Luận văn Thạc sĩ Quản trị nhân lực: Đào tạo cán bộ Công đoàn tại Liên đoàn Lao động huyện Phú xuyên, Hà Nội

Chia sẻ: Chuheodethuong 09 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:91

Thêm vào BST

Báo xấu

22
lượt xem 8
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục tiêu nghiên cứu của đề tài là khái quát những vấn đề cơ bản về đào tạo cán bộ công đoàn. Phân tích thực trạng đào tạo cán bộ công đoàn tại Liên đoàn Lao động huyện Phú Xuyên, rút ra những ưu điểm cũng như những tồn tại. Đề ra giải pháp hoàn thiện đào tạo cán bộ công đoàn tại Liên đoàn Lao động huyện Phú Xuyên, Hà Nội.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Quản trị nhân lực: Đào tạo cán bộ Công đoàn tại Liên đoàn Lao động huyện Phú xuyên, Hà Nội

TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG ĐOÀN NGUYỄN THANH NGA ĐÀO TẠO CÁN BỘ CÔNG ĐOÀN TẠI LIÊN ĐOÀN LAO ĐỘNG HUYỆN PHÚ XUYÊN, HÀ NỘI LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN TRỊ NHÂN LỰC Mã số: 8 34 04 04 NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. ĐẶNG NGỌC TÙNG HÀ NỘI, NĂM 2021
LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan Luận văn thạc sĩ “Đào tạo cán bộ Công đoàn tại Liên đoàn Lao động huyện Phú xuyên, Hà Nội” là công trình nghiên cứu độc lập do tác giả thực hiện dưới sự hướng dẫn của TS. Đặng Ngọc Tùng. Luận văn chưa được công bố trong bất cứ công trình nghiên cứu nào. Các số liệu, nội dung được trình bày trong luận văn là trung thực, có nguồn gốc rõ ràng, hợp lệ và đảm bảo tuân thủ các quy định về bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ. Tôi xin chịu trách nhiệm về toàn bộ nội dung của luận văn thạc sĩ. Tác giả luận văn Nguyễn Thanh Nga
LỜI CẢM ƠN Luận văn này là tổng hợp kết quả của quá trình học tập, nghiên cứu kết hợp với kinh nghiệm thực tiễn trong quá trình công tác và sự nỗ lực cố gắng của bản thân. Để hoàn thành luận văn này, tôi xin bày tỏ lòng biết ơn chân thành tới quý thầy giáo, cô giáo; Ban giám hiệu và khoa Sau đại học trường Đại học Công đoàn đã giúp đỡ, tạo điều kiện để tôi rèn luyện, học tập và hoàn thành tốt khóa học. Đồng thời tôi cũng xin chân thành cảm ơn các đồng chí trong Thường trực Huyện Ủy, UBND huyện Phú Xuyên, Hà Nội; các đồng chí lãnh đạo, chuyên viên Công đoàn huyện Phú Xuyên, Ban chấp hành các công đoàn cơ sở trong huyện, cùng các đồng nghiệp đã tạo điều kiện, giúp đỡ tôi trong công tác và quá trình thu thập tài liệu, số liệu để tôi có đủ thời gian hoàn thành luận văn. Đặc biệt, tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc nhất đến TS. Đặng Ngọc Tùng – Cố vấn Trường Đại học Tôn Đức Thắng, mặc dù bận rất nhiều công việc, song thầy vẫn dành thời gian, tâm huyết và kinh nghiệm để hướng dẫn, truyền đạt cho tôi những kiến thức quý báu trong suốt quá trình nghiên cứu và thực hiện luận văn. Cuối cùng, tôi xin được bày tỏ lòng biết ơn và những tình cảm yêu mến nhất đến gia đình, những người thân của tôi đã tạo điều kiện, giúp đỡ tôi trong suốt quá trình học tập và thực hiện luận văn này. Tác giả rất mong muốn nhận được sự góp ý, bổ xung của các thầy giáo, cô giáo, các nhà khoa học trong Hội đồng chấm luận văn về những thiếu sót để tôi kịp thời bổ sung, hoàn thiện luận văn của mình. Xin kính chúc các quý thầy, cô, bạn bè, đồng nghiệp sức khỏe, hạnh phúc và thành công! Xin trân trọng cảm ơn!
MỤC LỤC Lời cam đoan Lời cảm ơn Mục lục Danh mục các chữ viết tắt Danh mục bảng, biểu, sơ đồ MỞ ĐẦU .......................................................................................................... 1 1. Tính cấp thiết của đề tài................................................................................ 1 2. Tổng quan tình hình nghiên cứu của đề tài ................................................... 2 3. Mục tiêu nhiệm vụ nghiên cứu ..................................................................... 5 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu................................................................. 6 5. Phương pháp nghiên cứu .............................................................................. 6 6. Đóng góp mới của đề tài............................................................................... 6 7. Kết cấu nội dung đề tài ................................................................................. 7 Chương 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ ĐÀO TẠO CÁN BỘ CÔNG ĐOÀN TRONG TỔ CHỨC .......................................................................................... 8 1.1. Một số khái niệm có liên quan đến đào tạo nguồn nhân lực ................. 8 1.1.1. Công đoàn .............................................................................................. 8 1.1.2. Cán bộ công đoàn ................................................................................... 8 1.1.3. Đào tạo cán bộ công đoàn ....................................................................... 9 1.2. Nội dung của đào tạo cán bộ công đoàn trong tổ chức ........................ 11 1.2.1. Xác định nhu cầu đào tạo...................................................................... 11 1.2.2. Xác định mục tiêu đào tạo .................................................................... 13 1.2.3. Lập kế hoạch đào tạo ............................................................................... 14 1.2.4. Tổ chức thực hiện chương trình đào tạo................................................ 20 1.2.5. Đánh giá kết quả đào tạo ...................................................................... 20 1.3. Các nhân tố ảnh hưởng đến đào tạo cán bộ công đoàn trong tổ chức ............................................................................................................... 21 1.3.1. Những nhân tố bên ngoài ...................................................................... 21
1.3.2. Những nhân tố bên trong ...................................................................... 23 1.4. Kinh nghiệm về đào tạo cán bộ công đoàn của một số Công đoàn quận, huyện và bài học rút ra cho Công đoàn huyện Phú Xuyên, thành phố Hà Nội .................................................................................................... 26 1.4.1. Kinh nghiệm của một số công đoàn quận, huyện .................................. 26 1.4.2. Bài học rút ra cho Công đoàn huyện Phú Xuyên................................... 28 Tiểu kết chương 1 ......................................................................................... 31 Chương 2. THỰC TRẠNG ĐÀO TẠO CÁN BỘ CÔNG ĐOÀN TẠI LIÊN ĐOÀN LAO ĐỘNG HUYỆN PHÚ XUYÊN .................................................... 32 2.1. Tổng quan về Liên đoàn Lao động huyện Phú Xuyên ........................ 32 2.1.1. Quá trình hình thành và phát triển......................................................... 32 2.1.2. Chức năng, nhiệm vụ, cơ cấu tổ chức và hoạt động .............................. 32 2.1.3. Một số đặc điểm ảnh hưởng đến đào tạo nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ công đoàn huyện Phú Xuyên, thành phố Hà Nội ................................. 40 2.2. Phân tích thực trạng đào tạo cán bộ công đoàn tại Liên đoàn Lao động huyện Phú Xuyên, thành phố Hà Nội. ............................................................ 43 2.2.1. Xác định nhu cầu đào tạo...................................................................... 43 2.2.2. Xác định mục tiêu đào tạo .................................................................... 48 2.2.3. Xác định đối tượng đào tạo ................................................................... 49 2.2.4. Chuẩn bị kinh phí, cơ sở vật chất và giáo viên ...................................... 50 2.2.5. Triển khai chương trình đào tạo ............................................................ 53 2.2.6. Đánh giá kết quả đào tạo ...................................................................... 54 2.3. Đánh giá thực trạng đào tạo cán bộ công đoàn tại Liên đoàn Lao động huyện Phú Xuyên, Hà Nội .................................................................. 55 2.3.1. Ưu điểm................................................................................................ 55 2.3.2. Hạn chế và nguyên nhân ....................................................................... 57 Tiểu kết chương 2 ......................................................................................... 61
Chương 3. GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN ĐÀO TẠO CÁN BỘ CÔNG ĐOÀN TẠI LIÊN ĐOÀN LAO ĐỘNG HUYỆN PHÚ XUYÊN, THÀNH PHỐ HÀ NỘI ................................................................................................................ 62 3.1. Mục tiêu và phương hướng của đào tạo cán bộ công đoàn tại Liên đoàn Lao động huyện Phú Xuyên................................................................ 62 3.1.1. Mục tiêu ............................................................................................... 62 3.1.2. Phương hướng ...................................................................................... 64 3.2. Một số giải pháp hoàn thiện đào tạo cán bộ công đoàn tại Liên đoàn Lao động huyện Phú Xuyên, thành phố Hà Nội ......................................... 64 3.2.1. Kế hoạch hóa nguồn cán bộ công đoàn ................................................. 64 3.2.2. Hoàn thiện quy trình xác định nhu cầu và dôi tượng cán bộ công đoàn cần đào tạo ..................................................................................................... 65 3.2.3. Hoàn thiện quy trình đánh giá kết quả đào tạo ...................................... 66 3.2.4. Các giải pháp sử dụng cán bộ công đoàn sau đào tạo ............................ 68 3.2.5. Tăng cường hợp tác chia sẻ kinh nghiệm hoạt động công đoàn với công đoàn các quận, huyện trên địa bàn thành phố Hà Nội ..................................... 70 Tiểu kết chương 3 ......................................................................................... 72 KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ ................................................................... 73 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO .......................................................... 76
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT LĐLĐ : Liên đoàn Lao động BCH : Ban chấp hành BHXH : Bảo hiểm xã hội BHYT : Bảo hiểm y tế BHTN : Bảo hiểm thất nghiệp CBCĐ : Cán bộ Công đoàn CĐCS : Công đoàn cơ sở CBCCVC : Cán bộ, công chức, viên chức CNH, HĐH : Công nghiệp hóa, hiện đại hóa CNVCLĐ : Công nhân viên chức lao động MTTQ : Mặt trận tổ quốc TƯLĐTT : Thỏa ước lao động tập thể UBND : Ủy ban Nhân dân XHCN : Xã hội chủ nghĩa
DANH MỤC BẢNG, SƠ ĐỒ Bảng 2.1. Trình độ của cán bộ công đoàn huyện ............................................ 46 Bảng 2.2. Trình độ của cán bộ công đoàn không chuyên trách ....................... 47 Bảng 2.3. Đánh giá của cán bộ công đoàn về mục tiêu đào tạo ....................... 48 Bảng 2.4. Đánh giá của cán bộ công đoàn về lựa chọn đối tượng đào tạo ....... 50 Bảng 2.5. Chi phí đào tạo cán bộ công đoàn giai đoạn 2015 - 2019 ................ 51 Bảng 2.6. Đánh giá của cán bộ công đoàn về kinh phí đầu tư cho đào tạo ...... 52 Bảng 2.7. Kết quả đào tạo, bồi dưỡng cán bộ công đoàn chuyên trách ........... 54 Bảng 2.8. Kết quả bồi dưỡng cán bộ công đoàn không chuyên trách .............. 55 Sơ đồ 2.1: Cơ cấu tổ chức của Công đoàn huyện Phú Xuyên ......................... 34
1 MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Xu thế hội nhập quốc tế đã mang lại cơ hội và sự thay đổi vượt bậc về công nghệ. Toàn cầu hóa đã và đang len lỏi vào trong từng lĩnh vực, từng tổ chức, công nghệ số 4.0 khiến cho công đoàn các tổ chức cũng đứng trước các thách thức để hoàn thiện hơn, hoạt động hiệu quả hơn trước. Mà cán bộ công đoàn là người đóng vai trò trung tâm, then chốt quyết định sự phát triển này, chính vì thế, nâng cao chất lượng cán bộ công đoàn trong các tổ chức là nhiệm vụ hết sức quan trọng được đặt ra trong tình hình mới. Muốn vậy, ngoài việc lựa chọn những cán bộ công đoàn có tâm, có tài, thì công tác đào tạo cán bộ công đoàn cũng không kém phần quan trọng, giúp nâng cao chất lượng cán bộ công đoàn, giúp cho cán bộ công đoàn bắt kịp với những tiến bộ của nền kinh tế xã hội, từ đó sẽ có những sáng tạo và kiến thức mới phục vụ cho quá trình công tác. Huyện Phú Xuyên là đơn vị hành chính của Thủ Đô, nằm ở phía Nam thành phố Hà Nội, cách trung tâm Thủ đô 40km, với diện tích 17,104,6 ha, dân số gần 20 vạn người. Huyện Phú Xuyên có 28 đơn vị hành chính (26 xã và 2 thị trấn). Huyện Phú Xuyên có tiềm năng đất đai trù phú, nguồn lao động dồi dào và là cái nôi của rất nhiều làng nghề nổi tiếng được Ủy ban nhân dân (UBND) Thành phố Hà Nội công nhận là làng nghề. Công đoàn huyện Phú Xuyên hiện đang trực tiếp quản lý 202 Công đoàn cơ sở với 6.686 đoàn viên. Trong đó có nhiều cơ quan, đơn vị và doanh nghiệp đóng trên địa bàn, lại có nhiều đoàn viên, công nhân viên chức lao động. Vì vậy, hoạt động Công đoàn có nhiều thuận lợi, tuy nhiên cũng gặp không ít khó khăn do địa bàn rộng, số lượng công đoàn cơ sở đông, nhất là các công đoàn cơ sở khu vực kinh tế ngoài nhà nước. Đặc biệt, đối với các tổ chức hành chính – xã hội ở Việt Nam hiện nay, đào tạo cán bộ công đoàn chưa được quan tâm đúng mức, nguồn kinh phí cho hoạt động đào tạo cán bộ công đoàn cũng chưa được thỏa đáng, chính vì thế,
2 có rất nhiều vấn đề đặt ra đối với hoạt động đào tạo cán bộ công đoàn. Liên đoàn Lao động huyện Phú Xuyên thành phố Hà Nội là một đơn vị trong hệ thống tổ chức Công đoàn Việt Nam, với chức năng nhiệm vụ là bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng cho người lao động, thì công tác đào tạo để nâng cao chất lượng cán bộ công đoàn là vô cùng cần thiết. Cán bộ công đoàn với trình độ của mình sẽ góp phần bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng cho người lao động, giúp người lao động yên tâm, trung thành và phấn đấu hết mình vì mục tiêu chung của Huyện Phú xuyên, của thành phố Hà Nội cũng như của đất nước. Xuất phát từ tầm quan trọng ấy, tác giả đã lựa chọn đề tài “ Đào tạo cán bộ công đoàn tại Liên đoàn Lao động huyện Phú Xuyên, Hà Nội” làm đề tài luận văn của mình. Với mong muốn khảo sát, đánh giá thực trạng, từ đó xác định các giải pháp chủ yếu nhằm nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ công đoàn, góp phần xây dựng giai cấp công nhân và tổ chức Công đoàn Việt Nam ngày càng vững mạnh. 2. Tổng quan tình hình nghiên cứu của đề tài Trong giai đoạn hội nhập hiện nay, bất kỳ một quốc gia nào muốn tồn tại và phát triển lâu dài đều đặt công tác đào tạo nguồn nhân lực lên vị trí hàng đầu. Đảng và nhà nước ta hiện nay luôn có những chính sách ưu tiên thích đáng cho đào tạo nguồn nhân lực, cụ thể là trong chiến lược phát triển nhân lực Việt Nam thời kỳ 2011 -2020. Bên cạnh đó, mỗi Bộ ngành và địa phương đều đã xây dựng các kế hoạch, các đề án, công trình nghiên cứu khoa học, các cuộc hội thảo, các bài viết liên quan đến vấn đề này về đào tạo nhân lực đồng bộ với chiến lược phát triển chung của kinh tế đất nước. Điển hình như một số công trình khoa học có liên quan trực tiếp sau đây sau: - Trần Thị Thanh Hòa (2012) “Pháp luật công đoàn trong điều kiện phát triển kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam”, luận án tiến sĩ Luật học, học viện Chính trị - Hành chính Quốc gia Hồ Chí Minh. Tác giả nghiên cứu và làm rõ thực tiễn về pháp luật công đoàn trong điều kiện
3 phát triển kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam, luận chứng các quan điểm, định hướng và các giải pháp nhằm hoàn thiện pháp luật công đoàn trong điều kiện phát triển kinh tế thị trường. - Dương Văn Sao (2017) “Kỹ năng tổ chức hoạt động của cán bộ công đoàn: tài liệu dành cho cán bộ công đoàn cơ sở ngành giáo dục Việt Nam”, nhà xuất bản Lao động xã hội. Tác giả trình bày sơ lược quá trình hình thành và phát triển công đoàn Việt Nam nói chung và công đoàn giáo dục Việt Nam nói riêng. Hướng dẫn tổ chức hoạt động của công đoàn cơ sở, công đoàn bộ phận, công đoàn trường học và kĩ năng hoạt động công đoàn cơ sở trường học. - Nguyễn Thiện Nhân (2007) “Bốn giải pháp để đào tạo nhân lực có kỹ năng”, Diễn đàn Doanh nghiệp. Giải đáp câu hỏi về nguồn nhân lực hiện nay: Làm sao đủ nguồn nhân lực đáp ứng nhu cầu phát triển? Đề tài nghiên cứu cấp bộ “Nghiên cứu phát triển nguồn nhân lực ngành Nội vụ trong phạm vi chức năng đào tạo của trường Đại học Nội vụ Hà Nội” do Lê Thanh Huyền – Trưởng khoa Văn hóa, Thông tin và Xã hội, trường Đại học Nội vụ Hà Nội làm chủ nhiệm. Nội dung đề tài hướng tới nghiên cứu cơ sở lý luận và thực tiễn về đào tạo phát triển nguồn nhân lực cho ngành Nội vụ trong phạm vi chức năng, nhiệm vụ của trường Đại học Nội vụ Hà Nội. Trên cơ sở đó đánh giá công tác đào tạo nguồn nhân lực nói chung và nguồn nhân lực cho ngành Nội vụ ở trường Đại học Nội vụ Hà Nội nói riêng, khẳng định vai trò, tầm quan trọng và sự cần thiết phải phát triển nguồn nhân lực cho ngành Nội vụ ở trường Đại học Nội vụ Hà Nội trong giai đoạn hiện nay. Từ đó, đề xuất một số giải pháp tổ chức đào tạo phát triển nguồn nhân lực cho ngành Nội vụ. Ngoài ra, Đề tài cũng đưa ra một số kiến nghị đối với Bộ Nội vụ với tư cách là cơ quan chủ quản của trường Đại học Nội vụ Hà Nội cần phối hợp thống nhất với Bộ Giáo dục và Đào tạo để chỉ đạo thực hiện chủ trương đào tạo nguồn nhân lực của ngành Nội vụ phù hợp với Chiến lược phát triển nguồn nhân lực Việt Nam.
4 Đề tài nghiên cứu khoa học cấp nhà nước “Thực trạng và giải pháp đào tạo lao động kỹ thuật (từ sơ cấ p đế n trên đại học) đáp ứng yêu cầ u chuyể n di ̣ch cơ cấ u lao động trong điề u kiê ̣n kinh tế thi ̣ trường, toàn cầ u hóa và hội nhập quố c tế ” do Nguyễn Minh Đường là m chủ nhiê ̣m, thực hiê ̣n từ 2001-2005 và Viê ̣n Nghiên cứu Con người làm cơ quan chủ tri.̀ Đề tài đã đa ̣t đươ ̣c mu ̣c tiêu đánh giá thực tra ̣ng của công tác đào ta ̣o lao đô ̣ng kỹ thuâ ̣t ở các triǹ h đô ̣ khác nhau; phân tić h các mă ̣t ma ̣nh, mă ̣t yế u so với yêu cầ u đào ta ̣o đô ̣i ngũ nhân lực để công nghiê ̣p hóa, hiê ̣n đa ̣i hóa đấ t nước trong điều kiê ̣n kinh tế thi ̣trường, toàn cầ u hóa và hô ̣i nhâ ̣p quố c tế ; đề xuấ t mô ̣t số giả i pháp và chính sách trong đào ta ̣o đố i với các cấ p trình đô ̣ khác nhau, nhằ m phát triể n đồ ng bô ̣ đô ̣i ngũ lao đô ̣ng kỹ thuâ ̣t để thực hiê ̣n công nghiệp hóa, hiê ̣n đa ̣i hóa đấ t nước, đáp ứng cho nhu cầ u xuấ t khẩ u lao đô ̣ng và góp phần xây dựng đô ̣i ngũ cho giai cấ p công nhân Viê ̣t Nam. Đề tài nghiên cứu khoa học cấp bộ "Đổi mới đào tạo nguồn nhân lực ngành ngân hàng-tài chính trong các trường đại học khối kinh tế đáp ứng yêu cầu phát triển của các ngân hàng thương mại Việt Nam trong bối cảnh hội nhập” Chủ nhiệm: Nguyễn Thị Thanh Hương, Viện Đào tạo Quốc tế - Trường đại học Kinh tế quốc dân, năm 2012. Đề tài nghiên cứu đánh giá thực trạng đào tạo ngành ngân hàng-tài chính ở các trường đại học khối kinh tế hiện nay, nhu cầu đào tạo nguồn nhân lực của các ngân hàng, phân tích rõ những điểm mạnh và những hạn chế của sinh viên tốt nghiệp ra so với yêu cầu năng lực thực tiễn mà các ngân hàng cần, trên cơ sở đó đưa ra các giải pháp để làm cho hoạt động đào tạo ngành ngân hàng-tài chính của các trường đáp ứng ngày càng tốt hơn nhu cầu về nhân lực của các ngân hàng thương mại Việt Nam trong thời kỳ hội nhập kinh tế quốc tế. Hội thảo khoa học "Đào tạo nhân lực trong giai đoạn hội nhập và phát triển kinh tế", do Viện Khoa học giáo dục Việt Nam chủ trì ngày 22-01-2013 tại Hà Nội. Hội thảo đã nhận được hơn 50 bài viết từ các tổ chức quốc tế, 25 trường đại học và sự quan tâm rất lớn của các nhà khoa học từ các trường,
5 viện nghiên cứu; các nhà hoạch định chính sách thuộc Bộ Giáo dục – Đào tạo, Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Lao động thương binh và Xã hội. Các ý kiến đều nhận định dự báo cung cầu nhân lực là vô cùng quan trọng, một số đại biểu thừa nhận thực trạng công tác này trong thời gian qua còn rời rạc, chưa được thực hiện một cách đầy đủ và khoa học. Trước hạn chế này, đề án Hệ thống thông tin và dự báo nhân lực quốc gia đang được xây dựng nhằm tạo lập hệ thống dữ liệu, áp dụng phương pháp dự báo tiên tiến, phối hợp giữa các đơn vị hạt nhân ở trung ương với đơn vị đầu mối các bộ, ngành, địa phương. Đây là niềm hy vọng nâng cao chất lượng công tác dự báo, phục vụ lập và giám sát thực hiện quy hoạch đào tạo phát triển nhân lực tại Việt Nam. Hội thảo khoa học: "Nâng cao chất lượng đào tạo nguồn nhân lực Tài chính Kế toán trong bối cảnh hiện nay" do Học viện Tài chính phối hợp với các đơn vị liên quan tổ chức tháng 10 -2013 tại Ninh Bình. Hội thảo khoa học đi sâu vào đánh giá thực trạng chất lượng nguồn nhân lực ngành Tài chính - Kế toán và chỉ rõ những thành công, khó khăn và tập trung đề xuất nhóm giải pháp nhằm nâng cao chất lượng nguồn nhân lực ngành Tài chính - Kế toán trong bối cảnh hiên nay: Đổi mới, hiện đại chương trình đào tạo, phương pháp giảng dạy; tập trung nâng cao chất lượng đội ngũ giảng viên; nâng cao ý thức trách nhiệm của sinh viên; cần sự phối hợp chặt chẽ hơn giữa ngành Tài chính - Kế toán với các đơn vị sử dụng lao động; Tăng cường cơ sở vật chất, trang thiết bị phục vụ đào tạo. Ngoài ra, các Bộ ngành, các địa phương khác, các doanh nghiệp... đều có những chiến lược, những nghiên cứu cụ thể đối công tác đào tạo phát triển nguồn nhân lực, phù hợp với từng ngành từng lĩnh vực. Nhiều đề tài, công trình nghiên cứu đã có ý nghĩa thực tiễn to lớn, nâng cao trình độ của người lao động góp phần không nhỏ trên con đường công nghiệp hóa – hiện đại hóa, phát triển tri thức của nền kinh tế Việt Nam. 3. Mục tiêu nhiệm vụ nghiên cứu Mục tiêu nghiên cứu: Đề tài nhằm đề xuất giải pháp hoàn thiện đào tạo cán bộ công đoàn tại Liên đoàn Lao động huyện Phú Xuyên trên cơ sở vận
6 dụng lý thuyết về đào tạo và đánh giá thực trạng đào tạo tại liên đoàn lao động huyện Phú Xuyên thời gian qua. Nhiệm vụ nghiên cứu: - Khái quát những vấn đề cơ bản về đào tạo cán bộ công đoàn. - Phân tích thực trạng đào tạo cán bộ công đoàn tại Liên đoàn Lao động huyện Phú Xuyên, rút ra những ưu điểm cũng như những tồn tại. - Đề ra giải pháp hoàn thiện đào tạo cán bộ công đoàn tại Liên đoàn Lao động huyện Phú Xuyên, Hà Nội. 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu Đối tượng nghiên cứu: là công tác đào tạo cán bộ công đoàn tại Liên đoàn Lao động huyện Phú Xuyên, Hà Nội. Phạm vị nghiên cứu: Đề tài nghiên cứu hoạt động đào tạo cán bộ công đoàn tại Liên đoàn Lao động huyện Phú Xuyên giai đoạn 2017 – 2019 và đề xuất giải pháp đến năm 2025. 5. Phương pháp nghiên cứu Trong Luận văn sử dụng tổng hợp các phương pháp sau : - Phương pháp phân tích và tổng hợp các số liệu, tài liệu. - Phương pháp hệ thống hóa, khái quát hóa tài liệu thứ cấp. - Phương pháp phân tích và tổng kết kinh nghiệm. 6. Đóng góp mới của đề tài Đào tạo và phát triển cán bộ công đoàn nhằm đảm bảo cho cán bộ công đoàn trong tổ chức có thể thích ứng được với công việc, nhiệm vụ được phân công trong môi trường luôn luôn biến động. Đầu tư cho công tác đào tạo và phát triển cán bộ công đoàn vừa mang lại hiệu quả về mặt kinh tế vừa mang lại hiệu quả về mặt chính trị, xã hội và mục tiêu phát triển con người. Đầu tư cho yếu tố con người luôn là đầu tư khôn ngoan nhất, có lãi nhất, đó là đầu tư cho sự phát triển bền vững và ổn định. Bên cạnh việc khái quát các vấn đề cơ bản về đào tạo cán bộ công đoàn tại liên đoàn lao động huyện Phú Xuyên, đề tài tập trung vào các giải pháp
7 hoàn thiện đào tạo. Quan trọng nhất là hoàn thiện quy trình đào tạo tiếp cận với các mô hình đào tạo mới, tiên tiến, thay đổi phương pháp, hình thức, nội dung đào tạo phù hợp hơn với sự phát triển của nên kinh tế hiện nay. 7. Kết cấu nội dung đề tài Ngoài phần mở đầu, kết luận, danh mục tài liệu tham khảo và phụ lục, nô ̣i dung luận văn đươ ̣c kế t cấ u thành 3 chương: Chương 1: Cơ sở lý luận về đào tạo cán bộ công đoàn trong tổ chức Chương 2: Thực trạng đào tạo cán bộ công đoàn tại Liên đoàn Lao động huyện Phú Xuyên Chương 3: Giải pháp hoàn thiện đào tạo cán bộ công đoàn tại Liên đoàn Lao động huyện Phú Xuyên
8 Chương 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ ĐÀO TẠO CÁN BỘ CÔNG ĐOÀN TRONG TỔ CHỨC 1.1. Một số khái niệm có liên quan đến đào tạo nguồn nhân lực 1.1.1. Công đoàn Công đoàn là tổ chức chính trị - xã hội rộng lớn của giai cấp công nhân và của người lao động, được thành lập trên cơ sở tự nguyện, là thành viên trong hệ thống chính trị của xã hội Việt Nam, dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam; đại diện cho cán bộ, công chức, viên chức, công nhân và những người lao động khác (sau đây gọi chung là người lao động), cùng với cơ quan nhà nước, tổ chức kinh tế, tổ chức xã hội chăm lo và bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của người lao động; tham gia quản lý nhà nước, quản lý kinh tế - xã hội, tham gia thanh tra, kiểm tra, giám sát hoạt động của cơ quan nhà nước, tổ chức, đơn vị, doanh nghiệp; tuyên truyền, vận động người lao động học tập nâng cao trình độ, kỹ năng nghề nghiệp, chấp hành pháp luật, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa. 1.1.2. Cán bộ công đoàn Cán bộ công đoàn: “Cán bộ công đoàn (CBCĐ) là người đảm nhiệm các chức danh từ tổ phó công đoàn trở lên thông qua bầu cử tại đại hội hoặc hội nghị công đoàn; được cấp công đoàn có thẩm quyền chỉ định, công nhận, bổ nhiệm vào các chức danh cán bộ công đoàn hoặc được giao nhiệm vụ thường xuyên để thực hiện chức năng, nhiệm vụ của tổ chức công đoàn” [29, tr.9]. Theo điều 4, Điều lệ Công đoàn Việt Nam (khóa XII) Cán bộ công đoàn gồm cán bộ công đoàn chuyên trách và cán bộ công đoàn không chuyên trách: - “Cán bộ công đoàn chuyên trách là người được cấp có thẩm quyền chỉ định, tuyển dụng, bổ nhiệm hoặc được Đại Hội, Hội nghị Công đoàn các cấp bầu ra để đảm nhiệm công việc thường xuyên trong tổ chức công đoàn” [29, tr.4].
9 - “Cán bộ công đoàn không chuyên trách là người làm việc kiêm nhiệm, do đoàn viên tín nhiệm bầu và được cấp có thẩm quyền của công đoàn công nhận hoặc chỉ định vào các chức danh từ tổ phó công đoàn trở lên” [29, tr.4]. Khái niệm đội ngũ được xuất phát từ thuật ngữ quân sự: Là tổ chức gồm nhiều người tập hợp thành một lực lượng hoàn chỉnh. Như vậy, đội ngũ có thể được hiểu là tập hợp một số người có cùng chức năng, nhiệm vụ và nghề nghiệp. Đội ngũ cán bộ công đoàn là: “Những người được Đại hội, Hội nghị công đoàn các cấp bầu ra hoặc được Ban chấp hành công đoàn chỉ định, bổ nhiệm vào chức danh từ Tổ phó tổ công đoàn trở lên và là người được tuyển dụng, bổ nhiệm để đảm nhiệm công việc thường xuyên trong tổ chức công đoàn” [29, tr.9]. 1.1.3. Đào tạo cán bộ công đoàn Đào tạo là một nội dung quan trọng trong công tác quản lý phát triển nguồn nhân lực của các cơ quan, tổ chức nhà nước nhằm mục tiêu xây dựng và phát triển đội ngũ cán bộ công đoàn nắm chắc được vai trò, chức năng bảo vệ quyền, lợi ích chính đáng của CNVC, người lao động, trung thành với Nhà nước và tận tuỵ với công việc phục vụ Nhân dân. Quá trình đào tạo bao giờ cũng phải tiến hành trên cơ sở xác định nhu cầu đào tạo của từng cơ quan, đơn vị, từng vị trí công việc, đồng thời, phải dựa trên sự phân tích những “khoảng trống” về năng lực thực hiện công việc của đội ngũ cán bộ công đoàn. Đào tạo, theo định nghĩa chung nhất là quá trình tác động đến con người, làm cho người đó lĩnh hội và nắm vững những tri thức, kỹ năng, kỹ xảo,... một cách có hệ thống để họ có thể thích nghi với và khả năng nhận một sự phân công lao động nhất định, đóng góp phần công sức của mình vào sự phát triển xã hội nói chung. Đó là quá trình làm cho người ta trở thành có năng lực theo những tiêu chuẩn, đòi hỏi nhất định, là quá trình trang bị những
10 kiến thức, kỹ năng mới. Thời gian đào tạo tương đối dài (từ 1 năm học trở lên) và có bằng cấp, chứng chỉ. Đào tạo đề cập đến việc dạy các kỹ năng thực hành, nghề nghiệp hay kiến thức liên quan đến một lĩnh vực cụ thể, để người học lĩnh hội và nắm vững những tri thức, kĩ năng, nghề nghiệp một cách có hệ thống để chuẩn bị cho người đó thích nghi với cuộc sống và khả năng đảm nhận được một công việc nhất định. Khái niệm đào tạo thường có nghĩa hẹp hơn khái niệm giáo dục, thường đào tạo đề cập đến giai đoạn sau, khi một người đã đạt đến một độ tuổi nhất định, có một trình độ nhất định. Có nhiều dạng đào tạo: đào tạo cơ bản và đào tạo chuyên sâu, đào tạo chuyên môn và đào tạo nghề, đào tạo lại, đào tạo từ xa, tự đào tạo... Như vậy, đào tạo được xem như là một quá trình làm cho người ta “trở thành người có năng lực theo những tiêu chuẩn nhất định”. Một định nghĩa chung cho đào tạo cán bộ công đoàn có thể được hiểu như là quá trình làm biến đổi hành vi con người một cách có hệ thống thông qua việc học tập, việc học tập này có được là kết quả của giáo dục, hướng dẫn, phát triển, và lĩnh hội kinh nghiệm theo một cách bài bản, có kế hoạch. Như vậy, đào tạo chính là việc tổ chức những cơ hội cho cán bộ học tập, nhằm giúp tổ chức đạt được mục tiêu của mình bằng việc tăng cường năng lực, làm gia tăng giá trị của nguồn lực cơ bản quan trọng nhất là con người làm việc trong tổ chức. Đào tạo cán bộ Công đoàn là quá trình tổ chức những cơ hội học tập cho họ nhằm trang bị, cập nhật, nâng cao kiến thức, kỹ năng, thái độ làm việc để họ thực hiện công việc được giao tốt hơn, hiệu quả hơn. Với quan niệm như vậy, đào tạo cán bộ công đoàn nhắm tới các mục tiêu chính sau: - Trang bị, cập nhật, nâng cao kiến thức, kỹ năng, thái độ thực hiện công việc của cán bộ công đoàn đáp ứng yêu cầu nâng cao năng lực làm việc hiện tại của cá nhân và tổ chức; - Trang bị kiến thức, kỹ năng, cách thức làm việc đáp ứng yêu cầu tương lai của vị trí việc làm, tiêu chuẩn của cán bộ công đoàn theo yêu cầu của tổ chức;
11 - Trang bị, cung cấp kiến thức, kỹ năng, thái độ và cách thức làm việc cần thiết để giúp cán bộ công đoàn làm quen, thích ứng với vị trí công việc. 1.2. Nội dung của đào tạo cán bộ công đoàn trong tổ chức 1.2.1. Xác định nhu cầu đào tạo Trong những năm gần đây trình độ chuyên môn, chính trị, ngoại ngữ tin học của đội ngũ CBCĐ nhìn chung ngày càng nâng cao; nhiều CBCĐ có trình độ ĐH, sau ĐH, trung, cao cấp chính trị. Tuy nhiên, trong điều kiện công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập ngày càng sâu rộng hiê ̣n nay, công tác huấn luyện bồi dưỡng, đào tạo, nâng cao mọi mặt cho đội ngũ CBCĐ trong thời gian tới cần được quan tâm làm tốt hơn nữa Chương trình đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ công đoàn các cấp, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ công tác công đoàn trong tình hình mới, nhằm xây dựng đội ngũ cán bộ công đoàn có đủ trình độ, năng lực, phẩm chất và có bản lĩnh để đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong thời kỳ mới. Chú trọng nâng cao chất lượng đào tạo, bồi dưỡng cán bộ trong hệ thống công đoàn; gắn công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ với công tác quy hoạch cán bộ”. Tác động của các nhân tố “nước ngoài” đối với hoạt động công đoàn, với cán bộ, đoàn viên, công nhân, lao động là rất sâu sắc, cả mặt tích cực và tiêu cực. Bởi vậy công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ công đoàn nói chung và đào tạo, bồi dưỡng cán bộ công đoàn cơ sở nói riêng cần có những điều chỉnh phù hợp với điều kiện hoàn cảnh mới. Hội nhập quốc tế có tác động trên nhiều phương diện từ khoa học, công nghệ hiện đại được du nhập, người lao động có thể tiếp cận, sử dụng; vốn đầu tư nước ngoài để mở rộng sản xuất, đến sự du nhập tri thức của các nền văn minh thế giới. Quan hệ lao động, nhất là quan hệ lao động trong các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài trở nên phức tạp, tranh chấp lao động và đình công luôn rình rập và có xu hướng tăng lên, xuất hiện một số vụ đình công lớn, vượt ra ngoài khuôn khổ doanh nghiệp.
12 Đặc biệt, toàn cầu hóa và hội nhập quốc tế cũng đưa đến những tư tưởng đa chiều. Không ít công nhân bị ảnh hưởng bởi những dòng văn hóa không lành mạnh. Lập trường giai cấp, ý thức chính trị của một số công nhân bị giảm sút, phai nhạt niềm tin vào Đảng và Nhà nước, vào con đường đi lên chủ nghĩa xã hội. Quá trình toàn cầu hóa, hội nhập quốc tế đã và đang tạo ra những cơ hội mới đồng thời cũng đưa đến nhiều thách thức cho cán bộ công đoàn và hoạt động công đoàn. Trong thời đại mở cửa hội nhập với sự phát triển mạnh mẽ của khoa học thì các phương tiện truyền thông (điện thoại, internet, báo hình, báo mạng...) mà người lao động có thể khai thác, sử dụng là đa chiều. Trong các khối thông tin khổng lồ đó, nếu không có chính sách, định hướng đúng đắn, người lao động vốn ít hiểu biết, rất dễ dàng tiếp thu những mặt tiêu cực của các sản phẩm văn hóa tư sản phương Tây, không phù hợp với truyền thống văn hóa dân tộc. Theo kết quả khảo sát của Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam, trên 95% số cán bộ công đoàn có điện thoại, trong đó hơn 50% số điện thoại có thể nghe nhạc, truy cập internet. Thông qua các phương tiện thông tin, công nhân lao động không chỉ được cập nhật các thông tin liên quan đến tình hình chính trị, thời sự, văn hóa, xã hội trong nước, ngoài nước một cách nhanh chóng, thuận tiện. Qua tiếp thu thông tin, cán bộ công đoàn có sự đồng nhất tương đối giữa quan niệm đạo đức và quy tắc ứng xử của một cộng đồng với những quan niệm đạo đức và ứng xử mang tính quốc tế. Điều này đặt ra cho cán bộ công đoàn những nhiệm vụ phức tạp hơn, cần tiếp thu và sử lý thông tin đa chiều, đa dạng hơn. Do đó, công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ công đoàn cũng cần đổi mới về cả nội dung và hình thức. Bồi dưỡng cán bộ công đoàn tại doanh nghiệp thông qua tổ chức nhiều hoạt động cho công nhân, lao động tại doanh nghiệp. Ban Chấp hành công đoàn cơ sở cần luân phiên phân công mỗi người đảm nhận một nội dung để