Luận văn Thạc sỹ Khoa học Giáo dục: Xây dựng quy hoạch phát triển giáo dục tiểu học và trung học cơ sở huyện Cẩm Xuyên đến 2010

Chia sẻ: Nguyễn Thị Hà Hạnh | Ngày: | Loại File: DOC | Số trang:111

Thêm vào BST

Báo xấu

329
lượt xem 28
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Cơ sở lý luận của quy hoạch phát triển giáo dục tiểu học và trung học cơ sở, thực trạng giáo dục tiểu học và trung học cơ sở huyện Cẩm Xuyên, xây dựng quy hoạch phát triển giáo dục tiểu học và trung học cơ sở huyện Cẩm Xuyên tỉnh Hà Tĩnh đến 2010 là những nội dung chính trong 3 chương của luận văn Thạc sỹ Khoa học Giáo dục "Xây dựng quy hoạch phát triển giáo dục tiểu học và trung học cơ sở huyện Cẩm Xuyên đến 2010", mời các bạn cùng tham khảo để có thêm tài liệu học tập và nghiên cứu.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sỹ Khoa học Giáo dục: Xây dựng quy hoạch phát triển giáo dục tiểu học và trung học cơ sở huyện Cẩm Xuyên đến 2010

Bé gi¸o dôc vµ ®µo t¹o Trêng ®¹i häc vinh ====***==== ®Æng quèc hiÒn x©y dùng Quy ho¹ch ph¸t triÓn gi¸o dôc tiÓu häc vµ trung häc c¬ së huyÖn cÈm xuyªn ®Õn 2010 chuyªn ngµnh: qu¶n lý gi¸o dôc M· sè: 5.07.03 LuËn v¨n th¹c sü khoa häc gi¸o dôc Ngêi híng dÉn khoa häc: pgs - tS. NguyÔn träng v¨n Vinh, 10- 2002 1
Lêi c¶m ¬n Xin dµnh lêi ®Çu tiªn ®Ó ® îc bµy tá lßng biÕt ¬n s©u s¾c nhÊt víi thÇy gi¸o híng dÉn: PGS-TS NguyÔn Träng V¨n - Chñ nhiÖm khoa S§H- §H Vinh ®· tËn t×nh gióp ®ì, chØ b¶o, h íng dÉn, vµ gãp nh÷ng ý kiÕn v« cïng quý b¸u ®Ó luËn v¨n ® îc hoµn thµnh. Víi t×nh c¶m ch©n thµnh xin göi lêi c¶m ¬n ®Õn héi ®ång khoa häc vµ ®µo t¹o cao häc chuyªn nghµnh : “ Qu¶n lý gi¸o dôc “ thuéc trêng ®¹i häc Vinh, c¸c thÇy gi¸o , c« gi¸o ®· tËn t×nh d¹y b¶o, gióp ®ì t«i trong suèt thêi gian häc tËp t¹i tr êng. Cho phÐp t«i ®îc bµy tá lêi c¶m ¬n tíi trêng c¸n bé qu¶n lý bé GD-§T, së GD-§T tØnh Hµ TÜnh; HuyÖn uû, H§ND, UBND, Phßng Thèng kª, UBDS-KHHG§, Phßng TC-TM, Phßng kÕ ho¹ch vµ ®Çu t huyÖn CÈm Xuyªn, ®· t¹o mäi ®iÒu kiÖn ®Ó cã ® îc nh÷ng tµi liÖu, hå s¬ phôc vô cho qu¸ tr×nh nghiªn cøu vµ hoµn thµnh luËn v¨n. Tõ ®¸y lßng xin ®îc bµy tá lßng biÕt ¬n s©u s¾c tíi l·nh ®¹o, anh em chuyªn viªn, c¸n bé Phßng GD-§T huyÖn CÈm Xuyªn ®· ®éng viªn vµ t¹o mäi ®iÒu kiÖn thuËn lîi nhÊt cho t«i trong qu¸ tr×nh häc tËp, nghiªn cøu vµ hoµn thµnh luËn v¨n. C¸c tr êng TH vµ THCS trong huyÖn, c¸c b¹n ®ång nghiÖp ®· tËn t×nh gióp ®ì ®éng viªn t«i trong qu¸ tr×nh häc tËp, nghiªn cøu vµ viÕt luËn v¨n. LuËn v¨n ®îc hoµn thµnh kh«ng thÓ tr¸nh khái nh÷ng thiÕu sãt, rÊt mong tiÕp tôc nhËn ® îc sù chØ dÉn, vµ gãp ý kiÕn cña mäi ngêi. 2
Vinh, th¸ng 10 n¨m 2002 t¸c gi¶ §Æng Quèc HiÒn 3
C¸c ký hiÖu viÕt t¾t CNXH:...........................Chñ nghÜa x· héi CNH-H§H:.....................C«ng nghiÖp ho¸- hiÖn ®¹i ho¸ CSVC:.............................C¬ së vËt chÊt C. Xuyªn :.......................CÈm Xuyªn KT-XH:...........................Kinh tÕ x· héi, KH - CN :....................... Khoa häc - c«ng nghÖ UBND:............................Uû ban nh©n d©n UBDS-KHHG§:...............Uû ban d©n sè - kÕ ho¹ch ho¸ gia ®×nh. DS§T:.............................D©n sè ®é tuæi. GV:.................................Gi¸o viªn HS:.................................Häc sinh TH:.................................TiÓu häc THCS:.............................Trung häc c¬ së THPT:.............................Trung häc phæ th«ng PCGD : ...........................Phæ cËp gi¸o dôc CBQL:.............................C¸n bé qu¶n lý GD-§T:........................... Gi¸o dôc vµ ®µo t¹o. 4
môc lôc Sè trang Lêi c¶m ¬n C¸c ký hiÖu viÕt t¾t Môc lôc PhÇn më ®Çu 1. Lý do chän ®Ò tµi 1 2. Môc ®Ých, nhiÖm vô nghiªn cøu 5 3. Kh¸ch thÓ vµ ®èi tîng nghiªn cøu 5 4. Gi¶ thuyÕt khoa häc 5 5. Ph¬ng ph¸p nghiªn cøu 6 6. Ph¹m vi vµ ®èi tîng nghiªn cøu 6 7. CÊu tróc luËn v¨n 6 PhÇn néi dung 7 Ch¬ng1.C¬ së lý luËn cña quy ho¹ch ph¸t triÓn gi¸o dôc tiÓu häc vµ trung häc c¬ së. 7 1.1. Mét sè vÊn ®Ò cã tÝnh chÊt ph ¬ng ph¸p luËn vÒ quy ho¹ch vµ ph¸t triÓn kinh tÕ-x· héi nãi chung vµ 5
quy ho¹ch ph¸t triÓn gi¸o dôc nãi riªng. 7 1.2. Quy ho¹ch ph¸t triÓn nghµnh GD-§T 15 1.3. Vai trß dù b¸o trong nghiªn cøu x©y dùng quy ho¹ch 26 Ch¬ng2. Thùc tr¹nggi¸o dôc tiÓu häc vµ trung häc c¬ së huyÖn CÈm Xuyªn 34 2.1. §Æc ®iÓm tù nhiªn, kinh tÕ- x· héi huyÖn CÈm Xuyªn 34 2.2. Thùc tr¹ng gi¸o dôc tiÓu häc vµ trung häc c¬ së ë huyÖn CÈm Xuyªn 37 Ch¬ng 3. X©y dùng quy ho¹ch ph¸t triÓn gi¸o dôc tiÓu häc vµ trung häc c¬ së huyÖn CÈm Xuyªn tØnh Hµ TÜnh ®Õn 2010. 55 3.1. Mét sè c¨n cø x©y dùng quy ho¹ch ph¸t triÓn gi¸o dôc-®µo t¹o. 55 3.2. Quy ho¹ch ph¸t triÓn sè lîng häc sinh 60 3.3. Quy ho¹ch m¹ng líi trêng líp cña hÖ thèng gi¸o dôc tiÓu häc vµ trung häc c¬ së huyÖn CÈm Xuyªn ®Õn 2010 67 3.4. Mét sè gi¶i ph¸p ®Ó thùc hiÖn quy ho¹ch 69 PhÇn kÕt luËn vµ kiÕn nghÞ 75 1. KÕt luËn 75 2. KiÕn nghÞ 76 6
Danh môc tµi liÖu tham kh¶o PhÇn phô lôc 7
PhÇn më ®Çu 1 - Lý do chän ®Ò tµi Tõ khi xuÊt hiÖn con ngêi th× còng lµ lóc xuÊt hiÖn c¸c hiÖn tîng x· héi: lao ®éng s¶n xuÊt, giao tiÕp, gi¸o dôc….Con ng êi trong qu¸ tr×nh ®Êu tranh cho sù sinh tån vµ ph¸t triÓn ®· s¸ng t¹o ra lÞch sö cña m×nh. TÊt c¶ mäi ho¹t ®éng x· héi cña con ng ßi ®Òu híng tíi con ngêi, v× con ngêi, phôc vô con ngêi ngµy mét tèt h¬n, tiÕn bé h¬n, v¨n minh h¬n. Vµ ng îc l¹i, chÝnh nh÷ng ho¹t ®éng cña con ngêi lµ ®éng lùc cho x· héi ph¸t triÓn. Con ng êi võa lµ môc tiªu võa lµ ®éng lùc ph¸t triÓn cña x· héi . Mét trong nh÷ng yÕu tè c¬ b¶n, cã tÝnh quyÕt ®Þnh ®Ó thóc ®Èy nhanh qu¸ tr×nh tiÕn bé x· héi ®ã lµ con ng êi. Ngµy nay con ngêi lu«n lµ ®èi tîng ®îc quan t©m, lµ môc tiªu nghiªn cøu cña c¸c nhµ khoa häc, nhÊt lµ khoa häc x· héi. Tõ ngµy cã §¶ng vµ ®Æc biÖt lµ trong thêi kú ®æi míi ë ViÖt Nam, nh©n tè con ng êi lu«n ®îc §¶ng vµ Nhµ níc x¸c ®Þnh ®ã lµ trung t©m, lµ ®éng lùc quan träng cña sù ®æi míi. V¨n kiÖn §¹i héi toµn quèc lÇn thø IX cña §¶ng céng s¶n ViÖt Nam ®· nªu râ ®Þnh h íng chiÕn lîc, t t- ëng chØ ®¹o cña §¶ng vÒ ph¸t triÓn con ng êi: “ … Ph¸t triÓn m¹nh mÏ nguån lùc con ngêi víi yªu cÇu ngµy cµng cao…” Gi¸o dôc ®ãng vai trß chñ yÕu trong viÖc gi÷ g×n, ph¸t triÓn vµ truyÒn b¸ v¨n minh nh©n lo¹i. Trong thêi ®¹i c¸ch m¹ng khoa häc - c«ng nghÖ ngµy nay, tiÒm n¨ng trÝ tuÖ trë thµnh nÒn mãng, ®éng lùc chÝnh cho ph¸t triÓn , t¨ng tr ëng kinh tÕ vµ tiÕn bé x· héi. 8
GD - §T lµ m«i trêng cã tÝnh quyÕt ®Þnh trong viÖc t¹o ra chÊt lîng nguån nh©n lùc - con ngêi. Xu thÕ hiÖn nay trªn thÕ giíi, c¸c níc ph¸t triÓn còng nh c¸c níc ®ang ph¸t triÓn ®Òu coi gi¸o dôc lµ nh©n tè quyÕt ®Þnh sù ph¸t triÓn nhanh vµ bÒn v÷ng cña mçi quèc gia. §Ó t¹o ra con ng êi “ võa hång võa chuyªn ” ®¸p øng ngµy mét tèt h¬n nh÷ng yªu cÇu ngµy cµng cao trong thêi ®¹i míi – thêi ®¹i kinh tÕ tri thøc – víi v¨n minh tin häc th× ®iÒu duy nhÊt lµ kh«ng thÓ kh«ng cã mét chiÕn l îc tæng thÓ vÒ x©y dùng con ngêi. ChiÕn lîc ph¸t triÓn KT-XH trong thêi kú CNH - H§H ®Êt n íc ®Æt GD-§T: “ Thùc sù coi GD - §T lµ quèc s¸ch hµng ®Çu”. NhËn thøc s©u s¾c GD - §T cïng víi KH - CN lµ nh©n tè quyÕt ®Þnh t¨ng trëng kinh tÕ vµ ph¸t triÓn x· héi. §Ó ViÖt Nam cã thÓ nhanh héi nhËp víi céng ®ång c¸c n íc trong khu vùc vµ trªn thÕ giíi, chóng ta cÇn ph¶i cã nh÷ng con ng - êi cña thêi ®¹i míi, con ng êi lµm chñ x· héi, lµm chñ t¬ng lai. B¸c Hå kÝnh yªu cña chóng ta ®· nãi r»ng: “ V× lîi Ých mêi n¨m th× ph¶i trång c©y V× lîi Ých tr¨m n¨m th× ph¶i trång ng êi ” ThÊm nhuÇn t tëng cña Ngêi, §¶ng vµ Nhµ níc ®· lu«n quan t©m tíi sù nghiÖp GD - §T. §iÒu ®ã ® îc thÓ hiÖn qua ®êng lèi, chñ tr¬ng, vµ c¸c chÝnh s¸ch cô thÓ vÒ ph¸t triÓn GD - §T. NghÞ quyÕt Héi nghÞ lÇn thø 2 - Ban chÊp hµnh Trung ¬ng §¶ng kho¸ VIII ®· chØ râ: “ NhiÖm vô vµ môc tiªu c¬ b¶n cña gi¸o dôc lµ nh»m x©y dùng nh÷ng con ngêi vµ thÕ hÖ thiÕt tha g¾n bã víi lý t ëng ®éc lËp 9
d©n téc vµ CNXH, cã ®¹o ®øc trong s¸ng cã ý chÝ kiªn c êng x©y dùng vµ b¶o vÖ tæ quèc; CNH-H§H ®Êt n íc; gi÷ g×n vµ ph¸t huy c¸c gi¸ trÞ v¨n ho¸ cña d©n téc cã n¨ng lùc tiÕp thu tinh v¨n ho¸ nh©n lo¹i; ph¸t huy tiÒm n¨ng cña d©n téc vµ con ng êi ViÖt Nam, cã ý thøc céng ®ång vµ ph¸t huy tÝnh tÝch cùc cña c¸ nh©n, lµm chñ tri thøc khoa häc vµ c«ng nghÖ hiÖn ®¹i, cã t duy s¸ng t¹o, cã kü n¨ng thùc hµnh giái, cã t¸c phong c«ng nghiÖp, cã tÝnh tæ chøc vµ kû luËt; cã søc khoÎ, lµ nh÷ng ng êi thõa kÕ x©y dùng CNXH võa “ Hång” võa “Chuyªn” nh lêi c¨n dÆn cña B¸c Hå ... ”. Trong chiÕn lîc ph¸t triÓn KT-XH cña mçi quèc gia, cña mçi ®Þa ph¬ng, còng nh chiÕn lîc vÒ sù ph¸t triÓn cña mçi ngµnh, mçi lÜnh vùc, mét trong nh÷ng yÕu tè quan träng gãp phÇn quyÕt ®Þnh sù thµnh c«ng cña viÖc ho¹ch ®Þnh vµ thùc hiÖn chiÕn l îc ®ã lµ c«ng t¸c dù b¸o, x©y dùng vµ tæ chøc thùc hiÖn quy ho¹ch, kÕ ho¹ch. Trong v¨n kiÖn ®¹i héi IX cña §¶ng ta nªu râ : “...§æi míi h¬n n÷a c«ng t¸c kÕ ho¹ch ho¸, n©ng cao chÊt l îng c«ng t¸c x©y dùng chiÕn lîc, quy ho¹ch vµ kÕ ho¹ch ph¸t triÓn KT-XH...” §Ó cã ®îc mét nÒn gi¸o dôc ph¸t triÓn, hiÖn ®¹i th× nhiÖm vô kh«ng thÓ thiÕu ®îc ®èi víi chÝnh phñ vµ c¸c ®Þa ph ¬ng vµ ®Æc biÖt lµ c¸c c¬ quan qu¶n lý GD lµ ph¶i dù b¸o tr íc ®îc sù ph¸t triÓn cña gi¸o dôc vµ c¸c ®iÒu kiÖn phôc vô cho gi¸o dôc, tõ ®ã ho¹ch ®êng lèi, chÝnh s¸ch, vµ x©y dùng quy ho¹ch, kÕ ho¹ch cô thÓ vÒ qu¸ tr×nh ph¸t triÓn GD - §T. VÊn ®Ò nµy ® îc héi nghÞ lÇn 2 - BCHTW kho¸ VIII, kÕt luËn cña héi nghi 6- BCHTW Kho¸ IX chØ râ mét trong bèn gi¶i ph¸p chñ yÕu lµ: ®æi míi c«ng t¸c qu¶n lý gi¸o dôc, mµ tríc hÕt lµ ph¶i “ T¨ng cêng c«ng t¸c dù b¸o 10
vµ kÕ ho¹ch ph¸t triÓn gi¸o dôc. § a gi¸o dôc vµo quy ho¹ch tæng thÓ ph¸t triÓn KT - XH cña c¶ níc vµ tõng ®Þa ph¬ng …” ViÖc quy ho¹ch kh«ng chØ tiÕp cËn trªn b×nh diÖn lín ë tÇm quèc gia, mµ nã cÇn ® îc triÓn khai ë c¸c cÊp qu¶n lý kh¸c nhau trong ®ã cã cÊp huyÖn vµ ® îc tiÕp cËn theo vïng vµ theo l·nh thæ. Mét trong nh÷ng c¬ së khoa häc quan träng cña c«ng t¸c x©y dùng quy ho¹ch lµ dù b¸o. Khoa häc dù b¸o ® îc h×nh thµnh vµ øng dông réng r·i trong nhiÒu lÜnh vùc KT - XH, ®Æc biÖt lµ trong vµi thËp niªn gÇn ®©y, trªn c¬ së c¸c dù b¸o, sÏ ho¹ch ®Þnh vµ x©y dùng chiÕn lîc ph¸t triÓn s¸t hîp víi tõng thêi kú. Trong lÜnh vùc GD - §T ®· cã nh÷ng cuéc héi th¶o khoa häc quèc tÕ vµ nhiÒu c«ng tr×nh khoa häc nghiªn cøu vÒ dù b¸o gi¸o dôc trong t¬ng lai. Khoa häc dù b¸o vÒ GD - §T ®ang ® îc quan t©m nghiªn cøu, øng dông vµo viÖc x©y dùng chiÕn l îc, quy ho¹ch, ph¸t triÓn sù nghiÖp GD - §T, ®· cã nhiÒu c«ng tr×nh ®Þa ph¬ng, nh÷ng c«ng tr×nh nµy ®îc sö dông lµm c¬ së ph¬ng ph¸p luËn vµ c¬ së cho viÖc lùa chän ph ¬ng ¸n x©y dùng chiÕn lîc ph¸t triÓn gi¸o dôc. CÈm Xuyªn lµ huyÖn thuéc khu vùc b¾c miÒn trung, vÞ trÝ ®Þa lý kh«ng thuËn lîi, ®iÒu kiÖn tù nhiªn kh¾c nghiÖt. Lµ mét huyÖn thuÇn tuý n«ng nghiÖp, nÒn kinh tÕ - x· héi gÆp nhiÒu khã kh¨n. Nhng sù nghiÖp GD - §T cã nh÷ng bíc ph¸t triÓn v÷ng ch¾c vµ ®¹t ®îc nh÷ng thµnh tùu næi bËt ®ã lµ : ®¬n vÞ hoµn thµnh xo¸ n¹n mï ch÷ sím nhÊt trong c¶ n íc vµ ®îc B¸c Hå göi th khen (1946), lµ ®iÓn h×nh gi¸o dôc CÈm B×nh - l¸ cê ®Çu trong 11
phong trµo gi¸o dôc c¶ níc trong thËp niªn 70(Tkû 20), hoµn thµnh PCGD tiÓu häc 1991, hoµn thµnh PCGD tiÓu häc ®óng ®é tuæi 2001, hoµn thµnh PCGD THCS 2001...Cã ® îc nh÷ng thµnh tùu næi bËt ®ã lµ do sù l·nh ®¹o ®óng ®¾n cña §¶ng bé vµ chÝnh quyÒn huyÖn CÈm Xuyªn, do truyÒn thèng hiÕu häc cña nh©n d©n, do qu¸ tr×nh phÊn ®Êu kh«ng mÖt mái cña c¸n bé, gi¸o viªn vµ c¸c cÊp qu¶n lý GD. Bªn c¹nh ®ã vÉn cßn nhiÒu tån t¹i, bÊt cËp: §ã lµ sù mÊt c©n ®èi vÒ ®éi ngò GV, chÊt lîng häc sinh ®¹i trµ cßn thÊp, lµ viÖc phÊt triÓn hÖ thèng trêng líp,...Mét trong nh÷ng nguyªn nh©n cña sù tån t¹i ®ã lµ c«ng t¸c x©y dùng quy ho¹ch, kÕ häach vÒ sù ph¸t triÓn cña hÖ thèng GD. C«ng t¸c quy ho¹ch ph¸t triÓn GD - §T nãi chung vµ quy ho¹ch ph¸t triÓn Gi¸o dôc TiÓu häc vµ Trung häc c¬ së nãi riªng cña huyÖn ch a ®îc chó träng. Bíc vµo thiªn niªn kû míi, §øng tríc yªu cÇu cña sù nghiÖp CNH - H§H ®Êt níc, cña viÖc ®æi míi ch ong tr×nh gi¸o dôc phæ th«ng hiÖn nay...GD-§T huyÖn CÈm Xuyªn cÇn cã chiÕn l îc vµ c¸c gi¶i ph¸p h÷u hiÖu cho ph¸t triÓn GD-§T giai ®o¹n tõ nay ®Õn 2005 vµ 2010. §©y lµ mét vÊn ®Ò bøc xóc ®Æt ra cho GD-§T CÈm Xuyªn. ChÝnh v× lÏ ®ã, t«i chän ®Ò tµi nghiªn cøu lµ: “ X©y dùng quy ho¹ch ph¸t triÓn gi¸o dôc TiÓu häc vµ Trung häc c¬ së huyÖn CÈm Xuyªn ®Õn n¨m 2010 ”. 2 - Môc ®Ých, nhiÖm vô nghiªn cøu . Môc ®Ých nghiªn cøu: X©y dùng quy ho¹ch ph¸t triÓn gi¸o dôc TH vµ THCS huyÖn CÈm Xuyªn ®Õn n¨m 2010. 12
. NhiÖm vô nghiªn cøu: - Nghiªn cøu c¬ së lý luËn cña quy ho¹ch ph¸t triÓn gi¸o dôc TH vµ THCS. - §¸nh gi¸, ph©n tÝch thùc tr¹ng gi¸o TH vµ THCS HuyÖn CÈm Xuyªn. - X©y dùng quy ho¹ch ph¸t triÓn gi¸o dôc TH vµ THCS huyÖn CÈm Xuyªn - tØnh Hµ TÜnh ®Õn n¨m 2010. - §Ò xuÊt nh÷ng gi¶i ph¸p ®Ó thùc hiÖn quy ho¹ch. 3 - Kh¸ch thÓ vµ ®èi tîng nghiªn cøu . Kh¸ch thÓ nghiªn cøu: Gi¸o dôc TH vµ THCS huyÖnCÈm Xuyªn – tØnh Hµ TÜnh . . §èi tîng nghiªn cøu: Thùc tr¹ng cña gi¸o dôc TH vµ THCS huyÖn CÈm Xuyªn vµ xu híng ph¸t triÓn ®Õn n¨m 2010. 4 - Gi¶ thuyÕt khoa häc HÖ thèng gi¸o dôc TH vµ THCS trªn ®Þa bµn huyÖn CÈm Xuyªn sÏ ph¸t triÓn ®ång bé vµ c©n ®èi, ®¸p øng yªu cÇu n©ng cao d©n trÝ, ®µo t¹o nh©n lùc, båi d ìng nh©n tµi, phôc vô cho sù ph¸t triÓn KT - XH cña huyÖn CÈm Xuyªn nãi riªng vµ tØnh Hµ TÜnh nãi chung, nÕu hÖ thèng nµy ® îc qu¶n lý b»ng mét quy ho¹ch tæng thÓ mang tÝnh khao häc vµ kh¶ thi. 5 - Ph¬ng ph¸p nghiªn cøu Sö dông tæng hîp c¸c ph¬ng ph¸p nghiªn cøu sau: - Nhãm ph¬ng ph¸p nghiªn cøu lý luËn. - Nhãm ph¬ng ph¸p nghiªn cøu thùc tiÔn. - Nhãm ph¬ng ph¸p chuyªn gia. - Nhãm ph¬ng ph¸p kh¸c: so s¸nh, ngo¹i suy … 13
6 - Ph¹m vi vµ giíi h¹n nghiªn cøu §Ò tµi nghiªn cøu trong ph¹m vi bËc TH vµ THCS huyÖn CÈm Xuyªn - tØnh Hµ TÜnh. 7 - CÊu tróc luËn v¨n PhÇn më ®Çu PhÇn néi dung Ch¬ng 1. C¬ së lý luËn cña quy ho¹ch ph¸t triÓn gi¸o dôc TiÓu häc vµ Trung häc c¬ së Ch¬ng 2. Thùc tr¹ng gi¸o dôc TiÓu häc vµ Trung häc c¬ së huyÖn CÈm Xuyªn . Ch¬ng 3. X©y dùng quy ho¹ch ph¸t triÓn gi¸o dôc TiÓu häc vµ trung häc c¬ së huyÖn CÈm Xuyªn ®Õn n¨m 2010. PhÇn kÕt luËn vµ kiÕn nghÞ Danh môc tµi liÖu tham kh¶o PhÇn phô lôc PhÇn néi dung Ch¬ng 1. C¬ së lý luËn cña quy ho¹ch ph¸t triÓn gi¸o dôc TiÓu häc vµ Trung häc c¬ së 1.1. Mét sè vÊn ®Ò cã tÝnh chÊt ph¬ng ph¸p luËn vÒ quy ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi nãi chung vµ quy ho¹ch ph¸t triÓn gi¸o dôc nãi riªng. 1.1.1. Quan niÖm chung vÒ quy ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng. Quy ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi cña mét quèc gia lµ quy ho¹ch tæng thÓ, bao gåm: Quy ho¹ch ph¸t triÓn c¸c ngµnh, c¸c 14
lÜnh vùc vµ quy ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi cña vïng l·nh thæ … Trong ®iÒu kiÖn nÒn kinh tÕ thÞ tr êng c«ng t¸c nghiªn cøu quy ho¹ch cÇn ph¶i ®îc xem xÐt mét c¸ch kü lìng c¶ vÒ néi dung lÉn ph¬ng ph¸p nghiªn cøu ®Ó cã ®îc nhËn thøc ®Çy ®ñ, ®óng ®¾n vÒ quy ho¹ch ph¸t triÓn KT - XH, ph¶i lµm râ ® îc nh÷ng vÊn ®Ò sau: - ThÕ nµo lµ quy ho¹ch ph¸t triÓn KT - XH; - Néi dung cña quy ho¹ch ph¸t triÓn KT - XH; - Ph¬ng ph¸p nghiªn cøu quy ho¹ch ph¸t triÓn KT - XH; - Tæ chøc nghiªn cøu, lËp dù ¸n quy ho¹ch ph¸t triÓn KT - XH. C¸c níc trªn thÕ giíi ®Òu kh¼ng ®Þnh quy ho¹ch lµ vÊn ®Ò cã ý nghÜa to lín c¶ vÒ lý luËn còng nh thùc tiÔn, nh»m môc ®Ých t¹o ra nh÷ng c¬ së khoa häc ®Ó ho¹ch ®Þnh c¸c chÝnh s¸ch, ch¬ng tr×nh ph¸t triÓn KT - XH. Quan niÖm vÒ quy ho¹ch cña mét sè níc nh sau: . Liªn X« vµ c¸c níc §«ng ¢u (cò) quan niÖm quy ho¹ch lµ tæng s¬ ®å ph¸t triÓn vµ ph©n bè lîc lîng s¶n xuÊt; . Anh: Quy ho¹ch ®îc hiÓu lµ sù bè trÝ cã trËt tù, sau ®ã lµ sù tiÕn ho¸ cã kiÓm so¸t c¸c ®èi t îng kh«ng gian nhÊt ®Þnh. . Ph¸p: Quy ho¹ch ®îc hiÓu lµ dù b¸o ph¸t triÓn vµ tæ chøc thùc hiÖn theo l·nh thæ; . Trung Quèc: Quy ho¹ch lµ dù b¸o kÕ ho¹ch ph¸t triÓn, lµ chiÕn lîc ®Ó quyÕt ®Þnh c¸c ho¹t ®éng ®Ó ®¹t tíi môc tiªu. Qua ®ã sÏ quyÕt ®Þnh c¸c môc tiªu míi, c¸c biÖn ph¸p míi; . Hµn Quèc: NhiÖm vô quy ho¹ch lµ x©y dùng chÝnh s¸ch ph¸t triÓn; §èi víi ViÖt Nam: Theo Tõ ®iÓn tiÕng ViÖt th×: “ Quy ho¹ch lµ sù bè trÝ, s¾p xÕp toµn bé theo mét tr×nh tù hîp lý trong tõng thêi gian, lµm c¬ së cho viÖc lËp kÕ ho¹ch dµi h¹n ” Nh vËy cã thÓ hiÓu quy ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi cña mét ®Þa ph¬ng (hay l·nh thæ) lµ b¶n luËn chøng khoa häc vÒ 15
ph¸t triÓn KT - XH (hay bè trÝ hîp lý KT - XH trªn ®Þa bµn l·nh thæ), còng cã thÓ hiÓu quy ho¹ch nh mét c«ng cô th«ng qua c¸c gi¶i ph¸p dù b¸o ®Ó x¸c ®Þnh tèi u c¸c vÊn ®Ò kinh tÕ - kü thuËt, c¸c nhiÖm vô, môc tiªu ®îc tæ chøc thùc hiÖn trong mét tr×nh tù thêi gian vµ mét kh«ng gian x¸c ®Þnh. Quy ho¹ch ph¸t triÓn KT - XH l·nh thæ bao gåm nh÷ng néi dung c¬ b¶n sau: - Tæng kÕt qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi trªn ®Þa bµn l·nh thæ trong 5 - 10 n¨m cña thêi kú tr íc khi quy ho¹ch; - Ph©n tÝch, dù b¸o c¸c yÕu tè vµ nguån lùc t¸c ®éng ®Õn qu¸ tr×nh ph¸t triÓn KT - XH cña l·nh thæ trong thêi gian sÏ quy ho¹ch; - X¸c ®Þnh quan ®iÓm, môc tiªu ph¸t triÓn; - LuËn chøng chän lùa c¬ cÊu kinh tÕ vµ c¬ cÊu ®Çu t ; - X©y dùng c¸c ph¬ng ¸n ph¸t triÓn vµ tæ chøc kh«ng gian - C¸c bíc ®i cho tõng thêi kú 5 n¨m vµ nh÷ng n¨m tr íc m¾t (trong ®ã ®Æc biÖt cÇn thÓ hiÖn râ c¸c ch ¬ng tr×nh, dù ¸n cÇn u tiªn); - C¸c gi¶i ph¸p thùc hiÖn ph ¬ng ¸n quy ho¹ch ®· ®îc lùa chän; Quy ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi trªn ®Þa bµn l·nh thæ cÇn tËp trung vµo nh÷ng vÊn ®Ò then chèt nh : quan ®iÓm, môc tiªu vµ ®Þnh híng ph¸t triÓn c¸c gi¶i ph¸p vÒ c¬ chÕ, chÝnh s¸ch vµ tæ chøc thùc hiÖn, c¸c ch¬ng tr×nh vµ dù ¸n ®Çu t quan träng ®Ó thùc hiÖn môc tiªu, ph¸t ttiÓn cña l·nh thæ phï hîp víi ®Þnh h - íng ph¸t triÓn cña vïng vµ c¶ níc. C¸i chung nhÊt cña quy ho¹ch lµ ® a ra ®îc nh÷ng biÖn ph¸p gi¶i quyÕt c¸c m©u thuÉn vÒ thêi gian, vÒ kh«ng gian cña c¸c yÕu tè ph¸t triÓn, t¹o ra sù ph¸t triÓn kh«ng gian hµi hoµ, hîp lý vµ hiÖu qu¶. Quy ho¹ch cã nhiÖm vô gãp phÇn thùc hiÖn ® êng lèi chiÕn lîc ph¸t triÓn, t¨ng cêng c¬ së khoa häc vµ thùc tiÔn cho viÖc ra quyÕt ®Þnh, ho¹ch ®Þnh c¸c chÝnh s¸ch, phôc vô cho viÖc x©y 16
dùng kÕ ho¹ch, ®ång thêi lµm nhiÖm vô ®iÒu khiÓn, ®iÒu chØnh trong c«ng t¸c qu¶n lý, chØ ®¹o. Quy ho¹ch lµ b íc cô thÓ ho¸ cña chiÕn lîc, cßn kÕ ho¹ch lµ bíc cô thÓ ho¸ cña quy ho¹ch. Nh vËy, chiÕn lîc vµ quy ho¹ch lµ c¨n cø, vµ tiÒn ®Ò cña kÕ ho¹ch. ChÊt lîng kÕ ho¹ch cã ®îc n©ng cao, phï hîp víi nÒn kinh tÕ thÞ trêng vµ ®¶m b¶o qu¶n lý vÜ m« cña Nhµ n íc hay kh«ng chÝnh lµ do kh©u x©y dùng chiÕn l îc vµ quy ho¹ch gãp phÇn quyÕt ®Þnh. Trong c«ng t¸c qu¶n lý th× chiÕn l îc, quy ho¹ch ®îc x©y dùng trªn c¬ së ®êng lèi, chÝnh s¸ch, quan ®iÓm cña mçi tæ chøc vµ ®îc s¾p ®Æt trong mèi quan hÖ chÆt chÏ víi c¸c vÊn ®Ò cã liªn quan nh: Dù b¸o, chiÕn lîc, quy ho¹ch, kÕ ho¹ch, ch ¬ng tr×nh vµ dù ¸n. VÞ trÝ cña quy ho¹ch ® îc x¸c ®Þnh trong mèi quan hÖ gi÷a c¸c kh©u ®êng lèi, chiÕn lîc, kÕ ho¹ch vµ dù b¸o (xem s¬ ®å 1). Trong ®ã: - §êng lèi: Lµ c«ng cô chØ ®¹o ë møc cao nhÊt tæng hîp vµ kh¸i qu¸t nhÊt, trong ®ã nªu ® îc môc tiªu tæng hîp cña toµn hÖ thèng c¸c ®Þnh híng lín ®Ó thùc hiÖn c¸c môc tiªu, x¸c ®Þnh ® îc nh÷ng kh¶ n¨ng nguån lùc cã thÓ huy ®éng ®Ó thùc hiÖn môc tiªu. §êng lèi thÓ hiÖn ®îc tÝnh hîp lý nhÊt qu¸n vµ phï hîp víi ® - êng lèi thuéc cÊp vµ hÖ thèng cao h¬n. S¬ ®å 1. Mèi quan hÖ gi÷a ®êng lèi, chiÕn lîc, quy ho¹ch, kÕ ho¹ch vµ dù b¸o. §êng lèi ChiÕnlîcêng Quy KÕho¹ch lèi hhhho¹chho¹ 17
Dù b¸o - ChiÕn lîc: Lµ cô thÓ ho¸ ë møc ®é toµn hÖ thèng, trong ®ã cÇn ph¶i xem xÐt kü mèi quan hÖ gi÷a c¸c môc tiªu trong nh÷ng ®iÒu kiÖn kh«ng gian vµ thêi gian nhÊt ®Þnh. Trªn c¬ së s¾p xÕp c¸c môc tiªu theo thø tù u tiªn, x¸c ®Þnh môc tiªu kh¶ thi cho tõng giai ®o¹n, ®Þnh h íng chØ ®¹o cã bíc ®i thÝch hîp, ph©n bæ nguån lùc ®Ó ®¹t ® îc môc tiªu. - KÕ ho¹ch: Lµ ch¬ng tr×nh hµnh ®éng, lµ cô thÓ ho¸ viÖc thùc hiÖn 1 hoÆc nhiÒu môc tiªu trong ph¹m vi kh«ng gian, thêi gian vµ ®iÒu kiÖn nguån lùc nhÊt ®Þnh, ngoµi viÖc sö dông tèi u nguån lùc, kÕ ho¹ch ph¶i ®¶m b¶o sù phèi hîp chÆt chÏ, hîp lý gi÷a nh÷ng c¸ nh©n vµ c¬ quan, tæ chøc tham gia thùc hiÖn kÕ ho¹ch, kÕ ho¹ch cã ®Æc trng x¸c ®Þnh lµ ®¬n vÞ. - Dù b¸o: Lµ nh÷ng kiÕn gi¶i cã c¨n cø khoa häc c¸c tr¹ng th¸i kh¶ dÜ cña ®èi tîng trong t¬ng lai. §Æc trng cña dù b¸o mang tÝnh x¸c suÊt, xÐt vÒ mÆt tÝnh chÊt th× dù b¸o chÝnh lµ kh¶ n¨ng nh×n tríc ®îc t¬ng lai víi møc ®é tin cËy nhÊt ®Þnh vµ trï tÝnh ®îc c¸c ®iÒu kiÖn kh¸ch quan ®Ó thùc hiÖn nã. Dù b¸o lµ c¬ së nÒn t¶ng cho viÖc x©y dùng kÕ ho¹ch, quy ho¹ch, chiÕn l îc; khi ®ã dù b¸o ph¶i thiÕt lËp ® îc c¸c ph¬ng ¸n, x¸c ®Þnh ®îc xu h- íng ph¸t triÓn, c¸c môc tiªu cã thÓ ®¹t ® îc, tõ ®ã x©y dùng quy ho¹ch vµ ch¬ng tr×nh hµnh ®éng. Ngîc l¹i, qu¸ tr×nh thùc hiÖn quy ho¹ch ph¶i lu«n lu«n xem xÐt sù c©n ®èi gi÷a môc tiªu vµ nguån 18
lùc, sù ®ång bé gi÷a c¸c hµnh ®éng kh¸c nhau trong ph¹m vi kh«ng gian nhÊt ®Þnh. NÕu gÆp nh÷ng t¸c ®éng cã tÝnh chÊt bÊt thêng th× cÇn ph¶i ®iÒu chØnh môc tiªu, do vËy cÇn thiÕt ph¶i ®iÒu chØnh dù b¸o. 1.1.2. Môc ®Ých, yªu cÇu cña viÖc x©y dùng quy ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi Quy ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi trªn ®Þa bµn l·nh thæ lµ phôc vô cho c«ng t¸c l·nh ®¹o, chØ ®¹o, ®iÒu hµnh vµ ph¸t triÓn KT - XH vµ cung cÊp nh÷ng c¨n cø cÇn thiÕt cho ho¹t ®éng KT - XH cña nh©n d©n vµ c¸c nhµ ®Çu t . Quy ho¹ch ph¸t triÓn KT - XH cña l·nh thæ ph¶i ®¶m b¶o c¸c yªu cÇu sau: ` - ViÖc x©y dùng quy ho¹ch ph¶i gióp cho c¸c c¬ quan l·nh ®¹o vµ qu¶n lý ë ®Þa ph¬ng c¸c c¨n cø khoa häc ®Ó ® a ra c¸c chñ tr¬ng, kÕ ho¹ch, c¸c gi¶i ph¸p h÷u hiÖu ®Ó ®iÒu hµnh qu¸ tr×nh ph¸t triÓn KT - XH cña ®Þa ph¬ng; - Quy ho¹ch ph¶i ®¶m b¶o ® îc yªu cÇu cña nÒn kinh tÕ thÞ trêng, cña tiÕn bé KH - CN vµ yªu cÇu ph¸t triÓn bÒn v÷ng; - Quy ho¹ch lµ mét qu¸ tr×nh ®éng, cã träng ®iÓm cho tõng thêi kú. V× vËy, quy ho¹ch ph¶i ®Ò cËp nhiÒu ph ¬ng ¸n, thêng xuyªn cËp nhËt, ph¶i t×m ra c¸c gi¶i ph¸p, gi¶i quyÕt c¸c m©u thuÈn vµ tÝnh tíi nh÷ng vÊn ®Ò n¶y sinh nh»m ®¶m b¶o sù ph¸t triÓn hµi hoµ cña hÖ thèng tù nhiªn, kinh tÕ – x· héi. - Quy ho¹ch ph¶i lµ kÕt qu¶ cña qu¸ tr×nh nghiªn cøu, ®Ò xuÊt vµ lùa chän c¸c gi¶i ph¸p kh¸c nhau cho c¸c nhiÖm vô kh¸c nhau; 19
- C«ng t¸c quy ho¹ch ph¸t triÓn KT - XH lµ c«ng t¸c tiÕn hµnh thêng xuyªn, ®iÒu chØnh nhiÒu lÇn, cËp nhËt cña sù kÕ thõa vµ ph¸t triÓn. 1.1.3. Nh÷ng nguyªn t¸c c¬ b¶n cña quy ho¹ch ph¸t triÓn Kinh tÕ - X· héi Mét lµ, quy ho¹ch ph¶i phï hîp víi hoµn c¶nh thùc tÕ vµ cã tÝnh kh¶ thi; kÕt hîp gi÷a yªu cÇu ph¸t triÓn vµ kh¶ n¨ng hiÖn thùc. Hai lµ, quy ho¹ch míi ®îc thùc hiÖn cã tÝnh kÕ thõa cña quy ho¹ch cò. CÇn lùa chän vµ sö dông nh÷ng bé phËn quy ho¹ch cò ®ang cßn ph¸t huy t¸c dông, tr¸nh xo¸ bá toµn bé ®Ó x©y dùng míi, g©y l·ng phÝ kh«ng cÇn thiÕt. Ba lµ, kÕt hîp gi÷a ph¸t triÓn träng ®iÓm vµ toµn diÖn; gi÷a sù hoµn thiÖn t¬ng ®èi cña hÖ thèng víi sù kh«ng hoµ thiÖn cña mét sè ph©n hÖ ( ®Æc biÖt trong ®iÒu kiÖn nÒn kinh tÕ thÞ tr - êng hiÖn nay; trong xu thÕ khu vùc ho¸ vµ quèc tÕ ho¸); gi÷a sù kÕt hîp ®Þnh tÝnh vµ ®Þnh lîng. Bèn lµ, quy ho¹ch ph¸t triÓn KT - XH cña ®Þa ph ¬ng (l·nh thæ) ph¶i phï hîp víi quy ho¹ch cña vïng, cña ngµnh vµ cña c¶ n íc. 1.1.4. Ph¬ng ph¸p tiÕp cËn nghiªn cøu quy ho¹ch ph¸t triÓn KT - XH cña ®Þa ph ¬ng Ph¬ng ph¸p tiÕp cËn nghiªn cøu quy ho¹ch ph¸t triÓn KT - XH cña ®Þa ph¬ng (xem s¬ ®å 2 vµ 3). 1.1.5. Néi dung nghiªn cøu quy ho¹ch ph¸t triÓn KT - XH PhÇn 1: X¸c ®Þnh môc ®Ých yªu cÇu cña quy ho¹ch. - Nªu ra nh÷ng vÊn ®Ò c¬ b¶n, quan träng cÇn gi¶i quyÕt trong giai ®o¹n quy häach, nh»m t¹o ra mét b íc chuyÓn biÕn míi trong ph¸t triÓn 20