Một số kĩ năng sống cần giáo dục cho sinh viên Học viện Chính trị Công an nhân dân

VJE<br /> <br /> Tạp chí Giáo dục, Số 433 (Kì 1 - 7/2018), tr 27-31; 49<br /> <br /> MỘT SỐ KĨ NĂNG SỐNG CẦN GIÁO DỤC<br /> CHO SINH VIÊN HỌC VIỆN CHÍNH TRỊ CÔNG AN NHÂN DÂN<br /> Vũ Thị Hương Lý - Học viện Chính trị Công an nhân dân<br /> Ngày nhận bài: 07/03/2018; ngày sửa chữa: 12/03/2018; ngày duyệt đăng: 27/04/2018.<br /> Abstract: Life skills education is an important content to train skills and improve knowledge for<br /> cadets at People’s Public Security Political Academy with aim to meet the requirements of building<br /> a revolutionary, regular, elite and modern people’s public security force. Based on the<br /> characteristics in learning and limitations on life skills of students at the People’s Public Security<br /> Political Academy, the article points out some key life skills for students that must be trained in<br /> current period.<br /> Keywords: Life skills, education, students, public security, People’s Public Security Political<br /> Academy.<br /> Cách tiếp cận này lưu ý đến sự cân bằng về tiếp thu kiến<br /> thức, hình thành thái độ và kĩ năng. Theo Tổ chức văn<br /> hoá, khoa học và giáo dục Liên hợp quốc (UNESCO),<br /> KNS gắn với 4 trụ cột của giáo dục, đó là: Học để biết<br /> (learning to know), gồm các kĩ năng tư duy như: tư duy<br /> phê phán, tư duy sáng tạo, ra quyết định, giải quyết vấn<br /> đề, nhận thức được hậu quả...; Học để làm (Learning to<br /> do) gồm kĩ năng thực hiện công việc và các nhiệm vụ<br /> như: kĩ năng đặt mục tiêu, đảm nhận trách nhiệm,...; Học<br /> để khẳng định mình (Learning to be) gồm các kĩ năng cá<br /> nhân như: ứng phó với căng thẳng, kiểm soát cảm xúc,<br /> tự nhận thức...; Học để chung sống với người khác<br /> (Learning to live together) gồm các kĩ năng xã hội như:<br /> giao tiếp, thương lượng, tự khẳng định, hợp tác, làm việc<br /> theo nhóm, thể hiện sự cảm thông [1; tr 3].<br /> Từ những khái niệm trên đây có thể thấy, KNS bao<br /> gồm một loạt các kĩ năng cụ thể, cần thiết cho cuộc sống<br /> hàng ngày của con người. Bản chất của KNS là kĩ năng<br /> tự quản lí bản thân và kĩ năng xã hội cần thiết để cá nhân<br /> tự lực trong cuộc sống, học tập và làm việc hiệu quả; nói<br /> cách khác “KNS là khả năng làm chủ bản thân của mỗi<br /> người, là khả năng ứng xử phù hợp với những người<br /> khác và với xã hội, khả năng ứng phó tích cực trước các<br /> tình huống của cuộc sống” [1; tr 3].<br /> 2.1.2. Khái niệm “Giáo dục kĩ năng sống”<br /> Giáo dục KNS là một quá trình tác động sư phạm có<br /> mục đích, có kế hoạch nhằm hình thành năng lực hành<br /> động tích cực, có liên quan tới kiến thức và thái độ, giúp<br /> cá nhân có ý thức về bản thân, giao tiếp, quan hệ xã hội,<br /> thực hiện công việc, ứng phó hiệu quả với các yêu cầu<br /> thách thức của cuộc sống hàng ngày...<br /> 2.1.3. Tầm quan trọng của giáo dục kĩ năng sống<br /> - Về mặt sức khoẻ: Xây dựng hành vi sức khoẻ lành<br /> mạnh cho cá nhân và cộng đồng; biết giải quyết nhu cầu<br /> <br /> 1. Mở đầu<br /> Sinh viên (SV) Học viện Chính trị Công an nhân dân<br /> (CAND) bên cạnh những đặc điểm chung của SV Việt<br /> Nam như giàu nghị lực, ước mơ, hoài bão thì cần có<br /> những đặc điểm riêng đáp ứng những tiêu chuẩn về chính<br /> trị, tư tưởng, thể lực, trí lực của Bộ Công an. SV Học viện<br /> Chính trị CAND bao gồm những đối tượng: Là học sinh<br /> (HS) đã tốt nghiệp trung học phổ thông được trúng tuyển<br /> trong kì thi tuyển sinh quốc gia của Bộ GD-ĐT và Bộ<br /> Công an; những hạ sĩ quan, chiến sĩ đang công tác tại các<br /> đơn vị công an và con em vùng đồng bào dân tộc ít người<br /> được cử đi học.<br /> Do quy luật phát triển không đồng đều về mặt tâm lí<br /> bởi điều kiện, hoàn cảnh sống, môi trường giáo dục nên<br /> SV Học viện Chính trị CAND không được phát triển tối<br /> ưu như nhau. Do đó, việc giáo dục kĩ năng sống (KNS)<br /> cho SV là một trong những nội dung giáo dục cần thiết<br /> nhằm đáp ứng mục tiêu đào tạo ra những cán bộ, chiến<br /> sĩ Công an có lập trường chính trị vững vàng, có trình độ<br /> sâu về chuyên môn nghiệp vụ, có phẩm chất đạo đức tốt<br /> đáp ứng được yêu cầu xây dựng lực lượng CAND cách<br /> mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại. Bài viết<br /> này đề cập những KNS cần được giáo dục cho SV chính<br /> quy của Học viện Chính trị CAND.<br /> 2. Nội dung nghiên cứu<br /> 2.1. Một số vấn đề lí luận<br /> 2.1.1. Khái niệm “kĩ năng sống”<br /> Có nhiều quan niệm khác nhau về KNS: Theo Tổ<br /> chức Y tế thế giới (WHO) “KNS là khả năng để có hành<br /> vi thích ứng (adaptive) và tích cực (positive), giúp các cá<br /> nhân có thể ứng xử hiệu quả trước các nhu cầu và thách<br /> thức của cuộc sống hàng ngày” [1; tr 3]. Theo Quỹ nhi<br /> đồng Liên hợp quốc (UNICEF): “KNS là cách tiếp cận<br /> giúp thay đổi hoặc hình thành hành vi mới” [1; tr 3].<br /> <br /> 27<br /> <br /> VJE<br /> <br /> Tạp chí Giáo dục, Số 433 (Kì 1 - 7/2018), tr 27-31; 49<br /> <br /> cá nhân cần thiết cho sự phát triển; tự bảo vệ sức khoẻ cá<br /> nhân và cộng đồng<br /> - Về mặt giáo dục: Tạo mối quan hệ tốt giữa thầy trò, bạn - bạn; tạo hứng thú trong học tập; chủ động, tự<br /> giác trong học tập, tu dưỡng chuẩn mực đạo đức.<br /> - Về mặt văn hóa xã hội: Xây dựng hành vi mang tính<br /> xã hội tích cực, xây dựng môi trường và xã hội lành<br /> mạnh; sống hòa hợp trong một xã hội văn hóa đa dạng,<br /> có nền kinh tế phát triển, đất nước hội nhập quốc tế.<br /> - Về mặt kinh tế - chính trị: Tự nhận thức nhu cầu và<br /> quyền trẻ em, xác định nghĩa vụ của mình đối với bản<br /> thân, gia đình và xã hội, giúp ổn định chính trị quốc gia.<br /> - KNS giúp phát triển các kĩ năng cá nhân và xã hội;<br /> giữ gìn bản thân an toàn, trở thành người có trách nhiệm<br /> và có tinh thần độc lập, sáng tạo, biết làm chủ tình cảm,<br /> cảm xúc của bản thân.<br /> - KNS giúp con người quyết định hành vi tích cực,<br /> duy trì lối sống đúng đắn, lành mạnh, có trách nhiệm đối<br /> với sức khỏe bản thân và cộng đồng.<br /> 2.2. Cơ sở xác định những kĩ năng sống cần rèn luyện<br /> cho sinh viên Học viện Chính trị Công an nhân dân<br /> 2.2.1. Những yêu cầu nghề nghiệp<br /> Xuất phát từ đặc trưng của công tác công an là một<br /> nghề đặc biệt, khác hoàn toàn với những loại hình lao<br /> động khác trong xã hội. Đây là một công việc khó khăn,<br /> gian khổ, nhiều hiểm nguy, đòi hỏi sự hi sinh to lớn. Do<br /> đó, những yêu cầu về nghề nghiệp của công tác công an<br /> đã đặt ra cho người cán bộ, chiến sĩ công an phải là những<br /> người có bản lĩnh chính trị vững vàng, tuyệt đối trung<br /> thành với Đảng, Nhà nước và sự nghiệp cách mạng; có<br /> phẩm chất đạo đức tốt; có kiến thức cơ bản về pháp luật,<br /> nghiệp vụ công an; có kiến thức chuyên môn nghiệp vụ<br /> về công tác xây dựng lực lượng CAND; có sức khỏe tốt<br /> để hoàn thành nhiệm vụ được giao.<br /> Để đáp ứng những yêu cầu của nghề nghiệp, đòi hỏi<br /> SV phải có được những kĩ năng sau:<br /> - Các kĩ năng để học tập và nghiên cứu: Dựa trên việc<br /> đào tạo chuyên môn, SV cần có kĩ năng học tập và nghiên<br /> cứu, bao gồm kĩ năng tư duy phê phán để nhận định, phân<br /> tích đường lối, chính sách cụ thể và đánh giá đúng các<br /> vấn đề chính trị - xã hội.<br /> - Các kĩ năng phát triển cá nhân như: sự tự tin, quyết<br /> đoán, chủ động, hiểu biết rộng về xã hội và thế giới.<br /> - Các kĩ năng sáng tạo và linh hoạt trong công việc:<br /> Người sĩ quan CAND trong hoạt động nghiệp vụ của<br /> mình đòi hỏi phải là người có kĩ năng phân tích, tổng<br /> hợp, tham mưu đề xuất với các cấp lãnh đạo các mặt công<br /> tác công an kịp thời với hoạt động thực tiễn thường<br /> xuyên biến động của công tác đảm bảo an ninh quốc gia<br /> <br /> và giữ gìn trật tự an toàn xã hội. Do đó, sáng tạo trong<br /> công việc và linh hoạt trước những tình huống sinh động<br /> của thực tiễn là yêu cầu cần thiết. Hoạt động chống phá<br /> nhà nước của các thế lực thù địch và các loại tội phạm<br /> thường diễn ra rất manh động, với nhiều âm mưu, thủ<br /> đoạn tinh vi, xảo quyệt và có sử dụng công nghệ cao. Vì<br /> vậy, trong công tác nghiệp vụ của lực lượng công an luôn<br /> đòi hỏi tinh thần tập thể, kĩ năng làm việc đồng đội và<br /> làm chủ công nghệ thông tin và công nghệ khác...<br /> 2.2.2. Những đặc điểm tâm lí của sinh viên Học viện<br /> Chính trị Công an nhân dân<br /> - Sự thích nghi với cuộc sống và hoạt động mới<br /> SV Học viện Chính trị CAND là những thanh niên<br /> có tuổi đời rất trẻ từ nhiều môi trường, hoàn cảnh sống<br /> khác nhau mới nhập ngũ nên sự thích nghi với cuộc sống<br /> và môi trường mới là điều kiện cần thiết để họ có thể<br /> hoàn thành tốt được nhiệm vụ học tập, rèn luyện trong<br /> những năm học tại Học viện. Do đó, những đặc điểm tâm<br /> lí của SV Học viện Chính trị CAND sẽ được hình thành<br /> và chịu sự chi phối của những hoạt động cơ bản của nhà<br /> trường, bao gồm:<br /> + Hoạt động về thể chất: Đây là hoạt động đòi hỏi<br /> cường độ, tốc độ rèn luyện thể lực cao, nhanh và mạnh<br /> mẽ trong điều kiện tự nhiên khắc nghiệt tại thao trường,<br /> bãi tập của hoạt động huấn luyện điều lệnh, quân sự, võ<br /> thuật, thể dục thể thao.<br /> + Môi trường học tập, sinh hoạt theo chế độ tập trung<br /> với yêu cầu cao về ý thức tổ chức kỉ luật nghiêm ngặt của<br /> lực lượng vũ trang. Trong những năm đầu ở nhà trường<br /> công an, SV phải thích nghi với hoạt động rèn luyện thể<br /> lực, hoạt động học tập gắn với thao trường tập luyện,<br /> giảng đường và môi trường sinh hoạt sống tập trung<br /> trong doanh trại được quản lí bằng kỉ luật nghiêm ngặt<br /> của Điều lệnh công an. Để SV thích nghi được với những<br /> vấn đề trên đòi hỏi SV phải có ý chí, nghị lực, quyết tâm<br /> vượt khó.<br /> Hoạt động học tập của SV ở bậc đại học với tính chất,<br /> yêu cầu, nội dung, phương pháp học tập mới mang tính<br /> chất nghiên cứu khoa học và nghề nghiệp của những<br /> chuyên gia tương lai với nét đặc trưng là sự căng thẳng<br /> nhiều về trí tuệ. Vì vậy, trong những giai đoạn đầu, SV<br /> đều thể hiện sự kém thích nghi, lúng túng, căng thẳng,<br /> mệt mỏi, hiệu quả học tập không cao.<br /> - Đời sống xúc cảm, tình cảm<br /> Tuổi SV là thời kì phát triển tích cực nhất của những<br /> loại tình cảm cao đẹp như tình cảm trí tuệ, tình cảm đạo<br /> đức, tình cảm thẩm mĩ, tình bạn, tình yêu, trong đó tình<br /> yêu nam nữ là một lĩnh vực rất đặc trưng. Trong lĩnh vực<br /> này, ở SV công an nói chung và SV Học viện Chính trị<br /> CAND nói riêng gặp nhiều mâu thuẫn nội tại: Đó là mâu<br /> <br /> 28<br /> <br /> VJE<br /> <br /> Tạp chí Giáo dục, Số 433 (Kì 1 - 7/2018), tr 27-31; 49<br /> <br /> 2.3. Một số kĩ năng sống cần rèn luyện cho sinh viên<br /> Học viện Chính trị Công an nhân dân<br /> <br /> thuẫn giữa thời gian hạn hẹp do SV phải sống tập trung<br /> hoàn toàn trong nội trú với nhu cầu được tự do tìm hiểu<br /> yêu đương của tuổi trẻ. Những mâu thuẫn này luôn tồn<br /> tại cùng với khát khao được giải quyết ở SV. Thực tế đã<br /> cho thấy, những hiện tượng vi phạm kỉ luật của SV trong<br /> quá trình học tập có nguyên nhân từ mâu thuẫn này. Đặc<br /> biệt, ở lứa tuổi SV khi hoạt động nhận thức về yêu cầu<br /> nghề nghiệp đang trong giai đoạn được hình thành cùng<br /> kinh nghiệm thực tiễn công tác còn hạn chế, họ chưa có<br /> khả năng điều chỉnh cảm xúc tự nhiên của tuổi trẻ bằng<br /> hành động ý chí thì đây là điều khó tránh khỏi. Vì vậy,<br /> đây là một nội dung quan trọng cần phải xây dựng trong<br /> chương trình giáo dục KNS cho SV Học viện Chính trị<br /> CAND.<br /> <br /> 2.3.1. Kĩ năng tự đánh giá<br /> Ở lứa tuổi SV, kinh nghiệm sống còn nhiều hạn chế,<br /> chưa có kinh nghiệm trong công tác, chưa nhận thức<br /> được điểm mạnh, điểm yếu của bản thân, chưa biết cách<br /> giải quyết hợp lí khi gặp những mâu thuẫn, xung đột tâm<br /> lí... Điều đó khiến cho kết quả học tập, rèn luyện của SV<br /> chưa cao. Vì vậy, cần rèn luyện kĩ năng tự đánh giá bản<br /> thân cho SV, để SV tự ý thức được mình đang thiếu<br /> những gì trước yêu cầu của công việc để có kế hoạch tự<br /> trang bị, tự học tập, không ỷ lại hay trông chờ vào nhà<br /> trường.<br /> Để giúp SV Học viện Chính trị CAND phát triển kĩ<br /> năng tự đánh giá, cần tăng cường cho SV thực hành, trải<br /> nghiệm với các hoạt động học tập, rèn luyện trong thực<br /> tiễn công tác công an như: hoạt động dân vận, tình<br /> nguyện vì cộng đồng... Từ đó, SV sẽ có khả năng tự nhận<br /> thức, đánh giá được những năng khiếu, hạn chế của bản<br /> thân trong giao tiếp, ứng xử, vận động quần chúng tham<br /> gia vào phong trào bảo vệ an ninh tổ quốc ở địa phương,<br /> vận dụng kiến thức pháp luật và nghiệp vụ công an vào<br /> tuyên truyền, phổ biến chính sách của Đảng, pháp luật<br /> của Nhà nước tới nhân dân, vận động nhân dân xây dựng<br /> đời sống văn hóa mới... Bên cạnh đó, tạo điều kiện cho<br /> SV giao lưu văn hóa, văn nghệ, thể dục thể thao với SV<br /> trong và ngoài học viện, đặc biệt là hoạt động giao lưu<br /> văn nghệ với đoàn viên thanh niên tại địa phương. Đây<br /> là hoạt động giúp SV phát triển các kĩ năng giao tiếp,<br /> mạnh dạn, tự tin, thiết lập các mối quan hệ gần gũi với tổ<br /> chức, cá nhân ngoài lực lượng công an.<br /> <br /> - Sự phát triển một số phẩm chất nhân cách<br /> SV Học viện Chính trị CAND mang đầy đủ các đặc<br /> điểm nhân cách của SV và SV công an như: Khả năng<br /> lập kế hoạch và hành động một cách độc lập; sự biến đổi<br /> mạnh mẽ về động cơ, về giá trị nghề nghiệp; xác định<br /> con đường sống tích cực, bắt đầu thể nghiệm bản thân<br /> trong mọi lĩnh vực cuộc sống; tự ý thức phát triển mạnh<br /> mẽ; thế giới quan được hình thành rõ rệt và ngày càng<br /> phát triển [2; tr 30]. Bên cạnh đó, SV Học viện Chính trị<br /> CAND có những đặc điểm riêng.<br /> - Thứ nhất, sự phát triển nhân cách hướng vào việc<br /> hình thành, phát triển nhân cách của người sĩ quan chính<br /> trị tương lai; củng cố và phát triển xu hướng nghề nghiệp,<br /> hình thành phẩm chất và năng lực cần thiết đối với nghề<br /> nghiệp của người sĩ quan công an trong công tác Đảng,<br /> công tác chính trị;<br /> - Thứ hai, nhu cầu nhận thức của SV Học viện Chính<br /> trị CAND có những nét đặc thù thể hiện ở động cơ học<br /> tập, nghiên cứu về công tác công an mang tính chuyên<br /> môn sâu ở lĩnh vực công tác Đảng, công tác tham mưu<br /> xây dựng lực lượng với tính tự giác, tích cực cao.<br /> <br /> 2.3.2. Kĩ năng giao tiếp<br /> Giao tiếp là kĩ năng cơ bản trong công tác nghiệp vụ<br /> của lực lượng công an, trong quá trình thi hành công vụ,<br /> người cán bộ công an thường xuyên phải giao tiếp với<br /> các đối tượng khác nhau, thường xuyên phải viết, trình<br /> bày các loại văn bản pháp luật, văn bản nghiệp vụ chuyên<br /> môn, văn bản về công tác Đảng, công tác chính trị và<br /> công tác quần chúng. Chính vì vậy, việc rèn luyện cho<br /> SV kĩ năng nói, viết, trình bày khoa học, logic, chặt chẽ<br /> là một yêu cầu cần thiết. Đặc biệt, trong công tác nghiệp<br /> vụ, người cán bộ công an phải có kĩ năng thuyết phục vận<br /> động quần chúng trong hoạt động phòng ngừa, đấu tranh,<br /> ngăn chặn các loại tội phạm và những hành vi vi phạm<br /> xã hội.<br /> <br /> - Thứ ba, định hướng giá trị về nghề nghiệp được SV<br /> xác định rõ ràng, đặc biệt là những giá trị về đạo đức,<br /> chính trị, xã hội. Mối quan tâm lớn nhất của SV Học viện<br /> Chính trị CAND là có khả năng đảm nhiệm được các<br /> hoạt động của công tác công an đáp ứng được yêu cầu<br /> thực tiễn công tác công an hiện nay.<br /> Mức độ phát triển của các phẩm chất nhân cách này<br /> của SV Học viện Chính trị CAND có liên quan đến năng<br /> lực học tập của SV. Những SV có kết quả học tập cao<br /> thường chủ động, tích cực trong việc tự nhận thức, tự<br /> đánh giá, tự kiểm tra hành động, thái độ cư xử, cử chỉ<br /> giao tiếp của bản thân để hướng tới tự hoàn thiện nhân<br /> cách. Còn những SV có kết quả học tập thấp có biểu hiện<br /> thụ động đã ảnh hưởng đến việc tự giáo dục, tự hoàn<br /> thiện bản thân.<br /> <br /> Để trở thành người cán bộ công an có kĩ năng giao<br /> tiếp, ứng xử chuẩn mực, nghệ thuật và khôn khéo, có khả<br /> năng thuyết phục để có thể làm chủ trong mọi tình huống<br /> giao tiếp thì cần phải được rèn luyện. Do đó, nhà trường<br /> cần xây dựng những chương trình rèn luyện kĩ năng giao<br /> <br /> 29<br /> <br /> VJE<br /> <br /> Tạp chí Giáo dục, Số 433 (Kì 1 - 7/2018), tr 27-31; 49<br /> <br /> tiếp cho SV thông qua các câu lạc bộ của SV như câu lạc<br /> bộ hùng biện; tổ chức các cuộc thi như thi hùng biện, thi<br /> xử lí tình huống ứng xử của lực lượng công an... Trong<br /> nội dung thực hành, thực tế, thực tập tại địa phương cần<br /> đưa nội dung thực hiện công tác vận động quần chúng<br /> vào chương trình để SV có điều kiện rèn luyện kĩ năng<br /> ứng xử, giao tiếp và thuyết phục.<br /> Bên cạnh đó, việc rèn luyện cho SV có thói quen tự<br /> rèn luyện kĩ năng giao tiếp, thuyết phục cũng là một trong<br /> những biện pháp mang lại hiệu quả cao, trong những giờ<br /> học lí thuyết trên giảng đường, những giờ luyện tập ngoài<br /> thao trường, bãi tập người giảng viên, huấn luyện viên<br /> thường xuyên phải tạo ra được những “tình huống có vấn<br /> đề” trong giao tiếp, ứng xử để SV có điều kiện thực hành<br /> trải nghiệm; qua đó, SV sẽ thu được những kinh nghiệm<br /> cần thiết trong quá trình rèn luyện văn hóa ứng xử, giao<br /> tiếp.<br /> 2.3.3. Kĩ năng hợp tác, làm việc nhóm<br /> Xuất phát từ đặc điểm học tập của SV công an nói<br /> chung và SV Học viện Chính trị CAND nói riêng là học<br /> tập và sinh hoạt theo chế độ tập trung thành các tiểu đội,<br /> trung đội và đại đội. Do đó, SV có điều kiện để rèn luyện<br /> kĩ năng hợp tác, làm việc nhóm. Tuy nhiên, thực tế cho<br /> thấy kĩ năng này ở SV Học viện Chính trị CAND còn<br /> chưa tốt với những biểu hiện như: trong học tập và rèn<br /> luyện, các “nhóm học tập” được thành lập nhưng hoạt<br /> động thưa thớt, kém hiệu quả, trong các hoạt động tình<br /> nguyện vì cộng đồng mức độ tham gia tích cực của các<br /> thành viên trong nhóm không đồng đều, có những cá<br /> nhân tích cực, nhiệt tình nhưng vẫn còn những cá nhân<br /> ngại việc, ỷ lại. Trong các phong trào thi đua, kết quả giải<br /> thưởng cao thường tập trung vào giải cá nhân, giải<br /> thưởng tập thể còn hạn chế.<br /> Công tác công an là công việc khó khăn, gian khổ,<br /> hiểm nguy, đòi hỏi trong công tác nghiệp vụ rất cần tinh<br /> thần tập thể đoàn kết, thống nhất cao mới có thể hoàn<br /> thành được nhiệm vụ. Vì vậy, giáo dục, rèn luyện cho SV<br /> kĩ năng hợp tác, làm việc nhóm là một nội dung không<br /> thể thiếu. Kĩ năng hợp tác, làm việc nhóm là một kĩ năng<br /> không dễ hình thành nếu không được thường xuyên thực<br /> hành luyện tập. Vì thế, để có được kĩ năng này, đòi hỏi<br /> SV cần được rèn luyện thường xuyên, liên tục trong mọi<br /> hoạt động học tập, rèn luyện. Để rèn luyện kĩ năng này<br /> cho SV, các lực lượng giáo dục phải thường xuyên nêu<br /> yêu cầu cho SV thông qua các hình thức học tập. Ví dụ:<br /> trong giờ học lí thuyết trên giảng đường, giảng viên tổ<br /> chức các hoạt động học tập theo nhóm, theo dự án để<br /> tăng cường kĩ năng phối hợp, hợp tác giữa các cá nhân<br /> thực hiện một nhiệm vụ học tập hay trong hoạt động rèn<br /> luyện quân sự, võ thuật huấn luyện viên tăng cường hoạt<br /> động rèn luyện theo nhóm. Trong những “nhóm học tập”<br /> <br /> giảng viên /huấn luyện viên cần xác định được những cá<br /> nhân có thể lực, năng lực học tập tốt hỗ trợ, giúp đỡ<br /> những cá nhân yếu hơn.<br /> Bên cạnh việc nêu yêu cầu thì giảng viên/huấn luyện<br /> viên thường xuyên tổ chức hoạt động rèn luyện qua thực<br /> tế, luyện tập cho SV. Ví dụ: Trong công tác dân vận, cần<br /> đan xen tổ chức cho những nhóm SV (từ 3 người trở lên)<br /> được ăn cùng, ở cùng, làm việc cùng trong một nhà dân<br /> để tăng cường tinh thần đoàn kết, gắn bó như “người<br /> cùng một nhà”.<br /> 2.3.4. Kĩ năng xác định giá trị sống phù hợp<br /> Việc cá nhân xác định đúng và ứng xử đúng với các<br /> trạng thái cảm xúc là vô cùng quan trọng vì nó sẽ quyết<br /> định đến hiệu quả hành động, đó là các giá trị mà cá nhân<br /> muốn hướng tới hoặc né tránh. Giá trị chính là cái có ý<br /> nghĩa đối với cá nhân, là động lực thúc đẩy cá nhân hành<br /> động để đạt được những mục đích đề ra trong cuộc sống.<br /> Đối với SV Học viện Chính trị CAND, rèn luyện<br /> KNS cho SV gắn với việc rèn luyện kĩ năng xác định giá<br /> trị sống phù hợp, bởi, giá trị sống của họ gắn liền với sứ<br /> mệnh chính trị được Đảng, Nhà nước và nhân dân giao<br /> phó, đó là những con người suốt đời tận tụy hi sinh bảo<br /> vệ chế độ, vì cuộc sống hạnh phúc, bình yên của nhân<br /> dân. Xác định đúng đắn giá trị sống của mình, SV Học<br /> viện Chính trị CAND sẽ có thái độ nghiêm túc, tận tụy<br /> trong học tập, rèn luyện, trau dồi phẩm chất chính trị<br /> trung thành với Đảng, tận tụy với dân “vì nước quên<br /> thân, vì nhân dân phục vụ”.<br /> 2.3.5. Kĩ năng tổ chức công việc, quản lí sử dụng thời<br /> gian hợp lí<br /> Trước yêu cầu xây dựng lực lượng CAND cách<br /> mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại đòi hỏi<br /> người SV Học viện Chính trị CAND cần có tác phong<br /> hành động nhanh nhẹn, linh hoạt, chính xác, hiệu quả...<br /> Trong đó, kĩ năng tổ chức công việc hiệu quả đòi hỏi SV<br /> phải biết tổ chức hoạt động của bản thân một cách hợp lí,<br /> khoa học, biết lược bỏ những hoạt động làm mất thời<br /> gian, ảnh hưởng tới hoạt động chủ đạo của bản thân. Kĩ<br /> năng sử dụng thời gian hợp lí yêu cầu SV có khả năng<br /> phân bố hài hòa, hợp lí công việc học tập, rèn luyện với<br /> nghỉ ngơi, thư giãn để phục hồi năng lượng thần kinh, cơ<br /> bắp hao phí. Để có được kĩ năng này cần rèn luyện cho<br /> SV kĩ năng lập kế hoạch học tập, rèn luyện theo điều kiện<br /> thực tế và năng lực của bản thân; hình thành thói quen<br /> làm việc theo đúng kế hoạch về thời gian, yêu cầu công<br /> việc; kĩ năng tự kiểm tra, đánh giá kết quả thực hiện để<br /> có sự điều chỉnh phù hợp với thực tế và mang tính khả<br /> quan.<br /> 2.3.6. Kĩ năng điều chỉnh cảm xúc xã hội: gồm kĩ năng<br /> nhận biết, kiểm soát, điều khiển cảm xúc của bản thân và<br /> <br /> 30<br /> <br /> VJE<br /> <br /> Tạp chí Giáo dục, Số 433 (Kì 1 - 7/2018), tr 27-31; 49<br /> <br /> người khác phù hợp với hoàn cảnh, tình huống. Rèn<br /> Kết quả bảng 1, 2 cho thấy, đa số SV được khảo sát<br /> luyện những kĩ năng xúc cảm xã hội là vô cùng cần thiết đều cho rằng: Những KNS cần rèn luyện cho SV Học<br /> với SV Học viện Chính trị CAND, trong đó quan trọng viện Chính trị CAND là rất cần thiết; đặc biệt là kĩ năng<br /> nhất là khả năng biết bộc lộ, biết kiểm soát xúc cảm của hợp tác, làm việc nhóm; kĩ năng điều chỉnh cảm xúc xã<br /> bản thân. Hoạt động nghề nghiệp của SV sau khi tốt hội, có sự khác nhau về mức độ cần thiết giữa các KNS<br /> nghiệp đòi hỏi ở họ kĩ năng kết hợp hài hòa giữa lí trí với cần rèn luyện cho SV. Những KNS cần rèn luyện cho SV<br /> cảm xúc, thể hiện ở khả năng biểu lộ cảm xúc. Khi tiếp Học viện Chính trị CAND được cho là rất khả thi, khả thi<br /> xúc với người dân thì mang lại cảm giác gần gũi, an tâm, nhất là kĩ năng hợp tác, làm việc nhóm, kĩ năng tự đánh<br /> tin cậy còn khi tiếp xúc với các đối tượng phạm tội thể giá, kĩ năng xác định giá trị sống phù hợp; ít khả thi hơn<br /> hiện sự cương quyết, khôn khéo, cứng rắn, thể hiện sự là kĩ năng điều chỉnh cảm xúc xã hội và kĩ năng giao tiếp.<br /> trầm tĩnh, ổn định của tâm trạng, làm chủ xúc cảm. Rèn 3. Kết luận<br /> luyện kĩ năng này chính là sự chuẩn bị tốt nhất cho nghề<br /> Giáo dục KNS cho SV Học viện Chính trị CAND là<br /> nghiệp trong tương lai của SV.<br /> một trong những nội dung giáo dục cần thiết, đáp ứng<br /> 2.4. Khảo nghiệm tính cần thiết và tính khả thi của một được yêu cầu, nhiệm vụ công tác. Bởi, sau khi tốt nghiệp,<br /> số kĩ năng sống cần rèn luyện cho sinh viên Học viện SV sẽ trở thành những người cán bộ, chiến sĩ công an<br /> Chính trị Công an nhân dân<br /> làm công tác bảo vệ an ninh quốc gia và giữ gìn trật tự an<br /> Để khảo nghiệm tính cần thiết và tính khả thi của một toàn xã hội thì những KNS cần rèn luyện phải liên quan<br /> số KNS cần rèn luyện cho SV Học viện Chính trị CAND, đến hoạt động nghiệp vụ của lực lượng công an như kĩ<br /> chúng tôi tiến hành khảo sát trên 120 SV của Học viện năng: nói, viết, trình bày, thuyết phục; hợp tác, làm việc<br /> Chính trị CAND từ tháng 01-02/2018. Kết quả ở bảng 1, 2. nhóm; tổ chức công việc; kĩ năng quản lí, sử dụng<br /> Bảng 1. Tính cần thiết của một số KNS cần rèn luyện cho SV Học viện Chính trị CAND<br /> Tính cần thiết<br /> Không<br /> Điểm<br /> Thứ<br /> Rất cần thiết<br /> Cần thiết<br /> TT<br /> Nội dung<br /> cần thiết<br /> TB<br /> bậc<br /> SL<br /> %<br /> SL<br /> %<br /> SL<br /> %<br /> 1 Kĩ năng tự đánh giá<br /> 88<br /> 73,3<br /> 24<br /> 20,0<br /> 8<br /> 6,7<br /> 320<br /> 3<br /> 2 Kĩ năng giao tiếp<br /> 76<br /> 63,3<br /> 34<br /> 28,3<br /> 10<br /> 8,3<br /> 306<br /> 5<br /> 3 Kĩ năng hợp tác, làm việc nhóm<br /> 98<br /> 81,7<br /> 16<br /> 13,3<br /> 6<br /> 5,0<br /> 332<br /> 1<br /> 4 Kĩ năng xác định giá trị sống phù hợp<br /> 69<br /> 57,5<br /> 46<br /> 38,3<br /> 5<br /> 4,2<br /> 304<br /> 6<br /> Kĩ năng tổ chức công việc, quản lí sử<br /> 5<br /> 78<br /> 65,0<br /> 35<br /> 29,2<br /> 7<br /> 5,8<br /> 311<br /> 4<br /> dụng thời gian hợp lí<br /> 6 Kĩ năng điều chỉnh cảm xúc xã hội<br /> 98<br /> 81,7<br /> 14<br /> 11,7<br /> 8<br /> 6,7<br /> 330<br /> 2<br /> (Chú thích: SL: Số lượng; TB: Trung bình)<br /> Bảng 2. Tính khả thi một số KNS cần rèn luyện cho SV Học viện Chính trị CAND<br /> Tính khả thi<br /> Không<br /> Điểm Thứ<br /> Rất khả thi<br /> Khả thi<br /> TT<br /> Nội dung<br /> khả thi<br /> TB<br /> bậc<br /> SL<br /> %<br /> SL<br /> %<br /> SL<br /> %<br /> 1 Kĩ năng tự đánh giá<br /> 76<br /> 63,3<br /> 37<br /> 30,8<br /> 7<br /> 5,8<br /> 309<br /> 2<br /> 2 Kĩ năng giao tiếp<br /> 65<br /> 54,2<br /> 45<br /> 37,5<br /> 10<br /> 8,3<br /> 295<br /> 6<br /> 3 Kĩ năng hợp tác, làm việc nhóm<br /> 87<br /> 72,5<br /> 26<br /> 21,7<br /> 7<br /> 5,8<br /> 320<br /> 1<br /> 4 Kĩ năng xác định giá trị sống phù hợp<br /> 73<br /> 60,8<br /> 42<br /> 35,0<br /> 5<br /> 4,2<br /> 308<br /> 3<br /> Kĩ năng tổ chức công việc, quản lí sử<br /> 5<br /> 71<br /> 59,2<br /> 42<br /> 35,0<br /> 7<br /> 5,8<br /> 304<br /> 4<br /> dụng thời gian hợp lí<br /> 6 Kĩ năng điều chỉnh cảm xúc xã hội<br /> 69<br /> 57,5<br /> 43<br /> 35,8<br /> 8<br /> 6,7<br /> 301<br /> 5<br /> (Xem tiếp trang 49)<br /> <br /> 31<br /> <br />