Mét sè ý kiÕn vÒ hÖ thèng chØ tiªu thèng kª ch¨n nu«i<br />
vμ ph−¬ng ph¸p thu thËp sè liÖu ch¨n nu«i ë n−íc ta<br />
TS. Phïng ChÝ HiÒn<br />
HÖ thèng chØ tiªu thèng kª ch¨n nu«i lý míi gióp cho viÖc chuyÓn ®æi c¬ cÊu vËt<br />
nu«i theo h−íng hiÖu qu¶ kinh tÕ cao, phôc<br />
HÖ thèng chØ tiªu thèng kª ch¨n nu«i<br />
vô tiªu dïng trong n−íc vµ xuÊt khÈu, c©n<br />
®ang thùc hiÖn ë n−íc ta ®−îc ban hµnh tõ<br />
®èi t¸i s¶n xuÊt ®µn ch¨n nu«i vµ cho viÖc<br />
n¨m 1996 gåm nh÷ng chØ tiªu:<br />
so s¸nh quèc tÕ.<br />
- Tæng sè tr©u, trong ®ã cµy kÐo, s¶n<br />
§Ó cã ®Çy ®ñ c¸c th«ng tin vÒ ch¨n<br />
l−îng thÞt tr©u h¬i xuÊt chuång<br />
nu«i ë møc võa ®ñ, kh«ng tèn kÐm, phï hîp<br />
- Tæng sè bß, trong ®ã cµy kÐo, s¶n víi ®iÒu kiÖn hoµn c¶nh n−íc ta, thÝch hîp<br />
l−îng thÞt bß h¬i xuÊt chuång víi yªu cÇu cña nÒn kinh tÕ thÞ tr−êng ®Þnh<br />
h−íng XHCN vµ ®¶m b¶o so s¸nh quèc tÕ<br />
- Tæng sè lîn, trong ®ã lîn n¸i, lîn thÞt,<br />
cÇn bæ sung nh÷ng chØ tiªu thèng kª ch¨n<br />
sè l−îng lîn thÞt xuÊt chuång, s¶n l−îng thÞt<br />
nu«i vÒ giíi tÝnh, vÒ gièng, vÒ ®é tuæi, còng<br />
lîn h¬i xuÊt chuång<br />
nh− nh÷ng chØ tiªu thèng kª ch¨n nu«i c¸c<br />
- Tæng sè gia cÇm: gµ, vÞt, ngan ngçng, lo¹i vËt nu«i míi nh− nai, c¸ sÊu, ®µ ®iÓu,<br />
s¶n l−îng thÞt gia cÇm giÕt b¸n, s¶n l−îng chim cót, ba ba, gÊu, chim bå c©u,... bá<br />
trøng gia cÇm nh÷ng chØ tiªu kh«ng cßn thÝch hîp nh− tr©u<br />
- Ch¨n nu«i kh¸c: ngùa, dª, cõu bß cµy kÐo, ngùa.<br />
h−¬u, ong (tæ), s¶n l−îng mËt ong, s¶n Cô thÓ, hÖ thèng chØ tiªu thèng kª ch¨n<br />
l−îng kÐn t»m. nu«i ë n−íc ta hiÖn nay nªn nh− sau:<br />
Nh− vËy hÖ thèng chØ tiªu nµy thiÕu I. §µn tr©u (tæng sè)<br />
nh÷ng chØ tiªu c¸c lo¹i vËt míi nu«i ngµy<br />
cµng nhiÒu vµ cã hiÖu qu¶ cao (nh− nu«i c¸ 1. Tr©u ®ùc gièng, trong ®ã gièng ngo¹i<br />
sÊu, nu«i ®µ ®iÓu, nu«i tr¨n, r¾n, ba ba, chim 2. Tr©u c¸i sinh s¶n, trong ®ã gièng ngo¹i<br />
cót.v.v...) còng nh− thiÕu nh÷ng chØ tiªu ch¨n<br />
nu«i vÒ giíi tÝnh, nhãm tuæi, gièng, phÈm cÊp 3. Tr©u nu«i vç bÐo tõ mét tuæi trë lªn<br />
chÊt l−îng s¶n phÈm, thiÕu c¸c chØ tiªu ph¶n<br />
4. NghÐ d−íi mét tuæi<br />
¶nh viÖc ¸p dông c¸c biÖn ph¸p kü thuËt míi<br />
vµo ngµnh ch¨n nu«i (gièng míi, ch¨n nu«i 5. Sè tr©u b¸n giÕt thÞt, s¶n l−îng thÞt<br />
theo ph−¬ng ph¸p c«ng nghiÖp, ch¨n nu«i tr©u h¬i xuÊt chuång (kg), träng l−îng b×nh<br />
phôc vô xuÊt khÈu, lîn h−íng n¹c, bß lai qu©n mét con tr©u xuÊt chuång (kg/con).<br />
Sind, gµ vÞt siªu thÞt siªu trøng, ngan<br />
II. §µn bß thÞt (tæng sè)<br />
Ph¸p,...). V× vËy, hÖ thèng chØ tiªu thèng kª<br />
ch¨n nu«i nµy ch−a ®¸p øng nhu cÇu th«ng 1. Bß ®ùc gièng, trong ®ã gièng ngo¹i,<br />
tin cña kinh tÕ thÞ tr−êng, yªu cÇu cña qu¶n bß lai Sind<br />
<br />
<br />
Trang 12 - Th«ng tin Khoa häc Thèng kª sè 3/2004<br />
2. Bß c¸i sinh s¶n, trong ®ã gièng - S¶n l−îng trøng gµ trong n¨m (qu¶),<br />
ngo¹i, bß lai Sind s¶n l−îng trøng gµ b×nh qu©n mét gµ m¸i ®Î<br />
trong n¨m (qu¶/con).<br />
3. Bß nu«i vç bÐo tõ mét tuæi trë lªn<br />
2. §µn vÞt (tæng sè)<br />
4. Bª d−íi mét tuæi<br />
- VÞt m¸i ®Î, trong ®ã siªu trøng<br />
5. Sè bß b¸n giÕt thÞt, s¶n l−îng thÞt bß<br />
h¬i xuÊt chuång (kg), träng l−îng b×nh qu©n - VÞt ®µn<br />
mét con bß xuÊt chuång (kg/con).<br />
- S¶n l−îng thÞt vÞt h¬i giÕt b¸n trong<br />
III. §µn bß s÷a (tæng sè) n¨m (kg), träng l−îng b×nh qu©n mét con vÞt<br />
1. Bß ®ùc gièng, trong ®ã gièng ngo¹i giÕt, b¸n trong n¨m (kg/con)<br />
<br />
2. Bß c¸i v¾t s÷a, trong ®ã gièng ngo¹i - S¶n l−îng trøng vÞt trong n¨m (qu¶),<br />
s¶n l−îng trøng vÞt b×nh qu©n mét vÞt m¸i ®Î<br />
3. Bß tõ mét tuæi trë lªn<br />
trong n¨m (qu¶/con).<br />
4. Bª d−íi mét tuæi<br />
3. §µn ngan, ngçng (tæng sè)<br />
5. S¶n l−îng s÷a t−¬i thu ho¹ch trong<br />
n¨m (kg), S¶n l−îng s÷a t−¬i thu ho¹ch - Ngan ngçng m¸i ®Î, trong ®ã ngan Ph¸p<br />
trong n¨m b×nh qu©n mét bß c¸i v¾t s÷a - S¶n l−îng thÞt ngan ngçng h¬i giÕt b¸n<br />
(kg/con). trong n¨m (kg), träng l−îng b×nh qu©n mét<br />
IV. §µn lîn (tæng sè) con ngan ngçng giÕt, b¸n trong n¨m<br />
(kg/con)<br />
1. Lîn ®ùc gièng, trong ®ã gièng ngo¹i<br />
- S¶n l−îng trøng ngan ngçng trong<br />
2. Lîn n¸i, trong ®ã gièng ngo¹i<br />
n¨m (qu¶), s¶n l−îng trøng ngan ngçng b×nh<br />
3. Lîn thÞt, trong ®ã lîn h−íng n¹c qu©n mét ngan ngçng m¸i ®Î trong n¨m<br />
4. Lîn s÷a, trong ®ã lîn s÷a phôc vô (qu¶/con).<br />
xuÊt khÈu VI. Ch¨n nu«i kh¸c<br />
5. Sè con lîn thÞt xuÊt chuång trong Tuú thuéc vµo t×nh h×nh ch¨n nu«i ë<br />
n¨m, s¶n l−îng thÞt lîn h¬i xuÊt chuång tõng ®Þa ph−¬ng cã thÓ bæ sung c¸c chØ tiªu<br />
trong n¨m (kg), träng l−îng b×nh qu©n mét ph¶n ¸nh ch¨n nu«i nh−: Dª (con), s¶n<br />
con lîn xuÊt chuång (kg/con). l−îng s÷a dª thu ho¹ch trong n¨m (kg),<br />
V. Gia cÇm (tæng sè) Cõu (con), H−¬u (con), nhung h−¬u thu<br />
ho¹ch trong n¨m (cÆp), Nai (con), C¸ sÊu<br />
1. §µn gµ (tæng sè) (con), §µ ®iÓu (con), Chim cót (con), s¶n<br />
- Gµ m¸i ®Î, trong ®ã siªu trøng l−îng trøng chim cót s¶n xuÊt trong n¨m<br />
(qu¶), Ba ba (con), Cõu (con), s¶n l−îng<br />
- Gµ thÞt, trong ®ã gµ c«ng nghiÖp<br />
mËt gÊu thu ho¹ch trong n¨m (cm3), Chã<br />
- S¶n l−îng thÞt gµ h¬i giÕt b¸n trong (con), Chim bå c©u (con), Thá (con), Ong<br />
n¨m (kg), träng l−îng b×nh qu©n mét con gµ (tæ), S¶n l−îng mËt ong s¶n xuÊt trong<br />
giÕt, b¸n trong n¨m (kg/con) n¨m, S¶n l−îng kÐn t»m s¶n xuÊt trong<br />
<br />
<br />
Th«ng tin Khoa häc Thèng kª sè 3/2004 - Trang 13<br />
n¨m (kg), S¶n l−îng thÞt h¬i ch¨n nu«i kh¸c nu«i ®èi víi tØnh cã sè l−îng trang tr¹i ch¨n<br />
s¶n xuÊt trong n¨m (kg). nu«i Ýt, tiÕn hµnh ®iÒu tra chän mÉu cho tØnh<br />
cã sè l−îng trang tr¹i ch¨n nu«i nhiÒu, råi<br />
Ph−¬ng ph¸p thu thËp sè liÖu ch¨n nu«i<br />
tæng hîp tÝnh to¸n suy réng. Tuy nhiªn, cÇn<br />
Ph−¬ng ph¸p thu thËp sè liÖu ch¨n nu«i quy ®Þnh cô thÓ sè l−îng trang tr¹i mçi tØnh<br />
cña n−íc ta trong thêi gian qua cßn béc lé bao nhiªu th× ®iÒu tra toµn diÖn, bao nhiªu<br />
mét sè sai sãt sau: ®iÒu tra mÉu vµ tû lÖ mÉu lµ bao nhiªu. Theo<br />
+ Quy ®Þnh æn ®Þnh mÉu trong nhiÒu sè liÖu cña cuéc Tæng ®iÒu tra n«ng th«n,<br />
n¨m ®iÒu tra ®Ó tÝnh tèc ®é t¨ng gi¶m cña n«ng nghiÖp vµ thuû s¶n 1-10-2001 c¶ n−íc<br />
®µn vËt nu«i t¹i ®Þa bµn mÉu lµm c¨n cø suy cã 1761 trang tr¹i ch¨n nu«i, chØ cã bèn tØnh<br />
réng lµ ch−a hîp lý v× quy ®Þnh cì mÉu gièng cã trªn mét tr¨m trang tr¹i, cßn c¸c tØnh kh¸c<br />
nhau ®èi víi c¸c lo¹i vËt nu«i trong khi ngo¹i ®Òu cã sè l−îng trang tr¹i d−íi mét tr¨m. §èi<br />
c¶nh ch¨n nu«i l¹i lu«n thay ®æi. víi tØnh cã d−íi hoÆc b»ng mét tr¨m trang<br />
tr¹i nªn tiÕn hµnh ®iÒu tra toµn diÖn. §èi víi<br />
+ Quy ®Þnh ®iÒu tra tÊt c¶ c¸c hé cña<br />
tØnh cã sè l−îng trang tr¹i trªn mét tr¨m nªn<br />
th«n, Êp, b¶n ®¹i diÖn lµ kh«ng thÝch hîp v×<br />
tiÕn hµnh ®iÒu tra chän mÉu: §èi víi tØnh cã<br />
quy m« sè hé cña c¸c th«n, Êp, b¶n ë c¸c<br />
sè l−îng trang tr¹i ch¨n nu«i tõ 101 ®Õn 400<br />
®Þa ph−¬ng rÊt kh¸c nhau, nh− miÒn nói phÝa<br />
trang tr¹i chän mÉu 50% sè trang tr¹i cña<br />
B¾c c¸c b¶n rÊt Ýt hé cã b¶n chØ 20 hé, cßn<br />
tØnh. §èi víi tØnh cã sè l−îng trang tr¹i ch¨n<br />
Êp ë §B S«ng Cöu Long sè hé mét Êp rÊt<br />
nu«i tõ 401 trang tr¹i trë lªn chän mÉu 25%<br />
nhiÒu, cã Êp tíi 3000 hé.<br />
sè trang tr¹i cña tØnh.<br />
+ Quy ®Þnh n¨m nµo còng ®iÒu tra mÉu<br />
- §èi víi hé ch¨n nu«i gia ®×nh: §iÒu tra<br />
n¨ng suÊt vËt nu«i lµm cho cuéc ®iÒu tra<br />
mÉu nh÷ng vËt nu«i chñ yÕu råi tæng hîp<br />
ch¨n nu«i nÆng nÒ, tèn kÐm, vµ kh«ng cÇn<br />
tÝnh to¸n suy réng. VËt nu«i chñ yÕu lµ tr©u,<br />
thiÕt, v× nh÷ng chØ tiªu nµy æn ®Þnh trong mét<br />
bß, lîn, gia cÇm nu«i t−¬ng ®èi phæ biÕn ë<br />
sè n¨m nÕu nh− kh«ng cã sù thay ®æi lín vÒ<br />
nh÷ng hé gia ®×nh.<br />
chÊt l−îng, c¬ cÊu gièng vËt nu«i.<br />
HuyÖn lµ ®Þa bµn chän mÉu ®Ó ®¸p øng<br />
+ Lo¹i h×nh ch¨n nu«i trang tr¹i víi quy<br />
m« rÊt lín vÉn ¸p dông ph−¬ng ph¸p ®iÒu chøc n¨ng hµnh ph¸p, t− ph¸p vµ ®ång thêi<br />
tra gièng nh− kinh tÕ hé lµm kÕt qu¶ ®iÒu tra chøc n¨ng qu¶n lý kinh tÕ cña huyÖn.<br />
suy réng kh«ng chÝnh x¸c nÕu mÉu ®¹i diÖn Mçi huyÖn c¨n cø quy m« ch¨n nu«i hé<br />
r¬i vµo mét sè trang tr¹i ch¨n nu«i. gia ®×nh tiÕn hµnh ph©n chia thµnh mét sè<br />
§Ó thÝch hîp víi ®iÒu kiÖn hoµn c¶nh ë vïng ch¨n nu«i nh− ch¨n nu«i lîn n¸i, ch¨n<br />
n−íc ta, tr¸nh nh÷ng thiÕu sãt nh− ®· nªu, nu«i lîn thÞt, nu«i bß s÷a, nu«i tr©u bß thÞt,<br />
nªn thu thËp sè liÖu thèng kª ngµnh ch¨n ch¨n nu«i gia cÇm. Mçi vïng ch¨n nu«i tuú<br />
nu«i ph©n thµnh hai lo¹i: theo sè l−îng th«n cña vïng chän 1 ®Õn 3<br />
th«n theo ph−¬ng ph¸p chän m¸y mãc.<br />
- §èi víi trang tr¹i ch¨n nu«i: §©y lµ lo¹i<br />
Vïng ch¨n nu«i cã tõ 5 th«n trë xuèng chän<br />
h×nh ch¨n nu«i míi theo h−íng s¶n xuÊt<br />
1 th«n ®¹i diÖn, tõ 6 ®Õn 10 th«n chän 2 th«n<br />
hµng ho¸ víi quy m« lín nªn tiÕn hµnh ®iÒu<br />
®¹i diÖn, tõ 10 th«n trë lªn chän 3 th«n ®¹i<br />
tra toµn diÖn vµ trùc tiÕp c¸c trang tr¹i ch¨n<br />
diÖn. (tiÕp theo trang 11)<br />
<br />
Trang 14 - Th«ng tin Khoa häc Thèng kª sè 3/2004<br />
+ GRP0vi = Tæng GRP0tj®c ®−îc ®Ò cËp ë trªn. Hy väng trong thêi gian<br />
tíi kh«ng cßn hiÖn t−îng sai lÖch sè liÖu<br />
Sau khi thùc hiÖn c¸c b−íc ®iÒu chØnh<br />
gi÷a GRP vµ GDP<br />
ta sÏ cã:<br />
+ GDP0tq = Tæng GRP0vi; TÊt nhiªn tèc<br />
Tμi liÖu tham kh¶o:<br />
®é t¨ng GRP b»ng tèc ®é t¨ng GDP.<br />
- Kinh tÕ ViÖt nam ®æi míi, NguyÔn V¨n ChØnh,<br />
TÝnh GRP thèng nhÊt víi GDP c¶ vÒ<br />
Vò Quang ViÖt- NXB Thèng kª 2002<br />
gi¸ thùc tÕ, gi¸ so s¸nh, c¬ cÊu kinh tÕ, tèc<br />
®é t¨ng tr−ëng trong ®iÒu kiÖn th«ng tin - Ph−¬ng ph¸p tÝnh mét sè chØ tiªu chñ yÕu cña<br />
ch−a chÝnh x¸c vµ chÊp hµnh chÕ ®é b¸o TKQG ë ViÖt nam qua c¸ch tÝnh thö nghiÖm cho vïng<br />
c¸o cña c¸c c¬ së kinh tÕ ch−a tèt kh«ng ®ång b»ng S«ng hång. Nhµ XB Thèng kª 2003.<br />
ph¶i ®¬n gi¶n, mµ ph¶i cã thêi gian vµ cã - LiÖu cã tin tèc ®é t¨ng GDP cña c¸c ®Þa<br />
ph−¬ng ph¸p chØnh lý khoa häc. Muèn vËy, ph−¬ng? Vò Quang ViÖt Thêi b¸o kinh tÕ sµi gßn<br />
cÇn ph¶i chÊp hµnh ®Çy ®ñ c¸c b−íc ®· 23/10/2003<br />
<br />
<br />
Mét sè ý kiÕn vÒ hÖ thèng chØ tiªu…..<br />
(tiÕp theo trang 14)<br />
Mçi th«n ®¹i diÖn tuú theo sè hé cña mét vµi tØnh, c¸ sÊu nu«i ë mét sè n¬i ë<br />
th«n chän 10, hay 15 hoÆc 20 hé mÉu theo §ång b»ng S«ng Cöu Long,... MÆt kh¸c, ®èi<br />
ph−¬ng ph¸p chän m¸y mãc. Th«n ®¹i diÖn víi ch¨n nu«i kh¸c. Thùc tÕ mét sè tØnh ®·<br />
cã tõ 100 hé trë xuèng chän 10 hé mÉu , tõ<br />
®iÒu tra toµn diÖn v× nã rÊt cÇn ®èi víi tØnh vµ<br />
101 hé ®Õn 300 hé chän 15 hé mÉu, tõ 301<br />
còng kh«ng tèn kÐm kinh phÝ mÊy. V× vËy,<br />
hé trë lªn chän 20 hé mÉu.<br />
®èi víi ch¨n nu«i kh¸c nªn tiÕn hµnh ®iÒu tra<br />
§èi víi chØ tiªu n¨ng suÊt s¶n phÈm toµn diÖn.<br />
ch¨n nu«i nªn ®iÒu tra chän mÉu mét n¨m<br />
vµ sö dông cho mét sè n¨m tiÕp theo, chØ Thêi ®iÓm ®iÒu tra ch¨n nu«i<br />
bao giê cã sù thay ®æi vÒ chÊt l−îng c¬ cÊu<br />
Quy ®Þnh cò thêi ®iÓm ®iÒu tra ch¨n<br />
vËt nu«i míi cÇn ®iÒu tra l¹i.<br />
nu«i 1-10 vµ riªng §ång B»ng s«ng Cöu<br />
§èi víi ch¨n nu«i kh¸c sè l−îng Ýt vµ Long thêi ®iÓm ®iÒu tra ch¨n nu«i 1-9 ®Ó<br />
chØ ®−îc nu«i ë mét sè n¬i, mét sè vïng nhÊt tr¸nh lò lôt lµ ®· kh«ng thèng nhÊt thêi<br />
®Þnh do khÝ hËu ®iÒu kiÖn tù nhiªn, tËp qu¸n ®iÓm ®iÒu tra gi÷a c¸c tØnh, h¹n chÕ tÝnh<br />
ch¨n nu«i, do nhu cÇu tiªu dïng. Nh− dª ®¹i diÖn so s¸nh. V× vËy, thêi ®iÓm ®iÒu tra<br />
th−êng nu«i ë vïng nói, nói ®¸, ong nu«i ë ch¨n nu«i nªn quy ®Þnh thèng nhÊt c¸c ®Þa<br />
vïng cã nhiÒu lo¹i c©y cã hoa, t»m ë vïng ph−¬ng trong c¶ n−íc lµ 1-7 võa lµ sè liÖu<br />
trång d©u ®Êt ®åi, ®Êt b·i, chim cót, tr¨n, gÊu ch¨n nu«i b×nh qu©n n¨m, võa thuËn tiÖn<br />
nu«i ë vïng ven ®« phôc vô tiªu dïng ë c¸c cho tÊt c¶ c¸c tØnh vµ ®¶m b¶o ®−îc tÝnh<br />
thµnh thÞ, h−¬u chØ nu«i ë mét sè x· trong so s¸nh<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
Th«ng tin Khoa häc Thèng kª sè 3/2004 - Trang 11<br />
Thêm vào BST
Báo xấu
Download
Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ
