Lý Chiêu Hoàng một đời sóng gió: Phần 2 - Lê Thái Dũng

Chia sẻ: Na Na | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:185

Thêm vào BST

Báo xấu

119
lượt xem 18
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Lý Chiêu Hoàng một đời sóng gió: Phần 2 giới thiệu về hình ảnh Lý Chiêu Hoàng trong văn thơ. Nội dung cuốn sách giúp người đọc hiểu và biết thêm những thông tín chính về vị vua nữ của một vương triều lớn trong lịch sử nước nhà.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Lý Chiêu Hoàng một đời sóng gió: Phần 2 - Lê Thái Dũng

CHƯƠNG IV Hình ảnh hỵ Chiêu Hoàng ừong vàn ứtơ Là một vj vua cúa một vương triều lớn nên ít nhiều Lý Chiêư Hoàng đã để lại dấu ấn trong sử sách vằ tâm thức dán Ị^'an, vì vậy qua nhiều thể loại sáiig tác như diến ca, thơ văn, nhạc kịch và thậm chí cả trên phương diện tín ngưỡng, hình ảnh của bà đã được nhấc đến. ở mỗi tác phẩm tác giả lại khai thác, mô tả hình ánh, tâm tư của bà ở những góc độ khác nhau và tùy theo giai đoạn lịch sử khác nhau mà những đánh giá, nhìn nhận đó cũng khác nhau. Xin được giới thiệu qua việc ừích dỉn dưới đây một phần hoặc toàn bộ nội dung một số sáng tác đề cập tớ) Lý chiêu Hoàng đế bạn đọc suy tư, cảm nhận rộng hcfn về bà, một nhăn vật đặc biệt trong lịch sử nước nhà.
r£ ỳ ^ Á iiu n tậ t ( /ơ i ió « tỹ ỹ ù Ị- VĂN CHẦU LÝ CHIÊU HOÀNG Bản này nói về Lý Chiêu Hoàng, thờỉ vua cuối cùng của nhà Lý. Bản này được dùng ừong hát thờ vào ngày tiệc đản. m-. Thần Kim ngưỡng khải tấu thánh tôn Tọa thượng dương dương nghiễm nhược tồn Nguyện thinh pháp âm thi huệ lực Tùy cơ phó cảm nạp trần ngồn Miễu: Đời Đường thấy nhãn Nghiêu đức Thuấn Muôn dân đều xưóng ihuận âu ca Nước sông đầy khắp hằng hà EHa sinh hiền thánh để ra trị đời Miền Kinh Bắc ỉà nơi đại địa ÍO. Dấu chung linh đành để đế vương Ví dù có phép đông ngàn Dành dành tán ìá rõ ràng mội hoa Rầy nhân sử Lý ra kế vị «o73 «
^/ùêu- ^& à/nỷj m ệt èkníi&nỸ Tám đời cùng chuyển vị đổi thay Lại còn thu cửu trăng cao Ngọc Hoàng sai chúa hiện vào Lý gia Hậu bậu tấu sinh ra thánh nữ Kh{ hào quang rực rỡ cung doaniĩ Tư vâng ngọc chỉ giáng sinh. 2j 0. Phong tu cốt cách thông minh hơn người So dưới đất trên trời ữ có Bậc nữ trung phỏng độ một hai Vốn thiêng trí tuệ tính trời Vua trên yêu dấu qmn đều sợ kinh vẫn có ý dành gìn hiền tử Mới sắc phong thánh nữ truyền n ^ i Tự lên ngôi báu ừ ị đời LÀU ỉàu đuốc tuệ sáng Turi hải tần Cải nguyên hiệu gọi rằng có đạo 30, Lệnh truyền ra bá cáo thần dân Thông minh suốt ừ ị xa gần Ân ra cõi rộng đức nhuần các ỉâu Có phen lại gối đầu hướng thuận Khắp ừong triều ngoài thuận âu ca Nhân ĩmi thư viện ngâm nga Khi nhàn lại dạo gót qua kinh thành 9ữ74as
( iò i ió ^ iỷ ỹ íá Lại có lúc thương tình dữ ẩn Truyền bách quan ra ngụ xem hoa Hai ừăm năm vận thái hòa 40. Nghĩ rằng dương vị đâu mà đảm đương Truyền hiền ý nhà đường pháp ứng Chiêu cầu hiền để chữ dấu thiêng Trong triều cho kẻ nhân hiền Họ Trần ấy khá xứng ỉên ngôi càn Khắp trên dưới bá quan văn vũ Kiếm ấn đem truyền thụ Trần gm Đã an sở tấu nước nhà Xe loan ấy đã lánh ra điện ngoài Mỗi tụ đấy dạo chơi thong thả 50. Sạch lòng trần nhàn giá thanh cao Có phen thừđi tính tiêu dao Khi chơi nước ừí, khi vào non nhân TỶuyền thể nữ theo chân hầu hạ Áo xiêm vàng hương xạ thoảng bay Hoàng bào long cổn đổi thay Sớm trưa dặm liễu, tháng ngày đường thâu Nào hay cảrth cùng người có ý Chốn Tầy Hồ thú Zfị thảnh thơi Có phen dạo bước ra chơi » 75 o«
•_______ 'ể Ả Ã Ề a - m ộ ỉ d ĩx i iẠ n Ỹ 60. Sen đua mặt nước hoa cười ưên cây Xem cổ thụ rồng bay trướng tán Nước Tây Hồ lai láng trong xanh Tây Hồ đấy nước rành rành Sâu nông tấng khắp ngàn hình có nơi Nào hay cảnh ừêu ngươi thong thả Gió thoảng đưa nức cả mùi hoa Qúy xuân trong tiết tháng ba Ngọc Hoàng có chi truyền ra gọi về Gió đâu quyện xiêm nghê phấp phới 70. Trên chúa bà ngự chính châu cung Nổi cơn một trận đùng đùng Lừng vang mặt bể, mưa tuôn đổu ghềnh Bống phút hóa vô hình vô ảnh Người trần gian biết thánh thần đâu Tin nghe mốy kẻ theo hầu Quanh mình gió quyện ngất đầu mây vân Phép âm dương ai nghe được thấy Các thị hầu thầy thẩy đều đi Thần thởng cậy có thần uy 80. Đã thừa vân giá lại phi thủy trình Quần tiên dưới Động Đình đớri rước Hóa phép màu dâng nước đều lên w ?6oc
___________ ^ /U ê u ^H Ộ l d ì> i ió ttỹ ^ iá Đằng vân thời thượng giới tiên Nhưng mà cốt cách ưa lên cõi trần Khấp bốn cõi nhàn dân cờ đảo Hóa phép thiêng ai có đuợc hay Khi thời xagừíỉên mây Khi thời ngự thủy ai hay có thần Khi giả dạng văn ĩứĩần hiện thế 90. Mắt trần ai dễ biết ai. sẵn nơi được chốn an bài Mới ỉàm hiển hiện cho người sợ kinh Đất lành lập cung đình một dãy Miếu cây đa hương lửa phụng thờ Đôi bên ỉong hổ tranh đua Nước sồng Trúc Bạch lững lờ Tô giang Long ơiâu ấy ỉà ngàn nhân trí Thú tâỵ còn ngụ ý sớm trưa Ai mà lịch sự quá ưa 100. Một giờ khôn vái nửa giờ khôn van Củng có kẻ qua đường hữu ý Làm cho ngồi rồi chúa ĩại tha Danh thơm đồn khắp gần xa Rằng chĩtng có ngỷiiệp tám tòa đế vương Đã nên đức nữ vương hóa phép »0 77 o*
____________a ^ íỀ ià n Ỹ , n i Ạ t c k fí iẠ n ọ - ỹ õ á Trong ngoài đâu cũng biết uy ìỉnh Có voi quểc bảo triều đình Quan ừung công phẫn có tình yèu đương Đi qua miếu chẳng đường tác nghiệt 110. Phải ra tay cho biết phép thiêng Làm cho mặt cắm mình nghiêng Quản voi ấy đứng bên ừên khấu đầu Rầy nhân bẩm long lâu sề trước Quốc công bèn mở bước ra xem Hãy còn sự thấy quả nhiên Bấy giờ mói đến miều tiền khấn kêu Khấn rồi thấy voi ỉiền đứng đệy Đức quốc côrtg ngồi thấy cũng kinh Truyền cho tu bổ miếu đình 12Ữ, Sắc phong Thượng đẳng tểi linh rõ ràng Ấ y càng thểỵ phép tiên ứng Mện Thìn Lể triều nức tiếng thần thông Sắc rồng chói chói vua phong Uỵ quyền danh vị sáng chưng ràrđi rành Tư đản nhật an thàrửi phụng sự Tiết xuân thu lễ quý đám sai Của thiền đã mở thần oai
________ 'ẽ /u Ế u , 9M Ộ Í ắ ĩfi Cà sa thay đổi từ bi mở lòng Khi giá ngự long cung chốn ổy j30. Hóa chân hương cho thấy phép thiêng Tiếng vang đều được bình yên Ai mà cầu đảo hiển nhiên chuyển vần Cũng có kẻ lỡ chân nhiệm nhặt Các cô hầu theo bắt chẳng tha Có phen nhiễu hại dãn gia Xuất thần nhập thánh ai mà chẳng kinh Chúa nghe nói lôi đình nổi giận Từ rày không được nhiễu nhãn gian Đă vào ở chổn thuyền quan ‘ O. Tu điều nhân phúc để yên mọi người A Trong thôn ấp các nơi yên tĩnh Tứ dân đều hưng thịnh tài nguyên E> cho quỗc thái dân yên ộ Kình nghê xuống bể, hổ lang về rừng Chốn đông ngàn có thần trẽn cửa Kỳ đức triỉĩh rực rỡ uy nghi Kim thần ca tụng biểu thường nghi Duy nguyên giảng ỉâm thi cảnh phúc. w 79oc
^Aiêự^ ntộl dờí áồnỹ ỹ€Ậ BẠCH VÂN CA {Một dị bản của sấm TỶạng Trình - Trích) Nguyễn Binh Khiêm Ngôi ừời để Lý vào thay, Tám cành hoa nở đến ngày dục phân, Chiêu Hoàng là ả N ữ quân, Thấp bề nhan sắc trao Trần Thái Tôn... THIÊN NAM M INH GIÁM (T»ch) Khuyết danh (Thế kỷ XVII) Nỗi Chiêu Hoàng dạ ngãy khá ghét, Nhà chúa đâu ìắm ỉét tôi ngươi? Khấ khen, khá tiếc, khá cười, Giống thiêng bống cất cho người cớ sao? Chừng buồn nên lao đao phận quẹn, Mặt mũi nào chẳng thẹn nước non? Đành rằng quốc sắc chẳng ỉdtôn, Say ai ỉòng dạ nào còn iịếc ai? túỗOot
_______ ,^ ô ỷ ^ Ả ìê u o n ộ t d ồ !Ì đ ắ M ỹ ' ỹ ú f Hay ý trời xui lòng nàng muốn, Đưa cho Trần kẻo tến sinh linh... ĐẠI NAM Q U ỐC sử DlỄN CA Cữỉch) Lê Ngô Cát - Phạm ^ n h Toái Chiêu Hoàng ìà phận nữ nhi, Pỉén son gánh ĩH ^ gmn nguy được nào! Xây vần cơ tạo khéo sao? Bỗng xui Trần Cảnh hiện vào hầu ừơng. Người yểu điệu, kẻ ihư phong, Bén hơi rơm lửa, động lòng mưa mâỵ. Vẩy nước àiậu, vắt khăn tay, Khi đêm đập bổng, khi ngồi chung. Hoa đào đã đạn gió đông. Vua tôi phận đẹp, vợ chầng duyên ĩttữỊ/. Chiếu rồng ban xuống năm mây. Mừtỉg rằng nữ chúa ngày m y cổ chồng ♦4 • Vì ai, đạt gánh giang san? Mà đem cố chúa g ko a n n ỡ nàoỉ «o81 of
_______m ậ t ũíòíL iổ n ỹ ỹ iá Chiêu Hoàng duyên trước làm sao? Gả đi bán lại, coi vào khó nghe! Phép nhà chẳng sửa buồng the, Vợ anh sao nỡ ăem về hậu cung Bởi ai đàu mở hôn phong, Khiến nên một đạo khuê phòng thẹn riêng! VIỆT SỬ DIỄN N G H ĨA TỨ T ự CA (Trích) Hường Nhuỉtg, Hường Thiết Truyền đến Huệ Tôn, Khâng có am trai, Con gái Chiêu Hoàng, Thừa thống nối ngôi Có tin TỶần Cảnh, Lịch sự ỉạ dường, Vỉto hẦu Oùêu Hoàng, Chiêu Hoàng rất thương Thủ Độ bày mưu, Chihi Hoàng nhường vị, TỶần Cảnh lên ngồi, TỶần bèn nối Lý... ao82o«
^ Íêềíể m ộ í^ĩiếổ H ^ỹếấ VIỆT sử LỤC RÁT DIẾN CA (ĩrkh) lầm Không Vĩnh Hữu Thấng long thủ phủ vang rền Sáng soi truỵền mãi một tên imiứt Thấm tútuàn Pháp n ậ t ngời Hai trứm nàm thpỉk đến hèi $tí^ vi Chiêu Hoàng ến tìétn M n h ụ Nhường trm qttyềit bểnh từmiỷchữdkàHìg Sang tnmg $ử mói nhá Tỉin Vương trứu biin dmỵỉit, nổi sHttg trở nàtđt Là vương nắm d iriỉu ềờtA Thái Tông - TỶÁn Ohth anh m hík đức Mền... HỘI ĐỀN TÁM VUA TRlỀU LÝ
________ * £ ỷ m ộ£ n ịttỹ ỹ iẠ A i lo việc cưới chằng công chúa mồ côi Vỉ như không có Trần Thủ Độ Mất dại Vm Bà biết chọn ai # 9 Quân cờ chí chải đêm Kinh Bắc Máy ngớn tay tính nước vào ra \ũn vê nhẵn nhụi cạnh ngà Tròn lân cung cấm ừé con chơi. THỂ PHÁCH TINH ANH CMch) Hoàng Cầm Thiên Thai sông Đuống lạnh lừng Bóng em không lướt thuyền không hướng chèo Chùa Dãu Phật tích cheo ĩeo M ắt em khởng chớp ai theo mình về? Chiêu Hoàng giận núi hờn khe TỶầu têm cánh phượng lỡ thề tử sinh Lý câỵ đù... lý huê tình Nguyệt cầm ìơng phím đỗ đành ai ca? •o 8 4 « c
r£ỷ m ệí ẩòi iỏiMỹ ang K i ìàm cki ngai vàng Kể ỉàm chi điện ngọc Có bền đâu quyền lực Bao đế vương lụi tàn »85 M
________ m ộ id ò i kừng Báng ètị'CiiMi^b»o iiíềm ín Oan ^ ^ tíệ t'ỡ tữ u ^ ^ )^ y Ị^ fé i iđiơi
________m ệ £ d ờ i ié n ỹ ỹ iá Gặp vận nhà TỶần lên lãnh chúa Hết thời triều Lý xuống ỉàm tôi Cửa chùa nhuần gội bao niềm tục Tiếng vọng Thái Đường bi ihiết ôi! ĐÊM HOÀNG CUNG Nguyễn Văn Thưởng E>êm hoàng cung, long bào lộng lảy Giữa hàng trăm hồng lạp lung linh Lý Chiêu Hoàng trầm tư đứng lặng Nhìn Ịịuanh quanh, chi thấy... bóng mình! Buổi chầu mai, há CỊuan đông đủ Ta rời ngôi, nhường lại cho chồng Tẩm thân mình, khúc chi con rối. Ngôi vị u? Có cũng như khôngl Chầm chậm bước âển bên song cửa Ngắm xa xa, phủi bến sông Hồng Nơi thuyền ngụ, TMi tổ, từng đậu Rồng bay ìên năm thức mây lồng! TỶiều đại Lý, một thời thịnh trị Đất nước ta jM t triền, thăng hoa » 8 7 tm
________ “ ^ iê u ẽ ^ Ổ > à a tỹ , m ệ ỉ ồ ắ n ỹ ỹ iá Đã tồn tại hai trăm năm lẻ Còn vang vang Nam quốc sơn hà! Nhưng thịnh - suy (\ư\Ị luật ìàiắc nghiệt Cần minh qiứln giữa lúc phong ba M ột ấu Chúa không thể chèo ìái Đồn/i vệỵ thôi, thẹn với ông dĩa! Đêm dần khuya, xung quanh tĩnh ỉặng Gió khẽ đưa xao động cánh rèm Gà gSy sáng xa xa ĩĩầng tới Bỗng giật mình thoắt đã... tàn đêm! H O À I NIỆM H O À N G TH À N H (T»ch) Nguyễn Đăng Quang Tang điền thương hải khôn nguôi Thpíh suỵ vật đổi sao đời ngàn năm E)ồi sim xưa hóa đất bằng Hồng Hà cần mẵn ngàn năm đắp bồi Phà biết mấy kiếp người Chiến chinh bao cuộc rạng ngời đế đô Lý triều hưng thịnh thuở xưa Tữm thành phụng Phật ai ngờ oan khiin «o88oc
Chiêu Hoàng dẫu đấng ngọc huyền Đăng quang nhi nữ gây nên họa rồng Vì tình hiếu bỗng tan không Minh sơn thệ hải cho lòng đớn đau Khép ừang tình sử bi sầu Mở ừang hùng sử tiếp sau Trần triều... ĐẠI VIỆT SỬ THI (THch) Hồ Đắc Duy Vua không có con trai nối dõi Bèn truyền cho hoàng nữ lên ngôi (1224) Thđng mười, Chiêu Thánh thay người Vua bèn xuống ióc, bỏ đởi đi tu Vua xuất g k ở chùa Chân Gửío Bỏ vương y, mặc áo nâu sòng An in4Ì tự tại trong lòng May ra căn bệnh tâm thần được yên. Lý Chiêu Hoàng vừa lên bảy tuồi Được Điện tiền Thủ Độ trông coi (122ế) «o89o«
________ '^ k iê u m ô i đ ĩ/t, iổ ặ ị^ Ị fiẠ ____________ Đem người hầu hạ bên ngài ôn g cho Trần Cảnh trong vai người hầu Bọn trề con rất mau kết bạn 9 ♦ Thường bày trò chạy ừước, cản sau Nhưng nào chúng có ngờ đâu Mưu cơ, Thủ Độ ừong đầu nghĩ ngay Phải nhanh tay chiếm liền ngôi báu Bằng mọi đường cho dẫu gian manh Viết tờ chiếu chi nhân danh Chiêu Hoàng, TYần Cảnh trở thành uyên ương Lễ nhường ngồi Chiêu Hoàng cho Cảnh (1225) Được tiến hành trong điện Thiên An Vua ban dtiếu chi rõ ràng Nhường cho Trần Cảnh, ngai vàng từ đây Đ niénhiệuchọnngổy m m ổi ười ột Xuống chiếu Tằng âại xá toàn dân Phong cho Thủ E)ộ đại thần Là Quóc trượng phụ đỡ đần bên vua Ttíều nhà Lý, dtín v m tẫt cả Thỉỉ hai trữm mười sáu năm già K i từ Cỗng iưín tính que Đén đời Ckau Thánh cũng làkhấỉâu (1010 -1225). «a90o«