Nghiên cứu ứng dụng bảng GerdQ trong chẩn đoán và theo dõi đáp ứng điều trị bệnh trào ngược dạ dày - thực quản

Nghiên cứu Y học<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 16 * Phụ bản của Số 3 * 2012<br /> <br /> NGHIÊN CỨU ỨNG DỤNG BẢNG GERD Q<br /> TRONG CHẨN ĐOÁN VÀ THEO DÕI ĐÁP ỨNG<br /> ĐIỀU TRỊ BỆNH TRÀO NGƯỢC DẠ DÀY - THỰC QUẢN<br /> Bồ Kim Phương *<br /> <br /> TÓM TẮT<br /> Trào ngược dạ dày–thực quản (GERD) là bệnh rất phổ biến trên thế giới cũng như ở Việt Nam trong thực<br /> tế lâm sàng hàng ngày. Bệnh có thể ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống. Hiện nay chưa có tiêu chuẩn vàng để<br /> chẩn đoán GERD. Những phương pháp chẩn đoán từ trước tới nay dựa vào triệu chứng, nội soi, đo pH 24h. Sử<br /> dụng bảng GerdQ để chẩn đoán và theo dõi đáp ứng điều trị của GERD với tỷ lệ chính xác tương tự.<br /> Mục tiêu: Đối chiếu chẩn đoán giữa bảng GerdQ và hình ảnh nội soi ở bệnh nhân có trào ngược dạ dàythực quản và cũng áp dụng bảng GerdQ theo dõi điều trị bệnh trào ngược dạ dày- thực quản bằng Esomeprazole<br /> 40mg.<br /> Phương pháp nghiên cứu: Nghiên cứu mô tả hàng loạt ca.<br /> Kết quả: Từ tháng 06/2009– 08/2010 tại bệnh viện Đa khoa Trung ương Cần Thơ, dùng bảng GerdQ để<br /> chẩn đoán và theo dõi điều trị bằng Esomeprazole (Nexium) ở 104 bệnh nhân có triệu chứng GERD với có hoặc<br /> không có tổn thương GERD trên nội soi, tuổi từ 18-70. Khi bảng GerdQ đạt mức độ nặng thì thấy có sự phù hợp<br /> giữa bảng GerdQ và nội soi là 43,0%. Khi kết quả bảng GerdQ đạt mức độ nhẹ thì sự phù hợp giữa bảng GerdQ<br /> và nội soi là 31,0%. Đối với những bệnh nhân có triệu chứng nóng rát, ợ chua > 2 ngày thì tỷ lệ hết nóng rát > 2<br /> ngày sau điều trị là 93,7%, và tỷ lệ hết ợ chua > 2 ngày sau điều trị là 80,6%. Đáp ứng điều trị triệu chứng theo<br /> bảng GerdQ là 64,6%.<br /> Kết luận: Bảng GerdQ để chẩn đoán và theo dõi bệnh nhân GERD một cách khá chính xác.<br /> Từ khóa: Trào ngược dạ dày- thực quản, nóng rát, ợ chua.<br /> <br /> ABSTRACT<br /> APPLY GERD Q QUESTIONNAIRE IN DIAGNOSIS AND FOLLOWING TREATMENT RESPONSE<br /> OF GASTROESOPHAGEAL REFLUX DISEASE<br /> Bo Kim Phuong * Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Vol. 16 - Supplement of No 3 - 2012: 44 - 48<br /> Background/Aims: GERD is a common disease in Vietnam and also in the world. The disease can affect life<br /> quality. At present, the gold criteria to diagnose this disease have not been established. The most common methods<br /> nowadays to identify GERD patients include clinical evaluation, endoscopy and ambulatory 24 hour pH. GerdQ<br /> questionnaire can be easily used to diagnose and to follow treatment response. With this reason, we conduct the<br /> study “ GerdQ questionnaire scores were compared with endoscopic test for GERD and were used in following<br /> treatment response with Esomeprazole”.<br /> Methods: Case series report.<br /> Results: From 06/2008- 08/2010 we performed GerdQ questionnaire on 104 GERD patients at Cantho<br /> Central General Hospital to diagnose and follow treatment response with Esomeprazole 40mg. The age ranges<br /> from 18 to 70 years old. When GerdQ questionnaire is in mild grade, its correspondence with Los Angeles<br /> * Khoa Nội soi, Bệnh viện Đa khoa Trung ương Cần Thơ<br /> Tác giả liên lạc: BS Bồ Kim Phương,<br /> ĐT: 0903617939,<br /> <br /> 44<br /> <br /> Email: bophuong67@yahoo.com<br /> <br /> Chuyên Đề Nội Soi Tiêu Hóa<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 16 * Phụ bản của Số 3 * 2012<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> Classification of esophageous endoscopy is 31%. When GerdQ questionnaire is in severe grade, the<br /> correspondence is 43%. When heartburn symptom > 2 days, symptom resolution in patients treated with<br /> Esomeprazole 40mg is 93,7%. When Acid reguritation symptom > 2 days, symptom resolution in patients treated<br /> with Esomeprazole 40mg is 80,6%. In GerdQ questionnaire, symptoms resolution in patients treated with<br /> Esomeprazole 40mg is 64,6% .<br /> Conclusion: The GerdQ has been developed as a tool to support the diagnosis of GERD and to assist in the<br /> selection of suitable treatment based on response measurement.<br /> Keywords: Gastro-esophagus reflux disease, heartburn symptom, Acid reguritation symptom.<br /> <br /> ĐẶT VẤN ĐỀ VÀ MỤC TIÊU<br /> Trào ngược dạ dày–thực quản (GERD) là<br /> bệnh rất phổ biến trên thế giới cũng như ở Việt<br /> Nam, tại Việt Nam theo tác giả Lê Văn Dũng(8) tỷ<br /> lệ viêm trào ngược dạ dày thực quản tại khoa<br /> thăm dò chức năng Bệnh Viện Bạch Mai là 7,8%,<br /> theo Quách Trọng Đức và Trần Kiều Miên(11)<br /> nghiên cứu trên 3302 bệnh nhân nội soi với triệu<br /> chứng đường tiêu hóa trên thì 15,4% có viêm<br /> trợt thực quản.<br /> Năm 2009 nghiên cứu đa trung tâm<br /> Diamond được thực hiện ở Đức, Thụy Điển,<br /> Canada, Đan Mạch, Na-Uy, Anh, đã đưa ra một<br /> bảng điểm GerdQ vừa phối hợp tổng số điểm<br /> triệu chứng và điểm tác động không chỉ dùng<br /> để chẩn đoán GERD ở mức độ nặng nhẹ mà còn<br /> có thể tiên đoán được khả năng viêm trợt và<br /> tăng tiết acid bất thường, nhờ đó giúp rất nhiều<br /> cho việc điều trị cũng như theo dõi đáp ứng<br /> điều trị và có thể xác định liệu bệnh nhân đã<br /> được điều trị đúng mức hay chưa và có thể sử<br /> dụng GerdQ để chẩn đoán GERD với một tỷ lệ<br /> chính xác tương tự với những chuyên gia về tiêu<br /> hóa.<br /> Thuốc ức chế bơm proton là nhóm thuốc<br /> có khả năng làm giảm triệu chứng và làm lành<br /> tổn thương viêm của thực quản nhanh nhất.<br /> Theo Miner và cộng sự thì có sự khác nhau<br /> trong việc nâng pH ở dạ dày lớn hơn 4 ở các<br /> thuốc trong nhóm PPI: omeprazole 20mg<br /> (11,8h), lansoprazole 30mg (11,5h), pantoprazole<br /> 40mg (10,1h) và rabeprazole 20mg (12,1h),<br /> nhưng kéo dài nhất là esomeprazole 40mg<br /> (14,0h).<br /> <br /> Chuyên Đề Nội Soi Tiêu Hóa<br /> <br /> Vì những ưu điểm trên của bảng GerdQ và<br /> hiệu quả Esomeprazole ở những bệnh nhân<br /> GERD và vì hiện nay ở vùng Đồng bằng sông<br /> Cửu Long chưa có một nghiên cứu nào về giá trị<br /> của bảng GerdQ nên chúng tôi thực hiện làm đề<br /> tài “Nghiên cứu ứng dụng bảng GERD Q trong<br /> chẩn đoán và theo dõi đáp ứng điều trị bệnh<br /> trào ngược dạ dày-thực quản” với 2 mục tiêu:<br /> 1. Đối chiếu chẩn đoán giữa bảng GerdQ và<br /> hình ảnh nội soi ở bệnh nhân có bệnh trào<br /> ngược dạ dày- thực quản.<br /> 2. Áp dụng bảng GerdQ trong theo dõi điều<br /> trị bệnh trào ngược dạ dày- thực quản bằng<br /> Esomeprazole.<br /> <br /> ĐỐI TƯỢNG - PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU<br /> Đối tượng nghiên cứu<br /> Tiêu chuẩn chọn bệnh<br /> Tất cả những bệnh nhân có triệu chứng<br /> nóng rát vùng thượng vị hoặc vùng ngực hoặc ợ<br /> chua xảy ra từ 2 ngày trở lên trong 1 tuần trước<br /> đó.<br /> Tuổi ≥18,<br /> Đồng ý tham gia nghiên cứu.<br /> <br /> Tiêu chuẩn loại trừ<br /> Bệnh nhân có một trong các chống chỉ<br /> định(10):<br /> Các bệnh lý ở thực quản có nguy cơ làm<br /> thủng thực quản do hóa chất và -thuốc gây hẹp<br /> thực quản, Phình động mạch chủ bụng, Suy tim,<br /> Suy hô hấp, Nhồi máu cơ tim, Cơn cao huyết<br /> áp, Khó thở do bất cứ nguyên nhân gì, cổ<br /> chướng to, bụng chướng hơi nhiều, ho nhiều,<br /> gù vẹo cột sống, đang XHTH, có dãn TMTQ, đã<br /> được chẩn đoán GERD trước đó và có can thiệp<br /> <br /> 45<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 16 * Phụ bản của Số 3 * 2012<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> nội soi và hoặc phẫu thuật, đã phẫu thuật ở thực<br /> quản, có kèm theo một bệnh lý khác của thực<br /> quản, có thai, loét dạ dày, loét hành tá tràng,<br /> trào ngược DD-TQ do các nguyên nhân thực thể<br /> (tắc ruột cao, u dạ dày, hẹp môn vị), có dùng<br /> kháng viêm trong vòng 7 ngày trước, bệnh<br /> không hợp tác.<br /> <br /> Phương pháp nghiên cứu<br /> Tiến cứu can thiệp, mô tả hàng loạt ca.<br /> <br /> Phương tiện và công cụ thu thập thông tin<br /> Mẫu bệnh án nghiên cứu.<br /> Máy nội soi thực quản- dạ dày ống mềm<br /> Fujinon 4400 loại nhìn thẳng.<br /> <br /> Kết quả nghiên cứu<br /> Từ tháng 06/2009– 08/2010 tại bệnh viện Đa<br /> khoa Trung ương Cần Thơ đã dùng bảng GerdQ<br /> để chẩn đoán và theo dõi điều trị bằng<br /> Esomeprazole (Nexium) ở 104 bệnh nhân có<br /> triệu chứng GERD với có hoặc không có tổn<br /> thương GERD trên nội soi, tuổi từ 18-70.<br /> <br /> Tuổi<br /> Tuổi trung bình là 40,8 ± 11,2, tuổi nhỏ nhất<br /> là 18 và lớn nhất là 70, nhóm tuổi gặp nhiều<br /> nhất là 30-50.<br /> <br /> Giới<br /> Nữ gặp nhiều hơn nam, nam/nữ: 0,62<br /> <br /> BMI trung bình<br /> Là 21± 2,9 BMI nhỏ nhất là 15,2, thừa cân và<br /> béo phì chiếm 29 bệnh (28%).<br /> <br /> Thoát vị hoành<br /> Chiếm tỉ lệ 15,4% trong tất cả những bệnh<br /> nhân được chẩn đoán GERD trên lâm sàng.<br /> <br /> Các triệu chứng lâm sàng<br /> <br /> 46<br /> <br /> n<br /> 35<br /> 29<br /> 22<br /> 4<br /> 104<br /> <br /> Tỷ lệ %<br /> 33,7<br /> 27,9<br /> 21,1<br /> 3,8<br /> 100<br /> <br /> Bảng 1: Bảng điểm chẩn đoán theo GerdQ<br /> Bảng GERD-Q<br /> Khả năng thấp<br /> Nhẹ<br /> Nặng<br /> Tổng số bệnh nhân<br /> <br /> n<br /> 8<br /> 35<br /> 61<br /> 104<br /> <br /> Tỷ lệ %<br /> 7,7<br /> 33,7<br /> 58,6<br /> 100<br /> <br /> Nhận xét: khả năng GERD thấp chiếm tỉ lệ<br /> thấp nhất 7,7%.<br /> <br /> Bộ câu hỏi GerdQ.<br /> <br /> Triệu chứng<br /> Nóng rát<br /> Ợ chua<br /> Khó ngủ<br /> Đau thượng vị<br /> Uống thêm thuốc khác<br /> Buồn nôn<br /> Nuốt nghẹn<br /> <br /> Triệu chứng<br /> Đau ngực<br /> Ho khó thở<br /> Khàn tiếng<br /> Nuốt khó<br /> Tổng số bệnh nhân<br /> <br /> n<br /> 104<br /> 87<br /> 78<br /> 76<br /> 72<br /> 62<br /> 54<br /> <br /> Tỷ lệ %<br /> 100<br /> 83,6<br /> 75,0<br /> 73,1<br /> 69,2<br /> 59,6<br /> 51,9<br /> <br /> Bảng 2: Tổn thương thực quản qua nội soi<br /> Kết quả nội soi<br /> Bình thường<br /> Tổn thương<br /> Tổng số bệnh nhân<br /> <br /> n<br /> 37<br /> 67<br /> 104<br /> <br /> Tỷ lệ %<br /> 35,6<br /> 64,4<br /> 100<br /> <br /> Nhận xét: khi nội soi cho thấy tỷ lệ có tổn<br /> thương chiếm khá cao 64,4%.<br /> Bảng 3: Mô tả phù hợp chẩn đoán giữa mức độ thấp<br /> và nhẹ GerdQ với hình ảnh nội soi<br /> Hình ảnh<br /> nội soi Không tổn<br /> Thương<br /> GERD-Q<br /> Thấp<br /> 3<br /> Nhẹ<br /> 18<br /> Tổng số<br /> 21<br /> <br /> Có tổn<br /> thương<br /> <br /> Tổng<br /> <br /> 5<br /> 17<br /> 22<br /> <br /> 8<br /> 35<br /> 43<br /> <br /> Khi chỉ số GERD ở mức độ thấp và nhẹ đối<br /> chiếu với kết quả của nội soi cho chỉ số KAPPA<br /> là 0,31 và mức độ phù hợp thấp.<br /> Bảng 4: Mô tả phù hợp chẩn đoán giữa điểm GERD<br /> mức độ thấp và nặng với hình ảnh nội soi.<br /> Hình ảnh<br /> nội soi<br /> Điểm GERD<br /> Thấp<br /> Nặng<br /> Tổng số<br /> <br /> Không tổn<br /> Thương<br /> <br /> Có tổn<br /> thương<br /> <br /> Tổng<br /> <br /> 3<br /> 16<br /> 19<br /> <br /> 5<br /> 45<br /> 50<br /> <br /> 8<br /> 61<br /> 69<br /> <br /> Khi chỉ số GERD ở mức độ thấp và nặng đối<br /> chiếu với kết quả của nội soi cho chỉ số KAPPA<br /> là 0,43 và mức độ phù hợp vừa.<br /> Bảng 5: Đối chiếu điểm GerdQ trước và sau điều trị<br /> Sau điều trị<br /> Trước điều trị<br /> Thấp<br /> <br /> Thấp<br /> <br /> Nhẹ<br /> <br /> Nặng<br /> <br /> Tổng<br /> <br /> 0<br /> <br /> 0<br /> <br /> 0<br /> <br /> 0<br /> <br /> Chuyên Đề Nội Soi Tiêu Hóa<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 16 * Phụ bản của Số 3 * 2012<br /> Nhẹ<br /> Nặng<br /> Tổng<br /> <br /> 27 77,1% 8 22,9%<br /> 0<br /> 35 100%<br /> 35 57,4% 25 41,0% 1 1,6% 61 100%<br /> 62 64,6% 33 34,4% 1 1,0% 96 100%<br /> P < 0,001<br /> <br /> Như vậy đã có 62/96 (64,6%) bệnh nhân sau<br /> điều trị có điểm GerdQ trở về mức độ thấp .<br /> Bảng 6: So sánh triệu chứng lâm sàng xuất hiện<br /> tuần cuối trước và sau điều trị<br /> Trước điều trị Sau điều trị<br /> Tỷ lệ<br /> N Tỷ lệ % n<br /> P<br /> %<br /> Nóng rát > 2 ngày<br /> 96<br /> 100<br /> 6<br /> 6,3 < 0,01<br /> Ợ chua > 2 ngày<br /> 64<br /> 66,6<br /> 6<br /> 6,3 < 0,01<br /> Đau thượng vị > 2 ngày 50<br /> 52,0<br /> 5<br /> 5,2 < 0,01<br /> Buồn nôn > 2 ngày<br /> 35<br /> 36,4<br /> 0<br /> 0 < 0,01<br /> Khó ngủ > 2 ngày<br /> 57<br /> 59,3<br /> 3<br /> 3,1 < 0,01<br /> Uống thêm thuốc > 2<br /> 59<br /> 61,4<br /> 0<br /> 0 < 0,01<br /> ngày<br /> Nuốt khó<br /> 4<br /> 4,1<br /> 1<br /> 1,0 > 0,05<br /> Nuốt nghẹn<br /> 52<br /> 54,1<br /> 3<br /> 3,1 < 0,01<br /> Đau ngực<br /> 33<br /> 34,3<br /> 1<br /> 1,0 < 0,01<br /> Khàn tiếng<br /> 19<br /> 19,7<br /> 0<br /> 0 < 0,01<br /> Ho<br /> 28<br /> 29,1<br /> 1<br /> 1,0 < 0,01<br /> <br /> Nhận xét: p0,05, tức không thấy rõ sự<br /> khác biệt trước và sau điều trị.<br /> <br /> BÀN LUẬN<br /> Đối chiếu giữa chẩn đoán theo GerdQ và<br /> theo Nội Soi trước điều trị.<br /> Khi bảng GERD đạt mức độ nặng với chỉ số<br /> KAPPA ở mức độ 0,43 - vừa (tương đương sự<br /> phù hợp giữa bảng GERD và nội soi là 43,0%);<br /> Khi kết quả bảng GERD đạt mức độ nhẹ sẽ có<br /> chỉ số KAPPA đạt mức độ phù hợp 0,31 - thấp<br /> (tương đương sự phù hợp giữa bảng GERD và<br /> nội soi là 31,0%).<br /> Viêm thực quản trên nội soi có độ đặc hiệu<br /> cao 90-95% cho GERD nhưng có độ nhạy thấp<br /> khoảng 50%(12).<br /> Như vậy đối với các cơ sở chưa có máy nội<br /> soi tiêu hóa, hoặc các phòng khám tư các bác sĩ<br /> có thể dựa vào bảng theo dõi GERD để theo dõi<br /> tình trạng viêm thực quản trong bệnh trào<br /> ngược dạ dày thực quản.<br /> <br /> Chuyên Đề Nội Soi Tiêu Hóa<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> Đáp ứng điều trị của bảng GerdQ.<br /> Theo bảng GerdQ :trước khi điều trị không<br /> có bệnh nhân nào có khả năng GERD thấp<br /> nhưng sau điều trị bằng Nexium 40mg thì kết<br /> quả cho thấy các bệnh nhân từ GERD nặng và<br /> GERD nhẹ đã chuyển sang khả năng GERD thấp<br /> 62/96 (64,6%), như vậy tỉ lệ điều trị thành công<br /> dựa theo bảng GerdQ sau điều trị là 64,6%.<br /> <br /> Đáp ứng điều trị của triệu chứng GERD<br /> Trong nghiên cứu của chúng tôi nếu tính<br /> mức độ thành công khi điều trị bệnh nhân có<br /> triệu chứng > 2 ngày/ tuần cuối thì tỉ lệ hết<br /> nóng rát > 2 ngày là 93,7%, ợ chua > 2 ngày là<br /> 80,6% nhưng nếu tính tỉ lệ thành công là hết<br /> hẳn triệu chứng thì nóng rát chiếm tỉ lệ 43,7%<br /> và ợ chua chiếm tỉ lệ 60,6%, kết quả của chúng<br /> tôi thấp hơn kết quả của 1 số nghiên cứu khác<br /> trong và ngoài nước.<br /> Theo Mai Hồng Bàng và cộng sự(9)<br /> Esomeprazole 20mg 2viên /ngày trong 4 tuần<br /> mất hẳn triệu chứng ợ nóng (nóng rát) 65,8%,<br /> hết hẳn ợ chua(69,1%), Lê Thị Hoa(7) tỉ lệ hết<br /> nóng rát là 80,8%, tỉ lệ hết ợ chua là 74,3%.<br /> Theo M.B.Fennerty và cộng sự(4). phần trăm<br /> những bệnh nhân được giải quyết những triệu<br /> chứng ở tuần thứ 4 khi dùng Esomeprazole<br /> 40mg ngày 1 lần: Nóng rát:72%, ợ chua:79,5%,<br /> khó nuốt:93,1%, đau thượng vị: 83,1%.<br /> Theo Da Silva EP(2), nghiên cứu trên 218<br /> bệnh nhân có viêm thực quản trên nội soi<br /> được điều trị với Esomeprazole 40mg mỗi<br /> ngày trong 4 tuần nóng rát lành ở tuần thứ<br /> 4:87,8%, ợ chua : 83,9%.<br /> Theo Ting Kin Cheung và cộng sự (1).<br /> nghiên cứu ở 66 bệnh nhân thì 50 (75,8%) bệnh<br /> nhân đã hết hoàn toàn những triệu chứng trào<br /> ngược sau 8 tuần điều trị.<br /> Kết quả thành công hoàn toàn sau điều trị<br /> của chúng tôi thấp hơn đặc biệt là ở triệu chứng<br /> nóng rát, điều này có thể giải thích là do mẫu<br /> chúng tôi chọn vào nghiên cứu luôn có nóng rát<br /> ≥ 2 ngày/ tuần.<br /> <br /> 47<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 16 * Phụ bản của Số 3 * 2012<br /> <br /> KẾT LUẬN<br /> Qua nghiên cứu chúng tôi nhận thấy có thể<br /> dùng bảng GerdQ để chẩn đoán và theo dõi<br /> bệnh nhân GERD và áp dụng bảng GerdQ trong<br /> theo dõi điều trị bệnh trào ngược dạ dày- thực<br /> quản bằng Esomeprazole 40mg.<br /> <br /> 6.<br /> <br /> 7.<br /> <br /> 8.<br /> <br /> TÀI LIỆU THAM KHẢO<br /> 1.<br /> <br /> 2.<br /> <br /> 3.<br /> <br /> 4.<br /> <br /> 5.<br /> <br /> 48<br /> <br /> Cheung TK, Wong WM, Wong NYH, et al (2007). “Symptom<br /> Resolution Does Not Predict Healing of Erosive Oesophagitis in<br /> Chinese”. Digestion 75: pp.128-134.<br /> Da Silva EP, Nader F, Quilici FA, Eisig JN, Zaterka S, Meneghelli<br /> U (2003). “Clinical and endoscopic evaluation of gastroephageal<br /> reflux disease in patiens successfully treated with esomeprazole”.<br /> Arg Gastroenterol. 40(4): pp.262-7<br /> Dinakaran NH, Rajkumar JS, Potdar NP, Desai A (2002). “An<br /> open non-comparative clinical study for the evaluation of safety<br /> and efficacy of esomeprazole in patients of reflux oesophagitis in<br /> Indian population”. Indian Med Assoc, 100(10) : pp.624-634.<br /> Fennerty MB, Johanson JF, Hwang C et al (2005). “Efficacy of<br /> esomeprazole 40mg, lansoprazole 30mg for healing moderate to<br /> severe erosive oesophagitis”. Alimentary Pharmacology and<br /> Therapeutics volume 21, issue 4, pp 455-463.<br /> Hunt RH (2005) “ Review article: the unmet needs in delayedrelease proton-pump inhibitor therapy in 2005”. Aliment<br /> pharmacol Ther 22 (suppl.3), pp.10-19.<br /> <br /> 9.<br /> <br /> 10.<br /> <br /> 11.<br /> <br /> 12.<br /> <br /> Jones R, Junghard O, Dent J,Vakil N, Halling K, Wernersson B,<br /> Lind T (2009). “Development of the GERDQ, a tool for the<br /> diagnosis and management of gastro-oesophageal reflux disease<br /> in primary care”. Aliment Pharmacol Ther 30; pp.1030- 1038.<br /> Lê Thị Hoa (2007). ”Đặc điểm lâm sàng, nội soi, mô bệnh học và<br /> hiệu quả điều trị bằng Esomeprazole ở bệnh nhân viêm thực<br /> quản do trào ngược”. Luận văn thạc sỹ y học, Học Viện Quân Y.<br /> Lê Văn Dũng (2001). "Nhận xét hình ảnh nội soi - mô bệnh học<br /> thực quản ở những bệnh nhân có triệu chứng lâm sàng trào<br /> ngược dạ dày - thực quản". Luận văn thạc sỹ y học, Trường ĐH<br /> Y Hà Nội.<br /> Mai Hồng Bàng và cộng sự (2006) “ So sánh hiệu quả của<br /> Esomeprazole (Nexium) và Lanzoprazole (Prevacid) trong điều<br /> trị viêm trợt thực quản trào ngược”. Tạp chí khoa học Tiêu hóa<br /> Việt Nam. Phụ trương số 3/2006, tr.41-42.<br /> Nguyễn Khánh Trạch, Phạm Thị Thu Hồ, Đào Văn Long, Lê<br /> Tuyết Anh, Phạm Thị Bình, Đặng Kim Oanh, Mai Minh Huệ<br /> (2001). “Ứng dụng nội soi trong chẩn đoán và điều trị bệnh lý<br /> tiêu hóa”. Bệnh Viện Bạch Mai khoa Tiêu Hóa.<br /> Quách Trọng Đức, Trần Kiều Miên (2005). “ Viêm trào ngược dạ<br /> dày- thực quản trên nội soi ở bệnh nhân Việt Nam có biểu hiện<br /> Dyspepsia: Tần suất, Đặc điểm lâm sàng và Nội soi”. Y Học<br /> TP.Hồ Chí Minh Tập 9 Phụ bản số 1/2005, tr.35-39.<br /> Richter JE (2007). “The many manifestations of<br /> Gastroesophageal Reflux Disease: Presentation, Evaluation, and<br /> Treatment.” Gastroenterol Clin N Am 36, pp.577-599.<br /> <br /> Chuyên Đề Nội Soi Tiêu Hóa<br /> <br />