Nghiên cứu chất lượng nước thải sinh hoạt tại 10 trại giam thuộc Bộ Công an từ 8-2011 đến 7-2012

Chia sẻ: Ni Ni | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:6

Thêm vào BST

Báo xấu

40
lượt xem 0
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục tiêu nghiên cứu của bài viết nhằm đánh giá chất lượng nguồn nước thải sinh hoạt tại các trại giam trước khi xả thải vào môi trường và tham mưu cho các cấp lãnh đạo trong việc tổ chức, quản lý và xử lý nguồn nước thải này.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Nghiên cứu chất lượng nước thải sinh hoạt tại 10 trại giam thuộc Bộ Công an từ 8-2011 đến 7-2012

TẠP CHÍ Y - DƢỢC HỌC QUÂN SỰ SỐ 4-2014 NGHIÊN CỨU CHẤT LƢỢNG NƢỚC THẢI SINH HOẠT TẠI 10 TRẠI GIAM THUỘC BỘ CÔNG AN TỪ 8 - 2011 ĐẾN 7 - 2012 Nguyễn Xuân Thủy*; Nghiêm Thị Minh Châu** TãM T¾T Nghiên cứu chất lượng nước thải sinh hoạt (NTSH) tại 10 trại giam thuộc Bộ Công an từ tháng 8 - 2011 đến 7 - 2012, chúng tôi rút ra một số kết luận: NTSH tại 10 trại giam thuộc Bộ Công an trước khi xả thải vào môi trường vượt quy định xả thải 8/30 mẫu (26,67%) đối với sunfua; 23/30 mẫu (76,67%) đối với amoni; 8/30 mẫu (26,67%) đối với phosphat; 30/30 mẫu (100%) đối với Coliform. Các chỉ số nghiên cứu khác đạt tiêu chuẩn cho phép. * Từ khóa: Nước thải sinh hoạt; Chất lượng; Trại giam. RESEARCH on DOMESTIC WASTEWATER QUALITY AT 10 PRISONS of THE MINISTRY OF PUBLIC SECURITY from 8 - 2011 to 7 - 2012 Summary Research domestic wastewater quality at 10 prisons from the Ministry of Public Security from 8 2011 to 7 - 2012, we had the following conclusions: Domestic wastewater at 10 prisons prior to discharge into the environment were over than specified discharge 8/30 samples (26.67%) for sulfur; 23/30 samples (76.67%) for ammonium; 8/30 samples (26.67%) for phosphate; 30/30 samples (100%) for Coliform. The only other studies standards allow. * Key words: Domestic wastewater; Quality; Prison. ĐẶT VẤN ĐỀ môi trường, từ đó có những biện pháp đảm bảo vệ sinh môi trường. Ô nhiễm nước là một trong nhiều nguyên nhân gây giảm chất lượng môi trường sống. Môi trường sinh hoạt của phạm nhân trong trại giam có đặc điểm riêng khác môi trường dân sinh. Cho đến nay, chưa có nghiên cứu nào về chất lượng của nguồn NTSH tại các trại giam. Do vậy, cần có những đánh giá về chất lượng NTSH tại đây trước khi xả thải vào Xuất phát từ tình hình trên, chúng tôi tiến hành nghiên cứu này nhằm: Đánh giá đánh giá chất lượng nguồn NTSH tại các trại giam trước khi xả thảỉ vào môi trường và tham mưu cho các cấp lãnh đạo trong việc tổ chức, quản lý và xử lý nguồn nước thải này. * Bộ Công an ** Bệnh viện Quân y 103 Người phản hồi (Corresponding): Nghiêm Thị Minh Châu (chaunghiemminha7@gmail.com) Ngày nhận bài: 16/01/2014; Ngày phản biện đánh giá bài báo: 05/04/2014 Ngày bài báo được đăng: 08/04/2014 64 TẠP CHÍ Y - DƢỢC HỌC QUÂN SỰ SỐ 4-2014 ĐỐI TƢỢNG, PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 1. Đối tƣợng nghiên cứu. * Xử lý số liệu: theo phương pháp thống kê y học, áp dụng các thuật toán: test X2, t-student. Nước thải sinh hoạt lấy tại điểm cuối hệ thống dẫn NTSH trước khi đổ ra môi trường của 30 phân trại thuộc 10 trại giam Bộ Công an trên toàn quốc. 1. Một số đặc điểm của hệ thống NTSH tại các trại giam. - Thời gian nghiên cứu: từ tháng 8 - 2011 đến 7 - 2012. Bảng 1: Lượng nước thải và hệ thống dẫn NTSH. 2. Phƣơng pháp nghiên cứu. * Thiết kế nghiên cứu: nghiên cứu dọc, mô tả. C mẫu và chọn mẫu: - Cỡ mẫu nghiên cứu: cỡ mẫu thuận tiện. - Chọn mẫu nghiên cứu: lựa chọn các trại giam, bảo đảm đại diện ở cả ba miền Bắc, Trung, Nam. Lựa chọn các trại có quy mô hoạt động và số lượng phạm nhân tương đồng nhau. Các chỉ số nghiên cứu: Một số yếu tố vật lý, hóa học và vi sinh trong NTSH tại 10 trại giam của Bộ Công an. Các chỉ số nghiên cứu thu được sẽ được so sánh với Quy chuẩn kỹ thuật Quốc gia năm 2008 về qui định xả thải (QĐXT) (QCVN 14: 2008/BTNMT) [4]. Phương pháp và kỹ thuật thu thập thông tin: - Lấy 500 ml nước thải vào thời điểm nước thải nhiều nhất trong ngày từ 16 18 giờ tại điểm cuối hệ thống dẫn NTSH trước khi đổ ra môi trường. Các mẫu nước thải được bảo quản lạnh và chuyển tới cơ sở xét nghiệm. Lấy mẫu đồng nhất tại cùng một vị trí quy ước, thời gian thu thập mẫu từ tháng 7 - 2011 đến 8 - 2012. - Phân tích các thành phần trong NTSH tại Viện Kỹ thuật hóa - Sinh và tài liệu nghiệp vụ, Bộ Công an. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ BÀN LUẬN Lượng nước thải (m3/ngày đêm/trại) X ± SD (n = 30) Min Max 99,7 ± 70,8 10 750 45 1800 25 1200 Chiều dài cống kín (m) 583,3 ± 395,3 Cống hở (m) 328,8 ± 281 Trung bình, lượng NTSH tại các phân trại giam đạt 100 m3/ngày đêm. Mức này thấp hơn so với mức sử dụng và thải nước trung bình của khu vực dân cư như Hà Nội và các thành phố lớn (xấp xỉ 150 lít/người/ngày đêm). Điều nổi bật trong công tác quản lý NTSH ở các phân trại là hầu hết đã có hệ thống ống dẫn nước thải, đa số được che kín, điều này rất có ý nghĩa trong công tác bảo vệ môi trường trong trại giam. Đây là ưu điểm vượt trội so với tình hình quản lý NTSH tại các khu đô thị với nhiều đoạn cống hở, nước thải không được che phủ gây ô nhiễm không khí, điển hình như sông Tô Lịch, sông Nhuệ... Bảng 2: Tình hình xử lý NTSH tại các trại giam. (n, %) 13 (43,33) Xử lý 17 nước thải (56,67%) Xử lý bằng clo Xử lý bằng vôi Bể lắng 8 0 5 66 TẠP CHÍ Y - DƢỢC HỌC QUÂN SỰ SỐ 4-2014 Đến thời điểm nghiên cứu, nhiều trại giam đã đầu tư hệ thống xử lý nước thải, tuy nhiên, vẫn chưa được đưa vào sử dụng triệt để. 8/30 phân trại xử lý bằng clo và 5/30 phân trại có xử lý bằng bể lắng đến nay, việc dùng clo và hợp chất của clo diệt khuẩn cho nước ở nước ta là phổ biến, vì hiệu quả cao và kinh tế. Dùng clo ở đây có hai tác dụng: chủ yếu để diệt khuẩn và oxy hóa tiếp tục các chất hữu cơ còn sót lại trong nước, làm cho nước sáng màu hơn, cải thiện mùi của nước khi chất hữu cơ chưa phân hủy hết. Ngoài ra, clo và hợp chất của clo còn oxy hóa, tách H2S ra khỏi nước thải. Hiện nay, sử dụng clo và hợp chất chứa clo hoạt tính là những chất oxy hóa thông dụng nhất. Tác dụng của clo lên tế bào sinh trưởng và bào tử của vi sinh vật không giống nhau: với các tế bào sinh trưởng, khả năng diệt khuẩn của clo mạnh hơn nhiều so với bào tử. Từ trước * Kết quả phân tích chất lượng NTSH tại các trại giam: Bảng 3: Độ pH. X ± SD (1) (n = 30) pH 6,7 ± 0,3 QĐXT QCVN(2) 6,5 - 8,5 p1-2 Min p > 0,05 6,2 Max 7,4 Số lượng % 0 Trong nghiên cứu này, tất cả các mẫu xét nghiệm đều có pH trong phạm vi 6,2 - 7,4, đạt QĐXT. Kết quả này tương đương với kết quả xét nghiệm nước từ cống thải của khu vực Thanh Liệt (từ 7,29 - 7,54) và tại nhiều con sông của Hà Nội (từ 7,20 - 7,87) [3]. Bảng 4: Lượng BOD, TSS, sulfua. X ± SD (1) (n = 30) QĐXT QCVN (2) p1-2 Min Max Số lượng % BOD (mg/l) 137,8 ± 121,8 30 - 50 p < 0,05 31 642 30/30 100 TSS (mg/l) 468,3 ± 165 50 - 100 p < 0,05 108 739 30/30 100 Sunfua (mg/l) 2,82 ± 2,17 1-4 p > 0,05 0,007 6,5 8 26,67 Chỉ tiêu BOD được sử dụng để tính gần đúng lượng oxy cần thiết oxy hóa các chất hữu cơ dễ phân hủy có trong nước thải; làm cơ sở tính toán kích thước công trình xử lý; xác định hiệu suất xử lý của một số quá trình; đánh giá chất lượng nước sau xử lý được phép thải vào nguồn nước. Kết quả của chúng tôi cho thấy, 100% mẫu NTSH tại các trại giam đều có lượng BOD vượt QĐXT: trung bình 137,8 mg/l, vượt 2 - 3 lần nồng độ cho phép, có mẫu còn vượt hơn 12 lần nồng độ QĐXT. Với TSS, toàn bộ mẫu NTSH đều có lượng TSS cao vượt ngưỡng cho phép: trung bình 468,3 ± 165 mg/l, cao nhất vượt tới 7 lần QĐXT theo quy định, tương tự khi định lượng chất rắn lơ lửng ở dạng huyền phù trong nước thải của sông Lừ (117 mg/l); sông Tô Lịch (152 mg/l) [1, 2]. Nồng độ sulfua trung bình trong mẫu NTSH nằm trong ngưỡng cho phép: trung bình 2,82 ± 2,17 mg/l, tuy nhiên, 8/30 mẫu 67 TẠP CHÍ Y - DƢỢC HỌC QUÂN SỰ SỐ 4-2014 có nồng độ vượt quá QĐXT với mẫu có nồng độ thấp nhất 0,007 và cao nhất Bảng 5: Lượng amoni, nitrat. X ± SD (1) (n = 30) 6,5 mg/l. QĐXT QCVN (2) p1-2 Min Max Số lượng Amoni (mg/l) 12,1 ± 3,5 5 - 10 p > 0,05 6 18,7 23 Nitrat (mg/l) 23,4 ± 6,4 30 - 50 p > 0,05 12,7 32,4 0 Hợp chất chứa nitơ có trong nước thải từ protein và các sản phẩm phân hủy của protein: amoni, nitrat, nirit. Chúng có vai trò quan trọng trong hệ sinh thái nước. Tỷ lệ giữa hàm lượng BOD, N và P ảnh hưởng đến sự hình thành và khả năng oxy hóa của bùn hoạt tính. Trong nghiên cứu này, lượng amoni cao vượt ngưỡng cho phép ở 23/30 mẫu xét nghiệm, cao hơn QĐXT (10 mg/l) với nồng độ trung bình 12,1 ± 3,5 mg/l; mẫu thấp nhất 6 mg/l và cao nhất 18,7 mg/l. % Nitrat là sản phẩm cuối cùng của sự phân hủy chất chứa nitơ có trong chất thải của người và động vật. Trong các mẫu thử, lượng nitrat đều nằm trong phạm vi cho phép với nồng độ trung bình 23,4 ± 6,4 mg/l. Như vậy, có thể nhận thấy hợp chất chứa nito trong NTSH vẫn đang trong quá trình chuyển đổi tới nitrat, vì nồng độ amoni cao hơn quy định, trong khi lượng nitrat lại thấp hơn quy định. Bảng 6: Lượng dầu mỡ động, thực vật; tổng các chất hoạt động bề mặt và phosphor. X ± SD (1) (n = 30) QĐXT QCVN(2) p1-2 Min Max n Dầu mỡ động, thực vật (mg/l) 6,18 ± 1,54 10 - 20 p > 0,05 3,4 9,2 0 Tổng các chất hoạt động bề mặt (mg/l) 6 ± 0,99 5 - 10 p > 0,05 3,6 7,8 0 8,76 ± 3,81 6 - 10 p > 0,05 4,3 16,8 8 Phosphor (mg/l) Lượng dầu mỡ động, thực vật trong NTSH cho thấy 100% mẫu xét nghiệm có nồng độ ở mức cho phép: trung bình 6,18 ± 1,54 mg/l. Do đặc thù sinh hoạt trong trại giam khác với đời sống thường nhật của các khu dân cư, nên lượng dầu mỡ động, thực vật trong NTSH trại giam thấp. Tương tự, kết quả phân tích tổng các chất hoạt động bề mặt trong NTSH % 26,67 thấy 100% mẫu xét nghiệm có nồng độ dưới ngưỡng cho phép: trung bình 6 ± 0,99 mg/l. 8/30 mẫu (26,67%) có nồng độ phosphor vượt ngưỡng cho phép, trung bình 8,76 ± 3,81 mg/l; thấp nhất 4,3 mg/l và cao nhất 16,8 mg/l. Phosphor tồn tại trong nước với các dạng H2PO4-, HPO 4-2, PO4-3, các polyphosphate như Na3(PO3)6 và phosphor 67 TẠP CHÍ Y - DƢỢC HỌC QUÂN SỰ SỐ 4-2014 hữu cơ. Đây là một trong những nguồn tổng số để xác định tỷ số BOD:N:P nhằm gây ô nhiễm. Trong nước thải, người ta chọn kỹ thuật tạo bùn hoạt thích hợp cho thường xác định hàm lượng phosphor quá trình xử lý. Bảng 7: Tổng Coliform trong nước thải sinh hoạt tại các trại giam. QĐXT Coliform (MPN /dl) SH Min 6.400 Max 6 x 10 QCVN 6 3.000 - 5.000 Số lượng % 30/30 100 Trong nghiên cứu này, tổng Coliform trong các mẫu NTSH đều vượt ngưỡng cho phép, có nhiều mẫu vượt nhiều lần cho phép (6 × 106 MPN/dl). Điều này phản ánh mức độ và nguy cơ gây ô nhiễm vi sinh vật của NTSH tại đây. Nguy cơ lây nhiễm vi sinh vật rất cao trong NTSH nếu không được xử lý, đây có thể là nguồn phát tán mầm bệnh trong môi trường trại giam. KẾT LUẬN TÀI LIỆU THAM KHẢO Nghiên cứu chất lượng NTSH tại 10 trại giam thuộc Bộ Công an từ tháng 8 - 2011 đến 7 - 2012, chúng tôi rút ra một số kết luận: 1. Lê Thái Hà. Đánh giá hiện trạng chất lượng nước thải về vệ sinh hóa lý tại một số cơ sở sản xuất bia tại Hà Nội, đề xuất một số biện pháp bảo vệ môi trường. Hội nghị Khoa học Quốc tế về Y học lao động và vệ sinh môi trường lần 1. 2005. - So với Quy chuẩn Kỹ thuật Quốc gia năm 2008 về QĐXT (QCVN 14), NTSH tại 10 trại giam thuộc Bộ Công an trước khi xả thải vào môi trường vượt QĐXT 8/30 mẫu (26,67%) đối với sunfua; 23/30 mẫu (76,67%) đối với amoni; 8/30 mẫu (26,67%) đối với phosphor; 30/30 mẫu (100%) đối với Coliform. - Các chỉ số nghiên cứu khác đạt quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về QĐXT. 2. Trần Quang Toàn. Nghiên cứu hiệu quả xử lý nước thải của các ao nuôi cá bằng nước thải tại Thanh Trì, Hà Nội. Hội nghị Khoa học Quốc tế về Y học lao động và vệ sinh môi trường lần 1. 2005. 3. Phùng Thanh Vân. Đánh giá ô nhiễm môi trường do ảnh hưởng của nước thải công nghiệp. Viện Y học Lao động và Vệ sinh môi trường. 2007. 4. QCVN 14: 2008/BTNMT. 67