intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Một số vấn đề môi trường trong khai thác, chế biến đá tại khu công nghiệp Mông Sơn, tỉnh Yên Bái

Chia sẻ: Lê Thị Na | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:6

126
lượt xem
13
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Khu công nghiệp (KCN) Mông Sơn nằm sát hồ Thác Bà thuộc địa phận huyện Yên Bình, tỉnh Yên Bái có tổng diện tích 806 ha, trong đó diện tích khai thác, chế biến là 406 ha. Hiện nay, khoảng 20 doanh nghiệp trong KCN đã được cấp phép khai thác, chế biến đá với tổng công suất hơn 3 triệu tấn/năm, chủ yếu là đá hoa trắng (Cacbonat Canxi) có chất lượng cao. Bên cạnh các tác động tích cực đối với môi trường kinh tế-xã hội, các hoạt động khai thác, chế biến đá rất sôi động trong KCN này cũng tác động lớn đến môi trường tự nhiên trong khu vực, đặc biệt là môi trường đất và sinh thái cảm quan. Trên cơ sở phân tích, đánh giá và dự báo các vấn đề môi trường chính trong khu vực, tập thể tác giả đã đề xuất các giải pháp quản lý và kỹ thuật tổng thể nhằm khai thác, sử dụng hợp lý tài nguyên đá trắng và bảo vệ môi trường.

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Một số vấn đề môi trường trong khai thác, chế biến đá tại khu công nghiệp Mông Sơn, tỉnh Yên Bái

Hgi nghi Khoa hgc ky niem 35 ndm Vien Khoa hgc vd Cong nghe Viet Nam - Hd Noi 10/2010<br /> <br /> <br /> M Q T S O V A N D E M O I TRlTOfNG TRONG KHAI THAC, CHE BIEN DA<br /> TAI KHU CONG NGHIEP MONG SON, TINH YEN BAI<br /> <br /> Le Thj Hoai Thu, Duong Van Nam, Phan Van Truong, Ta Van Hanh,<br /> Le Thi Hai Ninh, Nguyin Due Niii<br /> Vien Khoa hgc Vat lieu<br /> 18 - Hoang QuIc Viet, Ciu Giiy, Ha Noi<br /> Email: hoaithu44v@gmail.com<br /> Tom tat:<br /> Khu cdng nghiep (KCN) Mdng Son ndm sdt hd Thdc Bd thudc dia phdn huyen<br /> Yen Binh, tinh Yen Bdi cd tdng diin tich 806 ha, trong do diin tich khai thdc, che<br /> biin dd la 406 ha. Hien nay, khodng 20 doanh nghiep trong KCN da dupe cdp<br /> phep khai thdc, chi biin dd vdi tdng cdng sudt han 3 trieu tdn/ndm, chit yiu la dd<br /> hoa trdng (Cacbonat Canxi) cd chdt lutmg cao. Bin cgnh cdc tdc ddng tich cue<br /> ddi vdi mdi trudng kinh ti - xd hdi, cdc hogt ddng khai thdc, chi biin dd rdt sdi<br /> ddng trong KCN ndy ciing tdc ddng ldm din mdi truang tu nhiin trong khu vuc,<br /> ddc biit la mdi trudng ddt vd sinh thdi cdnh quan. Trin ca sdphdn tich, ddnh gid<br /> vd du bdo cdc vdn di mdi truong chinh trong khu vuc, tap thi tdc gid da di xudt<br /> cdc gidi phdp qudn ly vd ky thudt tdng thi nhdm khai thdc, sie dung hpp ly tdi<br /> nguyin da trdng vd bdo vi mdi trudng.<br /> Abstract:<br /> Mong Son industrial zone located in Yen Binh district. Yen Bai province,<br /> bordered on the shores of the Thac Ba reservoir with 806 ha of total area, in<br /> which 406 ha of stone exploiting and processing. So far, there are about 20<br /> licensed companies for stone exploiting and processing with total output over 3<br /> million tons per year, most of output is white stone (Carbonate Calcium) with<br /> high quality. Beside many positive impacts on socio-economic sectors, active<br /> stone exploiting and processing activities in this industrial zone also have big<br /> impacts on local natural environment, especially soil and eco-landscape<br /> environment. After analyzing, assessing and predicting main environmental<br /> issues, authors propose general management and technical measures for<br /> reasonable utilization of white stone resources and environmental protection.<br /> <br /> <br /> 1. DAT V A N D E<br /> Cung voi su phat triln cua cac thanh phin kinh te, nhu cau su dung cac loai da, bgt da lam<br /> nguyen lieu cho xay dung co so ha ting, giao th6ng, thuy Igi, cac c6ng trinh d6 thi va cac<br /> nganh c6ng nghiep nhu giiy, son, cao su, nhua, dugc pham, my pham ngay cang tang nhanh<br /> trong nhung nam gin day. Do d6 da thiic diy c6ng nghiep khai thac, che bien da phat trien<br /> manh me ca vl sl lugng m6 lan quy m6 khai thac 6 hau khap cac dia phuong trong ca nuac.<br /> Cung nhu cac du an khai thac da xay dung 6 mgt sl dia phuong khac, tai KCN M6ng Son,<br /> ngoai g6p phin tich cue cho su phat triln kinh te - xa hgi thi nhiing boat dgng khai thac - che<br /> <br /> <br /> 251<br /> Tiiu ban: Moi tru&ng vd Ndng lugng ISBN: 978-604-913-013-7<br /> <br /> <br /> bien da da phat sinh nhieu van de tieu cue ve m6i truang, trong do n6i bat la 6 nhiem m6i<br /> truang dat, nuac, kh6ng khi va m6i truang sinh thai canh quan.<br /> <br /> <br /> 2. NHLTNG T A C DONG MOI TRU^O^NG DO KHAI T H A C D A<br /> 2.1 Tinh hinh khai khac da o khu vuc Mong Son - Yen Bai<br /> KCN khai thac va che bien da v6i trang tai xa M6ng Son, huyen Yen Binh co t6ng dien<br /> tich la 806 ha, trong d6 dien tich khai thac, che biin da la 406 ha. San lugng khai thac - che<br /> bien da hang nam dat tren 3 trieu tan, chu yeu la da hoa trang (CaC03) co chat lugng cao phuc<br /> vu nhu cau thi truang trong nuac va xuat khau.<br /> Hau het cac co s6 khai thac tren dia ban (tren 20 doanh nghiep da dugc cap phep boat<br /> dgng) deu su dung phuang phap khai thac 16 thien, ap dung he th6ng khai thac theo lop bang,<br /> khai thac tu tren xu6ng duoi cho toan bg khoang san m6, khai thac da va b6c dat bang may<br /> xiic, may gat va van chuyen da bang 6 t6. Trong KCN M6ng Son tbi chua co mgt doanh<br /> nghiep nao lap du an cai tao phuc h6i m6i truang sau khai thac.<br /> Tuy nhien trong qua trinh trien khai cac du an da xay ra nhieu bat cap, dien hinh do la viec<br /> cap m6 kha tuy tien, quy hoach khai thac bat hgp ly, thieu dien tich vung dem, phan dinh ranh<br /> gioi gifta cac m6 kh6ng ro rang, thieu sir quan ly, giam sat cac boat dgng khai thac tu do, nh6<br /> le,...la nhiing van de de phat sinh nhiing tac dgng toi m6i truang [1].<br /> 2.2 Nhirng tac dong chinh toi moi truong [2, 3]<br /> - Moi tru&ng ddt<br /> Cac doanh nghiep trong KCN chiem dung dien tich dat kha Ion de b6 tri khai truang, khu<br /> nghien sang, khu tuyen, ben bai, xay dung cac khu dan dung va phu trg. Khi cac doanh nghiep<br /> nay di vao boat dgng se gay ra mgt s6 tac dgng toi m6i truang dat nhu: lam thay dli dia hinh,<br /> b6c dat phu, pha buy 16p tham phu thuc vat, lam thay d6i tinh co ly cua dit, phan tan chit thai<br /> do qua trinh khai thac, che bien...<br /> Hien tugng rira tr6i lop th6 nhuong v6n ngheo dinh duong, ham lugng Nito chi 6 muc 0,08<br /> - 0,16%o, P295 ting sl chiem tu 0,09-0,14% vaK20:1,14-1,39%, nay dang din bi thoai h6a gay tac<br /> dgng xau den boat dgng phat trien nong - lam nghiep.<br /> - Moi tru&ng khong khi<br /> Bui, tieng 6n va khi thai phat sinh tu cac boat dgng khai thac - chi biin da dang la dli<br /> tugng chu yeu gay 6 nhilm m6i truang kh6ng khi tai khu vuc. Nguln phat sinh chu ylu tir<br /> cac c6ng doan khoan 16 min, n6 min, b6c xuc, van chuyen va nghiln sang da.<br /> Bui do khoan Id min: kich thuoc nh6 den vai micromet, co kha nang phat tan tren dien<br /> rgng. Ket qua do kiem tai hien truang cho thay, n6ng do bui noi vi tri c6ng nhan khoan, khi<br /> khoan lo kh6ng lap ch\ip can bui la 6,5 mg/m\ vugt giai ban cho phep theo QCVN 05:<br /> 2009/BTNMT tren 20 lin. Tuy nhien, day la bui da v6i, ham lugng Si02 thip, ban nfta khu<br /> vuc m6 da da dugc quy hoach lam khu c6ng nghiep khai thac, cbl biin da nen miic do anh<br /> buong den m6i truang xung quanh la kh6ng Ion.<br /> Bui do nd min: hinh thanh nhung dam khoi - bui Ion, c6 thi tin tai 20 - 30 phiit trong pham<br /> vi khai truang mo tuy theo dieu kien thai tiet. Khi co gio, bui c6 thi phat tan tren dien rgng, ra<br /> xa nguln thai tu 1 - 1,5 km, anh huong den m6i truong sinh thai cac khu vuc lan can (bang 1).<br /> <br /> <br /> 252<br /> Hgi nghi Khoa hgc ky niem 35 ndm Vien Khoa hgc vd Cdng nghe Viet Nam - Hd Not 10/2010<br /> <br /> <br /> Bdng 1: Hdm luang bui phdt tdn khi nd min (luang thudc nd 1.044 kg) [1,4]<br /> <br /> Khoang each (km) 0,2 0,3 0,5 1,0<br /> <br /> Ham lugng bui (mg/m'^) >20,00 16,79 11,78 3,0<br /> <br /> QCVN05 :2009/BTNMT (mg/m^) 0,3<br /> <br /> 6 nhiem kh6ng khi trong qua trinh mo m6, khai thac va van chuyin c6 anh hu6ng tren<br /> dien rgng. Muc do 6 nhilm gay ra d6i vai m6i truang nhilu hay it tuy thuoc vao yeu to thai<br /> tiet, c6ng nghe khai thac va tuyen van chuyen. Dac biet la troi ning, gio to thi bui la limg se<br /> phat tan vao kh6ng khi, n6ng do bui thuang cao hon tieu chuin kh6ng khi xung quanh nhilu<br /> lan (QCVN 05:2009/BTNMT quy dinh ning do bui 0,3mg/m^) va pham vi anh huong cua bui<br /> c6 the keo dai khap tuyen van chuyen.<br /> Muc 6n va chan dgng chi anh huong trong pham vi khu khai thac, phat sinh chu ylu tu<br /> c6ng doan n6 min pha da va van chuyen san pham. Muc In c6 thi dat tren 80 dBA, dli tugng<br /> chiu anb buong la c6ng nhan lam viec true tiep tren c6ng truang (bang 2).<br /> Mgt s6 diem do n6ng do bui, muc 6n va ph6ng xa trong KCN dugc t6ng hgp trong bang 2.<br /> Bdng 2: Kit qud do ndng dp bui, muc dn vd phdng xg [1]<br /> Kitqud do<br /> TT Diim do Diiu kiin do dgc<br /> On (dBa)Bui (mg/m )Phdng xg (mSv/h)<br /> <br /> Giap khai truang cua C6 xe chay qua 88 0.89<br /> 1 0.21<br /> NMXM Yen Bai Kh6ng c6 xe chay qua 62 0.59<br /> <br /> Nga 3 duong GT C6 xe chay qua 84.3 0.90<br /> 2 0.25<br /> th6n Vuon Thua Kh6ng c6 xe chay qua 58 0.57<br /> <br /> Taivi tri du kien C6 xa lan boat dgng 86.3 0.91<br /> 3 0.28<br /> xay cau cang Xa lan kh6ng boat dgng 57 0.46<br /> Dang dao xiic dat da 87.8 0.62<br /> 4 Khu vuc m6 da 0.22<br /> Ngimg boat dgng 56 0.27<br /> <br /> Trung tam xa M6ng C6 xe chay qua 87.8 0.92<br /> 5 0,29<br /> Son Khong c6 xe chay qua 56 0.25<br /> 6 C6 xe chay qua 86.6 0.90<br /> Khu dan cu 0.24<br /> Kh6ng CO xe chay qua 55.5 0.16<br /> QCVN 05:2009/BTNMT - 0,3 -<br /> <br /> TCVN 5949-1998 75 - -<br /> <br /> TCCP 3 733/2002/QD-B YT 85 8 0,4<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 253<br /> Tiiu ban: Moi tru&ng vd Ndng lugng ISBN: 978-604-913-013-7<br /> <br /> <br /> Nhu vay, nlu so vai quy chuin quy dinh, m6i truong kh6ng khi khu vuc nay da c6 dau<br /> hieu bi 6 nhiem do bui, rilng In (so voi TCVN 5949-1998, QCVN 05:2009/BTNMT), nhung<br /> trong pham vi khai truang khai thac ning do bui, suit lieu ph6ng xa van dam bao giai han<br /> cho phep (so voi TCCP 3733/2002/QD-BYT).<br /> Khi thdi: Nguln khi thai gIm khi SOx, CO, NOx, THG chu ylu phat sinh tu cac dgng co<br /> cua phuang tien van tai, n6 min va mgt s6 dgng co diezel, may n6,^ may nen khi. Theo tinh<br /> toan, thai lugng khi dgc phat sinh hang nam tai KCN dat tren 12,7 tin, co thi gay anh hu6ng<br /> nhit dinh din m6i truang kh6ng khi trong khu vuc. Trong do, ham lugng NOx tai mgt s6 dilm<br /> nhu khai truang, khu che bien da vugt tieu chuan thai den 2 - 5 lan (so voi<br /> QCVN05:2009/BTNMT - Tieu chuin m6i truong kh6ng khi xung quanh). Tuy nhien, do khu<br /> vuc Du an thuoc vung dli niii, dan cu thua that, kha nang tu lam sach cua m6i truong noi day<br /> c6n t6t nen n6ng do khi thai nhanh ch6ng dugc giam xu6ng do pha loang vao kh6ng khi, muc<br /> do tac dgng m6i truang la kh6ng Ion.<br /> - Moi tru&ng nu&c<br /> + Nude mat: Hau bet cac chi tieu chat lugng nuoc mat trong khu vuc deu thap ban so voi<br /> QCVN 08 : 2008/BTNMT - quy chuin cho phep dli vai nuac dung cho muc tich tuoi tieu thuy Igi,<br /> giao th6ng thuy hoac cac muc dich khac co yeu cau chat lugng nuoc thap. Tai mgt s6 diem tiep xiic<br /> voi ngu6n nuoc thai sinh boat va c6ng nghiep chi tieu amoni (NH4) va nitrit (NO2) gan bang hoac<br /> vugt quy chuan cho phep, nhung kh6ng dang ke.<br /> + Nude dudi ddt: Nuoc duoi dat nhin chung chua bi tac dgng bai cac boat dgng cua KCN,<br /> cac chi tieu boa hgc deu thap. Can luu y cac chi tieu do cung (theo CaC03), t6ng ham lugng sat<br /> tuong d6i cao khi sir dung voi cac muc dich khac nhau.<br /> + Nude thdi: Nuac thai trong KCN thuong co kh6i lugng kh6ng Ion nhung phan Ion co<br /> do nhiem ban cao, n6i bat la cac hgp chat clorua, nito, cac muoi sunfat va chi tieu vi sinh co<br /> n6ng do cao gap 5^15 lan so vai QCVN24:2009/BTNMT. Do bien phap xir ly kh6ng d6ng bg<br /> gifta cac co s6 san xuat nen kha nang gay 6 nhiem moi truang xung quanh la rat Ion. D6i<br /> tugng chiu anh huang la m6i truang dat, nuac mat va nuac dual dat.<br /> + Nude mua chdy trdn: Vai dien tich phan b6 rgng nen lugng nuac mua chay tran Ion, co<br /> the phan cat, xoi 16 be mat dia hinb, cu6n theo nbieu chat 6 nhiem. Cac dong mat thuang chay<br /> vao h6 Thac Ba, theo ket qua kiem nghiem, muc do anh huang chua n6i bat, nhung ve lau<br /> dai, su tich luy tang len se gay 6 nhiem ngu6n nuoc, pha buy m6i truang thuy sinh cua hi.<br /> - Moi tru&ng sinh thdi cdnh quan<br /> Canh quan sinh thai la mgt trong nhung thanh phan m6i truong bi tac dgng true tilp va lien<br /> tuc trong su6t thai gian boat dgng cua cac du an. Cac he sinh thai niii da v6i nhin chung<br /> kh6ng phong phii nhung cung de bi pha buy va chiu su thay d6i Ion. Duofi tac dgng cua qua<br /> trinh khai thac va che bien da cua cac doanh nghiep trong KCN se din tai cac he sinh thai va<br /> canh quan moi dugc hinh thanh cimg voi su chuyen d6i dan tir dilu kien dli niii cao sang dia<br /> hinh niii thip, thung lung, tu vimg c6 lap phu thuc vat m6ng thanh vung da 16 ra tren mat dit<br /> trong khi kha nang tai tao va thich ling vai moi truong tu nhien ciia cac he sinh thai d6i hoi<br /> thai gian lau dai.<br /> KCN M6ng Son nim sat vung ho Thac Ba - mgt canh quan niii da diin hinh cua khu vuc,<br /> hien dang dugc bao t6n nham phat trien du lich. Nhiing hoat dgng cua cac du an khai thac da<br /> de pha va cau tnic dia hinh, gia tang cac hien tugng dia dgng luc, thay dli Ion vl m6i truang<br /> s6ng cua con nguai va cac he dgng vat ban dia.<br /> <br /> <br /> 254<br /> Hgi nghi Khoa hgc ky niem 35 ndm Vien Khoa hgc vd Cong nghe Viet Nam - Hd Noi 10/2010<br /> <br /> - Tdc dgng den dieu kien kinh te - xd hgi<br /> Sir CO mat cac du an se gop phan tich cue trong phat triln kinh te - xa hgi cua dia phuong,<br /> g6p phan thu hiit lao dgng, giai quyet viec lam cho mgt bg phan lao dgng thilu viec lam, nang<br /> cao miic s6ng cua nhan dan trong vung. Tuy nhien, su tang dan sl co hgc cua dia phuong keo<br /> theo tang nhu cau ve y te giao due, kinh tl, gay ap lire len tinh trang an ninh, trat tu va cac te<br /> nan xa hgi phat sinh.... ma kh6ng thi dap ling hoac giai quylt trong mgt thai gian ngin.<br /> - An todn lao dgng vd su co moi tru&ng<br /> Nhiing tai nan do trugt 16 dit da, n6 min, van chuyin, chay nl,.. .da xay ra tren nhieu du an<br /> khai thac da n6i chung gay nhilu thiet hai ve nguoi va tai san. Hiu hit khi triln khai cac du<br /> an kh6ng d6ng bg gifta co giai va thu c6ng, gifta c6ng tac quan ly giam sat va thuc bien cac<br /> bien phap ky thuat nham giam thieu va phong ngua la nhiing nguyen nhan chinh dan din sir<br /> bat 6n ve an toan lao dgng va su c6 m6i truong.<br /> <br /> <br /> 3. CAC BIEN P H A P G I A M THIEU T A C DONG MOI TRLTCKNG<br /> De giam thieu nhiing tac dgng cua cac du an den cac thanh phin m6i truang khu vuc KCN<br /> can thuc hien cac bien phap sau:<br /> - Quy hoach t6ng the kh6ng gian phat trien kinh te - xa hgi cua dia phuong ket hgp quy<br /> hoach chiic nang boat dgng trong KCN: hoan chinh phuang an cip m6, kl hoach cai tao,<br /> hoan phuc m6i truang va su dung dat. Trong quy hoach can chii y toi viec phat trien va<br /> khai thac tiem nang du lich canh quan niii da va sinh thai h6 Thac Ba.<br /> - Cai tien va d6ng bg h6a he th6ng c6ng nghe khai thac - che bien da, c6 nhu vay moi co the<br /> giam thieu tac dgng cua bui, khi thai, 6n, rung va chan dgng,...; quan triet ap diing cac bien<br /> phap xu ly m6i truang: xu ly va tai su dung nuoc thai, chat thai nguy hai,...<br /> - Giao due m6i truang cho cong dong, day manh xa hgi boa trong ITnh vuc moi truong,<br /> tao dieu kien cho cac du an cung nhu nhan dan trong khu vuc nhan thiic tam quan trgng<br /> ve bao ve m6i truang nham thuc hien cac bien phap bao ve m6i truang. Quy hoach san<br /> xuat cung nhu khu dan cu tren co so xet ky tinh t6ng the, co sir tham chieu, tinh den<br /> kha nang tuong tac gifta cac khu vuc, vung mien de bao dam sir hai boa ve Igi ich,<br /> tranh xung dot ve m6i truang.<br /> - Trong tinh hinb hien nay, rat can thiet tang cuong c6ng tac thanh tra, kiem tra viec chap<br /> hanh cac quy dinh ve ve sinh an toan lao dgng va c6 cac che tai giam sat, xu ly d6i voi<br /> cac hoat dgng khai thac - che bien da.<br /> <br /> <br /> 4. KET LUAN<br /> Hoat dgng khai thac - che bien da tai KCN M6ng Son, Yen Bai dang tac dgng den hau bet<br /> cac thanh phan m6i truang sinh thai, m6i truong xa hgi cua khu vuc 6 nhieu muc do khac<br /> nhau. Cac yeu t6 anh huong bao g6m chat thai ran, nuoc thai, khi thai phat sinh tu san xuat va<br /> sinh boat.<br /> Nham phat trien ben vftng va bao ve m6i truang tai cac khu khai thac, che bien da, thuc<br /> hien nhiing giai phap ve quy hoach t6ng the gifta phat trien kinh te - xa hgi ciia dia phucmg va<br /> cua KCN, cai tien va d6ng bg h6a c6ng nghe trong san xuat ket hgp voi cac bien phap quan<br /> ly, giam sat, ve sinh an toan lao dgng va giao due m6i truang cho cong d6ng.<br /> <br /> <br /> 255<br /> Tieu ban: Moi truang vd Ndng lugng ISBN: 978-604-913-013-7<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> TAI LIEU THAM KHAO<br /> 1. C6ng ty c6 phan khoang san SIMCO-FANSIPAN, "Bdo cdo ddnh gid tdc ddng mdi<br /> truang Du dn ddu tu khai thdc da hoa trdng md da Mdng Son VII", Yen Bai (2010).<br /> 2. Nguyen Xuan Tang, "Nhieng vdn di cdp bdch vi mdi trudng do khai thdc, chi bien dd<br /> xdy dung tap trung", Hgi nghi khoa hgc c6ng nghe tuyen khoang toan qu6c (2005).<br /> 3. Nguyen Xuan Tang, "Hien trgng mdi trudng cdc khu khai thdc vd che biin khodng<br /> sdn Viet Nam", Tap chi C6ng nghiep m6 sl 3 (2003).<br /> 4. Tran Van Y, "Ddnh gid tdc ddng mdi trudng cdc du dn phdt triin ", Nha xuat ban<br /> Thing ke (2006).<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 256<br />
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2