Mất cảm giác giác mạc bẩm sinh: Trường hợp đầu tiên được phát hiện tại việt nam

TẠP CHÍ NGHIÊN CỨU Y HỌC<br /> <br /> MẤT CẢM GIÁC GIÁC MẠC BẨM SINH:<br /> TRƯỜNG HỢP ĐẦU TIÊN ĐƯỢC PHÁT HIỆN TẠI VIỆT NAM<br /> Phạm Ngọc Đông, Đỗ Thị Thúy Hằng<br /> Bệnh viện Mắt Trung ương<br /> Mất cảm giác giác mạc bẩm sinh là một bệnh lý hiếm gặp, khó chẩn đoán do không được để ý đến.<br /> Bệnh thường biểu hiện ở cả 2 mắt, chỉ ở giác mạc hoặc kèm theo các bất thường khác ở hệ thần kinh và<br /> toàn thân, mất cảm giác đau. Do mất cảm giác, bệnh nhân thường bị viêm hoặc loét giác mạc. Tổn<br /> thương giác mạc thường biểu hiện ở 3 năm đầu tiên sau đẻ. Việc điều trị chủ yếu là dùng các thuốc bôi<br /> trơn, nước mắt nhân tạo, khâu cò hoặc ghép màng ối. Chúng tôi mô tả và bàn luận về trường hợp đầu<br /> tiên ở Việt Nam được chẩn đoán bị mất cảm giác giác mạc bẩm sinh. Bệnh nhi gái 4 tuổi, bị loét giác mạc<br /> 2 mắt do mất cảm giác giác mạc bẩm sinh, kèm theo giảm cảm giác đau, điếc, chậm phát triển tinh thần<br /> và vận động. Bệnh nhân được điều trị bằng Vigamox, Vismed, ghép màng ối. Diện loét biểu mô hóa<br /> chậm, tân mạch giác mạc. Cần chú ý phát hiện mất cảm giác giác mạc bẩm sinh.Việc điều trị đang c òn là<br /> một thách thức với các nhà nhãn khoa.<br /> Từ khóa: mất cảm giác giác mạc bẩm sinh, bệnh giác mạc do thiểu dưỡng thần kinh<br /> <br /> I. ĐẶT VẤN ĐỀ<br /> Mất cảm giác giác mạc bẩm sinh là bệnh lý<br /> <br /> khâu cò mi là biện pháp chính để hạn chế biến<br /> <br /> giác mạc hiếm gặp và thường bị chẩn đoán<br /> <br /> chứng, duy trì thị lực lâu dài cho bệnh nhân<br /> <br /> nhầm thành bệnh lý khác của giác mạc như<br /> <br /> [4; 5]. Chúng tôi mô tả ca lâm sàng mất cảm<br /> <br /> loét giác mạc nhiễm trùng, do thiếu vitamin A<br /> <br /> giác giác mạc bẩm sinh lần đầu tiên được<br /> <br /> [1]. Đến nay, hầu hết các báo cáo về bệnh này<br /> <br /> phát hiện ở Khoa Kết Giác mạc, Bệnh viện<br /> <br /> đều là các ca đơn lẻ, rải rác [2]. Bệnh có thể<br /> <br /> Mắt Trung ương và cũng là trường hợp đầu<br /> <br /> chỉ biểu hiện ở mắt hoặc kèm theo mất cảm<br /> <br /> tiên được phát hiện và báo cáo tại Việt Nam.<br /> <br /> giác hoặc các bất thường ở hệ thần kinh và<br /> các bộ phận khác trong cơ thể, biểu hiện sớm<br /> <br /> II. MÔ TẢ CA LÂM SÀNG<br /> <br /> trong 3 năm đầu đời của trẻ [3]. Chẩn đoán<br /> <br /> Bệnh nhân nữ, 4 tuổi vào viện khám vì gia<br /> <br /> đúng, nhận ra các yếu tố nguy cơ, đánh giá kỹ<br /> <br /> đình phát hiện cháu có đốm trắng ở 2 mắt.<br /> <br /> các tổn thương thần kinh phối hợp là các yếu<br /> <br /> Đốm trắng này to dần nhưng mắt trẻ không bị<br /> <br /> tố quan trọng để làm giảm các hậu quả nặng<br /> <br /> kích thích, không chói, chảy nước mắt. Trẻ<br /> <br /> nề, lâu dài của bệnh [4].<br /> <br /> được tra mỡ Tobradex trong hai tuần nhưng<br /> <br /> Việc điều trị rất khó khăn và chỉ điều trị<br /> <br /> không đỡ, đám trắng to dần ra, bệnh nhân<br /> <br /> triệu chứng. Sử dụng các thuốc bôi trơn và<br /> <br /> được gia đình đưa đến Bệnh viện Mắt Trung<br /> ương để khám và điều trị.<br /> <br /> Địa chỉ liên hệ: Phạm Ngọc Đông – Bệnh viện Mắt Trung<br /> ương<br /> Email: dong69nam@yahoo.com<br /> Ngày nhận: 14/11/2016<br /> Ngày được chấp thuận: 26/2/2017<br /> <br /> 86<br /> <br /> Trẻ đẻ đủ tháng, đẻ thường, cân nặng khi<br /> sinh là 3,1 kg, là con thứ nhất, bố mẹ không<br /> có bệnh lý gì đặc biệt. Em gái ruột của bệnh<br /> nhân phát triển tâm thần vận động bình<br /> <br /> TCNCYH 106 (1) - 2017<br /> <br /> TẠP CHÍ NGHIÊN CỨU Y HỌC<br /> thường, hiện chưa phát hiện mắc bệnh gì về<br /> <br /> chậm. Để tránh phẫu thuật 2 lần cho bệnh<br /> <br /> mắt cũng như các bệnh nội ngoại khoa khác.<br /> <br /> nhân, chúng tôi đã đặt khung nhựa gắn màng<br /> <br /> Lúc 6 tháng tuổi, trẻ đã được khám chuyên<br /> khoa Thần kinh tại Bệnh viện Nhi Trung ương<br /> <br /> ối lên mắt trái 1 lần/tuần trong 4 tuần. Diện<br /> loét giác mạc thu nhỏ rất chậm.<br /> <br /> với chẩn đoán: Chậm phát triển tâm thần và<br /> <br /> Trong quá trình điều trị, tình trạng diện<br /> <br /> vận động, đã chụp MRI sọ não và được chẩn<br /> <br /> loét thay đổi không đáng kể. Mắt không kích<br /> <br /> đoán kém biệt hóa myelin.<br /> <br /> thích, đỏ như các trường hợp nhiễm trùng<br /> <br /> Khám mắt: hai mắt mở to, không chói,<br /> <br /> khác. Mặc dù trẻ chậm phát triển tinh thần<br /> <br /> chảy nước mắt, mắt không đỏ, giác mạc có ổ<br /> <br /> vận động nhưng hợp tác rất tốt khi khám,<br /> <br /> loét ở trung tâm, đáy khá sạch, bắt màu<br /> <br /> thậm chí khi đặt khuôn vào mắt, không nhỏ<br /> <br /> fluorescein rõ, nhu mô thẩm lậu sâu, tiền<br /> <br /> thuốc tê mà trẻ cũng không phản ứng gì.<br /> <br /> phòng không có mủ, không quan sát rõ là có<br /> <br /> Kiểm tra kỹ lại thấy trẻ mất hoàn toàn cảm<br /> <br /> tế bào viêm hay không do khó khám trên sinh<br /> <br /> giác giác mạc, kết mạc, giảm cảm giác đau<br /> <br /> hiển vi, đồng tử tròn, phản xạ ánh sáng tốt,<br /> <br /> khi kích thích vào má, da mặt và toàn thân.<br /> <br /> mất hoàn toàn cảm giác giác mạc.<br /> <br /> Trẻ được gửi khám chuyên khoa nhi: không<br /> <br /> Xét nghiệm vi sinh: trên nhuộm soi: có cầu<br /> khuẩn gram dương, nấm (-). Nuôi cấy không<br /> có nấm, vi khuẩn mọc.<br /> <br /> thấy biểu hiện thiếu vitamin A, trẻ không bị<br /> suy dinh dưỡng. Các bác sỹ chuyên khoa nhi<br /> cũng chưa xác định được nguyên nhân gây<br /> nên sự chậm phát triển của trẻ.<br /> <br /> Toàn thân: trẻ bị điếc, chưa đi được, chưa<br /> nói được và hầu như không có giao tiếp với<br /> người khác.<br /> <br /> Sau 3 tháng điều trị, diện loét thu gọn hơn,<br /> có nhiều tân mạc giác mạc. Sau hơn 4 tháng,<br /> ổ loét giác mạc ở 2 mắt trẻ đã biểu mô hóa<br /> <br /> Bệnh nhân được chẩn đoán 2 mắt bị loét<br /> giác mạc do vi khuẩn, chưa loại trừ do thiếu<br /> <br /> hoàn toàn, tạo sẹo giác mạc. Trẻ được tiếp<br /> tục theo dõi ngoại trú.<br /> <br /> vitamin A.<br /> Điều trị: nhỏ tại mắt Cravit 5 lần/ngày;<br /> Vismed 5 lần/ngày. Mỡ Oflovid 2 lần/ngày.<br /> Uống Vitamin A theo phác đồ điều trị khô mắt<br /> <br /> Đạo đức nghiên cứu<br /> Nghiên cứu này được thực hiện với sự<br /> đồng ý của gia đình người bệnh và Bệnh viện<br /> <br /> do thiếu Vitamin A 200.000 IU: ngày đầu và<br /> ngày thứ 2, mỗi ngày 1 viên; sau 1 tuần uống<br /> <br /> Mắt Trung ương. Người bệnh được ẩn danh<br /> <br /> viên thứ 3.<br /> <br /> chăm sóc sức khỏe mắt cho bệnh nhân mà<br /> <br /> Kết quả: sau 3 tuần, tình trạng mắt hầu<br /> như không thay đổi. Trẻ không bị kích thích,<br /> chói, chảy nước mắt. Do tình trạng ổ loét<br /> <br /> và các kết quả nghiên cứu chỉ nhằm mục đích<br /> không sử dụng cho bất kỳ mục đích nào khác.<br /> <br /> III. BÀN LUẬN<br /> <br /> không thay đổi, mắt không có biểu hiện nhiễm<br /> <br /> Cảm giác giác mạc bình thường có vai trò<br /> <br /> trùng nên bệnh nhân được ghép màng ối ở<br /> <br /> sống còn trong việc duy trì sự toàn vẹn của<br /> <br /> o<br /> <br /> mắt phải (màng ối tươi, bảo quản ở -78 C)<br /> <br /> biểu mô giác mạc. Không chỉ có vai trò quan<br /> <br /> nhằm thúc đấy quá trình liền biểu mô. Sau<br /> <br /> trọng trong phòng ngừa chấn thương thông<br /> <br /> ghép màng ối 4 tuần, diện loét thu gọn rất<br /> <br /> qua phản xạ chớp mắt và phản xạ tiết nước<br /> <br /> TCNCYH 106 (1) - 2017<br /> <br /> 87<br /> <br /> TẠP CHÍ NGHIÊN CỨU Y HỌC<br /> mắt, cảm giác giác mạc còn hỗ trợ việc liền<br /> <br /> Giai đoạn 1: biểu hiện bằng các đám khô<br /> <br /> biểu mô giác mạc bằng cách kích thích các tế<br /> <br /> trên bề mặt giác mạc và không có tổn thương<br /> <br /> bào biểu mô tăng sinh. Kích thích tăng<br /> <br /> rõ ràng, dưới dạng bệnh giác mạc chấm, các<br /> <br /> trưởng tế bào biểu mô được cho là do các<br /> <br /> đám có lưu lại fluorescein. Bệnh giác mạc<br /> <br /> chất dẫn truyền thần kinh và các yếu tố phát<br /> <br /> dạng chấm có thể là biểu hiện của các tế bào<br /> <br /> triển thần kinh được giải phóng ra từ các đầu<br /> <br /> biểu mô bị chết, có thể do không có sự thay<br /> <br /> mút dây thần kinh. Một peptid thần kinh P<br /> <br /> thế kịp thời. Giai đoạn này tiến triển mãn tính,<br /> <br /> (Substance P) ở giác mạc giúp kích thích sự<br /> <br /> nhu mô phía dưới có thể có bọng nhỏ, có tân<br /> <br /> tổng hợp DNA và quá trình hàn gắn của các<br /> <br /> mạch, biểu mô phía trên tăng sản.<br /> <br /> tế bào biểu mô giác mạc sẽ bị giảm khi giảm<br /> <br /> Giai đoạn 2: biểu hiện bong biểu mô cấp<br /> <br /> sự phân bố thần kinh trên bề mặt giác mạc.<br /> <br /> tính, thường xảy ra ở vùng không được mi<br /> <br /> Mất cảm giác giác mạc có thể bẩm sinh hoặc<br /> <br /> trên che phủ. Cơ chế là do giảm ướt nước<br /> <br /> mắc phải (sau các chấn thương vùng mặt<br /> <br /> mắt và do sự cọ sát. Nếu kéo dài, sẽ tạo<br /> <br /> gây tổn thương dây thần kinh V, sau phẫu<br /> <br /> nên vùng mất biểu mô hình ovan hoặc hình<br /> <br /> thuật LASIK, sử dụng thuốc gây tê bề mặt<br /> <br /> vòng, đặc trưng cho bệnh giác mạc do<br /> <br /> nhãn cầu kéo dài…) [4].<br /> <br /> nguyên thần kinh.<br /> <br /> Tổn thương cảm giác giác mạc bẩm sinh là<br /> <br /> Giai đoạn 3: thể hiện bằng nhuyễn nhu mô<br /> <br /> một bệnh lý hiếm gặp. Mất cảm giác giác mạc<br /> <br /> giác mạc, có thể dẫn đến thủng giác mạc. Hậu<br /> <br /> có thể chỉ là tổn thương tại mắt hoặc là một<br /> <br /> quả có thể gây ra nhiễm trùng giác mạc hoặc<br /> <br /> trong những biểu hiện của hội chứng thần<br /> <br /> nhiễm trùng nội nhãn thứ phát.<br /> <br /> kinh phức tạp với những bất thường ngoại<br /> biên khác nhau. Bệnh thường biểu hiện ở trẻ<br /> dưới 3 tuổi, nhất là trong từ 8 tháng đến 12<br /> tháng. Bệnh nhân có thể không có triệu chứng<br /> gì, chỉ được chẩn đoán khi bác sỹ nghi ngờ và<br /> làm các khám nghiệm cần thiết.<br /> <br /> Mặc dù trong y văn đã có tới hơn 80<br /> trường hợp mất cảm giác giác mạc bẩm sinh<br /> được báo cáo nhưng đến nay vẫn chưa có<br /> sự đồng thuận về cách phân loại hình thái<br /> bệnh [2]. Shorrey phân loại thành 2 nhóm:<br /> nhóm có tổn thương toàn thân kèm theo và<br /> <br /> Ở giai đoạn sớm, việc chẩn đoán gặp<br /> <br /> nhóm không có tổn thương toàn thân [8].<br /> <br /> nhiều khó khăn do biểu hiện bệnh không rõ<br /> ràng và dễ chẩn đoán là viêm kết mạc hoặc<br /> <br /> Rosenberg phân loại liệt dây V theo 3 nhóm,<br /> dựa vào sự có mặt và hình thái của các tổn<br /> <br /> viêm giác mạc đơn thuần. Bệnh nhân có thể<br /> <br /> thương kèm theo.<br /> <br /> có các đợt đỏ mắt, kèm rử mắt giống như<br /> viêm kết mạc, viêm giác mạc một bên hoặc<br /> 2 bên và ít đáp ứng với điều trị [6; 7]. Thị<br /> lực thấp nhưng ít sợ ánh sáng, ít cương tụ<br /> kết mạc và không có kích thích hoặc đau ở<br /> mắt là các dấu hiệu nghi ngờ đến bệnh lý<br /> này [4].<br /> Bệnh lý giác mạc do mất cảm giác giác<br /> mạc bẩm sinh tiến triển theo 3 giai đoạn:<br /> 88<br /> <br /> Nhóm 1: tổn thương dây V đơn độc, không<br /> kèm tổn thương ở các cơ quan và dây thần<br /> kinh khác. Bệnh thường xảy ra ở 2 mắt, hiếm<br /> khi 1 mắt, chủ yếu ở nhánh 1 (nhánh mắt). Hai<br /> nhánh còn lại ít bị tổn thương. Không có tổn<br /> thương ở các dây thần kinh khác và ở trung<br /> bì, thượng bì là điểm đặc trưng của tổn<br /> thương này. Nguyên nhân là do thiểu sản thần<br /> kinh nguyên phát.<br /> TCNCYH 106 (1) - 2017<br /> <br /> TẠP CHÍ NGHIÊN CỨU Y HỌC<br /> Nhóm 2: Tổn thương dây V kèm theo tổn<br /> <br /> được tình trạng bệnh trong giai đoạn đầu, khi<br /> <br /> thương ở thượng bì hoặc trung bì như hội<br /> <br /> biểu mô chưa bị tróc ra. Kính có thể kích<br /> <br /> chứng Goldenhar (loạn sản mắt - tai - ống<br /> <br /> thích quá trình liền biểu mô, giúp cho quá<br /> <br /> sống). Mất cảm giác giác mạc thường chỉ là<br /> <br /> trình hàn gắn biều mô vào nhu mô, bảo vệ<br /> <br /> một biểu hiện trong nhiều bất thường khác.<br /> <br /> biểu mô không bị tróc do tác động của mi<br /> <br /> Mất cảm giác giác mạc có thể xảy ra ở 1 bên<br /> <br /> mắt. Tuy nhiên, nếu đeo kính kéo dài có thể<br /> <br /> hoặc 2 bên, thường kèm mất cảm giác của da<br /> <br /> dẫn đến nhiễm khuẩn thứ phát, tạo tân mạch,<br /> <br /> mặt. Nhóm này có thể không đồng nhất, với<br /> <br /> tạo sẹo. Đeo kính gọng bên ngoài giúp hạn<br /> <br /> nhiều căn nguyên khác nhau, có thể liên quan<br /> <br /> chế được các chấn thương và bảo vệ mắt<br /> <br /> đến những chấn thương ở giai đoạn sớm của<br /> <br /> khỏi các tác nhân của môi trường, hạn chế<br /> <br /> thời kỳ phôi thai.<br /> <br /> viêm giác mạc nhiễm trùng.<br /> <br /> Nhóm 3: Tổn thương dây V không kèm<br /> <br /> Các thuốc chống viêm: viêm kèm theo loét<br /> <br /> theo các dây ngoại biên khác nhưng lại có các<br /> <br /> giác mạc do nguyên nhân thần kinh làm cho<br /> <br /> tổn thương từng ổ ở não. Nguyên nhân của<br /> <br /> việc điều trị trở nên khó khăn hơn. Quá trình<br /> <br /> hiện tượng này có thể do các tổn thương từng<br /> <br /> liền biểu mô bị ức chế bởi đáp ứng viêm<br /> <br /> ổ tại não ở thời kỳ bào thai, có thể do các<br /> <br /> trong điều kiện không có thần kinh cảm giác.<br /> <br /> chấn thương trước sinh hoặc nguyên nhân<br /> <br /> Corticosteroid rất có tác dụng trong việc<br /> <br /> mạch máu [9].<br /> <br /> chống viêm, làm giảm viêm mắt rất rõ rệt.<br /> <br /> Điều trị mất cảm giác giác mạc còn gặp rất<br /> <br /> Tuy nhiên, cần phải theo dõi chặt chẽ, để<br /> <br /> nhiều khó khăn do bệnh thường được phát<br /> <br /> tránh nguy cơ hoại tử nhu mô và thủng giác<br /> <br /> hiện muộn và chậm đáp ứng với điều trị. Do<br /> <br /> mạc. Các thuốc chống viêm không phải là<br /> <br /> vậy rất cần thiết phát hiện bệnh ở giai đoạn<br /> <br /> steroid có thể dùng phối hợp với steroid<br /> <br /> sớm với các dấu hiệu nhận biết sớm cần lưu<br /> <br /> nhưng cần thận trong khi dùng thuốc này trên<br /> <br /> ý: kết mạc cương tụ nhưng bệnh nhân không<br /> <br /> bệnh nhân bị mất cảm giác giác mạc vì nó có<br /> <br /> kích thích, không đau nhức.<br /> <br /> thể làm cho mất cảm giác giác mạc trở nên<br /> <br /> Điểm quan trọng nhất trong điều trị là chăm<br /> <br /> nặng hơn.<br /> <br /> sóc biểu mô giác mạc để tránh dẫn đến giai<br /> <br /> Các thuốc chống ly giải collagen: tetracy-<br /> <br /> đoạn bệnh giác mạc do nguyên nhân thần<br /> <br /> cline dạng tra mắt và dạng uống được chứng<br /> <br /> kinh. Lựa chọn hàng đầu là kháng sinh, bôi<br /> <br /> minh là có tác dụng trong việc làm giảm khả<br /> <br /> trơn và nước mắt nhân tạo, băng mắt.<br /> <br /> năng tiêu collagen. Thuốc có tác dụng ức chế<br /> các men tiêu collagen, diệt khuẩn.<br /> <br /> Điều trị nội khoa<br /> Các chế phẩm sinh học: có một số chế<br /> Thuốc bôi trơn và nước mắt nhân tạo: ở<br /> <br /> phẩm sinh học có thể sử dụng để kích thích<br /> <br /> giai đoạn rối loạn biểu mô, chỉ cần dùng chất<br /> <br /> quá trình liền biểu mô. Các thuốc này thuộc về<br /> <br /> bôi trơn và nước mắt nhân tạo không có chất<br /> <br /> nhóm thuốc làm tăng trưởng biểu mô (EGF),<br /> <br /> bảo quản. Có thể đóng lỗ lệ để giúp lưu giữ<br /> <br /> fibronectin, yếu tố tăng trưởng thần kinh và<br /> <br /> nước mắt trên bề mặt nhãn cầu.<br /> <br /> huyết thanh tự thân. Trừ huyết thanh tự thân,<br /> <br /> Kính tiếp xúc và kính bảo vệ: kính tiếp xúc<br /> mềm, dùng một thời gian ngắn có thể cải thiện<br /> <br /> TCNCYH 106 (1) - 2017<br /> <br /> đến nay các yếu tố khác chưa được ứng dụng<br /> trên lâm sàng.<br /> 89<br /> <br /> TẠP CHÍ NGHIÊN CỨU Y HỌC<br /> cảm giác giác mạc. Mảnh ghép thường bị<br /> <br /> Điều trị phẫu thuật<br /> Khâu cò mi: phẫu thuật có hiệu quả trong<br /> việc kích thích liền biểu mô khi các biện pháp<br /> <br /> sẹo. Có thể ghép giác mạc lớp để giảm nguy<br /> cơ thất bại [4].<br /> <br /> điều trị bảo tồn thất bại. Khâu cò mi còn là<br /> <br /> Bệnh nhân trong báo cáo này là trường<br /> <br /> biện pháp điều trị dự phòng các tổn thương<br /> <br /> hợp mất cảm giác giác mạc bẩm sinh đầu tiên<br /> <br /> giác mạc [2].<br /> <br /> được mô tả ở Việt Nam được phát hiện lúc trẻ<br /> <br /> Ghép màng ối: là một biện pháp điều trị<br /> bệnh lý giác mạc do thiểu dưỡng thần kinh.<br /> Có thể ghép 1 lớp hoặc 2 lớp màng ối [4].<br /> <br /> 4 tuổi. Có thể tổn thương mở mắt đã xuất hiện<br /> từ trước đó, nhưng do ít các triệu chứng cơ<br /> năng, trẻ chậm phát triển tinh thần và vận<br /> động, gia đình sống ở nông thôn nên chỉ được<br /> <br /> Dán keo: nếu lỗ thủng nhỏ, có thể dán keo<br /> để hàn lỗ thủng. Keo dán cyanoacrylate có<br /> tác dụng tạo nên hàng rào tạm thời để mô<br /> giác mạc có thể tự liền. Keo sẽ bong ra sau<br /> một thời gian hoặc có thể tồn tại sau nhiều<br /> tháng [2].<br /> <br /> đi khám khi tổn thương đã nặng. Trẻ đã được<br /> điều trị bằng nước mắt nhân tạo, kích thích<br /> liền biểu mô. Khô giác mạc do thiếu vitamin A<br /> được loại trừ sau khi điều trị theo phác đồ mà<br /> tổn thương giác mạc vẫn không thay đổi. Diện<br /> loét biểu mô hóa rất chậm, sau nhiều tuần<br /> <br /> Ghép giác mạc xuyên: rất ít báo cáo về<br /> <br /> điều trị. Ngay cả sau khi được ghép màng ối,<br /> <br /> kết quả ghép giác mạc xuyên trong điều trị<br /> <br /> diện loét rất chậm biểu mô hóa. Sau hơn 4<br /> <br /> mất cảm giác giác mạc bẩm sinh. Nguy cơ<br /> <br /> tháng điều trị giác mạc mới biểu mô hóa hoàn<br /> <br /> thất bại cao do có tân mạch giác mạc, giảm<br /> <br /> toàn và tạo sẹo giác mạc.<br /> <br /> Đám trắng trên giác mạc<br /> <br /> Loét giác mạc bắt màu fluorescein<br /> <br /> Hình 1. Tổn thương giác mạc trước điều trị<br /> <br /> MP: Sau ghép màng ối 1 tháng<br /> <br /> MT: Sau đặt khuôn có màng ối 1 tháng<br /> <br /> Hình 2. Tổn thương giác mạc sau điều trị bằng ghép màng ối<br /> 90<br /> <br /> TCNCYH 106 (1) - 2017<br /> <br />