Luyện thi Ngữ văn - Tuyển tập đề bài và bài văn nghị luận xã hội: Phần 2

Chia sẻ: Trăm Năm Cô đơn | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:53

Thêm vào BST

Báo xấu

549
lượt xem 83
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Nối tiếp nội dung phần 1 tài liệu Tuyển tập đề bài và bài văn nghị luận xã hội, phần 2 giới thiệu tới người đọc những bài văn nghị luận xã hội chọn lọc của học sinh THCS và THPT. Mời các bạn cùng tham khảo nội dung chi tiết.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luyện thi Ngữ văn - Tuyển tập đề bài và bài văn nghị luận xã hội: Phần 2

Khong CO cai toi, benh nhan - nhung ngiroi se mai cdn rang chiu dung nhihig con dau du doi, trong khi ngucri ta van mot mirc 6m ISy cay thanh Hay hirong ve phia mat troi gia va than rang "Vice gay me mai tpi loi lam sao!". i ' ; U K : . I •••• • • . li Khong CO cai toi, lam the nao con nguoi c6 the di toi mpi chan trai D E BAI tren mat dat khi nguai dau tien tao nen banh xe luc nao cung tam niem "Hay humig vi phia mat trai, bong tSi se ngd vi sau ban" (Danh rang "Ta la mot ke pham toi vi da mao hiem vao vung dat cdm". ngon Nam Phi - dan theo Qua tang cuoc song - NXB Thanh nien, 2006). Khong CO cai toi, con nguoi se s6ng nhu the nao day? Song nhu thg Tnnh bdy suy nghi ciia anh (chi) vi cdu danh ngon trin. nao khi khong mot ai dam thay doi cuoc s6ng. Cai toi la nguyen nhan dau tien, la ngu6n nang luwig, la dong luc s6ng, la coi r l ciia t i t ca. Toi goi nhOng nguoi "dat nhiing buoc chan dm tien, c6 duong di hoan BAI L A M 1 ^ toan mai va nhan quan khong vay muon" la "nhijng nguoi khai sang" hoan Ban se lam gi khi ma kho khan duong nhu lap kin h6t cuoc doi ban, toan khong phai la each noi qua hoa m l . "Nguoi khai sang", toi cung khi ma than may m§n khong con m i m cuoi voi ban nua, khi ma xung khong chi danh de ggi nhung bac vT nhan c6 nhidu cong hien, nhiJng con quanh ban toan nhiing tai ti6ng va noi nhuc nha e c h i bua vay...? Dung nguoi CO chi so IQ cao va nhan duoc nhung giai Nobel khoa hoc. "Nguoi cam d6i mat voi nhung thij thach do hay dau hang, pho mac cho so phan khai sang", toi con muon danh cai ten day cao quy ay cho nhung con nguoi da an bai? NSu la toi, chSc ch5n toi se tiSp tuc duong dau voi nhiing kho binh thuong, gian dj, nhung khong hi tlm thuong khi bi6t s6ng voi ca tinh khan do, v i toi luon tin vao cau danh ngon noi tidng Nam Phi "Hay huong va ban nga ciia minh. v l phia mat trai, bong toi se nga ve sau ban". Noi nhu vay de khang djnh rhng trong ban than m6i chung ta luon t6n Anh mat trai rue ro, choi chang la ve dep cua thien nhien, tao hoa. tai "to chat cua nhung nguoi khai sang", noi each khac la cai toi ca nhan! Mot khi chiing ta huong vc phia mat trai nghia la chiing ta da huong ve Thinh thoang bo c6 noi voi toi the nay: "B6 mong con Ion len lam c6 nhirng dieu t6t dep, dat niSm tin vao anh sang mat troi la chung ta da giao, CO mot muc luong on djnh, roi c6 mot nguoi ch6ng thuong yeu day liii lai phia sau nhimg gi xau xa, u am, nhung bong toi ciia kho minh. Con se c6 nhung dua con. Con se huong thu niSm vui luc vh gia khan, vat va. ma khong phai lo lang dieu gi...". Toi cuoi, v i biSt toi c6 the se lam b6 That vay, kho khan la mot phan ciia cuoc song. Cuoc song ciia chung that vpng... V i CO the mot ngay mai toi khong duoc nhu bo toi mong ta khong phai luc nao ciing tuai dep, em dem nhu nang am ban mai. Ma muon, toi se lam ong bu6n. Nhung chSc chSn mot d i l u , toi se lam moi no gi6ng nhu nhOng con gio, c6 khi manh me du ton, c6 khi chi nhe thu de' ban than minh khong h6i han, khong that vong ve minh. Co the nhang luot qua. V i vay de vuot qua nhijng con bao Ion ay, doi hoi a con duong ciia toi se rat dai, rat kho khan... Nhung toi van mu6n xung la chung ta mot ban ITnh s6ng, mot phong each s6ng c6 l i tuong, biet tim " t o i " khi noi v6 ban than minh... cho minh dong luc, niSm tin de diing day sau nhung Ian nga guc. B chang CO ai se di het cuoc doi ma khong mot lan bj vap nga ca. Dieu quan Trhn Tin My Hqnh trong la sau nhiJng lan vap nga ay, chung ta se di nhu thg nao. Do la lijc Lap 12 Van - THPT chuyen NguySn Hue - Hd Dong - Hd Noi chiing ta c\n huong toi mat troi. '
Mat trcri ay c6 the la sy phan dau, no luc trong hoc tap cua m6i sT tu su that vong, sg hai, tri tre. Ho la nhijng nguai de nan long truac kho tung bj that bai trong k i thi vao Cao dang - Dai hoc dang ngay dem on khan, thu thach. O nhung con nguai nhu the. bong toi se luon bua vay. iuyen cha dgi mot ca hoi mai. Mat trcri ay c6 the la niem tin, hi vong vg Hp khong biSt each huang ve anh sang dieu k i cua mat trai cung nhu nhung vu mua boi thu, nhirng san pham dat chSt luxDng cao hon cua nhijng binh tTnh t i m cho minh nhung giai phap hgp l i de giai quySt vin dh. That dang that vong thay, so dong nhung nguai nhu th8 lai thuoc v6 giai tre nguai nong dan, cong nhan mot doi lam lu. Mat trai iy chinh la dpng luc cua chiing ta. Co nhijng c6, cau quy t u dugc sinh ra trong mot gia dinh giup nhijng em be tan tat gat bo di noi dau mat mat cua minh de tim dSn kha gia, quen dugc chieu chuong, suot ngay chai bai, pha phach. H i bj nhung kha nang k i dieu dang an giau ben trong nhirng ca the yeu at... Day bo me mang mo, nat no la lai dCing dCing khan goi bo nha ra di. Hay chinh la anh sang rue ra cua mat troi dang day dan nhCmg bong toi u am nhieu hoc sinh sau khi biet minh thi trugt dai hoc lai c6 cam giac nhu ra phia sau de giup moi nguoi tir tin hon vao mot cuoc s6ng tuai dep dang mat het tat ca, bi that bai tham hai, vgi tim den cai chet de ket thuc cuoc cha a phia truac dai mot each ngu xuan. Co nhieu nguai v i bj duoi viec, that nghiep, n g He-len K i - l a (1880 - 1968) - nguai phu nu vT dai da danh tron dai nan, pha san... dan dSn hoang mang, mat l i tri khong lam chu dugc ban minh cho nhung nguai khong may min bj tan tat. Tuoi tha cua ba phai than dan den sa doa, vuang vao nhieu te nan xa hoi, t u huy hoai ban than song trong bong toi day vat va, kho khan. Chua day hai tuoi, do bi mac luc nao khong hay... Do deu la nhirng con nguoi khong c6 niem tin, y chung viem mang nao nen ba bi cam, di8c, mu hoan toan. Dii thS He-len chi vao cuoc song. cr, van khong nan long, ba bat dau di hoc va tap noi nhung cau don gian, Chua noi a dau xa, ngay chinh ban than toi day da c6 luc toi muon tCr trong su kho khan cua mu va diec. ThS nhung, hang nghi luc phi thuong bo moi thu. Do la khi cuoc song duong nhu quay ngoat vai toi. La khi toi ba da tot nghiep thii khoa truang dai hoc nir Ret-clip va da khong ngung duang nhu da rai xuong vuc tham den toi, chat hep va tCi dong. Quanh toi di thuyet trinh khap cac bang cua nuac MT, di vong quanh thi giai de luc do, noi that vong lan tuyet vong da chiem het tam tri khien toi nhu giup da nhijng nguai bi cam, diec. N h a su giiip da ciia ba ma nhi8u nguai mat het sue song. Can benh ung thu da cuop di cua toi mot thien nguai tan tat tren the giai c6 ca hoi dugc s6ng, dugc lao dong va hoc than. Do chinh la em trai toi va cung la nguai ban than thiet nhat ciia toi. tap nhieu han. Chinh sue manh ciia niem tin vao cuoc s6ng, muc tieu Tiep do la nhOng that bai trong cac ki thi, hoc tap... V a i toi, moi thu hoan cho ban than da thoi thuc ba lam nen nhung k i tich hiem c6 a mot nguai toan sup do. Mai cho toi khi toi phat hien ra sire song ki dieu ciia nhijng tan tat. Ba da "huang vh phia mat trai", "de' bong t6i nga vg phia sau" bong hoa huong duong. Chung la hinh anh ro rang nhat each huong ve nhu the day! phia mat trai. D i i cho re cay bam sau vao long dat, dii cho con ngucri "Hay huang ve phia mat trai, bong toi se nga vh sau ban". Cau danh trong chiing a vi tri t6i tam nao, thi chung van luon song thang, vucxn ngon bao ham mot triet l i , mot quan niem nhan sinh tich cue, mot l o i minh tai nai c6 anh sang mat troi de' hap thu tinh hoa ciia su song. Co le khuyen dung dan: Hay song lac quan, luon tin tudng a mot tuang lai tot do chinh la l i do tai sao nhirng bong hoa huong duong luon tuai tan, khoe dep se den. Nhung dang tiec thay trong cuoc s6ng xa hoi ngay nay v i n khoiin, s6ng manh liet va lau dai den the. 'v •; CO nhieu nguai thieu ni6m tin, khong dam buac tai de "huang vg phia Cac ban a! Biet hi vong va tin tuong vao nhirng dieu tot dep la mat trai". Ho la nhijng con nguai de bj nhan chim trong bong dem ciia phuong thuoc nhiem mau giup chiing ta manh me hon, t u tin hon trong
cuoc s6ng. Co ni6m tin chiing ta se tim thSy su chia se, nang da va tinh giup con ngudi cd dong luc va sue manh. Gap thu thach dii khd khan d8n yeu thuxmg giiJa cuoc song doi thuong day kiio khan, thir thach nay. Vay dau neu khong mat hi vong tijc la ban da thanh cong mot phSn. Du nho nen toi, ban va tit ca moi nguai hay ren luyen cho minh y chi, niem tin nhung thanh cong ay chac chan eiSng se gdp phan "day liii bong tdi". d& luon tin rkng d m6i nguai se c6 mot mat troi chan li luon toa sang, giup CQng nhu hinh anh ciaa cay hoa hudng duang vay, dai hoa luon hudng v6 chiing ta vuot qua moi thij thach trong cuoc song. phia mat trdi de che cho "mam sinh trudng" eiia cay phat trien. Con Tom Cruise da tihig noi: "Khi cuoc dai nhin chim ban nai dong xoay ngudi chung ta "hudng ve phia mat trdi" bang cai nhin hudng v6 tuong hung d&, ban chi c6 hai con duang: Buon'g xuoi de roi chim xuong duod lai. Khi ban nghl ve tuong lai tuoi sang vdi ca sd cua niSm tin thi qua khu day, hoac se hit mot hoi dai va dung cam boi ti6p". la bong toi se khong con bua vay lay ban nira. Vay ban se chon con duang nao? Chac han la con dudng thu hai chu! "Hudng ve phia mat trdi" trude het cho ta su binh yen trong tam Vang, hay chuan bj tinh than de doi mat vai nhiJng thu thach tiSp theo hdn, mot su thanh than vi da ru bd dugc bong tdi; sau dd la cai nhin lac trong cuoc song. Va hay luon tin rang, neu ban "huong ve phia mat troi" quan hon vdi cuoc song. Cd the khi dgc cau danh ngon nay ban dang u thi "bong t6i se nga vl sau ban". budn va ban cho rang: "Ndi thi de nhung lam thi khd"? Ban ai, trong thuc te da cd rat nhiSu tam guong biet "hudng ve phia mat trdi". Ngudi Trdn Thi Hang khae lam dugc tai sao ban lai khong? Lap 10A8 - THPTPhan Dmh Phiing - TP Hd mh Tdi da nhin th^y nu cudi rit tuoi eiia mot chi khuyet tat doi chan, chi dang le ra cd the thuc hien dugc udc ma trd thanh ngudi mau neu khong (VH&TTsS 7+8+9 - 2010) cd vu tai nan giao thong ay. Chi ndi cd luc chi tudng nhu mat het niem tin, moi thij xung quanh trd nen tdi sam khi chi biet minh khong the di 'toi dugc nhu ngudi binh thudng, khi udc ma tCr hdi be khong bao gid trd BAILAM2 thanh hien thuc... Nhung chi hieu ra rang neu cu song mai nhu the chi se "Cuoc song la bai hoc dai cua nhan loai" (Barrie). Va ban da hoc la ganh nang cho gia dinh, xa hdi. Va chi da hoc, da ed gang de trd thanh ke toan trong mot cong ty doanh nghiep, chi la tam guang giiip tdi hieu dugc gi tu cuoc song? Cach dijng day va di tiSp sau nhijng vap nga hay cuoc song khong bao gid dugc ndi hai tir "gue nga". niem tin vao nhijng dieu ki dieu? Chia khoa de md canh cik cuoc s6ng la chi can ban nghl tich cue va lac quan di thi moi viec kho khan se trd De "hudng ve phia mat trdi" khong ehi can su no lire vuon len khong nen rat gian don. Bdi the danh ngon Nam Phi da timg day: "Hay huong ngijng ma con can mot niem tin. Chac ban trong moi chung ta ai cQng ve phia mat troi bong toi se nga ve sau ban". biet tdi cau chuyen Chiec Id cudi cUng cua nha van O. Hen - ri. Lan dau mn Con dudng ma chung ta budc di trong cuoc s6ng khong phSng li ma tien khi dgc cau chuyen tdi da khdc vi tam long nhan ai cua cu Ba-men. Lan thu hai tdi nhan ra su cam thong san se cho nhau eiia nhiing ngudi luon CO nhung trd ngai. Trd ngai iy c6 the la nhimg that bai, kh6 khan, ngheo khd. Va \hn thu ba, tdi hoc dugc each phai song nghi luc, song luon la mot hoan canh eo le hay mot can benh hiem ngheo... Nhung liic gap hudng ve phia mat trdi. Gidn-xi da thoat khdi can benh cua minh bang "bong toi" nhu vay ban can phai c6 niem tin va y chi de "hudng ve phia niem tin vao chiec la cuoi eiing - chiec la van con nguyen ven sau dem mat trdi". Mat trdi trong cau danh ngon la hinh anh an du cho nhiJng dieu
mira gio. N i l m tin da giiip c6 nhan ra minh van con irac m a ve vjnh Na-pa-la va "muon chet la mot tpi". Niem tin la mot lieu thudc quy gia Tai nan giao thong de "ch&a" moi can benh tam hon. "Bong t o i " CO the c6 nhieu nguui muon ru bo nhung c6 thu "bong DEBAI toi" lai giup chiing ta hoan thien minh hon. Do la "bong toi" ciia that bai. Em thay g\ nhung con so ngmri chet va bi thieang do tai nan giao Ban that bai trong cuoc thi dau dien kinh chi v i thua ngucri ve nhat 1/1000 thong theo bao cdo cua Uy ban An toan giao thong: Nam 2007 c6 1.4600 giay? That bai vi bao nhieu Ian di xin viec deu bj tuchoi? Ban se khoVig vu tai nan giao thong, lam chet 13.200 nguai, bi thucnig 10.500 nguc/i. that bai nira neu ban rut ra kinh nghiem. DCmg u ru trach minh va tran Trong thdng 11 nam 2008, tren dia ban cd nude da xdy ra 11,5 nghm vu ngap trong tam trang cua ke thua cuoc. Luc do ban hay huong ve phia tai nan giao thong, Idm chit 11,4 nghm nguai va bi thuang 7,4 nghm mat trcri! nguai. Con hai thdng dau nam 2009 cd 2054 vu, lam chet 1940 nguai, bi thuang 1374 nguai (Diin dan ATGT Bo Giao thong van tai - Uy ban Co rat nhieu nhan to keo ta ra khoi bong toi. Cuoc song luon can ATGT quoc gia tren mqng Internet). ' Chung ta phai lac quan, tin tuong a tuong lai. Thg nhung lai c6 nhiing Theo em, gidi phdp tan gdc chn thifc hien Id g)? La nguai true tiep nguoi khong hieu dieu ay va k i t cue ma ho de lai khong chi' la that bai, tham gia giao thdng hang ngdy, em nghl gi ve tinh trang giao thong nude la noi dau ma tham chi eon la ca cai chet bi thuong... Mot ban gai da cam ta hien nay? dao lam cija vao tay minh tir tij ehi vi khong thi do dai hoc, mot ban trai 16 tuoi da tim den cai ch8t vi be tic trong cuoc s6ng... Khong biet cac BAI L A M ban ay da nghl gi khi khong the thoat ra khoi bong t6i cua chinh minh? Trong mot buoi hop mat giao luu tai Truong T H P T Nguyen Thj Vay lam the nao de biet "huong ve phia mat trai? Don gian la chiing Minh Khai - TP. Ho Chi Minh, mot ban sinh vien nguoi Phap da noi ta hay ren luyen y chi, niem tin va kien thuc. Can nhat la thai do song ciia "Thanh pho ciia cac ban rat dep, nhung xe co luu thong thi kinh khiing ban: phai luon nhin moi thu theo huong mai me va tich cue, cQng nhu qua, lam the nao ma tranh dugc tai nan giao thong". M o t nhan xet that xac dang va day cung chinh la noi lo au ciia tit ea moi nguai sinh s6ng mot bai toan kho khong nen chi giai theo mot each, ma ban phai linh va lam vice tai Viet Nam. Khong ehi doi vai Ha Noi hay TP. Ho Chi dong nghl ra mot huong nao do don gian hon. Minh, ma hau het tren tat ca cac tinh thanh trong ca nuoc van d6 tai nan Mot nguai ban da c6 Ian noi vai toi: "DCmg bao gia nghl ve nhijng giao thong da ngay cang tra nen gay gat, nhOc nhoi tram trong. So vu tai dieu rac roi cau dang gap phai, chi can quan tam den ket qua ciia no de nan giao thong nam sau luon cao hon nam truoc. Chang han nam 2008, cau CO gang". Toi coi do cung la mot each hijxi hieu nhat de minh c6 the ca nude da xay ra 11.580 vu, lam chgt 10.835 nguoi, bj thuang 7.453 huong ve phia mat trai va luon m i m cuai. Con ban thi sao? Doi mat vai nguoi, the ma chi moi 4 thang dku nam 2009 da xay ra 4.165 vu lam chet bong toi ban c6 dii dung cam de vuat qua ehu? 3.160 nguoi, bj thuang 2.428 nguoi. Tai TP. H6 Chi M i n h chi rieng nam ngay nghi le tir 29/4 d i n 3/5/2009 da xay ra 160 vu tai nan lam chet 163 Nguyen Thu Hdng ; Urp 12A4 - THPTNguy'en Due Cclnh - TP. Thai Bmh nguoi, bj thucmg 139 nguoi. Phong CSGT duang bp da bat g i i i 91.282
trirong hop vi pham luat giao thong, 562 nguoi bi tuac giay phep lai xe chay doc, hay leo len IS duang tim each thoat di. R6i man trinh diln "sao va phai di hoc lai luat giao thong... doi ngoi" bat dau, xe tai ISn qua Ian xe eon. Xe eon lach qua phan duong Khi doc qua nhijng s6 lieu nay hk ki ai cung phai giat minh vi sy xe hai banh, xe hai banh ben leo len 18 duong danh cho nguai di bg. Cu6i thiet hai v6 nguai va cua qua khung khiSp, c6 khac gi sir thiet hai do ciing nguai di bg hk 16i di lai tim each len xu6ng long duong tim ke ha "song than" da tan pha mot s6 nuac chau A miy nam truxSc day. ma di. That la v6 cung bat nhao, h6n loan. Vai tinh trang nhu thg nay ma Bay gia cu cam hk ki to bao nao len doc, cung diu thSy noi d6n tai khong va quet, khong xay ra tai nan thi moi la la. ("is nan giao thong. Ma tinh trang nay thirc ra dau c6 xa la gi vai xa hoi chung Mang s6ng con nguai v6n rat quy, th8 ma c6 nhigu nguai cij len xe ta. Ngu^i ta tuyen truygn, neu ra rk nhiSu nguyen nhan de keu goi moi la phong bat mang, nhan hSt ga, gam ru am T, coi thuang mang s6ng cua nguai hay canh giac, kilm chS, tu giac chap hanh nhirng quy dinh ve luat mgi nguai. Co le vi "chua thay quan tai thi chua biSt sg". Nhung hg quen le giao thong, de c6 the tranh nhung tai nan dang tiSc. Ay the ma tai nan rang, mot khi da xay ra tai nan thi da qua mugn, vi cai "so mi g6" ay eo vln cd xay ra. Mot thuc tS dau long la ngay nao a nuac ta cung c6 nhieu khi lai de danh cho chinh minh. , aor nguai bi thiet mang vi tai nan giao thong voi nhung hau qua rk bi tham Thai gian gan day, nguai ta lai phat hien ra canh tai xi xe tai, xe dau long. Vay ma nhiSu nguai vEn chua thay sg, c6 nguai lai noi rang: khach CO nhieu nguai nghien ma tuy. Xin hay tuang tugng chd tren xe ca "Song hay ch&t cung dIu c6 s6. Ong Troi ma da xoa "so hg khau" thi may chue hanh khach ma gap luc cac ong ay thiSu thuoc hay qua "phe chay dau cho thoat" v.v... Nhung nSu tim hieu k! v8 cac vu tai nan giao thuoc" thi chi c6 troi mod biSt dugc tai hoa gi se xay ra cho nhiing hanh thong da xay ra, thi da s6 la do phong nhanh, vugt au, Ian tuyen, chay vao khach v6 tgi nay ma thoi. duang cam, duong ngugc chieu, la do su la dang, thiSu tap trung, khong Con trong cai rung xe hai banh thi xin dung chi do tgi cho nguni dan lam chii dugc t6c do. Do say rugu, thieu ma tuy, cung c6 khi xe da qua lao dgng hay nhimg anh chang "hai lua" a que len la phong nhanh vugt a'u, cu, hu hong ma chu quan khong chiu sua chira. Mot phan nua cung do ma con c6 ca cac vi "so mi eo c6n" ca vat hhn hoi, cung tham gia vi pham duang xa hu hong nang hoac do lu lut gay ra. Bay gia thi iix tre con dSn luat giao thong... Va trong cai ma hon loan nay con c6 ca mau ao trSng hgc nguai Ian, khong ai khong biet den nhi>ng xe ben, xe tai, xe buyt "hung sinh eon ng6i a ghS ph6 thong, nghla la chua eo bang lai xe, ma vln v6 tu than tren dutrng ph6", gay ra khong biSt bao nhieu la tai nan giao thong, thoai mai cho hai, cha ba, khong dgi mu bao hiem, lang lach vi vu tren lam tan nat bao nhieu gia dinh, dua hg vao nhOng hoan canh khon khd, nhung chige xe phan khoi Ian thi lam sao ma tranh dugc tai nan xay ra. chong chat them ganh nang cho xa hgi. Gan day nguai ta con thay cac Nhin chung, tinh trang tai nan giao thong xay ra triln mien lien tue "ong" taxi, "ong" oto con cung c6 luc dang sg khong kem! Khong the tin la do y thuc ciia chung ta ngay cang xu6ng thip. Cai dang lo, dang sg hon dugc u? Hay vui long bo ra mot chiit thi gia quy bau, dung chan tai mot het la vai th6 he tre, nhung nhan t6 tuang lai cua dat nuac, lai thuang s6 nga ba, nga tu nao do, nhat la vao cac gia tan sof, chac chan 100% ban xuyen chung kien su hon loan, v6 trat tu nay, thi se eo nguy ca hk chuac, se dugc chung ki&n tan mk nhung man trinh dien du mgi kieu ciia du mgi hgc doi, rap khuon, r6i se tra nen quen thuge va binh thudng. loai xe. Mot van d8 ma it nguai chju noi ra, do la tinh trang "khong ai Tuyen truyen, ran de, xu phat deu da dugc dem ra ap dung, nhung chiu nhuong ai". Chi can 5 den 7 xe phia truac phai dung lai, the la lap chuyen xu phat con dat nang v6 giao due, eon qua nhe nhang, khong phat tijc (nhat la xe hai banh) se tim du mgi each dS Iu6n lach, dam ngang, huy dugc hieu qua.
Trong cu6n 7am qudc chi cua Trung Quoc, c6 doan ki luc Liru Bj thi khi tham gia luu thong se tranh duge nhieu 16i vi pham. Nhung didu chi6m dugc Thanh Do, da yeu cau quan sir Khdng Minh soan ra mot bo quan trong Hon ca la se giup hoe sinh dan dan quen thuoc vdi nh ngp, trat luat 6i cai t n . V i thSy bo luat cua Khong Minh dua ra qua nghiem khdc, tu ngay tO luc con nhd. Nhijng thoi quen se tdt dep khdi dau cho mot ddi git gao, Luu Bj to ra rSt e ngai, nhung Khong Minh da giai thich: "Neu ngudi sau nay khi hoa nhap va cong d6ng xa hoi. • ^; trieu dai cu da c6 qua nhieu luat le ha khSc thi luat men nen nhe nhang, Phai phat that nang doi vdi nhung Idi vi pham Luat giao thong mdi cdi md. Con nay thai cu lai qua hon loan, nhieu nhuong thi luat moi cua lam cho ho sg ma tu kiem chi lai minh. Nhung x u phat phai cong bring, ta can phai nghiem khac, cung rSn mai c6 the dua dan vao khuon phep, khong bao che ne nang, khong x u oan, x u ep dSn d6n khong "tarn phue ki cuong ducrc". Cung giong nhu mot nguoi bj benh nang, ma thay thuoc khau phue" ma phat sinh ra such6ng d6i. cho toa thu6c qua yeu, khong du lieu lugng, thi chi ton tien ma benh Thanh pho qua rong Idn, dan s6 qua dong ma can bo, chiSn sT CSGT khong khoi vi da nhon thuoc roi. lai qua it, khong du dan trai khSp noi. Toi da chung kien nhDng nai nao CO bong dang can bo, chi6n .si CSGT la y nhu rang moi ngudi chap hanh M o i chi la mot hoc sinh lop 12, toi biet kiSn thuc cua toi con rat han tot, khong dam phong nhanh. vuxrt au v.v... Con nai nao khdng cd su hien chg, nhung khong phai v i the ma khong cam thay bat an moi khi tham dien eiia ho thi v6 ciing h6n loan. Toi timg chung ki6n mot chien sT CSGT gia giao thong tren dudng pho. Cung khong th6 v6 cam, v6 tu truac cam coi len dinh thoi mot ngudi vi pham roi b6ng thay chu ay b«>.c6i nhijng tai nan tham kh6c xay ra cuap di sinh mang cua nhieu ngudi, xuong, lac dau. V i sao u? Co the vi qua met moi, vi qua tai, qua nhiSu vi cung ch3ng the cam long trudc nhijng giot nude mat va nhiing vanh khan pham. Chua noi den chuyen ho cung con phai lo cho ca gia dinh, v g eon, tang ben ban thd cua ngudi da khuSt v i tai nan. Xot xa trudc nhiJng dau ma lien luong thi "khiem t6n" khong dii trang trai eude s6ng hang ngay. thuong, mat mat qua Idn ay, da xui khign toi cam but trai long minh ra van biet rang lutmg tam va trach nhiem ciia ho khdng the phu thuoc vao trang giiy nay, udc mong dong gop mot vai y kien nho be vao cac giai luong thang, nhung nSu cu de' ho phai thi6u th6n mai (ma cong viec thi phap thao gd van de nhuc nhoi nay. het 90%) la d ngoai dudng ph6, bat ke trdi ndng hay mua, thi du cd khoe Trudc het, chung ta can nhd ddn Idi day ciia Bac Ho: " V i Igi ich mudi dcMi dau cung suy sup. Lieu luerng tam va trach nhiem cua ho se dung nam thi phai trong cay. V i Igi ich tram nam thi phai trong ngudi". Chu vimg duge bao lau? Do vay can phai tang luang cho CSGT de' ho tam dii trong den viec "trSng ngudi" v i tre nho se la nhung hat giong tuong lai song ma bdt phan lo chay gao, ho se ranh tay hon de d6n sue cho cong ciia dat nude sau nay. Chung ta nen cho tre tap lam quen va chap hanh lac gin g i u an ninh trat tu trong giao thong. Hoae thudng lien cho CSGT cac quy dinh ciia phap luat trudc khi trudng thanh hoa nhap vao cong irong m6i vu viec vi pham. Thi du: x u phat 100.000 dong, thi trich ngay dong xa hoi. Chuang trinh Giao due Cong dan, giao due luat le giao 20.000 d6ng de thudng cho ho. Toi nghl viec thudng cong khai nay eo thong phai duge chu trong ngay tu Idp mot. To ehue nhting cuoe thi tim the tranh duge nan thu bat hgp phap khae. hieu ve luat giao thong, khen thudng va cong them 1 den 2 diem (tuy ket Cac cap ehinh quySn cung can keu ggi cac quan nhan sau khi da thi qua) vao cac ki thi chuyen dp (cung tuang tu nhu la diem nghe, diem hanh nghia vu quan su trd vh dia phuong, hoae luc lugng Thanh nien hoc sinh gioi cap Quan, cap Thanh ph6...). Neu duge cong them diem vao xung phong tham gia vao cong tae diSu hanh giao thong. Diing ngay tiSn cac k i thi nay, hi vgng se thu hut hoc sinh quan tam nhi6u hon, tim hieu phat ciia ngudi v i pham de tra luong cho ho bSng vdi muc lao dong hang va hoc tap nhieu hon. Va khi da nam vung duge luat le giao thong roi. ngay ciia hg ngoai ddi, de ho an tam ma lam nhiem vu.
Cac ca quan c6 trach nhiem, cac bao, dai can ra sue pho bign, tuyen ben cau ao vg toi vo gao, trong cai coi vg toi dung trau, con dao vg toi truySn rong rai hem nua v l van hoa tham gia giao thong. Dua ra that nhieu ray c6... trong moi trai cay cai Gai nang niu... va ngay ben canh ong, hinh anh cua cac vu tai nan tham kh6c, phd bien cac loi vi pham va cac trong m6i quan ca chiing ta thuang danh... Khong phai mvxm than ai ca, muc phat ban hanh. Viec nay khong chi lam theo phong trao, ma lam toi van a day, trong nhung dieu t6t lanh cua cuoc dai... hang ngay, hang tuan, hang thang a moi noi, moi luc. Di Thich: Toi da noi vai ong r6i, ra khoi than xac h6n chang con la Va cu6i cung, toi nghT, chi c6 khi tSt ca moi nguoi hay vi su an toan, trat tu va van minh cua xa hoi ma tu giac cTiap hanh moi quy dinh, luat Truong Ba: Toi biet... toi hieu... Va toi v i n a day ngay canh ong le giao thong thi mai hi vong tai nan se tCr tu giam bat, xoa tan di n6i lo truac khi hon toi hoa tan vao coi hu khong, de noi vai ong nhirng diSu "song than" dang rinh rap m6i chung ta. tran tra, day dut cu6i cung vS mot cau hoi Ian: "S6ng nhu th6 nao mai la feiw 1 LeVuVdnAnh song?". Chi den giay phut nay toi mod c6 cho minh mot cau tra loi thuc Lap 12A12 - THPTNguyin Thi Minh Khai - Quan Phu Nhuan - su. Cau tra loi nay khong chi danh cho toi ma con ca cho ong nua, D6 TP. H6 Chi Minh Thich a! Ong da tung noi rang "Dugc s6ng la mot hanh phiic". Dieu do qua khong sai. Dugc song a dai la mot niSm may m3n, la mot niem vui v6 "Song nhir the nao?..." ba ben. Hanh phuc khi dugc chao dai, dugc song trong vong tay yeu thuang cija gia dinh, nguoi than, dugc s6ng trong nhijng thu vui nho nho trong cuoc dai... p. DEBAI Nhung lieu s6ng nhu toi c6 phai la s6ng? Song nhu toi c6 phai la Trong doan trich Hon Truong Ba, da hang thit (Ngvt van 12, tap hanh phiic? hai), nhdn vat Di Thich quan niem "Duac sSng Id hanh phiic", nhimg hdn Truong Ba khong chdp nhqn lile do, va thang than chi ra sai lam cua Dugc ong hoa phep lam cho hon nhap vao xac anh hang thit, cu Di Thich: "Ong chi ngh~i dan gidn cho toi sSng, nhung sdng nhu thi nao tuang nhu the, hanh phuc se noi tiep hanh phuc, niem vui se n6i tiep ni6m thi ong khong can Met". vui, cuoc song se tra lai nhu xua im ap va binh yen. Vay ma... c6 nga Anh (chi) hay la nhdn vat Truang Ba, viit mot bdi van nghi luqn ngdn dau moi diSu tra treu bat hanh, kho dau lai bSt dSu tCr day. Toi khong the gon ban vi y nghia cua le sdng cao dep, phdn ddi quan niem sai Idm cua song chung vai vg anh hang thjt dlu rSng mang than xac anh ta. Toi Di Thich. khong con dugc vg toi, con toi, dugc cai Gai va ban be yeu thuang va quy trong nhu xua. Dau rang mang than xac anh hang thit, hon vEn la nguyen BAI L A M ven hon toi. Gia dinh, nguoi than xa lanh, ban be roi bo. Vai ai, toi cung Di Thich: Truang Ba, ong a dau? 6 dau? bi nghi nga, sg hai. Nhu thS, toi dau con phai la toi nua. Toi dau con la (Giua mau xanh cay vudn, giiia Ian khoi trSng lung linh, h6n Truang chinh minh, dau con la mot Truang Ba - nguoi lam vuon voi thii vui tao Ba chap chon xuat hien...) Truang Ba: Toi v i n a day. Toi v i n a ngay ben canh nhung nguoi toi nha choi cd, cham soc cay coi... dau con la nguoi chong, nguoi bo, nguoi thuong yeu, ngay tren bac cira nha toi, ngay trong anh lua vg toi nau com. ong hien hau cao quy ngay truoc. Ma thay th§ vao do la cai vat quai go
m a n g t e n : " H 6 n Trircmg Ba, da hang t h j t " . L i e u o n g c 6 hieu n o i dau d o n duac. K h o n g the ben trong m o t dang ben ngoai m o t neo dugc. T o i m u 6 n ay? L i e u o n g c 6 hieu cai b i k i c h ay k h o n g ? •m:xi"t'
T i n h y^u tieng noi d a n toe chimg nao ho vSn g i u vung tiSng noi cua m i n h t h i chang khac gi nSm dutrc chia khoa chon lao tCi". V o i each n o i so sanh, g i a u h i n h anh cau n o i da k h a n g d i n h mot chan l i bSt diet d 6 i v o i m o i dan tpc tren thS g i a i : T i S n g noi dan tpc c h i n h la n g u o i bao ve q u y bau nhSt nhn doe lap dan tpc, l a Dfe BAI: y6u t o quan t r p n g nhSt g i u p giai p h o n g dan tpc k h o i ap buc, giir viJng Trong truyen Buoi hoc cuoi cung cua An-phdng-xa Dd-de (Ngu van 6, duac tieng n o i la nSm vijng chia khoa g i a i thoat g o n g xiSng, no le. > tap hai), nhdn vat thhy gido Ha-men dd ndi vdi hoc sinh cua mink: "Khi T a i sao lai n o i n h u vay? ; , \ mot dan toe rod vdo vdng no le, chung nao ho van giu vung tieng noi cua rninh thi chdng khdc gi nam duac chia khod chon lao tu ". T i e n g noi dan tpc la ngon ngO c h u n g duac m o t c p n g d 6 n g xa h p i su Em CO suy nghi gi ve y kien do? (*) d u n g de giao tiSp. D i i n g tiSng n o i t h d n g nhat la m o t dae d i e m c h u yeu eua dan tpc. Gii> v u n g duac tiSng noi t h i se k h o n g bao g i a quen T o qu6e, BAI L A M 1 se l u o n ap u l o n g nhiet t i n h yeu nuac. T r o n g eac cupe each m a n g g i a i L o n g yeu nuac dau c h i bSt n g u o n t u t i n h yeu m o t cai cay t r d n g truoc p h o n g dan tpc eiing v o i c h i i t r u o n g d u a n g l 6 i lanh dao d u n g dSn, t h a i e o nha, m o t t r i l n de l o n g gio hay m o t d o n g su6i t u o i mat... m a no con bat va n h u n g dieu k i e n vat chat khae t h i y thuc g i u g i n ban sic van hoa, t i n h n g u 6 n t u m o t t i n h yeu t u o n g c h u n g gian d i song lai v 6 c u n g cao dep, c6 yeu tigng n o i dan tpc se tao ra m o t sue m a n h t d n g h o p v6 t i n h thSn doan sue m a n h to I o n vucrt qua m o i xiSng x i c h , g o n g c i i m , do la t i n h yeu tieng k6t, y ehi quySt c h i e n , quyet thSng de dau tranh bao ve dan tpc. V u t bo n o i dan toe. N o i n h u thSy giao H a - m e n : " K h i m o t dan toe rod vao v o n g tiSng noi dan tpc, k h u a c tiJ tiSng n o i dan tpc la tir c h o i ban sic van hoa eua no le, c h i j n g nao ho v i n g i u v u n g ti6ng n o i cua m i n h t h i e h l n g khae g i dan tpc. M o t dan tpc thuc su doe lap k h o n g chi t u do v6 mat c h u q u y l n , nSm duge chia khoa eh6n lao t u " ( trich BuSi hoc cuSi cung, An-phong-xa lanh t h d ma h o n het la g i u v u n g duac ban sic van hoa rieng. V a n hoa lai D 6 - d e ) . C a u n o i da khiSn cho m o i c h u n g ta phai suy n g h l ve t i n h yeu ket tinh trong ngon n g u dan tpc. M o t k h i ngon n g i j da b i d 6 n g hoa, b i lai ti&ng n o i dan toe t r o n g m o i hoan eanh... cang m5t d i tinh hoa dan tpc t h i viee t u danh mSt m i n h , trof thanh ke p h u Buoi hoc cudi cung la cau ehuyen ke ve hanh t r i n h nhan thuc cua cau thupe " a n n h a a d a " se la diSu t§t ySu. V i le do, t r o n g tit ea cupe x a m lang, be Pha-rang, m o t cau be h a m c h o i , l u o i hoc, bj c a m do k h i thay l i n h Pho ke x a m luac l u o n dat van dS no d i c h van hoa len hang d§u. N h u vay, t i n h tap tanh ma k h o n g biet c h u n g la ke thu dan toe. M o t cau be eo t i n h each yeu tieng n o i dan tpc g i u m o t v a i t r o nhat d i n h , m o t siic m a n h to I a n t r o n g va nhan thuc n h u thS, n h u n g k h o n g k h i dae biet cua b u o i hoc Phap van qua t r i n h dSu tranh, bao ve va giir g i n phat t r i e n m o t dat nuac. cu6i c u n g da c a m hoa va cai bien e m , l a m thay d d i ea ban t u t u o n g , t i n h T i n h yeu tiSng V i e t eua n g u o i V i e t , cua dan tpc V i e t l a m o t m i n h c a m eua e m d o i v o i que h u o n g , dat nuac dae biet la thai do hoe tap tieng c h u n g h i i n g h 6 n cho chan l i sang n g o i do. T i d n g V i e t cua c h u n g ta c6 m o t me de. Ijch sir lau d o i . L j c h sir tiSng V i e t la l i c h s u cira d o i s6ng t u t u o n g , t a m X a y dung mot tinh hu6ng nhan thuc eo su thay ddi do, A n - p h o n g - x a h o n , t i n h c a m n g u o i V i ^ t , l a l i c h sir b 6 n n g h i n n a m d u n g nuac v a giu D6-de da gui t a i chung ta mot thong diep giau y nghTa, mot bai hoc v 6 cung nuac k i e n euang, bit khu§t. C o n n h a m o t n g h i n n a m BSe thupe, k h i dk sau sic. T h o n g diep do duoc gui gSm qua cau noi eua nhan vat thay Ha-men nuac bj eac trieu dai p h o n g k i e n p h u o n g Bic ki tiep do h p , c h i i n g thuc v o i hoc tro trong buoi hoc cu6i cting: " K h i mot dan tpc r a i vao vong no le, hien chien d i c h d 6 n g hoa hit nhan dan ta hpc chir N h o . C o n n h a t a i t r a m
n a m bi thuc dan Phap d o h o , chiing thirc hien chinh sach d6ng hoa theo trong nhieu ban tre van v6 t u sang tao ra nhirng thu ngon ngir hoc tro l o i Tay hoc, A u hoa. Tirong chung tieng Viet s e bj Han hoa, Tay hoa... khong CO trong t u dien, van thoai mai sang tao ra thu ngon ngu "doc hieu tuong chiJTig tiSng Viet se bj ngon ngQ" ngoai iai, don guc trong dau irirong dugc chet lien", van v6 tuchem vao nhirng cau tiSng Anh, tiSng Hoa, nua van hoa. Vay ma tieng Viet van dune bao ton, luxi giiJ",.. ti, = tay, nua ta mot each tu do, v6 y thux; giat minh truac mot doan van cua Ti6ng Viet van "s6ng"... s6ng trong loi an tieng noi gian dj hang ngay mot chang thanh nien nuac ngoai xa xir viSt v6 n6i nha que huang bang ciia nhan dan, song trong nhiing cau ca dao, Ian dieu dan ca a m ap a n tinh. tieng Vict trong khi biet bao ngircVi lai ch6i bo ti6ng me de than ihuang. thuy chung, song trong nhiJng trang tha thuan Nom day huxyng vj dan toe Tat ca dcu bat nguon tCr thoi quen sudung tieng ninVc ngoai, tir suy nghT ciia Nguyen Trai, trong nhirng trang Kicu ciia cu Nguyen Du, trong nhChig noi nhu the mai la "sanh dieu", mai dung mot, tir thai do coi ihuang hoac van tha lang man thanh "tarn lua bach hmig vong hon ca mot the he" tri ihicu y thirc giir gin su trong sang ciia tieng Viet. thiic Tay hoc, trong nhirng cau tha ciia Liru Quang V u : "Oi tieng Viet nlm Hieu ro dugc dieu do, moi nguai chung la phai nhan thu-c ro tinh yeu dcit cay, nhu ruong / 6ng tre nga va mem mai nhif ta"... doi vai tieng me de. Tinh yeu do khong chap nhan su pha tap, lai cang, Tren the giai, nhCrng hoat dong bao ve tieng noi dan tpc luon dugc lam dung tieng nuac ngoai. khong chap nhan nhung each noi thiSu van quan tam. Nuck Nga d a chon mot nam lam "Nam tieng Nga", nirac Phap hoa, Ihieu Hch su trong giao tiep. Tinh yeu do khong mau thuan vai viec cung rat quan tam dSu tu xay dung "Cong dong Phap ngCr", chinh phii tiep thu tinh hoa ngon ngir nuck ngoai "Ti&ng ta phai phat trien. Tat ca Trung Quoc da c6 quy dinh ve viet ten thuong hieu, ten ciia cac ca quan, van de la lam sao bao dam cho sir phat trien nay dien ra mot each vung to chuc, cong ty theo nguyen tac chij Han. chac tren ca sd von cu cua tieng ta, lam cho tidng ta them giau, nhung 6 Viet Nam ta, tij xa xun yeu cau bao v e tieng noi dan toe da dugc van giir dugc phong each, ban sac tinh hoa ciia no" (Pham-Van Dong). dat ra nhu mot noi dung quan trong. Vua Tran Due Tong xuong chieu cho Chii tjch Ho Chi Minh da tung noi: "Tieng noi la thir ciia cai v6 ciing quan dan khong dutrc bat chuac tieng noi dan toe khac. Nguyen Trai nhan lau ddi va v6 cung quy bau ciia dan tcK. Chung ta phai giir gin, quy trgng manh nguai nuac t a khong dux^c bat chuac ngon ngir de lam loan ngon no, lam cho no pho bien ngay cang rgng khap". Trach nhiem nay thugc ve ngO nuac nha. H6 Chi Minh da tung phe phan can benh noi chii: "Ciia ai? Mot cau hoi kki nhung khong phai khong c6 Idi dap. La ciia tdt ca mgi minh c6 ma khong diing lai di muon ciia nutk ngoai, do chang phai la ngudi nhung dac biet doi vdi the he tre horn nay. Chung ta can phai biit dau 6c quen y lai hay sao?" yeu va quy trgng tieng Viet, phai thuong xuyen ren luyen kT nang, bao ve T u hao v d sir giau dep ciia tiSng Viet qua cac thai ki Hch sir lai thay tieng Viet, c6 y thuc ve su phat trien tieng Viet. Hay luon tam niem: xot xa, dau dan truac nguy ca mai mot ciia tieng Viet, truac sir bien dang TCn chi Met neii tieng toi hien mat ciia tiSng Viet ngay nay. Tieng Viet hay la the, dep la the, c6 sac thai bieu Til) toi sdn sang nham mat huong xuoi! i ;.,. , cam va cSp do nghia that phong phu va tinh \i la vay ma nguai ta lai thay Cau be Pha-rang trong hoan canh dac biet ciia buoi hgc cuoi cung da thg nhirng tu xin 16i, cam on, dong y bang nhiJng tu sorry, thank you, ok CO budc ehuyen bien mdi trong suy nghi. nhan thirc va tinh cam. Con ban, mot each tuy tien, moi liic moi nai. T u hao, biet on, ghi cong biet bao ban se lam gi ngay bay gid de the hien tinh yeu tieng noi dan tgc mot each nguai da va dang giir gin su trong sang ciia tieng Viet lai chat xot xa, giat cu the va ro rang nhat? minh truac con s o 4,56 trieu k&t qua "bao dong tinh trang sii" dung sai Nguyen Thi My Lan tieng Viet" tren Google giat minh vai chinh minh khi minh cijng l a mot Urp 11 Van - THPT chiiyen Hung Vinmg - FIni Tha
BAI L A M 2 ciim, xieng xich. Nhung de lam nen dilu ki dieu nay, dau phai chi la su Cuoc s6ng v6n chua dimg nhung be bpn, ngon ngang. Giira vong len tieng cua mot ca nhan, mot con nguoi, no doi hoi phai la su tong hop quay tat bat ciia cuoc mmi sinh ban ron ta de dang lang quen nhung gia nhilu tidng noi tao thanh nguon sii-c manh Ion lao. Do chinh la tieng noi trj vTnh hSng duac ISng kit tin nhung dilu binh dj, than thuoc. Truyen ciia ca mot dan tpc. Vay, vi sao, tieng noi dan tpc lai c6 dupe sue manh ngSn BuSi hoc cudi cung (A.D6-de) la mot truyen ngan gian di va cam to Ion den the? Nhu ta da biet, doi vai moi con nguai khi ta cSt tiSng noi dong vi6t v6 mot trong nhung gia trj vTnh hang ay. Do chinh la tinh yeu la bie'u hien ciia mot tam hon dang vui s6ng - nghla la chira dung su yeu tieng noi dan toe. Gia tri iy dupe nen don trong mot buoi hpc cuoi ciing, ghet, gian hon. Khi ta cat tieng noi la trai tim dang dap nhip cpng huong lang lai trong tam can nhCtng nhan vat trong truyen cijng nhu bao dpc gia vai cuoc doi bao la rpng Ion. Vai mot dan tpc, liic gian nguy, giir virng nhung xuc cam kho gpi ten va kho noi nen loi. Trong cai giay phut x6t tinh yeu doi vai tieng noi dan tpc la mot bieu hien cu the, sau sac ciia tinh xa. nghen ngao ma b6i h6i, xao xuySn iy, nhan vat thay Ha-men da noi yeu dat nuac. Bdi su "giir viing" ay la mot niem tin sSt son, la t^m long vai hpc sinh ciia minh cau noi de lai nhidu y nghla sau sac: "Khi mot dan thuy chung vai to quoc. Hon nira, tieng noi dan tpc con la cpi ngu6n, g6c tpc roi vao vong no le, chimg nao hp van giii vijng tieng noi ciia minh thi tich de ta khang dinh su ton tai ciia mot quoc gia. chang khac gi nam dupe chia khoa chon lao tii!" Han moi chiing ta con nha den bai tha than Nam quoc son ha ciia L i Cau noi cua thay Ha-men da c6 tac dung khoi sang nhung tam hon Thuong Kiet dupe ngam to trong hai ngoi den Truong HSng va Truong non not, vung dai, no cung la mot chan li the hien sy nhan thuc sau sac Hat da lam reu ra tinh thin quan T6ng. Do chSng phai la bieu hien cua cua mot con nguod ve vai tro cua tiSng noi dan tpc. "Mot dan tpc rai vao tinh yeu nuoc, tinh yeu tiSng noi dan tpc hay sao? Do chSng phai la dan vong no le" nghla la hp bi troi bupc, bi cam tii ve mat the xac cung nhu tpc ay da nam dupe chia khoa ch6n lao tii r6i hay sao? " tinh than. Thong thuong, trong nep cam, nep nghl cua ta - mot khi dan Cau noi ciia thay Ha-men dua ta tro ve vai hien thuc mot lop hpc nho, tpc ay roi vao con bi cue nhu the thi chi c6 mot con duong duy nhat, mot noi do CO cau be Pho-rang va nhung nguoi ban. That xa xot biet bao khi con duong cuoi ciing de vupt thoat no. Ay la con duong tranh dau, vung nhiing con dan ciia mot dat nuoc lai khong giir dupe tieng me de cua dan day. Nhung bang su sau sac ciia mot con nguod tung trai, thay Ha-men da tpc minh. Gang xa xot hon khi hp lai phai hpc thir tieng cua chinh ke dang phat hien ra dupe mot siic manh npi tai c6 tac dpng ghe goni, c6 kha nang thong tri tren dat nuoc hp. Vay, mot khi tinh yeu tieng noi dan tpc bi danh thay doi dupe cue dien tinh hinh - biSn mot dan tpc tu bi troi bupc trong mat, mot khi nhiing thuong dan ciia dat nuoc ay khong con dinh hinh vong no le den nSm dupe chia khoa ch6n lao tii. Sue manh ay c6 tu tieng trong tam thuc minh tieng me de nghia la dan tpc do dang tu dem minh noi dan tpc. vao vong no le. Phai chang, tu tuong cot loi ciia An-phong-xo D6-de da Tigng noi - do la linh h6n ciia mot quoc gia, mot dan tpc. No mang bat gap quan diem ciia Nguyen An Ninh trong TiSng me de - Ngubn gidi ban sSc rieng khong the hoa trpn giira dan tpc nay vai dan tpc khac. Vai phong cdc dan toe hi dp hue: "Tieng noi la nguoi bao ve quy bau nhat m6i nguoi, do chinh la "tiSng me de". TiSng noi ay that thieng lieng, nen dpc lap cua cac dan tpc, la yeu to quan trong nhat giiip giai phong thanh kinh ma cung that gkn gui, than quen. Liic binh thuong, no c6 the cac dan tpc bi thong tri... Vut bo tieng noi dan tpc duong nhien la khuoc la "Tieng me goi trong hodng hon khoi sdm / Cdnh dong xa cd trdng ru tii" niem hi vpng giai phong giong noi.... Choi tij tieng me de dong nghla nhau ve", c6 the la "Tieng cha goi khi vun cdnh nhom lua / Khi cheo voi tir choi su tu do ciia minh". thuyen, gieo mq, luc dm noi"... Den luc nguy nan nhat, tieng noi ay tra Tinh yeu tieng noi dan tpc dau chi la thuoc do tam hon tinh cam va thanh mot thu vii khi sdc ben de ch6ng lai ke thu, de coi troi mpi gong y thuc ciia con nguoi truoc van menh ciia dat nuoc, tinh yeu ay con la mot
thu finh cam b6n chat, thucrng trirc, phap phong va dau dau trong tarn can Khong hieu sao khi nhac den tinh yeu doi vdi ti6ng ndi dan tpc. vdi va huydt quiin ciia m6i ngudi. A i da tung la mot \u khach tha huong sau tieng me de, toi khong the quen dugc nhung cau tha gan rupt cila nha tha bao nhieu nam trd lai que cu, han se khong quen hai cau tha xuc dpng Liru Quang V u . ciia Ha T r i Chuong: "Khi di tre, luc ve gia / Giong que khong doi, sucmg Trdi dcit rong giau sang bao thu tieng ,, • , i. , pha mdi dhu ". Cai quy gia nhdt con lai cua que huong, do chinh la giong Cao quy thcim tram rue ra, vui tuoi ^, , ^ , que, ky la phan hon cot, phan mau thjt trong tam hon con ngudi ma ho Tieng Viet rung rinh nhip dap trdi tim nguai... ,,,,,. giO dugc ven nguyen. Tinh yeu ay dau chi bieu hien d moi ca nhan, ma Nhu tieng sao nhu day dan mau nho... no con CO mot sue Ian toa sau xa tdi dong dao nhieu Idp ngudi. The he Ai phieu hat n(ri (han trcri g()c he vli''tH cac iiha ihcr ihupc phong trao Tha mdi chang phai la "da yeu v6 cung thu Co goi tham tieng Viet mdi dem khuya... tieng trong may muxri thg ki da chia se vui buon vdi cha ong", chang phai {Tieng Viet - Luii Quang Vu) la "hp da don tinh yeu que huong trong tinh yeu tieng Viet". Suy den cung. "giiJ vihig tieng ndi ciia minh" nghla la ta dang giu gin Biii Thi Cam Hang Up I I Van - THPTchuyen Ha Tinh - Ha Tinh ban sdc van hoa cua dan tpc. Cai ban sac ay von duac det nen tu nhijng gi binh d j , gan gui nho nhat, tir nhijTig cai gian don mpc mac. Thuc te, ta * De bai va goi y each lam in trong kho CO the phat hien ra duac no, mot khi ta dang hit thd bau khi quyen Tuyen tap etc hai va hai van NLXH, li\p mot, tr.56 tinh thSn ciia no, qua quen vdi no. Bdi vay, moi chung ta phai biet giCr gin sir trong sang ciia tieng me de, ciia tieng noi dan tpc. Giir gin nghla la ta khong lam cho no bi thui chpt, bi pha tap, bj lam dung mot each qua Gia trai dat muc. Bdi su thiit, trong nhihig ngirdi tre the he 8X, 9X d nuxVc ta hien dang ton lai nep nghi "sung ngoai", dang c6 nhChig bieu hien lam xau di D E BAI sLr"giau va dep" ciia tieng Viet. Nhung " g i i r g i n " tieng noi dan tpc khong dong ngjila vdi vice "Ta ve ta tarn ao ta / Dit trong du due ao nhci vein -4/!/; (chi) hay viet mot hai van nghi hum .\d hoi khodng 600 tu vai de h
cuoi cung cua thang 3. Trong ngay nay, cac thanh ph6 tren th6 gioi dang DSt con cho m6i nguoi nhan ra rhng minh khong he don doc, khong hh ki tham gia vao Gia Trai Dk se l l n luot t6 chuc til dien tO 20gia din le loi. Ta biSt rhng trong the gioi rong Ion c6 nhiJng con nguoi bhng 21 gia theo gia dia phuong. Khong chi mang y nghTa trong viec giam nhijng hanh dong nho be cua minh dang ciing nhau giu \iy mau xanh Immg dien tieu thu trong mot gia dong ho dien ra sir kien, Gia Trai Dat cho Trai Dat. Chinh vi vay, Gio Trai Dat khong chi la 60 phut tat den dh cao viec tiSt kiem dien nang noi rieng cung nhu nang luong noi chung. cua the gioi. Hon the no thuc su la 60 phut lung linh. Lung linh vi loai Nhu chung ta da biSt, loai nguDi dang dirng trirac mot thii thach to nguoi da va dang y thuc dugc trach nhiem ciia minh truoc nhung loi keu Ian: cac ngu6n tai nguyen tren trai dat la c6 han. Nhieu tai nguyen nhu goi ngay cang khan thiet cua Trai Dat. j K . i . i /; ;IM' ^ dau mo, than da... dang dan bi can kiet. Trong khi do loai nguai dang su Dii moi chi la nam thir ba dugc to chuc nhung Gio Trai DSt da thuc dung tai nguyen mot each bat hop li, tham chi v6 cung lang phi. Gia Trai su tra thanh mot ngay hoi cua loai nguoi tien bo nham phat di mot thong DSt ra doi chinh la de nang cao y thuc cua con nguoi ve viec su dung hop diep manh me: Hay bao ve moi truong. Nam 2007 la nam danh dau su ra li tiet kiem cac nguon nang luong khong the tai tao. Viec lam nay khong doi cija Gio Trai Dat vol chi mot thanh pho tham gia la Sydney. The chi giup duy tri nguon tai nguyen ma con giam toi da lugng khi thai trong nhung, trong ngay 29-3-2008, da c6 371 thanh pho ciia 35 qu6c gia ciing moi truong. HSng ngay, viec lam dung cac thiet bi dien, nhiet dang thai huong ung su kien nay. Rat nhieu boat dong c6 y nghla da dugc to chuc ra hau khi quyen nhiSu loai khi doc hai. Cac loai khi nay dang pha huy nham khuyen khich moi nguoi tiet kiem nang lugng bao ve moi truong. tang ozon, gay nen hieu irng nha kinh lam trai dSt nong len kem theo O thii do Tel Aviv, Israel, mot buoi bieu dien ngoai troi voi nang lugng nhiJng hau qua ma chung ta khong the luong truac duac. Chinh vi vay, chi bang may quay tay da dugc to chuc. Tai cong vien Phoenix, Dublin, viec tat den tiSt kiem nang luong chinh la dS bao ve cuoc song cua moi nguoi ta da dung mot kinh thien van cd Ion cho moi nguoi ngam sao chung ta khoi nhirng tham hoa thien nhien dang ngay cang manh hon, trong Gia Trai Dat. Dac biet Gio Trai Dat con c6 sir tham gia cua nhiSu du dpi hon. Nhung tren tat ca, Gia Trai Dat ra dai da tac dong manh me nguyen thu quoc gia, cac nhan vat hang dau the gioi nhu Nij hoang Dan dSn y thuc cua moi con nguoi. Trong khat vpng tri thuc, loai ngiroi Mach, chii tjch WWF... Tat ca da minh chung cho mot the gioi san sang chung ta da va van dang khong ngung tran tra vai cau hoi tai sao c6 hgp tac de bien nhijng loi keu goi thanh hanh dong mang tinh chat thong chung ta va chung ta tir dau tofi. Nhung phai chang da d8n luc chung ta diep: Tat den, bat tuong lai. Tinh than ay lai cang dugc the hien ro hon phai tu dat ra cau hoi rang loai nguoi se di ve dau, Trai Dat se di ve dau trong Gio Trai Dat dien ra tir 20gid den 21 gio ngay 28 - 3 - 2009. Da c6 khi no dang hang ngay phai gong minh ganh chju hang tram tan khi thai, toi 1539 thanh pho tren khap the gioi dang ki tham gia sir kien nay, mot nhung dong song den, nhiing vung bien ch&t... T§t ca su that do khiSn con so it ai ngo toi khi ket thuc Gio Trai Dat 2008. Co the noi day la mot con nguoi phai giat minh tu hoi minh da, dang va se phai lam gi, lam trong nhung chien dich van dong bao ve moi truong Ion nhSt tu truoc din nhu thS nao de cihi vot cuoc song cua chinh minh, cuu vot Trai Dat - nay ma loai nguoi dugc chung kiSn. Chau Au la chau luc dSu tien tham mai nha chung ciia nhan loai. "Chi v6i mot hanh dong nho ban dang gia Gio Trai Dat. Lan lugt thap Effel ciang kinh do anh sang Paris r6i ca chung tay cuu ca th& gioi". Do chinh la khau hieu ciia Gio Trai DSt ciang thap nghieng Pisa, Italia chim trong bong t6i. Tai chau Phi, Kim tu thap la cau tra lai nhihig ai dang ban khoan ve viec minh se lam gi cho hanh Ke-6p cung lan dau tien mat hiit trong bong dem cua hoang mac A i Cap tinh nay. Hay tat den, tiet kiem nang lugng, giam khi thai ra moi truong, de huong ting chiSn dich. 6 chau A, chinh quyen thanh pho Bac Kinh lai la chiing ta dang ciing nhau bao ve trai dSt than yeu! Dong thai Gia Trai bay to sir ling ho toi gia Trai DSt bang each cho tat loan bp he th6ng chieu
sang cua san van dong To chim. Va du phai dgi d i n ghn 12 g i a d6ng ho chi vay nguai dan con di thuyen ra tha hoa dang tren song Hoai tao nen sau nhimg chau M l cung buac vao G i a Trai Dat voi n h i l u hoat dpng c6 mot khung canh lang man cu6n hut du khach. Hinh anh do khong chi y nghia. Tai New York. Hoa K i , Lien hop qu6c cung cho tSt dien tru .so mang y nghia bao ton gia trj van hoa dan tgc ma con gop phSn bao ve ciia minh de chinh thuc phat di thong diep: Cong dong qu6c te se cCing moi truong, de lai mot an tugng kho phai ma trong milt ban be qu6c t6. nhau hanh dong de bao ve Trai Dat - ngoi nha chung ciia nhan loai. Qua do, chung ta da chung to mot each manh me rhng: Viet Nam sin u:. Sir thanh cong ciia Gia Trai Dat con c6 sir dong gop Ian ciia cong sang hcTp tac voi cong dong quoc te de giai quySt van de mang tinh chdt dong cu dan mang. Trong 60 phiit ciia Gia Trai Dat da co rat nhieu man toan cau bao ve moi truong, chong bien doi khi hau. Hien tugng G i a Trai Dat khong chi mang y nghia xa hoi to Ian ma hinh irang web, blog... chuyen sang mau den hoac mau sam nhir mot bieu con CO tac dung giao due tu tuong loi song diing dan tich cue cho thS he tirang cho viec ung ho Gia Trai Dat. Ciing vai do. thong tin ve Gia Trai tre. Nhung em be mau giao da cung nhau ve nen buc tranh trai ddt lung Diit da du-gc tuyen truyln rong rai qua cac kenh truyen hinh hang dau the linh giua muon ngan vi sao de gui tang cho cac anh chj tuyen truygn giai nhu BBC, C N N , NBC... Theo mot irac linh, trong vong 24 gia truoc vien. Dira em toi dang hoc lop 4 dii c6 buo'i hoc them vao t6i thu 7 vHn khi d\ln ra Gia Trai Dat, moi giay cum tij Gia Trai Dat duxyc nhac tai 300 dan di dan lai bo me phai tat dien. Hom nay, do c6 the v i n chi la uac lan. Da CO 1.5 trieu mang xa hoi ling ho, 3 trieu luxDt nguoi xem truyen mo, la y thirc ma cac em c6 dugc qua nhung lai day d6 ciia thay c6. hinh true tiSp va video v6 G i a Trai Dat. NhQng con so day an tupng do Nhung ngay mai chinh cac em .se thay doi the giai, xay dung nen mot da cho thay sue Ian toa manh me ciia sir kien G i a Trai Dat, chiing to y hanh tinh xanh nhu chiing ta hang mong mu6n. G i a Trai Dat ra dai con thuc ciia con nguai truac nhihig van de toan cau. gop phan nang cao y thuc cong dong cho cac ban tre. Hg la nhiing sinh Nam 2009 cung danh dau Ian dau tien Viet Nam tham gia G i a Trai vien da di den timg nha hang, quan an de dan ap-phich tuyen truySn cho Dfit. Da CO tai 5 thanh pho chinh thuc dang k i lham gia sir kien. Diing G i a Trai Dat. Hg la nhijng "greenagers" ciia truang Ha Noi - 20h30 phut ngay 28 - 3 - 2009, Pho Thii tuang Hoang Trung Hai ciing Amsterdam da to chuc "Ngay mau xanh" tat dien vao gia ra chai 20 Chii tjch Uy ban nhan dan thanh pho Ha Noi da tat chiec cong tac tugng phut ciia ngay thu 6 hang tuan. TSt ca, bang nhung hanh dong nho be trung va tat ca cac bong den xung quanh Nha hat Ion ciing vut tat. The dang chirng minh cho mot the he tre biSt quan tam va sEn sang hanh nhung man dem khong keo dai dugc bao lau khi ma hang ngan cay nen dong vi nhiing van de xa hoi. da dugc cac ban tre thap nen tao mot khong khi lung linh, ki ao. Ngay sau Co nguai ban da noi rang: "Uac gi mot nam khong chi c6 mot G i a do, cac danh thang noi tieng nhu den Ngoc San. Trung tam hoi nghj Quoc Trai Dat". Diing the, nhung tai sao chiing lai khong bien thanh ph6 minh gia, san van dong M I Dinh, ho Hoan Kiem, Ho Tay cung Ian lugt chim thanh mot Hoi A n thu hai? Tai sao truang chiing ta khong c6 nhiing vao trong bong toi. Anh nen cung da thay the cho anh dien tai nhieu thanh "greenagers" de ciing nhau tao nen nhiing khong gian xanh xung quanh pho tren khap ca nuac nhu Nha Trang, TP. Ho Chi Minh, Da Nang... minh. Hay mang G i a Trai Dat ve thanh pho ban, ngoi truang ciia ban! Ngay tren bai bien tha mgng, cac ban tre thanh pho bien Nha Trang da Hay Cling nhau' tat den, bat tuang lai! Cling nhau nhay miia xung quanh nhOng anh lira bap biing. Qua do nhirng tinh ban "xanh" da dugc ket noi de cung nhau giir lay mau xanh cho dat Thai Manh Cw&ng nucVc, que huong. Nhung dac biet nhat phai ke den Hoi A n , nai ma ngay U'yp UAl K37 - THPT chuyen Phan Boi Chan - TP. Vinh - 14 am lich hang thang deu tat dien, moi nha thap nen, den long. Khong . Nghe An
thanh, khong gia doi. Co nhieu nguai khi soi guang cam thSy khoan Tam girong khoai, khoan khoai chdng phai vi thSy minh dep, ma khoan khoai bdi le biet rang minh con dang hien huu trong cuoc s6ng nay, the da la DE B A I dieu hanh phuc lam! Lam nguai soi guong nhu mot thoi quen, soi guang nhu mot nhu cau tham ml thiet y&u ciia cuoc song... nhung Tam guang la nguai ban chan thdnh suot mot dai rninh, khong bao khong thieu nhOng ngudi c6 soi guang mot ddi ma chua bao gid biSt gia biet xu ninh ai, du do Id ke virang gid uy quyen hay gidu sang hdnh chinh xac khuon mat that cua minh. C6 mia mai khong chu? R6i trach tien. Du guang cd tan xuang ndt thit thi van cu nguyen tam long ngay guang doi tra khong phan anh dung su that, dij su that van dang siJng thing trong sgch nhu tit liic me cha sinh ra no... Cd mot guang mat dep sd trong guang! Phai chang guang doi tra hay long ngudi quanh co? soi vdo guang qud Id hanh phuc. Nhung hgnh phuc cdng tron ven han neu Phai chang chinh bdi con ngudi iy doi tra, che giau su that, nen d\x c6 cd mot tam hon dep de moi khi soi vdo tam guang luang tam sdu thdm soi mai thi cu thay nhung hinh anh khac nhau? La guong gat ngudi hay md long khong hS then. Con tdm guang bang thuy tinh trdng bac, no van long ngudi gia doi? Id nguai ban trung thuc, chan thdnh, thdng than, khong he ndi doi, cQng khong bao gia biet ninh hot hay doc dc vdi bat cu ai. (Theo Bang Scm, U Ma cuoc song dau chi la chuyen dau t6c vdi dang v6c, nu cudi, cap mat vdi hang mi qua chiec guong soi. An sau trong anh vaii nu cudi ay tot, Ngifvdn 7, tap mot, tr. 84 - 85, NXB GD, 2003) con la ca mot the gidi, mot cuoc song muon mau. Mudn biet nhan each Hay neu suy nghi ve nhung van de duqc ddt ra trong bdi van tren. ra sao thi cung phai nhd den guong soi, ma chiec guang nay chac chan phuc tap hon, tinh te hon do chinh la chiec "guong cuoc ddi". Moi trudng BAI L A M ta dang song, ban be ta dang giao du,... tat ca deu la tam guong ki dieu Co chang trong phut giay thinh lang nao cua cuoc doi, chung ta tir hoi, phan anh nhan each chung ta. Chiec guong cuoc ddi cho ta cai nhin that bay lau nay ta soi guxmg that nhieu, diem trang that cong phu, da bao gia rong trong tijng moi quan he nhung cung cho ta cai nhin that sau trong ta nghi den chinh nhOng tam guung soi qua doi quen thuoc ay dang dong nhan each ciia minh. Guong soi thuy tinh phan anh tron ven toan bo vai tro quyet djnh cho ve dep thanh thoat cua ta. Guang - ngutri ban khong khuon mat con ngudi, guong cuoc ddi phan anh nhan each con ngudi. qua xa la voi bat ki ai trong chung ta voi net gian don va tinh chat phan anh Vay guong gi se phan anh nhung gia trj tham sau nai tam hon con ngudi? trung thuc von c6. Nhung chSng mot giay it 6i nao ta nghi den guong de' Do chinh la tam guong tam hon - mot tam guong dae biet, mot tam guong chiem nghiem nhung dilu gian dj tir cuoc s6ng qua no ca. Vay thi sao ta lai chi duge nhin thay bdi doi mat cua luong tam, hay do la tam guong luon khong danh mot khoang thai gian de "tinh lang", de nghi ve thong diep hay ngu tn trong long moi ngudi. mon qua tinh than y nghTa ma tSm gutmg mang lai cho chung ta . That dang hoai phi cho nhOng lhang nam, nSu ta chi mai me diem La guang do, la mat phang phan chieu hinh anh trung thuc cua tat trang ve ngoai de dep trong anh mat ngudi khac ma tu lau quen di viec ca nhUng gi soi vao. Nhung, neu chi la guang vai chijng ay y nghTa ren giua cho tam hon them dep - mot net dep dung nghTa, mot net dep don thuin thi se khong trd thanh mot v^n d l de chung ta phai ban cai. that tron ven. Hay soi lai tam hon minh, lieu rang tam hon ciia moi ngudi Tam guang, do con la nguai ban trung thuc giiip con nguai song chan trong chijng ta da du t6t, dii dep de thap sang cuoc 10 hanh tran the chua?
Ban chat ciia moi nguxri la cleu sa hiJu mot tarn hon dep. thuan khiet. The nhmig VI dau ma lam hdn ay hi vSy ban, tro nen den toi, xau xa? Lam Tinh than vi nghia ngutri bao bien cho diSu do, ho do 16i cho hoan canh, moi trirong s6ng qua khdc nghiet. Vay c6 dung nhirthe? La long ngutri khong vihig vang, DE BAI khong the giir cho tam hon trong sach truac nhung dieu den toi hay bai Sau khi hoc xong doqn tich Luc Van Tien cihi Kieu Nguyet Nga cuoc s6ng qua nhieu sir bon chen, cam bay...? Da bao gia chung ta nghl (NgiJt van 9 - tap mot), c6 hoc sinh da phdt hieii: "ITnih dnh nhan vat Luc minh c6 the s6ng nhu tSm guong kia, ngay thdng, trung thirc, chang doi Van Tien qua Id mot ngucri anh hung, la tam gumg nghla hiep tuyet vcri tra, chdng xu ninh ai de nhOng nam thang ta dang song khong phai la nhinig chi lei trong qud khii, con hien nay khong c6 nhihig con ngucri nhu song hoai, .song phi, song ho then? Lam luc, sir doi tra se mang den nguon vqy nira ". Tu nhan thuc ve xd hoi hien nay, em hay viet bai trao ddi vcri Igi Ion. Nhung ban c6 nghl mot nguoi chi biet doi tra thi se song het doi ban hoc sinh tren. vai cai "mat na" ma hp dang mang khong? Nhugiao su Hwang Woo Suk, Dai hoc Qu6c gia Seoul, Han Quoc. 6ng tra nen noi tiSng nhacac cong BAI L A M 1 trinh nghien cuu ve nhan ban nguoi. Nhung sau do, cac cuoc dieu tra da Trong cuoc song hien nay, khi ma xa hoi dang ngay cang phat trien phat hien ra rang cac nghien cuxi ciia ong Hwang de khong c6 that. 6ng di kem vai cuoc song canh tranh de muu sinh ngay cang gat gao hon, c6 da nhan rk nhi6u tien cua nuac dS nghien cihi, nhung lai du^ ra ket qua khong it nguai chi biet cham lo vun ven cho hanh phuc cQa minh. Dilu gia mao. Ong da noi d6i ca th6 gioi. Den day, chac han khong ai trong do lam cho khong it ban tre hien nay c6 mot quan niem sai lam ve tinh chung ta la khong biet hau qua xay ra vai ong Hwang. Co dang khong than vj nghla trong cuoc song. Hp cho rhng hinh tuang Luc Van Tien khi ong danh doi niem tin ciia moi nguai, danh dir cua chinh minh, thay trong qua khuchi con la ao tuang trong xa hpi hien nay. The nhung, thuc vao do la tien ciia, la danh tieng? Nhung cuoi cung thi sao, ong da mat te CO phiii nhu vay? Toi dam chac vai cac ban la khong! Xung quanh tat ca, mat tien, mat danh dir, mat niem tin... Ong c6 the got rua cho sach chung ta van con rat nhieu nhung tam guong nghla hiep tuyet vai, nhijng danh dir chinh minh? Sao nguoi ta khong the song nhu chigc gutmg, nhu nguoi anh hung c6 the chung ta da biet hoac chua biet dang hang ngay chinh cai tam long ngay thdng trong sach tir liic cha me sinh ra no, dii tan giup do moi nguoi dem lai binh yen cho cuoc song. xutmg nat thjt van mai ven nguyen? Chiing ta co le khong ai la khong biet den nhan vat Luc Van Tien - Hay danh mot phut ngan ngiii - mot phiit tron ven trong cuoc song mot trang nam nhi giau nghla khi, cao thupng, san sang xii than vi nghla. qua nhieu ban rpn de chiem nghiem ve cuoc song, ve nhOng bai hoc quy Khong mang song chet ciia ban than, chang dii bao Ian xong thing vao gia ma tam gucmg kia mang lai. Di nhihig nam thang ta dang song bon cuop "dang dang sat khi" de cuu nguoi bj nan. XuSt hien truoc mat khong phiii ho then, hay song ngay thang, song trung thirc, chang bao ta lijc nao cung the, Luc Van Tien mang dang dap ciia mot hiep .sT, mot gia xu njnh ai nhu nguoi ban guang trung thuc. Ban than toi luon tu nhii nguoi anh hung ra tay cuu doi. Chang la nhan vat li tuang mang day dii minh nhu the. khi phach pham chat ciia nguoi quan tir ngay xua. Va c6 le cung chinh vi tam long nghla hiep do ma Luc Van Tien c6 mot sire song lau ben trong Trail Tliuy Dung long moi nguoi dan tir xua den nay. Lcrp 9/12 - THCS Minh Dire -Q.I- TP. Hd Chi Minh
The nhung, hien nay chung ta lieu con c6 nhirng Luc Van Tien nhu nghiep trung hoc pho thong vua qua, hai cau ban Dung va Quang tren thS? Do la cau hoi ma c6 le trong chiing ta ai clang da mot ihn dat ra cho duong di thi da cuu nguoi bj nan va cham thi 15 phiit... Hoang da dugc minh. Dung trirac cuoc dai dang ma rong truac mat, khong it ban tre dac each vao truong Hai Quan, hai ban tre kia cung da dugc xet d6 t6t dang ban khoan v6 gia t n cupc song, ve each song va each nhin cuoc doi. nghiep ma khong phai thi lai. Co nhiing nguoi ich k i da noi rSng tai sao Ro rang rang giiia vong xoay ciaa nen kinh te thi truong, con ngircri dang lai CO su v6 l i do? V6 l i u? Khong hh. Bdi voi hanh dong ciixi nguoi ciia phai vat Ion tirng gio de kiSm biia an. Nhung khong vi the ma tinh than minh, hp da vugt qua mot each xuat sic bai thi vh sir truong thanh, bai thi vj nghla CO the dugc xem nhe. Hien nay c6 khong it nguoi to ra bang quan CO gia trj hon bat cu bai thi nao ma cac ban trai qua truoc do. R6i vEn con vai sir bat binh ciia xa hoi. Co nhiing su bang quan vi khong dam dau rat nhieu nhijng tam guong nghla hiep khac van dang ngay dem giiip do tranh, khong mu6n "ruuc hoa va than". Nhung cung c6 nhirng sir bang nhQng manh doi kho khan dau tranh ch6ng lai cai ac. Tat ca hp dhu xung quan dSn mire v6 cam don hen. No khiSn moi chung ta cam thay ho then dang dugc ton vinh. Boi hp la nhirng con nguoi tuyet v o i , voi nhirng tam dau don vh sir tha hoa ciia dao due con nguai. Khong dau sao dugc khi hon cao dep tuyet voi. Hp xirng dang la nhijng hiep sT. DSu hp khong co ngiroi ta phai ban hanh ca dieu luat ve euxi ngiroi bj tai nan khi tham gia nhijng phep mau, nhirng thanh guom, nhung chinh vi vay hp cang tra nen giao thong, trong khi dang le ra do la trach nhiem, luong tam ciia moi cao ca va dang tran trpng. Boi khong phai ai cung dam don nhan n6i dau, ngucri. Chung ta dang xay dung mot xa hoi van minh, ay vay ma cai dieu sir thiet thoi ve minh de mang den hanh phiic cho nguoi khac. tuofng chimg nhu la tir nguyen do lai bj nhiing con nguai "van m i n h " , coi Trong doi song hien nay con c6 rit nhieu van dS doi hoi sir dong gop thuong xem nhe. Ciing khong dau sao dugc khi do day van con nhijng chia se ciia tat ca mpi nguoi trong xa hpi. V i vay ma tinh than nghla hiep con nguoi chi quan tam den Igi ich ca nhan ma bat chap Igi ich cong ngay nay cang phai hieu mot each rpng hon, thoang hon. Do la su cam dong. Khong chi c6 vay nhieu nguoi con xem tinh than v i nghla la mo thong va san sang giiip do ngucri ngheo, nan nhan chat doe da cam, dong ho, xa X I , tham chi la manh khoe de kiem tien, true l o i . Tai sao ho khong bao gap thien tai, tre em bj benh hiem ngheo, hien mau nhan dao... Dau nhin thay hay khong muon nhin thay rang cuoc doi van con rat nhieu van eon nhijng sir ich k i , hep hoi nhung chiing ta cung khong the khong nhirng ngucri san sang giijp do nguoi khac, tham chi phai hi sinh ca ban kinh ngae truoc nhiJng nghla cu dep de ciia moi con ngucri. Do la eon so than minh. Toi duong nhu cam thay c6 ai dang bop nghet trai tim minh hang tram ti dong quyen gop dugc trong nam qua de ung hp dong bao lii khi nghe tin mot chang trai muoi bay tuoi vi cuu ban khoi dien giat ma lut. Do la nhirng sinh vien tinh nguyen moi miia he lai ra di de giup do mat di doi tay va mot ben chan. M u o i bay tuoi anh dang diing truoc bao nhirng mien dat con ngheo kho cua To qu6c. Do la nhQng chien sT da hi uioc mo hoai bao ciia ban than minh. Anh muon kiem tien phu giiip cha sinh trong lue eiiii dan khoi hoa hoan, thien tai... Vang, cam on tat ca, me de nuoi cac em an hoc. Th6 nhung trong cai giay phiit ma long thuong cam on nhijng tam long da cho ta thSu hieu dugc gia trj cupc s6ng, nhirng ban da chien thang tat ca, anh da quyet dinh ciru ban. Mot sir hi sinh qua hanh dong, viec lam da dem dSn cho ta niem tin vao tinh thSn vj nghia... Ion lao va qua dau don. Ta tir hoi rkng lieu nhiJng con ngucri dang sung La mot hpc sinh, toi luon y thiiic dugc rSng cupc s6ng khong chi toan suong tren dau khd ciia ngucri khac c6 dam nhin th2ng vao mat anh, vao mau hong cung khong phai ehi c6 mot mau den. Nguoi ta se Ion len, se C O the tat nguyen ciia anh. R6i hp c6 timg nghe den mot chang trai ten phai thoat ra khoi the gioi c6 tieh dep de de nhin thang vao cupc song. Co Hoang, da lao minh xuong dong song Gianh lanh buot de ciiii ba mucri nhijng nguoi bj roi vao thSt vpng vi hp ehi nghe thay, nhin thSy nhieu dieu sau nguoi trong vu dam do kinh hoang ngay 28 Tet. Trong ki thi tot xau xa, de hen. Phai chang chinh nhirng djnh kiSn sai lam ngay tu nho da
lam mat di y ihvcc vj nghTa ciia moi con nguoi? Phai chang nhung sir that Cuoc song x6 bo, con nguai phai tit ta ngugc xuoi bon chen vao ve tinh thhn nghTa hiep, vh nhijng tSm long se chia cSn phai dux^c ton vinh vong danh Igi de muu sinh. Va nhiSu khi cuoc muu sinh iy khign khong dh cao hon n&a? De the he tre ngay nay c6 mot each nhin cuoc song tich it nguai tra nen ich k i , nho nhen chi biet song cho ban than. Nhung cung circ dung diin hon, lit do se lam duoc nhieu viec c6 y nghla hon cho ban CO nhung nguai dii ehju vat va, bj hoan canh chi phoi, rang buoc vSn bi6t than, gia dinh va nhijng nguoi xung quanh. yeu thuong, quan tam chia se va giup da nhiJng nguoi xung quanh. Nhu Co the noi tinh than nhan nghTa la truyen thong dao due cao dep cua vay CO the thay, cuoc song nay that phong phu: c6 biet bao Luc Van Tien dan toe ta dugc hun due qua cac the he 'lix ngan xua. Va trong thai dai vSn dang am tham giup nguai ma khong doi tra on nhung cung khong ngay nay tinh thSn ay lai vSn can phai duy tri va phat trien. Chi mong sao thiSu nhijng ke bang quan, v6 trach nhiem voi xa hoi. Tir do de thay lai cac ban tre hay nhin cuoc song mot each tron ven va vj tha. Nhu hang noi cua ban hoc sinh tren la chua thoa dang. T a khong to hong, nhung dem ta nhin len bSu troi dau c6 toi tarn va lanh leo, thi ta biet rang ngoai cijng dimg nen nhin cuoc song bang cap kinh den nhu vay. Chung ta can vu tru bao la kia van c6 muon ngan vT sao dang toa sang. Toa sang mot phai nhin cuoc song bang doi mat tinh anh nhung cung phai dat dao cam each tham lang... xiTc, de thay thuc tS van con c6 biet bao Luc Van Tien tren khSp neo Thai Mqnh Cudng duong dat nuoc. Tuy c6 the do chi la mot hanh dong nho, tham chi khong Up IIAl - THPTPhan Boi Chau - Vinh - Nghe An dang ke, nhung cung diJ de chiing to ho biet giup do nguoi khac va quan tam toi cuoc song xung quanh. D i duong thay c6 nguoi gap kho khan, ban CO the khong ngan ngai giiip do, hay khi nhin thay c6 mot tai nan giira BAI L A M 2 duong, ban nhanh chong den giup goi taxi dua nan nhan di benh vien. Do Cuoc song la mot tong the hai hoa giCra ca nhan va dong loai, gii>a chang phai la nhung nghTa cu, hanh dong cao dep het sue dang quy nhu cho di va nhan lai. Co le trong chiing ta, ai cung da Hon mot Ian quen di ciia nhiing chang Luc Van Tien "Giifa dumg thay viec hat bmh chang ban than vT moi nguai ma the hien tinh than vi nghTa, giong nhu chang tha" hay sao? ? ; Luc Van Tien thua nao. Nhung c6 hoc sinh lai phat bieu: "Hinh anh nhan Thiet nghT, tinh than hiep nghTa se khien cho cuoc song tot dep hon, vat Luc Van Tien qua la mot ngu^i anh hCing, la tam guong nghTa hiep nguoi voi nguoi song voi nhau than thien va chan hoa hon. Ngay nay, tuyet vai nhung chi la trong qua khu, con hien nay khong c6 nhung con tinh than ay dang c6 a khap moi noi, dugc hieu mot each rgng hon, nguai nhu vay nCra". Lieu cau noi tren c6 thuc sir dung? Hay cung toi nhin thoang hon: do la sir giiip do nhijng nguoi gap kho khan trong cac hoan nhan lai xa hoi hien nay de giai dap van de do. ciinh khac nhau. Toi con nho cau chuyen: Mot anh thanh nien dang di Trong doan trich Luc Van Tien cuu Kieu Nguyet Nga, Luc Van Tien tren duong bong va phai mot nguai c6 guong mat buon ba, tay 6m tay hien len la mot chang trai het sue hao hiep, thay Kieu Nguyet Nga bi xach rat nhieu thu. Cuoc va cham khien do dac bj roi, anh thanh nien xin cuop lien rat ay cuu giup. Khi dep tan "lij kien chom ong", chang thang than, quang minh khong nhan sir den dap ciia Kieu Nguyet Nga, coi do loi va nhat tiing mon do len. Thay nguoi do eo ve khong vui, anh lien hoi la viec tat nhien minh phai lam. Hanh dong xa than cun nguai cua Luc han, giiip do mang do. Lau dan hg tra thanh ban than va luc ay anh moi Van Tien that dang trong va dang quy, do la hanh dong bieu trung cho biet: nguoi ban ciia minh khi ay vi chan chuong ma mang y dinh tu tii". tinh than vj nghTa cao dep. Vay con hien nay? Chi bhng mot cau noi, mot lai hoi han, mot anh mSt lo ISng, mot nu cuai
than ai nhir th6 da c6 the' cihi s6ng ca mot cuoc doi. Mot sir giup da khong mong tra on, nhimg Thircmg d6 lai mim cuai ban cho anh mot ngiroi ban Hoc phuong phap hoc t6t. Va a quanh ta vSn c6 biSt bao nhung tam long vang chung tay gop sijc de' ling ho d6ng bao lu lut, c6 nhung ngirai tir nguyen gan doi minh D E BAI voi nhung vung dSt xa xoi, heo lanh trong sir nghiep trong ngucri... Nhung "Ki nang dau tien va quan trong nhdt ma ban chn co trong mot thi hanh dpng hao hiep thSm dugm tinh nguoi ay dau phai chi c6 a thai Luc gidi hien dai Id khd ndng "hoc phuang phdp hoc" - nghla Id thuang Van Tien, ma ro rang dang hien hihi a ngay cuoc song nay, nhu mot thu xuyen tiep thu vd hoc hoi nhiing phuang phdp mai di (dm nhimg cong thuoc dieu ki cuxi s6ng nhung manh doi bat hanh. viec CM hay nhibig phuang phdp mai di Idm nhung cong viec moi... Trong Cuoc s6ng la nhu vay day, ban quan tam den moi nguai cung c6 mot thi gifh nhu vay khong chi kien thuc md cd phumg phdp hoc hoi cua nghla la ban c6 trach nhiem vai xa hoi va ban than. Hoc sinh chung ta ban mai tgo ra gid tri rieng. Bai nhung kien thuc ban cd ngdy horn nay se trdnin Idi thai nhanh han ban tudng nhieu". ,,. ; ^ , ^ ngay nay cung da hang hai tham gia lam nhieu viec nghTa. Tham gia vao (Theo Phrit-men, The gidi phang, NXB Tri, 2005) r , dpi thanh nien tinh nguyen, hi6n mau nhan dao, gop sach va ling hp Tu lai khuyen cua Phrit-men, hay bdn vi vai tro cua hoc "phuang nguoi ngheo hay giup da cac ban trong lap gap hoan canh kho khan, giup phdp hoc" doi vm moi con nguai trong the gidi hien dai. nguai gia qua duang... Do dau phai la viec lam gi qua to tat, nhung nhung viec lam tuong chung nhu be nho do lai ren luyen nhan each con nguai BAI L A M va mang n i l m vui den cho nguai khac. "Hoc tap cung nhu mat troi lung linh nai thien dang" (Shakespeare). Tinh than nhan nghla iy khong phai chi bay gia moi c6, ma day Tat ca chiing ta deu suot dai hoc tap trong nhijng ITnh vuc khac nhau chinh la mot truySn th6ng dep cua con nguai Viet Nam. Bat cu ai cQng nhung khong phai tat ca deu vuan tai thien dang. Khong phai v i hp luai can phai ki thija, giij gin va phat buy tinh thSn nhan nghla. Trong thai dai bieng, khong phai vi hp khong dam me ma vi hp khong tim ra each hoc mod nay, thi tinh than nhan nghla lai cang can c6 han bao gia het. Chung hieu qua, each thich ung vai nhiing thay doi cua the giai hien dai. ta hay cung ndm tay nhau lam nen mot dpi quan chinh nghla de dau tranh Theo Phrit-men do la each "hpc phuang phap hpc" . Ong da d l cao vai tro cua no trong cuon Thi gidi phdng: "KT nang dau tien va quan trong voi nhiing cai ac... Do la cong cuoc ma chung ta phai thuc hien lau dai, nhat ma ban can c6 trong mot the giai hien dai la kha nang "hpc phuang kho nhung khong phai la khong the. phap hpc" - nghla la thuang xuyen tiSp thu va hpc hoi nhung phuang phap Nhu vay, trong xa hpi hien nay van c6 nhieu nhung con nguoi dang moi de lam nhiing cong viec cu hay nhiing phuang phap moi d6 lam nhiing lam viec nghla, chix khong dung nhu lai phat bieu ciJa ban hoc sinh. Con cong viec moi. Trong mot the giai nhu vay khong chi c6 ki6n thiic ma ca nguai chi c6 mot dai de s6ng, v i vay hay song sao cho c6 ich de thay phuang phap hpc hoi cua ban moi tao ra duac nhung gia trj rieng. Boi minh la nguai tot. Hay lam viec nghla, hay cho nhau tinh yeu va su quan nhiing kien thuc ban c6 horn nay se tra nen 16i thai han ban tuong nhiSu". tam, boi suy cho cung: "Nguai voi ngirai song de yeu nhau" (To Huu). "Hpc phuang phap hpc" la hpc cac k l nang, each thuc ti6p thu tri thirc khong 16 ciia nhan loai mot each nhanh nhat va hieu qua nhSt. Tuy nhien Duffiig Ngo Van Anh cum tu do CO le con qua mai me voi da s6 nguai Viet Nam. Bdi xua nay Lap 11A5 - THPT Binh Xuyen - Huang Canh - Vinh Phuc chung ta thuong chi quen lam viec va hpc tap theo kieu kinh nghiem "cha
truyen con n o i " - nghTa la di theo n h i j n g each thuc t r u y e n t h o n g m a ngircri T r u a c het m 6 i c h u n g ta phai t u c6 trach n h i e m v o i ban than, nghTa la dcri truCTC da trai qua de n ^ m bat kien thuc. phai nhan thuc dutrc rhng de thanh cong ban can phiii biSt each l a m g i de N h u n g tai sao ma Phrit-men lai eho rSng "hoc p h u o n g phap hoc la k i CO thanh c o n g . Ben canh do phai biet dat ban than vao n h u n g gia t r i va nang dau tien va quan trong nhat trong the g i o i hien dai"? D i e u do duigc l i nguyen tac rieng. M o i ca the c6 mot gia trj r i e n g . C h i c6 ban m a i biet giai thuySt phuc trong mot ThSgiai phc'mg. Ngutri doc han da rat than phuc dieu gi la quan trong nhat v a i m i n h va lam each nao la hieu qua nhdt de ong v o i Chiic xe Lexus va cay d liu nay lai cang hao h u t k h i doc 77?^ giai dat dugc dieu ay ma k h o n g danh mat c h i n h m i n h . Quan t r o n g nCra la ban phdng. The g i a i phSng la thd g i o i hien dai h o m nay, " p h a n g " c h i n h la qua phai "hoc nhirng p h u t m g phap m a i de l a m nhOng cong viec cu va nhung t r i n h toan cSu hoa k i n h te keo theo qua trinh toan cau hoa m o i mat d a i phiKTng phap m a i de lam nhung cong viec m a i " . D o i m o i k h o n g c6 nghTa song xa h o i . TSt ca cung d i vao mot " l u a t c h a i c h u n g " . D a qua r o i cai t h a i la p h u i sach qua k h u . K i n h n g h i e m la can thiet va q u y gia n h u n g sang tao "ta vg ta tam ao ta". C u n g k h o n g thg "true x i n h triic d u n g mot m m h cung se l a m cho c o n g viec hieu qua va cuoc song thu v j h o n . N h u n g con duxVng x i n h " , k h o n g thd mot m i n h m o t chg. T r o n g phien chgf c h u n g cua mot the nhieu n g u a i d i chua chac da la con d u o n g nhanh nhSt. Bat n g a l u o n c h a g i o i hien dai nay, c a may cung nhigu va r u i ro cung l a m . V i the doi hoi m o i c h u n g ta khai pha. m 6 i qu6c gia, m 6 i ca nhan can phai c6 s i r k h o n ngoan va m o t p h u o n g phap Sach v a , d o n g nghiep, ban be... deu la n a i de ta hoc h o i them p h u a n g toi uu de nam bat khoa hoc, cong nghe thong t i n , nang lire quan l i . . . phap hoc. D u n g nghT m i n h da hieu tat ca va p h u o n g phap cua m i n h la t6t H e n r y A d a m s c u n g da t i j n g k h a n g d i n h rang " B i e t each hoc la d u nhat. T o i da doc Toi tai gioi, ban cung the va nhan ra nhirng bai hoc sau c h u n g to ban la n g u a i t h o n g t h a i " . Chac han c h u n g ta da t u n g t r a i qua sac t u n h i i n g cai nho nhat cua A d a m K h a o , xh d u n g v o i n h i l u ban tre hang chuc Ian phai g 6 n g m i n h thuc thau dem cho n h i j n g k i t h i , k h o n g i t dang sa hiru nhieu kha nang n h u n g chua t i m dugc n h u n g p h u a n g phap de ISn ngao ngan hoc thuoc l o n g n h u n g tap de c u o n g l i t h u y e t day c o m . hoc tot. V a ban c u n g n h a rang viec h o m nay c h a de ngay m a i . B d i H a y x e m l a i each hoc cua m i n h ! C h u n g ta phai hoe p h u o n g phap hoc v i " N g i r o i k h o n g hoan lai cho ngay mai la n g u d i da l a m dugc riit n h i l u v i e c " t h a i gian ciia d o i n g u a i t h i c6 han ma k i e n thuc nhan loai la v 6 tan. T h e (Batasar Gracian). O cac nuac p h u a n g T a y , dien h i n h la d MT, n g u d i ta g i a i dang thay d o i t i m g g i a . H a n g n g h i n nam truac, c o n n g u a i da t i m ra da day each de hoc eho hoc sinh tCr nho va ren kT nang s6ng tir rat s d m . phep t i n h toan de xay d u n g K i m t u thap A i C a p . M a y t r a m n a m truac T r o n g k h i d V i e t N a m , van At nay van con han che. NhOng khai n i e m hoc con n g u a i phai k i n h ngac k h i n h i n G a l i l e c h u n g m i n h t h i n g h i e m a thap n h o m , thdi gian b i e u , d i thuc te, t h i n g h i e m . . . it dugc de cap, ma nSu co n g h i e n g Pisa ( Y ) . C u n g n h u c a c h day chua dSy m o t t r a m nam c o n n g u a i thi hieu qua cung chua cao. D o la m o t sir thiet t h d i , m o t su x u i t phat m u g n va c h u n g ta k h o n g the c h a m han nira trong n h i j n g chang sau. lai m o t phen k i n h ngac k h i nuac N g a p h o n g tau v u t r u , k h i mang internet " M o i con d u d n g deu dan den thanh R o m e " - D i l u do k h o n g han la ra d a i . T h 6 m a g i a day c h i l e d i e n thoai d i d o n g da t r a nen b i n h t h u a n g , m o i con n g u d i deu dugc den thanh R o m e . T h a n h R o m e that su l o n g lEy m a n g internet da t r d nen t h o n g d u n g va da c6 nhirng n g u a i d i d u l i c h huy hoang ciia d i n h cao t r i thuc, van m i n h c h i c h d d o n n h i j n g ai biet each tren v u t r u . V a ngay m a i l i e u ai c6 the doan truac the g i a i se d i den dau? hoc p h u a n g phap hoc de t h i c h n g h i v d i the g i d i phang. T r o n g tien t r i n h phat t r i e n ay, neu ta k h o n g c6 p h u a n g phap tiep can va phat t r i e n t h i se la thut l i i i , ma t h u t l u i la tan b i e n . M o i phat m i n h ciJa Trail Thi Ngoc Huyen nhan loai cSn con n g u a i thua h u o n g va van d u n g . H o c p h u a n g phap hoc Urp 12D - THPT chuyen Quang Trung - Bmh Plunk- la d i Cling vai t h a i d a i , va cao h a n la d o n dau t h a i d a i . V a y l a m the nao de " h o c p h u a n g phap h o c " c6 hieu qua? (VH&TT s6 thdng 2 - 2010)