zunia.vn

Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z

zunia.vn

» Khoa Học Tự Nhiên

» Môi trường

Một số kết quả chỉ số kim loại nặng và phóng xạ tại vùng mỏ khai thác titan, tỉnh Bình Định

Chia sẻ: Bình Bình | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:3

Báo xấu

16
lượt xem 3
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài viết trình bày một số kết quả phân tích tại khu vực khai thác titan, huyện Phù Cát tỉnh Bình Định cho thấy 1000% hộ dân sử dụng nước từ các giếng đào và giếng khoang...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Một số kết quả chỉ số kim loại nặng và phóng xạ tại vùng mỏ khai thác titan, tỉnh Bình Định

Nghieân cöùu - Trao ñoåi Moät soá keát quaû chæ soá kim loaïi naëng vaø phoùng xaï taïi vuøng moû khai thaùc titan, tænh Bình Ñònh m ÑAËNG VUÕ BÍCH HAÏNH, NGUYEÃN THUÙY HAÈNG Khoa Moâi tröôøng vaø Taøi nguyeân Ñaïi hoïc Baùch Khoa, Ñaïi hoïc Quoác gia TP. Hoà Chí Minh Toùm taét khu vöïc khoâng an toaøn naèm trong beà roäng 200 -500 m, chieàu daøi ~6 Baøi baùo trình baøy moät soá keát giôùi haïn töø 2,5 ñeán 3,5 mSv/naêm, km. Vuøng cöûa soâng phía Taây quaû phaân tích taïi khu vöïc khai thaùc trung bình 2,94 mSv/naêm. (T.Ñ. Nam khu moû ôû gaàn moät thò xaõ Titan, huyeän Phuø Caùt tænh Bình Ñònh Huaán, 2006). L.N. Thanh vaø coäng ñoâng daân vaø caûng caù cuûa ñòa cho thaáy, 100% hoä daân söû duïng söï (2011) cho thaáy, taïi khu vöïc phöông (L.K.Phoàn, 2007). Vaøo nöôùc töø caùc gieáng ñaøo vaø gieáng khai thaùc sa khoaùng Titan (Ti) ôû naêm 2011, M.K. Osoro vaø caùc khoang (ñoä saâu 10,56 ± 2,78 m, Thieän AÙi, huyeän Baéc Bình, tænh coäng söï ñaõ thöïc hieän caùc pheùp ño 26,7% (n=8) hoä daân coù xöû lyù sô boä, Bình Thuaän ñaõ coù söï oâ nhieãm daàu phoùng xaï taïi hai khu vöïc khai thaùc 73,3% (n=22) hoä daân söû suïng nöôùc khoaùng, hoaït ñoä phoùng xaï (aù, aâ) titan ven bieån khu vöïc Kenya. gieáng tröïc tieáp. 89,3% ngöôøi daân moâi tröôøng taïi vaø xung quanh khu Caùc maãu ñaát maët ñöôïc phaân tích vöïc khai khoaùn (Thanh vaø cs., bôûi thieát bò quang phoå keá gamma khoâng cho raèng khai thaùc titan gaây 2011). Keát quaû ño xaï taïi khu vöïc (HPGe). Keát quaû phaân tích cho oâ nhieãm phoùng xaï. Tyû leä xuaát hieän khai thaùc vaø cheá bieán quaëng Titan thaáy, hoaït ñoä trung bình cuûa 226Ra, caùc beänh chöùng trong khu vöïc 1-5 ôû Bình Ñònh vaø Bình Thuaän cho 232 Th, 40K laàn löôït laø 20.9 + 7.6; 27.6 km (>80%) cao hôn caùc khu vöïc thaáy, cöôøng ñoä phoùng xaï ôû ñoáng + 9.1 vaø 69.5 + 16.5 Bq kg-1. coøn laïi. Haøm löôïng Nhoâm (Al) vaø quaëng tuyeån öôùt khaù cao, vöôït Theo thoáng keâ chöa ñaày ñuû, Asen (As) vöôït tieâu chuaån cho pheùp ngöôõng cho pheùp so vôùi tieâu caû nöôùc hieän coù khoaûng hôn 1 (5/11 maãu nöôùc phaùt hieän coù As). chuaån an toaøn phoùng xaï, ñaëc bieät trieäu gieáng khoan, trong ñoù nhieàu Vaøo muøa möa, maãu nöôùc gieáng cuûa lieàu chieáu trong gaây nguy cô ung gieáng coù noàng ñoä asen cao hôn töø hoä daân caùch moû 200 m veà phía Taây coù hoaït ñoä phoùng xaï (a=0,1243± thö phoåi cho ngöôøi bò nhieãm xaï 20-50 laàn noàng ñoä cho pheùp (0.01 (Anh, 2008). (L.K. Phoàn vaø cs, 2007) mg/l), aûnh höôûng xaáu ñeán söùc 0,002 Bq/l) vöôït giôùi haïn tieâu chuaån cho raèng, caùc moû sa khoaùng titan khoeû, tính maïng cuûa coäng ñoàng cho pheùp (QCVN09-MT: 2015). chöùa chaát phoùng xaï ven bieån Vieät (UNICEF, 2004). Nghieân cöùu cuûa Maãu nöôùc keânh (caùch moû 200 m) coù hoaït ñoä phoùng xaï (a = Nam ñaõ gaây ra söï oâ nhieãm phoùng Arellano vaø coäng söï (2001) cho 0,1191±0,0025 Bq/l, b=1,036±0,0015 xaï vôùi caùc möùc ñoä khaùc nhau ñoái thaáy, oâ nhieãm kim loaïi naëng ôû moâi vôùi moâi tröôøng xung quanh. Keát tröôøng bieån ñaõ gia taêng trong Bq/l) vöôït giôùi haïn tieâu chuaån cho quaû nghieân cöùu cho thaáy, moû nhöõng naêm gaàn ñaây (Adriano, pheùp (QCVN08-MT:2015). quaëng sa khoaùng titan X naèm ôû 2001). Vieät Nam coù khoaûng 10 Giôùi thieäu chung ven bieån Nam Trung Boä ñaõ gaây ra trieäu ngöôøi ôû Ñoàng baèng soâng Beân treân caùc tuï khoaùng, ñieåm vuøng oâ nhieãm phoùng xaï vôùi giaù trò Hoàng, 500 ngaøn ñeán 1 trieäu ngöôøi quaëng phoùng xaï vaø ñaát hieám, moâi toång lieàu töông ñöông böùc xaï 2 ôû Ñoàng baèng soâng Cöûu Long coù tröôøng phoùng xaï töông ñoái cao. mSv/naêm < H < 6 mSv/naêm (vöôït theå bò ngoä ñoäc maõn tính do uoáng Keát quaû ñieàu tra vuøng Tieân An ñaõ quaù tieâu chuaån an toaøn cho pheùp nöôùc gieáng khoan coù chöùa arsen giuùp phaân chia 5 khu vöïc khoâng ñoái vôùi daân thöôøng) bao quanh (Berg Michael, Caroline Stengel, an toaøn phoùng xaï, vôùi dieän tích thaân quaëng coù daïng keùo daøi theo Pham Thi Kim Trang, Pham Hung 20,7 km2. Suaát lieàu chieáu xaï cuûa höôùng Ñoâng Baéc –Taây Nam vôùi Viet, Mickey L, Sampson, Moniphea 32 Tµi nguyªn vµ M«i trưêng Kú 2 - Th¸ng 9/2017
Leng, Sopheap Samreth and Chaát löôïng nöôùc gieáng – kim loaïi naëng David Fredericks, 2007). Phöông phaùp nghieân cöùu Khu vöïc nghieân cöùu: Caùc maãu nöôùc gieáng ñöôïc laáy töø 30 hoä daân taïi xaõ Caùt Thaønh (khu vöïc nghieân cöùu) vaø xaõ Caùt Laâm (maãu ñoái chöùng) huyeän Phuø Caùt. Vieäc laáy maãu, xöû lyù vaø baûo quaûn maãu nöôùc theo quy ñònh trong TCVN6663-1:2002 (ISO 5667-1:1980), TCVN 5993:1995 (ISO 5667-3:1985) vaø TCVN 6663- 14:2000 (ISO 5667 -14:1998). Laäp caùc chöông trình laáy maãu döïa vaøo caùc TCVN7538 - 1:2006, TCVN7538 phoùng xaï, ña soá ngöôøi daân chöa mg/l, 0.0105 ± 0,001 mg/l). Trong - 2:2006, TCVN7538 - 3:2006. nhaän thöùc ñöôïc. Veà söùc khoûe khu vöïc 5-10 km, khoâng phaùt hieän Thieát bò phaân tích maãu bao goàm coäng ñoàng, nghieân cöùu ñaõ phaùt caùc maãu nöôùc nhieãm As, tuy ICP-MS, phoå keá gamma HPGe, tuû hieän moät soá beänh chöùng thöôøng nhieân taïi vò trí H16 ñaõ phaùt hieän aám, tuû caáy, maùy chaïy ñieän di, maùy ly gaëp nhö thaän, daï daøy, buoàn noân, haøm löôïng Al vöôït chuaån cho taâm, maùy vortex, caân 4 soá. oùi möûa, ñau ñaàu, choùng maët, ruïng pheùp ñeán 82,35 laàn (16.47±0,07 Keát quaû nghieân cöùu toùc, thieáu maùu xuaát hieän ôû moät soá mg.l). Ñaõ coù 3/10 maãu nöôùc Keát quaû khaûo saùt hoä gia ñình hoä daân. Ñaây laø caùc beänh chöùng nhieãm As (H23, H24 vaø H27) ôû Keát quaû khaûo saùt 30 hoä gia khaù phoå bieán, coù theå gaëp ôû baát cöù khu vöïc daân cö caùch khu vöïc khai ñaâu ngoaøi khu vöïc nghieân cöùu.Tyû thaùc titan treân ñòa baøn 30 km. Ñaây ñình cho thaáy, 100% hoä daân söû leä xuaát hieän caùc beänh chöùng trong laø caùc vò trí caàn löu yù giaùm saùt chaát duïng nöôùc töø caùc gieáng ñaøo vaø khu vöïc 1-5Km (>80%) cao hôn löôïng nöôùc vaø coù giaûi phaùp phuø gieáng khoang (ñoä saâu 10,56 ± caùc khu vöïc coøn laïi. phôïp ñeå baûo ñaûm söùc khoûe cho 2,78 m) cho muïc ñích aên uoáng, sinh hoaït. Coù khoaûng 26,7% Chaát löôïng nöôùc gieáng ngöôøi daân khu vöïc vì haàu heát (n=8) hoä daân coù xöû lyù sô boä nhö Nghieân cöùu ñaõ phaùt hieän moät ngöôøi daân söû duïng nöôùc gieáng laéng, loïc, ñun soâi tröôùc khi söû soá maãu nöôïc coù haøm löôïng Nhoâm tröïc tieáp cho muïc ñích aên uoáng, duïng, coøn laïi 73,3% (n=22) hoä (Al) vaø Asen (As) vöôït tieâu chuaån sinh hoaït maø khoâng qua xöû lyù. daân söû suïng nöôùc gieáng tröïc tieáp cho pheùp (5/11 maãu nöôùc phaùt Hoaït ñoä phoùng xaï khoâng qua xöû lyù. Veà nhaän thöùc hieän coù As). Cuï theå, trong khu vöïc Toång hoaït ñoä phoùng xaï (a, b) cuûa ngöôøi daân coù 28/30 hoä daân coù baùn kính 0-1 km, 02 vò trí H5 vaø coù trong maãu nöôùc gieáng vaøo muøa bieát ñeán hoaït ñoäng khai thaùc titan H6 coù haøm löôïng Nhoâm (Al) vöôït möa vaø muøa khoâ coù xu höôùng giaûm treân ñòa baøn huyeän Phuø Caùt. Keát tieâu chuaån cho pheùp (QCVN01: daàn theo khoaûng caùch, caøng caùch quaû khaûo saùt cho thaáy, coù khoaûng 2009/BYT) 15, 88 laàn (3,176± xa khu khai khoaùng Titan, hoaït ñoä 75% ngöôøi daân cho raèng hoaït ñoäng 0,005 mg/l) vaø 4,35 laàn (0,87± phoùng xaï (a, b) caøng thaáp. Vaøo khai thaùc titan mang laïi lôïi ích kinh 0,05 mg/l). 01 vò trí (H1) coù haøm muøa khoâ, caùc giaù trò hoaït ñoä teá cho ñòa phöông. Trong khi ñoù löôïng As vöôït tieâu chuaån cho phoùng xaï (a, b) ñeàu naèm trong chæ coù 50% hoä daân cho raèng hoaït pheùp 1,42 laàn (0,0142±0,0012 phaïm vi giôùi haïn an toaøn. Tuy ñoäng khai thaùc titan gaây ONMT, mg/l). Tieáp ñoù, trong khu vöïc 1-5 nhieân, vaøo muøa möa, maãu nöôùc vaø 89,3% ngöôøi daân khoâng cho km, haøm löôïng Al taïi 03 vò trí H7, gieáng cuûa hoä daân caùch moû 200 m raèng khai thaùc titan gaây oâ nhieãm H8 vaø H10 vöôït tieâu chuaån cho veà phía Taây coù hoaït ñoä phoùng xaï phoùng xaï. Ñieàu naøy cho thaáy, haàu pheùp töø 4,7 ñeán 46,06 laàn (0.94 (a=0,1243±0,002 Bq/l) vöôït giôùi heát ngöôøi daân trong khu vöïc ±0,01 mg/l, 4,7 laàn; 2,497±0,025, haïn tieâu chuaån cho pheùp nghieân cöùu coù hieåu bieát veà lôïi ích 12,28 laàn, 9,213±0,2 mg/l, 46,06 (QCVN09-MT:2015). Maãu nöôùc cuûa khai thaùc titan cuõng nhö haäu laàn theo thöù töï). Beân caïnh ñoù, vò keânh (caùch moû 200 m) coù hoaït ñoä quaû cuûa hoaït ñoäng naøy ñeán moâi trí H7 vaø H10 cuõng coù haøm löôïng phoùng xaï (a = 0,1191±0,0025 tröôøng, tuy nhieân, lieân quan ñeán As vöôït chuaån (0.0109 ±0,0002 Bq/l, b=1,036±0,0015 Bq/l ) vöôït Tµi nguyªn vµ M«i trưêng Kú 2 - Th¸ng 9/2017 33
giôùi haïn tieâu chuaån cho pheùp Hoaït ñoä phoùng xaï (a) coù trong maãu nöôùc (QCVN08-MT:2015). Keát quaû phaân tích toång hoaït ñoä phoùng xaï (a, b) coù trong maãu ñaát cho thaáy, hoaït ñoä phoùng xaï (a, b) giaûm daàn theo khoaûng caùch töø 0 m – maãu ñaát khu vöïc khai thaùc (a (Bq/kg)= 0.3766±0,02, aâ (Bq/kg)= 2.0256±0,1) ñeán 30,000 m – maãu ñoái chöùng (a (Bq/kg)= 0.0363±0.015, khoâng phaùt hieän giaù trò bâ). Giöõa muøa khoâ vaø muøa möa, caùc giaù trò hoaït ñoä (a, b) Hoaït ñoä phoùng xaï (b) coù trong maãu nöôùc khoâng bieán thieân nhieàu. Giaù trò hoaït ñoä (a, b) taïi vò trí 0 m cao gaáp 2 – 6 laàn so vôùi caùc vò trí coøn laïi. Keát luaän Baøi baùo cho thaáy, khu vöïc nghieân cöùu ngöôøi daân chöa quan taâm hoaëc khoâng coù thoâng tin veà phoùng xaï do caùc hoaït ñoäng khai thaùc. ÔÛ taïi taâm moû, hoaït ñoä cao hôn caùc khu vöïc khaùc gaáp nhieàu around the proposed sites for V. N. Anh, “Tröôøng phoùng xaï laàn neân caàn löu yù ñeán tuyeân titanium mining project in Kenya,” treân coàn caùt ven bieån tænh Bình truyeàn vaø caùc bieän phaùp phoøng Journal of Environmental Ñònh vaø nguy cô oâ nhieãm phoùng hoä ñaûm baûo söùc khoeû cho coâng Protection, vol. 2, no. 4, pp. 460- xaï do khai thaùc, cheá bieán khoaùng nhaân taïi khu vöïc khai thaùc. Ngoaøi 464, 2011. saûn Inmenit”, Hoäi Ñòa Hoùa Vieät ra, töø caùc keát quaû phaân tích maãu gieáng khoan, caàn löu yù ñeán coâng Leâ Ngoïc Thanh, Nguyeãn Nam, 2008. taùc an toaøn veä sinh thöïc phaåm. Quang Duõng, Nguyeãn Thoï, Nguyeãn Vieät Huøng, Leâ Lôøi caùm ôn: Nghieân cöùu Döông Baù Maãn vaø Nguyeãn Thò Khaùnh Phoàn vaø Voõ Ngoïc Anh, ñöôïc hoã trôï bôûi caùc thaønh vieân AÙnh, “OÂ nhieãm moâi tröôøng ven “Nghieân cöùu döï baùo möùc ñoä oâ thuoäc PTN Phaân tích Moâi tröôøng, bieån taïi khu vöïc khai thaùc sa nhieãm nguoàn nöôùc vaø söï xaâm Ñaïi hoïc Baùch Khoa, Ñaïi hoïc khoaùng Titan ôû Thieän AÙi, huyeän nhaäp caùc chaát phoùng xaï vaøo cô Quoác Gia TP. Hoà Chí Minh. Baéc Bình, tình Bình Thuaän,” theå ngöôøi theo baûn chaát vaø ñaëc Taïp Chí Khoa hoïc vaø Coâng Taøi lieäu tham khaûo ñieåm caùc dò thöôøng phoùng xaï,” ngheä Bieån, vol. 11, no. 3, pp. 45- Berg Michael, Caroline Toång cuïc ñòa chaát vaø khoaùng saûn 56, 2011. Stengel, Pham Thi Kim Trang, Vieät Nam, 2004. Pham Hung Viet, Mickey L, Trònh Ñình Huaán vaø Nguyeãn Leâ Khaùnh Phoàn vaø Nguyeãn Sampson, Moniphea Leng, Xuaân AÂn, “Ñaùnh giaù aûnh höôûng phoùng xaï beân treân tuï khoaùng Vaên Nam, “Ñaëc ñieåm oâ nhieãm Sopheap Samreth and David graphit chöùa urani vuøng Tieân An, phoùng xaï cuûa nöôùc Bieån laân caän Fredericks, “Magnitude of arsenic Quaûng Nam,” Taïp chí Ñòa chaát, caùc moû khai khoaùng Titan,” Toång pollution in the Mekong and Red River Deltas -Cambodia and no. 292, 2006. cuïc ÑC&KS Vieät Nam, 2007. Vietnam,,” Science of the Total UNICEF, “OÂ nhieãm thaïch tín V. N. Anh, “Ñaùnh giaù möùc ñoä Environment, vol. 372, p. 413– trong nguoàn nöôùc sinh hoaït ôû Vieät oâ nhieãm phoùng xaï do sa khoaùng 425, 2007. Nam-Khaùi quaùt tình hình & caùc titan vuøng ven bieån tænh Bình I. R. M. M. a. A. M. M. Osoro, bieän phaùp giaûm thieåu caàn thieát,” Ñònh.,” Sôû Khoa hoïc vaø Coâng “Radioactivity in surface soils UNICEF Vieät Nam, Haø Noäi, 2004. ngheä, Bình Ñònh, 2005.n 34 Tµi nguyªn vµ M«i trưêng Kú 2 - Th¸ng 9/2017

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

THÔNG TIN

TRỢ GIÚP

HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG

Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.