Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Xây dựng chiến lược kinh doanh công ty du lịch Ninh Bình đến năm 2020

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:117

Thêm vào BST

Báo xấu

52
lượt xem 12
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Đề tài “Xây dựng chiến lược kinh doanh công ty du lịch Ninh Bình đến năm 2020”, với mong muốn cùng địa phương có sự nhìn nhận cụ thể và đánh giá thực trạng du lịch một cách khách quan. Đồng thời đề ra các giải pháp thúc đẩy hoạt động du lịch trên cơ sở khai thác tài nguyên du lịch một cách hợp lý. Mời các bạn tham khảo!

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Xây dựng chiến lược kinh doanh công ty du lịch Ninh Bình đến năm 2020

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ TP. HCM Phạm Đức Thịnh XÂY DỰNG CHIẾN LƯỢC KINH DOANH CÔNG TY DU LỊCH NINH BÌNH ĐẾN NĂM 2020 LUẬN VĂN THẠC SỸ KINH TẾ TP. Hồ Chí Minh – Năm 2012
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ TP. HCM Phạm Đức Thịnh XÂY DỰNG DỰNG CHIẾN LƯỢC KINH DOANH CÔNG TY DU LỊCH NINH BÌNH ĐẾN NĂM 2020 Chuyên ngành: Quản trị kinh doanh Mã số: 60340102 LUẬN VĂN THẠC SỸ KINH TẾ NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. HUỲNH THANH TÚ TP. Hồ Chí Minh – Năm 2012
LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan luận văn: “Xây dựng chiến lược kinh doanh công ty du lịch Ninh Bình đến năm 2020” là đề tài nghiên cứu của bản thân tôi dưới sự hướng dẫn khoa học của Tiến sĩ Huỳnh Thanh Tú và chưa được công bố trong bất kỳ công trình nào khác. Tất cả các số liệu trong luận văn này là hoàn toàn trung thực và có nguồn gốc rõ ràng. Tác giả luận văn Phạm Đức Thịnh
LỜI CẢM ƠN Tôi xin được cảm ơn và tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến Tiến sĩ Huỳnh Thanh Tú, người hướng dẫn khoa học của luận văn, đã tận tâm hướng dẫn và giúp đỡ về mọi mặt để tôi hoàn thành luận văn này. Tôi xin trân trọng cảm ơn quý Thầy, Cô Khoa Quản trị kinh doanh và Viện Đào tạo Sau Đại học đã hướng dẫn và giúp đỡ tôi trong quá trình thực hiện luận văn. Tôi xin chân thành cảm ơn quý Thầy, Cô Trường đại học Kinh tế TP.Hồ Chí Minh đã tận tình giảng dạy và truyền đạt cho tôi nhiều kiến thức quý báu trong suốt quá trình theo học tại trường. Tôi xin chân thành cảm ơn bạn bè, các đồng nghiệp của tôi cũng như những chuyên gia trong lĩnh vực du lịch, đặc biệt là những người đang công tác trong ngành du lịch tỉnh Ninh Bình đã hỗ trợ, tư vấn nhiều điều hữu ích để nội dung luận văn được hoàn thiện. Cuối cùng, tôi xin được cảm ơn và tỏ lòng biết ơn vô hạn đến bố mẹ và gia đình, đã là điểm tựa và động lực để tôi luôn phấn đấu học tập và hoàn thành tốt công việc được giao. Tác giả luận văn Phạm Đức Thịnh
i Mục lục Trang Trang phụ bìa Lời cam đoan Lời cảm ơn Mục lục.................................................................................................................... i Danh mục các ký hiệu, chữ viết tắt ...................................................................... vi Danh mục các bảng, biểu .................................................................................... vii Danh mục các hình vẽ, đồ thị ............................................................................. viii LỜI MỞ ĐẦU ........................................................................................................ 1 1. Lý do chọn đề tài ........................................................................................... 1 2. Mục tiêu nghiên cứu ...................................................................................... 3 3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu ................................................................. 3 4. Phương pháp nghiên cứu .............................................................................. 3 5. Nguồn số liệu.................................................................................................. 4 6. Kết cấu luận văn ............................................................................................ 4 Chương 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ CHIẾN LƯỢC KINH DOANH .................... 5 1.1. Các khái niệm về chiến lược....................................................................... 5 1.1.1. Khái niệm chiến lược ........................................................................... 5 1.1.2. Quản trị chiến lược .............................................................................. 5 1.1.3. Phân loại chiến lược kinh doanh ......................................................... 6 1.2. Quy trình xây dựng và lựa chọn chiến lược .............................................. 7 1.2.1. Xác định mục tiêu, sứ mạng của doanh nghiệp ................................... 7 1.2.2. Phân tích các yếu tố môi trường bên ngoài.......................................... 7 1.2.2.1. Môi trường vĩ mô ........................................................................... 7 1.2.2.2. Môi trường vi mô ........................................................................... 8
ii 1.2.2.3. Ma trận đánh giá các yếu tố bên ngoài (EFE) ................................ 8 1.2.3. Phân tích yếu tố môi trường bên trong ................................................ 9 1.2.3.1. Khách hàng và thị trường ............................................................... 9 1.2.3.2. Quy trình nội bộ ........................................................................... 10 1.2.3.3. Nghiên cứu phát triển ................................................................... 10 1.2.3.4. Tài chính ...................................................................................... 10 1.2.3.5. Ma trận đánh giá các yếu tố bên trong (IFE) ............................... 11 1.2.4. Công cụ xây dựng chiến lược kinh doanh ......................................... 12 1.2.4.1. Ma trận SWOT ............................................................................. 12 1.2.4.2. Ma trận hoạch định chiến lược định lượng (QSPM) ..................... 13 1.3. Cơ sở lý luận về du lịch ............................................................................ 14 1.3.1. Khái niệm về du lịch, sản phẩm du lịch, tài nguyên du lịch .............. 14 1.3.1.1. Khái niệm về du lịch ..................................................................... 14 1.3.1.2. Khái niệm sản phẩm du lịch ......................................................... 14 1.3.1.3. Khái niệm tài nguyên du lịch ........................................................ 16 1.3.2. Vai trò của ngành du lịch đối với sự phát triển kinh tế - xã hội ........ 17 1.3.3. Các yếu tố ảnh hưởng đến sự phát triển ngành du lịch ..................... 19 1.3.3.1. Yếu tố bên ngoài........................................................................... 19 1.3.3.2. Các yếu tố bên trong .................................................................... 21 Tóm tắt chương 1 ......................................................................................... 23 Chương 2: PHÂN TÍCH CÁC YẾU TỐ MÔI TRƯỜNG TÁC ĐỘNG LÊN HOẠT ĐỘNG CỦA CÔNG TY DU LỊCH NINH BÌNH .................................. 24 2.1. Giới thiệu tổng quan ngành du lịch tỉnh Ninh Bình ............................... 24 2.1.1. Điều kiện tự nhiên .............................................................................. 24 2.1.1.1. Vị trí địa lý và địa hình ................................................................. 24 2.1.1.2. Khí hậu ........................................................................................ 25 2.1.1.3. Giao thông ................................................................................... 25 2.1.1.4. Tài nguyên ................................................................................... 25 2.1.2. Điều kiện kinh tế - xã hội ................................................................... 26
iii 2.1.2.1. Kinh tế ......................................................................................... 26 2.1.2.2. Dân tộc, dân cư ............................................................................ 27 2.1.3. Tài nguyên du lịch .............................................................................. 28 2.1.3.1. Tài nguyên du lịch tự nhiên .......................................................... 28 2.1.3.2. Tài nguyên du lịch văn hóa, nhân văn .......................................... 31 2.2. Phân tích các yếu tố môi trường tác động lên sự phát triển của ngành du lịch tỉnh Ninh Bình .......................................................................................... 35 2.2.1. Phân tích các yếu tố môi trường bên ngoài........................................ 35 2.2.1.1. Môi trường kinh tế, chính trị thế giới và khu vực .......................... 35 2.2.1.2. Tình hình kinh tế, chính trị Việt Nam ............................................ 36 2.2.1.3. Tình hình phát triển du lịch trên thế giới và khu vực .................... 37 2.2.1.4. Tình hình phát triển du lịch của Việt Nam .................................... 38 2.2.1.5. Ma trận đánh giá các yếu tố bên ngoài (EFE) .............................. 40 2.2.1.6. Áp lực cạnh tranh ......................................................................... 40 2.2.1.7. Ma trận hình ảnh các đối thủ cạnh tranh...................................... 44 2.2.2. Phân tích các yếu tố môi trường bên trong ........................................ 45 2.2.2.1. Cơ sở vật chất và cơ sở hạ tầng của ngành .................................. 45 2.2.2.2. Nguồn nhân lực ............................................................................ 49 2.2.2.3. Công tác quảng bá xúc tiến du lịch .............................................. 51 2.2.2.4. Đầu tư phát triển du lịch .............................................................. 52 2.2.2.5. Kết quả hoạt động kinh doanh du lịch .......................................... 53 2.2.2.6. Một số vấn đề lưu ý trong phát triển du lịch tỉnh Ninh Bình ......... 54 2.2.2.7. Ma trận đánh giá các yếu tố bên trong (IFE) ............................... 55 Tóm tắt chương 2 ............................................................................................. 56 Chương 3: XÂY DỰNG CHIẾN LƯỢC KINH DOANH DU LỊCH NINH BÌNH ĐẾN NĂM 2020 ............................................................................. 57 3.1. Quan điểm và căn cứ xây dựng chiến lược .............................................. 57 3.1.1. Quan điểm phát triển.......................................................................... 57 3.1.2. Dự báo xu hướng phát triển thị trường du lịch trong tương lai ........ 57
iv 3.1.3. Mục tiêu và định hướng phát triển du lịch tỉnh Ninh Bình đến năm 2020 .............................................................................................................. 58 3.2. Hình thành và lựa chọn chiến lược phát triển du lịch tỉnh Ninh Bình... 59 3.2.1. Hình thành chiến lược qua ma trận SWOT ....................................... 59 3.2.2. Lựa chọn chiến lược qua ma trận QSPM .......................................... 60 3.3. Lựa chọn chiến lược thực thi ................................................................... 61 3.4. Các giải pháp thực hiện chiến lược .......................................................... 63 3.4.1. Nhóm giải pháp về đầu tư phát triển du lịch ...................................... 63 3.4.1.1. Giải pháp thu hút vốn đầu tư phát triển du lịch ............................ 63 3.4.1.2. Giải pháp xã hội hóa phát triển du lịch ........................................ 64 3.4.1.3. Bảo vệ và cải tạo nâng cấp các tài nguyên du lịch ....................... 65 3.4.1.4. Đầu tư phát triển đồng bộ hệ thống cơ sở hạ tầng du lịch ............ 65 3.4.1.5. Đẩy mạnh nghiên cứu, ứng dụng khoa học công nghệ và hợp tác quốc tế ...................................................................................................... 67 3.4.1.6. Tăng cường công tác quảng bá xúc tiến du lịch ............................ 67 3.4.1.7. Nâng cao hiệu lực quản lý nhà nước về du lịch ............................ 68 3.4.2. Nhóm giải pháp phát triển sản phẩm du lịch độc đáo........................ 69 3.4.2.1. Giải pháp tạo ra các sản phẩm đặc trưng..................................... 69 3.4.2.2. Giải pháp phát huy những thế mạnh du lịch đặc trưng ................. 70 3.4.3. Nhóm giải pháp đa dạng hóa và nâng cao chất lượng sản phẩm du lịch................................................................................................................ 72 3.4.3.1. Giải pháp đa dạng hóa sản phẩm du lịch ..................................... 72 3.4.3.2. Giải pháp nâng cao chất lượng sản phẩm du lịch ......................... 74 3.4.4. Nhóm giải pháp phát triển nguồn nhân lực du lịch và bảo vệ môi trường phát triển bền vững .......................................................................... 75 3.4.4.1. Giải pháp phát triển nguồn nhân lực ............................................ 75 3.4.4.2. Giải pháp bảo vệ môi trường và phát triển bền vững .................... 76 3.5. Kiến nghị ................................................................................................... 77 Tóm tắt chương 3 ............................................................................................. 79
v KẾT LUẬN .......................................................................................................... 80 Tài liệu tham khảo Phụ lục
vi Danh mục các ký hiệu, chữ viết tắt 1. APEC: Diễn đàn hợp tác kinh tế Châu Á - Thái Bình Dương 2. ASEAN: Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á 3. ASEM: Diễn đàn hợp tác Á - Âu 4. CBCNV: Cán bộ công nhân viên 5. EFE: Ma trận đánh giá các yếu tố bên ngoài 6. GDP: Tổng sản phẩm quốc nội 7. IFE: Ma trận đánh giá các yếu tố bên trong 8. QSPM: Ma trận hoạch định chiến lược định lượng 9. SWOT: Ma trận điểm mạnh, điểm yếu, cơ hội và nguy cơ 10. UNESCO: Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hoá của Liên Hợp Quốc 11. UNWTO : Tổ chức Du lịch thế giới 12. VHTT&DL: Văn hóa, Thể thao và Du lịch
vii Danh mục các bảng, biểu Trang Bảng 2.1: Ma trận đánh giá các yếu tố bên ngoài .......................................... 41 Bảng 2.2: Ma trận hình ảnh các đối thủ cạnh tranh ........................................ 45 Bảng 2.3: Ma trận đánh giá các yếu tố bên trong ........................................... 56 Bảng 2.4: Hoạt động du lịch trên địa bàn tỉnh Ninh Bình ................... Phụ lục 1 Bảng 2.5: Một số chỉ tiêu cơ bản trong lĩnh vực du lịch Việt Nam năm 2010 và năm 2011 ........................................................................................... Phụ lục 2 Bảng 2.6: Danh sách 7 khu du lịch chính tỉnh Ninh Bình .................. Phụ lục 3 Bảng 2.7: Danh sách Di tích, danh thắng tại Ninh Bình ...................... Phụ lục 5 Bảng 3.1: Các chỉ tiêu cụ thể phát triển du lịch đến năm 2020....................... 60 Bảng 3.2: Ma trận SWOT ............................................................................. 61 Bảng 3.3: Ma trận QSPM – Nhóm S.O .............................................. Phụ lục 8 Bảng 3.4: Ma trận QSPM – Nhóm S.T ............................................... Phụ lục 8 Bảng 3.5: Ma trận QSPM – Nhóm W.O ............................................. Phụ lục 8 Bảng 3.6: Ma trận QSPM – Nhóm W.T ............................................. Phụ lục 8 Bảng 3.7: Tổng hợp các chiến lược từ các ma trận QSPM............................. 61
viii Danh mục các hình vẽ, đồ thị Trang Hình 1.1: Mô hình 5 áp lực cạnh tranh của Micheal E. Porter ......................... 9 Hình 2.1: Sơ đồ du lịch tỉnh Ninh Bình .............................................. Phụ lục 4
1 LỜI MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Du lịch là ngành kinh tế có mức tăng trưởng cao và ổn định trong nền kinh tế Việt Nam. Trong những năm vừa qua, ngành du lịch đã khai thác hiệu quả tiềm năng du lịch của đất nước, phát triển các sản phẩm du lịch hấp dẫn, cạnh tranh đồng thời tăng cường công tác xúc tiến, quảng bá đưa các sản phẩm này tới các đối tượng du khách trong nước và quốc tế. Đến nay, du lịch Việt Nam có sức cạnh tranh ngày càng cao và Việt Nam đã trở thành một trong những điểm đến mới hàng đầu thế giới. Cùng với sự phát triển của nền kinh tế, môi trường du lịch trong nước không ngừng được cải thiện. Với lợi thế chính trị -xã hội ổn định cùng với việc mở rộng các quan hệ quốc tế giúp Việt Nam trở thành điểm đến an toàn và thân thiện cho du khách trong khu vực và quốc tế. Bên cạnh đó, ngành du lịch đã có những chiến lược đầu tư cho hệ thống cơ sở hạ tầng và dịch vụ du lịch, khai thác, bảo tồn và phát triển các nguồn tài nguyên một cách bài bản. Vị trí vai trò của du lịch ngày càng được khẳng định, từng bước vươn lên trở thành một trong những ngành kinh tế mũi nhọn, góp phần tích cực vào sự phát triển của kinh tế - xã hội, hội nhập khu vực và thế giới của nước ta. Trong sự phát triển chung của ngành du lịch Việt Nam, Ninh Bình đã khai thác những trị về du lịch để đưa du lịch của tỉnh phát triển, đóng góp quan trọng vào kinh tế tỉnh và đưa tỉnh trở thành một trong những trung tâm du lịch trọng điểm của khu vực Bắc bộ và của cả nước. Về vị trí địa lý, Ninh Bình nằm trên hệ thống giao thông xuyên Việt và được ví như cửa ngõ miền Bắc. Trong sự phát triển tổng thể của du lịch Việt Nam, Ninh Bình nằm trong tứ giác tăng trưởng Hà Nội – Hải Phòng – Quảng Ninh – Ninh Bình. Ninh Bình với địa hình karst được các biến đổi địa chất theo thời gian và phù sa bồi đắp tạo cho Ninh Bình địa hình đa dạng với vô số các hang động, đầm hồ, núi ngập nước có giá trị phát triển du lịch như các khu du lịch Tràng An, Tam Cốc - Bích Động, Khu bảo tồn thiên nhiên Vân Long. Ninh
2 Bình hội tụ đầy đủ các yếu tố của một Việt Nam thu nhỏ như có rừng, núi, sông, biển với các khu bảo tồn thiên nhiên, vườn quốc gia, khu dự trữ sinh quyển thế giới, khu du lịch quốc gia. Ninh Bình là mảnh đất giàu tiềm năng du lịch văn hóa vì đây từng là kinh đô của Việt Nam ở thế kỷ X, nơi phát tích ba triều đại Đinh - Lê - Lý mà bằng chứng để lại là hàng loạt các đền chùa, đình đài, di tích lịch sử. Trong kháng chiến chống ngoại xâm nơi đây có phòng tuyến Tam Điệp, chiến khu Quỳnh Lưu, hành cung Vũ Lâm thời Trần và là địa bàn trọng yếu của chiến dịch Hà Nam Ninh lịch sử. Ngành du lịch đã khai thác tốt những tiềm năng và thế mạnh để đưa du lịch phát triển trở thành ngành kinh tế quan trọng của tỉnh. Tuy nhiên, vài năm trở lại đây kinh tế thế giới lâm vào khủng hoảng ảnh hưởng tới tất cả các ngành trong nền kinh tế, trong đó có du lịch Việt Nam nói chung và du lịch Ninh Bình nói riêng. Mặc dù có nhiều lợi thế và bước đầu đạt được những kết quả khả quan nhưng thực trạng ngành du lịch của địa phương phát triển còn nhiều bất cập, chất lượng các dịch vụ và hiệu quả khai thác hoạt động du lịch yếu kém, quy mô phát triển và chất lượng các loại hình du lịch còn nhỏ bé chưa tương xứng với tiềm năng, lợi thế đặc thù của mình, cơ sở vật chất và thực lực kinh tế còn hạn chế, sản phẩm du lịch còn nghèo nàn, các tuyến điểm du lịch mới được đầu tư khai thác nhất thời, thiếu đầu tư chiều sâu và chủ yếu là khai thác các tài nguyên du lịch sẵn có, chưa phát huy thế mạnh bản sắc văn hoá, di tích lịch sử và lễ hội truyền thống. Cần đánh giá nghiên cứu một cách cụ thể khách quan về thực trạng và tiềm năng để ngành du lịch Ninh Bình nhanh chóng thay đổi hay bổ sung những hướng tiếp cận mới nhằm khai thác có hiệu quả các tiềm năng du lịch, khắc phục các tác động tiêu cực đối với môi trường, hạn chế sự lãng phí và làm cạn kiệt nguồn tài nguyên, ảnh hưởng tới tốc độ phát triển kinh tế xã hội của tỉnh. Để du lịch Ninh Bình phát huy và tận dụng đươc những tiềm năng sẵn có và lợi thế đặc thù của mình vào việc phát triển du lịch, đưa ngành du lịch tỉnh nhà trở thành ngành kinh tế mũi nhọn trong tương lai. Tôi chọn đề tài “Xây dựng chiến lược kinh doanh công ty du lịch Ninh Bình đến năm 2020”, với mong muốn cùng địa phương có sự nhìn nhận cụ thể và đánh giá thực trạng du lịch một cách khách
3 quan. Đồng thời đề ra các giải pháp thúc đẩy hoạt động du lịch trên cơ sở khai thác tài nguyên du lịch một cách hợp lý. 2. Mục tiêu nghiên cứu Đề tài hướng tới hai mục tiêu chính sau: - Phân tích sự tác động của các yếu tố môi trường lên hoạt động du lịch tỉnh Ninh Bình nhằm tìm ra những điểm mạnh, điểm yếu, cơ hội và thách thức của ngành du lịch tỉnh. - Sử dụng mô hình hoạch định chiến lược kết hợp với các công cụ phân tích để xây dựng và lựa chọn chiến lược phát triển du lịch cho tỉnh Ninh Bình, từ đó đề xuất các giải pháp thực hiện cho chiến lược được chọn. 3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu - Đối tượng nghiên cứu: Đối tượng nghiên cứu của luận văn là hoạt động du lịch của tỉnh Ninh Bình và các yếu tố tác động ngành du lịch tỉnh. - Phạm vi nghiên cứu: Du lịch được coi là ngành công nghiệp không khói mang lại lợi nhuận lớn cho nền kinh tế. Nó là một ngành kinh tế tổng hợp dựa trên cơ sở nhiều ngành, lĩnh vực, yếu tố khác như điều kiện tự nhiên, con người, chính trị - văn hóa xã hội – kinh tế,...Vì vậy trong luận văn sẽ thực hiện nghiên cứu các yếu tố trong hoạt động du lịch của tỉnh Ninh Bình và cả những lĩnh vực liên quan như trên để đánh giá thực trạng và xây dựng giải pháp. Đề tài thực hiện xây dựng chiến lược kinh doanh du lịch cho công ty du lịch Ninh Bình tới năm 2020 và việc hoạch định chiến lược được dựa trên cơ sở phân tích thực trạng hoạt động của ngành du lịch tỉnh giai đoạn 2009- 2011. 4. Phương pháp nghiên cứu Luận văn sử dụng các phương pháp nghiên cứu định tính kết hợp với định lượng trong việc nghiên cứu và giải quyết các vấn đề đặt ra trong đề tài, cụ thể:
4 - Sử dụng các phương pháp thống kê – mô tả, tổng hợp, phân tích - đánh giá, ma trận các yếu tố bên ngoài EFE và ma trận các yếu tố bên trong IFI để phân tích thực trạng hoạt động du lịch tỉnh Ninh Bình nhằm tìm ra những điểm mạnh, điểm yếu, cơ hội và thách thức đối với du lịch tỉnh. - Sử dụng các phương pháp phân tích, đánh giá, phán đoán kết hợp với phương pháp thảo luận chuyên gia, ma trận SWOT và ma trận QSPM để hình thành chiến lược và đề xuất giải pháp thực hiện. 5. Nguồn số liệu Số liệu sử dụng trong luận văn được thu thập từ các nguồn: Tổng cục Du lịch, Tổng cục Thống kê, Viện nghiên cứu phát triển Du lịch Việt Nam, Sở Văn hoá, Thể thao và Du lịch tỉnh Ninh Bình, Cục Thống kê tỉnh Ninh Bình, Cổng thông tin điện tử Ninh Bình, Cổng thông tin du lịch Ninh Bình, các tạp chí, đặc san du lịch, báo, internet, các đề tài khoa học liên quan đến du lịch tỉnh Ninh Bình. 6. Kết cấu luận văn Ngoài phần mở đầu, kết luận, mục lục, phụ lục và tài liệu tham khảo, luận văn gồm có 3 chương như sau: - Chương 1: Cơ sở lý luận về chiến lược phát triển du lịch - Chương 2: Phân tích các yếu tố môi trường tác động lên hoạt động của công ty du lịch Ninh Bình - Chương 3: Xây dựng chiến lược kinh doanh du lịch Ninh Bình đến năm 2020
5 Chương 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ CHIẾN LƯỢC KINH DOANH 1.1. Các khái niệm về chiến lược 1.1.1. Khái niệm chiến lược Chiến lược là hệ thống các quan điểm, các mục đích và mục tiêu cơ bản cùng các giải pháp, chính sách nhằm sử dụng một cách tốt nhất các nguồn lực, lợi thế, cơ hội của tổ chức để đạt được các mục tiêu đã đề ra trong một thời hạn nhất định. Theo Fred David, chiến lược là những phương tiện đạt tới những mục tiêu dài hạn. Chiến lược kinh doanh bao gồm: phát triển về lãnh thổ, đa dạng hoá, phát triển sản phẩm, thâm nhập thị trường, giảm chi phí, thanh lý và liên doanh. Chiến lược phát triển là các chiến lược tổng thể của tổ chức (doanh nghiệp) xác định các mục tiêu và phương hướng kinh doanh trong thời kỳ tương đối dài (5 năm; 10 năm...) và được quán triệt một cách đầy đủ trong tất cả các hoạt động của tổ chức nhằm đảm bảo cho tổ chức phát triển bền vững. Chiến lược kinh doanh là phác thảo các phương hướng dài hạn, có tính định hướng, còn trong kinh doanh phải thực hiện việc kết hợp giữa mục tiêu chiến lược với mục tiêu tình thế, kết hợp giữa chiến lược và chiến thuật, giữa ngắn hạn và dài hạn. Từ đó mới đảm bảo được hiệu quả kinh doanh và khắc phục được các sai lệch do chiến lược gây ra. 1.1.2. Quản trị chiến lược Theo Fred David, quản trị chiến lược có thể được định nghĩa như một khoa học và nghệ thuật của việc thiết lập, thực hiện và đánh giá các quyết định chức năng liên quan cho phép một tổ chức đạt được những mục tiêu đề ra. Theo khái niệm này, Quản trị chiến lược bao gồm 03 giai đoạn: Thiết lập chiến lược, thực hiện chiến lược và đánh giá chiến lược. Quản trị chiến lược tập trung vào việc quản trị, tiếp thị, tài chính kế toán, sản xuất, nghiên cứu phát triển sản phẩm và hoàn thiện các hệ thống thông tin kinh doanh để đạt được thành công của tổ chức.
6 Theo John Pearce và Richard B.Robinson, quản trị chiến lược là một hệ thống các quyết định và hành động để hình thành và thực hiện các kế hoạch nhằm đạt được các mục tiêu của doanh nghiệp. Quản trị chiến lược có mối quan hệ mật thiết với 3 câu hỏi then chốt: - Mục tiêu kinh doanh của tổ chức (doanh nghiệp) là gì? - Đâu là những cách thức hiệu quả nhất để đạt được mục tiêu? - Những nguồn lực nào là cần thiết và phân bố chúng như thế nào trong quá trình thực hiện để đạt được các mục tiêu đó? 1.1.3. Phân loại chiến lược kinh doanh Có nhiều cách phân loại chiến lược kinh doanh. Căn cứ vào phạm vi chiến lược kinh doanh người ta chia chiến lược kinh doanh thành hai loại : - Chiến lược chung (còn gọi là chiến lược tổng quát) : thường đề cập tới những vấn đề quan trọng nhất, có ý nghĩa lâu dài đối với tổ chức (doanh nghiệp) và quyết định những vấn đề sống còn của tổ chức (doanh nghiệp) - Chiến lược bộ phận: gồm các chiến lược như chiến lược sản phẩm, chiến lược phát triển nguồn nhân lực,… Chiến lược chung và chiến lược bộ phận liên kết với nhau thành một chiến lược kinh doanh hoàn chỉnh. Các mục tiêu của chiến lược chung sẽ được thể hiện qua các mục tiêu của chiến lược bộ phận và các mục tiêu của chiến lược bộ phận sẽ được thể hiện bằng một số chỉ tiêu cụ thể. Bằng cách này, chiến lược kinh doanh sẽ được thực hiện theo từng cấp trong tổ chức. Chiến lược kinh doanh giúp doanh nghiệp xác định hướng đi trong tương lai và khi nào đạt được mục tiêu cụ thể, phân tích đánh giá nhận dạng được các điểm mạnh - điểm yếu và cơ hội - nguy cơ xảy ra trong tương lai. Phân tích sự kết hợp giữa các điểm mạnh - điểm yếu, cơ hội - nguy cơ, giúp doanh nghiệp tận dụng cơ hội và phòng tránh nguy cơ để đối phó với sự biến động của môi trường kinh doanh.
7 1.2. Quy trình xây dựng và lựa chọn chiến lược 1.2.1. Xác định mục tiêu, sứ mạng của doanh nghiệp Xác định mục tiêu chiến lược là giai đoạn đầu tiên cũng là nền tảng cho việc xây dựng chiến lược. Mục tiêu được đặt ra nhằm tạo điều kiện tiền đề, là hướng phấn đấu cho doanh nghiệp thực hiện và đạt kết quả theo mong muốn. Do đó để chiến lược mang tính thực tiễn cao thì mục tiêu đặt ra phải phù hợp thực tiễn, phù hợp điều kiện cụ thể của doanh nghiệp. 1.2.2. Phân tích các yếu tố môi trường bên ngoài Môi trường bên ngoài là hệ thống các yếu tố phức tạp, luôn có nhiều cơ hội lẫn nguy cơ tác động đến hoạt động của công ty theo các mức độ khác nhau. Sự biến động của các yếu tố này nằm ngoài tầm kiểm soát của công ty, chúng tác động đan xen lẫn nhau và ảnh hưởng đến quản trị chiến lược của công ty. Vì vậy khi phân tích các yếu tố của môi trường, công ty cần xem xét tính chất tác động của từng yếu tố, mối tương tác giữa các yếu tố,...để dự báo cụ thể mức độ, bản chất và thời điểm ảnh hưởng nhằm xử lý các tình huống một cách linh hoạt, đồng thời có giải pháp hữu hiệu để tận dụng tối đa các cơ hội, hạn chế hoặc ngăn chặn kịp thời các nguy cơ nhằm nâng cao hiệu quả và giảm tổn thất trong quá trình quản trị chiến lược. 1.2.2.1. Môi trường vĩ mô Để nghiên cứu các yếu tố vĩ mô có ảnh hưởng trực tiếp hoặc gián tiếp đến hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp, các yếu tố chủ yếu sau thường được chọn: - Các yếu tố kinh tế: bao gồm tốc độ tăng trưởng kinh tế, khả năng huy động vốn, điều hành kinh tế vĩ mô, thu nhập bình quân đầu người, lạm phát… - Các yếu tố chính phủ và pháp luật ảnh hưởng tới doanh nghiệp như hệ thống quan điểm, đường lối của chính phủ, luật lao động, chính sách thuế, môi trường… - Các yếu tố tự nhiên như vấn đề ô nhiễm môi trường, nguồn tài nguyên thiên nhiên ngày càng cạn kiệt và khan hiếm, sử dụng khai thác tài nguyên lãng phí,...
8 - Các yếu tố văn hóa xã hội: hệ thống các giá trị chuẩn mực, phong tục truyền thống, mức sống của người dân, nhu cầu tiêu dùng mua sắm, vui chơi giải trí,... - Yếu tố công nghệ : sự phát triển của công nghệ mới làm cho công nghệ cũ trở nên lạc hậu, lỗi thời, gây áp lực lớn cho doanh nghiệp, đòi hỏi doanh nghiệp phải đổi mới công nghệ để nâng cao năng lực cạnh tranh trên thị trường. 1.2.2.2. Môi trường vi mô Môi trường vi mô của doanh nghiệp là các yếu tố ngoại cảnh có liên quan đến doanh nghiệp, quyết định tính chất và mức độ cạnh tranh trong ngành mà doanh nghiệp tham gia. Sự cạnh tranh giữa các đối thủ trong ngành diễn ra gay gắt. Để tồn tại doanh nghiệp phải nhận định được các đối thủ cạnh tranh, hiểu biết đối thủ cạnh tranh đang ở vị trí nào, khả năng của họ sẽ thay đổi chiến lược ra sao, phản ứng đối với những thay đổi môi trường bên ngoài như thế nào. Do đó trong hoạt động kinh doanh phải phân tích đối thủ cạnh tranh để đề ra các chiến lược cạnh tranh phù hợp. Đe dọa của sản phẩm thay thế Nhà cung cấp Người mua Cường độ cạnh (sức mạnh đàm phán (sức mạnh đàm phán tranh trong ngành của nhà cung cấp) của người mua) Đe dọa của sự xâm nhập mới Hình 1.1: Mô hình 5 áp lực cạnh tranh của Micheal E. Porter 1.2.2.3. Ma trận đánh giá các yếu tố bên ngoài (EFE) Ma trận đánh giá các yếu tố bên ngoài (EFE) cho phép nhà quản trị có thể nhìn nhận tóm tắt, đánh giá các yếu tố bên ngoài tác động tới doanh nghiệp như: kinh tế xã hội, văn hóa, địa lý, chính phủ, luật pháp, công nghệ và sự cạnh tranh. STT Các yếu tố bên ngoài Mức độ quan trọng Phân loại Số điểm quan trọng 1 2