû nöôùc. Ñeán nay, löôùi ñieän quoác gia ñaõ veà ñeán 52/60 soá trung taâm xaõ ñaït 87% soá xaõ. Tyû leä soá hoä duøng ñieän toaøn tænh môùi ñaït 27%, thaáp xa so vôùi bình quaân toaøn vuøng ñoàng baèng soâng Cöûu Long vaø bình quaân caû nöôùc. Do ôû cuoái nguoàn cuûa löôùi ñieän quoác gia neân thöôøng xuyeân bò tuït aùp, ñieän aùp chæ ñaït khoaûng 70 – 80 %. * Veà caáp thoaùt nöôùc: 13
  15. Chöông I - Luaän aùn Thaïc só Kinh teá Do ñaëc ñieåm nöôùc maët vaø nöôùc soâng raïch bò nhieåm pheøn maën neân nguoàn nöôùc sinh hoaït chuû yeáu laø nöôùc ngaàm taàng saâu vaø moät phaàn nöôùc möa. Heä thoáng caáp nöôùc cuûa thaønh phoá Caø Mau bò xuoáng caáp nhieàu, ñang ñöôïc naâng caáp vaø caûi taïo môû roäng. Caùc thò traán huyeän lî ñaõ coù heä thoáng caáp nöôùc taäp trung nhöng soá hoä söû duïng coøn ít. ÔÛ noâng thoân, bình quaân 15 – 20 hoä coù gieáng nöôùc sinh hoaït, tyû leä daân cö chöa coù nöôùc saïch sinh hoaït coøn cao (khoaûng 30%). Heä thoáng thoaùt nöôùc thaûi cuûa thaønh phoá vaø caùc thò traán ñeàu chöa qua heä thoáng xöû lyù gaây oâ nhieåm moâi tröôøng. Do ñòa hình thaáp vaø heä thoáng thoaùt nöôùc chöa ñoàng boä neân thöôøng xaûy ra tình traïng ngaäp nöôùc moät soá khu vöïc sau möa. II.2.3- Phaân vuøng kinh teá: Caên cöù vaøo ñaëc ñieåm töï nhieân, hieän traïng saûn xuaát vaø yeâu caàu phaùt trieån tænh Caø Mau ñöôïc chia laøm 3 vuøng kinh teá: * Vuøng kinh teá noäi ñòa: Laø vuøng naèm phía trong ñeâ bieån Caø Mau, dieän tích töï nhieân 3.660 2 km , chieám 70,3% dieän tích toaøn tænh. Daân soá khoaûng 950.000 ngöôøi, chieám 84% daân soá toaøn tænh, maät ñoä daân soá trung bình 260 ngöôøi/km2. Chöùc naêng kinh teá chuû yeáu cuûa vuøng laø phaùt trieån noâng laâm nghieäp theo heä sinh thaùi nöôùc ngoït, bao goàm troàng luùa, caây coâng nghieäp, rau maøu thöïc phaåm gaén vôùi phaùt trieån coâng nghieäp vaø dòch vuï. Ñoàng thôøi khoâi phuïc vaø phaùt trieån heä sinh thaùi röøng traøm. * Vuøng kinh teá ven bieån vaø röøng ngaäp maën: Laø vuøng ven bieån naèm phía ngoaøi heä thoáng ñeâ bieån. Dieän tích töï nhieän laø 1.548 Km2, chieám 29,7% dieän tích toaøn tænh. Daân soá khoaûng 170.000 ngöôøi, maät ñoä daân soá trung bình 110 ngöôøi/km2, hieän taïi chæ baèng 42% maät ñoä daân soá vuøng kinh teá noäi ñòa. Tuy nhieân, trong nhöõng naêm tôùi, khi caùc cuïm kinh teá thuûy saûn cöûa bieån phaùt trieån, thu huùt lao ñoäng thì daân cö seõ chuyeån dòch töø vuøng noäi ñòa ra vuøng ven bieån vôùi toác ñoä cao, thöïc hieän xaây döïng löïc löôïng taïi choå keát hôïp kinh teá vôùi quoác phoøng. Phaàn lôùn dieän tích vuøng naøy laø heä sinh thaùi röøng ngaäp maën, nhieäm vuï chuû yeáu laø khoâi phuïc baûo veä röøng, nuoâi troàng thuûy saûn, laøm muoái, ... Quy hoaïch ñaûm baûo 70% dieän tích laâm phaàn laø röøng taäp trung, phaàn coøn laïi tieán haønh nuoâi toâm, troàng röøng, troàng caây phaân taùn, taïo ra söï haøi hoaø giöõa phaùt trieån kinh teá vôùi giöõ gìn moâi sinh moâi tröôøng. Ñaây laø vuøng kinh teá ñoäng löïc cuûa tænh treân cô sôû phaùt trieån tuyeán haønh lang kinh teá ven bieån vaø khu kinh teá môû ñaát muõi Caø Mau. * Vuøng kinh teá bieån: Bao goàm vuøng bieån, theàm luïc ñòa vaø caùc cuïm ñaûo gaàn bôø cuûa Caø Mau. Ñaây laø vuøng kinh teá coù yù nghóa chieán löôïc cuûa tænh treân cô sôû phaùt trieån khai thaùc haûi saûn xa bôø, khai thaùc vaø dòch vuï khai thaùc daàu, khí töï nhieân, vaän taûi bieån, du lòch sinh thaùi. 14
  16. Chöông I - Luaän aùn Thaïc só Kinh teá II.2.4- Caùc chæ tieâu kinh teá – xaõ hoäi tænh Caø Mau: * Veà toång saûn phaåm trong tænh GDP: + Veà chæ soá phaùt trieån GDP: Baûng 2 – Chæ soá phaùt trieån GDP (%) 1996 1997 1998 ÖÔÙC 1999 TOÅNG SOÁ 106,40 106,00 108,35 108,2 Noâng laâm ngö 103,39 100,74 107,47 107,6 Coâng nghieäp – Xaây döïng 107,58 115,31 107,44 110,5 Dòch vuï 116,41 113,74 111,98 111,00 + Veà cô caáu GDP: Baûng 3 – Cô caáu GDP (%) 1996 1997 1998 Öôùc 1999 TOÅNG SOÁ 100 100 100 100 Noâng laâm ngö 65,95 63,40 60,47 59,24 Coâng nghieäp – Xaây döïng 16,41 16,96 20,26 20,45 Dòch vuï 17,64 19,64 19,27 20,31 + Veà thu nhaäp GDP bình quaân ñaàu ngöôøi: - Naêm 1996: 3.350.000 ñoàng/ngöôøi. - Naêm 1997: 3.600.000 ñoàng/ngöôøi. - Naêm 1998: 4.230.000 ñoàng/ngöôøi. - Öôùc naêm 1999: 4.540.000 ñoàng/ngöôøi. * Moät soá chæ tieâu kinh teá – xaõ hoäi chuû yeáu cuûa tænh: Baûng 4 – Chæ tieâu kinh teá – xaõ hoäi chuû yeáu tænh Caø Mau CHÆ TIEÂU ÑVT 1996 1997 1998 Toång saûn phaåm trong tænh GDP (giaù hieän haønh) Trieäu ñoàng 3.588.342 4.007.784 4.706.942 Toång saûn phaåm trong tænh GDP (giaù s/s 1994) Trieäu ñoàng 3.290.354 3.487.775 3.779.252 Kim ngaïch xuaát khaåu 1.000 USD 90.272 136.658 132.032 Kim ngaïch nhaäp khaåu 1.000 USD 9.590 6.884 17.023 Thu ngaân saùch Trieäu ñoàng 225.607 260.918 277.544 Chi ngaân saùch Trieäu ñoàng 302.035 388.477 377.402 - Trong ñoù: chi ñaàu tö phaùt trieån Trieäu ñoàng 77.424 88.530 82.424 Soá löôïng giaùo vieân phoå thoâng Ngöôøi 7.128 7.500 8.035 Soá y baùc só Ngöôøi 1.032 1.092 1.115 II.3- Tình hình nguoàn nguyeân lieäu: II.3.1- Veà saûn löôïng thuûy saûn: Nguoàn saûn löôïng thuûy saûn Caø Mau coù töø khai thaùc vaø nuoâi troàng thuûy saûn do ngö daân taïo ra. * Töø khai thaùc: Bao goàm khai thaùc bieån vaø khai thaùc noäi ñoàng do ngö daân ñaùnh baét, trong ñoù khai thaùc haûi saûn taäp trung chuû yeáu taïi caùc huyeän ven bieån, coøn thuûy saûn khai thaùc töï nhieän trong noäi ñoàng thì coù maët taïi taát caû caùc huyeän trong tænh. Ñoái vôùi Caø Mau khai thaùc bieån laø chuû yeáu. Vôùi ngö tröôøng roäng lôùn (hôn 80.000 Km2 vuøng ñaëc quyeàn kinh teá) vaø vôùi ñoäi taøu 4.100 chieác (toång coâng 15
  17. Chöông I - Luaän aùn Thaïc só Kinh teá suaát 260.000 CV), trong ñoù coù hôn 800 taøu ñaùnh baét xa bôø, haøng naêm Caø Mau coù khaû naêng khai thaùc haøng traêm ngaøn taán toâm caù caùc loaïi. * Töø nuoâi troàng: Bao goàm thuûy saûn nöôùc maën, lôï vaø nöôùc ngoït do noâng, ngö daân trong tænh nuoâi troàng, trong ñoù saûn löôïng toâm bieån nuoâi chieám öu theá vaø taäp trung ôû caùc vuøng ven bieån. Vôùi dieän tích hôn 90.000 ha nuoâi toâm, caù nöôùc lôï vaø treân 50.000 ha ruoäng luùa, ao ñaàm nuoâi caù nöôùc ngoït, haøng naêm ngheà nuoâi troàng thuûy saûn coù khaû naêng thu ñöôïc hôn 40.000 taán toâm, caù caùc loaïi, trong ñoù saûn löôïng toâm nuoâi ñaït hôn 20.000 taán. Ñaëc bieät phong traøo nuoâi toâm suù (giaù trò xuaát khaåu cao) trong nhöõng naêm gaàn ñaây phaùt trieån maïnh. Ngoaøi nhöõng ñoái töôïng chuû yeáu nhö toâm, caù ñoàng, Caø Mau ñang trong quaù trình phaùt trieån nuoâi caùc loaøi nhuyeãn theå vaø caùc loaøi caù nöôùc lôï nhö caù cheûm, caù muù, ... coù giaù trò xuaát khaåu cao. Baûng 5 – Nguoàn saûn löôïng thuûy saûn tænh Caø Mau STT DANH MUÏC ÑVT 1994 1995 1996 1997 1998 ÖÔÙC 1999 Toång saûn löôïng thuûy saûn Taán 121.910 132.359 143.991 131.194 135.700 170.064 - Trong ñoù: Toâm Taán 43.339 37.760 38.217 33.932 38.000 36.880 1 Khai thaùc thuûy saûn Taán 89.591 85.597 100.719 92.594 92.700 128.500 - Trong ñoù: Toâm Taán 20.187 13.744 19.892 15.000 14.600 10.720 2 Nuoâi troàng thuûy saûn Taán 32.319 46.762 43.272 38.600 43.000 41.564 - Trong ñoù: Toâm Taán 23.152 24.016 18.325 18.932 23.400 26.160 Muïc ñích söû duïng thuûy saûn cuûa tænh ñöôïc phaân laøm 3 loaïi sau: - Cho caùc nhu caàu tieâu duøng taïi choå döôùi daïng töôi soáng vaø qua cheá bieán. - Cheá bieán thaønh haøng hoaù cho tieâu thuï xuaát khaåu vaø noäi ñòa ngoaøi ñòa baøn. - Baùn nguyeân lieäu cheá bieán xuaát khaåu vaø noäi ñòa cho caùc cô sôû cheá bieán cuûa thaønh phoá Hoà Chí Minh vaø caùc tænh hoaëc moät soá lieân doanh. II.3.2- Veà nguyeân lieäu cho cheá bieán thuûy saûn: Töø nguoàn saûn löôïng thuûy saûn cuûa tænh, caên cöù tình hình thöïc teá veà naêng löïc cheá bieán, keát hôïp vôùi söï ñieàu tra veà tình hình tieâu thuï thuûy saûn, möùc ñoä söû duïng nguyeân lieäu cho cheá bieán thuûy saûn cuûa Caø Mau nhö sau: Baûng 6 – Tình hình nguyeân lieäu cho cheá bieán thuûy saûn STT DANH MUÏC ÑVT 1994 1995 1996 1997 1998 ÖÔÙC 1999 1 Toång saûn löôïng thuûy saûn Taán 121.910 132.359 143.991 131.194 135.700 170.064 - Trong ñoù: Toâm Taán 43.339 37.760 38.217 33.932 38.000 36.880 2 Nguyeân lieäu cho cheá bieán Taán 75.927 77.995 81.737 75.346 77.750 98.637 a Cho cheá bieán xuaát khaåu Taán 30.403 29.780 31.305 29.428 30.255 37.482 - Trong ñoù: Toâm Taán 26.561 25.892 26.810 25.646 26.862 29.440 b Cho cheá bieán noäi ñòa Taán 45.524 48.215 50.432 45.918 47.495 61.155 Nguoàn nguyeân lieäu cho cheá bieán nhìn chung coøn phuï thuoäc vaøo töï nhieân vaø phaùt trieån töï phaùt, mang naëng tính chaát manh muùn, thôøi vuï vaø baáp beânh, chöa ñaùp öùng yeâu caàu cuûa cheá bieán vaø thò tröôøng caû veà chuûng loaïi, ñoä töôi vaø kích côû. Maët khaùc, do trình ñoä baûo quaûn sau thu hoaïch coøn raát keùm, nhaát laø nguyeân lieäu töø khai thaùc bieån, coäng vôùi naïn bôm chích taïp chaát vaøo nguyeân lieäu thuûy saûn ñaõ 16
  18. Chöông I - Luaän aùn Thaïc só Kinh teá aûnh höôûng ñeán chaát löôïng saûn phaåm cheá bieán, laøm giaûm hieäu quaû, söùc caïnh tranh vaø uy tín saûn phaåm thuûy saûn xuaát khaåu cuûa tænh. Möùc ñoä söû duïng nguyeân lieäu töø nuoâi troàng, khai thaùc vaøo cheá bieán thuûy saûn môùi ñaït khoaûng 55 – 60%. Trong ñoù, cheá bieán xuaát khaåu chieám treân 1/3 khaû naêng nguyeân lieäu cheá bieán vaø trong nguyeân lieäu cheá bieán xuaát khaåu thì nguyeân lieäu toâm chieám khoaûng 80%. Nguoàn toâm nguyeân lieäu töø nuoâi troàng chieám hôn 50% saûn löôïng toâm nguyeân lieäu cheá bieán xuaát khaåu vaø ngaøy caøng naâng cao hôn tyû troïng cuûa mình so vôùi khai thaùc. Ñoái vôùi nguoàn nguyeân lieäu cheá bieán noäi ñòa, nguoàn nguyeân lieäu cho cheá bieán nöôùc maém, boät caù vaø thöùc aên gia suùc coù tyû troïng khaù cao vì nguoàn caù taïp, caù phaân ôû tænh Caø Mau khaù lôùn. Veà nguoàn thuûy saûn xuaát khaåu töôi soáng, maëc duø trong heä thoáng, thoáng keâ cuûa tænh khoâng ñeà caäp vaø cuõng chöa ñöôïc chuù yù theo doõi nhöng treân thöïc teá vaãn coù moät löôïng thuûy haûi saûn cuûa Caø Mau ñöôïc xuaát khaåu töôi soáng döôùi nhieàu hình thöùc, bao goàm caùc loaïi cua, toâm, oác, ruøa, caù ñaëc saûn, ... Tuy chieám tyû troïng nhoû (khoaûng 1 – 2% toång saûn löôïng thuûy saûn) nhöng tieàm naêng coøn aån daáu nhieàu, neáu ñöôïc phaùt huy cuõng seõ môû ra trieån voïng goùp phaàn cho taêng tröôûng kinh teá cuûa tænh. Toùm laïi, khaû naêng nguoàn nguyeân lieäu cho cheá bieán thuûy saûn Caø Mau raát to lôùn vaø ña daïng. Trong ñoù nguyeân lieäu chính cho cheá bieán xuaát khaåu trong hieän taïi cuõng nhö trong töông lai vaãn laø toâm bieån. Coøn ñoái vôùi cheá bieán noäi ñòa thì caù taïp, vuïn seõ laø nguoàn nguyeân lieäu chính ñeå saûn xuaát nöôùc maém, boät caù vaø thöùc aên gia suùc, ... II.4- Tình hình toå chöùc saûn xuaát kinh doanh: Tình hình saûn xuaát kinh doanh veà cheá bieán tieâu thuï thuûy saûn cuûa Caø Mau goàm nhieàu loaïi hình vôùi nhieàu möùc ñoä qui moâ khaùc nhau. Trong moãi hình thöùc sôû höõu, veà toå chöùc quaûn lyù coù khaùc nhau vaø maëc duø ñaõ coù nhöõng tieán boä ñaùng keå trong nhöõng naêm gaàn ñaây nhöng nhìn chung thì naêng löïc quaûn lyù ñieàu haønh vaãn coøn nhieàu haïn cheá, chöa naêng ñoäng veà thò tröôøng, chaäm ñoåi môùi veà coâng ngheä vaø khaû naêng caïnh tranh coøn yeáu keùm. Caên cöù tình hình thöïc teá, coù theå phaân chia toå chöùc cheá bieán tieâu thuï thuûy saûn taïi Caø Mau thaønh hai lónh vöïc chính nhö sau: II.4.1- Lónh vöïc cheá bieán vaø kinh doanh xuaát nhaäp khaåu thuûy saûn: Taïi Caø Mau, hoaït ñoäng cheá bieán vaø kinh doanh xuaát nhaäp khaåu thuûy saûn ñöôïc hình thaønh vaø phaùt trieån töø neàn moùng laø caùc xí nghieäp cheá bieán thuûy saûn ñoâng laïnh. Thôøi kyø tröôùc naêm 1985, caùc xí nghieäp ñoâng laïnh cuûa tænh chæ laøm nhieäm vuï saûn xuaát cheá bieán theo chæ tieâu keá hoaïch tænh giao, sau ñoù giao saûn phaåm cho coâng ty Seaprodex ñeå nhaän laïi ñoái löu vaät tö vaø quyeàn söû duïng ngoaïi teä. Tieáp theo, töø 1986 ñeán 1990 laø giai ñoaïn chuyeån tieáp, caùc xí nghieäp ñoâng laïnh töøng böôùc tieán tôùi tham gia xuaát khaåu saûn phaåm cheá bieán cuûa mình. Töø 17
  19. Chöông I - Luaän aùn Thaïc só Kinh teá 1991 ñeán nay, caùc xí nghieäp naøy töï saûn töï tieâu, vöøa saûn xuaát cheá bieán vöøa laøm nhieäm vuï xuaát khaåu thuûy saûn vaø töø ñoù hình thaønh moät soá coâng ty xuaát nhaäp khaåu thuûy saûn cuûa Caø Mau. *Khu vöïc kinh teá quoác doanh: Hieän nay, trong lónh vöïc cheá bieán vaø kinh doanh xuaát nhaäp khaåu thuûy saûn ôû Caø Mau, caùc doanh nghieäp nhaø nöôùc ñang naém giöõ vai troø chuû ñaïo, vöøa tröïc tieáp cheá bieán vöøa laøm nhieäm vuï xuaát nhaäp khaåu thuûy saûn, ñoàng thôøi coøn laøm nhieäm vuï haäu caàn, cung öùng vaät tö chuyeân ngaønh cho ngheà caù ngöôøi daân vaø bao tieâu moät khoái löôïng lôùn thuûy haûi saûn cuûa ngöôøi daân, chieám tyû troïng lôùn trong saûn löôïng cheá bieán thuûy saûn xuaát khaåu cuûa tænh. Goàm coù: - Coâng ty xuaát nhaäp khaåu thuûy saûn Minh Haûi (Seaprimexco). - Coâng ty cheá bieán thuûy saûn vaø xuaát nhaäp khaåu Caø Mau (Camimex). - Coâng ty kinh doanh xuaát nhaäp khaåu thuûy saûn Caùi Ñoâi Vaøm. - Coâng ty Taân Phuù. - Xí nghieäp cheá bieán haøng xuaát khaåu Taân Thaønh. - Coâng ty khai thaùc vaø dòch vuï thuûy saûn Caø Mau. Trong soá naøy coù hai coâng ty lôùn laø: Coâng ty xuaát nhaäp khaåu thuûy saûn Minh Haûi vaø Coâng ty cheá bieán thuûy saûn vaø xuaát nhaäp khaåu Caø Mau, do ngaønh thuûy saûn quaûn lyù. Naêm 1998 chæ tính rieâng hai coâng ty naøy ñaõ ñaït giaù trò saûn löôïng xuaát khaåu thuûy saûn laø 46,5 trieäu USD, chieám 40% toång giaù trò kim ngaïch xuaát khaåu thuûy saûn toaøn tænh. * Khu vöïc kinh teá ngoaøi quoác doanh: Trong nhöõng naêm gaàn ñaây, caùc thaønh phaàn kinh teá khaùc, ñaëc bieät laø doanh nghieäp tö nhaân ñaõ tham gia vaøo hoaït ñoäng cheá bieán ñoâng laïnh vaø kinh doanh xuaát nhaäp khaåu thuûy saûn. Goàm coù: - Coâng ty traùch nhieäm höõu haïn Quoác Vieät. - Coâng ty traùch nhieäm höõu haïn Phuù Cöôøng. - Xí nghieäp cheá bieán thuûy saûn Minh Phuù. Tuy môùi ñöôïc thaønh laäp vaø tham gia vaøo lónh vöïc cheá bieán ñoâng laïnh xuaát khaåu thuûy saûn nhöng thaønh phaàn kinh teá tö nhaân ñaõ chöùng toû öu theá cuûa mình vaø ñaõ mau choùng taêng daàn tyû troïng cuûa mình trong toång saûn löôïng xuaát khaåu thuûy saûn. Naêm 1998, caùc doanh nghieäp tö nhaân coù saûn löôïng xuaát khaåu thuûy saûn laø 2.111 taán, chieám 10% toång saûn löôïng xuaát khaåu thuûy saûn cuûa tænh vaø coù giaù trò xuaát khaåu laø 12.115.000 USD, chieám 11% toång kim ngaïch xuaát khaåu thuûy saûn cuûa tænh. Vaø ñeán naêm 1999, öôùc saûn löôïng ñaït 5.000 taán chieám 19% saûn löôïng xuaát khaåu thuûy saûn vaø öôùc giaù trò xuaát khaåu ñaït 40.000.000 USD chieám 27,6% toång kim ngaïch xuaát khaåu thuûy saûn cuûa tænh. Ngoaøi ra, gaàn ñaây cuõng coù xuaát hieän loaïi hình coâng ty coå phaàn trong lónh vöïc naøy. Caø Mau hieän coù caùc coâng ty coå phaàn laø: 18
  20. Chöông I - Luaän aùn Thaïc só Kinh teá - Coâng ty coå phaàn cheá bieán thuûy saûn xuaát khaåu Minh Haûi (MINH HAÛI JOSTOCO). - Coâng ty coå phaàn xuaát nhaäp khaåu thuûy saûn Naêm Caên. Qua thôøi gian hoaït ñoäng ngaén cuõng ñaõ cho thaáy laø vieäc toå chöùc saûn xuaát kinh doanh raát coù hieäu quûa. Ñieån hình laø coâng ty coå phaàn cheá bieán thuûy saûn xuaát khaåu Minh Haûi, moät trong hai doanh nghieäp cuûa tænh Caø Mau ñöôïc xeáp vaøo trong 18 doanh nghieäp cuûa Vieät Nam ñöôïc ñöa vaøo danh saùch nhoùm I caùc nöôùc ñöôïc pheùp xuaát khaåu thuûy saûn vaøo lieân minh Chaâu AÂu (EU) keå töø ngaøy 18 thaùng 11 naêm 1999. * Veà hình thöùc lieân doanh lieân keát: Trong lónh vöïc cheá bieán thuûy saûn xuaát khaåu ôû Caø Mau, hình thöùc lieân doanh lieân keát vôùi nöôùc ngoaøi vaãn chöa ñöôïc phaùt trieån vöõng chaéc. Tröôùc ñaây, coù lieân doanh vôùi Italia, Thaùi Lan hoaït ñoäng ñöôïc moät thôøi gian (1991 – 1995), nhöng do nhieàu nguyeân nhaân ñaõ khoâng coù hieäu quaû neân phaûi giaûi theå. Gaàn ñaây, döï kieán lieân doanh lieân keát vôùi Nhaät ñeå cheá bieán chaû caù, coâng vieäc ñang tieán haønh dôõ dang thì do baát ñoàng neân cuõng ñaõ ngöng. Hieän taïi, chæ coøn xí nghieäp soá 4 cheá bieán chaû caù (Surimi) thuoäc Coâng ty Camimex laø lieân doanh vôùi Haøn Quoác trong vieäc bao tieâu saûn phaåm, nhöng cuõng ñang gaëp khoù khaên do cuoäc khuûng hoaûng taøi chính ôû phía ñoái taùc. II.4.2- Lónh vöïc cheá bieán vaø kinh doanh thuûy saûn noäi ñòa: * Veà toå chöùc saûn xuaát: Hieän nay, cheá bieán thuûy saûn noäi ñòa chuû yeáu laø caùc ngaønh ngheà cheá bieán truyeàn thoáng theo phöông phaùp coå truyeàn nhö: Nöôùc maém, maém caùc loaïi, khoâ caùc loaïi, caùc loaïi hình cheá bieán môùi nhö öôùp taåm, saáy khoâ, ... vôùi coâng ngheä tieán boä hôn thì coøn raát ít vaø saûn xuaát cheá bieán daïng coâng nghieäp thì chæ môùi baét ñaàu phaùt trieån. Toaøn tænh coù: - 2 xí nghieäp cheá bieán boät caù. Trong ñoù, moät xí nghieäp do nöôùc ngoaøi ñaàu tö 100% (Singapore), laøm aên khaù hieäu quaû vaø moät xí nghieäp tröïc thuoäc doanh nghieäp nhaø nöôùc nhöng chæ môùi ñi vaøo hoaït ñoäng saûn xuaát naêm 1999. - 6 cô sôû cheá bieán nöôùc naém vaø 35 cô sôû cheá bieán khoâ (chuû yeáu laø toâm khoâ, caù khoâ). - Coøn laïi phoå bieán laø saûn xuaát gia ñình vôùi khoaûng 300 hoä cheá bieán nöôùc maém, 1.000 hoä cheá bieán khoâ, ... * Veà kinh doanh noäi ñòa: Thôøi gian vöøa qua, kinh doanh thuûy saûn noäi ñòa taïi Caø Mau chuû yeáu laø do tö nhaân ñaûm nhaän, thöông nghieäp quoác doanh vaø hôp taùc xaõ veà thuûy saûn chöa phaùt huy ñöôïc vai troø cuûa mình. Caùc ñaàu moái tieâu thuï thuûy saûn noâi ñòa trong tænh khaù nhieàu. Toaøn tænh coù treân 50 chôï lôùn nhoû vôùi caû traêm ñaàu moái tieâu thuï thuûy saûn vöøa vaø lôùn. Neáu 19
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2