NGANH NGOAI THUONG VIET NAM TRONG<br />
TIEN TRINH HOI NHAP<br />
NGUYEN DUY N G H T A<br />
Cac Xue tien ttiaong mai. Bo Cong Thaong<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
hi khole h i n h trang cung vdi<br />
<br />
<br />
K ca nddc tien vao chang dddng<br />
ddi mdi, nen ngoai<br />
Viet Nam da chap nhan bddc v I o Id<br />
thadng<br />
The factual Integration of Vietnam foreign trade sector was<br />
marked by the official ASEAN membership in July 1995. Since then,<br />
through its practical activities, Vietnam has been actively and Initia-<br />
tively integrated Into international business community with consid-<br />
trinh hdi nhap qudc te. Tren thpe te, erable reforms of mechanisms and policies related to foreign trade<br />
tQ khi bat dau budn b i n qude te, giao such as eliminating state monopoly In foreign trade; focusing on for-<br />
eign investment attraction; developing border gate economic zones;<br />
thQdng vdi c l e nen kinh te ngoai<br />
accelerating trade promotion activities...<br />
lanh thd qude gia, cd the coi nen Thanks to that, export and import activities during recent years<br />
ngoai thddng da hdi n h | p qude te. have gained impressive changes with spectacular export expansion<br />
Tuy nhien, do phu thupc vao bao cap and its increasingly bigger contribution to GDP. Nevertheless, along<br />
with these achievements, our export activities liave also revealed<br />
qudc te, chu yeu ehi I I quan he trao<br />
several weaknesses to be addressed and overcome.<br />
ddi hang hda va tra tien theo nghi Since the end of 2008, widely spreading global financial crisis<br />
djnh thd, nen hoat ddng cua nen and economic recession have placed foreign trade of Vietnam in<br />
front of various difficulties and challenges, demanding integrated<br />
ngoai thddng v l n trong khudn phep<br />
and drastic measures to overcome the hardships and firmly move<br />
cdng nhac, trong khi phan thdc sd forward in the integration process.<br />
budn b i n theo thdng le qud'c te t h u i n<br />
;g] gsgjgaa^jgiBB^agijSiBig^jig'g'iBiBBiaagigti^'i'ga^<br />
tuy chi dien ra dd'i vdi sd lddng h I n g<br />
hda ngoli mdc va nhQng mat hang nhap, nen ngoai thPdng Viet Nam lien tiep ghi nhdng dau md'c mdi:<br />
ngoai dien da cam ke't theo nghj djnh cung trong thang 7/1995, Viet Nam ky Hiep djnh hpp t i c vdi cdng<br />
tha. Cho den khi bade v I o cdng cupc ddng chau Au (EC); ngay 1 5/12/1 995, chinh thdc tham gia Khu vQc<br />
ddi mdi (td nam 1 986 den trPdc nam mau dich tp do ASEAN (AFTA); t h i n g 3/1996, trd t h I n h mdt trong<br />
1995), nen ngoai thddng nPdc ta v l n nhdng sang lap vien cua Dien dan Kinh te A - Au (ASEM); t h i n g<br />
trong tinh trang "bi b i c h " do bao cap 7/2000, ky Hiep djnh thadng mai song phPdng Viet - My (BTA) v l<br />
qude te khdng edn ma lai chda t h o l t cd hieu Ipc tQ n g l y 10/12/2002; n g l y 18/11/1998, trd t h I n h t h I n h<br />
khdi the bj bao vay, cam van. vien eua Dien dan Hpp t i c Kinh te chau A - T h I i Binh DQdng<br />
Nen ngoai thadng Viet Nam chi (APEC); thang 01/1995, chinh thQc nop ddn gia n h | p Td chde<br />
thpe sp bade v I o hdi nhap bang budn Thddng mai The gidi (WTO) va den t h i n g 01/2007, ehinh thQc trd<br />
b i n qudc te ke tQ t h i n g 7/1995 khi thanh thanh vien cua td chde thQdng mai Idn nhat h i n h tinh n l y .<br />
ehinh thQc trd thanh thanh vien eua 1 . Hanh dong va thanh qua bade dau<br />
Hiep hdi c l e qude gia Ddng Nam A TQ md'c thdi gian dd den nay, bang hanh dpng thpe te, Viet Nam<br />
(ASEAN). Day la thdi diem khai dang ngay c I n g tich cdc va chu ddng hdi nhap vdi cdng ddng kinh<br />
thdng de td dd, trong Id trinh hdi te qude te.<br />
<br />
<br />
<br />
So 45 (9.2009) THONG TIN S, DU BAO KINH TE - XA HOI 41<br />
J^<br />
DIEN DAN TRAO DOI<br />
<br />
Ve Cd che, chinh sach, chung ta da ed nhieu c l i e l e h dang ke. NhQng md hinh kinh te nay da<br />
Viec xda bd che do nha nUdc ddc quyen ngoai thuang (chi cho e l c hpp Ipc cung vdi giao djeh ngoai<br />
doanh nghiep thupc sd hQu n h i nddc dapc kinh doanh xua't nhap thQdng khd'i lddng Idn, hpp ddng dai<br />
khau) dapc xem I I khau dot pha. Ke td dd, tat e l cae doanh nghiep han, dda hang hda Viet Nam d nhieu<br />
thupc cac thanh p h I n kinh te deu ddpc trpe tiep tham gia xua't khau ca'p dp, khd'i lddng nhd, hpp ddng<br />
va nhap khau. Trong mot thdi gian n g i n , sd doanh nghiep tham gia ngan den nhanh vdi nhieu loai khach<br />
xua't nhap khau da d at mpc len nhp "nam sau mda", gap tren mdt hang va dda hang nhap khau ve kjp<br />
nghin l l n so vdi nam bat d I u ddi mdi. Di lien theo dd I I Nha nddc thdi cho cac cd sd s i n xua't. Viec ra<br />
(thdng qua Bd Ngoai thPdng) da t i c h biet chde nang q u I n ly n h i ddi cua khu KTCK da dat ca 2 yeu<br />
nddc vdi chde nang q u I n ly kinh doanh ngoai thQdng. Ben canh dd, eau, vda tao them nhieu "eda" de<br />
pham vi cac mat hang kinh doanh cung ddpc md rdng. Viec han che hang hda vao, ra thuan tien, vda the<br />
djnh Idpng bang han ngach hoac cam doan khIe cung tdng bade hien thien y md rdng eda ddn be ban<br />
dapc dd bd cho tdi gidi han tdi thie'u. Theo dd, cdng t i e q u I n ly td bdn phPdng eua Viet Nam.<br />
chd bang menh lenh h i n h chinh da dapc thay dan b l n g e l c cae Cdng tac xue tien thuang mai dddc<br />
cdng cu dieu tiet kinh te theo djnh hddng thj trddng. khdi dpng ta nhdng nam bat dau ddi<br />
Viec thu hut dau tU nUdc ngoai (DTNN) trong iTnh vpe s i n xua't mdi. Tuy nhien, ke td nam 2000, vdi<br />
hang xuat kha'u da dapc chu trpng trong chien Ipdc thu hut DTNN viec thanh lap e l c td chde xue tien<br />
v I o Viet Nam ndi ehung. Nhd ed chu trddng nay, c l e n g l n h det thPdng mai qude gia, ke't nd'i c l e td<br />
may, da giay, dien tQ, tham ehi I I e l trong n g l n h h I n g thu cdng, da chde xue tien thQdng mai cua cac<br />
xua't hien nhieu xi nghiep cd vd'n D T N N . Viec phat trien nen kinh nganh, dia phddng, dae biet la viec<br />
te nhieu thanh phan, trong dd ed sQ ddng gdp quan trpng eua t h I n h md rdng hdp t i e vdi c l e td chde xijc<br />
p h I n kinh te DTNN da tao ra dien mao mdi cho xua't khau c l nPdc tien thddng mai qudc tecua nhieu nen<br />
ndi ehung va xua't kha'u h I n g hda cdng nghiep ndi rieng. Do ed cdng kinh te Idn, Viet Nam da thdc hien hQu<br />
nghe hien dai, trinh dp quan ly tien tien hdn so vdi mat bang ehung hied c l e giai p h I p hd trd cho cle<br />
eua doanh nghiep vdn trong nddc, lai ed cdng ty me thadng la cac doanh nghiep ma khdng pham vIo<br />
tap doan kinh te da qude gia "ed ten tudi" dd d I u , nen mac du cho nhQng cam ky theo c l e djnh che qudc<br />
den nam 1991, e l c doanh nghiep DTNN mdi cd san pham xuat te, giup c l e doanh nghiep ngay d n g<br />
kha'u, song kim ngach da tang nhanh ngay c l e nam sau dd. Giai nang eao nang Ipc xam nhap thj trPdng<br />
doan 1996-2000, ty le tang trPdng mdi nam thi'p nha't la 1 1 % , cao trong hoat ddng xuat n h | p khau.<br />
nha't I I 30% - cao hdn ty le tang trPdng tadng Qng cung nam cua NhQng ddng t h I i ke tren da tao ra<br />
tdng kim ngach xua't khau. Chinh vi vay, ty trpng kim ngach eua sd chuyen bien Idn trong hoat ddng<br />
khdi doanh nghiep cd vdn D T N N trong tdng kim ngach xul't khau xul't nhap khau, bieu hien d:<br />
tang d i n . Ke't q u i n l y da khang djnh khdi DTNN - he q u i eua tien - Sd luang cac doanh nghiep<br />
trinh hdi nhap - la mdt thdc the khdng the thie'u tren mat tran xul't tham gia hoat ddng xuat nhap khau<br />
kha'u eua Viet Nam. tang nhanh. Neu nhp nam 1985, chi<br />
Ddng hanh trong Id trinh md cQa edn cd ddng thai quan trpng la cd 40 ddn vj thupc thanh p h I n kinh<br />
md cac khu Kinh te cita khau (KTCK). Quyet djnh cua Thu tddng te n h i nddc tham gia kinh doanh<br />
Chinh phu ve viec xay dpng thi diem khu KTCK tai Mong C l i , xul't nhap khau, thi sau khi md eda<br />
Q u i n g Ninh nam 1 996 cd y nghla dat nen mdng ve ly luan va thpe cho tat c l c l e t h I n h phan kinh te<br />
tien cho viec ra ddi md hinh kinh te mdi - khu KTCK. Giai doan dapc tham gia kinh doanh xua't nhap<br />
1997-2000, ed them 8 khu KTCK lan Ippt ra ddi d 8 tinh. TQ nam khau, so ddn vj da ngay mdt tang<br />
2001 den nay, cd them 14 khu KTCK ddpc thanh lap. Nhd vay, tinh nhanh: nam 1990 len 270 ddn vi v l<br />
den nay, ca nadc ed 23 khu KTCK thupc dia phan 19 tinh giap bien tinh den nay la khoang 40 nghin ddn<br />
vdi Trung Qud'c, Lao va Campuehia. vi, gap 1.000 lan so vdi nam 1986.<br />
<br />
<br />
<br />
42 THONG TIN & DU BAO KINH TE - XA HOI So 45 (9.2009)<br />
- Thi tradng duac md rdng theo hudng da dang hoa, da phuang hoa. Quan he kinh te - thtfdng mai dtfoc<br />
md rpng tdi cac chau luc, cae khdi kinh te trong khu vLfe, the gidi va hau het cac c|ud'c gia, vung lanh ihd.<br />
Hien tai, c.-,c khu vifc thi trrfdng trpng diem, thj trrfdng truyen thdng, thj tiLfdng mdi tiem nang di\ diidc hinh<br />
thanh; cd cati ihj trddng tiep tiie cd sd chuyen djeh tich CL/C'".<br />
- Cac mat hang xuat khau co gia tri Ion xudt hien ngay cang nhieu. Neu nhif nam 1989, c 12,7 de kieh eau, Nha nddc da cd chii<br />
trddng hd trp 47o lai sua't cho vay,<br />
2007 48.561 62.682 14.121 29,0<br />
i,on':\ nhieu hd ndng dan cung<br />
2008 62.906 79.916 17.010 27,0 khdng cle- \.iy drfpc vdn do kho<br />
khan nhieu bd.<br />
Ngudn: Bao cao hang nam cua Bd ThuOng mai (tU nam 2007 den - Viec p h I t trien cdng nghiep<br />
n,i\ l