intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Một trong những nguyên nhân gây loãng xương: bệnh Đa u tuỷ xương (bệnh Kahler)

Chia sẻ: Sunshine_6 Sunshine_6 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:6

96
lượt xem
7
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Nhiều tr-ờng hợp X quang chỉ biểu hiện nh- hình .nh của một loãng x-ơng tại cột sống, nếu không l-u ý có thể chẩn đoán nhầm là loãng x-ơng thông th-ờng. Một trong những nguyên nhân gây loãng x-ơng thứ phát là bệnh đa u tuỷ x-ơng. Đây là một bệnh ác tính, các tổn th-ơng x-ơng th-ờng gặp và biểu hiện sớm. Nghiên cứu các triệu chứng lâm sàng và cận lâm sàng tổn th-ơng x-ơng trên 124 bệnh nhân từ năm 1998 đến năm 2002 tại Bệnh viện Bạch Mai cho thấy: Đau x-ơng ở giai đoạn...

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Một trong những nguyên nhân gây loãng xương: bệnh Đa u tuỷ xương (bệnh Kahler)

  1. TCNCYH phô b¶n 32 (6) - 2004 Mét trong nh÷ng nguyªn nh©n g©y lo·ng x−¬ng: bÖnh §a u tuû x−¬ng (bÖnh Kahler) NguyÔn ThÞ Ngäc Lan Bé m«n Néi tæng hîp - Tr−êng §¹i häc Y Hµ Néi NhiÒu tr−êng hîp X quang chØ biÓu hiÖn nh− h×nh ¶nh cña mét lo·ng x−¬ng t¹i cét sèng, nÕu kh«ng l−u ý cã thÓ chÈn ®o¸n nhÇm lµ lo·ng x−¬ng th«ng th−êng. Mét trong nh÷ng nguyªn nh©n g©y lo·ng x−¬ng thø ph¸t lµ bÖnh ®a u tuû x−¬ng. §©y lµ mét bÖnh ¸c tÝnh, c¸c tæn th−¬ng x−¬ng th−êng gÆp vµ biÓu hiÖn sím. Nghiªn cøu c¸c triÖu chøng l©m sµng vµ cËn l©m sµng tæn th−¬ng x−¬ng trªn 124 bÖnh nh©n tõ n¨m 1998 ®Õn n¨m 2002 t¹i BÖnh viÖn B¹ch Mai cho thÊy: §au x−¬ng ë giai ®o¹n khëi ph¸t: 76,6% (tØ lÖ cao nhÊt lµ ®au cét sèng l−ng: 53,2%). Giai ®o¹n toµn ph¸t: 87,9% (tØ lÖ ®au cét sèng th¾t l−ng còng cao nhÊt: 67,7%). H×nh ¶nh X quang th−êng quy: mÊt chÊt kho¸ng lan to¶ nhiÒu x−¬ng (®Æc biÖt ë x−¬ng s−ên); tiªu khuyÕt x−¬ng lan to¶, chñ yÕu lµ h×nh hèc. Tæn th−¬ng lan to¶ gÆp 100% ë x−¬ng sä, x−¬ng s−ên, x−¬ng b¶, x−¬ng ®ßn. ChØ gÆp 8 tr−êng hîp tæn th−¬ng khu tró. TØ lÖ tæn th−¬ng XQ t¹i x−¬ng s−ên cao nhÊt: 75,5% khuyÕt x−¬ng vµ 94,1% tæn th−¬ng h×nh hèc (punched - out). C¸c triÖu chøng kh¸c biÖt víi lo·ng x−¬ng nguyªn ph¸t: ®au x−¬ng (®Æc biÖt lµ ®au CSTL vµ x−¬ng s−ên); XQ cã h×nh ¶nh mÊt chÊt kho¸ng, tiªu khuyÕt x−¬ng h×nh hèc lan to¶ (th−êng ë nhiÒu x−¬ng, ®Æc biÖt ë x−¬ng s−ên, cét sèng, x−¬ng sä); tèc ®é m¸u l¾ng trªn 60 mm giê ®Çu. I. §Æt vÊn ®Ò II. §èi t−îng vµ ph−¬ng ph¸p Trªn thùc tÕ l©m sµng, cã rÊt nhiÒu tr−êng hîp nghiªn cøu X quang chØ biÓu hiÖn nh− h×nh ¶nh cña mét lo·ng 1. §èi t−îng nghiªn cøu. x−¬ng (LX) t¹i cét sèng, ®−îc chÈn ®o¸n lµ lo·ng Gåm 124 bÖnh nh©n (BN), ®−îc chÈn ®o¸n x¸c x−¬ng th«ng th−êng ë ng−êi lín tuæi, tøc lo·ng ®Þnh ®a u tuû x−¬ng (§UTX) theo tiªu chuÈn x−¬ng nguyªn ph¸t. Cã mét sè tr−êng hîp, chÈn Tubiana 1993 [10] t¹i khoa C¬ X−¬ng Khíp vµ ®o¸n cuèi cïng l¹i lµ bÖnh ®a u tuû x−¬ng. BÖnh khoa HuyÕt häc l©m sµng thuéc BÖnh viÖn B¹ch nµy ë n−íc ta th−êng, vµ chØ ®−îc chÈn ®o¸n x¸c Mai, tõ 1998 ®Õn 2002. ®Þnh ë giai ®o¹n ®· cã nhiÒu biÕn chøng nh− g·y 2. Ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu. x−¬ng, suy thËn... §a u tuû x−¬ng (Multiple of Myeloma) - cßn ®−îc gäi lµ bÖnh Kahler, lµ mét - Ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu kÕt hîp tiÕn cøu (32 bÖnh ung th− ho¸ hÖ thèng dßng t−¬ng bµo víi c¸c BN) vµ håi cøu (92 BN) tõ th¸ng 3 n¨m 1998 ®Õn møc ®é biÖt ho¸ kh¸c nhau, g©y ra c¸c khèi u th©m th¸ng 5 n¨m 2002. nhiÔm, lan to¶ vµo tuû x−¬ng vµ c¸c c¬ quan kh¸c. - TiÕn hµnh chôp XQ x−¬ng ®èi víi BN tiÕn Trong ®a u tuû x−¬ng ((§UTX), tæn th−¬ng x−¬ng cøu: sä th¼ng, nghiªng; tim phæi th¼ng, cét sèng th−êng biÓu hiÖn sím (70 ®Õn 90,5% sè bÖnh th¼ng, nghiªng; khung chËu th¼ng; x−¬ng ®ïi nh©n) [1] [4] [5]. Do ®ã, chóng t«i tiÕn hµnh th¼ng, nghiªng. §äc phim XQ ®−îc l−u ë c¸c BN nghiªn cøu nh»m môc ®Ých: håi cøu 1 - M« t¶ ®Æc ®iÓm l©m sµng vµ X quang cña - §¸nh gi¸ mét sè th«ng sè nghiªn cøu l©m bÖnh ®a u tuû x−¬ng sµng vµ cËn l©m sµng kh¸c 2 - Ph¸t hiÖn c¸c triÖu chøng kh¸c biÖt víi - Thèng kª c¸c biÓu hiÖn l©m sµng vµ cËn l©m lo·ng x−¬ng nguyªn ph¸t. sµng cña tæn th−¬ng x−¬ng ë tÊt c¶ c¸c BN §UTX. 202
  2. TCNCYH phô b¶n 32 (6) - 2004 - Sè liÖu ®−îc xö lý trªn EPI 6.0 theo ch−¬ng 1. §Æc ®iÓm cña nhãm bÖnh nh©n nghiªn tr×nh thèng kª y häc. cøu - Tuæi III. KÕt qu¶ B¶ng 1. Ph©n bè BN theo tuæi (n = 124) §é tuæi < 30 30 - 39 40 - 49 50 - 59 60 - 69 ≥ 70 Tæng sè Sè BN 2 7 31 39 30 15 124 % 1,6 5,6 25,0 31,5 24,2 12,1 100 NhËn xÐt: 63,7% nhãm nghiªn cøu lµ ë ®é tuæi - §Æc ®iÓm cËn l©m sµng d−íi 50. ♦ H×nh ¶nh X quang: Nghiªn cøu trªn 45 - Giíi tÝnh nhãm nghiªn cøu (n = 124) BN cã phim XQ ®äc trùc tiÕp. Nam: 70 (56,5%). N÷: 54 (43,5%). TØ lÖ nam / Tæn th−¬ng lan to¶ gÆp tÊt c¶ c¸c x−¬ng, tiªu n÷ = 1,3. x−¬ng chñ yÕu h×nh hèc, g·y x−¬ng th−êng gÆp ë - Thêi gian ph¸t hiÖn bÖnh (n = 124). cét sèng, x−¬ng s−ên. Thêi gian ph¸t hiÖn bÖnh < 6 th¸ng: 85 ng−êi ♦ C¸c xÐt nghiÖm kh¸c. (68,5%) - Protein Bence - Jones d−¬ng tÝnh (n = 90): Thêi gian ph¸t hiÖn bÖnh > 6 th¸ng: 39 ng−êi 6,7% (31,5%) - Canxi m¸u toµn phÇn (n = 106): - C¸c triÖu chøng ban ®Çu ë BN ®a u tuû - Nång ®é canxi m¸u trung b×nh lµ: 2,44 ± 0,57 x−¬ng (n = 124). mmol/l TriÖu chøng sím hay gÆp nhÊt: ®au x−¬ng Cã 37 ng−êi (34,9%) t¨ng canxi m¸u toµn phÇn, 76,6%, th−êng ®au nhiÒu vÞ trÝ. §au CSL hay gÆp trong ®ã cã 16% t¨ng canxi m¸u nÆng. nhÊt: 53,2%, x−¬ng s−ên: 30,6%, x−¬ng ®ïi: 16,1%. ThiÕu m¸u: 46,8%, xuÊt huyÕt: 21,0%. 2. §Æc ®iÓm tæn th−¬ng x−¬ng ë BN §UTX. - Phosphatase kiÒm m¸u (n = 49) - Nång ®é phosphatase kiÒm m¸u trung b×nh: - §Æc ®iÓm l©m sµng 215,80 ± 230,60 U/l. C¸c vÞ trÝ ®au x−¬ng lóc bÖnh toµn ph¸t (n = 124). - TØ lÖ phosphatase kiÒm m¸u b×nh th−êng hoÆc gi¶m chiÕm tíi 81,6% 940 ng−êi) TriÖu chøng lóc toµn ph¸t: ®au x−¬ng 87,9%, th−êng ®au nhiÒu vÞ trÝ. §au CSTL hay gÆp nhÊt: - Lactat dehydrogenase (LDH) m¸u (n = 37) 67,7%, x−¬ng s−ên: 48,6%, x−¬ng ®ïi: 33,9%, - Nång ®é LDH trung b×nh: 489,67 ± 228,83 x−¬ng chËu: 31,5%. U/l. TriÖu chøng thùc thÓ lóc bÖnh toµn ph¸t (n = - Cã 19 bÖnh nh©n (51,4%) ®−îc lµm xÐt 124). nghiÖm cã LDH t¨ng. TriÖu chøng thùc thÓ hay gÆp: thiÕu m¸u - Møc ®é t¨ng sinh tÕ bµo plasmo trong tuû 89,5%, xuÊt huyÕt 32,2%. G·y x−¬ng, u x−¬ng Ýt - TØ lÖ tÕ bµo dßng plasmo trong tuû: thay ®æi tõ gÆp (4,0% vµ 5,6%). 3 - 97%, trung b×nh: 35,07 ± 22,41%. - Møc ®é t¨ng sinh tÕ bµo plasmo trong tuû (n = 124): b¶ng 2. 203
  3. TCNCYH phô b¶n 32 (6) - 2004 B¶ng 2. Møc ®é t¨ng sinh tÕ bµo plasmo trong tuû (n = 124) TØ lÖ dßng plasmo < 10% ≥ 10% Tæng sè (%) 10 - 29 30 - 49 50 - 69 ≥ 70 Sè bÖnh nh©n 23 36 39 16 10 124 TØ lÖ% 18,5 29,0 31,5 12,9 8,1 100 NhËn xÐt: TØ lÖ plasmo ≥ 10%: 81,5%. song còng cã thÓ lµ dÊu hiÖu ®Çu tiªn khiÕn bÖnh nh©n ®Õn kh¸m bÖnh [6]. IV. Bµn LuËn. 2. C¸c ®Æc ®iÓm TTX ë bÖnh nh©n §UTX 1. §Æc ®iÓm nhãm bÖnh nh©n nghiªn cøu 2.1. C¸c biÓu hiÖn c¬ n¨ng vµ thùc thÓ thêi kú 1.1. Tuæi, giíi toµn ph¸t. - Trong nghiªn cøu cña chóng t«i cã 32,2% sè • TriÖu chøng c¬ n¨ng. BN ë tuæi d−íi 50. §é tuæi nµy t−¬ng tù ®é tuæi TØ lÖ BN cã ®au x−¬ng chiÕm 87,9%. Mçi bÖnh cña c¸c BN trong nghiªn cøu cña Longo [9], nh©n cã thÓ ®au mét hoÆc nhiÒu x−¬ng. §©y lµ Barlogie [8]. Theo c¸c y v¨n kinh ®iÓn, ®èi víi triÖu chøng rÊt th−êng gÆp trong nhiÒu nghiªn cøu. LXNP, ®a sè n÷ giíi sau 60 tuæi vµ nam giíi sau TØ lÖ nµy theo Lª QuÕ - 1998 (n = 15) chiÕm tíi 70 tuæi míi th−êng cã biÓu hiÖn lo·ng x−¬ng. Râ 100% [6]; 86,4% theo TrÇn Ngäc ¢n - 1992 [1]; rµng ®©y lµ løa tuæi thÊp h¬n ®èi víi n÷ vµ rÊt thÊp vµ 70% theo H÷u ThÞ Chung - 1999 (n = 20) [4]. so víi nam giíi bÞ LX nguyªn ph¸t. V× vËy nÕu gÆp Trong c¸c vÞ trÝ ®au x−¬ng, tØ lÖ gi¶m dÇn lµ: ®au BN d−íi 50 tuæi, cã h×nh ¶nh XQ lo·ng x−¬ng, CSTL: 67,7%, x−¬ng s−ên: 48,6%, x−¬ng ®ïi: ph¶i nghÜ ngay ®Õn LX thø ph¸t, vµ mét trong c¸c 33,9%, x−¬ng chËu: 31,5%. NguyÔn §×nh Khoa - nguyªn nh©n rÊt th−êng gÆp, ®ã lµ bÖnh §UTX. 1996 (n = 44) [5] còng nhËn xÐt thÊy ®au CSTL - TØ lÖ nam / n÷ trong nghiªn cøu nµy lµ 1,3 th−êng gÆp nhÊt (65,9%), tØ lÖ c¸c vÞ trÝ kh¸c còng (56,5% lµ nam giíi). Theo c¸c t¸c gi¶ kh¸c nh− gi¶m t−¬ng tù nh− nghiªn cøu cña chóng t«i. §©y Monconduit [dÉn theo 8], Lª QuÕ [6]: tØ lÖ nam / lµ triÖu chøng rÊt quan träng. V× trong c¸c LX n÷ dao ®éng trong kho¶ng 1,0 - 2,0. Nh− vËy, nÕu nguyªn ph¸t, BN th−êng kh«ng cã triÖu chøng ®au gÆp nam giíi, d−íi 50 tuæi, cã mÊt chÊt kho¸ng x−¬ng trÇm träng. NÕu cã triÖu chøng nµy, nªn trªn X quang nªn thËn träng, cã thÓ ®ã lµ §UTTX. nghÜ ®Õn LX thø ph¸t. 1.2. C¸c triÖu chøng khëi ph¸t th−êng gÆp. • TriÖu chøng thùc thÓ th−êng gÆp nhÊt trong - Chóng t«i gÆp c¸c triÖu chøng khëi ph¸t víi tØ nghiªn cøu cña chóng t«i: thiÕu m¸u gÆp víi tØ lÖ lÖ ®au x−¬ng - 76,6%, thiÕu m¸u - 46,8%. Nghiªn 89,5%; xuÊt huyÕt 32,2%; sèt 25,8%. Longo [9] cøu cña nhiÒu t¸c gi¶ nh− Bergragel [8], TrÇn cho r»ng, trong §UTX kho¶ng 25% sè BN cã triÖu Ngäc ¢n [1], NguyÔn §×nh Khoa [5] ®Òu nhËn chøng nhiÔm khuÈn kÌm theo. G·y x−¬ng bÖnh lý thÊy ®au x−¬ng gÆp víi tØ lÖ kho¶ng 70 - 80%. TØ vµ u x−¬ng Ýt gÆp (4% vµ 5,6%) trong nghiªn cøu lÖ ®au CSTL ®¬n thuÇn lµ 34,7%. Râ rµng c¸c ®au nµy. NguyÔn §×nh Khoa - 1996 (n = 44) [5] còng x−¬ng, ®Æc biÖt ®au vÒ ®ªm, ®au nhiÒu x−¬ng lµ nhËn thÊy tØ lÖ thiÕu m¸u cao nhÊt trong c¸c triÖu c¸c triÖu chøng rÊt gîi ý ®Ó lo¹i trõ LX nguyªn chøng trªn (70,5%). §©y lµ mét triÖu chøng hÕt ph¸t søc quan träng nh»m phËn biÖt lo·ng x−¬ng - Chóng t«i chØ gÆp 2 tr−êng hîp g·y x−¬ng nguyªn ph¸t vµ thø ph¸t. TØ lÖ u x−¬ng cña t¸c gi¶ bÖnh lý lµ nh÷ng biÓu hiÖn ®Çu tiªn cña bÖnh. Mét nµy lµ 4,5%. Tuy hiÕm gÆp nh−ng u x−¬ng lµ triÖu sè t¸c gi¶ còng chØ ra g·y x−¬ng bÖnh lý tuy hiÕm, chøng hÕt søc ®Æc hiÖu cho §UTX [10] 204
  4. TCNCYH phô b¶n 32 (6) - 2004 2.2. C¸c ®Æc ®iÓm cËn l©m sµng phô n÷ sau m·n kinh. §ã lµ lý do g©y nhÇm lÉn 2.2.1. X quang chÈn ®o¸n. Tuy nhiªn, nÕu c¸c lón xÑp ®èt sèng nµy nÕu kÌm theo c¸c tæn th−¬ng h×nh hèc, khuyÕt • Tæn th−¬ng mÊt chÊt kho¸ng vµ tiªu, x−¬ng t¹i c¸c vÞ trÝ kh¸c nh− ph©n tÝch ë trªn th× ®ã khuyÕt x−¬ng lµ triÖu chøng x−¬ng trong bÖnh §UTX. Trong nghiªn cøu nµy, x−¬ng s−ên cã tØ lÖ mÊt 2.2.2. Canxi m¸u toµn phÇn chÊt kho¸ng cao nhÊt: 88,9%, tiªu khuyÕt x−¬ng: Cã 34,9% BN cã gi¸ trÞ canxi m¸u > 2,5 75,5% sè BN. NguyÔn §×nh Khoa còng nhËn thÊy tØ lÖ tiªu khuyÕt x−¬ng s−ên lµ 75% [5]. Chóng mmol/l, 16,0% BN ≥ 3 mmol/l. Nghiªn cøu cña t«inhËn thÊy cét sèng, x−¬ng chËu vµ x−¬ng ®ßn NguyÔn §×nh Khoa [5] còng gÆp 32,2% BN cã ®Òu cã tØ lÖ mÊt chÊt kho¸ng lµ 82,2%. Sù mÊt chÊt canxi m¸u > 2,5 mmol/l vµ 16,1% BN ≥ 3 mmol/l. kho¸ng x¶y ra gÇn nh− ®ång thêi trªn c¸c x−¬ng Víi møc canxi m¸u > 2,75 mmol/l, chóng t«i nµy. X−¬ng ®ïi gÆp 10% tæn th−¬ng tËp trung ë chØ gÆp 22,6%, trong khi tØ lÖ nµy theo nghiªn cøu ®Çu trªn. NguyÔn §×nh Khoa còng thÊy, tæn cña Bergragel [8] lµ 30%. Cã thÓ do møc ®é TTX ë th−¬ng ë x−¬ng ®ïi hay gÆp ë ®Çu trªn [5]. hai nhãm nghiªn cøu kh¸c nhau; hoÆc do chÕ ®é ¨n • TÝnh chÊt tæn th−¬ng vµ c¸c lo¹i h×nh ¶nh Ýt canxi ë ng−êi ViÖt Nam so víi ng−êi Ch©u ¢u. tæn th−¬ng Thùc tÕ, trong nghiªn cøu cña chóng t«i cã ®Õn 47,2% BN canxi m¸u gi¶m vµ 65,1% BN canxi Chñ yÕu tæn th−¬ng trªn c¸c x−¬ng lµ lan to¶: m¸u kh«ng t¨ng. NguyÔn §×nh Khoa [5] còng 100% ë x−¬ng sä, x−¬ng s−ên, x−¬ng b¶, x−¬ng nhËn thÊy cã 67,8% BN canxi m¸u kh«ng t¨ng. ®ßn. 85,2% ë x−¬ng chËu. Bergragel [8] vµ Bëi vËy khi canxi m¸u t¨ng ph¶i nghÜ ®Õn bÖnh lý NguyÔn §×nh Khoa [5] nhËn thÊy c¸c h×nh ¶nh tæn ¸c tÝnh cã huû x−¬ng, trong ®ã cã §UTX; song khi th−¬ng tiªu, khuyÕt x−¬ng th−êng lan to¶, tØ lÖ tõ canxi m¸u kh«ng t¨ng còng ch−a lo¹i trõ §UTX. 60 ®Õn 85% tuú vÞ trÝ. Theo c¸c t¸c gi¶ n−íc ngoµi [7], [8], [9], [10] t¨ng Tæn th−¬ng khu tró 8 tr−êng hîp: x−¬ng chËu canxi m¸u lµ triÖu chøng rÊt gîi ý ®Ó ph©n biÖt LX (4), x−¬ng ®ïi (2), cét sèng (2). Chóng t«i nhËn nguyªn ph¸t vµ c¸c bÖnh cã huû x−¬ng kh¸c thÊy trong 9 BN d−íi 40 tuæi, cã 5 BN cã tæn (§UTX, K x−¬ng...). Tuy nhiªn, ë ViÖt Nam, ®©y th−¬ng lan to¶ vµ 4 BN tæn th−¬ng khu tró. Tr−íc l¹i lµ triÖu chøng cã tØ lÖ xuÊt hiÖn thÊp, kh«ng cã mét BN tuæi d−íi 40, cã tæn th−¬ng khu tró trªn gi¸ trÞ ph©n biÖt. XQ vÉn cÇn ph¶i nghÜ ®Õn §UTX ®Ó lµm c¸c xÐt 2.2.3. Phosphatase kiÒm m¸u vµ Lactat nghiÖm chÈn ®o¸n ®Ó cã h−íng xö trÝ sím. dehydrogenase (LDH) Tæn th−¬ng h×nh hèc (punched - out) gÆp tÊt c¶ Cã 9 (18,4%) BN cã gi¸ trÞ phosphatase kiÒm ë c¸c x−¬ng víi tØ lÖ cao: 94,1% ë x−¬ng s−ên, m¸u t¨ng. NhiÒu y v¨n vÒ §UTX còng nªu râ lµ 88,9% ë x−¬ng ®ßn vµ x−¬ng ®ïi. T¹i cét sèng vµ phosphatase kiÒm m¸u Ýt t¨ng h¬n c¸c bÖnh cã huû x−¬ng b¶, chóng t«i gÆp h×nh ¶nh nµy lÇn l−ît lµ x−¬ng kh¸c [2] [8]. Cã 19/37 (51,4%) sè BN cã 78,9% vµ 90,9%. §©y lµ h×nh ¶nh rÊt gîi ý ®Õn gi¸ trÞ LDH t¨ng. Theo Kyle [daanx theo 10], trong chÈn ®o¸n bÖnh §UTX. §UTX cã t¨ng LDH lµ mét tiªn l−îng xÊu. Tuy Lón xÑp ®èt sèng: 75,6%. XÑp ®èt sèng: 64,4%. nhiªn, chóng t«i kh«ng thÊy mèi liªn quan gi÷a BiÕn d¹ng tõ 2 ®èt sèng trë lªn (xÑp, h×nh chªm, LDH t¨ng vµ tæn th−¬ng tiªu, khuyÕt x−¬ng. TØ lÖ thÊu kÝnh lâm): 71,1%. NguyÔn §×nh Khoa còng protein Bence - Jones trong nghiªn cøu cña chóng gÆp 74,1% sè BN cã biÕn d¹ng tõ 2 ®èt sèng trë t«i lµ 6,7%. TØ lÖ nµy lµ 27% theo Lª QuÕ [6], vµ lªn [5]. TØ lÖ gÉy x−¬ng trong nghiªn cøu cña H÷u 20% theo Longo [9}. C¸c triÖu chøng nµy kh«ng ThÞ Chung [4] lµ 55%. C¸c biÕn d¹ng ®èt sèng cã gi¸ trÞ chÈn ®o¸n ph©n biÖt LX nguyªn ph¸t nµy rÊt th−êng gÆp trong LX nguyªn ph¸t ë c¸c hoÆc §UTX. 205
  5. TCNCYH phô b¶n 32 (6) - 2004 2.2.4. Møc ®é t¨ng sinh tÕ bµo plasmo trong tuû tr−êng hîp tæn th−¬ng khu tró: x−ong chËu (4), TØ lÖ tÕ bµo plasmo tuû dao ®éng: 3 - 97%, x−¬ng ®ïi (2), ®èt sèng (2). trung b×nh 35,07 ± 22,41%. TØ lÖ plasmo > 10% lµ • G·y x−¬ng: 75,6%. Th−êng gÆp nhÊt ë cét 81,5%. Theo Thomas [daanx theo 10], tØ lÖ nµy lµ sèng: 64,4%, x−¬ng s−ên: 28,9%. 5 - 10% vµ 4 - 97% theo NguyÔn §×nh Khoa [5]. 2. C¸c triÖu chøng ph©n biÖt bÖnh §UTX víi Theo nhiÒu tiªu chuÈn chÈn ®o¸n, ®©y lµ triÖu lo∙ng x−¬ng nguyªn ph¸t chøng chÝnh ®Ó chÈn ®o¸n §UTX [10]. Nh− vËy, - Tuæi th−êng d−íi 50 tuæi (63,7%). c¸c tr−êng hîp nghi ngê bÖnh §UTX ®Òu nªn lµm tuû ®å, sinh thiÕt tuû ®Ó chÈn ®o¸n x¸c ®Þnh. - Nam giíi (56,5% lµ nam giíi) - L©m sµng: ®au x−¬ng biÓu hiÖn sím vµ rÊt V. KÕt luËn. th−êng gÆp ë giai ®oµn toµn ph¸t. Th−êng ®au Qua nghiªn cøu 124 BN ®a u tuû x−¬ng, chóng nhiÒu vÞ trÝ víi tØ lÖ gi¶m dÇn nh− sau: cét sèng t«i rót ra kÕt luËn sau: th¾t l−ng, x−¬ng s−ên, x−¬ng ®ïi. Møc ®é ®au 1. C¸c ®Æc ®iÓm vÒ l©m sµng vµ XQ tæn trÇm träng, cã thÓ h¹n chÕ vËn ®éng: 27,4%. th−¬ng x−¬ng ë BN ®a u tuû x−¬ng - Mét sè triÖu chøng kh«ng bao giê gÆp ë lo·ng 1..1 C¸c triÖu chøng l©m sµng khëi ph¸t. x−¬ng nguyªn ph¸t, rÊt gîi ý: - §au x−¬ng: 76,6% (§au CSTL ®¬n thuÇn: + ThiÕu m¸u, xuÊt huyÕt. 34,7%. §au x−¬ng s−ên: 30,6%). G·y x−¬ng bÖnh + X quang: mÊt chÊt kho¸ng, tiªu khuyÕt x−¬ng lý: 1,6% h×nh hèc lan to¶ mét x−¬ng trë lªn trªn XQ. §Æc 1.2. C¸c triÖu chøng l©m sµng lóc toµn ph¸t. biÖt ë x−¬ng s−ên, cét sèng, x−¬ng sä - §au x−¬ng: 87,9% (§au CSTL: 67,7%; x−¬ng + Tèc ®é m¸u l¾ng t¨ng trªn 60 mm trong giê s−ên: 48,6%, cét sèng l−ng: 35,5%) ®Çu. - H¹n chÕ vËn ®éng: 27,4% Tµi liÖu tham kh¶o - G·y x−¬ng bÖnh lý: 4,0%. U x−¬ng: 5,6%. 1. TrÇn Ngäc ¢n (1992); §au vïng th¾t l−ng 1.3. C¸c ®Æc ®iÓm XQ x−¬ng trong bÖnh ®a u tuû x−¬ng. Y häc ViÖt Nam sè 3/1992, tr.10 - 12. • MÊt chÊt kho¸ng lan to¶ gÆp ë nhiÒu x−¬ng: X−¬ng s−ên: 88,9%; x−¬ng chËu, cét sèng, 2. TrÇn V¨n BÐ (1995); T×nh h×nh bÖnh m¸u x−¬ng ®ßn ®Òu b»ng nhau: 82,2%; x−¬ng ®ïi t¹i trung t©m huyÕt häc truyÒn m¸u TP HCM. Y 75,5%; x−¬ng sä: 68,9%... häc ViÖt Nam sè 6/1995, tr.13 - 15. • Tiªu khuyÕt x−¬ng lan to¶, chñ yÕu lµ h×nh 3. TrÇn V¨n BÐ (1998); §a u tuû vµ c¸c hèc bÖnh γ - globulin ®¬n dßng. L©m sµng huyÕt häc Tiªu, khuyÕt x−¬ng: X−¬ng s−ên: 75,5%; x−¬ng NXBYH, tr.179 - 189. sä: 68,9%; x−¬ng chËu: 60%, x−¬ng ®ßn: 60,0%; 4. H÷u ThÞ Chung (1999); NhËn xÐt mét sè cét sèng: 46,7%... biÓu hiÖn l©m sµng vµ cËn l©m sµng ë bÖnh nh©n Tæn th−¬ng h×nh hèc gÆp chñ yÕu: 94,1% ë §UTX gÆp t¹i BV B¹ch Mai. LuËn v¨n th¹c sÜ Y x−¬ng s−ên, 54,8% ë x−¬ng sä. Tæn th−¬ng ®¹n khoa - §¹i häc Y Hµ néi b¾n thÊy nhiÒu ë x−¬ng sä (48,4%), x−¬ng chËu 5. NguyÔn §×nh Khoa, TrÇn Ngäc ¢n, (34,8%). NguyÔn ThÞ Nga (1996); NhËn xÐt ®Æc ®iÓm l©m Tæn th−¬ng lan to¶ gÆp 100% ë x−¬ng sä, sµng vµ cËn l©m sµng cña bÖnh nh©n §UTX qua 44 x−¬ng s−ên, x−¬ng b¶ vai, x−¬ng ®ßn. ChØ gÆp 8 bÖnh nh©n. Kû yÕu c«ng tr×nh khoa häc bÖnh viÖn B¹ch Mai II/ 1996, tr.231 - 241. 206
  6. TCNCYH phô b¶n 32 (6) - 2004 6. Lª QuÕ, NguyÔn Anh TrÝ (1998); Mét sè 9. Longo D.L (1994); Plasmacell disorders. ®Æc ®iÓm l©m sµng vµ cËn l©m sµng trªn 15 bÖnh Harrison’s principles of internal Medicine 3rd nh©n §UTX gÆp t¹i BV H÷u NghÞ tõ 1980 - 1992. edition, p.1618 - 1625. Y häc ViÖt Nam sè 9+10/1998, tr.119 - 132. 10. Tubiana N (1993); MyÐloma Multiple. 7. Barlogie. B (1995); Plasma cell Myeloma. Hematology, p.251 - 256. Williams hematology 5th edition, p.1109 - 1123. 8. Bergragel D.E (1990); Plasma cell Myeloma. Hematotogy 5th edition, p.1097 - 1138. Summary The one of the causes of secondary osteoporosis - Multipe myeloma (Kahler disease) Multiple myeloma is the one of the common causes of secondary osteoporosis characterized by uncontrolled, malignant proliferation of plasma cells in the marrow. In many case, the radiographic appearance of myeloma is vertebral osteoporosis which can mistake with regular osteoporosis. In myeloma, bony lesions are the most common symptoms, so that we study bony lesions in 124 patients with multiple myeloma admited to Bach Mai hospital during the years between 1998 - 2002. Bone paint in 76.6% of cases, especially low back paint in 53.2% in the early disease. At the time of diagnosis, 87.9% of patients have bone paint and low back paint is highest too (67.7%). Radiographic findings include diffuse rarefaction (highest at ribs), diffuse osteolytic lesions, in particular punched - out lytic lesions in skull, ribs, clavicles and stenum (100%). There are 8 cases having localized lesions. The osteolytic lesions in ribs are highest (75.5%), especially punched - out lytic lesion in 94.1%. The other symptoms consist of bone paint (particularly in ribs and vertebrae), rarefaction, diffuse punched - out lytic lesion at least in one bone (especially in skull, ribs and vertebrae) and the first erythrocyte sedimentation rate is above 60 mm are common features which are helpul to distinguish with primary osteoporosis. 207
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2