Một số vấn đề để đánh giá nguy cơ gây mất an toàn vệ sinh lao động tại một cơ sở gia công chế biến nhựa

Kết quả nghiên cứu KHCN<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Mét sè vÊn ®Ò vÒ ®¸nh gi¸ nguy c¬<br /> g©y mÊt An toµn vÖ sinh lao ®éng<br /> t¹i mét c¬ së gia c«ng chÕ biÕn nhùa<br /> ThS. Lê Đức Thiện<br /> Viện Nghiên cứu KHKT Bảo hộ lao động<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> N<br /> I. ĐẶT VẤN ĐỀ động của nó tới an toàn và sức cơ xuất hiện trong hoạt động<br /> gày 01/7/2016, Luật khỏe tại nơi làm việc của người của cơ sở. Để thực hiện tốt<br /> An toàn vệ sinh lao lao động, nhằm tìm giải pháp khâu này, phải lựa chọn đúng<br /> động của Việt Nam phòng ngừa các tai nạn lao phương pháp áp dụng căn cứ<br /> chính thức có hiệu lực. Trong động, bệnh tật cho người lao vào trường hợp cụ thể. Sau khi<br /> Luật này có một số yêu cầu động. Họ đã xây dựng các tiêu nhận diện được yếu tố nguy<br /> mới đối với người làm công tác chuẩn về hệ thống quản lý hiểm, người ta tiến hành khảo<br /> An toàn vệ sinh lao động ATVSLĐ, điển hình là tiêu sát, thu thập, ghi nhận tất cả<br /> (ATVSLĐ) tại doanh nghiệp. chuẩn OHSAS 18001:2007. các dấu hiệu, biểu hiện và<br /> Yêu cầu đặc biệt quan trọng Nội dung quan trọng và xuyên thông tin liên quan tới mối nguy<br /> trong các hoạt động ATVSLĐ suốt của hệ thống quản lý cụ thể đã được nhận dạng. Các<br /> đó là việc “tổ chức đánh giá, ATVSLĐ theo OHSAS 18001 là thông tin càng cụ thể, chính<br /> kiểm soát yếu tố nguy hiểm, đánh giá và kiểm soát các nguy xác, có thể lượng hóa được thì<br /> yếu tố có hại tại nơi làm việc”.<br /> Sau khi đánh giá được chính<br /> xác nguy cơ gây mất ATVSLĐ,<br /> Doanh nghiệp mới đề ra được<br /> kế hoạch về ATVSLĐ phù hợp<br /> và hiệu quả. Thông qua đó bảo<br /> đảm cho người lao động được<br /> làm việc trong điều kiện lao<br /> động (ĐKLĐ) tiện nghi và an<br /> toàn, tiết kiệm kinh phí đầu tư<br /> cho ATVSLĐ.<br /> Tại các nước phát triển, các<br /> nhà quản lý ATVSLĐ đã thực<br /> hiện nhiều hoạt động trong việc<br /> nhận dạng các mối nguy cũng<br /> như đánh giá khả năng tác Ảnh minh họa, nguồn Internet<br /> <br /> <br /> <br /> Taïp chí Hoaït ñoäng KHCN An toaøn - Söùc khoûe & Moâi tröôøng lao ñoäng, Soá 1,2&3-2017 3<br />  Kết quả nghiên cứu KHCN<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> càng tốt. Căn cứ vào tất cả các - Có nhiều mối nguy đặc được quan tâm đúng mức. Và<br /> dữ liệu có được, các chuyên trưng: nhiệt, điện, cơ, ecgônô- hiển nhiên là gần như chưa có<br /> gia sẽ đánh giá mức độ nguy mi^ tài liệu hướng dẫn về việc nhận<br /> cơ của mối nguy và qua đó đưa dạng, đánh giá các mối nguy,<br /> - Tình hình ATVSLĐ không<br /> ra các giải pháp, hành động mức độ rủi ro của người lao<br /> quá phức tạp.<br /> khắc phục chuẩn xác nhất. động tại nơi làm việc được ban<br /> Thông qua hoạt động tại hành. Nghiên cứu lựa chọn<br /> Tại Việt Nam, trước khi Luật<br /> doanh nghiệp này, Nhóm thực phương pháp phù hợp để nhận<br /> ATVSLĐ và Nghị định<br /> hiện NVKHCN lựa chọn được dạng mối nguy và đánh giá<br /> 39/2016/NĐ-CP của Chính phủ<br /> phương pháp phù hợp để nhận nguy cơ trong hoạt động gia<br /> được ban hành, mặc dù việc<br /> dạng mối nguy và đánh giá công, chế biến nhựa và áp<br /> nhận dạng mối nguy và đánh<br /> nguy cơ mất ATVSLĐ tại cơ sở dụng nhận dạng và đánh giá tại<br /> giá nguy cơ về ATVSLĐ có một<br /> gia công chế biến nhựa. một cơ sở gia công chế tạo<br /> số nơi đã thực hiện. Tuy nhiên,<br /> Kết quả thu được lập thành nhựa là rất cần thiết để phục vụ<br /> các cơ sở dữ liệu hiện tại ở<br /> Bộ dữ liệu “mối nguy- tác động công tác quản lý ATVSLĐ. Các<br /> trong nước hầu như chưa có.<br /> - biện pháp phòng ngừa- tài kinh nghiệm thu được có thể<br /> Các đơn vị cơ sở thực hiện<br /> liệu tham khảo” sẽ giúp cho triển khai áp dụng cho các<br /> việc quản lý ATVSLĐ theo<br /> đơn vị tư vấn và/hoặc đơn vị sử doanh nghiệp khác trong<br /> OHSAS 18001 cũng chỉ là các<br /> dụng hình dung đầy đủ về bức ngành này.<br /> đơn vị riêng lẻ, mà chưa có sự<br /> kết nối vào hệ thống. Để thực tranh ATVSLĐ tại đơn vị mình; Trong chế biến nhựa có sử<br /> hiện việc nhận dạng nguy cơ tránh được việc bỏ sót các mối dụng nhiều thiết bị máy móc có<br /> và đánh giá rủi ro, chúng ta nguy trong quá trình quản lý, hệ thống gia nhiệt và các máy<br /> phải sử dụng tài liệu của nước kiểm soát. Bộ số liệu sẽ được dệt... Các mối nguy dẫn đến<br /> ngoài. Các tài liệu, dữ liệu này cập nhật thường xuyên trong các nguy cơ gây chấn thương<br /> chưa thực sự phù hợp với điều suốt quá trình hoạt động của và bệnh tật cho người lao động<br /> kiện sản xuất, công nghệ và đơn vị và là một tài liệu quan chủ yếu là:<br /> môi trường lao động tại Việt trọng không chỉ đối với chính<br /> - Nguy cơ gây chấn thương<br /> Nam. đơn vị đó mà còn có giá trị lớn<br /> cơ học: bỏng; chấn thương tay,<br /> đối với các đơn vị cùng loại<br /> Nhằm từng bước xây dựng chân và các bộ phận khác;<br /> hình sản xuất khi triển khai<br /> cơ sở dữ liệu (CSDL) về các nguy cơ ngã cao; xe cộ húc ...<br /> thực hiện việc quản lý nguy cơ<br /> mối nguy, rủi ro trong các<br /> mất ATVSLĐ. - Nguy cơ cháy nổ: do các<br /> ngành sản xuất, Trung tâm An<br /> vật liệu, dung môi đều là chất<br /> toàn lao động đã thực hiện Hiện nay, đối với ngành chế<br /> dễ cháy.<br /> Nhiệm vụ khoa học (NVKH): tạo các sản phẩm từ nhựa tại<br /> Đánh giá nguy cơ gây mất An Việt Nam: đây là một ngành - Nguy cơ gây bệnh tật:<br /> toàn vệ sinh lao động tại một sản xuất có quy mô khá rộng điếc; bệnh phổi, viêm phế<br /> cơ sở gia công chế biến bao gồm: sản xuất hạt nhựa quản; các bệnh do tiếp xúc hơi<br /> nhựa. nguyên liệu, nhựa tái sinh, sản hóa chất; các bệnh cơ xương<br /> xuất các sản phẩm nhựa ép khớp do tư thế lao động bất lợi;<br /> Đây là bước khởi đầu phù<br /> đúc, đùn ống nhựa, thổi chai Stress^<br /> hợp vì:<br /> nhựa^ Người lao động trong<br /> Tuy nhiên, tùy theo từng<br /> - Các doanh nghiệp này có ngành này phải tiếp xúc với<br /> điều kiện cụ thể của doanh<br /> quy mô vừa phải (cỡ 2mg/m3);<br /> - Số lần vượt tiêu chuẩn cho<br /> phép.<br /> c) Yếu tố hóa chất<br /> Mức phân loại điều kiện lao<br /> động do tác động của các hóa<br /> chất có hại trong không khí<br /> theo các mã nguy cơ sức khỏe<br /> của EU. Sử dụng các mã nguy<br /> cơ sức khỏe H trong phiếu an<br /> toàn hóa chất:<br /> - B0- Áp dụng cho các hóa<br /> chất có mã nguy cơ H313,<br /> H335, H336;<br /> - B1- Áp dụng cho các hóa<br /> chất có mã nguy cơ H303,<br /> H305, H313, H316, H317,<br /> H333, H334, H335, H336;<br /> - B2- Áp dụng cho các hóa<br /> chất có mã nguy cơ H302,<br /> Hình 3. Trình bày mô hình đánh giá nguy cơ đề xuất<br /> <br /> <br /> 8 Taïp chí Hoaït ñoäng KHCN An toaøn - Söùc khoûe & Moâi tröôøng lao ñoäng, Soá 1,2&3-2017<br />  Kết quả nghiên cứu KHCN<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Bảng 3: Các cơ sở đã khảo sát sơ bộ<br /> <br />    <br /> <br /> <br />    <br /> <br />  <br />  <br />   ! <br /> "#<br /> <br /> <br /> <br />   <br />  <br /> "! <br /> "$ "<br /> %   <br /> && &#   *! +<br /> " ! <br /> '() (,! <br /> "$ "<br /> -   <br /> && . <br /> "$  *! +<br /> " ! <br /> " (,! <br /> "$ "<br /> *   <br /> && &/ <br /> "01#  1!  (,! Ảnh 3: Máy cắt tạo sợi<br />  <br />  <br /> "$ "<br /> 2   <br /> &&  3<br />   4! +<br /> " !<br /> <br /> /  (,! <br /> "$ "<br /> 5   <br /> && + 3<br /> 67 0 #! <br /> "# <br /> "! <br /> "$<br /> <br />  "<br /> Nhóm thực hiện NVKH đã tiến hành khảo sát sơ bộ 6 cơ sở gia<br /> công chế biến nhựa nhằm đánh giá chung về điều kiện lao động,<br /> các máy, thiết bị sử dụng, các vấn đề về ATVSLĐ tại cơ sở, phát<br /> hiện các yếu tố nguy hiểm có hại trong cơ sở chế biến nhựa phục Ảnh 4: Máy cuốn sợi<br /> vụ việc xây dựng danh mục các mối nguy hiểm trong ngành này.<br /> Các cơ sở đã khảo sát (Xem Bảng 3):<br /> Đây là những công ty gia công chế biện nhựa liên danh giữa<br /> Việt Nam và Hàn Quốc. Đa phần công nghệ sản xuất nhựa được<br /> thực hiện bằng công nghệ ép phun để tạo ra các dạng sản phẩm<br /> mong muốn.<br /> Nhóm thực hiện NVKH đã tiến hành khảo sát môi trường lao<br /> động và sơ bộ nhận diện các mối nguy tại nơi sản xuất của 6 công<br /> ty trên. Qua khảo sát đã lập được một danh sách cơ bản các mối<br /> nguy, làm cơ sở cho việc xây dựng các phiếu đánh giá các mối<br /> nguy để áp dụng.<br /> Một số máy, thiết bị sử dụng tiêu biểu (Xem hình 1-15):<br /> <br /> <br /> Ảnh 5: Máy dệt đai<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Ảnh 1: Thiết bị đùn nhựa tấm Ảnh 2: Máy tạo tấm nhựa<br /> làm mát bằng nước Ảnh 6: Máy dệt - có sử dụng nước<br /> <br /> <br /> <br /> Taïp chí Hoaït ñoäng KHCN An toaøn - Söùc khoûe & Moâi tröôøng lao ñoäng, Soá 1,2&3-2017 9<br />  Kết quả nghiên cứu KHCN<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 2.3.2. Danh mục mối nguy<br /> Căn cứ vào kết quả khảo sát<br /> thực tế và tham khảo các tài<br /> liệu liên quan, Nhóm thực hiện<br /> NVKH đã xây dựng được Danh<br /> mục sơ bộ các mối nguy trong<br /> cơ sở chế biến nhựa như sau:<br /> Ảnh 7: Máy dệt ống Ảnh 12: Máy dán mép Tổng hợp các mối nguy qua<br /> khảo sát:<br /> - Ngã cao<br /> - Bỏng nhiệt<br /> - Nóng bức<br /> - Điện giật<br /> - Bụi<br /> - Cuốn, kéo, kẹp<br /> Ảnh 13: Máy dập khuy - Tiếng ồn<br /> Ảnh 8: Máy cán tráng<br /> - Trơn trượt<br /> - Kẹp tay<br /> - Kim đâm vào tay<br /> - Vật đè<br /> - Bê vật nặng<br /> - Tư thế làm việc<br /> - Xe cộ vận chuyển<br /> Ảnh 9: Máy cắt đai Ảnh 14: Máy in bao bì - Hơi khí độc<br /> Kết hợp kết quả khảo sát, áp<br /> theo Danh mục các mối nguy<br /> phù hợp với tiêu chuẩn TCVN<br /> 7301-1:2008 ta quy các mối<br /> nguy trong cơ sở chế biến nhựa<br /> đã khảo sát vào 7 nhóm sau:<br /> - Nguy hiểm ecgônômi<br /> - Nguy hiểm điện<br /> Ảnh 10: Máy cắt tấm Ảnh 15: Máy đóng gói - Nguy hiểm nhiệt<br /> - Nguy hiểm gắn liền môi<br /> trường<br /> - Nguy hiểm vật liệu/chất<br /> - Nguy hiểm cơ khí<br /> - Nguy hiểm do tiếng ồn<br /> Các mối nguy phổ biến và<br /> thường gây ra tai nạn nhỏ và<br /> Ảnh 11: Máy khâu bệnh tật đó là:<br /> <br /> <br /> 10 Taïp chí Hoaït ñoäng KHCN An toaøn - Söùc khoûe & Moâi tröôøng lao ñoäng, Soá 1,2&3-2017<br />  Kết quả nghiên cứu KHCN<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> - Nhiệt độ cao gây: Bỏng do 2.4. Xây dựng bộ số liệu về mối nguy<br /> va chạm vào các bộ phận nhiệt<br /> Với kết quả khảo sát, nhận diện mối nguy, đánh giá nguy cơ và<br /> độ cao; đề xuất một số giải pháp phòng ngừa, Nhóm thực hiện NVKH đã<br /> - Bụi phát sinh trong SX dẫn Lập bộ số liệu “mối nguy- tác động - biện pháp phòng ngừa- tài<br /> tới bệnh hô hấp do hít phải bụi. liệu tham khảo”. Bộ số liệu này bao gồm: Các phương pháp đánh<br /> Trong các cơ sở gia công, giá có thể áp dụng cho cơ sở gia công chế biến nhựa; Các cách<br /> chế biến nhựa được khảo sát: thức phù hợp để nhận dạng các mối nguy và các giải pháp cần<br /> chưa có vụ TNLĐ nặng nào. thiết có thể áp dụng để giảm thiểu rủi ro từ các nguy cơ mất an<br /> toàn gây ra.<br /> 2.3.3. Xây dựng Quy trình<br /> đánh giá: Bộ số liệu này được trình bày dưới dạng văn bản và cả bảng<br /> exel dễ tra cứu.<br /> Quy trình nhận dạng mối<br /> nguy và đánh giá nguy cơ gồm<br /> các bước sau:<br /> - Xác định nhu cầu/ yêu cầu<br /> đánh giá nguy cơ<br /> - Thiết lập nhóm đánh giá<br /> - Thực hiện việc đánh giá<br /> - Rà soát kết quả đánh giá<br /> - Xác định nguy cơ cần có<br /> biện pháp kiểm soát<br /> - Xem xét khả năng cải tiến<br /> của các biện pháp kiểm soát<br /> nguy cơ có ý nghĩa<br /> 2.3.4. Áp dụng thử<br /> Với kết quả lựa chọn<br /> phương pháp, xây dựng quy<br /> trình đánh giá và các mẫu phiếu<br /> đánh giá, Nhóm thực hiện Hình 4: giao diện Bộ số liệu trên Exel<br /> NVKHCN đã tiến hành áp dụng<br /> thử tại một cơ sở gia công chế III. KẾT LUẬN<br /> biến nhựa là: Nhà máy của<br /> Công ty CP Thiết bị điện Nano - Sau thời gian không dài, Nhóm thực hiện NVKHCN đã hoàn<br /> Phước Thạnh tại Khu Công thành mục tiêu nghiên cứu đề ra là:<br /> nghiệp Đình Vũ, Phường Đông - Lựa chọn được phương pháp để đánh giá định tính một vài<br /> Hải 2, Quận Hải An, Hải Phòng. nguy cơ chính gây mất An toàn vệ sinh lao động trong gia công<br /> chế biến nhựa và áp dụng thử ở cơ sở.<br /> Sản phẩm chính của nhà<br /> máy: Ống gel xoắn, Băng dính - Bộ công cụ nhận diện mối nguy và đánh giá nguy cơ mất<br /> điện, Bảng điện, tấm ốp, công ATVSLĐ tại một cơ sở gia công chế biến nhựa: Nhóm thực hiện<br /> tắc điện... hiệu Panasonic NVKHCN đã xây dựng một bộ công cụ gồm khá đầy đủ các mối<br /> nguy, việc này giúp cho cơ sở có thể dễ dàng thực hiện việc nhận<br /> Các mối nguy đã được nhận<br /> dạng mối nguy. Phương pháp đánh giá nguy cơ đơn giản, cụ thể,<br /> dạng và đánh giá, đạt yêu cầu đề dễ áp dụng, không đòi hỏi người đánh giá phải có trình độ cao.<br /> ra.<br /> <br /> <br /> Taïp chí Hoaït ñoäng KHCN An toaøn - Söùc khoûe & Moâi tröôøng lao ñoäng, Soá 1,2&3-2017 11<br />  Kết quả nghiên cứu KHCN<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> - Bộ số liệu “mối nguy- tác of Gothenburg.; Reliability and Societal Safety.<br /> động - biện pháp phòng ngừa- Taylor&Francis, London.<br /> [7]. Risk Management System -<br /> tài liệu tham khảo”: đây là kết<br /> Risk Assessment Frameworks [17]. Aneziris, O.N.,<br /> quả bước đầu, cần tiếp tục bổ<br /> and Techniques. Arben Mullai; Papazoglou, I.A., Mud, M.L.,<br /> sung và hoàn thiện để thêm<br /> Baksteen, H., Post, J., Ale,<br /> phong phú. Bộ số liệu này giúp [8]. Risk Assessment Tool and<br /> B.J.M., Hale, A.R., Bellamy,<br /> cơ sở tra cứu để dễ dàng nhận Guidance. Health Service<br /> L.J., Bloemhoff, A., Oh, J.I.H.<br /> diện mối nguy, tránh bỏ sót, Executive (HSE);<br /> 2006. Towards risk assessment<br /> cũng như xem xét các tác động [9]. Investigating Accidents and for crane activities. In Soares,<br /> và đưa ra biện pháp phòng Incidents. Health and Safety C.G. & Zio, E. (ed.). Safety and<br /> ngừa phù hợp. Excutive (HSE); Reliability for Managing Risk.<br /> Nhóm thực hiện NVKHCN [10]. John Gould, Review of Vol. 1, Taylor&Francis, London,<br /> hy vọng rằng các kết quả bước hazard identification tech- 733-740.<br /> đầu này sẽ được tiếp tục xây niques, Health and Safety [18]. Leonardo Schiassi, fuzzy<br /> dựng, bổ sung tạo ra bộ cơ sở Laboratory, 2000. modeling applied to the welfare<br /> dữ liệu chung về mối nguy – tác<br /> [11]. CCPS 1992, Guidelines of poultry farms workers<br /> động và biện pháp phòng ngừa<br /> for hazard evaluation proce- www.bdigital.unal.edu.co/.,<br /> cho tất cả các ngành sản xuất.<br /> dures, Second edition, Centre 2012<br /> for chemical process safety, [19]. Phương pháp tiến hành<br /> TÀI LIỆU THAM KHẢO American institute of chemical đánh giá điều kiện lao động, hệ<br /> engineers, 1992. thống phân loại các yếu tố sản<br /> [1]. Bài giảng tập huấn kỹ năng<br /> [12]. Wells 1996, Hazard iden- xuất độc hại và nguy hiểm, các<br /> nhận dạng mối nguy và đánh<br /> tification and risk assessment, mẫu trong báo cáo đánh giá<br /> giá nguy cơ. TS. Đặng Quốc<br /> G.Wells, Institution of Chemical điều kiện lao động, hướng dẫn<br /> Nam.<br /> Engineers, 1996. lập báo cáo kết quả đánh giá<br /> [2]. Báo cáo đề tài 98/72/TLĐ: điều kiện lao động. (bản dịch<br /> Khảo sát tình hình ATVSLĐ [13]. Lees, F.P. 1980. Loss tiếng Nga).<br /> trong nông nghiệp. Prevention in the Process<br /> Industries. Butterworths, [20]. Tiêu chuẩn TCVN TCVN<br /> [3]. Safety at injection moudling 5508: 2009 - Không Khí Vùng<br /> London.<br /> machines. Health and Safety Làm Việc -<br /> Excutive (HSE); [14]. BS 8800:1996. Guide to Yêu Cầu Về Điều Kiện Vi Khí<br /> occupational health and safety Hậu Và Phương Pháp Đo.<br /> [4]. Safety at granulators.<br /> management systems. BSI,<br /> Health and Safety Excutive<br /> London.<br /> (HSE);<br /> [15]. BS 8800:2004. British<br /> [5]. Environmental, Health and<br /> Standard, Occupational health<br /> Safety Guidelines - Metal,<br /> and safety management sys-<br /> Plastic and Rubber products<br /> tems – Guide. BSI, London.<br /> manufacturing. International<br /> Finance Corporation (IFC); [16]. Görnemann, O. 2007.<br /> “SCRAM” Scalable Risk<br /> [6]. Environmental and Health<br /> Analysis and Evaluation<br /> Hazards of Chemicals in Plastic<br /> Method. In Aven, T. and<br /> plymers and Products. Delilad<br /> Vinnem, J.E. (ed.). Risk,<br /> Lithner’s PhD thesis. University<br /> <br /> <br /> 12 Taïp chí Hoaït ñoäng KHCN An toaøn - Söùc khoûe & Moâi tröôøng lao ñoäng, Soá 1,2&3-2017<br />