intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Nghiên cứu tác dụng chống viêm của củ Tam Thất (Radix Notoginseng) trên động vật thực nghiệm

Chia sẻ: Sunshine_3 Sunshine_3 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:5

123
lượt xem
11
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Nền y học cổ truyền Việt Nam đã tồn tại từ hàng ngàn năm nay, gắn bó chặt chẽ với nhân dân và có những đóng góp không thể phủ nhận. Tuy nhiên, nhiều vị thuốc, bài thuốc có tác dụng tốt trên lâm sàng nhưng chưa được nghiên cứu về tác dụng dược lý và độc tính. Trong những cây thuốc dân gian, củ tam thất (Radix Notoginseng) được dùng nhiều trong các trường hợp té ngã, ứ huyết, sưng đau và được dùng để điều trị khối u, ung thư ... [1]. Để góp phần khẳng định tác dụng của vị thuốc và làm tiền đề cho những ứng...

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Nghiên cứu tác dụng chống viêm của củ Tam Thất (Radix Notoginseng) trên động vật thực nghiệm

  1. TCNCYH 25 (5) - 2003 Nghiªn cøu t¸c dông chèng viªm cña cñ tam thÊt (Radix Notoginseng) trªn ®éng vËt thùc nghiÖm D−¬ng ThÞ Ly H−¬ng1, NguyÔn TrÇn Gi¸ng H−¬ng2 1 §¹i häc D−îc Hµ Néi, 2§¹i häc Y Hµ Néi T¸c dông chèng viªm cña cñ tam thÊt (Radix Notoginseng) ®−îc thùc hiÖn trªn chuét cèng tr¾ng theo ph−¬ng ph¸p g©y phï lßng bµn ch©n chuét b»ng Carrageenin 1%. KÕt qu¶ cho thÊy cao láng tam thÊt cã t¸c dông chèng viªm cÊp ë liÒu 15 g/kg vµ chèng viªm m¹n tÝnh ë liÒu 2,5g/kg vµ 5g/kg. T¸c dông chèng viªm cña tam thÊt ®−îc thÓ hiÖn qua viÖc lµm gi¶m l−îng dÞch rØ viªm vµ øc chÕ sù ph¸t triÓn cña c¸c u h¹t thùc nghiÖm. i. §Æt vÊn ®Ò S¾c theo ph−¬ng ph¸p ®«ng y ®−îc dÞch NÒn y häc cæ truyÒn ViÖt Nam ®· tån t¹i tõ chiÕt toµn phÇn trong n−íc, tû lÖ 1:2 (100 gram hµng ngµn n¨m nay, g¾n bã chÆt chÏ víi nh©n d−îc liÖu t−¬ng øng víi 200 ml dÞch chiÕt). d©n vµ cã nh÷ng ®ãng gãp kh«ng thÓ phñ Dung m«i lµm chøng: n−íc muèi sinh lý nhËn. Tuy nhiªn, nhiÒu vÞ thuèc, bµi thuèc cã 0,9% t¸c dông tèt trªn l©m sµng nh−ng ch−a ®−îc 2. §èi t−îng nghiªn cøu: nghiªn cøu vÒ t¸c dông d−îc lý vµ ®éc tÝnh. Chuét cèng tr¾ng khoÎ m¹nh c¶ hai gièng, Trong nh÷ng c©y thuèc d©n gian, cñ tam thÊt träng l−îng tõ 170-190g, ®−îc nu«i trong ®iÒu (Radix Notoginseng) ®−îc dïng nhiÒu trong kiÖn ®Çy ®ñ thøc ¨n vµ n−íc uèng t¹i phßng thÝ c¸c tr−êng hîp tÐ ng·, ø huyÕt, s−ng ®au vµ nghiÖm cña Bé m«n D−îc lý Tr−êng §¹i häc Y ®−îc dïng ®Ó ®iÒu trÞ khèi u, ung th− ... [1]. §Ó Hµ Néi. gãp phÇn kh¼ng ®Þnh t¸c dông cña vÞ thuèc vµ 3. Ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu: lµm tiÒn ®Ò cho nh÷ng øng dông trªn l©m sµng, chóng t«i tiÕn hµnh ®Ò tµi nghiªn cøu nµy víi 3.1. Nghiªn cøu t¸c dông chèng viªm môc tiªu: cÊp: - §¸nh gi¸ t¸c dông chèng viªm cña cñ tam 3.1.1. Ph−¬ng ph¸p g©y phï lßng bµn ch©n thÊt (Radix Notoginseng) qua hai ph−¬ng ph¸p chuét cèng tr¾ng b»ng carrageenin [2]: g©y phï lßng bµn ch©n chuét cèng tr¾ng b»ng Chuét cèng tr¾ng c¶ hai gièng ®−îc chia carrageenin vµ g©y trµn dÞch mµng bông. thµnh 3 l«, mçi l« 8 con - Nghiªn cøu t¸c dông chèng viªm m¹n cña - L« 1: uèng NaCl 0,9% tam thÊt trªn ®éng vËt thùc nghiÖm. - L« 2: uèng aspirin 0,05g/kg ii. §èi t−îng vµ ph−¬ng ph¸p - L« 3: uèng tam thÊt 5g/kg nghiªn cøu Mét giê sau khi cho chuét uèng thuèc thö 1. Thuèc nghiªn cøu: hoÆc dung m«i, g©y viªm b»ng c¸ch tiªm dung Tam thÊt do c«ng ty cæ phÇn Traphaco dÞch carrageenin 1% - 0,05ml/chuét vµo d−íi cung cÊp, lo¹i 6 cñ/100gram. da gan bµn ch©n sau bªn ph¶i. ThÓ tÝch ch©n chuét ®−îc ®o b»ng dông cô chuyªn biÖt plethysmometer lo¹i No7140 cña h·ng 18
  2. TCNCYH 25 (5) - 2003 Ugobasin - Italia tr−íc vµ sau khi g©y viªm 2 - G©y u h¹t thùc nghiÖm theo ph−¬ng ph¸p cña 4 - 6 vµ 24 giê. Ducrot, Joulon vµ céng sù [3]. Møc ®é phï ch©n chuét ®−îc tÝnh nh− sau: Chuét cèng tr¾ng ®−îc chia thµnh 4 l«. Cho Vt – V0 chuét uèng thuèc thö hoÆc dung m«i vµo mçi X% = X 100 buæi s¸ng trong 5 ngµy liÒn. Ngµy ®Çu tiªn, V0 ngay sau khi uèng thuèc, tiÕn hµnh cÊy sîi Trong ®ã: Vt: thÓ tÝch ch©n chuét sau khi amiant (30mg) ®· tiÖt trïng ë 160oC trong 2 giê g©y viªm ë thêi ®iÓm t giê vµo d−íi da l−ng chuét. ChiÒu ngµy thø n¨m Vo: thÓ tÝch ch©n chuét tr−íc khi g©y viªm giÕt chuét, bãc t¸ch khèi u, ®Æt vµo tñ sÊy 36oC So s¸nh ®é t¨ng thÓ tÝch trung b×nh gi÷a trong 18 giê, sau ®ã c©n träng l−îng c¸c khèi ch©n chuét thö thuèc víi ch©n chuét ®èi chøng u. Träng l−îng trung b×nh c¸c khèi u (®· trõ sîi vµ gi÷a c¸c l« thö thuèc víi nhau. T¸c dông amiant) cña chuét thö thuèc ®−îc so s¸nh víi chèng viªm ®−îc biÓu thÞ b»ng tû lÖ % øc chÕ chuét ®èi chøng. T¸c dông chèng viªm ®−îc ph¶n øng viªm. biÓu thÞ b»ng tØ lÖ phÇn tr¨m gi¶m träng l−îng 3.1.2. Ph−¬ng ph¸p g©y trµn dÞch mµng khèi u. bông TÊt c¶ sè liÖu nghiªn cøu ®−îc xö lý b»ng Chuét cèng tr¾ng ®−îc chia thµnh 3 l« nh− thuËt to¸n thèng kª t-test Student. trªn. Mét giê sau khi uèng thuèc thö, chuét iii. KÕt qu¶ ®−îc tiªm mµng bông dung dÞch (carrageenin 1. T¸c dông chèng viªm cÊp: 0,05g + formaldehyd 1,5ml + n−íc cÊt võa ®ñ 1.1. G©y phï lßng bµn ch©n chuét cèng 100ml) víi thÓ tÝch 2ml/chuét. Sau khi tiªm tr¾ng b»ng carrageenin: carrageenin 24 giê, më khoang mµng bông ®Ó hót dÞch vµ ®Õm sè l−îng b¹ch cÇu trong dÞch KÕt qu¶ thùc nghiÖm ®−îc ghi l¹i trªn b¶ng tiÕt trªn m¸y ®Õm tÕ bµo Vet abc cña c«ng ty 1 cho thÊy cao n−íc tam thÊt liÒu 5g/kg kh«ng Europ Continents. cã t¸c dông chèng viªm cÊp theo ph−¬ng ph¸p g©y phï lßng bµn ch©n chuét cèng tr¾ng b»ng T¸c dông chèng xuÊt tiÕt ®−îc ®¸nh gi¸ carrageenin. ThÓ tÝch ch©n chuét thö thuèc th«ng qua hiÖu qu¶ lµm gi¶m thÓ tÝch dÞch rØ kh«ng cã sù kh¸c biÖt so víi ch©n chuét ®èi viªm vµ sè l−îng b¹ch cÇu trong dÞch rØ viªm. chøng (p > 0,05). 3.2. Nghiªn cøu t¸c dông chèng viªm m¹n: B¶ng 1: §é t¨ng thÓ tÝch ch©n chuét sau khi g©y viªm b»ng carrageenin L« n Thuèc ThÓ tÝch ch©n ThÓ tÝch ch©n chuét sau tiªm carrageenin VTB thö thö chuét ban (ml) LiÒu ®Çu (Vo) Sau 2h Sau 4h Sau 6h Sau 24h dïng 11 88 NaCl 1,00±0,07 1,75±0,14 1,95±0,21 1,82±0,18 1,31±0,22 1,57±0,35 0,9% 22 88 Aspirin 0,97±0,12 1,53±0,19 1,89±0,28 1,85±0,24 1,25±0,12 1,50±0,35 50mg/kg 33 88 Tam thÊt 0,97±0,16 1,75±0,29 2,02±0,34 1,88±0,34 1,27±0,21 1,58±0,39 5g/kg p so víi chøng > 0,05 > 0,05 > 0,05 > 0,05 > 0,05 > 0,05 (l« 1 vµ l« 3) 19
  3. TCNCYH 25 (5) - 2003 1.2. T¸c dông chèng viªm mµng bông cña tam thÊt: KÕt qu¶ nghiªn cøu ë b¶ng 2 cho thÊy tam thÊt liÒu 15g/kg cã t¸c dông chèng viªm cÊp râ rÖt, lµm gi¶m l−îng dÞch rØ viªm so víi l« chøng lµ 36% (p0,05). B¶ng 2: T¸c dông øc chÕ sù h×nh thµnh dÞch rØ viªm cña tam thÊt L« nghiªn cøu n DÞch rØ viªm (ml) % øc chÕ p so víi p so víi viªm chøng aspirin 1. NaCl 0,9% 7 5,0±1,5 2. Aspirin 50mg/kg 7 3,5±0,5 30,0 < 0,05 3. Tam thÊt 5g/kg 7 3,2±0,9 36,0 < 0,05 > 0,05 B¶ng 3: T¸c dông chèng viªm cña tam thÊt trªn sè l−îng b¹ch cÇu trong dÞch rØ viªm L« nghiªn cøu n Sè l−îng b¹ch % gi¶m viªm p so víi chøng p so víi aspirin cÇu (ngh×n/ml) 1. Chøng 7 14,36±2,26 2. Aspirin 50mg/kg 7 11,74±1,71 18,25 < 0,05 3. Tam thÊt 15g/kg 7 11,16±1,22 22,28 < 0,05 > 0,05 KÕt qu¶ thùc nghiÖm b¶ng 3 cßn cho thÊy tam thÊt cã t¸c dông øc chÕ b¹ch cÇu tho¸t m¹ch râ rÖt so víi l« chøng (p < 0,05). T¸c dông nµy cña tam thÊt t−¬ng ®−¬ng víi Aspirin liÒu 50mg/kg (p > 0,05). 2. T¸c dông chèng viªm m¹n tÝnh: B¶ng 4: Träng l−îng trung b×nh u h¹t cña c¸c nhãm nghiªn cøu: L« n Thuèc dïng Träng l−îng trung Tû lÖ % gi¶m p so víi p so víi thö vµ liÒu l−îng b×nh cña u h¹t (mg) träng l−îng u chøng aspirin 1 8 NaCl 0,9% 320±104 2 8 Aspirin 50mg/kg 200±70 37,50 < 0,05 3 8 Tam thÊt 2,5g/kg 190±40 40,62 < 0,05 > 0,05 4 8 Tam thÊt 5g/kg 210±70 34,37 < 0,05 > 0,05 Qua nghiªn cøu chóng t«i thÊy: cao láng Tam thÊt lµ mét vÞ thuèc ®· ®−îc dïng tõ tam thÊt cã t¸c dông chèng viªm m¹n tÝnh râ l©u trong d©n gian, qua nghiªn cøu trªn thùc rÖt, víi c¶ hai møc liÒu 2,5g/kg vµ 5g/kg, tam nghiÖm, chóng t«i thÊy tam thÊt cã t¸c dông thÊt ®· øc chÕ sù ph¸t triÓn cña c¸c u h¹t thùc chèng viªm kh¸ râ. nghiÖm, lµm gi¶m 40,62% vµ 34,37% t−¬ng 1. T¸c dông chèng viªm cÊp: øng träng l−îng u h¹t so víi l« chøng (p < Cã nhiÒu ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu t¸c dông 0,05). T¸c dông nµy cña tam thÊt t−¬ng ®−¬ng vµ c¬ chÕ t¸c dông cña thuèc chèng viªm, víi aspirin 50mg/kg (b¶ng 4). trong nghiªn cøu nµy chóng t«i chän hai iv. Bµn luËn ph−¬ng ph¸p g©y phï viªm cÊp ch©n chuét vµ g©y viªm mµng bông. 20
  4. TCNCYH 25 (5) - 2003 Theo kÕt qu¶ cña ph−¬ng ph¸p g©y phï m« h×nh viªm m¹n thùc nghiÖm. Thuèc chèng bµn ch©n chuét cèng tr¾ng b»ng carrageenin viªm m¹n tÝnh sÏ øc chÕ t¹o thµnh u h¹t, ®iÒu (b¶ng 1), tam thÊt ch−a thÓ hiÖn t¸c dông nµy ®−îc thÓ hiÖn qua viÖc x¸c ®Þnh träng chèng viªm cÊp ë liÒu 5g/kg, thÓ tÝch ch©n l−îng u h¹t gi÷a c¸c l« chuét dïng c¸c thuèc chuét thö thuèc ch−a cã sù kh¸c biÖt so víi kh¸c nhau. ch©n chuét ®èi chøng (p > 0,05) ë c¸c thêi Víi suy nghÜ r»ng cã thÓ t¸c dông chèng ®iÓm sau g©y viªm 2 giê, 4 giê, 6 giê vµ 24 giê. viªm m¹n tÝnh sÏ kh«ng cÇn ®Õn mét møc liÒu Cã thÓ møc liÒu 5g/kg lµ qu¸ nhá nªn ch−a thÓ cao nh− ®èi víi t¸c dông chèng viªm cÊp tÝnh, hiÖn ®−îc t¸c dông. chóng t«i ®· nghiªn cøu t¸c dông nµy cña tam Khi nghiªn cøu b»ng ph−¬ng ph¸p g©y trµn thÊt ë hai møc liÒu lµ 2,5g/kg vµ 5g/kg. KÕt qu¶ dÞch mµng bông, chóng t«i ®· t¨ng liÒu tam ë b¶ng 4 cho thÊy tam thÊt víi c¶ hai møc liÒu thÊt lªn 15g/kg, kÕt qu¶ thùc nghiÖm ë b¶ng 2 2,5g/kg vµ 5g/kg ®Òu cã t¸c dông øc chÕ sù cho thÊy tam thÊt víi liÒu 15g/kg cã t¸c dông ph¸t triÓn cña u h¹t râ, lµm gi¶m 40,62% vµ chèng viªm cÊp râ rÖt, lµm gi¶m l−îng dÞch rØ 34,37% (t−¬ng øng) träng l−îng u h¹t so víi l« viªm xuèng 36% so víi l« ®èi chøng (p < 0,05). chøng (p < 0,05). T¸c dông nµy cña tam thÊt t−¬ng ®−¬ng víi Víi nh÷ng kÕt qu¶ trªn, chóng t«i cho r»ng Aspirin liÒu 50mg/kg (gi¶m 30% l−îng dÞch rØ tam thÊt cã t¸c dông chèng viªm cÊp vµ m¹n viªm) víi p > 0,05. tÝnh, møc ®é t¸c dông võa ph¶i, t−¬ng ®−¬ng KÕt qu¶ nghiªn cøu ë b¶ng 3 còng cho thÊy víi Aspirin liÒu 50mg/kg. §Ó gi¶i thÝch chi tiÕt tam thÊt øc chÕ b¹ch cÇu tho¸t m¹ch râ rÖt, c¬ chÕ chèng viªm cña tam thÊt, cÇn ph¶i tiÕn lµm gi¶m 22,28% l−îng b¹ch cÇu trong dÞch rØ hµnh c¸c nghiªn cøu s©u thªm kh¸c. viªm so víi l« chøng (p < 0,05). T¸c dông nµy v. KÕt luËn cña tam thÊt còng t−¬ng ®−¬ng víi Aspirin Qua nghiªn cøu, chóng t«i rót ra mét sè kÕt 50mg/kg (p > 0,05). luËn sau: Qua kÕt qu¶ thùc nghiÖm, chóng t«i cho Tam thÊt cã t¸c dông chèng viªm cÊp r»ng c¬ chÕ chèng viªm cÊp cña tam thÊt cã vµ m¹n tÝnh thÓ lµ do t¸c dông lµm gi¶m tÝnh thÊm thµnh m¹ch t¹i vÞ trÝ viªm dÉn tíi lµm gi¶m l−îng dÞch T¸c dông chèng viªm cÊp cña tam thÊt rØ viªm, ®ång thêi phÇn nµo øc chÕ kh¶ n¨ng ®−îc thÓ hiÖn qua viÖc lµm gi¶m l−îng dÞch rØ xuyªn m¹ch cña b¹ch cÇu, tõ ®ã gi¶m sè l−îng viªm vµ sè l−îng b¹ch cÇu trong dÞch rØ viªm. b¹ch cÇu trong dÞch rØ viªm. Tµi liÖu tham kh¶o 2. T¸c dông chèng viªm m¹n tÝnh: 1. TrÇn V¨n Kú (1993). S©m tam thÊt - Nghiªn cøu nµy nh»m ®¸nh gi¸ t¸c dông Thuèc bæ ®«ng y - Nghiªn cøu vµ øng dông cña thuèc trªn qu¸ tr×nh t¨ng sinh tæ chøc l©m sµng. Héi y häc cæ truyÒn thµnh phè Hå th«ng qua viÖc t¹o thµnh u h¹t. Nguyªn t¾c cña ChÝ Minh: 32-42. ph−¬ng ph¸p lµ g©y u h¹t thùc nghiÖm b»ng 2. Winter, C.A; Risley, E.A and Nuss, carrageenin vµ amiant: Amiant lµ mét vËt l¹ G.W(1962) Carrageenin induced edema in kh«ng cã kh¶ n¨ng tiªu, carrageenin cã b¶n hind paw of the rat as an assay for anti- chÊt lµ mét lipopolysaccharid ®ãng vai trß quan inflammatory drug - Proc, exp. Biol. N. J, 111: träng trong c¬ chÕ viªm, u h¹t t¹o thµnh lµ do 544-74. cã ph¶n øng viªm g©y ra bëi carrageenin cïng 3. Ducrot,R; Joulon, L et al (1965) víi sù tån t¹i cña vËt l¹ kh«ng tiªu ®−îc lµ Turner, screening methodes in pharmacolog” - amiant. C¬ thÓ sÏ ph¶n øng b»ng c¸ch tËp Academic press :114-5. trung nhiÒu tÕ bµo t¹o ra m« bµo l−íi, nguyªn 4. Lee J. H et al (2001) Lonicera bµo sîi v©y quanh vËt l¹ t¹o nªn h×nh ¶nh cña japonica flower is related to inhibition of NF- 21
  5. TCNCYH 25 (5) - 2003 5. Kappa B activation through reducing Mol Med; 7: 79-83. I-Kappa B alpha degredation in rat liver - Int J Summary Study the anti-inflammatory effect of Radix Notoginseng on rats The anti inflammatoty effect of Radix Notoginseng was studied on rat’s hind paw oedema induced by carrageenin. The experimental results showed that: The aqueous extract of Tam that in dose of 15g/kg body weight exerts the anti-acute inflammatory effect. This effect is exhibited through the decrease of exsudation quantity and of leucocyte number in the exsudation. The aqueous extract of Tam that also exerts the anti-chronic inflammatory effect in doses of 2,5g/kg and 5g/kg body weight. 22
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2