Nghiên cứu hiệu quả của liệu pháp châm tê trong nhổ răng

TẠP CHÊ KHOA HỌC, Âại học Huế, Số 15, 2003<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> PHỐI HỢP SỬ DỤNG LIPANTHYL TRONG ÂIỀU TRË <br /> TÀNG LIPID MÁU Ở HỘI CHỨNG THẬN HÆ<br />                                              Lã Vàn An, Nguyễn Hải Thủy, Võ Phụng<br /> Træờng Âại học Y khoa, Âại học Huế<br /> <br /> <br /> 1. ÂẶT VẤN ÂỀ<br /> Tàng lipid máu trong hội chứng thận hæ là thæờng gặp và luän ở mức nguy cå. <br /> Tàng lipid máu ngày càng âæợc hiểu rõ hån và có thể gáy nãn nhiều biến chứng nguy  <br /> hiểm nhæ xå vữa âộng mạch, gia tàng các biến chứng về  tim mạch, tàng nguy cå  <br /> nhiễm trùng và tàng mức âộ  tổn thæång xå hóa cầu thận có thể  âæa âến bệnh thận  <br /> giai âoạn cuối. Tàng lipid máu vừa là hậu quả của mất protein qua næớc tiểu, nhæng  <br /> vừa là nguyãn nhán làm tàng protein niệu, quá trçnh này tạo nãn một vòng xoắn bệnh  <br /> lý làm cho bệnh thận ngày càng nặng hån [3] [4], [5].<br /> Vç vậy trong âiều trë HCTH bằng các thuốc theo cå chế bệnh sinh, chúng ta có <br /> nãn sử  dụng các thuốc âiều trë hạ  lipid máu âể  làm giảm nguy cå các biến chứng  <br /> cũng nhæ có thể cải thiện âæợc quá trçnh bệnh lý hay khäng? âó là vấn âề âặt ra cho  <br /> các thầy thuốc lám sàng trong quá trçnh âiều trë bệnh nhán bë hội chứng thận hæ. <br /> Xuất phát từ vấn âề trãn chúng täi tiến hành nghiãn cứu âề tài nhằm:<br /> ­ Nhận xét sự  thay âổi lipid máu của nhóm có sử  dụng lipanthyl và nhóm  <br /> khäng sử dụng lpanthyl. <br /> ­ Mối tæång quan giữa lipid máu với protein niệu cũng nhæ âáp  ứng lám <br /> sàng của 2 nhóm bệnh nhán.<br /> 2. ÂỐI TÆỢNG VÀ PHÆÅNG PHÁP NGHIÃN CỨU<br /> 2.1. Âối tæợng:<br /> Chúng täi chọn ngẫu nhiãn những bệnh nhán bë HCTH tái phát, nhập viện tại <br /> khoa nội thận bệnh viện Trung æång Huế  từ  tháng 2/1997 âến tháng 5 nàm 2001. <br /> Tuổi từ 16 trở lãn âæợc chẩn âoán HCTH theo tiãu chuẩn của Âặng Vàn Chung [1]. <br /> 2.2. Phæång pháp nghiãn cứu: <br /> Theo phæång pháp mä tả và thực nghiệm, chúng täi tiến hành nhæ sau:<br /> ­ Lập hồ  så theo dõi và thàm khám có chủ  âënh ngay từ  âầu với tất cả  những <br /> bệnh nhán âæợc chọn.<br /> ­ Tiãu chuẩn loại trừ: Chúng täi loại bỏ  những bệnh nhán HCTH có kèm theo  <br /> một trong các bệnh nhæ: rối loạn nội tiết: suy giáp, âái âæờng v.v; tàng huyết áp; suy <br /> 7<br /> thận; suy gan; tắc mật; lupus ban âỏ; vảy nến và âang sử  dụng hormon ngừa thai,  <br /> prednisolon hay các thuốc ức chế miễn dëch. <br /> ­  Âënh læợng protein niệu bằng phæång pháp so âộ âục.<br /> ­   Âo   nồng   âộ   cholesterol   toàn   phần   (CT),   triglycerit   (TG),   high   density  <br /> lipoprotein   (HDL)   và   low   density   lipoprotein   (LDL)   trãn   máy   phán   têch   tự   âộng  <br /> 704 ­ Hitachi tại bệnh viện Trung æång Huế.<br /> + CT theo phæång pháp: CHOP ­ PAP ­ bçnh thæờng   5,2mmol/l<br /> + TG theo phæång pháp: GPO ­ PAP ­ bçnh thæờng  0,9mmol/l<br /> + LDL âæợc tênh theo cäng thức của Friedenald và cs:<br /> TG<br />    LDL = CT ­ (HDL +  ) , bçnh thæờng   2,6mmol/l<br /> 2,5<br /> ­ Mỗi bệnh nhán chúng täi làm 3 lần xét nghiệm:<br /> Lần 1 træớc khi âiều trë, lần thứ 2 sau 2 tuần và lần thứ 3 sau 4 tuần âiều trë. <br /> ­  Cách tiến hành nghiãn cứu: chúng täi chia 2 nhóm:<br /> + Nhóm 1 (nhóm chứng) gồm 30 bệnh nhán: <br /> ­ Prednisolon liều 1 mg/kg/trọng læợng/ngày. <br /> + Nhóm 2 (nhóm nghiãn cứu) gồm 30 bệnh nhán: <br /> ­ Prednisolon liều 1 mg/kg/trọng læợng/ngày<br /> ­ Lipanthyl liều 300 mg/ngày, uống thuốc một lần vào bữa àn tối. <br /> * Thời gian âiều trë cả 2 nhóm là 4 tuần.   <br /> * Âánh giá kết quả của 2 nhóm về lám sàng, xét nghiệm sau 2 và 4 tuần âiều  <br /> trë. <br /> 3. KẾT QUẢ NGHIÃN CỨU<br /> Với cách chọn bệnh nhæ trãn nghiãn cứu của chúng täi gồm:<br /> ­ Nhóm chứng 30 bệnh nhán (20 nam và 10 nữ)<br /> ­ Nhóm nghiãn cứu 30 bệnh nhán (21 nam và 9 nữ)<br /> Nhận xét: tỷ lệ giữa nam và nữ của nhóm chứng và nhóm nghiãn cứu khäng có  <br /> gç khác biệt âáng kể.<br /> 3.1. Cån âau bụng cấp trong HCTH<br /> Bảng 1: Tỷ lệ cån âau bụng cấp giữa 2 nhóm<br /> <br /> Nhóm Số læợng Âau bụng Tỷ lệ %<br /> Nhóm chứng 30 6 20 %<br /> Nhóm nghiãn cứu 30 0 0,0 %<br /> Nhận xét: nhóm sử dụng lipanthyl khäng thấy xuất hiện cån âau bụng, trong khi <br /> âó nhóm khäng sử dụng cån âau bụng cấp chiếm tỷ lệ 20% (6 træờng hợp). <br /> 3.2. Bilan lipid máu:<br /> Bảng 2: Nồng âộ  lipid máu diễn biến trong quá trçnh âiều trë<br /> 8<br />         Loại        <br /> CT TG HDL LDL<br /> Thời gian<br /> Nhóm Chứng NC Chứng NC Chứng NC Chứng NC<br /> Træớc âiều  18,6 18,9 6,3 6,2 0,95 0,91 14,7 15,2<br /> trë<br /> Sau 2 tuần 14,6 10,8 4,2 3,7 1,25 1,37 11,6 8,7<br /> Sau 4 tuần 10,2 5, 8 2,7  2,6 1,38 2,13 8,5 4,3<br /> <br /> <br /> 20<br /> 18<br /> 16<br /> 14<br /> 12 Træåïc ÂT<br /> 10 2 Tuáö<br /> n<br /> 8 4 Tuáö<br /> n<br /> 6<br /> 4<br /> 2<br /> 0<br /> CT TG HDL LDL<br /> <br /> Biểu âồ thay âổi lipid máu trong quá trçnh âiều trë HCTH<br /> Nhận xét:<br /> * Træớc âiều trë: chúng täi nhận thấy khäng có sự  khác biệt có ý nghéa giữa  <br /> nhóm chứng và nhóm nghiãn cứu về nồng âộ các chất.<br /> * Sau 2 tuần: chúng täi nhận thấy CT, TG, LDL của nhóm có sử dụng lipanthyl  <br /> thç nồng âộ các chất giảm rõ hån so với nhóm khäng sử dụng lipanthyl.<br /> * Sau 4 tuần: chúng täi cũng có nhận xét tæång tự và hầu nhæ nồng âộ các chất  <br /> của nhóm có sử dụng phối hợp lipanthyl âã trở về giới hạn chấp nhận.<br /> Riãng HDL chúng täi nhận thấy sau 2 tuần âiều trë khäng có sự  khác biệt rõ  <br /> nhæng sau 4 tuần âiều trë có sự khác biệt so với nhóm khäng sử dụng.<br /> <br /> 3.3 Protein niệu:<br /> Bảng 3: Thay âổi protein niệu của 2 nhóm<br /> Diễn biến  Số Nồng âộ Tb <br /> Protein  Læợng træớc âiều  Sau 2 tuần Sau 4 tuần<br /> niệu NC trë<br /> 9<br />  Nhóm (n) gam/24h Ám tênh % Ám tênh %<br /> Nhóm chứng 30 10,59 3 10 21 69,9<br /> Nhóm NC 30 10,73 24 80 29 96,7<br /> <br /> Nhận xét: <br /> Protein niệu giảm dần theo thời gian âiều trë ở cả  2 nhóm, nhæng nhóm có sử <br /> dụng lipanthyl thç protein niệu giảm nhanh hån, cụ thể:<br /> ­ Sau 2 tuần: nhóm chứng chè có 10% ám tênh, trong khi âó nhóm có sử  dụng <br /> lipanthyl 80% protein niệu ám tênh.<br /> ­ Sau 4 tuần: nhóm chứng có 69,9% ám tênh, trong khi âó nhóm có sử  dụng  <br /> lipanthyl thç 96,7% protein niệu ám tênh.<br /> 4. BÀN LUẬN<br /> Wheeler ­ DC; Bernard ­ DB, Barjon ­ P cho rằng các rối loạn lipid máu có thể <br /> trở về bçnh thæờng khi âiều trë bçnh phục âæợc HCTH, một số tác giả khác cho rằng <br /> sự bçnh phục HCTH khäng làm bçnh thæờng âæợc rối loạn lipid máu. Tàng lipid máu  <br /> trong HCTH là do mất nhiều protein qua næớc tiểu, nhæng ngæợc lại tàng lipid máu <br /> lại làm tổn thæång thãm cầu thận góp phần làm tàng thãm protein niệu, quá trçnh này  <br /> tạo nãn vòng xoắn bệnh lý làm bệnh ngày càng nặng hån nếu khäng âæợc âiều trë <br /> âúng mức. Ở nhóm nghiãn cứu của chúng täi cho thấy:<br /> * Træớc âiều trë: nồng âộ CT và LDL của 2 nhóm tàng rất cao và ở mức nguy  <br /> cå ghi nhận là 100% bệnh nhán, TG ở mức nguy cå là 90% còn HDL ở mức nguy cå <br /> là 17% bệnh nhán. Âiều này phù hợp với nghiãn cứu của các tác giả trãn.<br /> * Sau 2 tuần âiều trë:<br /> ­ Âối với nhóm chứng nồng âộ  CT, LDL, TG tiếp tục giảm và HDL có xu <br /> hæớng gia tàng, nhæng khäng có sự khác biệt âáng kể so với træớc âiều trë.<br /> ­ Âối với nhóm có sử dụng lipanthyl thç nồng âộ  các chất trãn có sự thay âổi <br /> âáng kể, âặc biệt là CT, TG và LDL giảm từ 45 âến 60% so với ban âầu. <br /> Âối với protein niệu nhóm có sử dụng lipanthyl giảm rất nhanh, trong 2 tuần  <br /> âiều trë âã có 80% protein niệu ám tênh, trong khi âó nhóm khäng âiều trë phối hợp  <br /> với lipanthyl thç khả nàng protein niệu trở về ám tinh chậm hån chè chiếm 10%.<br /> * Sau 4 tuần âiều trë: nồng âộ CT, TG và LDL tiếp tục giảm âồng thời HDL <br /> tàng dần và có sự khác biệt rõ âối với 2 nhóm nghiãn cứu (p