Lý tưởng phụng sự xã hội của thanh niên Phật tử trong kháng chiến chống Mỹ cứu nước (1954-1975)

NGHIÊN CỨU KHOA HỌC<br /> <br /> <br /> LÝ TƯỞNG PHỤNG SỰ XÃ HỘI CỦA THANH NIÊN PHẬT<br /> TỬ TRONG KHÁNG CHIẾN CHỐNG MỸ CỨU NƯỚC (1954-1975)<br /> IDEALS OF SERVING SOCIETY OF YOUNG BUDDHISTS<br /> IN THE FIGHT AGAINST AMERICANS FOR FREEDOM<br /> (1954-1975)<br /> Nguyễn Thị Luyến, Đặng Thị Dung<br /> Email: dangdungsaodo@gmail.com<br /> Trường Đại học Sao Đỏ<br /> Ngày nhận bài: 31/10/2017<br /> Ngày nhận bài sửa sau phản biện: 15/3/2018<br /> Ngày chấp nhận đăng: 28/6/2018<br /> <br /> Tóm tắt<br /> Trong những năm tháng kháng chiến chống Mỹ cứu nước, những người thanh niên Phật tử đã có<br /> những hoạt động tích cực để xây dựng và bảo vệ đất nước. Với những tấm gương tiêu biểu về lý tưởng<br /> sống như Cao Ngọc Phượng và Nhất Chi Mai, họ đã hoạt động rất tích cực trong Trường Thanh niên<br /> phụng sự xã hội do Thiền sư Thích Nhất Hạnh thành lập. Với chủ trương đưa đạo Phật vào cuộc sống<br /> và phụng sự xã hội, những thanh niên Phật tử đã hy sinh tính mạng, xương máu, sự nghiệp, tuổi trẻ vì<br /> tình yêu quê hương, đất nước, vì lý tưởng bảo vệ hòa bình và độc lập dân tộc, phụng sự Tổ quốc bằng<br /> những hoạt động thiện nguyện và đấu tranh bảo vệ nền hòa bình cho dân tộc. Họ chính là nguồn cảm<br /> hứng, là tấm gương cho thế hệ thanh niên hiện nay phát huy và bồi đắp lý tưởng sống.<br /> Từ khóa: Xã hội; thanh niên; lý tưởng phụng sự xã hội của thanh niên Phật tử.<br /> Abstract<br /> In the years of fighting against the Americans, young Buddhists have made active efforts to build and<br /> defend our country. There were a lot of examples of ideal living such as Cao Ngoc Phuong and Nhat Chi<br /> Mai, they have been very active in the School of Youth Social Services founded by Thich Nhat Hanh.<br /> Their policies were to bring Buddhism into life and serving society, young Buddhists have sacrificed<br /> their lives, blood, careers, youth for the love of our country because of the ideal of peaceful protection,<br /> national independence and serving their Fatherland by volunteering and fighting to protect the peace<br /> of the nation. They were sources of inspiration, they were examples for the current generation of young<br /> people to develop and promote the ideal of life.<br /> Keywords: Society; young; the ideal of serving society of young Buddhists.<br /> <br /> 1. ĐẶT VẤN ĐỀ châm đưa đạo Phật vào cuộc sống, thanh niên<br /> Việt Nam đã phát huy tinh thần yêu nước, bồi đắp<br /> Trải qua gần 2000 năm hoạt động và phát triển,<br /> lý tưởng cao đẹp, hoàn thiện bản thân đáp ứng<br /> với bản chất từ bi, trí tuệ, vô ngã, vị tha, yêu hòa sự nghiệp đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại<br /> bình, tôn trọng sự sống, đạo Phật đã gắn bó và hóa hiện nay.<br /> đồng hành cùng với dân tộc Việt Nam trong suốt<br /> quá trình lịch sử, có vai trò đặc biệt quan trọng 2. CƠ SỞ HÌNH THÀNH LÝ TƯỞNG PHỤNG SỰ<br /> trong công cuộc xây dựng và bảo vệ đất nước. XÃ HỘI CỦA THANH NIÊN PHẬT TỬ TRONG<br /> Trong kháng chiến chống Mỹ cứu nước, Phật KHÁNG CHIẾN CHỐNG MỸ CỨU NƯỚC<br /> giáo Việt Nam nói chung và các thanh niên Phật Trong cuộc chiến tranh 1954-1975 ở Việt Nam,<br /> tử nói riêng với lý tưởng sống là phụng sự xã hội có biết bao những người thanh niên quả cảm,<br /> đã tiếp tục nêu cao tinh thần yêu nước, kề vai sát bất khuất, sẵn sàng hy sinh, sẵn sàng cầm súng<br /> cánh cùng toàn thể nhân dân cả nước đấu tranh chiến đấu vì một lý tưởng sống cao đẹp, vì niềm<br /> giải phóng dân tộc. Trong giai đoạn hiện nay, với khát khao hòa bình, độc lập dân tộc. Bên cạnh<br /> mục đích đề cao lý tưởng sống của thanh niên đối những thanh niên quả cảm ấy còn có một lực<br /> với đất nước, phát huy lý tưởng của những người lượng thanh niên trung lập, không tham gia Mặt<br /> thanh niên Phật tử, đồng thời thực hiện phương trận giải phóng miền Nam, cũng không thuộc phe<br /> Cộng hòa, nhưng những thanh niên phụng sự xã<br /> Người phản biện: 1. PGS.TS. Nguyễn Ngọc Hà hội cũng có những đóng góp lớn lao cho xã hội<br /> 2. TS. Nguyễn Thị Hảo và cho hòa bình một cách âm thầm theo một nền<br /> <br /> <br /> 102 Tạp chí Nghiên cứu khoa học - Đại học Sao Đỏ, ISSN 1859-4190. Số 2(61).2018<br />  LIÊN NGÀNH TRIẾT HỌC - XÃ HỘI HỌC - CHÍNH TRỊ HỌC<br /> <br /> tảng tâm linh vững chắc của Phật giáo. Nền tảng, chúng. Rồi trẻ con đến với các thư sinh ngày càng<br /> cở sở hình thành lý tưởng sống đó chính là tình đông, họ bắt đầu dạy chữ cho chúng. Rồi họ xin<br /> yêu thương con người, tôn trọng tính mạng con dân làng cho mở một lớp học để dạy trẻ con trong<br /> người, tôn trọng hòa bình dân tộc, là tình yêu quê làng biết chữ. Khi có người bị bệnh hay có dịch<br /> hương đất nước. Họ được tập hợp dưới ánh sáng bệnh trong làng, họ gọi thêm những người bạn<br /> nhân văn, nhân đạo của Phật giáo và trong tổ y khoa đến chữa trị. Dân làng thấy những người<br /> chức gọi là Trường Thanh niên phụng sự xã hội. thanh niên này đúng là có thể trị những bệnh mà<br /> Trường Thanh niên phụng sự xã hội được Thiền họ cúng khấn mãi không thấy hết. Họ bắt đầu có<br /> sư Thích Nhất Hạnh thành lập năm 1965 ở Sài niềm tin và họ nghe theo những lời khuyên của<br /> Gòn. Đây là một tổ chức giáo dục, đào tạo thanh thanh niên tình nguyện để xây cầu tiêu cho đúng<br /> niên có tinh thần tự nguyện phụng sự xã hội. Trong cách, để ăn uống hợp vệ sinh, biết phòng bệnh và<br /> những năm đầu, trường có khoảng trên dưới ba chữa bệnh bằng thuốc. Những sinh viên trường<br /> trăm thanh niên. Họ đến từ mọi ngành nghề, mọi nông nghiệp cũng được đưa về để dạy bà con<br /> lĩnh vực khác nhau của đời sống và khoa học. nông dân biết cách sản xuất và chăn nuôi. Đối với<br /> Với phương châm đưa đạo Phật vào cuộc sống những nơi bị thiên tai tàn phá và thường xuyên lũ<br /> và thực sự phụng sự xã hội. Nhà sư Thích Nhất lụt, những thanh niên tình nguyện ngoài giờ học<br /> Hạnh kêu gọi các Phật tử: “Khi đất nước có chiến họ tìm cách quyên góp rồi đưa đến cứu đói cho<br /> tranh, con người còn nhiều chết chóc, đau khổ, dân làng và trao học bổng bằng gạo cho các em<br /> thì những nhà sư, những Phật tử không thể ngồi học sinh nghèo. Cứ như vậy, họ đi hết làng quê<br /> im trong chùa mà tụng kinh mà phải bằng tất cả này đến làng quê khác để giúp đỡ những người<br /> sự nhân văn và tình thương con người của Phật dân nghèo. Cao Ngọc Phượng - một thanh niên<br /> giáo xông pha vào xã hội để cứu khổ, cứu nạn tình nguyện ưu tú trong Trường Thanh niên phụng<br /> cho đồng loại” [1]. Dưới sự hướng dẫn của thiền sự xã hội kể lại: “Mỗi tháng một lần, chúng tôi tổ<br /> sư Thích Nhất Hạnh và một số nhà lãnh đạo Phật chức để mỗi sinh viên chúng tôi có dịp đưa một<br /> giáo trong Đại học Vạn Hạnh, những thanh niên cháu thiếu nhi nghèo đi sở thú, đi ăn kem, đi xem<br /> tình nguyện đã có những đóng góp lớn lao cho xi nê và đi ăn mì, hủ tiếu ở các hiệu ăn bình dân<br /> quê hương, cho xã hội trong cuộc chiến tranh bảo mà chưa cháu nào có diễm phúc được vào. Mỗi<br /> vệ Tổ quốc. bạn chăm sóc xóm của mình như là lo cho chính<br /> gia đình mình, đưa chị này đi bệnh viện, đưa cháu<br /> 3. NHỮNG HOẠT ĐỘNG BIỂU HIỆN LÝ TƯỞNG kia đi chữa mắt, tìm nghề buôn bán…” [2]. Mùa<br /> PHỤNG SỰ XÃ HỘI CỦA THANH NIÊN PHẬT TỬ lũ lịch sử năm Giáp Thìn, biết bao nhiêu làng quê<br /> TRONG KHÁNG CHIẾN CHỐNG MỸ CỨU NƯỚC bị tàn phá nặng nề, họ là những người dám đến<br /> Trong kháng chiến chống Mỹ cứu nước, những những nơi nguy hiểm nhất để cứu trợ dân nghèo:<br /> thanh niên Phật tử được đào tạo rất bài bản từ “nhiều đoàn thể đi cứu trợ lắm nhưng họ trọng<br /> những phương pháp, hành động cụ thể để giúp hình thức, làm gì cũng chụp hình đăng báo… Có<br /> đỡ nhân dân trong những làng quê nghèo. Họ những làng xa như Đức Dục, Sơn Khương, Cà<br /> được học cách nắm bắt tâm lý của người dân, Tang, quân đội du kích rất đông, chạm súng với<br /> cách tiếp cận người dân để giúp đỡ hiệu quả nhất bên quốc gia thường xuyên. Ai mà liều đi cứu trợ<br /> trong hoạt động thiện nguyện. Họ còn xây dựng các vùng đó thì có thể chết vì lạc đạn dễ dàng nên<br /> những làng bị bỏ bom, xây dựng trường học và chưa có đoàn nào dám đi. Thế là phái đoàn cứu<br /> các trạm xá, giúp đỡ các gia đình bị trở thành vô trợ Viện Đại học Vạn Hạnh chúng tôi lên đường<br /> gia cư trong chiến tranh Việt Nam. ngay sáng hôm đó quyết đến những nơi mà thiên<br /> hạ thật cần mình” [3]. Ở những làng quê có chiến<br /> Thanh niên Phật tử với hoạt động thiện nguyện<br /> tranh tàn phá, họ dũng cảm đi giữa làn bom đạn<br /> cứu giúp dân nghèo<br /> để cứu giúp những người bị thương, chu cấp đồ<br /> Trong những nơi không có chiến tranh nhưng có ăn, thuốc men. Có những thời điểm họ cứu giúp,<br /> nghèo đói và lạc hậu, Trường Thanh niên phụng hỗ trợ, trấn an tinh thần cho hàng chục nghìn<br /> sự xã hội cử những người thanh niên tình nguyện người cư trú, tránh bom đạn ở dưới những ngôi<br /> về sống tại làng quê với tư cách là những thư sinh chùa, dưới ngọn cờ Phật giáo.<br /> mà không tuyên bố rằng tôi về đây để giúp đỡ<br /> Thanh niên Phật tử với hoạt động đấu tranh bảo<br /> đồng bào, để cải cách đời sống của người dân, họ<br /> vệ nền hòa bình cho dân tộc<br /> cứ âm thầm như những người thư sinh xin ở nhờ<br /> trong làng. Họ tiếp xúc với những đứa trẻ trong Không chỉ với những hoạt động thiện nguyện giúp<br /> làng, kể chuyện cho chúng nghe, cắt móng tay cho đỡ dân nghèo, những thanh niên Phật tử cũng rất<br /> <br /> <br /> Tạp chí Nghiên cứu khoa học - Đại học Sao Đỏ, ISSN 1859-4190. Số 2(61).2018 103<br />  NGHIÊN CỨU KHOA HỌC<br /> <br /> tích cực hoạt động đấu tranh bảo vệ nền hòa bình đầu tiên được thọ 14 Giới Tiếp Hiện tại chùa lá<br /> cho dân tộc. Tiêu biểu cho tấm gương bảo vệ nền Pháp Vân ở Phú Thọ Hòa. Cô tích cực trong công<br /> hòa bình là Cao Ngọc Phượng và Nhất Chi Mai. tác giúp đỡ người nghèo. Nhưng mới đầu cô nghi<br /> Cao Ngọc Phượng đã trở thành nhân chứng hùng ngờ tính hiệu quả trong hoàn cảnh đương thời của<br /> hồn về những đau thương mà con người Việt Nam các hoạt động ủng hộ hòa bình, kêu gọi chấm dứt<br /> đang phải hứng chịu. Cô đã trợ giúp đắc lực cho chiến tranh ở Việt Nam. Cô đã bị thuyết phục bởi<br /> thầy Thích Nhất Hạnh trong việc truyền tải những chính những hành động và ý chí của Cao Ngọc<br /> thông điệp của con người Việt Nam đến khắp thế Phượng. Nhất Chi Mai dấn thân cho phong trào<br /> giới, qua các bài báo, bài thuyết trình,… Họ đã phụng sự xã hội, làm mọi việc thu gom, buôn bán<br /> cho nhân dân thế giới thấy được tình cảnh thương nặng nhọc mà trước đây cô chưa bao giờ phải<br /> tâm và sự thật về xã hội Việt Nam lúc đó. Chính làm để quyên góp ủng hộ người nghèo khổ và<br /> vì vậy, nó đã làm dấy lên một phong trào kêu gọi nạn nhân của bom đạn. Chính cô đã nghĩ ra ý<br /> chấm dứt chiến tranh ở Việt Nam, Phong trào đó tưởng cùng với Cao Ngọc Phượng và tám người<br /> phát triển ngay trong chính nước Mỹ, Pháp,… Và khác sẽ tự mổ bụng mình cùng một lúc ở 10 nơi<br /> họ đã thuyết phục được những nhân vật như: Mục khác nhau để tạo nên trấn động trong nước và<br /> sư nổi tiếng người Mỹ Martin Luther King công thế giới để phản đối chiến tranh, ủng hộ hòa bình<br /> khai chống lại chiến tranh Việt Nam; Giáo hoàng ở Việt Nam. Kế hoạch của họ không thực hiện<br /> Paul VI khuyến khích các tín đồ Ca Tô Giáo ở Việt được vì sự can ngăn của một số nhà lãnh đạo<br /> Nam hãy cùng với các Phật tử tranh đấu cho hòa Phật giáo và bản thân họ cũng thấy hành động đó<br /> bình và ông đã tuyên bố ở giữa hội trường Liên là vô nghĩa trong hoàn cảnh đó. Kế hoạch không<br /> Hiệp Quốc: Hãy ngưng ngay cuộc chiến ở Việt thành công, Nhất Chi Mai cùng những đồng đội<br /> Nam. Đừng có chiến tranh nữa, không bao giờ của mình vẫn hàng ngày xông vào chốn bom đạn,<br /> có chiến tranh nữa; đó cũng là Tổng Thư ký Liên chết chóc, bệnh tật, chứng kiến những khổ đau<br /> Hiệp Quốc đương nhiệm thời đó U Thant, sau không lối thoát của đồng loại. Và với Chi Mai,<br /> khi quan sát tình hình, đã tuyên bố: Cuộc chiến sự đau khổ đó trở lên tột cùng khi cô chứng kiến<br /> chênh lệch giữa kỹ thuật Hoa Kỳ và một nước ngoài những đau thương của đồng bào còn là sự<br /> nhỏ bé như Việt Nam là một trong những cuộc tàn sát dã man những đồng đội của cô, những<br /> chiến “man rợ nhất” của lịch sử. Trong những người không màng danh lợi ra sức cống hiến tuổi<br /> ngày diễn ra Hội nghị đàm phán tại Paris về vấn trẻ cho xã hội. Ngày 16 tháng 5 năm 1967 cũng là<br /> đề chiến tranh ở Việt Nam, được sự đồng ý của ngày Phật Đản, Nhất Chi Mai đã tự thiêu ở phía<br /> Giáo hội Phật giáo Việt Nam, Thượng tọa Thích trước chánh điện chùa Từ Nghiêm để kêu gọi nền<br /> Nhất Hạnh- người đại diện duy nhất cho Giáo hội hòa bình. Một cô gái xinh đẹp, yếu mềm tự bật<br /> tại hải ngoại đã đứng ra thành lập Phái Đoàn Hòa que diêm và ngồi im cho ngọn lửa thiêu đốt thân<br /> bình tại Hòa đàm Paris để kêu gọi thế giới giúp thể mình. Mặc dù trước đó đã có những người<br /> Việt Nam có ngay một cuộc ngừng bắn. Cao Ngọc tự thiêu để phản đối chiến tranh, đặc biệt sự hy<br /> Phượng đã cùng với thầy Thích Nhất Hạnh tập sinh của nhà sư Thích Quảng Đức. Nhưng cái<br /> hợp được khoảng hơn sáu nghìn người tại Paris, chết của Chi Mai đã để lại hiệu ứng rất lớn. Nó<br /> không những dấy lên phong trào đấu tranh cho<br /> bao gồm các nhà chính trị, tri thức đến từ nhiều<br /> hòa bình ở trong nước, mà còn làm bàng hoàng<br /> nước trên thế giới và các Phật tử, kiều bào để<br /> và trăn trở bao người trên thế giới. Nhất Chi Mai<br /> cầu nguyện và thể hiện tinh thần, khát khao mong<br /> đã làm cho phong trào hòa bình lớn nhanh như<br /> muốn hòa bình của người dân Việt Nam, nhằm<br /> vũ bão. Ủy Ban ICCV (International Committee of<br /> thúc đẩy cuộc đàm phán theo hướng có lợi cho<br /> Conscience on Vietnam) do thầy Nhất Hạnh thành<br /> những người dân Việt Nam. Tất cả những hoạt<br /> lập đứng ra kêu gọi  Campaign “Stop The Killing<br /> động, những đóng góp đó rất có ý nghĩa trong<br /> Now” và đã kêu gọi được  chín nghìn nhà lãnh<br /> cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước giai đoạn<br /> đạo tôn giáo trên thế giới đồng ký tên, yêu cầu các<br /> 1954-1975.<br /> bên ngưng chiến tức thì. Những lời kêu gọi này<br /> Tấm gương về thanh niên Phật tử phụng sự xã được đăng nguyên một trang lớn trong nhiều ngày<br /> hội còn có thể kể đến đó là Nhất Chi Mai tên thật trên các nhật báo New York Times, Los Angeles<br /> là Diệu Huỳnh Phan Thị Mai. Cô là cô giáo tiểu Times, International Herald Tribune, The Guardian<br /> học ở trường Tân Định. Một cô gái xinh đẹp, hiền và Le Monde… những nhật báo mà các nhà lãnh<br /> thục và có học thức, sinh ra trong gia đình bề thế đạo chính trị trên thế giới đều phải đọc. Hàng triệu<br /> ở Sài Gòn. Cô đã tham gia phong trào thanh niên người trên thế giới phải nhìn nhận lại chiến tranh<br /> phụng sự tổ quốc và là một trong sáu thiền sinh ở Việt Nam và đặc biệt nó giúp cho nhiều người<br /> <br /> <br /> 104 Tạp chí Nghiên cứu khoa học - Đại học Sao Đỏ, ISSN 1859-4190. Số 2(61).2018<br />  LIÊN NGÀNH TRIẾT HỌC - XÃ HỘI HỌC - CHÍNH TRỊ HỌC<br /> <br /> dân Mỹ bừng tỉnh, nhận diện sự thật về chiến Chiến dịch mùa hè xanh, các hoạt động đền ơn<br /> tranh Việt Nam. đáp nghĩa, từ thiện, quyên góp ủng hộ đồng bào lũ<br /> Trên con đường phụng sự xã hội, những người lụt, phát thuốc cho người nghèo, đặc biệt là phong<br /> thanh niên Phật tử không những phải đương trào hiến máu tình nguyện… Những hoạt động<br /> đầu với bom đạn của chiến tranh mà họ còn là này không chỉ góp phần phát triển kinh tế - xã hội,<br /> nạn nhân của những kỳ thị tôn giáo. Họ không đảm bảo an sinh xã hội, mà còn mang lại những<br /> cầm súng nhưng cái chết lúc nào cũng cận kề. giá trị tinh thần to lớn, là cơ hội cho mỗi một người<br /> Họ không đứng về bên nào Cộng sản hay chống thanh niên Việt Nam rèn luyện bản thân theo tấm<br /> cộng, họ đứng về hòa bình, về phía bảo vệ đời gương đạo đức Hồ Chí Minh và thể hiện lý tưởng<br /> sống và tính mạng của con người. Do đó, đôi khi sống cao đẹp của thanh niên trong thời đại mới.<br /> họ bị cả hai phe chính trị nghi ngờ và bị tấn công<br /> 4. KẾT LUẬN<br /> bởi thế lực cuồng tín ngoại lai dưới sự bảo trợ của<br /> chính quyền Ngô Đình Diệm. Cũng vì thế, những Lý tưởng phụng sự xã hội của thanh niên Phật tử<br /> người thanh niên phụng sự xã hội này đã bị tàn thể hiện trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu<br /> sát, hy sinh vì những thủ đoạn của những thế lực nước (1954-1975) rất to lớn trên con đường thiện<br /> giấu mặt. Với lý tưởng phụng sự xã hội, những nguyện và đấu tranh không mệt mỏi cho nền hòa<br /> thanh niên Phật tử đã có những đóng góp to lớn, bình của dân tộc. Họ đã xây dựng nên ý chí quả<br /> luôn đồng hành cùng dân tộc. Họ không chỉ đấu<br /> cảm, tinh thần hy sinh vì độc lập của Tổ quốc, vì<br /> tranh trực diện với kẻ thù, mà còn là hậu phương<br /> hạnh phúc của nhân dân. Tiếp nối truyền thống<br /> vững chắc cho cách mạng. Đại bộ phận các ngôi<br /> đó, thế hệ thanh niên Việt Nam hiện nay đang ra<br /> chùa ở miền Nam là cơ sở của kháng chiến, che<br /> chở, bao bọc những người chiến sĩ cộng sản; là sức học hành, xây dựng và rèn luyện các kỹ năng<br /> nơi cất giấu vũ khí, quân trang, lương thảo; là trạm nghề nghiệp, tích cực áp dụng khoa học kỹ thuật<br /> quân y, là trường dạy học chữ, dạy đạo đức làm vào cuộc sống, ngày càng hoàn thiện nền kinh<br /> người; là cơ sở từ thiện cho đồng bào,… Tiêu biểu tế tri thức, vun đắp lý tưởng sống vì độc lập cho<br /> là tổ chức “Mặt trận nhân dân cứu đói” do nhà sư Tổ quốc và sự thành công của sự nghiệp công<br /> Thích Hiên Pháp làm Chủ tịch, phát động phong nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước hiện nay.<br /> trào nhường cơm sẻ áo cho đồng bào thiếu đói.<br /> Có thể nói, phong trào đấu tranh của Phật giáo<br /> nói chung và Trường Thanh niên Phật tử nói riêng TÀI LIỆU THAM KHẢO<br /> đã góp một phần không nhỏ trong công cuộc cách [1]. Thích Nhất Hạnh (1964). Đạo Phật hiện đại hóa.<br /> mạng đấu tranh thống nhất đất nước. Sự đóng NXB Văn hóa thông tin, Hà Nội, tr.20.<br /> góp to lớn của Trường Thanh niên Phật tử đã<br /> [2]. Sư cô Chân Không (2016). 52 năm theo thầy đi<br /> được lịch sử dân tộc Việt Nam ghi nhận.<br /> học đạo. NXB Sự thật, Hà Nội, chương 5, tr. 125.<br /> Những thanh niên Phật tử trong kháng chiến<br /> [3]. Sư cô Chân Không (2016). 52 năm theo thầy đi<br /> chống Mỹ đã tỏa sáng bởi lý tưởng cao đẹp - lý<br /> tưởng phụng sự xã hội. Họ đã tô điểm thêm cho học đạo. NXB Sự thật, Hà Nội, chương 7, tr. 211.<br /> truyền thống yêu nước của dân tộc Việt Nam. [4]. Nguyễn Văn Hải (2010). Biết chọn lý tưởng sống.<br /> Tiếp bước truyền thống cha, anh, thế hệ thanh NXB Văn hóa thông tin, Hà Nội, tr.14.<br /> niên hiện nay đã không ngừng tu dưỡng lý tưởng<br /> [5]. NXB Thanh niên( 2016). Luật thanh niên và chiến<br /> sống, hoàn thiện bản thân. Với các hoạt động tình<br /> lược phát triển thanh niên. Hà Nội.<br /> nguyện như: Ngày thứ bảy tình nguyện, Ngày chủ<br /> nhật xanh, hưởng ứng Tháng hành động vì trẻ [6]. Albet Einstein (2005). Thế giới như tôi thấy. NXB<br /> em, Tháng An toàn giao thông, Tháng Thanh niên, Tri thức, Hà Nội.<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Tạp chí Nghiên cứu khoa học - Đại học Sao Đỏ, ISSN 1859-4190. Số 2(61).2018 105<br />