Năm nguyên tắc dạy viết chữ Hán hiện đại cần chú ý trong quá trình dạy học tiếng Trung Quốc

PHƯƠNG PHÁP GIẢNG DẠY v<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> NĂM NGUYÊN TẮC DẠY VIẾT CHỮ HÁN<br /> HIỆN ĐẠI CẦN CHÚ Ý TRONG QUÁ TRÌNH<br /> DẠY HỌC TIẾNG TRUNG QUỐC<br /> NGUYỄN THANH HÀ*<br /> *<br /> Học viện Khoa học Quân sự,  thanhhavhs@yahoo.com<br /> Ngày nhận bài: 05/12/2018; ngày sửa chữa: 22/3/2019; ngày duyệt đăng: 10/6/2019<br /> <br /> <br /> TÓM TẮT<br /> Để học tốt tiếng Trung Quốc, một trong những yếu tố không thể bỏ qua được, đó là: phải học viết<br /> chữ Hán. Với đặc thù riêng của chữ Hán là loại chữ tượng hình, vấn đề dạy viết chữ Hán hiện đại<br /> sao cho người học có thể sử dụng thành thạo chữ Hán, đáp ứng được yêu cầu công việc đã trở<br /> thành một việc làm rất cần thiết trong quá trình dạy học tiếng Trung Quốc hiện đại. Bài viết này<br /> đề cập đến một số nguyên tắc dạy viết chữ Hán hiện đại cần chú ý trong quá trình dạy học tiếng<br /> Trung Quốc nhằm nâng cao chất lượng đào tạo, bồi dưỡng tiếng Trung Quốc trong dạy học tiếng<br /> Trung Quốc hiện đại nói chung; nâng cao chất lượng đào tạo, bồi dưỡng tiếng Trung Quốc trong<br /> các nhà trường Quân đội nói riêng trong bối cảnh hội nhập quốc tế hiện nay.<br /> Từ khóa: nguyên tắc, chữ Hán hiện đại, dạy viết chữ Hán hiện đại<br /> <br /> <br /> 1. ĐẶT VẤN ĐỀ Hoa thành lập (1949). Hiện nay, có thể hiểu một<br /> cách đơn giản là, tất cả những chữ Hán được tập<br /> Trong bối cảnh toàn cầu hóa, để có thể tồn tại hợp giới thiệu trong cuốn “Tân Hoa tự điển” (không<br /> và phát triển, hơn thế nữa là phát triển một cách bao gồm chữ phồn thể, dị thể) đều được coi là “chữ<br /> bền vững thì tất cả các quốc gia, dân tộc trên thế Hán hiện đại”. Bộ tiêu chuẩn chữ Hán của nước<br /> giới đều phải tính đến vấn đề nhanh chóng hội CHND Trung Hoa (GB 2312-80) có 6763 chữ<br /> nhập quốc tế. Ngoại ngữ chính là một trong những Hán, chia làm 2 cấp độ: cấp 1 là những chữ Hán<br /> điều kiện cần thiết để bước vào quá trình hội nhập thường dùng, có 3755 chữ; cấp 2 là những chữ ít<br /> quốc tế. Nói một cách cụ thể hơn, ngoại ngữ là phổ biến hơn, có 3008 chữ. Chữ Hán hiện đại được<br /> sử dụng tại Trung Quốc đại lục; các vùng lãnh thổ<br /> điều kiện tiên quyết, là phương tiện đắc lực và hữu<br /> khác như: Đài Loan, Hồng Kông, Ma Cao cũng<br /> hiệu trong tiến trình hội nhập và phát triển. Đứng<br /> sử dụng, chỉ có một bộ phận nhỏ khác biệt. Chữ<br /> trước những yêu cầu mới của thời đại, việc dạy Hán hiện đại được sử dụng phổ biến trong học tập,<br /> học tiếng Trung Quốc cũng có những vấn đề mới viết tay, đánh máy, in ấn, truyền thông.... Một số<br /> đặt ra cần phải giải quyết, một trong những vấn đề quốc gia trên thế giới cũng sử dụng chữ Hán hiện<br /> đó là: Dạy viết chữ Hán hiện đại. đại trong dạy học, nghiên cứu tiếng Trung Quốc.<br /> <br /> Thuật ngữ “chữ Hán hiện đại” được xuất hiện Để học tốt tiếng Trung Quốc, một trong những<br /> sau khi nước Cộng hòa Nhân dân (CHND) Trung yếu tố không thể bỏ qua được, đó là: phải học viết<br /> <br /> <br /> KHOA HỌC NGOẠI NGỮ QUÂN SỰ<br /> Số 20 (7/2019) 57<br /> v PHƯƠNG PHÁP GIẢNG DẠY<br /> <br /> <br /> chữ Hán. Với đặc thù riêng của chữ Hán là loại yêu cầu truyền tin một cách nhanh chóng, chính<br /> chữ tượng hình, vấn đề dạy viết chữ Hán hiện đại xác đã trở nên bức thiết. Việc học viết chữ Hán<br /> sao cho người học có thể sử dụng thành thạo chữ theo đúng mẫu quy chuẩn càng trở nên cần thiết<br /> Hán, đáp ứng được yêu cầu công việc đã trở thành cho tất cả cộng đồng sử dụng chữ Hán.<br /> một việc làm rất cần thiết trong quá trình dạy học<br /> tiếng Trung Quốc hiện đại. Vì vậy, trong phạm vi Vậy, chữ Hán mẫu mực là chữ như thế nào?<br /> bài viết này, chúng tôi đề cập đến một số nguyên Theo Trung tâm nghiên cứu Từ điển Thương vụ ấn<br /> tắc dạy viết chữ Hán hiện đại cần chú ý trong quá thư quán Trung Quốc (2001), chữ Hán mẫu mực,<br /> trình dạy học tiếng Trung Quốc nhằm nâng cao đúng quy chuẩn gồm 2 bộ phận lớn:<br /> chất lượng đào tạo, bồi dưỡng tiếng Trung Quốc<br /> - Bộ phận thứ nhất là những chữ Hán đã qua<br /> trong các nhà trường Quân đội trong bối cảnh hội<br /> chỉnh sửa, giản hóa, được các cơ quan hữu quan<br /> nhập quốc tế hiện nay.<br /> của nhà nước chính thức tuyên bố;<br /> 2. MỘT SỐ NGUYÊN TẮC DẠY VIẾT - Bộ phận thứ hai là những chữ kế thừa trong<br /> CHỮ HÁN HIỆN ĐẠI truyền thống lịch sử. Những chữ này, phần lớn<br /> là những chữ chưa qua chỉnh sửa giản hóa hoặc<br /> Trong phần này, từ góc độ của người đã từng<br /> những chữ không cần giản hóa.<br /> làm công tác giảng dạy, trên cơ sở đánh giá tầm<br /> quan trọng của việc dạy viết chữ Hán cho đối Các dạng chữ Hán được sử dụng ở các văn bản<br /> tượng học tiếng Trung Quốc hiện đại nói chung, in như: sách vở, báo chí, công văn... của các cơ<br /> đào tạo bồi dưỡng tiếng Trung Quốc trong nhà quan nhà nước Trung Quốc là chữ Hán mẫu mực.<br /> trường Quân đội nói riêng, chúng tôi nêu ra 05<br /> nguyên tắc dạy viết chữ Hán hiện đại cần chú ý Ngược lại, như thế nào là chữ Hán không mẫu<br /> trong quá trình dạy học như sau: mực? Những chữ Hán không mẫu mực thể hiện ở<br /> 4 phương diện:<br /> 2.1. Nguyên tắc thứ nhất: Dạy viết chữ Hán<br /> phải viết đúng theo mẫu Một là, chữ viết sai;<br /> <br /> Chữ viết là dùng để trao đổi thông tin, vì vậy , Hai là, chữ viết giản hóa không đúng quy định;<br /> mục tiêu của nó là phải làm cho các đối tượng sử<br /> dụng chữ viết nhận rõ, đọc hiểu được nó. Nếu như Ba là, dị thể của những chữ đã bị đào thải;<br /> chữ viết sai hoặc chữ nọ viết thành chữ kia, thì<br /> Bốn là, lạm dụng những chữ ở dạng phồn thể<br /> người đọc sẽ không hiểu được hoặc rất khó hiểu<br /> khi đã có chữ giản thể.<br /> được ý của người viết. Với loại chữ tượng hình như<br /> chữ Hán, người đọc không thể “đánh vần” được, Vì vậy, khi dạy và học chữ Hán, cần phải áp<br /> thì điều này còn trở nên khó khăn hơn nhiều lần. dụng những tiêu chuẩn của chữ Hán mẫu mực ở<br /> Thậm chí là cho dù người viết đã viết đúng, nhưng các phương diện như: số nét chữ, loại nét, thứ tự<br /> do viết phóng tay, viết thảo... khiến cho người đọc nét và kết cấu hình thể của chữ; đồng thời, tránh<br /> phải vừa đọc vừa suy đoán thì cũng rất khó khăn, sử dụng và phổ biến những chữ không mẫu mực<br /> hiệu quả giao tiếp rất thấp, thậm chí còn rất dễ dẫn chính là nguyên tắc đầu tiên trong dạy viết chữ Hán.<br /> đến nhầm lẫn, gây hậu quả tai hại. Trong lịch sử<br /> các nước sử dụng văn tự Hán, cũng đã có không ít 2.2. Nguyên tắc thứ hai: Dạy viết chữ Hán<br /> trường hợp này xảy ra. phải viết đúng thứ tự nét chữ<br /> <br /> Ngày nay, nhân loại đã bước vào thời đại thông Chữ Hán được cấu tạo bởi các nét, một chữ có<br /> tin, nhịp sống của xã hội ngày càng tăng nhanh, thể do một hoặc nhiều nét tạo thành. Chữ Hán có<br /> <br /> <br /> KHOA HỌC NGOẠI NGỮ QUÂN SỰ<br /> 58 Số 20 (7/2019)<br />  PHƯƠNG PHÁP GIẢNG DẠY v<br /> <br /> <br /> <br /> ít nét nhất là 1 nét, chữ nhiều nét nhất là 36 nét. Viết chữ theo đúng thứ tự nét cũng giúp ích<br /> Tuy vậy, dù là chữ ít nét hay nhiều nét thì chữ Hán nhiều cho việc tra tự điển. Để có thể tra được chữ<br /> cũng chỉ do một số rất ít hình nét cơ bản cấu tạo Hán, người ta thường dựa vào các bộ thủ, âm đọc<br /> nên. Hiện nay, theo “Tự điển viết chữ Hán hiện và nét chữ... Do kết cấu của chữ Hán phức tạp, nếu<br /> đại” do Thương vụ ấn thư quán (Trung Quốc) xuất chỉ dùng một phương pháp để tra chữ thì có nhiều<br /> bản năm 2001 thì chữ Hán có 6 hình nét cơ bản, chữ Hán không thể tra nổi, vì vậy, thông thường<br /> bao gồm: nét ngang, nét sổ, nét phẩy, nét mác, nét phải dựa vào một phương pháp chính sau đó dùng<br /> chấm và nét hất; ngoài ra còn có 31 nét biến dạng. các phương pháp khác để bổ trợ, đếm nét tra chữ<br /> Học viết chữ Hán phải bắt đầu từ “bút pháp” – là một phương pháp thường dùng để bổ trợ trong<br /> cách đưa nét bút. Để viết được một nét của chữ khi tra chữ. Nếu không nắm được chính xác số nét<br /> Hán cần phải có 3 bước: đặt bút, đưa bút và nhấc và thứ tự nét thì rất khó tra được chữ cần tìm trong<br /> bút. Ba bước này kết hợp chặt chẽ với nhau. vô số các chữ có số nét giống nhau.<br /> <br /> Trừ những chữ chỉ do duy nhất một nét cấu tạo Cùng với sự phát triển và phổ cập chữ Hán,<br /> thành, còn lại tất cả những chữ được cấu tạo bởi 2 việc dùng tin học để xử lý chữ Hán ngày càng<br /> hoặc 3 nét trở lên, thì khi viết đều sẽ xuất hiện vấn nhiều, trong đó, thứ tự của nét bút trong 1 chữ Hán<br /> đề thứ tự nét. đóng vai trò quan trọng trong việc xử lý tín hiệu<br /> mã hóa của chữ Hán trong các phần mềm chữ Hán.<br /> Trong Hán tự học, thứ tự viết chữ bao gồm hai<br /> nội dung: một là hướng đi của nét bút hay còn gọi Hiện nay, những quy định về thứ tự nét của chữ<br /> là “bút thế”, ví dụ như nét ngang thì phải đi từ trái Hán được dùng ở Trung Quốc đại lục là dựa vào<br /> tiêu chuẩn của cuốn “Quy phạm viết chữ thông<br /> sang phải, nét sổ thì đi từ trên xuống dưới; hai là<br /> dụng trong tiếng Hán hiện đại” do Nhà xuất bản<br /> thứ tự trước sau trong khi viết các nét chữ hay còn<br /> Ngữ văn (Trung Quốc) xuất bản năm 1997. 2500<br /> gọi là “bút tự” (thứ tự nét bút). Thứ tự nét bút trong<br /> chữ Hán thông dụng trong cuốn “ Tự điển viết chữ<br /> viết chữ Hán cũng được xây dựng thành “Quy tắc”<br /> Hán hiện đại ” do Thương vụ ấn thư quán (Trung<br /> rất rõ ràng, chặt chẽ, gồm 7 quy tắc cơ bản và một<br /> Quốc) xuất bản năm 2001 cũng tuân thủ theo tiêu<br /> số Quy tắc bổ sung. Hai yếu tố “ bút thế” và “ bút<br /> chuẩn đó. Vì vậy, cho dù ở bất kỳ điều kiện nào,<br /> tự” hợp lại với nhau thì gọi là “bút thuận” (viết<br /> việc dạy và học viết chữ Hán cũng phải tuân thủ<br /> đúng thứ tự, “đúng cựa”).<br /> nguyên tắc viết chữ theo đúng thứ tự.<br /> Mục đích chủ yếu của việc viết chữ theo đúng<br /> 2.3. Nguyên tắc thứ ba: Dạy viết chữ Hán<br /> thứ tự là để khi viết có thể đưa bút thuận tay và phù phải chú ý đến công cụ viết chữ – bút viết<br /> hợp với nguyên lý cấu hình của chữ Hán, làm cho<br /> nét bút thuận tay để viết được nhanh, làm cho chữ Công cụ viết chữ Hán của người Trung Quốc<br /> viết đều dặn, ổn định. Để có thể viết được nhanh, trải qua quá trình phát triển từ bút cứng – bút mềm<br /> cần có 2 yếu tố then chốt: một là, tăng nhanh tốc – bút cứng. Đầu tiên, dụng cụ dùng để viết chữ là<br /> độ đưa nét bút bằng các nét liên hoàn; hai là, rút những chiếc que gỗ, mảnh tre, mảnh xương, dao<br /> ngắn “lộ trình” giữa 2 nét bút. Muốn đạt được 2 khắc... chúng chính là bút cứng của thời kỳ đầu.<br /> điều đó thì phải viết chữ theo đúng thứ tự nét. Mỗi Đến thời Xuân Thu – Chiến Quốc, công cụ viết chữ<br /> 1 chữ Hán, bất kể nhiều nét hay ít nét, đều phải bố đổi mới, bắt đầu hình thành chiếc bút lông. Từ đó,<br /> trí đều trong 1 ô vuông, và phải viết sao cho chữ chiếc bút có ngòi bằng lông thú, quản bằng tre gỗ<br /> ngay ngắn, bố cục các nét hợp lý và phải chú ý đến (bút mềm), trở thành công cụ chủ yếu để viết chữ<br /> hướng của nét bút và thứ tự nét bút. Ngoài ra, còn Hán. Từ thế kỷ 18 trở về sau, bút chì, bút sắt, bút bi<br /> cần phải chú ý đến khoảng cách giữa chữ với chữ, (bút cứng)... lần lượt du nhập vào Trung Quốc và trở<br /> hàng với hàng trong toàn bộ văn bản. thành vật tùy thân dùng để viết chữ của con người.<br /> <br /> <br /> KHOA HỌC NGOẠI NGỮ QUÂN SỰ<br /> Số 20 (7/2019) 59<br /> v PHƯƠNG PHÁP GIẢNG DẠY<br /> <br /> <br /> Việc thay đổi công cụ viết chữ ảnh hưởng to Thể chữ in là chỉ những dạng chữ Hán ở sách<br /> lớn đến diễn biến của hình thể chữ Hán. Nhìn vở, báo chí, tạp chí..., nó là loại chữ phục vụ bạn<br /> chung, dùng bút cứng để viết chữ thì hình chữ sẽ đọc, vì vậy, nét chữ và kết cấu của nó đều phục vụ<br /> cứng cỏi, gồ ghề, gai góc, giàu cương khí; dùng cho mục đích đầu tiên là để cho người đọc cảm<br /> bút lông viết chữ thì hình chữ sẽ đều đặn, có cứng thấy dễ chịu, giảm bớt sự mệt mỏi cho mắt. Thể<br /> có mềm, giàu tính biến hóa, liên hoàn, đem đến chữ in thường hay sử dụng nhất là thể chữ Tống<br /> cho chữ Hán một ý tứ thơ mộng. (Tống thể). Loại chữ này nét ngang thanh, nét sổ<br /> đậm, kết cấu chữ cân đối, độ thưa dày phù hợp,<br /> Ngày nay, người ta thường dùng bút bi, bút hình chữ cũng rõ ràng, giúp người đọc không bị<br /> chì để viết viết chữ là chính. Tính mềm mại uyển mệt, vì vậy, phần chính văn của sách vở, báo chí<br /> chuyển của chữ sẽ kém hơn nhiều so với viết bằng thường dùng thể chữ Tống để in ấn.<br /> bút lông. Nếu như thiếu sự rèn luyện, nét bút viết<br /> ra sẽ cứng, giống như những cành củi xếp vào Thể chữ viết tay ngày thường chủ yếu là để<br /> bên nhau, rất thiếu sinh động. Thế nhưng, nói cung cấp cho người đọc các bài duyệt đọc, yêu cầu<br /> như vậy không có nghĩa là dùng bút cứng viết thì phải viết rõ ràng, nhưng lại bị ràng buộc bởi kỹ<br /> không viết được chữ đẹp. Chỉ cần chú ý tập viết, năng và tâm lý của người viết và đồng thời cũng<br /> có phương pháp luyện tập đúng đắn, thì dùng bút phát huy được sở trường của người viết. Cũng là<br /> cứng cũng có thể viết được chữ vừa đúng vừa đẹp. các nét ngang, nét sổ nhưng thể chữ viết tay không<br /> Đã có nhiều tác phẩm thư pháp bút cứng xuất sắc thể giống hoàn toàn với thể chữ in được mà nó<br /> – đó chính là những bằng chứng tốt nhất để chứng mang đậm cá tính của người viết.<br /> minh cho việc dùng bút cứng cũng có thể viết được<br /> chữ Hán rất đẹp. Vì vậy, khi dạy và học viết chữ Hiện nay, thể chữ in được coi là chữ chuẩn của<br /> Hán, cần chú ý đến nguyên tắc này. tiếng Trung Quốc, được sử dụng trong các văn bản<br /> của nước CHND Trung Hoa, vì vậy, khi dạy và<br /> 2.4. Nguyên tắc thứ tư: Dạy viết chữ Hán học viết chữ Hán, cần phải áp dụng những tiêu<br /> phải chú ý đến sự khác biệt của các thể chữ Hán chuẩn viết chữ Hán như: số nét chữ, loại nét, thứ<br /> tự nét và kết cấu hình thể của chữ.<br /> “Thể chữ của chữ Hán” là cụm từ chỉ các loại<br /> chữ trong các thời đại khác nhau, viết trên các loại Thứ hai, phải chú ý đến sự khác biệt giữa chữ<br /> chất liệu khác nhau, sử dụng các dụng cụ khác thể Tống và chữ thể Khải.<br /> nhau, cách viết khác nhau... Nghiên cứu phong<br /> cách đặc trưng và quy luật diễn biến của chữ Hán Cũng là chữ in, nhưng chữ thể Tống và chữ thể<br /> là nhiệm vụ của ngành “Hán tự thể học”. Để có Khải có một số sự khác biệt về hình thể chữ.<br /> thể dạy học tiếng Trung Quốc nói chung, dạy học<br /> viết chữ Hán nói riêng, cần phải chú ý đến “thể Chữ thể Tống là loại chữ dùng trong in ấn<br /> của chữ Hán” và những sự khác biệt của các thể tương đối nhiều. Do nó được khởi nguồn từ thể<br /> chữ Hán. Ở trong bài viết này, chúng tôi chỉ đề cập chữ in của thời nhà Tống, nên gọi là “Tống thể”.<br /> đến ba vấn đề mà người dạy, người học, người sử Do chữ thể Tống ngày nay được hình thành vào<br /> dụng tiếng Trung Quốc hiện đại nói chung thường thời nhà Minh, nên người Nhật Bản gọi nó là<br /> hay gặp phải nhất trong thời đại ngày nay: sự khác “Minh triều thể”. Để người đọc cảm thấy dễ chịu,<br /> biệt giữa thể chữ in và thể chữ viết tay, giữa chữ đỡ mỏi mắt, nét chữ thể Tống được viết theo kiểu<br /> thể Tống và chữ thể Khải, giữa chữ phồn thể và nét ngang thanh, nét sổ đậm, kết cấu chữ vuông<br /> giản thể. vắn, nghiêm chỉnh.<br /> <br /> Trước tiên là phải chú ý đến sự khác biệt giữa Thể chữ Khải cũng thường được dùng trong in<br /> thể chữ in và thể chữ viết tay. ấn, nó là loại chữ gắn với chữ viết tay. Nét bút của<br /> <br /> <br /> KHOA HỌC NGOẠI NGỮ QUÂN SỰ<br /> 60 Số 20 (7/2019)<br />  PHƯƠNG PHÁP GIẢNG DẠY v<br /> <br /> <br /> <br /> nó vừa rắn rỏi, vừa mềm mại, kết cấu chữ tự nhiên, Thông thường, trong các Tự điển chữ Hán, chữ<br /> tiện cho người học có trình độ sơ cấp, vì vậy thường phồn thể thường được giới thiệu bên cạnh chữ giản<br /> được dùng trong các sách giáo khoa, sách viết cho thể, trong dấu ( ) để người sử dụng tiện việc nhận<br /> trẻ em và sách báo thông dụng ở Trung Quốc. biết, sử dụng trong những trường hợp cần thiết.<br /> <br /> Thứ ba, phải chú ý đến sự khác biệt giữa chữ Khi dạy và học viết chữ Hán, cần phải chú ý<br /> phồn thể và giản thể. đến những khác biệt giữa thể chữ in và thể chữ viết<br /> tay, thể chữ Tống và thể chữ Khải, chữ phồn thể và<br /> Phồn thể và giản thể là 2 loại hình chữ Hán. giản thể, có như vậy mới có thể học viết một cách<br /> Phồn thể là loại chữ Hán giữ nguyên kết cấu vốn căn bản, giúp người học có thể khắc sâu hình thể<br /> có, tương đối phức tạp. Giản thể là chữ có kết cấu và cách viết, ghi nhớ và sử dụng chữ Hán một cách<br /> tương đối đơn giản, ít nét hơn. linh hoạt .<br /> <br /> Giản hóa và quy phạm hóa chữ Hán là một 2.5. Nguyên tắc thứ năm: Dạy viết chữ Hán<br /> yêu cầu phổ biến đối với chữ Hán nhằm đáp ứng phải chú ý đến mối quan hệ giữa viết chữ Hán<br /> yêu cầu “minh” (rõ ràng), “giản” (đơn giản) với và nghệ thuật thư pháp của người Trung Quốc<br /> mục đích nâng cao hiệu suất giao tiếp của sách vở.<br /> Trong lịch sử phát triển chữ Hán ở Trung Quốc, Chữ Hán đã có quá trình hình thành và phát<br /> việc giản hóa và quy phạm hóa chữ Hán diễn ra triển trải qua mấy ngàn năm lịch sử, vì vậy, ngoài<br /> trong tất cả các thời kỳ, dưới những góc độ khác chức năng ghi chép lại ngôn ngữ ra, còn trở thành<br /> nhau. Vì vậy, chữ phồn thể và chữ giản thể luôn một hoạt động văn hóa nghệ thuật của người Trung<br /> tồn tại trong quá trình phát triển của chữ Hán. Quốc, đó chính là “thư pháp”. Nghệ thuật thư pháp<br /> cũng xuất hiện ở các quốc gia khác, nhưng chỉ hạn<br /> Như đã giới thiệu ở phần trên, theo quy định chế trong việc làm đẹp chữ viết của dân tộc mình,<br /> của nhà nước CHND Trung Hoa, những chữ Hán chứ không mang đậm yếu tố nội hàm văn hóa như<br /> đã qua chỉnh sửa, giản hóa, được các cơ quan hữu thư pháp chữ Hán ở Trung Quốc. Vì vậy, nói đến<br /> quan của nhà nước chính thức tuyên bố là chữ Hán việc dạy và học viết chữ Hán, không thể không nói<br /> đúng mẫu, quy chuẩn; việc lạm dụng những chữ đến thư pháp.<br /> Hán ở dạng phồn thể khi đã có chữ giản thể bị coi<br /> là chữ không đúng mẫu. Có hai tiêu chuẩn viết chữ Hán: một là, mẫu<br /> mực, cân đối; hai là cá tính hóa, nghệ thuật hóa.<br /> Chữ giản thể được sử dụng phổ biến trong học Tiêu chuẩn 1 là thuộc về lĩnh vực ứng dụng hàng<br /> tập, chữ viết tay, đánh máy, in ấn, truyền thông... ở ngày, tiêu chuẩn 2 là yêu cầu thuộc về lĩnh vực<br /> Trung Quốc đại lục. Một số quốc gia trên thế giới nghệ thuật thư pháp.<br /> cũng sử dụng chữ Hán ở dạng giản thể trong dạy<br /> học, nghiên cứu tiếng Trung Quốc. Viết chữ mẫu mực là có thể bảo đảm cho<br /> việc giao tiếp trên sách vở hàng ngày được tiến<br /> Chữ phồn thể hiện nay được sử dụng chủ yếu hành thuận lợi, nhưng đối với việc viết chữ mà<br /> là các vùng lãnh thổ như: Đài Loan, Hồng Kông, nói, thì mới chỉ đạt được các yêu cầu cơ bản nhất,<br /> Ma Cao... “Pháp lệnh ngôn ngữ văn tự” của nhà tối thiểu nhất. Văn tự, đặc biệt là Hán tự, ngoài<br /> nước CHND Trung Hoa cũng cho phép sử dụng chức năng ghi chép lại ngôn ngữ, truyền đạt tin<br /> chữ phồn thể trong những trường hợp sau: 1) Các tức ra, bản thân nó còn làm cho người đọc thưởng<br /> văn vật cổ tích; 2) Các chữ dị thể trong họ, tên; thức được cái đẹp. Một văn bản tuy được viết ra<br /> 3) Các tác phẩm thư pháp nghệ thuật; 4) chữ viết một cách chính xác, nhưng hình chữ xấu, bố cục<br /> tay, biển hiệu, con dấu; 5) các ấn phẩm dạy học, không hợp lý thì cũng khiến cho người đọc không<br /> nghiên cứu cần thiết; 6) các tình huống đặc biệt. có thiện cảm khi tiếp xúc với văn bản. Ngược lại,<br /> <br /> <br /> KHOA HỌC NGOẠI NGỮ QUÂN SỰ<br /> Số 20 (7/2019) 61<br /> v PHƯƠNG PHÁP GIẢNG DẠY<br /> <br /> <br /> ngoài việc chữ viết chính xác ra, mỗi chữ đều toát dưỡng, đào tạo tiếng Trung Quốc trong nhà trường<br /> lên tinh thần, tình cảm của người viết (chữ viết Quân đội, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong giai<br /> có “thần”) thì sẽ đem đến cho người đọc một sự đoạn mới nói riêng, có rất nhiều vấn đề cần phải<br /> hưởng thụ nghệ thuật. Trong mỹ thuật có một yếu bàn thảo. Trong đó, dạy viết chữ Hán hiện đại<br /> tố, đó là biểu hiện cá tính. Cá tính được biểu hiện trong thời đại thông tin hiện nay cũng là một yếu<br /> một cách rõ nét nhất là trong viết chữ Hán. Người tố cần phải tính đến. Chữ Hán với những đặc điểm<br /> xưa từng có câu: “ngôn vị tâm thanh, tự vị tâm riêng có như: Là một loại chữ có lịch sử lâu dài<br /> họa” (lời nói xuất phát từ tiếng lòng, chữ viết bắt nhất, chiếm một vị trí quan trọng trong lịch sử văn<br /> nguồn từ suy nghĩ trong lòng). Hai câu nói đó đã tự của thế giới; là một loại văn tự phù hiệu của<br /> phản ánh rất chính xác thực tế: Người có tính cách dân tộc Hán, trải qua mấy ngàn năm phát triển,<br /> phóng túng thì lời nói và chữ viết đều phóng túng; vẫn được sử dụng để làm công cụ chủ yếu ghi lại<br /> người cẩn thận thì lời nói và chữ viết đều cẩn thận. tiếng Hán... Vì vậy, việc dạy và học chữ Hán cũng<br /> có những đặc điểm riêng, khác biệt so với các loại<br /> Đó chính là mục tiêu cao hơn mà người dạy, ngôn ngữ khác trên thế giới nói chung, các ngoại<br /> người học cần hướng tới trong khi giảng dạy, học ngữ mà chúng ta đang dạy học trong các học viện<br /> tập và rèn luyện viết chữ Hán. Để đạt được mục trường Quân đội hiện nay nói riêng. Đó cũng là lý<br /> tiêu đó, nếu chỉ dựa vào các giờ dạy viết chữ, các do để chúng tôi thực hiện bài viết này, rất mong<br /> cuốn sách tập viết theo mẫu chữ thì chưa đủ, mà nhận được sự chia sẻ của các học giả, bạn đồng<br /> còn phải phụ thuộc rất nhiều vào phương pháp nghiệp và những người quan tâm./.<br /> giảng dạy, cách truyền cảm hứng cho người học<br /> trong khi dạy viết chữ Hán và sự say mê của người Tài liệu tham khảo:<br /> học trong khi học viết chữ Hán. Đương nhiên, 国家语言文字工作委员会标准化工作委员会<br /> đó không phải là mục tiêu của việc dạy học tiếng (1997)，现代汉语通用字笔顺规范，语文出版<br /> Trung Quốc nói chung, mà chỉ là một yếu tố để 社，北京。<br /> góp phần nâng cao chất lượng dạy và học chữ Hán 商务印书馆辞书研究中心(2001)，新华写字字<br /> nói riêng mà thôi. 典，商务印书馆，北京。<br /> 商务印书馆辞书研究中心(2010)，新华字典，商<br /> 3. KẾT LUẬN<br /> 务印书馆，北京。<br /> Tóm lại, để nâng cao chất lượng dạy học tiếng 张静贤（1992），现代汉字教程，现代出版社，<br /> Trung Quốc nói chung, nâng cao chất lượng bồi 北京。<br /> <br /> <br /> FIVE IMPORTANT PRINCIPLES IN TEACHING MODERN CHINESE CHARACTERS<br /> NGUYEN THANH HA<br /> Abstract: In order to learn Chinese language efficiently, we cannot ignore the fact that it is essential<br /> to learn how to write Chinese characters. Chinese characters are hieroglyphs which constitute an<br /> indispensible part in teaching and learning modern Chinese language. To master their writing is a<br /> requirement for people who are learning Chinese language or are using it in their work. This article<br /> discusses five principles which should be taken into account in teaching modern Chinese characters<br /> in order to raise the quality of teaching and learning Chinese language in Vietnam in general, and in<br /> military schools in particular in the context of current international integration.<br /> Keywords: principle, modern Chinese characters, teaching modern Chinese characters writing<br /> Received: 05/12/2018; Revised: 22/3/2019; Accepted: 10/6/2019<br /> <br /> <br /> <br /> KHOA HỌC NGOẠI NGỮ QUÂN SỰ<br /> 62 Số 20 (7/2019)<br />