NGHIÊN CỨU PHẪU THUẬT TÁN NHUYỄN THỂ THỦY TINH ĐỤC, ĐẶT THỂ THỦY TINH NHÂN TẠO HẬU PHÒNG PHỐI HỢP CẮT BÈ CỦNG GIÁC MẠC

Chia sẻ: Sunshine_3 Sunshine_3 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:7

Thêm vào BST

Báo xấu

94
lượt xem 6
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Đục thể thuỷ tinh phối hợp glôcôm lμ một tình trạng bệnh lý th−ờng gặp, đặc biệt ở lớp người cao tuổi. Phẫu thuật phối hợp vừa lấy TTT đục vừa mổ lỗ rò điều trị glôcôm có −u thế lμ trong cùng một lần phẫu thuật vừa lμm giảm được nhãn áp vừa cải thiện đeợc sớm sức nhìn cho bệnh nhân, giảm chi phí vμ tiết kiệm đ−ợc thời gian nằm viện. Từ năm 1989, cùng với sự phát triển rộng rãi của phương pháp mổ tán nhuyễn

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: NGHIÊN CỨU PHẪU THUẬT TÁN NHUYỄN THỂ THỦY TINH ĐỤC, ĐẶT THỂ THỦY TINH NHÂN TẠO HẬU PHÒNG PHỐI HỢP CẮT BÈ CỦNG GIÁC MẠC

TCNCYH 34 (2) - 2005 Nghiªn cøu phÉu thuËt t¸n nhuyÔn thÓ thuû tinh ®ôc, ®Æt thÓ thuû tinh nh©n t¹o hËu phßng phèi hîp c¾t bÌ cñng gi¸c m¹c Vò ThÞ Th¸i BÖnh viÖn M¾t Trung −¬ng 40 bÖnh nh©n (BN), (51 m¾t) trong ®ã cã 17 nam vµ 23 n÷, bÞ ®ôc thÓ thuû tinh (TTT) phèi hîp gl«c«m nguyªn ph¸t gãc ®ãng vµ gãc më ®· ®−îc mæ t¸n nhuyÔn TTT ®ôc, ®Æt TTT nh©n t¹o hËu phßng phèi hîp mæ c¾t bÌ t¹i BÖnh viÖn M¾t Trung −¬ng tõ th¸ng 01/ 2003 ®Õn th¸ng 09/2003. Tuæi trung b×nh cña bÖnh nh©n lµ 70,3 tuæi. 40 m¾t (78,4%) cã thÞ lùc
TCNCYH 34 (2) - 2005 II. §èi t−îng vµ ph−¬ng ph¸p - Dïng kim bÎ cong ®Çu ®−a vµo tiÒn phßng qua ®−êng r¹ch ®Ó xÐ bao tr−íc 1. §èi t−îng nghiªn cøu thÓ thuû tinh theo kiÓu ®−êng vßng liªn Lµ nh÷ng BN bÞ gl«c«m vµ ®ôc TTT cã chØ tôc (®−êng kÝnh 5mm- 6mm). ®Þnh mæ lÊy TTT, ®Æt TTTNT phèi hîp mæ lç - T¸n nh©n thÓ thuû tinh b»ng m¸y rß ®iÒu trÞ gl«c«m ®−îc nhËn vµo khoa Tæng Phaco, theo kü thuËt "Stop and chop". ë hîp vµ khoa G, BÖnh viÖn M¾t Trung −¬ng tõ th× t¹o r·nh ®Ó lùc hót 30-50mmHg vµ lùc th¸ng 01/2003 ®Õn th¸ng 09/2003. siªu ©m tõ 40-70% tuú theo ®é cøng cña 2. Ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu nh©n TTT. ë th× t¸n nh©n, n©ng lùc hót lªn Nghiªn cøu m« t¶ tiÕn cøu, theo dâi 180-250 mmHg vµ lùc siªu ©m 40-70%. däc (§¸nh gi¸ kÕt qu¶ vµ sau mæ). Mçi - §Æt thÓ thuû tinh nh©n t¹o vµo trong BN cã 1 phiÕu theo dâi riªng theo mÉu. bao TTT. §¸nh gi¸ l©m sµng tr−íc ®iÒu trÞ: Thö - C¾t mÈu bÌ cñng gi¸c m¹c 1mm × thÞ lùc, ®o khóc x¹ gi¸c m¹c, ®o nh·n ¸p, 3mm d−íi n¾p ®−êng hÇm ®o thÞ tr−êng (nÕu ®−îc). Kh¸m b¸n phÇn - C¾t mèng m¾t chu biªn. tr−íc nh·n cÇu trªn sinh hiÓn vi nh»m ®¸nh gi¸ t×nh tr¹ng cña gi¸c m¹c, tiÒn - Kh©u v¹t cñng m¹c 2 mòi chØ 10/0. phßng, ®ång tö, mèng m¾t ...Soi gãc tiÒn - KÐo kÕt m¹c phñ kÝn vÕt mæ, kh«ng phßng x¸c ®Þnh t×nh tr¹ng gãc tiÒn phßng kh©u. TiÕn hµnh phÉu thuËt Theo dâi c¸c biÕn chøng trong vµ sau - PhÉu tÝch kÕt m¹c gãc trªn ngoµi mæ, c¸c khã kh¨n trong qu¸ tr×nh phÉu (m¾t ph¶i) hoÆc gãc trªn trong (m¾t tr¸i). thuËt, c¸c gi¶i ph¸p kh¾c phôc ... - R¹ch cñng m¹c song song víi vïng BÖnh nh©n ®−îc hÑn kh¸m l¹i ®Þnh kú r×a, c¸ch r×a 3mm, chiÒu s©u b»ng 1/2 bÒ sau 1 tuÇn, 1 th¸ng, 3 th¸ng, 6 th¸ng. dµy cñng m¹c, t¹o ®−êng hÇm cñng m¹c. - XÎ 1 nh¸t ë mét ®Çu cña ®−êng hÇm cñng m¹c. III. KÕt qu¶ 1. KÕt qu¶ vÒ gi¶i phÉu B¶ng 1. T×nh tr¹ng sÑo bäng kÕt m¹c Sau phÉu thuËt T×nh tr¹ng sÑo mæ 10 ngµy 1th¸ng 3 th¸ng 6 th¸ng (n =51) (n= 51) (n =51) (n = 27) SÑo qu¸ bäng 3 (5,88%) 2 (3,92%) 0 0 SÑo bäng ®Ñp 47 (92,16%) 48 (94,12%) 47 (92,16%) 24 (89%) SÑo bäng dÑt 1 (1,96%) 1 (1,96%) 4 (7,84%) 3 (11%) SÑo xÊu 0 0 0 0 Ngay ngµy h«m sau mæ, kh«ng cã tr−êng hîp nµo bÞ hë vÕt mæ. Tû lÖ sÑo mæ bäng ®Ñp cña chóng t«i lµ tõ 90% ®Õn 94% qua c¸c thêi ®iÓm theo dâi. Kh«ng cã tr−êng hîp 76
TCNCYH 34 (2) - 2005 nµo sÑo qu¸ bäng g©y khã chÞu cho BN hoÆc cã nguy c¬ vì sÑo bäng. Kh«ng cã tr−êng hîp nµo sÑo x¬ xÊu sau thêi gian theo dâi 6 th¸ng. 2. KÕt qu¶ vÒ chøc n¨ng B¶ng 2. T×nh tr¹ng thÞ lùc tr−íc vµ sau mæ Sau mæ ThÞ lùc Tr−íc mæ XuÊt viÖn 10 ngµy 1 th¸ng 3 th¸ng 6 th¸ng (n=51) (n=51) (n=51) (n=51) (n=27)
TCNCYH 34 (2) - 2005 XÐ bao kh«ng liªn tôc 2 3,92 Tæn th−¬ng mèng m¾t 0 0 Sãt chÊt TTT 6 11,7 R¸ch bao sau 0 0 R¬i TTT hoÆc m¶ng nh©n vµo buång DK 0 0 Chóng t«i gÆp 2 m¾t xÐ bao kh«ng liªn tôc, chiÕm tû lÖ 3,92%. Tû lÖ xÐ bao kh«ng liªn tôc cña Chakrabarti n¨m 2000 trªn nh÷ng m¾t ®ôc TTT c¨ng phång lµ 28,3%. §Ó h¹n chÕ nguy c¬ r¸ch bao, tr−íc mæ, chóng t«i th−êng cho h¹ nh·n ¸p tèt, b¾t ®Çu xÐ bao víi ®−êng kÝnh t−¬ng ®èi nhá (5mm-5,5mm) råi níi réng vßng xÐ b»ng c¸ch xÐ theo h×nh tr«n èc, th−êng xuyªn bæ sung dÞch nhÇy trong qu¸ tr×nh xÐ bao. B¶ng 5. C¸c biÕn chøng sau phÉu thuËt BiÕn chøng Sè m¾t Tû lÖ (%) Viªm khÝa gi¸c m¹c 18 35,29 Phï lo¹n d−ìng gi¸c m¹c 0 0 XuÊt huyÕt tiÒn phßng 2 3,92 XuÊt tiÕt diÖn ®ång tö 12 23,5 XÑp tiÒn phßng 0 0 S¾c tè ®äng tr−íc TTTNT 8 15,69 §ôc bao sau 4 7,84 §ôc, x¬ ho¸ bao tr−íc 6 11,76 KÑt (Capture) TTT nh©n t¹o 2 3,92 Phï hoµng ®iÓm d¹ng nang 0 0 Sau mæ, biÕn chøng th−êng gÆp nhÊt nhuyÔn TTT võa mæ lç rß mµ kh«ng g©y lµ viªm khÝa gi¸c m¹c (18 m¾t; 35,29%) ¶nh h−ëng g× ®Õn tiÕn tr×nh cña phÉu xuÊt tiÕt nhÑ ë diÖn ®ång tö (12 m¾t; thuËt phaco. Kü thuËt nµy còng cho phÐp 23,5%) vµ s¾c tè ®äng trªn bÒ mÆt tr−íc h¹n chÕ bít ®−îc chÊn th−¬ng trªn 2 cña TTT nh©n t¹o (8 m¾t; 15,69%). vïng cña nh·n cÇu so víi lo¹i mæ trªn 2 Chóng t«i nhËn thÊy, c¸c biÕn chøng nµy vÞ trÝ. Theo chóng t«i, vÞ trÝ thÝch hîp cho chØ x¶y ra ë nh÷ng m¾t bÞ gl«c«m gãc phÉu thuËt nµy lµ ë gãc trªn ngoµi ®èi víi ®ãng ®Æc biÖt lµ trªn nh÷ng m¾t bÞ c¬n m¾t ph¶i vµ vÞ trÝ trªn trong ®èi víi m¾t gl«c«m gãc ®ãng cÊp diÔn vµ gl«c«m gãc tr¸i. Víi vÞ trÝ nµy cña vÕt mæ, phÉu thuËt ®ãng ®· ë giai ®o¹n trÇm träng. viªn cã thÓ ngåi ë phÝa trªn nh− th−êng lÖ mµ vÉn thao t¸c dÔ dµng khi mæ b»ng IV. Bµn luËn m¸y phaco vµ vÕt mæ lç rß sÏ ®−îc mi 1. KÕt qu¶ vÒ gi¶i phÉu m¾t che ch¾n b¶o vÖ. §Ó tiÕn hµnh mæ phaco phèi hîp mæ lç rß, chóng t«i lùa chän kü thuËt mæ trªn cïng mét vÞ trÝ ®Ó võa tiÕn hµnh t¸n 2. KÕt qu¶ vÒ chøc n¨ng 78
TCNCYH 34 (2) - 2005 B¶ng 6. So s¸nh TL sau mæ phaco phèi hîp víi mét sè c«ng tr×nh nghiªn cøu kh¸c T¸c gi¶ N¨m Sè m¾t Thêi gian theo dâi Tû lÖ ≥ 5/10 Jhon M. Ogrady[TD 5] 1993 37 12 th¸ng 89% Dong H. Shin [TD 6] 1995 78 6 th¸ng 76% Paul M. Munden [TD 6] 1995 21 12 th¸ng 81% Christopher H. Hsu [TD 3] 1998 78% V.T. Th¸i 2003 51 6 th¸ng 67% So víi kÕt qu¶ sau mæ phaco phèi hîp lç rß cña c¸c t¸c gi¶ trªn thÕ giíi, tû lÖ bÖnh nh©n ®¹t thÞ lùc ≥ 5/10 cña chóng t«i thÊp h¬n. Theo chóng t«i, nguyªn nh©n lµ do ®¹i ®a sè bÖnh nh©n cña nhãm nghiªn cøu (57%) ®Õn nhËp viÖn khi bÖnh gl«c«m ®· ë giai ®o¹n rÊt muén. ChÝnh v× vËy mÆc dï phÉu thuËt tiÕn hµnh tèt, c¸c biÕn chøng trong vµ sau mæ kh«ng nhiÒu nh−ng tæn th−¬ng thÇn kinh thÞ gi¸c do bÖnh gl«c«m ®· lµm h¹n chÕ møc håi phôc thÞ lùc sau mæ cña bÖnh nh©n. B¶ng 7. KÕt qu¶ h¹ NA cña c¸c t¸c gi¶ T¸c gi¶ N¨m Sè m¾t Tû lÖ NA ®/c Allan B. [TD 5] 1993 10 100% Wedrich A. [TD 6] 1995 49 100% Nielson P. J. [TD 3] 1997 36 100% Gayton J. L. . [TD 3] 1998 50 96% V.T.Th¸i 2003 51 100% B¶ng trªn cho thÊy, KÕt qu¶ ®iÒu chØnh + Th× xÐ bao: Trªn m¾t bÞ gl«c«m gãc nh·n ¸p cña chóng t«i còng t−¬ng ®−¬ng ®ãng, do tiÒn phßng n«ng, TTT to, dÇy nh− kÕt qu¶ ®¹t ®−îc cña nhiÒu t¸c gi¶ nh« ra tr−íc nªn thao t¸c xÐ bao th−êng kh¸c trªn thÕ giíi. gÆp nhiÒu khã kh¨n. Chóng t«i th−êng 3. §Æc ®iÓm vÒ kü thuËt phÉu thuËt, dïng kim bÎ cong ®Çu nèi víi d©y dÞch nh÷ng khã kh¨n vµ gi¶i ph¸p kh¾c truyÒn ®Ó xÐ bao. PhÇn bÎ cong cña kim ph¶i ng¾n, chØ b»ng 1/4 ®Õn 1/3 chiÒu dµi phôc ®é v¸t cña kim. Chóng t«i th−êng xÐ bao + Do tiÕn hµnh phÉu thuËt phèi hîp lóc ®Çu víi kÝch th−íc vßng xÐ nhá trªn cïng mét vÞ trÝ nªn ®−êng r¹ch trªn kho¶ng 5mm sau ®ã míi níi réng vßng cñng m¹c ph¶i c¸ch sau r×a gi¶i phÉu xÐ b»ng kiÓu xÐ theo ®−êng tr«n èc ®Ó kho¶ng 2,5mm. Mäi thao t¸c ®−a dông cô ®¹t ®−îc kÝch th−íc kho¶ng 6mm. ra, vµo tiÒn phßng hoÆc xoay chuyÓn ®Çu + Kü thuËt t¸n nh©n: Nh÷ng m¾t bÞ tip phaco hoÆc ®Æt TTT nh©n t¹o … ®Òu gl«c«m gãc ®ãng cã nh÷ng ®Æc ®iÓm khã kh¨n h¬n do ph¶i ®i qua qu·ng riªng biÖt nh− tiÒn phßng n«ng, ®ång tö ®−êng hÇm dµi. §Ó kh¾c phôc khã kh¨n kÐm gi·n, mèng m¾t mÊt tr−¬ng lùc, cã nµy, chóng t«i r¹ch 1 ®−êng nhá ë mét thÓ bÞ dÝnh vµo mÆt tr−íc cña TTT… bªn ®Çu cña ®−êng hÇm cñng m¹c. Víi Chóng t«i chän kü thuËt “Stop and chop” mét nh¸t xÎ nµy, c¸c thao t¸c phÉu thuËt sÏ trë nªn dÔ dµng h¬n. [2; 5] v× víi kü thuËt nµy, mäi thao t¸c bæ 79
TCNCYH 34 (2) - 2005 vµ t¸n nh©n ®Òu ®−îc tiÕn hµnh trong gl«c«m gãc ®ãng, ®Æc biÖt lµ c¬n t¨ng diÖn ®ång tö (vïng trung t©m an toµn). ë nh·n ¸p cÊp diÔn cã nh·n ¸p t¨ng cao th× t¹o r·nh, chóng t«i sö dông lùc hót rÊt hoÆc bÖnh gl«c«m ®· ë giai ®o¹n muén, thÊp (30mmHg) vµ tay tr¸i lu«n dïng mãc tû lÖ biÕn chøng cao h¬n. Tuy nhiªn Sinskey n©ng bê ®ång tö ë vÞ trÝ 6 giê ®Ó nh÷ng biÕn chøng nµy th−êng mÊt nhanh tr¸nh ch¹m ph¶i mèng m¾t. sau ®iÒu trÞ vµ kh«ng g©y ¶nh h−ëng ®Õn chøc n¨ng còng nh− viÖc ®iÒu chØnh nh·n V. KÕt luËn ¸p sau mæ. PhÉu thuËt t¸n nhuyÔn TTT, ®Æt TTT nh©n t¹o hËu phßng phèi hîp c¾t bÌ cñng Tµi liÖu tham kh¶o gi¸c m¹c cã t¸c dông ®iÒu chØnh nh·n ¸p 1. Agarwal A: trabeculectomy, rÊt tèt, 100% c¸c tr−êng hîp cã nh·n ¸p phacoemulsification and IOL ®iÒu chØnh, møc h¹ nh·n ¸p trung b×nh lµ implantation, Ocular surgery news 12 mmHg. Theo dâi sau 6 th¸ng kh«ng Europe/Asia- Pacific Edition. 2001 cã tr−êng hîp nµo bÞ t¨ng nh·n ¸p t¸i 2. Azar D T; Rumell S. (2000): ph¸t. ThÞ lùc sau mæ ®−îc phôc håi phacoemulsification in principles and nhanh, tèt vµ rÊt æn ®Þnh. Tû lÖ thÞ lùc ®¹t practice of Ophthalmology. W.B Sander ≥ 5/10 lµ 66,7%. Co. Philadelphia Vol. 2 : 1500-1514. VÒ kü thuËt phÉu thuËt : Ph−¬ng ph¸p 3. Bobrow JC: prospective t¸n nhuyÔn TTT ®ôc trªn nh÷ng m¾t bÞ intrapatient comparison of extra capsular gl«c«m, ®Æc biÖt lµ gl«c«m gãc ®ãng th−- cataract extraction with and without êng gÆp khã kh¨n do tiÒn phßng n«ng, trabeculectomy. Am J Ophthal. 2000. 129 TTT to dÇy, mèng m¾t dÝnh, mÊt tr−¬ng (3): 291-296. lùc... Kü thuËt “Stop and chop” lµ kü thuËt 4. David L Mc Cartney (1998): The mµ chóng t«i ®· lùa chän vµ ®· cho kÕt efficacy and safety of combined qu¶ tèt. Tuy nhiªn cÇn ph¶i thËt thËn trabeculectomy, cataract extraction and träng khi tiÕn hµnh xÐ bao TTT. Trong intraocular lens implantation. qu¸ tr×nh tiÕn hµnh t¸n nh©n TTT b»ng kü Ophthalmology, 95 (6) : 754-761 thuËt “Stop and chop”, th× t¹o r·nh nªn sö dông lùc hót thÊp (30mmHg) vµ dïng 5. Edward J.Rockwood (1995): mãc Sinskey n©ng mèng m¾t ë vÞ trÝ 6 giê Outcome of combined cataract extraction, ®Ó tr¸nh lµm tæn th−¬ng ®Õn mèng m¾t. lens implantation and trabeculectomy C¸c bÝÕn chøng trong mæ rÊt Ýt gÆp. surgeries. Am J Ophthal. 130 (6) : 704- BiÕn chøng sau mæ th−êng gÆp lµ viªm 711. khÝa gi¸c m¹c, xuÊt tiÕt viªm trªn diÖn 6. Friedman DS: Study shows ®ång tö vµ l¾ng ®äng s¾c tè trªn bÒ mÆt combined procedures lower long – term cña TTT nh©n t¹o. Trªn nh÷ng m¾t bÞ IOP. Ocular l surgery news. 2003:1 Summary Phacoemulsification, posterior chamber intraocular lens implantation combined trabeculectomy 80
TCNCYH 34 (2) - 2005 40 patients (51 eyes, 17 males, 23 females) having cataract combined open or closure angle glaucoma have been operated by phaco technique, implant IOL and trabeculectomy. Average of age is 70,3, AV less than 1/10 in 40 eyes (78,4%). Pre- operative IOP is 29,57 ± 5,05 mmHg. 41 eyes (80,4%) angle closuse and 10 eyes (19,6%) open angle glaucoma. 48 eyes (94,1%) is at advance and severe period of glaucoma. Post operation, good bleb filtration in 94,12% and no failure bleb. The anterior chamber well recupere in 92%. After operating 1 to 6 months, AV is stable with 67% more than 5/10. 100% IOP regulated. Most of complications present in angle closuse glaucoma at severe period with high IOP. No severe intra and post-operative complications 81