Nguyễn Thanh Minh và Đtg<br />
<br />
Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ<br />
<br />
124(10): 39 - 44<br />
<br />
MỘT SỐ GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC<br />
VỀ KHAI THÁC KHOÁNG SẢN Ở TỈNH THÁI NGUYÊN<br />
Nguyễn Thanh Minh*, Phạm Thị Nga<br />
Trường Đại học Kinh tế và Quản trị kinh doanh – ĐH Thái Nguyên<br />
<br />
TÓM TẮT<br />
Thái Nguyên là một tỉnh giầu nguồn tài nguyên khoáng sản đứng thứ 2 trong cả nước. Đây là tiền<br />
đề để phát triển ngành Công nghiệp khai thác và chế biến khoáng sản, đóng góp tích cực vào sự<br />
phát triển Kinh tế - xã hội của tỉnh Thái Nguyên. Trong những năm qua tỉnh Thái Nguyên đã làm<br />
khá tốt công tác quản lý Nhà nước về khai thác khoáng sản như: Công tác quy hoạch (quy hoạch<br />
thăm dò, khai thác, chế biến và sử dụng khoáng sản); Công tác tổ chức quản lý (thành lập Ban chỉ<br />
đạo quản lý, ban hành các văn bản quy phạm pháp luật và các văn bản quản lý, thẩm định, cấp<br />
phép hoạt động khoáng sản trên địa bàn, tổ chức thanh tra, kiểm tra, kiểm soát, phát hiện và xử lý<br />
các vi phạm...). Hoạt động khai thác khoáng sản làm thay đổi diện mạo của tỉnh. Về giá trị khai<br />
thác khoáng sản tại các doanh nghiệp tăng từ 636,3 tỷ đồng năm 2008 lên 2.308,5 tỷ đồng năm<br />
2011 và nộp ngân sách với tổng số tiền trên 377,310 tỷ đồng, ngoài ra còn hỗ trợ địa phương nâng<br />
cấp, sửa chữa, xây dựng cơ sở hạ tầng với trị giá trên 36 tỷ đồng và thực hiện ký quỹ bảo vệ môi<br />
trường với tổng số tiền trên 17 tỷ đồng. Tuy nhiên, việc quản lý và khai thác tài nguyên khoáng<br />
sản trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên còn bộc lộ nhiều điểm hạn chế, bài viết đưa ra 5 giải pháp với<br />
mong muốn nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước về khai thác khoáng sản ở tỉnh Thái Nguyên.<br />
Từ khóa: khoáng sản, quản lý nhà nước về khai thác khoáng sản, giá trị sản xuất, nộp ngân sách.<br />
<br />
ĐẶT VẤN ĐỀ*<br />
Tài nguyên khoáng sản là nguồn của cải vật<br />
chất nguyên khai, được hình thành, tồn tại<br />
trong tự nhiên và tất cả những gì thuộc về<br />
thiên nhiên mà con người có thể khai thác, sử<br />
dụng thoả mãn nhu cầu tồn tại và phát triển<br />
của mình [4]. Theo Luật Khoáng sản năm<br />
2010 thì Khoáng sản là khoáng vật, khoáng<br />
chất có ích được tích tụ tự nhiên ở thể rắn, thể<br />
lỏng, thể khí tồn tại trong lòng đất, trên mặt<br />
đất, bao gồm cả khoáng vật, khoáng chất ở<br />
bãi thải của mỏ [4].<br />
Hiện nay, Thái Nguyên đã phát hiện trên 250<br />
mỏ và điểm quặng (gồm 24 loại khoáng sản<br />
rắn, trong đó có một số khoáng sản có trữ<br />
lượng lớn như: Wonfram khoảng trên 100<br />
triệu tấn, Than khoảng 80 triệu tấn, Sắt<br />
khoảng 40 triệu tấn, Titan khoảng 8 triệu tấn;<br />
Chì-Kẽm khoảng 0,5 triệu tấn, Đá vôi khoảng<br />
200 triệu tấn)[1]. Với nguồn tài nguyên phong<br />
phú, dồi dào cho phép ngành Công nghiệp<br />
khai thác và chế biến khoáng sản của tỉnh có<br />
nhiều điều kiện để phát triển, đóng góp tích<br />
*<br />
<br />
Tel: 0912 735565<br />
<br />
cực cho sự phát triển Kinh tế - xã hội của tỉnh<br />
Thái Nguyên. Tuy nhiên, việc quản lý và khai<br />
thác tài nguyên khoáng sản trên địa bàn tỉnh<br />
Thái Nguyên trong những năm qua còn bộc lộ<br />
nhiều điểm hạn chế như việc cấp giấy phép<br />
thăm dò, khai thác khoáng sản còn nhiều bất<br />
cập, chồng chéo, tình trạng khai thác khoáng<br />
sản trái phép, tranh chấp mỏ, tàn phá môi<br />
trường đang diễn ra khá phổ biến...<br />
Vấn đề đặt ra là phải tiến hành đánh giá thực<br />
trạng quản lý nhà nước về khai thác khoáng<br />
sản ở tỉnh Thái Nguyên đồng thời tìm ra<br />
nguyên nhân của những hạn chế bất cập trong<br />
công tác quản lý nhà nước về lĩnh vực này, từ<br />
đó đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao<br />
hiệu quả quản lý nhà nước về khai thác<br />
khoáng sản ở tỉnh Thái Nguyên.<br />
TÀI NGUYÊN KHOÁNG SẢN CỦA TỈNH<br />
THÁI NGUYÊN<br />
Thái Nguyên được đánh giá là tỉnh giầu<br />
khoáng sản đứng thứ 2 trong các tỉnh thành cả<br />
nước. Tài nguyên khoáng sản của tỉnh Thái<br />
Nguyên có trữ lượng lớn, phong phú về<br />
chủng loại và được phân bố khắp trong tỉnh.<br />
Cụ thể như:<br />
39<br />
<br />
Nguyễn Thanh Minh và Đtg<br />
<br />
Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ<br />
<br />
124(10): 39 - 44<br />
<br />
* Than mỡ (trữ lượng trên 15 triệu tấn), than<br />
đá (trữ lượng khoảng 90 triệu tấn) được phân<br />
bố tập trung ở 2 huyện Đại từ và Phú Lương<br />
[8],[7].<br />
<br />
THỰC TRẠNG CÔNG TÁC QUẢN LÝ<br />
NHÀ NƯỚC VỀ KHAI THÁC KHOÁNG<br />
SẢN Ở TỈNH THÁI NGUYÊN<br />
<br />
* Khoáng sản kim loại<br />
<br />
Công tác quy hoạch (thăm dò, khai thác, chế<br />
biến và sử dụng khoáng sản) đã được triển<br />
khai nhằm đáp ứng nhu cầu nguyên liệu<br />
khoáng sản cho các ngành sản xuất trên địa<br />
bàn tỉnh Thái Nguyên và phù hợp với quy<br />
hoạch chung của cả nước. Xác định cụ thể các<br />
vùng thăm dò, khai thác, chế biến; các vùng<br />
cấm, hạn chế và đấu thầu đối với khoáng sản<br />
đảm bảo cho hoạt động khoáng sản thực hiện<br />
đúng quy định pháp luật[5],[2].<br />
<br />
Quặng Sắt: Có 47 mỏ và điểm quặng trong đó<br />
có 2 cụm mỏ lớn: Cụm mỏ sắt Trại Cau có trữ<br />
lượng khoảng 20 triệu tấn có hàm lượng Fe<br />
58,8% - 61,8%. Cụm mỏ sắt Tiến Bộ nằm<br />
trên trục đường ĐT 259 có tổng trữ lượng<br />
quặng khoảng 30 triệu tấn [8],[7].<br />
Thiếc: Có ở 3 mỏ thuộc huyện Đại từ: Các<br />
mỏ Phục Linh, Núi Pháo, Đá Liền. Tổng trữ<br />
lượng của 3 mỏ này khoảng 13.600 tấn;<br />
Vonfram ở Núi Pháo, Đại Từ: trữ lượng:<br />
110.260.000 tấn.[8],[7]<br />
Chì kẽm: Tập trung ở Lang Hít ( Đồng Hỷ),<br />
Thần Sa, Cúc Đường ( Võ Nhai) qui mô<br />
không lớn.<br />
Vàng: vàng sa khoáng ở khu vực Thần Sa,<br />
dãy núi Bồ Cu ( Võ Nhai), khu vực Ngàn Me,<br />
Cây Thị ( Đồng Hỷ), khu vực phía tây của<br />
huyện Phổ Yên. Trữ lượng về vàng mới được<br />
thăm dò, khảo sát và chưa đánh giá đầy đủ trữ<br />
lượng hiện có. Ngoài ra còn có đồng, thủy<br />
ngân...trữ lượng quặng nhỏ, mức độ điều tra<br />
sơ bộ.<br />
* Khoáng sản phi kim loại: Có pyrit, barít,<br />
photphorit... trong đó đáng chú ý là photphorit<br />
ở một số điểm quặng: Núi Văn, Làng Mới, La<br />
Hiên. Tổng trữ lượng khoảng 60.000 tấn<br />
[8],[7].<br />
* Khoáng sản vật liệu xây dựng trong đó đáng<br />
chú ý là đất sét xi măng ở 2 mỏ Cúc Đường<br />
và Khe Mo, trữ lượng khoảng 84,6 triệu tấn.<br />
Đá Cacbônat bao gồm đá vôi xây dựng, đá<br />
vôi xi măng, Đôlômit tìm thấy ở nhiều nơi<br />
(trữ lượng khoảng 109,3 triệu tấn). Riêng đá<br />
vôi xây dựng có trữ lượng xấp xỉ 100 tỷ m 3.<br />
Ngoài ra gần đây mới phát hiện mỏ sét cao<br />
lanh tại xã Phú Lạc, Đại Từ có chất lượng tốt,<br />
hàm lượng AL2CO3 cao, trữ lượng dự kiến 20<br />
triệu m3. Đó là vùng nguyên liệu dồi dào cho<br />
sự phát triển ngành vật liệu xây dựng, trong<br />
đó có xi măng và đá ốp lát [8],[7].<br />
40<br />
<br />
Công tác quy hoạch<br />
<br />
Công tác tổ chức quản lý<br />
UBND tỉnh Thái Nguyên, Ban chỉ đạo quản<br />
lý tài nguyên khoáng sản Tỉnh, Sở Tài nguyên<br />
và môi trường đã kịp thời ban hành các văn<br />
bản quy phạm pháp luật và các văn bản quản<br />
lý, chỉ đạo, đôn đốc các ngành và UBND các<br />
huyện, thành phố, thị xã thực hiện công tác<br />
quản lý nhà nước về tài nguyên khoáng sản,<br />
đặc biệt trong việc kiểm tra, xử lý, ngăn chặn<br />
các hoạt động khoáng sản trái phép. Công tác<br />
triển khai, tuyên truyền, phổ biến và giáo dục<br />
pháp luật được quan tâm thực hiện: phổ biến<br />
pháp luật về tài nguyên khoáng sản đến các<br />
ngành chức năng ở Tỉnh, các huyện, thành<br />
phố, thị xã, các tổ chức cá nhân tham gia hoạt<br />
động khoáng sản; thông qua chuyên mục Tài<br />
nguyên và Môi trường của Đài phát thanh và<br />
truyền hình Tỉnh, qua trang Website của Sở<br />
Tài nguyên và Môi trường ...<br />
Công tác lập, điều chỉnh, phê duyệt quy hoạch<br />
thăm dò, khai thác, chế biến và sử dụng<br />
khoáng sản được đẩy mạnh. Ngoài ra, để đáp<br />
ứng nguồn nguyên liệu cho các cơ sở chế<br />
biến, phục vụ phát triển kinh tế, xã hội trên<br />
địa bàn, UBND tỉnh Thái Nguyên đã trình và<br />
được Thủ tướng Chính phủ cho phép điều<br />
chỉnh, bổ sung nhiều khu vực quặng titan và<br />
sét cao lanh vào Quy hoạch thăm dò, khai<br />
thác, chế biến và sử dụng khoáng sản của cả<br />
nước. Đến nay, về cơ bản các loại khoáng sản<br />
<br />
Nguyễn Thanh Minh và Đtg<br />
<br />
Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ<br />
<br />
trên địa bàn tỉnh đã được lập quy hoạch, làm<br />
cơ sở cho công tác quản lý khoáng sản theo<br />
quy định của pháp luật.<br />
Công tác thẩm định, cấp phép hoạt động<br />
khoáng sản trên địa bàn được thực hiện chặt<br />
chẽ, đúng trình tự theo quy định của pháp luật<br />
và chủ trương của tỉnh. Gắn khai thác với chế<br />
biến, ưu tiên cấp mỏ cho các doanh nghiệp có<br />
năng lực, kinh nghiệm, có cơ sở chế biến<br />
nhằm tăng hiệu quả khai thác, sử dụng<br />
khoáng sản, đảm bảo việc khai thác và sử<br />
dụng nguồn tài nguyên khoáng sản hợp lý, tiết<br />
kiệm, gắn với bảo vệ môi trường.<br />
Công tác thanh tra, kiểm tra, kiểm soát từng<br />
bước được tăng cường: Các ngành chức năng<br />
ở tỉnh và UBND cấp huyện theo chức năng<br />
quản lý và nhiệm vụ được phân công trong<br />
Đề án đã chủ động nắm tình hình, tổ chức<br />
thanh tra, kiểm tra, kiểm soát, phát hiện và xử<br />
lý các vi phạm pháp luật trong hoạt động<br />
khoáng sản.<br />
Đánh giá hoạt động quản lý Nhà nước về<br />
khai thác khoáng sản trên địa bàn tỉnh Thái<br />
Nguyên<br />
Kết quả đạt được: Ban Chỉ đạo quản lý tài<br />
nguyên khoáng sản, tổ chuyên viên giúp việc<br />
Ban Chỉ đạo và Đội kiểm tra liên ngành của<br />
Tỉnh và 04 huyện có nhiều khoáng sản (Đồng<br />
Hỷ, Võ Nhai, Đại Từ và Phú Lương) đã được<br />
thành lập, kiện toàn và hoạt động theo quy<br />
chế. Tại các địa phương có ít khoáng sản<br />
(huyện Phú Bình, Phổ Yên, Định Hóa, Thành<br />
phố Thái Nguyên và Thị xã Sông Công) đã<br />
thành lập tổ công tác liên ngành để tham mưu<br />
<br />
124(10): 39 - 44<br />
<br />
và giúp UBND Tỉnh trong công tác quản lý nhà<br />
nước về tài nguyên khoáng sản trên địa bàn.<br />
Trong 5 năm từ 2006-2010, Sở Tài nguyên và<br />
Môi trường và Đội kiểm tra liên ngành của<br />
Tỉnh đã thực hiện hàng trăm cuộc thanh tra,<br />
kiểm tra, kiểm soát các hoạt động khoáng sản<br />
trên địa bàn. Qua đó đã phát hiện và xử phạt<br />
38 trường hợp với tổng số tiền 199, 5 triệu<br />
đồng, kiến nghị xử phạt 8 trường hợp với<br />
tổng số tiền 144,25 triệu đồng, tịch thu, tạm<br />
giữ chuyển giao cơ quan chức năng xử lý trên<br />
1.647 tấn quặng các loại [6]. Đồng thời, qua<br />
kiểm tra đã đôn đốc, hướng dẫn các doanh<br />
nghiệp thực đúng các chế độ chính sách và<br />
quy định của pháp luật trong hoạt động<br />
khoáng sản.<br />
Trên địa bàn Tỉnh có 60 tổ chức, doanh<br />
nghiệp được cấp giấy phép thăm dò, khai thác<br />
khoáng sản. Trong đó có 18 doanh nghiệp nhà<br />
nước, 02 công ty liên doanh, 16 công ty cổ<br />
phần, 14 công ty TNHH, 6 doanh nghiệp tư<br />
nhân và 4 hợp tác xã; có 43 giấy phép thăm<br />
dò đã được cấp (gồm 06 giấy phép do Bộ Tài<br />
nguyên và Môi trường cấp và 37 giấy phép do<br />
UBND Tỉnh cấp), trong đó hiện có 14 giấy<br />
phép còn hiệu lực, các doanh nghiệp đang<br />
triển khai thực hiện theo đề án; có 113 mỏ đã<br />
cấp giấy phép khai thác gồm: 47 mỏ khoáng<br />
sản kim loại, 12 mỏ than, 06 mỏ khoáng chất<br />
công nghiệp, 07 mỏ khoáng sản làm nguyên<br />
liệu xi măng, 37 mỏ vật liệu xây dựng thông<br />
thường và 01 mỏ nước khoáng [7]. Kết quả<br />
chi tiết được tổng hợp trên bảng 01.<br />
<br />
Bảng 01: Kết quả khai thác khoáng sản giai đoạn 2008 – 2011<br />
STT<br />
ư<br />
1<br />
2<br />
3<br />
4<br />
5<br />
<br />
Loại khoáng<br />
sản<br />
<br />
ĐVT<br />
<br />
Than<br />
<br />
Tấn<br />
<br />
wKhoáng sản<br />
kim loại<br />
3Khoán sản<br />
phi kim loại<br />
4Khoáng sản vật<br />
liệu xây dựng<br />
5<br />
Vật liệu xây dựng<br />
<br />
Sản lượng khai thác<br />
2008<br />
<br />
2009<br />
<br />
2010<br />
<br />
2011<br />
<br />
Tổng cộng<br />
<br />
T<br />
1.159.257<br />
<br />
1.196.032<br />
<br />
1.344.915<br />
<br />
1.416.240<br />
<br />
5.116.444<br />
<br />
677.804<br />
<br />
639.134<br />
<br />
463.142<br />
<br />
559.253<br />
<br />
672.665<br />
<br />
0<br />
<br />
86.177<br />
<br />
2.011<br />
<br />
301.701<br />
<br />
389.889<br />
<br />
335.062<br />
<br />
335.251<br />
<br />
458.571<br />
<br />
248.649<br />
<br />
486.715<br />
<br />
680.095<br />
<br />
596.375<br />
<br />
1.005.83<br />
<br />
500.816<br />
<br />
142.634<br />
<br />
T<br />
Tấn<br />
T<br />
Tấn<br />
T<br />
Tấn<br />
M<br />
m3<br />
<br />
Nguồn: Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Thái Nguyên<br />
<br />
41<br />
<br />
Nguyễn Thanh Minh và Đtg<br />
<br />
Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ<br />
<br />
124(10): 39 - 44<br />
<br />
Về giá trị sản xuất (GTSX) các doanh nghiệp khai thác khoáng sản giai đoạn 2008 – 2011 của<br />
tỉnh Thái Nguyên được tổng hợp trên bảng 02.<br />
Bảng 02: Giá trị sản xuất theo giá thực tế<br />
Chỉ tiêu<br />
I. GTSX toàn tỉnh<br />
1. GTSX các DN khai khoáng<br />
- Khai thác than<br />
- Khai thác quặng kim loại<br />
- Khai khoáng khác<br />
- Dịch vụ<br />
2.GTSX các lĩnh vực khác<br />
II. Cơ cấu toàn tỉnh<br />
1.Các DN khai khoáng<br />
- Khai thác than<br />
- Khai thác quặng kim loại<br />
- Khai khoáng khác<br />
- Dịch vụ<br />
2.Các lĩnh vực khác<br />
<br />
Loại khoáng sản<br />
Than<br />
Khoáng sản kim loại<br />
Khoáng sản phi kim loại<br />
Khoáng sản vật liệu xây dựng<br />
Vật liệu xây dựng<br />
Tổng cộng<br />
<br />
ĐVT<br />
Tỷ đồng<br />
Tỷ đồng<br />
Tỷ đồng<br />
Tỷ đồng<br />
Tỷ đồng<br />
Tỷ đồng<br />
Tỷ đồng<br />
%<br />
%<br />
%<br />
%<br />
%<br />
%<br />
%<br />
<br />
2008<br />
2009<br />
2010<br />
2011<br />
20.694,2<br />
25.206,0<br />
29.685,4<br />
37.362,6<br />
636,3<br />
777,0<br />
1.281,2<br />
2.308,5<br />
403,0<br />
557,7<br />
964,5<br />
1.072,0<br />
122,8<br />
101,7<br />
190,3<br />
954,9<br />
109,5<br />
99,0<br />
103,3<br />
242,1<br />
1,0<br />
18,6<br />
23,1<br />
39,5<br />
20.057,9<br />
24.429,0<br />
28.404,2<br />
35.054,1<br />
100<br />
100<br />
100<br />
100<br />
3,07<br />
3,08<br />
4,32<br />
6,18<br />
63,33<br />
71,78<br />
75,28<br />
46,44<br />
19,30<br />
13,09<br />
14,85<br />
41,36<br />
17,21<br />
12,74<br />
8,06<br />
10,49<br />
0,16<br />
2,39<br />
1,80<br />
1,71<br />
96,93<br />
96,92<br />
95,68<br />
93,82<br />
Nguồn: Niên giám thống kê tỉnh Thái Nguyên năm 2011<br />
Bảng 03: Thống kê hoạt động nộp ngân sách<br />
ĐVT: Triệu đồng<br />
Năm<br />
2008<br />
2009<br />
2010<br />
2011<br />
27.788,30<br />
32.247,90<br />
57.071,60<br />
120.505,00<br />
5.980,51<br />
14.499,85<br />
33.160,11<br />
39.543,21<br />
0<br />
0<br />
0<br />
20.69<br />
460,15<br />
688,89<br />
1.669,48<br />
1.640,06<br />
3.236,14<br />
18.502,65<br />
13.986,30<br />
6.309,12<br />
37.465,10<br />
65.939,29<br />
105.887,49<br />
168.018,08<br />
Nguồn: Cục Thuế tỉnh Thái Nguyên năm 2011<br />
<br />
Qua số liệu trên bảng 02 chúng ta thấy GTSX<br />
các doanh nghiệp có xu hướng tăng qua các<br />
năm. Tuy nhiên, GTSX của các doanh nghiệp<br />
khai thác khoáng sản còn chiếm tỷ trọng nhỏ<br />
trong tổng GTSX của toàn tỉnh ở từng năm.<br />
Từ năm 2008-2011, các đơn vị hoạt động<br />
khoáng sản đã nộp ngân sách với tổng số tiền<br />
trên 377.309,96 triệu đồng. Kết quả chi tiết<br />
được phản ánh trên bảng 03. Ngoài việc nộp<br />
ngân sách nhà nước, nhiều doanh nghiệp đã<br />
thực hiện tốt chính sách bảo hộ quyền lợi của<br />
nhân dân nơi có khoáng sản được khai thác,<br />
chế biến thông qua việc tuyển dụng lao động<br />
tại địa phương, hỗ trợ địa phương xây dựng,<br />
sửa chữa, nâng cấp cơ sở hạ tầng... [6]<br />
Tính đến cuối năm 2010, các đơn vị hoạt<br />
động khoáng sản trên địa bàn đã sử dụng trên<br />
8.000 lao động tại địa phương nơi có hoạt<br />
động khoáng sản; đóng góp, hỗ trợ địa<br />
42<br />
<br />
phương nâng cấp, sửa chữa, xây dựng cơ sở<br />
hạ tầng với trị giá trên 36 tỷ đồng; 90% số mỏ<br />
đang hoạt động đã được phê duyệt Dự án cải<br />
tạo phục hồi môi trường, 51 lượt các doanh<br />
nghiệp thực hiện ký quỹ bảo vệ môi trường<br />
với tổng số tiền trên 17 tỷ đồng [6]<br />
Để xem xét sự đánh giá của các doanh nghiệp<br />
về hoạt động quản lý nhà nước trong khai<br />
thác khoáng sản, chúng tôi đã xây dựng mẫu<br />
phiếu điều tra, khảo sát với 7 tiêu chí; tiến<br />
hành điều tra khảo sát 18 doanh nghiệp (2<br />
phiếu khảo sát/doanh nghiệp gồm: giám đốc<br />
và phó giám đốc) với 36 phiếu phát ra, thu về<br />
35 phiếu. Sau khi thu thập thông tin từ phía<br />
doanh nghiệp, chúng tôi tiến hành nhập dữ<br />
liệu và xử lý thông tin trên phần mềm<br />
Microsoft Office 2007 và phần mềm xử lý số<br />
liệu SPSS version 19. Kết quả phân tích cho<br />
thấy các hoạt động quản lý của Nhà nước đối<br />
<br />
Nguyễn Thanh Minh và Đtg<br />
<br />
Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ<br />
<br />
với hoạt động khoáng sản được các doanh<br />
nghiệp đánh giá ở mức khá phù hợp và phù<br />
hợp một phần (giá trị trung bình của các tiêu<br />
chí nằm trong khoảng từ 1,77 – 2,74). Cá biệt<br />
còn có tiêu chí 5 (Mức độ tận thu khoáng sản,<br />
bảo vệ tài nguyên khoáng sản) bị đánh giá là<br />
hoàn toàn không phù hợp. Qua kết quả phân<br />
tích trên cho thấy còn nhiều vấn đề cần phải<br />
bàn trong công tác quản lý của Nhà nước đối<br />
với hoạt động khai thác khoáng sản ở tỉnh<br />
Thái Nguyên.<br />
Hạn chế, tồn tại<br />
Thứ nhất, hoạt động quản lý khoáng sản của<br />
một số địa phương cấp xã còn kém hiệu quả,<br />
chưa tổ chức thực hiện đầy đủ các chức năng,<br />
quyền hạn trong công tác quản lý nhà nước.<br />
Thứ hai, hoạt động quy hoạch, phê duyệt quy<br />
hoạch các khu vực cấm hoạt động khoáng sản<br />
trên địa bàn tỉnh còn chậm dẫn đến tình trạng<br />
khai thác khoáng sản trái phép, nguy cơ tạo<br />
điểm nóng về khai thác khoáng sản còn tiềm ẩn.<br />
Thứ ba, các đơn vị hoạt động khai thác chế<br />
biến khoáng sản còn chậm lập Dự án cải tạo,<br />
phục hồi môi trường và ký quỹ cải tạo môi<br />
trường, phục hồi môi trường theo quy định<br />
của Nhà nước.<br />
Thứ tư, nhận thức của một bộ phận cán bộ ở<br />
các cấp còn chưa được nâng cao dẫn đến tình<br />
trạng tổ chức, quản lý, bảo vệ tài nguyên<br />
khoáng sản chưa tốt, tình trạng vi phạm trong<br />
hoạt động khai thác khoáng sản đặc biệt là<br />
hoạt động khai thác trái phép còn xảy ra trên<br />
địa bàn tỉnh.<br />
Thứ năm, công tác thanh tra, kiểm tra, giám<br />
sát, hướng dẫn các ngành, các đơn vị khai<br />
thác khoáng sản được tăng cường nhưng chưa<br />
tập trung vào các vấn đề liên quan đến trách<br />
nhiệm của các đơn vị khai thác khoáng sản.<br />
MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẰM NÂNG CAO<br />
HIỆU QUẢ QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ<br />
KHAI THÁC KHOÁNG SẢN TRÊN ĐỊA<br />
BÀN TỈNH THÁI NGUYÊN<br />
Để nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước về<br />
khai thác khoáng sản trên địa bàn tỉnh Thái<br />
Nguyên cần tập trung vào một số giải pháp:<br />
<br />
124(10): 39 - 44<br />
<br />
1. Đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến,<br />
giáo dục pháp luật về khoáng sản (phương tiện<br />
thông tin, thời lượng, tài liệu có liên quan).<br />
2. Kiện toàn Ban chỉ đạo quản lý khoáng sản<br />
các cấp (tỉnh, huyện, xã).<br />
3. Kịp thời rà soát, ban hành và tổ chức thực<br />
hiện các văn bản quản lý về khoáng sản thuộc<br />
thẩm quyền UBND tỉnh.<br />
4. Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra và<br />
xử lý kịp thời các vi phạm trong hoạt động<br />
khoáng sản của các tổ chức, cá nhân được cấp<br />
phép và công tác quản lý nhà nước về khoáng<br />
sản của UBND cấp huyện, cấp xã.<br />
5. Nâng cao năng lực quản lý cho bộ máy<br />
chuyên ngành về khoáng sản từ cấp tỉnh đến<br />
cấp xã.<br />
KẾT LUẬN<br />
Quản lý tài nguyên khoáng sản là một trong<br />
những nội dung lớn của quản lý nhà nước.<br />
Hiệu quả trong hoạt động quản lý khoáng sản<br />
là thước đo hiệu quả của quản lý kinh tế và<br />
quản lý nhà nước nói chung. Yêu cầu trong<br />
quản lý tài nguyên khoáng sản đạt ra như một<br />
trụ cột của cải cách hành chính và thể chế nhà<br />
nước. Qua phân tích, đánh giá thực trạng quản<br />
lý nhà nước về khai thác khoáng sản ở tỉnh<br />
Thái Nguyên, bài viết đưa ra nhóm giải pháp<br />
với kỳ vọng góp phần nâng cao hiệu quả công<br />
tác quản lý nhà nước về khai thác khoáng sản<br />
nhằm thúc đẩy nhanh quá trình CNH – HĐH<br />
đất nước.<br />
TÀI LIỆU THAM KHẢO<br />
1. Cục Thống kê tỉnh Thái Nguyên (2011);<br />
2. Hội đồng Nhân dân tỉnh Thái Nguyên (2009),<br />
Quy hoạch thăm dò, khai thác, chế biến và sử<br />
dụng khoáng sản trong nhóm khoáng chất công<br />
nghiệp tỉnh thái nguyên giai đoạn 2009 - 2015, có<br />
xét đến 2020;<br />
3. Bùi Thị Nga (2008), Giáo trình Cơ sở khoa học<br />
môi trường, Đại học Cần Thơ;<br />
4. Quốc hội khóa XII (2010), Luật Khoáng sản 2010;<br />
5. UBND tỉnh Thái Nguyên (2006), Quy hoạch<br />
thăm dò, khai thác, chế biến và sử dụng quặng sắt,<br />
quặng titan trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên, giai<br />
đoạn 2007 - 2015, có xét đến 2020;<br />
<br />
43<br />
<br />