Nghiên cứu biến đổi lâm sàng, X quang ngực và kết quả điều trị bệnh nhân lao phổi AFB (+) mới tại trung tâm y tế quận Tân Bình, thành phố Hồ Chí Minh

TẠP CHÍ Y DƯỢC THỰC HÀNH 175 - SỐ 15 - 9/2018<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> NGHIÊN CỨU BIẾN ĐỔI LÂM SÀNG, X QUANG NGỰC<br /> VÀ KẾT QUẢ ĐIỀU TRỊ BỆNH NHÂN LAO PHỔI AFB (+) MỚI<br /> TẠI TRUNG TÂM Y TẾ QUẬN TÂN BÌNH,<br /> THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH<br /> <br /> Nguyễn Thanh Trang1, Nguyễn Huy Lực2, Hoàng Văn Thắng2<br /> TÓM TẮT<br /> Mục tiêu: Đánh giá các tác dụng không mong muốn của thuốc chống lao và mối<br /> liên quan của một số đặc điểm lâm sàng, X quang với kết quả xét nghiệm AFB đờm ở<br /> bệnh nhân lao phổi mới AFB (+) sau 2 tháng điều trị tấn công<br /> Đối tượng, phương pháp: nghiên cứu mô tả tiến cứu cắt ngang kết hợp theo dõi<br /> dọc trên 78 bệnh nhân lao phổi mới AFB (+) được điều trị tại Trung tâm y tế quận Tân<br /> Bình Tp. HCM, thời gian từ tháng 5/2017 đến tháng 5/2018.<br /> Kết quả: có 64,1% bệnh nhân có biểu hiện bị ảnh hưởng tác dụng không mong<br /> muốn của thuốc chống lao. Có mối liên quan giữa triệu chứng đau ngực, khó thở, hội<br /> chứng hang với tính chất tổn thương, mức độ tổn thương trên X quang phổi. Những<br /> bệnh nhân có tổn thương hang trên phim có tỷ lệ đau ngực chiếm 14,2%; khó thở chiếm<br /> tỷ lệ 26,19%. Nghe phổi phát hiện hội chứng hang trên bệnh nhân có tổn thương hang<br /> trên phim là 23,81%. Nghiên cứu chưa tìm thấy mối liên quan giữa các triệu chứng<br /> lâm sàng, tổn thương hang trên X quang với mức độ AFB đờm (+) trước điều trị; chưa<br /> tìm thấy mối liên quan giữa sự cải thiện các các triệu chứng lâm sàng với mức độ tổn<br /> thương trên X quang sau điều trị.<br /> Từ khoá: lao phổi, tác dụng phụ của thuốc chống lao, AFB đờm, X quang phổi<br /> <br /> <br /> <br /> 1<br /> Trung tâm y tế Quận Tân Bình, Thành phố Hồ Chí Minh<br /> 2<br /> Bệnh viện Quân y 103<br /> Người phản hồi (Corresponding): Nguyễn Thanh Trang (bsnguyenthanhtrang@gmail.com)<br /> Ngày nhận bài: 11/8/2018, ngày phản biện: 30/8/2018<br /> Ngày bài báo được đăng: 30/9/2018<br /> <br /> 76<br />  CÔNG TRÌNH NGHIÊN CỨU KHOA HỌC<br /> <br /> trong lao, điều trị 2 tháng tấn công.<br /> RESEARCH ON CLINICAL CHANGE, CHEST X-RAY AND RE-<br /> SULT OF TREATMENT FOR NEW TUBERCULOSIS PATIENTS AFB (+)<br /> AT TAN BINH MEDICAL CENTER, HO CHI MINH CITY<br /> ABSTRACT<br /> Access the undestrable effect of specific remedy for tuberculosis and some rela-<br /> tions to clinical signs, X-ray with result of AFB sputum test among the new tuberculosis<br /> patients AFB (+) after 2 months of attack treatment.<br /> - Subject, methods: The research describes cross-session together monitor 78<br /> new tuberculosis patients AFB (+) who were treated in Tan Binh Medical Center in<br /> HCM city from May 2017 to May 2018.<br /> - Result: 64,1% of patients have sign of being affected by undesirable result of<br /> medicine for tuberculosis. There is a relation between symptom with effect and rate of<br /> effect through lung X-ray. The patients who have injury seen on X-ray films has per-<br /> centage of 14,2% chest pain, 26,19% stuffy. Listening to lung can help to find out cave<br /> syndrome on X-ray films: 23,3%. Research hasn’t been found out the relation between<br /> clinical synptom and cave effect on X-ray with the level of AFB spuctum (+) before<br /> treatment.<br /> - The relation between the improvement of clinical symptom and the level of<br /> injury on X-ray after treatment hasn’t been found out yet.<br /> Keywords: tuberculosis, undesirable result of medicine for tuberculosis, AFB<br /> spuctum, X-ray on lung in tuberculosis, 2 months of attack treatment.<br /> ĐẶT VẤN ĐỀ<br /> Bệnh lao là một trong các vấn đề sức khỏe cộng đồng chính trên toàn cầu. Theo<br /> báo cáo của Tổ chức y tế thế giới (TCYTTG – WHO Report 2016 –Global Tuberculosis<br /> Control), năm 2015 toàn cầu có khoảng 10,4 triệu người mới mắc lao [4], [22].Theo báo<br /> cáo tổng kết hoạt động chương trình chống lao quốc gia năm 2015 và phương hướng<br /> hoạt động năm 2016: Việt nam hiện vẫn là nước có gánh nặng bệnh lao cao, đứng thứ 14<br /> trong 20 quốc gia có số người bệnh lao cao nhất trên toàn cầu, đồng thời đứng thứ 11<br /> trong số 20 nước có gánh nặng bệnh lao kháng thuốc cao nhất thế giới. Năm 2015 toàn<br /> quốc đã phát hiện 102.655 bệnh nhân, trong đó lao phổi AFB (+) mới là 50.093 bệnh<br /> nhân; tái phát 6.542 bệnh nhân; thất bại 480 bệnh nhân; lao phổi AFB âm tính 22.520<br /> <br /> 77<br /> TẠP CHÍ Y DƯỢC THỰC HÀNH 175 - SỐ 15 - 9/2018<br /> <br /> bệnh [11].<br /> Lao phổi AFB (+) là nguồn lây nguy hiểm cho cộng đồng. Lao phổi thường tiến<br /> triển kín đáo, các biểu hiện lâm sàng không rõ ràng hay tái phát, dẫn tới tính trạng lao<br /> kháng thuốc, nguyên nhân chủ yếu do bệnh nhân kém tuân thủ điều trị, do tác dụng phụ<br /> của thuốc chống lao khi phải dùng kéo dài. Việc phát hiện sớm lao phổi AFB (+) mới<br /> và điều trị kịp thời là rất quan trọng. Đây là biện pháp tốt nhất để cắt đứt nguồn lây, để<br /> kiểm soát và thanh toán bệnh lao.<br /> Vì vậy chúng tôi tiến hành đề tài nhằm mục tiêu Đánh giá các tác dụng không<br /> mong muốn của thuốc chống lao và mối liên quan của một số đặc điểm lâm sàng, X<br /> quang với kết quả xét nghiệm AFB đờm ở bệnh nhân lao phổi mới AFB (+) sau 2 tháng<br /> điều trị tấn công<br /> ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP chưa được điều trị đặc hiệu lao hoặc điều<br /> NGHIÊN CỨU trị lao nhưng chưa quá một tháng.<br /> <br /> 1. Đối tượng nghiên cứu * Tiêu chuẩn loại trừ:<br /> <br /> Nghiên cứu trên 78 bệnh nhân lao - Các thể lao phổi không phải lao<br /> phổi mới AFB (+) được điều trị tại Trung phổi mới.<br /> tâm y tế quận Tân Bình Tp. HCM, thời - Có các bệnh kết hợp nặng khác<br /> gian từ tháng 5/2017 đến tháng 5/2018. như viêm gan B hoạt động, xơ gan, suy hô<br /> - Chọn những bệnh nhân được hấp, suy tim nặng, suy thận nặng.<br /> chẩn đoán lao phổi mới AFB đờm (+). - Bệnh nhân có thai hoặc đang cho<br /> * Tiêu chuẩn chẩn đoán lao phổi con bú, bệnh nhân trẻ em < 18 tuổi.<br /> AFB (+) [6]: 2. Phương pháp nghiên cứu:<br /> - Xét nghiệm đờm trực tiếp có 2 Nghiên cứu mô tả tiến cứu cắt<br /> tiêu bản AFB (+) từ 2 mẫu đờm khác nhau. ngang, kết hợp theo dõi dọc.<br /> - Xét nghiệm đờm trực tiếp có một KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ BÀN<br /> tiêu bản AFB (+) và hình ảnh tổn thương LUẬN<br /> trên phim X quang phổi phù hợp lao.<br /> 1. Đặc điểm chung của đối tượng<br /> - Xét nghiệm đờm trực tiếp 1 tiêu nghiên cứu:<br /> bản AFB (+) và nuôi cấy dương tính.<br /> - Độ tuổi trung bình của nhóm<br /> * Tiêu chuẩn chẩn đoán lao phổi nghiên cứu là 41,4, phân bố chủ yếu trong<br /> mới [38]: lao phổi lần đầu tiên phát hiện, 2 nhóm dưới 30 tuổi (32,0%) và từ 40 - 50<br /> <br /> 78<br />  CÔNG TRÌNH NGHIÊN CỨU KHOA HỌC<br /> <br /> tuổi (20,5%). Phù hợp với KQNC (Nguyễn lá,… ở nam giới gặp nhiều hơn nữ giới.<br /> Tuyết Phong – 2008, Đặng Đình Hiến – - Trong số BN nghiên cứu phần<br /> 2010, Trần Anh Huy – 2017). lớn là thể trạng trung bình và hơi gầy,<br /> - Nam giới chiếm tỷ lệ cao 79,5%, không có BN lao nào béo phì trong nghiên<br /> nữ giới chiếm tỷ lệ thấp hơn 20,5%. Kết cứu. Tương tự kết quả của Đặng Đình Hiến<br /> quả nghiên cứu tương tự với một số tác (2010), Thân Minh Khương (2016), điều<br /> giả khác, có thể là do nam giới gánh vác này có thể liên quan đến điều kiện kinh tế<br /> những công việc nặng nhọc, lối sống với xã hội.<br /> những thói quen như uống rượu, hút thuốc<br /> Bảng 1. Đặc điểm triệu chứng toàn thân<br /> Triệu chứng lâm sàng Số lượng n=78 Tỷ lệ %<br /> Sốt 58 74,4<br /> Mệt mỏi 74 94,9<br /> Ra mồ hôi trộm 45 57,7<br /> Chán ăn 66 84,6<br /> Gầy sút cân 58 74,4<br /> Triệu chứng toàn thân gặp với tỷ gặp tỷ lệ tương đương nhau 74,4%. Tương<br /> lệ khá cao và phong phú như mệt mỏi gặp tự nghiên cứu của Trần Anh Huy (2017),<br /> nhiều nhất với 94,8%, tiếp đến là chán ăn mệt mỏi 96,30%, Anton.P và cs (2013), sốt<br /> 84,6%; triệu chứng sốt nhẹ, gầy sút cân 70%.<br /> Bảng 2. Đặc điểm triệu chứng cơ năng thực thể<br /> Triệu chứng lâm sàng Số lượng n=78 Tỷ lệ %<br /> Ho kéo dài 77 98,7<br /> Ho ra máu 6 7,8<br /> Khó thở 13 16,7<br /> Đau ngực 18 23,1<br /> Hội chứng đông đặc 34 43,6<br /> Hội chứng hang 10 12,8<br /> Trong nghiên cứu chúng tôi gặp của Nguyễn Thị Hậu (2015), ho 100%,<br /> chủ yếu là ho, ho ra máu chỉ gặp 7,8, HC hội chứng đông đặc 52,4%, Fishman.AP<br /> đông đặc: 34 BN, (43,6%). HC hang: 10 (2015), ho 91-95%. Kết quả nghiên cứu<br /> BN (12,8%). Đau ngực, khó thở ít gặp hơn của chúng tôi ít Trần Anh Huy (2017) khó<br /> lần lượt là 23,1% và 16,7%. Tương tự NC thở 35,19%; đau ngực 59,26%), Fuge.TG<br /> <br /> 79<br /> TẠP CHÍ Y DƯỢC THỰC HÀNH 175 - SỐ 15 - 9/2018<br /> <br /> và cs 2016 (khó thở 63,5 - 70,4%).<br /> 2. Tác dụng không mong muốn của thuốc và mối liên quan một số đặc điểm<br /> lâm sàng và X quang và kết quả điều trị<br /> Bảng 3. Tỷ lệ bệnh nhân có biểu hiện tác dụng không mong muốn của thuốc<br /> Biểu hiện Thời kỳ đầu điều trị Sau 2 tháng điều trị<br /> p<br /> độc thuốc n=78 % n=78 %<br /> Có biểu hiện 50 64,1 28 35,9<br /> 0,046<br /> Không có 28 35,9 50 64,1<br /> Có 64,1% bệnh nhân bị ảnh hưởng thấy dấu hiệu mệt mỏi có sự thay đổi có ý<br /> bởi tác dụng phụ của thuốc trên lâm sàng nghĩa từ 43.6% xuống còn 1.3%, p0,05. Đặng Đình Hiến (2010)<br /> , sau 2 tháng điều trị tấn công, các triệu nghiên cứu trên 45 bệnh nhân lao phổi mới<br /> chứng được cải thiện đáng kể, từ 64,1% AFB (+) cũng cho kết quả tương tự.<br /> xuống còn 35,9%, trong đó chúng tôi chỉ<br /> Bảng 4. Mối liên quan giữa triệu chứng lâm sàng với đặc điểm tổn thương hang<br /> trên X quang phổi sau 2 tháng điều trị<br /> Có hang Không có hang<br /> Triệu chứng lâm sàng (n=42) (n=36) p<br /> n % n %<br /> Ho 42 100,0 35 97,2 0,462<br /> Đau ngực 6 14,3 12 33,3 0,047<br /> Khó thở 2 4,8 11 30,6 0,002<br /> Hội chứng đông đặc 22 52,4 12 33,3 0,091<br /> Hội chứng hang 10 23,8 0 0 0,001<br /> Triệu chứng đau ngực có ở không có hang, khác biệt có ý nghĩa, p<br /> 14,3% bệnh nhân có tổn thương hang < 0,05. Hội chứng hang ở nhóm bệnh<br /> và 33,3% bệnh nhân không có tổn nhân lao phổi có hang trên X quang là<br /> thương hang, khác biệt có ý nghĩa, p < 10/42 bệnh nhân (23,81%). Trần Anh<br /> 0,05. Triệu chứng khó thở có ở 4,8% Huy (2017) nghiên cứu 43 BN lao phổi<br /> bệnh nhân có tổn thương hang trên X mới có hang trên phim X quang cũng<br /> quang phổi và có ở 30,6% bệnh nhân cho kết quả tương tự, hội chứng hang<br /> <br /> 80<br />  CÔNG TRÌNH NGHIÊN CỨU KHOA HỌC<br /> <br /> chỉ gặp11,62%/43 BN lao phổi mới có có tổn thương hang trên phim nhưng<br /> hang trên phim X quang. Điều này có không phải trên lâm sàng lúc nào cũng<br /> nghĩa có nhiều trường hợp bệnh nhân phát hiện được hội chứng hang.<br /> Bảng 5. Mối liên quan giữa triệu chứng toàn thân với mức độ tổn thương trên<br /> X quang phổi chuẩn sau 2 tháng điều trị<br /> Hình ảnh Mức độ hẹp Mức độ vừa Mức độ rộng<br /> XQ n=54 n=15 n=9 p<br /> Lâm sàng n % n % n %<br /> Sốt 37 68,5 14 93,3 7 77,8 0,154<br /> Mệt mỏi 50 92,6 15 100 9 100 0,739<br /> Ra mồ hôi trộm 28 51,9 11 73,3 6 66,7 0,291<br /> Gầy sút cân 36 66,7 15 100,0 7 77,8 0,018<br /> Ở những BN tổn thương diện vừa diện tổn thương vừa và hẹp, tuy nhiên sự<br /> có triệu chứng gầy sút cân là 100%, diện khác biệt là không có ý nghĩa thống kê (p ><br /> hẹp và diện rộng gầy sút cân là tương 0,05). Các triệu chứng lâm sàng nói chung<br /> đương (66, 7% và 77,8%), khác biệt có ý và các triệu chứng toàn thân nói riêng ở<br /> nghĩa, p 0,05. Nghiên cứu của xét nghiệm AFB dương tính nhiều hơn ở<br /> chúng tôi khác với nghiên cứu của Đặng nhóm lao phổi có xét nghiệm AFB đờm<br /> Đình Hiến (2010), tác giả nghiên cứu khi âm tính, sự khác biệt có ý nghĩa thống kê<br /> so sánh các triệu chứng lâm sàng giữa hai (p < 0,05) [43].<br /> nhóm lao phổi AFB dương tính và nhóm<br /> Bảng 7. Liên quan giữa tổn thương hang trên X quang với AFB đờm sau 2 tháng<br /> điều trị<br /> Hình ảnh XQ Có hang Không có hang<br /> p<br /> AFB n=42 n=36<br /> n % n %<br /> AFB 3(+) 10 23,8 4 11,1<br /> AFB 2(+) 10 23,8 4 11,1<br /> 0,120<br /> AFB 1(+) 16 38,1 18 50,0<br /> AFB < 1(+) 6 14,3 10 27,8<br /> Số bệnh nhân có tổn thương hang nghiên cứu (p > 0,05). Có thể do cỡ mẫu<br /> trên X quang phổi giảm theo mức độ dương của chúng tôi chưa đủ để thống kê có ý<br /> tính của AFB đờm, cụ thể kết quả xét nghĩa. Nghiên cứu của chúng tôi khác với<br /> nghiệm đờm có 14 bệnh nhân có AFB đờm Trần Anh Huy (2017), khảo sát mối liên<br /> dương tính 3+ có 10 bệnh nhân (23,81%) quan giữa mức độ AFB đờm dương tính<br /> có tổn thương hang trên X quang phổi; 14 với tổn thương hang trên phim X quang<br /> bệnh nhân có AFB đờm dương tính 2+, có phổi ở 76 bệnh nhân lao phổi AFB (+)<br /> 10 bệnh nhân (23,8%) có hang trên phim mới cho thấy số lượng hang có liên quan<br /> X quang; 34 bệnh nhân xét nghiệm AFB tới mức độ AFB dương tính. Những bệnh<br /> dương tính 1+, có 16 bệnh nhân (38,1%) nhân có hang đường kính nhỏ hơn 4cm<br /> có hang trên X quang phổi, 16 bệnh nhân trên phim X quang phổi chủ yếu gặp nhiều<br /> có xét nghiệm AFB dương tính < 1+, có bệnh nhân có AFB dương tính 1+, ngược<br /> 6 bệnh nhân (14,3%). Như vậy giữa các lại những bệnh nhân có đường kính hang<br /> mức độ AFB dương tính chúng tôi không trên phim X quang lớn hơn 4cm gặp nhiều<br /> thấy có sự khác biệt về tổn thương hang ở bệnh nhân có mức độ AFB dương tính<br /> trên phim X quang phổi ở các bệnh nhân 2+ và 3+.<br /> <br /> <br /> 82<br />  CÔNG TRÌNH NGHIÊN CỨU KHOA HỌC<br /> <br /> Bảng 8. Mối liên quan giữa diện tổn thương trên X quang với AFB đờm sau 2<br /> tháng điều trị<br /> X quang Mức độ hẹp Mức độ vừa Mức độ rộng<br /> n=54 n=15 n=9 p<br /> AFB n % n % n %<br /> AFB 3(+) 6 11,1 5 33,3 3 33,3<br /> AFB 2(+) 12 22,2 0 0 2 22,2<br /> 0.079<br /> AFB 1(+) 27 50,0 5 33,3 2 22,2<br /> AFB <br /> diện hẹp gặp số bệnh nhân có AFB dương 0,05). Trần Anh Huy (2017) tìm hiểu mối<br /> tính 1+ nhiều hơn số bệnh nhân có AFB liên quan giữa mức độ AFB dương tính với<br /> dương tính 2+, 3+ (50,0% lần lượt so với mức độ tổn thương trên phim chụp cắt lớp<br /> 22,22%, 11,11%, 16,66%), khác biệt không vi tính ngực cho thấy mức độ AFB dương<br /> có ý nghĩa thống kê (p > 0,05). Ở những tính 1+ gặp nhiều ở mức độ tổn thương<br /> bệnh nhân có diện tổn thương vừa và rộng hẹp, mức độ AFB dương tính 2+, 3+ lại<br /> chúng tôi gặp số lượng bệnh nhân có AFB gặp nhiều ở mức độ tổn thương rộng, tuy<br /> dương tính < 1+, 1+, 2+, 3+ tương đương nhiên khác biệt không có ý nghĩa thống kê<br /> nhau, không có sự khác biệt giữa mức độ với p > 0,05.<br /> tổn thương vừa và rộng trên phim X quang<br /> Bảng 9. Mối liên quan giữa mức độ tổn thương trên X quang với cải thiện triệu<br /> chứng lâm sàng sau 2 tháng điều trị<br /> X quang Mức độ hẹp Mức độ vừa Mức độ rộng<br /> n=54 n=15 n=9 p<br /> Lâm sàng n % n % n %<br /> Hết sốt 53 86,9 5 100,0 1 50,0 0,349<br /> Hết ho 45 73,8 5 100,0 4 50,0 0,241<br /> Hết khó thở 60 98,4 5 100,0 2 100,0 1<br /> Hết đau ngực 60 98,4 5 100,0 2 100,0 1<br /> Nghiên cứu chưa tìm thấy sự khác mong muốn của thuốc<br /> biệt có ý nghĩa thống kê giữa mức độ tổn - Các biểu hiện tác dụng không<br /> thương trên X quang với sự cải thiện triệu mong muốn của thuốc chống lao sau 2<br /> chứng lâm sàng sau 2 tháng điều trị với p tháng điều trị được cải thiện rất tốt: thời<br /> > 0,05. kỳ đầu điều trị có 64,1% bệnh nhân có<br /> KẾT LUẬN biểu hiện tác dụng không mong muốn, sau<br /> * Biểu hiện các tác dụng không điều trị 2 tháng chỉ còn 35,9% bệnh nhân,<br /> <br /> 83<br /> TẠP CHÍ Y DƯỢC THỰC HÀNH 175 - SỐ 15 - 9/2018<br /> <br /> khác biệt có ý nghĩa (p < 0,05). Các tác 2. Bộ Y tế (2009), Hướng dẫn<br /> dụng phụ hay gặp nhiều nhất là mệt mỏi chẩn đoán, điều trị và phòng bệnh lao, Bộ Y tế.<br /> (43,6%), sau 2 tháng điều trị chỉ còn 1,3%. 3. Chương trình chống lao quốc<br /> * Mối liên quan giữa đặc điểm gia (2016), Báo cáo tổng kết Hoạt động trình<br /> lâm sàng với X quang phổi và AFB đờm: chống lao năm 2015 và phương hướng hoạt<br /> động năm 2016, Bộ Y tế.<br /> - Có mối liên quan giữa triệu<br /> chứng lâm sàng đau ngực, khó thở, hội 4. Hopewell.PC, Maeda. MK,<br /> chứng hang với tính chất tổn thương, mức Ernst JD (2016), “Tuerculosis”, Murray and<br /> độ tổn thương trên X quang ngực, những Nadel’ Textbook of Respiratory Medicine, 6th<br /> bệnh nhân có tổn thương hang trên phim ed ELSEVIER Saunders, Philadelphia, pp.<br /> có tỷ lệ đau ngực chiếm 14,2%; khó thở 593- 628.<br /> chiếm tỷ lệ 26,19%. Nghe phổi phát hiện 5. Nguyễn Tuyết Phong (2008),<br /> hội chứng hang trên bệnh nhân có tổn Đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng và tình hình<br /> thương hang trên phim là 23,81%. chẩn đoán lao phổi tại bệnh viện lao và bệnh<br /> - Các triệu chứng ho, hội chứng phổi tỉnh Hà Giang, Luận văn thạc sĩ y học,<br /> đông đặc ở những bệnh nhân có hang và Học viện Quân Y, Hà Nội.<br /> không có hang trên X quang không có sự 6. Đặng Đình Hiến (2010), Nghiên<br /> khác biệt có ý nghĩa thống kê. Tất cả bệnh cứu đáp ứng điều trị của phác đồ 2SHRZ/6HE<br /> nhân có tổn thương diện vừa trên phim X giai đoạn tấn công trong lao phổi mới tại bệnh<br /> quang đều gầy sút cân. viện lao và bệnh phổi Bắc Ninh, Luận văn thạc<br /> - Chưa thấy sự khác biệt có ý sĩ y học, Học viện Quân y, Hà Nội.<br /> nghĩa thống kê giữa các triệu chứng lâm 7. Nguyễn Thị Hậu (2015),<br /> sàng như ho, sốt, gầy sút cân, hội chứng Nghiên cứu lâm sàng, cận lâm sàng, tỷ lệ kháng<br /> hang với mức độ AFB đờm (+) cũng như thuốc và kết quả điều trị tấn công ở bệnh nhân<br /> mối liên quan giữa hình ảnh tổn thương lao phổi tái phát, Luận văn thạc sĩ y học, Học<br /> hang trên phim với mức độ AFB đờm (+) viện Quân Y, Hà Nội.<br /> vào thời điểm trước điều trị.<br /> 8. Trần Anh Huy (2017), Nghiên<br /> - Sau 2 tháng điều trị nhóm các cứu đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng, chụp cắt<br /> bệnh nhân nghiên cứu cũng không thấy sự lớp vi tính ngực ở bệnh nhân lao phổi mới AFB<br /> khác biệt có ý nghĩa thống kê giữa mức độ dương tính và lao phổi tái phát, Luận văn thạc<br /> tổn thương trên phim X quang phổi với sự sĩ y học, Học viện Quân y, Tp. Hồ Chí Minh.<br /> cải thiện các triệu chứng lâm sàng.<br /> 9. Thân Minh Khương (2016),<br /> TÀI LIỆU THAM KHẢO Nghiên cứu đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng,<br /> 1. Chesnutt M.S, Prendergast T.J kháng rifampicin ở bệnh nhân lao phổi tái phát<br /> (2016), “Pulmonary tuberculosis”, Pulmonary và thất bại điều trị tại Bắc Giang, Luận văn thạc<br /> disorders, Current Medical Diagnosis and sĩ y học, Học viện Quân y, Hà Nội.<br /> Treatment, Ed by Papadakis M.A, McGraw –<br /> Hill, New York, pp. 242– 279.<br /> <br /> <br /> 84<br />