Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Vận dụng hệ thống chi phí dựa trên mức độ hoạt động (ABC) tại công ty ADC

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:115

Thêm vào BST

Báo xấu

15
lượt xem 2
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Đè tài hệ thống những vấn đề lý luận về hệ thống chi phí dựa trên mức độ hoạt động( ABC), các yếu tố cần thiết khi thực hiện. Từ đó đánh giá những ưu, nhược điểm của hệ thống này làm cơ sở cho việc đề xuất vận dụng tại công ty ADC.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Vận dụng hệ thống chi phí dựa trên mức độ hoạt động (ABC) tại công ty ADC

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ Tp. HCM LÂM THỊ TRÚC LINH VẬN DỤNG HỆ THỐNG CHI PHÍ DỰA TRÊN MỨC ĐỘ HOẠT ĐỘNG (ABC) TẠI CÔNG TY ADC LUẬN VĂN THẠC SỸ KINH TẾ TP. Hồ Chí Minh – Năm 2010 -
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ Tp. HCM LÂM THỊ TRÚC LINH VẬN DỤNG HỆ THỐNG CHI PHÍ DỰA TRÊN MỨC ĐỘ HOẠT ĐỘNG (ABC) TẠI CÔNG TY ADC Chuyên ngành: Kế Toán Mã số: 60.34.30 LUẬN VĂN THAC SỸ KINH TẾ NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. ĐOÀN NGỌC QUẾ TP. Hồ Chí Minh-Năm 2010 -
LỜI CÁM ƠN Xin bày tỏ lòng cảm ơn sâu sắc đến GVHD – TS Đoàn Ngọc Quế- Người đã tận tình hướng dẫn tôi trong suốt thời gian qua. Đồng thời xin gửi lời cảm ơn đến tập thể quý thầy cô Trường Đại học Kinh Tế TP Hồ Chí Minh đã tận tình trong công tác giảng dạy. Xin chân thành cảm ơn Ban Giám Đốc và các anh, chị phòng Kế Toán của công ty ADC đã tạo điều kiện và giúp đỡ để tôi hoàn thành luận văn này. Mặc dù đã có sự cố gắng nhưng luận văn sẽ không tránh khỏi những thiếu sót. Kính mong nhận được sự đóng góp của quý thầy cô, công ty ADC để tôi có thể hoàn thiện luận văn tốt hơn. Xin chân thành cảm ơn! -
LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan bản luận văn là công trình nghiên cứu khoa học độc lập của tôi. Các số liệu, bảng biểu đều có nguồn gốc rõ ràng. TÁC GIẢ LUẬN VĂN LÂM THỊ TRÚC LINH -
CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM Độc Lập- Tự Do-Hạnh Phúc TP. Hồ Chí Minh, ngày … tháng 2 năm 2010 GIẤY CAM KẾT “Về việc chỉnh sửa nội dung luận văn theo góp ý của Hội đồng” Kính gửi - Hội đồng chấm luận văn tốt nghiệp. - PGS. TS Phạm Văn Dược - Chủ tịch Hội đồng. Tôi tên: Lâm Thị Trúc Linh – Học viên K15 – Kế Toán Kiểm Toán Chuyên Ngành: Kế toán– Mã số: 60.34.30 Ngày bảo vệ luận văn tốt nghiệp: 28/01/2010. Căn cứ vào ý kiến kết luận của Chủ tịch Hội đồng sau buổi bảo vệ luận văn. Tôi đã tiến hành chỉnh sữa lại luận văn đúng theo ý kiến kết luận của Chủ tịch Hội đồng. Kết quả chỉnh sữa gồm những nội dung sau: 1. Tên luận văn: Tác giả đã ghi tên luận văn đầy đủ là “Vận dụng hệ thống chi phí dựa trên mức độ hoạt động (ABC) tại công ty ADC”. 2. Rà soát lại tên đề mục phần mục lục và nội dung cho thống nhất, cách đánh số các tiểu mục, bảng biểu, sơ đồ. Xem lại chương 1 còn một số nội dung khó hiểu. Tác giả đã viết lại. 3. Bỏ nội dung về ERP tại công ty ADC ở trang 9 - chương 1 và đoạn kết luận cuối chương 1 liên quan đến công ty ADC. 4. Sơ đồ trang 21: Ghi rõ tiêu thức phân bổ là theo sản lượng - đối với hệ thống chi phí truyền thống; Chi phí sản xuất gián tiếp đối với hệ thống ABC. -
5. Ví dụ minh họa chương 1: Trình bày cách tính theo hệ thống chi phí truyền thống và ABC. 6. Mục 1.5.1.1: Viết lại để tránh gây hiểu nhầm ưu điểm trở thành hạn chế. 7. Bổ sung hệ thống ABC có thể áp dụng đối với những loại doanh nghiệp nào 8. Bổ sung số liệu tính toán chi phí tính cho sản phẩm theo thực tế và vận dụng ABC để tính thấy được sự khác biệt giữa 2 hệ thống. Trên đây là các nội dung tác giả đã chỉnh sửa theo góp ý của Hội đồng. Kính trình chủ tịch Hội đồng xem xét. Tác giả luận văn Chủ tịch Hội Đồng Lâm Thị Trúc Linh PGS.TS Phạm Văn Dược -
CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM Độc Lập- Tự Do-Hạnh Phúc TP. Hồ Chí Minh, ngày … tháng 2 năm 2010 KẾT QUẢ ĐẠT ĐƯỢC KHI NGHIÊN CỨU ĐỀ TÀI Tên đề tài “ Vận dụng hệ thống chi phí dựa trên mức độ hoạt động(ABC) tại công ty ADC” Qua nghiên cứu luận văn đã đạt được những kết quả sau: - Luận văn trình bày một cách có hệ thống những vấn đề lý luận về hệ thống chi phí dựa trên mức độ hoạt động. - Luận văn đã chỉ ra những tồn tại trong công tác kế toán chi phí tại công ty ADC và vận dụng ABC để tính toán lại chi phí giúp cho nhà quản trị kiểm soát tốt chi phí và ra các quyết định. - Luận văn đã đề xuất việc xác định mã tài khoản chi tiết phục vụ cho việc nhập liệu vào hệ thống ERP – nhằm tổng hợp số liệu phục vụ cho hệ thống ABC. - Đề xuất một số giải pháp hỗ trợ để thực hiện ABC. HỌC VIÊN THỰC HIỆN LÂM THỊ TRÚC LINH -
MỤC LỤC Trang Mở đầu .............................................................................................................01 CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ HỆ THỐNG CHI PHÍ DỰA TRÊN MỨC ĐỘ HOẠT ĐỘNG (ABC) ...................................................................06 1.1 Sự cần thiết của ABC ............................................................................06 1.2 ABC và cơ sở thực hiện ABC ...............................................................07 1.2.1 Khái niệm ABC ....................................................................................07 1.2.2 Cơ sở thực hiện mô hình ABC .............................................................08 1.3 Kế toán chi phí theo ABC .......................................................................9 1.3.1 Xác định các hoạt động chủ yếu và trung tâm hoạt động ....................9 1.3.2 Tập hợp chi phí cho các hoạt động .....................................................11 1.3.3 Xác định tiêu thức phân bổ cho các hoạt động ...................................11 1.3.3.1 Yêu cầu của việc lựa chọn tiêu thức phân bổ....................................11 1.3.3.2 Xác định tiêu thức phân bổ hoạt động .............................................12 1.3.4 Phân bổ chi phí các hoạt động cho các đối tượng chịu chi phí...........16 1.4 Sự khác biệt giữa ABC và kế toán chi phí truyền thống ...................20 1.5 Ưu, nhược điểm của ABC...................................................................22 1.5.1 Ưu điểm..............................................................................................22 1.5.1.1 Cung cấp thông tin về chi phí tính cho sản phẩm hợp lý hơn trong trường hợp sản phẩm khác nhau về số lượng sản phẩm sản xuất...................22 1.5.1.2 Cung cấp thông tin về chi phí tính cho sản phẩm hợp lý hơn trong trường hợp sản phẩm khác nhau về kích cỡ và độ phức tạp ...........................22 1.1.5.3 Chi phí tính cho sản phẩm bao gồm các khoản chi phí liên quan đến sản xuất và ngoài sản xuất ...............................................................................22 1.5.1.4 Cung cấp thông tin chi phí hữu ích phục vụ cho việc ra quyết định ..23 1.5.2 Nhược điểm............................................................................................24 -
KẾT LUẬN CHƯƠNG 1...............................................................................25 CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG VỀ KẾ TOÁN CHI PHÍ TẠI CÔNG TY ADC 2.1 Giới thiệu về công ty ADC.......................................................................26 2.1.1 Chức năng, nhiệm vụ ..............................................................................26 2.1.2 Tổ chức bộ máy quản lý..........................................................................27 2.1.3 Đặc điểm hoạt động kinh doanh tại công ty ..........................................27 2.1.3.1 Quy mô hoạt động kinh doanh .............................................................27 2.1.3.2 Đặc điểm quy trình công nghệ sản xuất...............................................27 2.2 Thực trạng về kế toán chi phí tại công ty ADC....................................28 2.2.1 Kế toán chi phí sản xuất tại công ty ADC...........................................28 2.2.1.1 Đối tượng tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành .........................28 2.2.1.2 Phương pháp tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành....................29 2.2.1.3 Kế toán tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm ............29 2.2.1.4 Kế toán tổng hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm ..........39 2.2.2 Kế toán chi phí bán hàng và chi phí quản lý doanh nghiệp..............46 2.2.2.1 Chi phí quảng cáo ................................................................................46 2.2.2.2 Chi phí khuyến mãi...............................................................................47 2.2.2.3 Chi phí hội nghị khách hàng ................................................................47 2.2.2.4 Chi phí nghiên cứu sản phẩm mới .......................................................48 2.3 Đánh giá về công tác kế toán chi phí tại công ty ADC .........................48 2.3.1 Ưu điểm...................................................................................................48 2.3.2 Những vấn đề tồn tại ...............................................................................48 KẾT LUẬN CHƯƠNG 2...............................................................................50 CHƯƠNG 3: ...................................................................................................51 VẬN DỤNG ABC TRONG THỰC HIỆN KẾ TOÁN CHI PHÍ TẠI ADC. 3.1 Phương hướng vận dụng ABC tại công ty ADC ...................................51 -
3.2 Vận dụng ABC tại công ty ADC .............................................................52 3.2.1 Xác định các trung tâm hoạt động và hoạt động.....................................52 3.2.2 Tập hợp chi phí cho từng đối tượng chịu chi phí....................................54 3.2.2.1 Đối với hoạt động cấp độ đơn vị sản phẩm .........................................54 3.2.2.2 Đối với hoạt động cấp độ lô sản phẩm(theo từng hợp đồng)..............54 3.2.2.3 Đối với hoạt động cấp độ sản phẩm ....................................................59 3.2.2.4 Đối với hoạt động cấp độ khách hàng ...............................................61 3.2.2.5 Đối với hoạt động cấp độ toàn doanh nghiệp.....................................63 3.2.3 Xác định tiêu thức phân bổ cho đối tượng chịu chi phí..........................64 3.2.4 Phân bổ chi phí hoạt động cho đối tượng chịu chi phí ...........................66 3.2.5 Chi phí tính cho sản phẩm theo ABC ....................................................69 3.3 Ứng dụng ERP vào công tác quản trị chi phí và tính giá thành tại công ty ADC....................................................................................................73 3.3.1 Mở các tài khoản chi tiết theo dõi chi phí các hoạt động khi nhập liệu vào hệ thống ERP.............................................................................................73 3.3.2 Đề xuất trình tự nhập liệu giá thành vào hệ thống ERP. ........................78 3.4 Một số kiến nghị khác nhằm thực hiện mô hình ABC tại công ty ADC78 3.4.1. Tổ chức bộ máy kế toán quản trị ...........................................................78 3.4.2 Nội dung tổ chức công tác quản trị ........................................................81 3.4.3 Nghiên cứu hệ thống ABC để thực hiện kế toán chi phí . ......................82 3.4.3.1 Trang bị kiến thức cho kế toán viên về phương pháp ABC .................82 3.4.3.2 Phân loại chi phí phát sinh theo cách ứng xử của chi phí...................83 3.4.3.3 Xây dựng hệ thống chi phí định mức ...................................................83 KẾT LUẬN CHƯƠNG 3...............................................................................85 KẾT LUẬN CHUNG .....................................................................................86 PHỤ LỤC -
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT ABC (Activity-Based Costing): Hệ thống chi phí dựa trên mức độ hoạt động ADC: Allied development corporation CP: chi phí ĐBSCL: Đồng bằng Sông Cửu Long ERP (Enterprise Resource Planning System): Hệ thống Hoạch định/quản trị các nguồn lực của doanh nghiệp. HĐ: Hợp đồng DANH MỤC CÁC BẢNG, BIỂU Bảng 1.1: Các hoạt động và tiêu thức phân bổ chi phí hoạt động duy trì sản phẩm và nhóm sản phẩm. Bảng 2. 1: Bảng kê xuất vật liệu (Quy cách Bolis 6B) Bảng 2. 2: Bảng kê xuất vật liệu (Quy cách Bolis 12B) Bảng 2.3: Bảng tổng hợp giờ công Bảng 2.4: Tổng hợp chi tiền lương, ăn giữa ca Bảng 2.5: Trích Bảng tính chi phí khấu hao các nhóm sản phẩm Bảng 2.6: Bảng tổng hợp chi phí sửa chữa, chi phí trả trước Bảng 2.7: Bảng tổng hợp chi phí điện, nước Bảng 2.8: Bảng tổng hợp chi phí nguyên vật liệu trực tiếp Bảng 2.9: Bảng tổng hợp chi phí nhân công Bảng 2.10: Phân bổ chi phí chung vào giá thành sản phẩm Bảng 2.11: Bảng tính giá thành sản phẩm Bảng 2.12: Phiếu tính giá thành sản phẩm Bảng 3.1: Các hoạt động và tiêu thức phân bổ hoạt động Bảng 3.2: Bảng tổng hợp chi phí gián tiếp từ các hoạt động Bảng 3.3: Xác định tiêu thức phân bổ hoạt động -
Bảng 3.4 : Chi phí tính cho sản phẩm theo ABC Bảng 3.5: Phiếu tính giá thành sản phẩm Bảng 3.6: Xác định mã ngành kinh doanh Bảng 3.7: Xác định mã Phòng ban Bảng 3.8: Xác định tài khoản chi tiết Bảng 3.9: Xác định nhóm sản phẩm Bảng 3.10: Xác định vùng kinh doanh DANH MỤC CÁC SƠ ĐỒ Sơ đồ 1.1: Phân bổ chi phí gián tiếp theo ABC Sơ đồ 1.2: So sánh hệ thống chi phí truyền thống và hệ thống ABC Sơ đồ 3.1: Trung tâm hoạt động & các hoạt động PHỤ LỤC Phụ lục 1: Sự tác động của số lượng sản xuất đến giá thành sản phẩm. Phụ lục 2: Sự tác động của kích cỡ sản phẩm đến giá thành sản phẩm. Phụ lục 3: Sơ đồ tổ chức của công ty ADC Phụ lục 4: Quy trình công nghệ sản xuất tại công ty ADC Phụ lục 5: Sơ đồ tổ chức mới tại công ty ADC Phụ lục 6: Một số quy trình khi ứng dụng ERP. -
-1- PHẦN MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Nắm bắt được tình hình tiêu thụ mạnh các loại thuốc bảo vệ thực vật và phân bón của các tỉnh ĐBSCL, một vùng nông nghiệp trọng điểm của Việt Nam, năm 1999 công ty ADC được thành lập với mặt hàng kinh doanh chính là các sản phẩm nông dược. Từ đó đến nay doanh thu từ nhóm sản phẩm này không ngừng tăng lên và chiếm tỷ trọng trên 97% trong tổng doanh thu của công ty. Trong quá trình phát triển, Công ty ADC luôn tìm cách đầu tư công nghệ, cải tiến kỹ thuật để đưa ra các sản phẩm mới có chất lượng cao thay thế dần hàng ngoại nhập và mở rộng lĩnh vực kinh doanh của mình trên thị trường. Từ một công ty chỉ chuyên về phân phối nay Công ty ADC đã có bước chuyển mạnh mẽ khi tự mình nghiên cứu và tung ra thị trường những sản phẩm của chính mình sản xuất, với phương châm “Mang đến sự tốt lành” ADC muốn cung cấp những mặt hàng chất lượng nhất với giá cả phù hợp nhất cho khách hàng của mình. Công ty ADC đã khẳng định được điều đó qua sự thành công của các sản phẩm mới trên thị trường như Bump, Bolis, Penalty, Superone… Các mặt hàng này đều được tiêu thụ khá mạnh và được xem như những tiến bộ trong ngành nông nghiệp đã giúp cho người nông dân có được những vụ mùa bội thu. Hiện nay công ty ADC đang phải đối mặt với sự cạnh tranh gay gắt của các công ty: Công ty cổ phần bảo vệ thực vật An Giang, Công ty cổ phần Nông Dược H.A.I, công ty Cagro, công ty Syngenta,…. về thị trường sản phẩm nông dược. Nhà quản trị công ty ADC cần biết được sản phẩm nào là thế mạnh của mình cũng như muốn xác định được mặt hàng nào mang lại lợi nhuận nhiều hơn, đồng thời công ty có thể giảm giá bán sản phẩm để nâng cao tính cạnh tranh hay không? Nên tiếp tục sản xuất rồi bán hay bán ngay, tự -
-2- sản xuất hay mua ngoài ,…? Tất cả vấn đề trên đòi hỏi phải có thông tin kế toán kịp thời, đầy đủ và linh hoạt và thông tin đó được cung cấp bởi kế toán quản trị. Để nâng cao tính cạnh tranh ngoài việc nghiên cứu đưa ra thị trường các sản phẩm mới công ty còn phải xem xét đến yếu tố giá cả hợp lý chưa, có đủ khả năng cạnh tranh với các công ty đối thủ? Điều này liên quan đến việc xác định chi phí tính cho sản phẩm có được chính xác bởi ghi nhận chi phí đầy đủ chính xác sẽ giúp công ty không những tính đúng chi phí tính cho sản phẩm mà còn giúp công ty kiểm soát tốt chi phí. Công ty ADC sản xuất nhiều loại sản phẩm, các sản phẩm này khác nhau về chủng loại, quy cách. Công ty kế toán chi phí theo hệ thống chi phí truyền thống nên các chi phí gían tiếp được phân bổ đến cho từng loại sản phẩm. Vì vậy chi phí tính cho sản phẩm chưa đảm bảo tính chính xác.Tính không chính xác chủ yếu do các tiêu thức dùng để phân bổ chi phí theo số lượng sản phẩm nhưng các chi phí của hoạt động đó không thực sự liên quan đến số lượng sản phẩm: Chi phí mua nguyên vật liệu, chi phí khởi động máy, chi phí lập kế hoạch. Vì vậy hệ thống kế toán chi phí hiện tại đã không đưa ra thông tin hữu ích giúp nhà quản trị ra các quyết định. Do đó để có quyết định chính xác, kịp thời đòi hỏi nhà quản trị phải nhận thức rõ vai trò của chi phí phát sinh trong doanh nghiệp của mình. Kế toán chi phí dựa trên mức độ hoạt động (ABC) là một phương pháp hiện đại trong kế toán quản trị, phương pháp này cung cấp thông tin chính xác về chi phí tính cho sản phẩm giúp nhà quản trị ADC đưa ra những quyết định kinh doanh sáng suốt. ABC đã xuất hiện các bài báo mang tính học thuật vào những năm 1980. Các bài báo này được đăng trên các tạp chí chuyên ngành tập trung vào -
-3- chỉ trích phương pháp kế toán chi phí theo quan điểm truyền thống không cung cấp thông tin thích hợp cho việc ra quyết định. Chính mô hình ABC đã khắc phục được những hạn chế của mô hình kế toán chi phí truyền thống khi phân bổ chi phí gián tiếp, do có sự gắn kết giữa tiêu thức phân bổ và các đối tượng chịu chi phí nên các nhà quản trị sẽ được cung cấp thông tin về chi phí tính cho sản phẩm chính xác hơn, đặc biệt cho các doanh nghiệp có quy trình sản xuất phức tạp với nhiều loại sản phẩm. 2. Mục đích nghiên cứu Hệ thống những vấn đề lý luận về hệ thống chi phí dựa trên mức độ hoạt động( ABC), các yếu tố cần thiết khi thực hiện. Từ đó đánh giá những ưu, nhược điểm của hệ thống này làm cơ sở cho việc đề xuất vận dụng tại công ty ADC. Tìm hiểu thực trạng về kế toán chi phí tại công ty ADC, đánh giá ưu điểm và những hạn chế của hệ thống kế toán chi phí hiện tại. Đưa ra các giải pháp hoàn thiện hệ thống kế toán chi phí của công ty ADC trên cơ sở vận dụng hệ thống ABC. 3. Phương pháp nghiên cứu Trên cơ sở các tài liệu nghiên cứu được tác giả sẽ đưa ra những điều kiện cần thiết phải sử dụng mô hình ABC, đánh giá ưu điểm so với phương pháp kế toán chi phí truyền thống. Tiếp theo tác giả sử dụng phương pháp so sánh để thấy được những ưu, nhược điểm của phương pháp tính giá thành hiện tại của công ty ADC, phương pháp phân tích, tổng hợp và đánh giá để làm cơ sở đề xuất vận dụng hệ thống ABC. 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu -
-4- Do sản phẩm tại công ty đa dạng về chủng loại, quy cách nên để đạt được mục tiêu đề tài, tác giả giới hạn phần chứng từ, sổ sách không trình bày mà chỉ tập trung vào nghiên cứu vận dụng ABC để xác định chi phí tính cho sản phẩm tại ADC phục vụ cho nhu cầu ra quyết định và kiểm soát tốt chi phí. Đối với chi phí bán hàng và quản lý doanh nghiệp tác giả chỉ đưa ra nội dung chi phí nhằm đề xuất các giải pháp liên quan đến tập hợp và phân bổ chi phí cho các đối tượng chịu chi phí. Các giải pháp đề ra nhằm thực hiện kế toán chi phí theo ABC tại công ty ADC. Do thời gian nghiên cứu có hạn nên phần số liệu minh họa trong luận văn, tác giả chỉ minh họa trong 1 tháng ( Tháng 5/2009). Vận dụng ABC trong thực hiện kế toán chi phí tại ADC sẽ giúp cho công ty kiểm soát tốt chi phí thông qua xác lập lại các trung tâm hoạt động công ty sẽ xác định được các chi phí cho từng hoạt động và phân bổ đến các đối tượng chịu chi phí hợp lý hơn. Từ đó công ty xác định được doanh thu và chi phí của từng bộ phận, loại sản phẩm,…Công ty cũng xác định được lợi nhuận mang lại của từng ngành, loại sản phẩm, vùng…Giúp công ty đưa ra các quyết định mang tính chiến lược. 5. Bố cục của đề tài Đề tài gồm 86 trang, bố cục gồm 3 chương: Chương 1: Cơ sở lý luận về hệ thống chi phí dựa trên mức độ hoạt động (ABC) Chương 2: Thực trạng về kế toán chi phí tại công ty ADC Chương 3: Vận dụng hệ thống chi phí dựa trên mức độ hoạt động (ABC) tại công ty ADC 6. Những đóng góp của đề tài -
-5- Luận văn trình bày có hệ thống một phương pháp kế toán chi phí hiện đại thuộc lĩnh vực kế toán quản trị. Nghiên cứu vận dụng vào thực hiện kế toán chi phí tại công ty ADC giúp công ty có những thông tin về chi phí tính cho sản phẩm hợp lý hơn phục vụ cho việc ra quyết định. -
-6- CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ HỆ THỐNG CHI PHÍ DỰA TRÊN MỨC ĐỘ HOẠT ĐỘNG (ABC) 1.1 Sự cần thiết của ABC Vào những năm 1980, đã có những bài bình luận về hạn chế của hệ thống kế toán chi phí truyền thống. Hệ thống này được áp dụng rộng rãi khi chi phí nguyên vật liệu trực tiếp và chi phí nhân công trực tiếp chiếm tỷ trọng lớn, còn chi phí gián tiếp liên quan đến phục vụ và quản lý sản xuất lại chiếm tỷ trọng nhỏ. Các khoản chi phí gián tiếp được phân bổ vào các đối tượng chịu chi phí theo số giờ máy, số lượng sản phẩm sản xuất,…làm giá thành của sản phẩm kém chính xác nhưng không đáng kể. Do sự phát triển của khoa học công nghệ các doanh nghiệp đầu tư các dây chuyền sản xuất hiện đại thay thế lao động thủ công làm cho tỷ trọng chi phí gián tiếp tăng lên. Lúc này sự sai lệch khi phân bổ chi phí theo số giờ máy, số lượng sản phẩm sản xuất,…trở nên phức tạp hơn đòi hỏi phải có cách tiếp cận mới về chi phí. Năm 1988, Cooper và Kaplan đã đưa ra hướng tiếp cận khác về kế toán chi phí đó là ABC ( Activity-based costing), phương pháp này cung cấp thông tin hữu ích cho việc đưa ra quyết định trong môi trường cạnh tranh hiện nay. Kế toán chi phí dựa trên mức độ hoạt động hướng đến việc kiểm soát chi phí theo từng trung tâm hoạt động và phân bổ chi phí gián tiếp, chi phí phục vụ cho các hoạt động, sản phẩm, dịch vụ và khách hàng theo tiêu thức phù hợp. Các tiêu thức này phản ánh mức độ tiêu tốn các hoạt động. Hệ thống ABC ghi nhận chi phí trong quá trình sản xuất và cả trong hoạt động phục vụ cho việc sản xuất sản phẩm. Mục đích của ABC là đo lường và xác định tất cả các chi phí được sử dụng trong hoạt động sản xuất và chuyển sản phẩm, dịch vụ đến khách hàng. -
-7- Do đó ABC cho nhà quản trị thấy rõ về tình hình hoạt động kinh doanh của công ty theo từng bộ phận, lĩnh vực kinh doanh, sản phẩm,.. 1.2. ABC và cơ sở thực hiện ABC 1.2.1 Khái niệm ABC ABC (Activities based costing): Theo Rober S.Kaplan và Robin Cooper - ABC chỉ ra những hoạt động nào được sử dụng để sản xuất ra các sản phẩm và dịch vụ. ABC được sử dụng để đo lường những hoạt động, nguồn lực được tiêu hao bởi những hoạt động, sản phẩm và dịch vụ được sinh ra từ hoạt động đó. Còn theo Blocher thì để sản xuất sản phẩm cần phải thực hiện một số hoạt động, những hoạt động này làm tiêu tốn nguồn lực của doanh nghiệp do đó làm phát sinh chi phí. Hoạt động (Activity): Là tập hợp của một hay nhiều công việc hoặc nhiệm vụ. Mua nguyên vật liệu có thể xem là một hoạt động riêng biệt. Hoạt động này bao gồm tập hợp nhiều nhiệm vụ khác nhau như: Nhận đơn đặt hàng, xác định nhà cung cấp, chuẩn bị đơn đặt hàng mua, gửi thư đặt hàng và thực hiện những công việc tiếp theo. - Hoạt động chính: Mua nguyên vật liệu - Hoạt động hỗ trợ: Chuẩn bị đơn đặt hàng Trung tâm hoạt động (Activities center): Trung tâm hoạt động được hiểu là một phần của quá trình sản xuất mà kế toán phải báo báo một cách riêng biệt tình hình chi phí hoạt động của các trung tâm đó. Nguồn lực ( Resource): Là một yếu tố kinh tế cần thiết để thực hiện các hoạt động. Ví dụ: con người, nguyên vật liệu, máy móc thiết bị,… -
-8- Đối tượng chịu chi phí ( Cost Objective): Một số đối tượng chịu chi phí: Sản phẩm, nhóm sản phẩm, dịch vụ, khách hàng, nhóm khách hàng, khu vực,… Tùy theo yêu cầu thông tin của nhà quản lý mà xác định các đối tượng chịu chi phí sao cho thích hợp. Tiêu thức phân bổ chi phí các nguồn lực( Resourse driver/ Resourse cost driver): Là tiêu thức dùng để đo lường mức độ tiêu tốn các nguồn lực để thực hiện các hoạt động.Ví dụ số lượng đơn đặt hàng, số lệnh bán hàng, số lần thay đổi mẫu mã thiết kế sản phẩm, …là tiêu thức phân bổ các nguồn lực có liên quan. Tiêu thức phân bổ chi phí hoạt động ( Activity driver/ Activity cost driver): Là tiêu thức đo lường số hoạt động được thực hiện đối với một đối tượng tập hơp chi phí. Ví dụ: số giờ máy, số lô sản phẩm,… 1.2.2 Cơ sở thực hiện mô hình ABC - Việc áp dụng mô hình ABC đòi hỏi phải có sự đồng thuận từ các nhà quản lý đến cấp nhân viên - những người thực hiện mô hình. Mặt khác để có thể thực hiện thành công thì doanh nghiệp phải chấp nhận một khoản chi phí để thực hiện. Vì vậy có sự tham gia của nhà quản lý là rất cần thiết, bởi: + Nhà quản lý sẽ là người đưa ra quyết định thay đổi mô hình hiện tại. + Nhà quản lý sẽ có quyền quyết định các chi phí cho việc thực hiện. + Nhà quản lý có quyền yêu cầu các phòng ban, nhân viên phải thực hiện công việc để chuyển đổi sang mô hình mới. - Đối với người thực hiện: Bao gồm đại diện của các phòng ban và nhân viên kế toán. Sự phối hợp này sẽ thuận lợi cho việc xác định các hoạt động tại các bộ phận. Để thực hiện thành công mô hình thì nhân viên có thái độ sẵn sàng cho thực hiện mô hình mới và quan trọng là phải có trình độ, đủ kiến thức về ABC thì mới có thể áp dụng thành công. -