Luận văn Thạc sĩ Quản trị kinh doanh: Nâng cao năng lực sử dụng vốn tại Tổng công ty Viglacera - CTCP

Chia sẻ: Dongcoxanh10 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:131

Thêm vào BST

Báo xấu

14
lượt xem 4
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Luận văn "Nâng cao năng lực sử dụng vốn tại Tổng công ty Viglacera - CTCP" được hoàn thành với mục tiêu nhằm đánh giá thực trạng sử dụng vốn của doanh nghiệp theo các chỉ tiêu đã nghiên cứu và phân tích các chỉ tiêu cơ bản: khả năng thanh khoản, khả năng sinh lời, cơ cấu vốn, hiệu quả sử dụng tài sản. Đề xuất các giải pháp và kiến nghị nhằm nâng cao năng lực sử dụng vốn trong doanh nghiệp.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Quản trị kinh doanh: Nâng cao năng lực sử dụng vốn tại Tổng công ty Viglacera - CTCP

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGOẠI THƯƠNG --------***-------- LUẬN VĂN THẠC SĨ NÂNG CAO NĂNG LỰC SỬ DỤNG VỐN TẠI TỔNG CÔNG TY VIGLACERA - CTCP Ngành: Tài chính - Ngân hàng LÊ PHƯƠNG HOA Hà Nội - 2021
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGOẠI THƯƠNG --------***-------- LUẬN VĂN THẠC SĨ NÂNG CAO NĂNG LỰC SỬ DỤNG VỐN TẠI TỔNG CÔNG TY VIGLACERA - CTCP Ngành: Tài chính - Ngân hàng Mã số: 8340201 Họ và tên học viên: Lê Phương Hoa Người hướng dẫn: TS. Nguyễn Thị Bích Huệ Hà Nội - 2021
i LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan luận văn “Nâng cao năng lực sử dụng vốn tại Tổng công ty Viglacera - CTCP” là công trình nghiên cứu do tôi thực hiện. Các số liệu, nội dung được sử dụng trong luận văn là hoàn toàn hợp lệ. Những kết quả của luận văn chưa từng được công bố trong bất kỳ công trình nào. Tôi xin hoàn toàn chịu trách nhiệm về đề tài nghiên cứu của mình. Tác giả luận văn Lê Phương Hoa
ii LỜI CẢM ƠN Qua thời gian nghiên cứu lý luận và thực tiễn, tôi đã hoàn thành luận văn thạc sĩ chuyên ngành Tài chính - Ngân hàng với đề tài “Nâng cao năng lực sử dụng vốn tại Tổng công ty Viglacera - CTCP”. Tôi xin chân thành gửi lời cảm ơn tới TS. Nguyễn Thị Bích Huệ đã tận tình hướng dẫn tôi trong suốt quá trình học tập, nghiên cứu để tôi có thể hoàn thành đề tài một cách tốt nhất. Đồng thời, tôi xin bày tỏ lòng biết ơn tới Khoa Sau đại học - Khoa Tài chính Ngân hàng Trường Đại học Ngoại Thương cùng các thầy cô giáo đã giảng dạy và giúp đỡ tôi trong suốt khóa học. Mặc dù đã nỗ lực hết mình học tập và nghiên cứu, tuy nhiên luận văn không tránh khỏi những thiếu sót và khiếm khuyết. Tôi rất mong nhận được sự góp ý từ những nhà khoa học để tiếp tục bổ sung và hoàn thiện hơn nữa đề tài của mình. Xin chân thành cảm ơn! Tác giả luận văn Lê Phương Hoa
iii MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN ....................................................................................................... i LỜI CẢM ƠN ............................................................................................................ii DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT.................................................................................... v DANH MỤC BẢNG BIỂU, SƠ ĐỒ ........................................................................ vi TÓM TẮT KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU LUẬN VĂN ......................................... viii LỜI MỞ ĐẦU ............................................................................................................ 1 CHƯƠNG 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ VỐN VÀ NĂNG LỰC SỬ DỤNG VỐN CỦA DOANH NGHIỆP ........................................................................................... 9 1.1. Tổng quan về vốn của vốn ................................................................................. 9 1.1.2. Vai trò của vốn của doanh nghiệp ................................................................. 9 1.1.1. Khái niệm và đặc trưng ................................................................................ 11 1.1.3. Phân loại vốn ................................................................................................. 12 1.1.4. Nguồn hình thành vốn trong doanh nghiệp ................................................ 16 1.1.5. Mối quan hệ giữa vốn và nguồn vốn ........................................................... 18 1.2. Năng lực sử dụng vốn của doanh nghiệp ....................................................... 18 1.2.1. Khái niệm ....................................................................................................... 18 1.2.2. Sự cần thiết nâng cao năng lực sử dụng vốn của doanh nghiệp ............... 21 1.2.3. Hệ thống các chỉ tiêu phản ánh năng lực sử dụng vốn .............................. 22 1.2.4. Các nhân tố ảnh hưởng đến năng lực sử dụng vốn.................................... 31 CHƯƠNG 2. ĐÁNH GIÁ NĂNG LỰC SỬ DỤNG VỐN CỦA TỔNG CÔNG TY VIGLACERA - CTCP ............................................................................................ 35 2.1. Khái quát chung về Tổng công ty Viglacera - CTCP - CTCP ..................... 35 2.1.1. Quá trình hình thành và phát triển ............................................................. 35 2.1.2. Chức năng, nhiệm vụ và cơ cấu tổ chức...................................................... 36 2.1.3. Đặc điểm SXKD của Tổng công ty Viglacera - CTCP .............................. 39 2.1.4. Địa bàn kinh doanh ....................................................................................... 41 2.1.5. Tình hình SXKD của Tổng công ty Viglacera - CTCP giai đoạn 2018 - 2020 ................................................................................................................................... 42 2.2. Thực trạng năng lực sử dụng vốn của Tổng công ty Viglacera - CTCP ..... 47 2.2.1. Phân tích cơ cấu tài chính của Tổng công ty Viglacera - CTCP .............. 47
iv 2.2.2. Đánh giá hiệu quả sử dụng vốn tổng hợp ................................................... 63 2.2.3. Phân tích hiệu quả sử dụng vốn dài hạn tại Tổng công ty Viglacera - CTCP ........................................................................................................................ 66 2.2.4. Phân tích hiệu quả sử dụng vốn ngắn hạn tại Tổng công ty Viglacera - CTCP ........................................................................................................................ 73 2.2.5. Phân tích khả năng thanh toán tại Tổng công ty Viglacera - CTCP ....... 79 2.2.6. Các nhân tố ảnh hưởng đến năng lực sử dụng vốn của Tổng công ty Viglacera - CTCP .................................................................................................... 81 2.3. Nhận xét, đánh giá thực trạng sử dụng vốn tại Tổng công ty Viglacera - CTCP ........................................................................................................................ 89 2.3.1. Những kết quả đạt được ............................................................................... 89 2.3.2. Hạn chế và nguyên nhân .............................................................................. 90 CHƯƠNG 3. GIẢI PHÁP NHẰM CẢI THIỆN NĂNG LỰC SỬ DỤNG VỐN CỦA TỔNG CÔNG TY VIGLACERA - CTCP .................................................. 96 3.1. Mục tiêu và định hướng phát triển kinh doanh của Tổng công ty Viglacera - CTCP ...................................................................................................................... 96 3.1.1. Mục tiêu phát triển........................................................................................ 96 3.1.2. Định hướng phát triển ................................................................................. 96 3.2. Một số giải pháp nâng cao năng lực sử dụng vốn tại Tổng công ty Viglacera - CTCP ...................................................................................................................... 98 3.2.1. Giải pháp nâng cao công tác quản trị vốn nói chung ................................ 98 3.2.2. Giải pháp nâng cao năng lực sử dụng vốn dài hạn tại Tổng công ty ....... 99 3.2.3. Giải pháp nâng cao năng lực sử dụng vốn ngắn hạn tại Tổng công ty .. 102 3.2.4. Một số giải pháp khác ................................................................................. 106 3.3. Một số kiến nghị nhằm thực hiện giải pháp nâng cao năng lực sử dụng vốn của doanh nghiệp................................................................................................... 108 3.3.1. Đối với Nhà nước ......................................................................................... 108 3.3.2. Đối với Tổng công ty Viglacera - CTCP ................................................... 110 KẾT LUẬN ............................................................................................................ 113 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................. 115 PHỤ LỤC
v DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT Từ viết tắt Nghĩa BCTC Báo cáo tài chính BĐS Bất động sản CTCP Công ty cổ phần ĐTTC Đầu tư tài chính GTCL Giá trị còn lại GVHB Giá vốn hàng bán HMLK Hao mòn lũy kế KPT Khoản phải thu LNST Lợi nhuận sau thuế SXKD Sản xuất kinh doanh TSCĐ Tài sản cố định TSDH Tài sản dài hạn TSHH Tài sản hữu hình TSNH Tài sản ngắn hạn TSVH Tài sản vô hình VCSH Vốn chủ sở hữu VLXD Vật liệu xây dựng VLĐR Vốn lưu động ròng
vi DANH MỤC BẢNG BIỂU, SƠ ĐỒ DANH MỤC BẢNG Bảng 2.1. Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh hợp nhất ......................................42 Bảng 2.2. LNST của Tổng công ty Viglacera - CTCP .............................................46 Bảng 2.3. Bảng cân đối kế toán hợp nhất năm 2018 - 2020 .....................................47 Bảng 2.4. Cơ cấu vốn ngắn hạn Tổng công ty năm 2018 - 2020 ..............................50 Bảng 2.5. Cơ cấu hàng tồn kho .................................................................................53 Bảng 2.6. Cơ cấu vốn dài hạn của Tổng công ty ......................................................54 Bảng 2.7. Cơ cấu nguồn vốn .....................................................................................57 Bảng 2.8. Chi tiết phải trả người bán ........................................................................58 Bảng 2.9. Chi tiết người mua trả tiền trước ngắn hạn ...............................................58 Bảng 2.10. Chi tiết dư nợ vay ngân hàng ..................................................................59 Bảng 2.11. Chỉ tiêu cơ cấu vốn .................................................................................61 Bảng 2.12. Tình hình VLĐR .....................................................................................63 Bảng 2.13. Các chỉ tiêu hiệu quả sử dụng vốn tổng hợp ..........................................63 Bảng 2.14. Cơ cấu tỉ trọng các loại TSCĐ hữu hình ................................................67 Bảng 2.15. Hệ số hao mòn TSCĐ .............................................................................68 Bảng 2.16. Giá trị đầu tư góp vốn vào đơn vị khác ..................................................69 Bảng 2.17. Giá trị đầu tư vào các công ty liên doanh, liên kết .................................70 Bảng 2.18. Lãi/lỗ trong công ty liên doanh, liên kết .................................................70 Bảng 2.19. Các chỉ tiêu đánh giá hiệu quả sử dụng TSDH.......................................72 Bảng 2.20. Hiệu quả sử dụng vốn ngắn hạn .............................................................74 Bảng 2.21. Vòng quay KPT của các doanh nghiệp cùng ngành ...............................76 Bảng 2.22. Kỳ trả tiền bình quân của các doanh nghiệp cùng ngành .......................77 Bảng 2.23. Vòng quay hàng tồn kho .........................................................................78 Bảng 2.24. Hệ số thanh toán Tổng công ty Viglacera - CTCP .................................79
vii DANH MỤC BIỂU Biểu 2.1. Cơ cấu từng nhóm doanh thu.....................................................................43 Biểu 2.2. Cơ cầu Tài sản - Nguồn vốn năm 2018 - 2020 ..........................................49 Biểu 2.3. Cơ cấu các khoản mục trong TSNH ..........................................................51 Biểu 2.4. Cơ cấu các khoản mục trong TSCĐ ..........................................................54 Biểu 2.5. Biểu đồ VCSH qua các năm ......................................................................61 Biểu 2.6. Tỉ suất sinh lợi doanh thu (ROS) ...............................................................64 Biểu 2.7. Tỉ suất sinh lợi tổng tài sản (ROA)............................................................64 Biểu 2.8. Tỉ suất lợi nhuận VCSH (ROE) .................................................................65 Biểu 2.9. Khả năng thanh toán hiện thời ...................................................................79 Biểu 2.10. Khả năng thanh toán nhanh .....................................................................80 Biểu 2.11. Khả năng thanh toán tức thời...................................................................81 DANH MỤC SƠ ĐỒ Sơ đồ 1.1. Sơ đồ cơ cấu tổ chức Tổng công ty Viglacera - CTCP ...........................36
viii TÓM TẮT KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU LUẬN VĂN Đề tài “Nâng cao năng lực sử dụng vốn tại Tổng công ty Viglacera - CTCP” nghiên cứu về vốn và năng lực sử dụng vốn tại Tổng công ty Viglacera - CTCP trong khoảng thời gian 2018 - 2020 được trình bày theo 3 chương. Chương 1, luận văn trình bày lí luận về vốn và năng lực sử dụng vốn để làm cơ sở cho việc nghiên cứu. Khi nghiên cứu lí luận về vốn, luận văn đưa ra khái niệm về vốn, đặc trưng của vốn, vai trò và phân loại vốn, nguồn hình thành vốn trong doanh nghiệp và mối quan hệ giữa vốn với nguồn vốn. Khi nghiên cứu lí luận về năng lực sử dụng vốn của doanh nghiệp, luận văn đưa ra khái niệm, sự cần thiết nâng cao năng lực sử dụng vốn của doanh nghiệp, hệ thống các chỉ tiêu phản ánh năng lực sử dụng vốn và các nhân tố ảnh hưởng đến năng lực sử dụng vốn. Chương 2, luận văn tập trung đi sâu vào đánh giá năng lực sử dụng vốn tại Tổng công ty Viglacera - CTCP trong giai đoạn 2018 - 2020. Cụ thể, tác giả đã khái quát một số thông tin chung về Tổng công ty Viglacera - CTCP cũng như đánh giá tình hình SXKD của Tổng công ty. Trong phần thực trạng năng lực sử dụng vốn của Tổng công ty Viglacera - CTCP, tác giả đã phân tích cơ cấu tài chính của doanh nghiệp, đánh giá hiệu quả sử dụng vốn tổng hợp, phân tích hiệu quả sử dụng vốn dài hạn, hiệu quả sử dụng vốn ngắn hạn và cuối cùng là phân tích khả năng thanh toán của doanh nghiệp này. Từ những phân tích trên, tác giả đã rút ra một số thành tựu, hạn chế và nguyên nhân dẫn đến những hạn chế đó trong năng lực sử dụng vốn tại Tổng công ty Viglacera - CTCP. Chương 3, tác giả đã đưa ra một số giải pháp nhằm nâng cao năng lực sử dụng vốn tại Tổng công ty Viglacera - CTCP dựa trên những đánh giá về hạn chế trong công tác sử dụng vốn trong chương 2 cũng như mục tiêu phát triển, định hướng phát triển trung và dài hạn của Tổng công ty Viglacera - CTCP. Cùng với một số giải pháp là các kiến nghị với Nhà nước và với riêng Tổng công ty Viglacera - CTCP để cải thiện năng lực sử dụng vốn tại Tổng công ty.
1 LỜI MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Vốn là một phạm trù kinh tế, là một trong những điều kiện tiên quyết và quan trọng nhất của bất cứ doanh nghiệp kinh doanh trong lĩnh vực nào để có thể thực hiện được các hoạt động sản xuất, kinh doanh của mình. Từ khi thành lập, doanh nghiệp phải có sẵn một lượng vốn nhất định, ít nhất bằng vốn pháp định để xác lập địa vị pháp lý. Trong quá trình kinh doanh, vốn giống như một mạch máu chảy giúp cho các hoạt động diễn ra thông suốt như: thanh toán tiền mua nguyên vật liệu, trả lương cho người lao động, trả nợ ngân hàng, … doanh nghiệp muốn phát triển cần lựa chọn phương án đầu tư vốn SXKD hiệu quả nhất, vừa tiết kiệm nguồn lực vừa phát triển một cách tốt nhất vì thế vốn và hiệu quảsử dụng vốn là một trong những vấn đề được doanh nghiệp quan tâm hàng đầu để xác định hiệu quả kinh doanh. Trong quá trình hoạt động SXKD của mình, doanh nghiệp có rất nhiều nhu cầu vốn ngắn hạn cũng như dài hạn để phục vụ cho hoạt động kinh doanh thường xuyên cũng như hoạt động đầu tư phát triển. Nếu không có nguồn vốn kịp thời, doanh nghiệp sẽ gặp khó khăn trong việc triển khai các kế hoạch kinh doanh, không đáp ứng được yêu cầu từ đối tác, khách hàng, làm đình trệ quá trình kinh doanh bình thường của doanh nghiệp. Tuy vậy, vốn là yếu tố “tiền đề” cho hoạt động của doanh nghiệp thì yếu tố quyết định đến hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp chính là năng lực sử dụng vốn. Khi doanh nghiệp quản lý và sử dụng vốn hiệu quả sẽ làm gia tăng lợi nhuận, từ đó giúp doanh nghiệp chủ động hơn trong các kế hoạch đầu tư mở rộng sản xuất như mở rộng chi nhánh, địa bàn hoạt động; mở rộng quy mô sản xuất, đầu tư máy móc thiết bị, công nghệ sản xuất hiện đại để gia tăng quy mô và chất lượng sản phẩm, …cũng như tạo cơ hội cho doanh nghiệp tiếp cận các nguồn vốn khác trong tương lai với quy mô lớn hơn như vay ngân hàng, phát hành trái phiếu, tín dụng thương mại, … Trong bối cảnh Việt Nam đang trong nền kinh tế hội nhập, đất nước ta đã có những thành tựu đáng kể và có những bước đột phá mạnh mẽ, giai đoạn 2016 - 2020 có mức GDP tăng trưởng 5,9%, riêng năm 2020 tuy chịu ảnh hưởng nặng nề của dịch Covid - 19 nhưng Việt Nam vẫn tăng trưởng dương 2,91% và thuộc nhóm có tốc độ tăng trưởng cao nhất trong khu vực và trên thế giới. Nền kinh tế thị trường đã đem lại
2 vô vàn những cơ hội đổi mới cho các doanh nghiệp đồng thời cũng đem đến sự thử thách cho doanh nghiệp trong môi trường cạnh tranh. Đặc biệt, với nền kinh tế mở cửa, cạnh tranh không chỉ tồn tại giữa các doanh nghiệp trong nước mà còn giữa các doanh nghiệp trong nước với doanh nghiệp nước ngoài. Vì vậy, nâng cao năng lực sử dụng vốn là điều kiện sống còn để doanh nghiệp phát triển vững mạnh. Tổng công ty Viglacera - CTCP là một doanh nghiệp trực thuộc Bộ Xây dựng có quy mô vốn điều lệ là 4.483 tỷ đồng, năm 2006 Tổng công ty đã chuyển đổi sang mô hình Công ty mẹ - công ty con theo Quyết định số 576/BXD-QĐ ngày 29/03/2006 của Bộ Xây dựng. Đến năm 2013, Tổng công ty Viglacera - CTCP được Thủ tướng chính phủ duyệt phương án cổ phần hóa và chuyển sang thành công ty cổ phần. Với mục tiêu đưa Tổng công ty Viglacera - CTCP phát triển trở thành một tập đoàn kinh tế, có tiềm lực tài chính vững mạnh ở cả hai lĩnh vực: VLXD và BĐS, đưa thương hiệu Viglacera trở thành thương hiệu quốc gia và là thương hiệu quốc tế trong các dòng sản phẩm VLXD cao cấp cũng như các khu công nghiệp; Tổng công ty Viglacera - CTCP cần phải huy động, quản lý và sử dụng vốn một cách hiệu quả để có thể tiến hành các hoạt động đầu tư mở rộng sản xuất, phát triển các lĩnh vực kinh doanh mới, nâng cao năng lực cạnh tranh và mở rộng thị phần… Sở hữu mạng lưới công ty con khá lớn: 20 công ty con và 7 công ty liên kết đang hoạt động trong cả hai lĩnh vực chính là VLXD và BĐS - các lĩnh vực mà đều có nhu cầu vốn lớn, thời gian thu hồi vốn lâu và rủi ro trong kinh doanh cao cũng đặt ra những yêu cầu cấp thiết với Tổng công ty Viglacera - CTCP trong vấn đề huy động vốn cũng như phân bổ, điều tiết vốn sao cho hợp lý giữa Công ty mẹ và các công ty thành viên. Mặt khác, trong những năm gần đây, khi cuộc chiến tranh thương mại Mỹ - Trung ngày một leo thang và các hiệp định tự do thương mại đã thúc đẩy các công ty di dời nhà máy sang thị trường Việt Nam. Bên cạnh đó, với lợi thế nguồn nhân công giá rẻ Việt Nam ngày càng trở thành môi trường đầu tư hấp dẫn. Do đó, nâng cao năng lực sử dụng vốn là sự cần thiết cũng như có ý nghĩa quyết định đến sự tồn tại và phát triển của Tổng công ty trong thời gian tới nhất là ngày càng có các nhà đầu tư từ nước ngoài, đã đang và sẽ tham gia đầu tư vào ngành BĐS công nghiệp với quy mô lớn. Xuất phát từ tầm quan trọng và thực trạng sử dụng vốn tại công ty, tôi đã lựa chọn đề tài: “Nâng cao
3 năng lực sử dụng vốn tại Tổng công ty Viglacera - CTCP” làm đề tài nghiên cứu luận văn thạc sĩ. Đề tài được nghiên cứu nhằm trả lời và giải quyết những câu hỏi sau: - Vốn là gì? Năng lực sử dụng vốn là gì? Các chỉ tiêu đánh giá năng lực sử dụng vốn? - Thực trạng cơ cấu vốn và tình hình sử dụng vốn tại Tổng công ty Viglacera - CTCP như thế nào? Năng lực sử dụng vốn tại Tổng công ty Viglacera - CTCP có hiệu quả không? Những kết quả đạt được, hạn chế và nguyên nhân? - Biện pháp được đưa ra để nâng cao năng lực sử dụng vốn của công ty? 2. Tổng quan nghiên cứu trong và ngoài nước Việc huy động và quản lý, sử dụng vốn trong doanh nghiệp có tầm quan trọng vô cùng to lớn. Phân tích năng lực sử dụng vốn đóng vai trò quan trọng trong phân tích hoạt động kinh doanh nhằm đánh giá trình độ sử dụng vốn của doanh nghiệp để đạt được kết quả cao nhất với chi phí thấp nhất, đồng thời trên cơ sở đó, cung cấp các thông tin hữu ích cho các đối tượng quan tâm như: cơ quan hữu quan Nhà nước, các tổ chức tín dụng, nhà đầu tư, đối tác kinh doanh, … dựa vào tình hình tài chính để ra những quyết định tài chính hiệu quả. Trong quá trình hoàn thành luận văn, tác giả đã tham khảo và sử dụng nhiều tài liệu, từ giáo trình, bài nghiên cứu đến các đề tài của những người tiền nhiệm về vấn đề sử dụng vốn và quản lý vốn ở các doanh nghiệp cụ thể với các ngành nghề khác nhau như: Luận văn “Nâng cao hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh tại Tổng công ty Đầu tư nước và Môi trường Việt Nam - công ty cổ phần (VIWASEEN), của tác giả Nguyễn Thị Hương, trường Đại học Thương mại năm 2016 đánh giá hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh thông qua cơ cấu vốn kinh doanh của Tổng công ty, thực trạng hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh và phân tích nhóm nhân tố bên trong và nhóm các nhân tố bên ngoài ảnh hưởng đến doanh nghiệp. Trên cơ sở đó, chỉ ra kết quả đạt được, những mặt tồn tại và nguyên nhân trong quản lý và sử dụng vốn kinh doanh. Tác giả đưa ra giải pháp như chủ động xây dựng kế hoạch kinh doanh, kế hoạch huy động vốn; giải
4 pháp nâng cao hiệu quả sử dụng vốn cố định, vốn lưu động; quản lý chặt chẽ chi phí, quản lý cơ chế quản lý và công tác tổ chức cán bộ. Luận văn “Giải pháp nâng cao hiệu quả sử dụng vốn tại Công ty cổ phần điện cơ Hải Phòng” của tác giả Nguyễn Tuấn Việt, trường Đại học dân lập Hải Phòng năm 2018 nghiên cứu về vốn và hiệu quả sử dụng vốn, các nhân tố ảnh hưởng đến hiệu quả sử dụng vốn. Phân tích thực trạng hiệu quả sử dụng vốn tại Công ty cổ phần điện cơ Hải Phòng thông qua nghiên cứu đặc trưng kinh doanh của doanh nghiệp, đánh giá tình hình quản lý và sử dụng vốn lưu động, vốn cố định và đưa ra những kết quả đạt được, phân tích hạn chế và nguyên nhân của hiệu quả sử dụng vốn tại đơn vị. Dựa trên phân tích đó, kết hợp với mục tiêu phát triển và tác giả đưa ra các biện pháp quản lý và sử dụng vốn lưu động, biện pháp quản lý và sử dụng vốn cố định; kèm theo biện pháp tổ chức nguồn nhân lực và tiết kiệm chi phí. Luận văn “Nâng cao hiệu quả sử dụng vốn tại Công ty cổ phần quốc tế Sơn Hà” của tác giả Nguyễn Lương Sơn, trường Đại học Kinh tế - Đại học Quốc gia Hà Nội năm 2017 đưa ra lý luận chung về vốn và hiệu quả sử dụng vốn thông qua các định nghĩa về vốn, đặc điểm của vốn, nêu vai trò của vốn với hoạt động SXKD; khái niệm về hiệu quả sử dụng vốn của doanh nghiệp từ đó đưa ra các lý do về sự cần thiết phải nâng cao hiệu quả sử dụng vốn và các chỉ tiêu đo lường hiệu quả sử dụng vốn tại các doanh nghiệp thông qua bốn hệ số: hệ số cơ cấu nguồn vốn và tài sản, khả năng thanh toán, hiệu suất hoạt động, khả năng sinh lời. Ngoài ra, tác giả còn chỉ ra những nhân tố ảnh hưởng đến hiệu quả sử dụng vốn tại doanh nghiệp như cơ cấu vốn, chi phí vốn, thị trường của doanh nghiệp, nguồn vốn, rủi ro kinh doanh và các nhân tố khác. Bằng các biện pháp phân tích như phân tích dọc, phân tích ngang, phân tích hệ số, tác giả đã áp dụng để đánh giá thực trạng sử dụng vốn tại Công ty cổ phần quốc tế Sơn Hà, từ đó chỉ ra những rủi ro công ty cần đối mặt và đưa ra các giải pháp cho công ty. Nhóm giải pháp cần nâng cao bao gồm: nâng cao hiệu quả sử dụng vốn lưu động và nâng cao hiệu quả sử dụng vốn cố định. Luận văn “Nâng cao hiệu quả sử dụng vốn của Tổng công ty Giấy Việt Nam” của tác giả Trịnh Đức Sơn, trường Đại học Kinh tế - Đại học Quốc gia Hà Nội năm 2016. Luận án đã phân tích, đánh giá thực trạng về tài sản, cơ cấu nguồn vốn của
5 Công ty từ năm 2012 - 2015 thông qua các chỉ số: thanh toán, hệ số nợ, … và đánh giá thực trạng nâng cao hiệu quả sử dụng vốn: vốn cố định, vốn lưu động, vốn đầu tư ra ngoài. Từ đó đưa ra nhận xét về điểm mạnh, điểm yếu tìm ra nguyên nhân trong đầu tư, huy động vốn, trong quản trị doanh nghiệp…. từ đó đưa ra giải pháp dựa trên những định hướng phát triển ngành, vị thế ngành công nghiệp giấy Việt Nam, tầm nhìn và mục tiêu chiến lược của công ty … Luận văn đưa ra các giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng vốn cố đinh, vốn lưu động, tái cơ cấu các khoản đầu tư tài chính. Luận văn “Nâng cao hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh của doanh nghiệp xây dựng ở Việt Nam hiện nay” của tác giả Cao Văn Kế, trường Học viện Tài chính năm 2015 nghiên cứu về đặc điểm kinh doanh của các doanh nghiệp xây dựng, từ đó đánh giá hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh thông qua các chỉ số tài chính và phân tích các nhân tố ảnh hưởng đến hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh của doanh nghiệp xây dựng thông qua mô hình Linkert, thiết kế hàm hồi quy gồm 4 biến trong đó đánh giá các yếu tố ảnh hưởng như: khả năng thanh khoản, cơ cấu vốn của doanh nghiệp, hiệu quả sử dụng tài sản, khả năng sinh lợi của doanh nghiệp. Kết quả cho thấy, các doanh nghiệp được nghiên cứu có tư duy mạo hiểm về khả năng thanh khoản, sẵn sàng chấp nhận mạo hiểm khả năng thanh khoản thấp để đảm bảo lợi nhuận thông qua đòn bẩy tài chính và các công cụ nợ để kinh doanh. Với cơ cấu vốn của doanh nghiệp, đây là vấn đề được các nhà quản trị tài chính quan tâm trong quá trình làm tăng lợi nhuận. Với hiệu quả sử dụng tài sản, các nhà quản trị tài chính đặc biệt quan tâm đến vấn đề này hơn là quyết định tài trợ về nguồn vốn và đảm bảo khả năng thanh toán. Về khả năng sinh lợi của doanh nghiệp, đây là vấn đề được các nhà quản trị tài chính ít quan tâm nhất. Ngoài ra, tác giả còn sử dụng phương pháp phân tích theo phương trình Dupont để chỉ ra các nhân tố ảnh hưởng đến hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh. 3. Kết quả và khoảng trống nghiên cứu Có thể nói, vốn cũng như việc quản lý và sử dụng vốn là một trong những đề tài nhận được sự quan tâm lớn từ các nhà nghiên cứu khoa học, các nhà đầu tư, doanh nghiệp,… được thể hiện qua rất nhiều công trình nghiên cứu đã được công bố và áp dụng. Tuy vậy, các công trình nghiên cứu đều từ giai đoạn 2016 trở về trước với doanh nghiệp hoạt động chủ yếu trong các lĩnh vực thương mại, xây dựng, sản xuất
6 (giấy; bình nước nóng…) trong khi đó chưa có công trình nghiên cứu về năng lực sử dụng vốn với doanh nghiệp hoạt động trong hai lĩnh vực: BĐS và VLXD cũng như chưa có công trình nào nghiên cứu về năng lực sử dụng vốn tại Tổng công ty Viglacera - CTCP trong giai đoạn 2018 - 2020. Đề tài này kế thừa kết quả của những nghiên cứu kể trên, đồng thời đi sâu phân tích, đánh giá năng lực sử dụng vốn tại Tổng công ty Viglacera - CTCP. 4. Mục tiêu nghiên cứu - Nghiên cứu những vấn đề lý luận cơ bản về vốn, năng lực sử dụng vốn và các chỉ tiêu đánh giá năng lực sử dụng vốn - Đánh giá thực trạng sử dụng vốn của doanh nghiệp theo các chỉ tiêu đã nghiên cứu và phân tích các chỉ tiêu cơ bản: khả năng thanh khoản, khả năng sinh lời, cơ cấu vốn, hiệu quả sử dụng tài sản. - Đề xuất các giải pháp và kiến nghị nhằm nâng cao năng lực sử dụng vốn trong doanh nghiệp. 5. Đối tượng, phạm vi nghiên cứu 5.1. Đối tượng nghiên cứu Vốn và năng lực sử dụng vốn tại Tổng công ty Viglacera - CTCP (gồm công ty mẹ và các công ty con). 5.2. Phạm vi nghiên cứu Đề tài nghiên cứu tại Tổng công ty Viglacera - CTCP (gồm công ty mẹ và các công ty con) trong 3 năm gần nhất từ 2018 - 2020. 6. Phương pháp nghiên cứu Để thực hiện đề tài, tác giả đã thu thập số liệu trên báo cáo thường niên, báo cáo tài chính hợp nhất, báo cáo tài chính riêng lẻ kiểm toán từ năm 2018 đến năm 2020 của Tổng công ty Viglacera - CTCP, tính toán và phân tích các chỉ tiêu cơ bản về năng lực sử dụng vốn. Luận án sử dụng phương pháp nghiên cứu chủ đạo dựa trên phương pháp so sánh, phân tích tỉ lệ và phương pháp phân tích, tổng hợp. Quá trình phân tích được
7 thực hiện thông qua việc nghiên cứu chi tiết hiệu quả kinh doanh của Tổng công ty Viglacera - CTCP sau đó thực hiện quá trình tổng hợp nhằm đưa ra những nhận định mang tính tổng quát, hệ thống về hiệu quả kinh doanh để từ đó cho thấy năng lực sử dụng vốn của Tổng công ty Viglacera - CTCP. Phương pháp phân tích tỉ lệ dựa trên ý nghĩa chuẩn mực của các tỉ lệ của đại lượng tài chính trong các quan hệ tài chính, nhằm xác định các ngưỡng và các định mức để nhận xét, đánh giá tình hình tài chính doanh nghiệp trên cơ sở so sánh các tỉ lệ của doanh nghiệp với giá trị tham chiếu. Phương pháp so sánh được xác định dựa trên thiết lập các gốc so sánh như gốc về thời gian hoặc không gian, kỳ phân tích được chọn là kỳ báo cáo hoặc kỳ kế hoạch, giá trị so sánh có thể là số tuyệt đối, số tương đối hoặc bình quân. Phương pháp này được sử dụng nhằm cho thấy diễn biến hiệu quả kinh doanh qua các năm và với các doanh nghiệp khác trong cùng ngành, từ đó đánh giá năng lực sử dụng vốn của doanh nghiệp ở trình độ nào, đang có xu hướng tích cực hay tiêu cực cần phải khắc phục. 7. Ý nghĩa của đề tài luận văn Qua đề tài “Nâng cao năng lực sử dụng vốn tại Tổng công ty Viglacera - CTCP”, tác giả đã hệ thống hóa các vấn đề lý luận về vốn và năng lực sử dụng vốn một cách khá đầy đủ và chi tiết. Luận văn này cũng sẽ giúp cho các nhà quản trị của Tổng công ty Viglacera - CTCP có một cái nhìn toàn diện về đặc điểm SXKD, cơ cấu vốn, và tình hình sử dụng vốn hiện tại, chỉ ra những tồn tại và nguyên nhân trong thực trạng sử dụng vốn của mình để có những chiến lược kinh doanh hợp lý. Trên cơ sở đặc trưng về cơ cấu vốn giúp doanh nghiệp lựa chọn ngành nghề hoạt động, xây dựng phương án đầu tư phù hợp, lựa chọn nguồn vốn đầu tư hợp lý, không dùng vốn ngắn hạn để đầu tư cho TSDH để tránh làm rủi ro tài chính. Thông qua các chỉ tiêu phân tích năng lực sử dụng vốn giúp doanh nghiệp chú trọng hơn đến công tác điều hành sản xuất; quản lý chi phí, tài sản tiết kiệm, đạt hiệu quả kinh doanh như đề ra những biện pháp quản lý và sử dụng TSDH, TSNH đặc biệt là BĐS đầu tư; chi phí SXKD dở dang; TSCĐ; KPT; hàng tồn kho; ngân quỹ. Từ đó, các nhà quản trị doanh nghiệp có thể có những sửa đổi, bổ sung, hoàn thiện cần thiết các văn bản pháp lý về vốn và quản lý vốn tại doanh nghiệp đồng thời tăng cường công tác kiểm tra, giám sát, đánh giá hoạt động
8 SXKD, quản lý và sử dụng vốn tại công ty mẹ và các công ty thành viên trong Tổng công ty Viglacera - CTCP. 8. Kết cấu của luận văn Ngoài phần mở đầu, kết luận, danh mục tài liệu tham khảo và phụ lục, kết cấu luận văn gồm 3 chương: Chương I: Cơ sở lý luận về vốn và năng lực sử dụng vốn của doanh nghiệp Chương II: Đánh giá năng lực sử dụng vốn của Tổng công ty Viglacera - CTCP Chương III: Giải pháp nhằm cải thiện năng lực sử dụng vốn tại Tổng công ty Viglacera - CTCP.
9 CHƯƠNG 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ VỐN VÀ NĂNG LỰC SỬ DỤNG VỐN CỦA DOANH NGHIỆP 1.1. Tổng quan về vốn của doanh nghiệp 1.1.1. Khái niệm và đặc trưng của vốn a. Khái niệm Hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp là một quá trình gồm các bước liên tục từ yếu tố đầu vào đến các yếu tố đầu ra. Vậy, vốn là gì? Tính đến nay, có rất nhiều quan niệm khác nhau về vốn. Theo quan điểm của Mác: “Vốn (tư bản) là giá trị đem lại giá trị thặng dư, là một đầu vào của quá trình sản xuất”.(Nguyễn Văn Hạc 2001, tr. 85) Theo Paul A. Samuelson - nhà kinh tế học của trường phái tân cổ điển, cho rằng: các yếu tố đầu vào của quá trình sản xuất được chia thành ba bộ phận gồm đất đai, lao động và vốn. Trong đó, vốn là các hàng hóa được sản xuất ra và được sử dụng hữu ích trong quá trình sản xuất sau đó. Theo nghiên cứu của David Begg trong cuốn Kinh tế học cho rằng vốn bao gồm tất cả các loại tài sản được dùng vào quá trình SXKD. Vốn không chỉ tồn tại ở các hình thái hiện vật như giá trị TSCĐ, hàng hóa, … mà còn ở hình thái giá trị như tiền mặt và các giấy tờ có giá thuộc quyền sở hữu và thụ hưởng của doanh nghiệp. Ngoài ra, vốn còn được định nghĩa là: “Vốn kinh doanh của doanh nghiệp là biểu hiện bằng tiền của toàn bộ giá trị tài sản được huy động, sử dụng vào hoạt động SXKD nhằm mục đích sinh lời” (PGS.TS Nguyễn Đình Kiệm, TS. Bạch Đức Hiển 2008, tr. 57). Như vậy, có thể thấy rằng có nhiều quan điểm về phạm trù vốn của doanh nghiệp, trong góc độ luận án và quan điểm của tác giả, dựa trên cách thức tiếp cận khái niệm vốn kinh doanh của PGS.TS Nguyễn Đình Kiệm, TS. Bạch Đức Hiển bởi đây là cách tiếp cận dễ hiểu và khái quát nhất, tác giả cho rằng “vốn là biểu hiện bằng tiền của toàn bộ giá trị tài sản mà doanh nghiệp đang nắm giữ, có khả năng huy động, khai thác và sử dụng vào hoạt động SXKD nhằm mục đích sinh lời”
10 b. Đặc trưng của vốn - Vốn được biểu hiện bằng một lượng tài sản có thực. Điều này có nghĩa là vốn được biểu hiện bằng một lượng giá trị thực của những tài sản dùng để sản xuất ra một lượng giá trị của các sản phẩm. Vốn được biểu hiện bằng những giá trị tài sản hữu hình hoặc vô hình như nhà xưởng, đất đai, máy móc thiết bị, nguyên vật liệu, uy tín, bản quyền, lợi thế thương mại, … Vốn và tài sản là hai mặt đối lập, phản ánh cùng một vấn đề đó là nguồn lực doanh nghiệp huy động vào SXKD trong đó vốn phản ánh về giá trị của các nguồn lực còn tài sản phản ánh về mặt hiện vật của các nguồn lực đó. - Vốn phải được tích tụ, tập trung thành một lượng nhất định, đủ sức đầu tư vào một phương án kinh doanh. Vốn phải đạt được một quy mô đủ lớn thì mới đủ sức phát huy tác dụng, cũng như đáp ứng được yêu cầu của phương án đầu tư. Điều này đòi hỏi doanh nghiệp cần xác định rõ nhu cầu huy động vốn, chi phí vốn tối ưu,… để từ đó ra kế hoạch vốn phù hợp, đảm bảo cho hoạt động SXKD cũng như sinh lời. - Vốn phải vận động sinh lời. Đặc trưng này xuất phát từ nguyên tắc: tiền tệ chỉ được coi là vốn khi chúng được đưa vào SXKD, chúng vận động biến đổi hình thái biểu hiện: từ tiền sang hình thái hiện vật rồi lại cuối cùng trở về hình thái ban đầu là tiền nhưng lượng tiền thu về phải lớn hơn lượng tiền bỏ ra - tức là kinh doanh phải có lãi. Đây là đặc trưng cơ bản quyết định đến quá trình tái sản xuất mở rộng của doanh nghiệp. - Vốn được coi là một loại hàng hóa đặc biệt Trên thị trường tài chính, những người có vốn nhàn rỗi sẽ đưa vốn ra thị trường, còn những người cần vốn sẽ tìm đến nơi đó để mua “quyền sử dụng vốn” đồng thời trả cho người bán một lượng tiền tệ nhất định gọi là “chi phí sử dụng vốn”. Do đó, khác với hàng hóa thông thường, vốn khi bán ra sẽ không mất đi quyền sỡ hữu mà chỉ mất đi quyền sử dụng, người mua được quyền sử dụng vốn trong một khoảng thời gian nhất định. Đặc tính này giúp cho doanh nghiệp có các phương thức huy động vốn linh hoạt trong nền kinh tế thị trường.