TẠP CHÍ KHOA HỌC, Đại học Huế, Số 24, 2004<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
NGHIÊN CỨU NHỮNG BIẾN ĐỔI <br />
CHỨC NĂNG THANH LỌC CẦU THẬN, CHỈ SỐ TRỞ KHÁNG <br />
CỦA ĐỘNG MẠCH THẬN Ở NGƯỜI CAO TUỔI<br />
Hoàng Văn Ngoạn<br />
Trường Đại học Y khoa, Đại học Huế<br />
<br />
ĐẶT VẤN ĐỀ<br />
Thận là cơ quan vừa có chức năng thanh lọc vừa có chức năng điều hòa nội môi <br />
và giữ huyết áp hằng định. Mỗi ngày không dưới 1500 lít máu chuyển qua hai thận <br />
và không dưới 180 lít các chất thanh lọc qua cầu thận... Vì thế mà bất kỳ nguyên <br />
nhân nào gây nên các rối loạn tuần hoàn và các rối loạn chuyển hóa các chất đều trực <br />
tiếp ảnh hưởng đến hoạt động của thận. Trong quá trình lão hóa các hoạt động của <br />
thận có sự giảm sút đáng kể về lưu lượng máu qua thận và nhất là độ thanh lọc cầu <br />
thận. Để góp phần vào chiến lược chăm sóc và phòng lão hóa sớm cho thận người <br />
già trong tương lai, chúng tôi tiến hành nghiên cứu đề tài này nhằm hai mục đích:<br />
1. Khảo sát những biến đổi các thông số chức năng thanh lọc cầu thận, chỉ số <br />
trở kháng của động mạch thận.<br />
2. Tìm mối tương quan giữa những biến đổi chức năng thanh lọc cầu thận, chỉ <br />
số trở kháng của động mạch thận ở những người cao tuổi so với những người tuổi <br />
thanh niên và trung niên.<br />
ĐỐI TƯỢNG PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU<br />
1. Đối tượng nghiên cứu:<br />
1.1. Tiêu chuẩn:<br />
Tình trạng sức khỏe bình thường, không biểu hiện bệnh lý về thận và các bệnh <br />
liên quan đến thận cụ thể là: <br />
Tiền sử, bệnh sử và khám nội khoa về thận bình thường, loại trừ các bệnh <br />
mạn tính có ảnh hưởng đến chức năng thận, huyết áp bình thường được phân loại <br />
theo JNVVI. <br />
Xét nghiệm 10 thông số nước tiểu bình thường bằng giấy thử nước tiểu <br />
Multistix.10SG. <br />
Siêu âm tổng quát hai thận đều bình thường.<br />
1.2. Số lượng:<br />
Đối tượng nghiên cứu gồm 360 người được chia thành 2 nhóm:<br />
Nhóm 1 gồm những người cao tuổi được chia thành 2 độ tuổi<br />
+ Người nhiều tuổi từ 60 74 tuổi gồm 90 người (45 nam, 45 nữ).<br />
+ Người già từ 75 90 tuổi gồm 90 người (45 nam, 45 nữ).<br />
Nhóm 2 gồm những người tuổi thanh niên và trung niên để so sánh với người <br />
cao tuổi được chia thành 2 độ tuổi<br />
+ Thanh niên từ 18 44 tuổi gồm 90 người (45 nam, 45 nữ).<br />
+ Trung niên từ 45 59 tuổi gồm 90 người (45 nam, 45 nữ).<br />
2. Phương pháp nghiên cứu <br />
Loại nghiên cứu: Nghiên cứu cắt ngang, mô tả và phân tích... <br />
Kỹ thuật thực hiện nghiên cứu: <br />
+ Đo độ thanh lọc cầu thận qua tính độ thanh lọc creatinin nội sinh theo phương <br />
pháp kinh diễn 01 , 05 , 06 , 13 , 14 .<br />
+ Đo chỉ số trở kháng của động mạch thận bằng siêu âm Doppler màu ALOKA <br />
SSD.630 (hãng KonTron Nhật Bản) theo phương pháp của các tác giả 08 , 09 , 10 .<br />
Xử lý và phân tích số liệu: Trên máy vi tính với phần mềm EpiInfo.6 của Tổ <br />
chức Y tế Thế giới.<br />
<br />
KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU<br />
1. Những biến đổi các thông số chức năng thanh lọc cầu thận, chỉ số trở kháng <br />
của động mạch thận<br />
Bảng 1: Độ thanh lọc trung bình creatinin nội sinh<br />
của nam và nữ theo độ tuổi (n = 360).<br />
Thông số Creatinin nội sinh (ml/phút)<br />
<br />
Độ tuổi Nam Nữ Chung<br />
<br />
(n= 45) (n= 45) (n=90)<br />
18 44<br />
100,87 7,50 96,94 7,38 98,81 7,67<br />
<br />
(n= 45) (n= 45) (n= 90)<br />
45 59<br />
94,90 3,70 88,97 5,74 91,94 5,65<br />
<br />
(n= 45) (n= 45) (n= 90)<br />
60 74<br />
89,12 3,49 84,63 2,18 86,97 3,69<br />
<br />
(n= 45) (n= 45) (n= 90)<br />
75 90<br />
75,39 6,77 70,06 9,16 72,84 8,42<br />
<br />
<br />
Độ thanh lọc creatinin nội sinh của nam cao hơn độ thanh lọc creatinin nội sinh <br />
của nữ trong cùng độ tuổi, sự biến đổi này có ý nghĩa thống kê (P