intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Nghiên cứu khoa học 2013

Chia sẻ: Trương Nam | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:25

96
lượt xem
14
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Câu 1 : Tiêu chuẩn lựa chọn đề tài NCKH: 1. Tính xác đáng - Chủ đề NC cần được ưu tiên giải đáp một số câu hỏi như: Phạm vi của vấn đề? Ai mắc bệnh? Tính trầm trọng của vấn đề ở chỗ nào? Có cần thiết phải can thiệp vào vấn đề đó hay không? - Giải đáp thỏa đáng được 4 câu hỏi trên thì cho điểm để đánh giá mức độ xác đáng: 1-không, 2-xác đáng, 3-rất xác đáng

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Nghiên cứu khoa học 2013

  1. 2013 ĐẠI HỌC Y THÁI BÌNH [NGHIÊN CỨU KHOA HỌC] Bản đề cương bao gồm tổng số 34 câu hỏi và trả lời. Các câu trả lời đã cố gắng ngắn gọn nhằm cho người đọc thuận tiện tham khảo nhưng nhiều câu không thể tránh khỏi dài dòng. Trong bài có sử dụng tư liệu của giáo trình, Internet và vở ghi. Xin chân thành cảm ơn !!!
  2. Nghiên cứu khoa học 2013 Câu 1 : Tiêu chuẩn lựa chọn đề tài NCKH: 1. Tính xác đáng - Chủ đề NC cần được ưu tiên giải đáp một số câu hỏi như: Phạm vi của vấn đề? Ai mắc bệnh? Tính trầm trọng của vấn đề ở chỗ nào? Có cần thiết phải can thiệp vào vấn đề đó hay không? - Giải đáp thỏa đáng được 4 câu hỏi trên thì cho điểm để đánh giá mức độ xác đáng: 1-không, 2-xác đáng, 3-rất xác đáng 2. Tính lặp lại: - Phải biết vấn đề NC đã có ai NC chưa, ở đâu, điều kiện nào, kết quả đạt được... - Tiến hành cho điểm: 1-có sẵn thông tin một cách đầy đủ, 2-có một số thông tin nhưng phần lớn còn lu mờ, 3-không có sẵn những thông tin làm cơ sở giải quyết vấn đề 3. Tính khả thi: - Phải chú ý tới cơ sở vật chất, kỹ thuật, nguồn tài chính và lực lượng cán bộ khoa học có thể thực hiện đề tài - Thang điểm: 1-NC không thể khả thi dựa vào nguồn vốn sẵn có, 2-NC khả thi dựa vào nguồn vốn sẵn có, 3-NC rất khả thi dựa vào nguồn vốn sẵn có 4. Sự chấp nhận của chính quyền và cơ quan quản lý đề tài: - NC phải căn cứ vào chiến lược phát triển KHCN của nhà nước, ngành trong từng giai đoạn - Thang điểm:1-chủ đề không được sự chấp nhận của lãnh đạo, 2-chủ đề được chấp nhận có mức độ của lãnh đạo, 3-chủ đề được chấp nhận hoàn toàn 5. Tính ứng dụng của các kết quả NC: - Khi lựa chọn NC cần phải trả lời: thông tin NC có giúp cải thiện sức khỏe nhân dân? Ai sẽ sdung kết quả NC? Kết quả NC sẽ sử dụng ntn? - Thang điểm: 1-chủ đề không có cơ hội áp dụng, 2-có một vài cơ hội áp dụng, 3-có cơ hội tốt để áp dụng. 6. Tính cấp thiết của đề tài - NC có cấp thiết cho kế hoạch KHCN hay không? Có cần thực hiện ngay không? Lưu { khả năng hoàn thành - Thang điểm: 1-thông tin không đòi hỏi tính cấp thiết, 2-các thông tin cần được sử dụng ngay nhưng không loại trừ sau đó một vài tháng, 3-các số liệu cần thiết cho việc quyết định những giải pháp 7. Sự chấp nhận của đạo đức Tham Vọng Page 1
  3. Nghiên cứu khoa học 2013 - Với NC thử nghiệm lâm sàng có đối chứng, phải chọn hướng NC để không gây nguy hại, không gây thiệt thòi cho BN đối chứng - Đặt vấn đề an toàn cao nhất cho những đối tượng được áp dụng phác đồ điều trị mới hay thuốc mới... - Thang điểm: 1-có vần đề đạo đức lớn, không được chấp nhận, cần quan tâm xem xét lại, 2-có một vấn đề nhỏ về đạo đức, 3-không có vấn đề về đạo đức Câu 2: Cách viết tên đề tài và mục tiêu NC. Cho VD? 1. Tên đề tài: khi viết phải tuân theo 3 nguyên tắc: - Phải viết ngắn gọn, xúc tích và phản ánh được nội dung NC, không quá 30 từ - Tên đề tài phải trả lời được 3 câu hỏi: Who (What)? Where? When? - Trong tên đề tài không được viết tắt 2. Xác định mục tiêu NC: - KN: Là những ND NC chủ yếu mà nhà NC phải đạt được trong quá trình NC - Nguyên tắc: + Mục tiêu phải được viết ngắn gọn, xúc tích, phải được bắt đầu bằng một động từ hành động, không nên sử dụng động từ chung chung, trừu tượng mà chúng ta không lượng hóa được + 1 đề tài chỉ nên có từ 1-3 mục tiêu + Mục tiêu phải hợp với tên đề tài VD: Thực trạng đeo card và đánh giá nhận thức, thái độ, hành vi của sinh viên trường Đại Học Y Thái Bình năm 2013 Mục tiêu: - Xác định được tỉ lệ đeo card - Đánh giá nhận thức, thái độ, hành vi của sinh viên Câu 3: Xây dựng giả thuyết cho NC. Cho VD: - Là mong muốn mà nhà nước muốn đạt được - Để xây dựng được giả thuyết NC thì nhà xây dựng phải dựa vào câu hỏi NC: Hình thành nên giả thuyết Ha (giả thuyết NC). Bên cạnh đó chắc chắn sẽ có giả thuyết Ho chống lại giả thuyết Ha. Như vậy nhà NC phải thực hiện NC, phân tích, phiên giải kết quả để CM 1 trong 2 giả thuyết trên thì giả thuyết nào đúng. Nếu Ha đúng thì Ho bị loại bỏ. Nếu Ho đúng thì giả thuyết Ha của nhà NC không được chấp nhận Tham Vọng Page 2
  4. Nghiên cứu khoa học 2013 Câu 4: Các bước triển khai thực hiện một đề tài NCKH: 1. Xây dựng đề cương NC 1.1 Hành chính: Tên đề tài, cơ quan quản l{, cơ quan chủ trì, tên chủ nhiệm đề tài, tên của những người tham gia 1.2 Đặt vấn đề: Nó là vấn đề gì? Như thế nào? Thực trạng của vấn đề đó ra sao? Vì sao chúng ta phải NC 1.3 Xác định mục tiêu NC 1.4 Tổng quan NC 1.5 Đối tượng và PPNC: quan trọng bậc nhất + Địa bàn NC + Đối tượng NC + Thời gian + Thiết kế NC + Xác định cỡ mẫu trong NC + Chọn mẫu + Xác định được biến số trong NC + Kỹ thuật và pp thu thập thông tin + Pp xử lý số liệu + Khống chế sai số + Đảm bảo vấn đề Y đức 1.6 Dự kiến kết quả NC 1.7 Kế hoạch NC 1.8 Dự trù kinh phí 2. Thẩm định đề cương: 3. Triển khai thực hiện đề tài - Chuẩn bị - Đào tạo tấp huấn cán bộ NC - NC thử, điều tra thử - Triển khai chính thức - Xử lý thô số liệu - Lập trình và nhập số liệu máy tính - Phân tích số liệu - Lập bảng biểu đồ và viết báo cáo tổng kết Tham Vọng Page 3
  5. Nghiên cứu khoa học 2013 4. Nghiệm thu đề tài - Cấp cơ sở - Cấp quản lý Câu 5: Các thành phần chính của một bản đề cương NCKH: 1.1 Hành chính: Tên đề tài, cơ quan quản l{, cơ quan chủ trì, tên chủ nhiệm đề tài, tên của những người tham gia 1.2 Đặt vấn đề: Nó là vấn đề gì? Như thế nào? Thực trạng của vấn đề đó ra sao? Vì sao chúng ta phải NC 1.3 Xác định mục tiêu NC 1.4 Tổng quan NC 1.5 Đối tượng và PPNC: quan trọng bậc nhất + Địa bàn NC + Đối tượng NC + Thời gian + Thiết kế NC + Xác định cỡ mẫu trong NC + Chọn mẫu + Xác định được biến số trong NC + Kỹ thuật và pp thu thập thông tin + Pp xử lý số liệu + Khống chế sai số + Đảm bảo vấn đề Y đức 1.6 Dự kiến kết quả NC 1.7 Kế hoạch NC 1.8 Dự trù kinh phí Câu 6: Các thành phần chính của một bản báo cáo tổng kết đề tài - Bìa - Bảng các chữ viết tắt đã dùng trong báo cáo - Danh mục các biểu đồ, hình ảnh minh họa trong báo cáo - Mục lục - Đặt vấn đề Tham Vọng Page 4
  6. Nghiên cứu khoa học 2013 - Mục tiêu NC của đề tài - Tổng quan - Đối tượng và pp NC - Kết quả NC - Bàn luận - Kết luận - Đề nghị - Tài liệu tham khảo - Phụ lục Câu 7: Khái niệm về quần thể NC và quần thể đích. Cho VD: - Quần thể NC là quần thể mà từ đó mẫu được rút ra cho NC - Quần thể đích là quần thể lớn hơn mà được ngoại suy, khái quát hóa ra từ quần thể NC - VD: SV khối Y3-YTB là quần thể đích cho việc NC về tình trạng cận thị của khối. Tuy nhiên, vì l{ do nào đó mà mẫu NC chỉ được rút ra từ 4 lớp G,H,I,K đại diện cho 14 lớp. Khi đó sv tại 4 lớp này là quần thể NC Câu 8: KN: đơn vị quan sát, đơn vị mẫu, khung chọn mẫu. Cho VD: - Đơn vị quan sát là một chủ thể hoặc người mà sự quan sát hoặc đo lường sẽ được làm trên chủ thể đó khi thực hiện NC - Đơn vị mẫu là chủ thể được sử dụng khi chọn mẫu NC - VD: Trong điều tra đánh giá tình trạng cận thị của một số lớp sv Y3, do danh sách này không có sẵn nên danh sách của các lớp được sử dụng để chọn mẫu. Tất cả những sv bị cận thị trong các lớp đã chọn vào mẫu đều được phỏng vấn. Khi đó thì đơn vị quan sát là sv bị cận thị, còn đơn vị mẫu là tên lớp. - Khung chọn mẫu là danh sách các đơn vị mẫu hoặc bản đồ phân bố các đơn vị mẫu, để có thể dễ dàng chọn được một mẫu từ quần thể NC Câu 9: Các tiêu chuẩn của một mẫu tốt. Cho VD: - Đại diện cho quần thể NC: Khi nó có tất cả các tính chất cơ bản của quần thể mà từ đó nó được rút ra Tham Vọng Page 5
  7. Nghiên cứu khoa học 2013 - Mẫu là đủ lớn: để có thể cho phép khái quát hóa một cách tin cậy cho quần thể NC - Tính thực tế và tiện lợi: để việc thu nhập số liệu là dễ dàng và thuận tiện - Tính kinh tế và hiệu quả: mẫu được chọn sao cho thông tin thu được là nhiều nhất trong khi chi phí là thấp nhất - VD: Câu 10: Các yếu tố ảnh hưởng đến cỡ mẫu trong NC: - Loại thiết kế trong NC: các công thức tính cỡ mẫu khác nhau với mỗi loại thiết kế NC. Thông thường các loại NC dọc thường yêu cầu cỡ mẫu cao hơn loại NC ngang - PP chọn mẫu: thiết kế mẫu chùm yêu cầu cỡ mẫu lớn hơn - Độ lớn của tham số được NC: sự NC càng hiếm thì cỡ mẫu càng phải cao - Đặc tính biến thiên của tham số NC: sự khác nhau của tham số này giữa các cá thể trong quần thể càng lớn thì cỡ mẫu càng phải nhiều - Mức độ sai lệch cho phép giữa tham số mẫu và tham số quần thể càng nhỏ thì cỡ mẫu càng lớn - Kế hoạch phân tích số liệu: phân tích số liệu đa biến yêu cầu cỡ mẫu lớn hơn phân tích đơn biến. Phân tích tầng yêu cầu cỡ mẫu lớn hơn phân tích thô - Nếu người NC muốn khảo sát nhiều biến số trong cùng một NC thì cỡ mẫu phải được xác định riêng với từng biến sau đó lựa chọn cỡ mẫu lớn nhất - Khả năng thực thi của NC thường rất quan trọng trong việc chọn cỡ mẫu như: kinh phí, nhân lực, việc đi lại, thời gian giành cho NC.... Câu 11: KN, cách tiến hành, ưu nhược điểm của kỹ thuật chọn mẫu ngẫu nhiên đơn + KN: Là mẫu mà tất cả các cá thể trong quần thể có cùng cơ hội (cùng xác xuất) để được chọn vào mẫu + Cách tiến hành: - Lập một khung chọn mẫu chứa đựng tất cả các đơn vị mẫu - Sử dụng trong quá trình ngẫu nhiên để chọn các cá thể vào mẫu. Có nhiều cách để chọn một mẫu ngẫu nhiên đơn từ quần thể như: tung đồng xu, tung xúc sắc, bốc thăm, sử dụng bảng số ngẫu nhiên... Tham Vọng Page 6
  8. Nghiên cứu khoa học 2013 + Ưu điểm: - Cách làm đơn giản, tính ngẫu nhiên và tính đại diện cao - Là kỹ thuật chọn mẫu xác suất cơ bản và có thể được lồng vào tất cả các kỹ thuật chọn mẫu xác suất phức tạp khác + Nhược điểm: - Cần phải có một danh sách của các đơn vị mẫu để phục vụ cho chọn mẫu. Điều này thường không thể có được với một mẫu lớn hoặc mẫu dao động - Các cá thể được chọn vào mẫu có thể phân bố tản mạn trong quần thể, do vậy việc thu nhập số liệu sẽ tốn kém và mất thời gian Câu 12: KN, cách tiến hành, ưu nhược điểm của kỹ thuật chọn mẫu hệ thống: + KN: là mẫu mà mỗi cá thể trong một danh sách được chọn bằng cách áp dụng một khoảng hằng định theo sau bởi một sự bắt đầu ngẫu nhiên + Cách tiến hành: - Tất cả các đơn vị mẫu trong quần thể định NC được ghi vào một danh sách hoặc trình bày trên bản đồ - Xác định khoảng mẫu k= N/n (N: số cá thể trong quần thể, n: cỡ mẫu định chọn) - Các cá thể có STT i+1k, i+2k, i+3k... sẽ được chọn vào mẫu cho đến khi kết thúc danh sách hoặc bản đồ + Ưu điểm: - Nhanh và dễ áp dụng - Nếu danh sách cá thể của quần thể được xếp ngẫu nhiên, chọn mẫu hệ thống tương tự như chọn ngẫu nhiên đơn - Nếu danh sách cá thể được xếp theo thứ tự tăng dần, đây là cách lựa chon tương tự như mẫu tầng có tỷ lệ, tức là tầng có cỡ lớn hơn sẽ có nhiều cá thể được chọn vào mẫu hơn - Trong một số TH, mặc dù khung mẫu không có sẵn hoặc không biết tổng số cá thể trong quần thể NC, nhưng chọn mẫu hệ thống vẫn có thể được áp dụng bằng cách xác định một quy luật phù hợp trước khi tiến hành chọn mẫu + Nhược điểm: Tham Vọng Page 7
  9. Nghiên cứu khoa học 2013 Khi việc sắp xếp khung mẫu có một quy luật nào đó tình cờ trùng với khoảng chọn mẫu hệ thống, các cá thể trong mẫu có thể thiếu tính đại diện Câu 13: KN, cách tiến hành, ưu nhược điểm của kỹ thuật chọn mẫu ngẫu nhiên phân tầng: + KN: Là mẫu đạt được bởi việc phân chia các cá thể của quần thể NC thành các nhóm riêng rẽ được gọi là tầng và cách chọn ngẫu nhiên đơn sẽ sử dụng trong mỗi tầng + Cách tiến hành: - Phân chia quần thể NC thành các tầng khác nhau dựa vào một hoặc vài đặc điểm nào đó như nhóm tuổi, giới, tầng lớp xã hội, dân tộc.. giữa các tầng không có sự chồng chéo - Thực hiện việc chọn mẫu ngẫu nhiên đơn trong từng tầng - Các phân tích thống kê được tính toán riêng cho mỗi tầng sau đó sẽ kết hợp lại trên cơ sở kích cỡ của từng tầng để cho kết quả của toàn bộ quần thể + Ưu điểm: - Tạo ra mỗi tầng có một sự đồng nhất các cá thể được chọn để phân tầng, do đó sẽ làm giảm sự chênh lệch giữa các cá thể trong 1 tầng - Quá trình thu thận số liệu cũng dễ dàng hơn so với chọn ngẫu nhiên đơn - Các tầng có kích thước lớn hơn sẽ có nhiều cá thể được chọn vào mẫu hơn - Nguyên tắc mẫu không tỷ lệ cũng có thể được áp dụng trong mẫu tầng. Khi đó tỷ lệ mẫu trong các tầng sẽ khác nhau. Với những tầng có biến thiên lớn giữa các cá thể hoặc chi phí cho chọn mẫu thấp, người ta thường áp dụng tỷ lệ mẫu lớn. Cách này giúp cho người điều tra có đủ số cá thể trong mỗi tầng để có thể phân tích được - Mẫu đạt được từ mỗi tầng có tính đại diện và khái quát hóa cao cho tầng đó - Nếu tính đồng nhất về yếu tố được chọn để phân tầng là cao trong mỗi tầng, trong khi lại thấp giữa các tầng thì kết quả NC sẽ có độ chính sác cao hơn là mẫu chọn theo cách ngẫu nhiên đơn + Nhược điểm: Cũng như chọn mẫu ngẫu nhiên đơn, danh sách tất cả các cá thể trong mỗi tầng phải được liệt kê và được gắn số ngẫu nhiên. Điều đó thường là khó thực hiện trong thực tế Tham Vọng Page 8
  10. Nghiên cứu khoa học 2013 Câu 14: KN, cách tiến hành và ưu nhược điểm của kỹ thuật chọn mẫu chùm + Khái niệm: Mẫu chùm là mẫu đạt được bởi việc lựa chọn ngẫu nhiên các nhóm cá thể được gọi là chùm từ nhiều chùm trong một quần thể NC. Trong trường hợp này đơn vị mâu là các chùm chứ không phải là các cá thể + Cách tiến hành: - Xác định các chùm thích hợp: chùm thường hình thành bởi tập hợp các cá thể gần nhau do đó thường do chung một số đặc điểm. Các chùm thường không có cùng kích cỡ - Lên danh sách tất cả các chùm và chọn một cách xác suất một số chùm vào mẫu. + Ưu điểm: - Nó thường được áp dụng trong các NC điều tra trong một phạm vi rộng lớn, đọ phân tán cao, danh sách của tất cả các cá thể trong quần thể có được, trong khi chỉ có danh sách hoặc bản đồ các chùm - Sự lựa chọn thường dễ hơn, chi phí cho NC với mẫu chùm thường rẻ hơn nhiều do các cá thể trong một chùm thường gần nhau + Nhược điểm: - Tính đại diện cho quần thể hoặc tính chính xác của mẫu được chọn theo pp mẫu chùm thường thấp hơn so với mẫu được chọn bằng pp khác. Để tăng tính chính xác này người ta thường tăng cỡ mẫu bằng cách nhân cỡ mẫu với số ảnh hưởng của thiết kế - Có một sự tương quan nghịch giữa cỡ chùm và tính đại diện của mẫu, do vậy cỡ chùm càng nhỏ càng tốt, tuy nhiên chi phí cho điều tra sẽ cao hơn - Phân tích số liệu từ mẫu chùm thường phức tạp hơn với các mẫu khác - Việc lựa chọn số chùm vào mẫu là cũng khó khăn, nhất là khi cỡ chùm không đều nhau Tham Vọng Page 9
  11. Nghiên cứu khoa học 2013 Câu 15: Cách tiến hành chọn mẫu chùm theo phương pháp PPS - Chuẩn bị danh sách đơn vị mẫu đầu tiên với dân số tương ứng cho mỗi đơn vị mẫu. - Bắt đầu từ phần đầu danh sách, tính dân số lũy tích và ghi lại vào cột bên cạnh cột về dân số tương ứng cho mỗi đơn vị mẫu. - Tính khoảng cách mẫu (SI) bằng cách chia tổng số dân số lũy tích (M) cho tổng số đơn vị mẫu cần chọn (a). Do đó SI=M/a. - Chọn một số ngẫu nhiên (RS) giữa 1 và khoảng cách mẫu (SI). So sánh số ngẫu nhiên này và với số dân lũy tích. Số nào gần nhất với RS sẽ được chọn làm đơn vị mẫu đầu tiên. - Các đơn vị mẫu tiếp theo sẽ được chọn theo công thức: RS + SI, RS + 2SI, RS + 3SI,…RS + (a-1) SI. Câu 16: Các kỹ thuật chọn mẫu không xác suất: + Chọn mẫu thuận tiện: - Cá thể được lựa chọn vào mẫu một cách “thuận tiện”, sẵn có và dễ tiếp cận. - Tại sao dùng: nhanh và chi phí thấp - Phải giải trình và đánh giá giá trị nếu chọn mẫu thuận tiện + Chọn mẫu có chủ đích: - Chọn cá thể có một số ñặc tính mong muốn vào mẫu với chủ đích của nghiên cứu viên. + Chọn mẫu theo chỉ tiêu: - Mẫu đảm bảo đặc tính của quần thể, đại diện ở một mức ñộ mà nghiên cứu viên mong muốn + Chọn mẫu “Ném bóng tuyết“: - Chọn mẫu bắt đầu từ một cá thể, được chọn một cách ngẫu nhiên hay không ngẫu nhiên. Các cá thể tiếp theo được chọn từ cá thể ban đầu hay trước đó, giống như trò chơi ném bóng tuyết, ai trúng thì được lựa chọn Tham Vọng Page 10
  12. Nghiên cứu khoa học 2013 Câu 17: Nguyên tắc khi sử dụng công cụ đánh giá nhanh có sự tham gia của cộng đồng (PRA): 1. Để cho dân tự làm, nghĩa là tạo điều kiện cho người dân tự điều tra, tự đánh giá, tự phân tích, trình bày và học hỏi từ đó họ tự đưa ra kết quả và là chủ sở hữu của các kết quả đó. Vai trò của cán bộ PRA chỉ là hướng dẫn người dân cách làm, thúc đẩy và tạo điều kiện cho họ tự làm, tự phân tích... 2. Học hỏi trực tiếp từ người dân địa phương về kiến thức, kinh nghiệm, điều kiện sống và lao động của họ 3. Loại bỏ thành kiến bằng sự lắng nghe chứ không giảng dạy, bằng sự thăm dò thay cho sự bất cần, quan tâm người nghèo, người bị thiệt thòi, phụ nữ 4. Sử dụng mềm dẻo, tối ưu các kỹ thuật và công cụ, tức là phải cân nhắc giữa số lượng, sự hợp lý, sự chính xác và thời gian 5. Sử dụng phép kiểm tra chéo thông tin Câu 18: Ưu điểm đánh giá nhanh có sự tham gia của cộng đồng (PRA) - Ưu điểm chính của PRA so với NC bằng các điều tra thông thường là có sự tham gia ở mức độ cao của cộng đồng, thời gian ngắn và chi phí thấp - Số liệu được thu thập trong các NC có sự tham gia của cộng đồng thường đảm bảo chính xác và hữu ích. Phân tích tại chỗ cho thấy rõ ngay các thông tin cần bổ xung trước khi rời khỏi hiện trường - Chia sẻ quan điểm nhận thức với cộng đồng. Cộng đồng vẽ bản đồ và sơ đồ hay định hướng theo hiểu biết của họ vì họ đã tạo ra nó, và những thông tin này kiểm tra và bổ xung lẫn nhau - PP cho điểm và phân loại được sử dụng nhiều hơn là pp đo lường, đặc biệt với những thông tin nhạy cảm như sự thu nhập, sự giàu nghèo. Cộng đồng thường đưa ra những giá trị tương đối và giấu đi những giá trị tuyệt đối. Cộng đồng thường cho điểm và phân loại theo tiêu chuẩn của họ - Sự kết hợp và trình tự hợp lý của các PPNC cho thấy nó rất có giá trị và sát thực tế. Việc tham gia của cộng đồng vào vẽ bản đồ, sơ đồ, sẽ dễ dàng đến các hoạt động khác như thảo luận đường đi xuyên qua làng, lập danh sách hộ gia đình phân loại giàu nghèo, xác định số người và thành phần trong cộng đồng Câu 19: KN và phân loại tổng quan tài liệu (TQTL) về vấn đề NC: Tham Vọng Page 11
  13. Nghiên cứu khoa học 2013 Khái niêm: - TQTL là phần viết tổng hợp một cách đầy đủ nhất có thể được những hiểu biết về một chủ đề xuất phát từ việc phân tích toàn bộ mọi mặt các tài liệu và công trình nghiên cứu liên quan - Viết TQTL là một công việc hế sức quan trọng và cần thiết đối với bất kz một công trình NC nào. Các NC quy mô như khóa luận, luận văn, luận án bắt buộc có chương TQTL. Chương này đưa ra bức tranh khái quát các cơ sở lý luận, các kết quả NC đã được công bố liên quan đến đề tài đang thực hiện. NC TQTL giai đoạn đầu có thể giúp nhà NC dựa vào đó để lựa chọn chủ đề, kiểm tra các nguồn lực sẵn có, xác định mục tiêu NC và xây dựng những giả thuyết cho đề tài NC của mình. Viết TQTL có thể nhiều mục đích khác nhau. Phân loại tổng quan tài liệu: - Tổng quan truyền thống hay tổng quan mô tả: là tổng hợp và thảo luận về một hay nhiều luận điểm,quan điểm, thông tin, kết quả có liên quan đến chủ đề NC quan tâm. TQTL thường được tiến hành về một chủ đề rộng nhằm đạt được sự hiểu biết chung và toàn diện về chủ đề đó, từ đó đinh hướng cho nhà NC - Tổng quan có hệ thống: là tổng hợp số liệu hay bằng chứng về các NC trước đây dựa trên câu hỏi thiết kế rõ ràng, sử dụng các pp hệ thống để xác định, lựa chọn và đánh giá các NC liên quan, trích dẫn và phân tích số liệu từ các NC đưa vào tổng hợp. Vấn đề NC thường hẹp hơn so với tổng quan tài liệu. Mặc dù vậy, bằng chứng thu được từ tổng quan có hệ thống có giá trị cao trong bậc thang các loại NC - Phân tích gộp: là một kỹ thuật thống kê được sử dụng để tổng hợp dữ liệu từ một số NC nhằm nỗ lực xác định chính xác hơn, đánh giá sự tác động của một can thiệp, 1 hoạt động hay 1 điều trị, phân tích gộp chủ yếu tiến hành phân tích và tổng hợp với số liệu định lượng. Phân tích gộp có thể là 1 phần hoặc tách rời của tổng quan có hệ thống Câu 20: Cách xác định thông tin cần tìm kiếm để viết tổng quan tài liệu và đánh giá nhanh tài liệu tham khảo tìm được Xác định thông tin cần tìm kiếm: Để xác định thông tin mong muốn tìm kiếm, người NC phải phân tích chủ đề NC thành những chủ đề nhỏ hơn, hoặc đặt câu hỏi cho những thành tố trong chủ đề nhỏ Tham Vọng Page 12
  14. Nghiên cứu khoa học 2013 hơn, hoặc đặt câu hỏi cho những thành tố trong chủ đề đó để từ đó xác định xem có bao nhiêu loai thông tin cần tìm, trả lời cho các câu hỏi: Cái gì ? (lĩnh vực gì?); Ai? (quần thể NC là ai?); Ở đâu? (địa điểm nào?); Khi nào? (thời gian nào) Đánh giá nhanh tài liệu tham khảo tìm được: Là việc đánh giá tài liệu sơ bộ dựa trên các tiêu chí như: quan hệ giữa tên đề tài với các từ cần tìm, vị trí các từ cần tìm trong ND; đường liên kết của nguồn cung cấp tài liệu - Quan hệ giữa tên đề tài với các từ cần tìm: Cần theo cấp giảm dần, bao hàm rộng, bao hàm trực tiếp, hoàn toàn trùng khớp, chủ đề lệ thuộc, chi tiết phụ, chủ đề lân cận, vấn đề có liên quan, hoàn toàn không liên quan - Vị trí các từ cần tìm trong trích đoạn nội dung: Vị trí các từ cần tìm: liên tục với nhau, nằm gần nhau và có liên hệ chặt chẽ, nằm gần nhua nhưng liên hệ rời rạc, hoàn toàn rời rạc nhau Tùy vào mục đích muốn tìm các từ ở vị trí nào trong tài liệu, so sánh với các quan hệ vị trí này và quyết định - Đường liên kết của nguồn cung cấp tài liệu: Tên miền chung là gì. Tên miền chung đó thường dành cho đối tượng và lĩnh vực nào? Tên Website là gì, có thể hiện hoặc đã được biết là 1 tổ chức, 1 cá nhân hay có mục tiêu khoa học giáo dục không? Có quan hệ gì với chủ đề cần tìm? Câu 21: KN, thành phần và nguyên tắc của bản thỏa thuận tham gia NCKH: Tham Vọng Page 13
  15. Nghiên cứu khoa học 2013 Khái niệm: Là sự thỏa thuận của những cá nhân đồng ý tham gia vào nghiên cứu y sinh học sau khi đã được cung cấp đầy đủ thông tin chủ yếu liên quan đến NC và sau khi đã cân nhắc kỹ lưỡng, và đối tượng tự quyết định tham gia NC. Đối với các đối tượng không tự quyết định tham gia vào NC được giao cho người đại diện có trách nhiệm và có cơ sở pháp lý công nhận đưa ra quyết định về sự thỏa thuận tham gia NC Thành phần chủ yếu: - Mô tả tham gia NC: mô tả rõ tên đề tài, mục đích, quy trình, thời gian, cán bộ tham gia NC - Mô tả lợi ích của bản thân đối tượng, của cộng đồng xung quanh - Mô tả cam kết đảm bảo tính bí mật riêng tư cho đối tượng tham gia NC: ghi chép thông tin, lưu trữ và quản trị số liệu, bí mật dấu tên khi công bố kết quả NC - Mô tả những vấn đề bồi thường nếu có: nhà NC cần phải cho biết rõ có hay không bồi thường, hình thức bồi thường cho đối tượng NC khi có tai biến hoặc tổn thương xảy ra. Hình thức bồi thường bằng tiền mặt hay bằng điều trị miễn phí Trong bản thỏa thuận cần nêu rõ đối tượng tham gia có được trả công hay không Nguyên tắc: Tham Vọng Page 14
  16. Nghiên cứu khoa học 2013 - Đảm bảo đối tượng tự nguyện tham gia vào NC sau khi nhận được đầy đủ thông tin về NC. Đối tượng k{ và ghi rõ ngày tháng năm vào Bản đồng ý tham gia NC với sự chứng nhận của người làm chứng - Đối tượng được quyền dừng không tiếp tục tham gia vào NC ở bất cứ thời điểm nào của NC mà không bị phân biệt đối xử, không bị phạt hoặc đền bù nào khi từ chối việc tiếp tục tham gia NC - Tạo sự liên hệ thường xuyên hoặc định kz của nhà NC với đối tượng tham gia NC - Ngôn ngữ diễn đạt trong bản thỏa thuận tham gia NC cần ngắn gọn, dễ hiểu để đối tượng có thể lựa chọn việc thỏa thuận tham gia NC Câu 22 : Các vấn đề cần lưu ý về đạo đức nghiên cứu khi xây dựng 1 bản đề cương đề tài NCKH : _ Về thiết kế khoa học và tổ chức nghiên cứu : - Sự phù hợp của thiết kế đề tài với các mục tiêu, pp NC, tính khả thi - So sánh giữa lợi ích và nguy cơ có thể đối với người tham gia nghiên cứu và các cộng đồng liên quan - Vai trò của nhóm đối chứng - Tiêu chí cho việc đình chỉ hoặc bãi bỏ nghiên cứu - Nguồn lực (tài chính, nhân lực, thiết bị...) cho công tác theo dõi, kiểm tra và giám sát quá trình tổ chức thực hiện nghiên cứu kể cả có đủ việc thành lập ban kiểm tra an toàn số liệu - Cơ sở vật chất và phương tiện cấp cứu khi có rủi ro, nhân viên có khả năng chuyên môn phù hợp cho cấp cứu rủi ro - Phương thức báo cáo và công bố kết quả nghiên cứu _ Về tuyển chọn đối tượng nghiên cứu - Đặc điểm của nhóm dan cư nơi tuyển chọn đối tượng nghiên cứu (bao gồm : giới tính, tuổi tác, dân tộc, trình độ văn hóa, tình trạng kinh tế) Tham Vọng Page 15
  17. Nghiên cứu khoa học 2013 - Phương thức tiếp xúc ban đầu và tuyển chọn đối tượng - Phương thức cung cấp thông tin đến những người có thể tham gia nghiên cứu hoặc đại diện của họ - Tiêu chuẩn lựa chọn hoặc loại trừ đối tượng nghiên cứu _ Về chăm sóc và bảo vệ đối tượng nghiên cứu - Sự thích hợp về năng lực chuyên môn và kinh nghiệm của nhà nghiên cứu đối với nghiên cứu được đề xuất - Chăm sóc y tế giành cho những người tham gia nghiên cứu trong và sau quá trình nghiên cứu - Tiêu chí cần tăng cường, cấp cứu trong các trường hợp đặc biệt được sử dụng khi đối tượng nghiên cứu gặp rủi ro - Đảm bảo thỏa đáng các hoạt động giám sát y tế và hỗ trợ về tâm lý, xã hội cho những người tham gia nghiên cứu - Đối tượng tham gia nghiên cứu có quyền tự nguyện rút khỏi chương trình nghiên cứu - Bản thỏa thuận thông tin chung cho đối tượng nghiên cứu hoặc người đại diện chăm sóc cho đối tượng nghiên cứu - Bản mô tả mọi kế hoạch sử dụng các sản phẩm của công trình sau khi đã kết thúc nghiên cứu - Bản ghi chép mọi chi phí tài chính cho những người tham gia nghiên cứu - Các hợp đồng bảo hiểm và bồi thường (nếu có và thấy cần thiết) theo luật hiện hành _ Về bảo vệ bí mật cho người tham gia nghiên cứu - Bản mô tả về những ng có quyền tiếp cận số liệu cá nhân của những người tham gia nghiên cứu gồm có các ghi chép y tế và mẫu sinh học - Các biện pháp sẽ được áp dụng để đảm bảo bí mật và an toàn các thông tin cá nhân liên quan đến đối tượng tham gia nghiên cứu Câu 23: KN và ý nghĩa của việc phân loại biến số. VD: + KN: Biến số là một tiêu thức mà người NC lựa chọn để quan sát, đo lường trong quá trình NC Tham Vọng Page 16
  18. Nghiên cứu khoa học 2013 + Ý nghĩa của việc phân loại biến số: - Biến số sẽ giúp cho việc xác định các chỉ số NC. Thu thập và phân tích số liệu chính và làm việc với các chỉ số này - Biến sẽ giúp co việc chọn cách thu thập số liệu - Biến giúp cho việc chọn các test thống kê thích hợp khi phân tích số liệu - Biến giúp cho việc chọn cách trình bày số liệu NC Câu 24: Phân loại biến số theo bản chất. Cho VD: 1. Biến định tính: Các số liệu được sắp xếp theo các nhóm hoặc loại. Chúng luôn mang giá trị chẵn, rời rạc (không được biểu thị bằng số thập phân, phân số). Tùy mối tương quan giữa các loại, người ta phân ra: - Biến danh mục: là biến được sắp xếp theo tên gọi hoặc phân loại theo một tiêu chuẩn nào đó nhưng không biểu thị thứ hạng giữa các nhóm VD: Biến địa dư: 1=TB, 2=NĐ, 3=HN Biến giới: 1=Nam, 2= Nữ - Biến thứ hạng: các loại, nhóm cũng giống như biến danh mục nhưng có thể xếp theo một thứ tự nào đó tùy theo quy ước của người NC VD: Biến trình độ học vấn: cấp I, cấp II, cấp III, TC, CĐ, ĐH, trên ĐH.. - Biến nhị phân: nó luôn biểu thị một trong 2 loại VD: có bệnh và không có bệnh, có ăn và không ăn.... 2. Biến định lượng: Các số liệu có thể mang giá trị thập phân, phân số và được sắp xếp trong một khoảng nào đó. Người ta chia ra: - Biến liên tục: giá trị mang số thập phân VD: chiều cao, cân nặng: 1.5-1.55-1.6. 40-40.5-41 - Biến rời rạc: giá trị chỉ mang số nguyên VD: Số lần đi khám sức khỏe, đi học muộn: 1-2-3.... - Biến khoảng chia: giá trị “0” được quy ước tùy ý VD: 00C= 2730K - Biến tỷ suất: giá trị “0” là thực Tham Vọng Page 17
  19. Nghiên cứu khoa học 2013 Câu 25: Phân loại theo mối tương quan. Cho VD: Các biến thường có ảnh hưởng qua lại lẫn nhau theo các cách khác nhau. Hay gặp nhất là quan hệ nhân quả. Người ta chia ra: - Biến độc lập: là yếu tố nguy cơ, trong một quan hệ nhân quả với hiện tượng sức khỏe cần NC. Nó tồn tại độc lập không chịu sự chi phối của yếu tố “quả” VD: Hút thuốc là biến độc lập với ung thu phổi - Biến phụ thuôc: là yếu tố sức khỏe mà người NC muốn khảo sát. Nó có thể là hậu quả trong mối liên quan với nhiều yếu tố khác, nên giá trị của nó thường phụ thuộc vào giá trị của các biến ảnh hưởng đến nó VD: Biếu cổ đơn thuần do thiếu Iod Câu 26: KN và các loại thiết kế NC quan sát mô tả. Cho VD: + Khái niêm: Nghiên cứu quan sát là loại NC mà nhà NC không hề tác động gì vào hiện tượng mình quan tâm mà chỉ đơn thuần quan sát hiện tượng đó mà không can thiệp gì. Các thiết kế mô tả thường chỉ quan tâm đến việc mô tả bệnh cùng với một yếu tố được cho là nguy cơ để tìm ra các mối liên quan có thể là kết hợp nhân quả tại một thời điểm nên chỉ có giá trị để hình thành giả thuyết. + Các loại thiết kế NC quan sát mô tả: - Mô tả dựa trên dữ liệu chung của quần thể: _Nhà NC dựa trên những dữ liệu chung của quần thể để tìm ra mối liên quan giữa yếu tố nguy cơ và bệnh. Đây là những NC dựa trên các số liệu thống kê, tính toán _VD: Tính tổng lượng thịt tiêu thụ hàng năm của một số nước, chia cho tổng số dân để có lượng thịt tiêu thụ bình quân đầu người. Bên cạnh đó, lấy tổng số ung thư đại tràng để tính tỷ lệ ung thư đại tràng trên 100.000 dân. Nhận thấy, nước nào có tỷ lệ tiêu thụ thịt bình quân càng cao thì tỷ lệ ung thư đại tràng càng cao - Mô tả dựa trên dữ liệu thu thập từ từng cá thể: Mô tả hiện tượng lạ, hiếm gặp: Mô tả một trường hợp & Mô tả một chùm bệnh Tham Vọng Page 18
  20. Nghiên cứu khoa học 2013 VD: Bệnh tay chân miệng ở trẻ em. Bệnh mới nổi, tỉ lệ mắc cao hơn trong trường hợp nào Mô tả các bệnh hoặc hiện tượng sức khỏe mà nhiều người mắc: Mô tả một loạt các trường hợp & Nghiên cứu ngang VD: Đặc điểm lâm sàng của BN nhồi máu cơ tim điều trị tại Khoa Nội A Dựa vào tỷ lệ mắc bệnh suy tim để từ đó mô tả 1 loạt các trường hợp Câu 27: KN và các loại thiết kế NC quan sát phân tích. Cho VD: + Khái niệm: Nghiên cứu quan sát là loại NC mà nhà NC không hề tác động gì vào hiện tượng mình quan tâm mà chỉ đơn thuần quan sát hiện tượng đó mà không can thiệp gì. Các thiết kế phân tích quam tâm đến cả quá trình diễn biến của mối liên hệ giữa nhân và quả và thường tập trung đi sâu vào quan sát và phân tích một kết hợp nhân- quả. NC phân tích thường đi sau NC mô tả để kiểm định giả thuyết nhân-quả mà NC mô tả đã hình thành. Trong các loại thiết kế quan sát dịch tễ học thì chỉ có NC phân tích mới được phép kết luận về giả thuyết nhân quả + Các loại thiết kế NC quan sát phân tích: - NC bệnh chứng: - Thiết kế NC thuần tập Câu 28: KN và các loại thiết kế NC thuần tập. Cho VD: + Khái niệm: NCTT hay còn gọi là NC theo dõi là một loại NC quan sát, trong đó một hay nhiều nhóm cá thể được chọn trên cơ sở có phơi nhiễm hay không phơi nhiễm với yếu tố nguy cơ. Tại thời điểm NC, tình trạng phơi nhiễm được xác định, tất cả các đối tượng NC chưa mắc bệnh mà ta NC và được theo dõi trong một thời gian dài để đánh giá sự xuất hiện bệnh đó + Các loại thiết kế NC thuần tập: Tham Vọng Page 19
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2