Nghiên cứu xây dựng mô hình bảo tồn thực vật chuyển vị tại trường Đại học Nông Lâm Thái Nguyên

Trần Ngọc Đăng và Đtg<br /> <br /> Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ<br /> <br /> 184(08): 41 - 45<br /> <br /> NGHIÊN CỨU XÂY DỰNG MÔ HÌNH BẢO TỒN THỰC VẬT CHUYỂN VỊ TẠI<br /> TRƯỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM THÁI NGUYÊN<br /> Trần Ngọc Đăng*, Lục Văn Việt<br /> Phùng Văn Lý, Phùng Văn Hoan, Hồ Ngọc Sơn<br /> Trường Đại học Nông Lâm – ĐH Thái Nguyên<br /> <br /> TÓM TẮT<br /> Việc nghiên cứu xây dựng 01 mô hình vườn thực vật tại trường Đại học Nông Lâm – Đại học Thái<br /> Nguyên với 25 loài cây bản địa được sưu tầm từ nhiều vùng khác nhau đã góp phần bảo tồn một số<br /> loài quý hiếm cũng như phục vụ cho công tác nghiên cứu và học tập của nhà trường. Kết quả điều<br /> tra bước đầu cho thấy tỷ lệ sống của 25 loài cây trong mô hình có tỷ lệ sống cao dao động từ<br /> 92,8% đến 100%, tỷ lệ sống trung bình của toàn bộ mô hình là 97,1%, vượt mục tiêu ban đầu đặt<br /> ra (95%). Sau 8 tháng trồng đường kính sát gốc D(00) lớn nhất trong mô hình vườn thực vật là Đinh<br /> hương (Syzygium aromaticum) (1,74 cm), tiếp đó là Lim xẹt (Peltophorum pterocarpum) (0,73<br /> cm). Những loài có đường kính sát gốc nhỏ nhất như là Vàng anh (Saraca dives) (0,071 cm) và<br /> thấp nhất là Sến mật (Madhuca pasquieri) (0,07 cm). Chiều cao cao nhất đến thấp bắt đầu từ<br /> Giáng hương (Pterocarpus macrocarpus) với chiều cao trung bình là (56 cm), bên cạnh đó là Lim<br /> xẹt (Peltophorum pterocarpum) (49 cm). Các loài có sinh trưởng chiều cao thấp nhất là Táu muối<br /> (Vatica tonkinensis) (10 cm) và Sến mật (Madhuca pasquieri) (9 cm). Kết quả nghiên cứu bước<br /> đầu cho thấy các loài cây bản địa hoàn toàn phù hợp với thổ nhưỡng và khí hậu tại khu vực<br /> Trường Đại học Nông Lâm – Đại học Thái Nguyên.<br /> Từ khóa: Bảo tồn, thực vật, chuyển vị, sinh trưởng, bản địa<br /> <br /> MỞ ĐẦU*<br /> Các loài thực vật đang có mức độ nguy cấp<br /> rất cao có khả năng bị tuyệt chủng nếu con<br /> người không kịp dừng việc khai thác quá<br /> mức. Các loài thực vật bị khai thác trầm trọng<br /> hầu hết đều là cây bản địa có lợi ích vô cùng<br /> to lớn do có sự phát sinh và tiến hoá trong<br /> thời gian dài nên có khả năng thích nghi cao<br /> với điều kiện nơi mọc và có tính bền vững<br /> cao, thân thiện với môi trường sinh thái bên<br /> cạnh đó những tác dụng của các loài cây bản<br /> địa vẫn chưa thể khám phá ra hết, những tri<br /> thức bản địa rất cần được bảo vệ và phục hồi.<br /> Vì vậy việc khôi phục các loài cây bản địa<br /> được coi là một yêu cầu cấp thiết hiện nay.<br /> Bên cạnh đó nhằm tạo 1 nơi học tập và<br /> nghiên cứu khoa học cho sinh viên trong<br /> trường nhất là sinh viên khoa Lâm nghiệp<br /> hàng năm phải đi đến các khu rừng tự nhiên<br /> để thực tập với chi phí khá cao. Tuy nhiên<br /> lượng thời gian đi thực tập ngắn như vậy thì<br /> kiến thức được thực hành vô cùng ít và không<br /> hiệu quả nhiều. Để giải quyết vấn đề về khôi<br /> *<br /> <br /> Tel: 01662 47017; Email: Tranngocdang0612@gmail.com<br /> <br /> phục các loài thực vật quý hiếm đồng thời tạo<br /> nơi học tập và nghiên cứu cho sinh viên sau<br /> các giờ học lý thuyết thì việc “Nghiên cứu<br /> xây dựng mô hình bảo tồn chuyển vị thực<br /> vật tại trường Đại học Nông Lâm Thái<br /> Nguyên” là rất cần thiết.<br /> NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP THỰC HIỆN<br /> Nội dung nghiên cứu<br /> - Xây dựng vườn thực vật trồng cây bản địa tại<br /> trường Đại học Nông Lâm – ĐH Thái Nguyên.<br /> - Đánh giá sinh trưởng của các loài cây trong<br /> mô hình nghiên cứu.<br /> Phương pháp nghiên cứu<br /> Phương pháp thiết kế trồng<br /> Cây con được đem ra trồng có đủ rễ, thân, lá.<br /> Cây được trồng theo hàng, mỗi loài một hàng<br /> trải dọc theo mô hình với cự li hàng cách<br /> hàng 3 mét và cây cách cây 2 mét (3x2). Thiết<br /> kế trồng cây theo hàng, mỗi hàng tương ứng 1<br /> loài cây. Tổng số là 406 cây/0,8 ha.<br /> Phương pháp chăm sóc<br /> Ở giai đoạn đầu của việc trồng cây con, cây<br /> vẫn rất yếu nên cần sự chăm sóc đặc biệt. Mỗi<br /> 41<br /> <br /> Trần Ngọc Đăng và Đtg<br /> <br /> Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ<br /> <br /> ngày định kỳ tưới nước 1 lần vào lúc 4 giờ<br /> chiều trong vòng 1 tháng đầu để đảm bảo cây<br /> đủ lượng nước vượt qua giai đoạn nắng nóng<br /> và sự thích nghi ở môi trường mới trong mô<br /> hình. Bên cạnh tưới nước theo định kỳ làm cỏ<br /> 1 tháng 1 lần nhằm giảm sự xâm lấn của cỏ<br /> với các loài cây.<br /> <br /> 184(08): 41 - 45<br /> <br /> số bình quân. Theo định kỳ 60 ngày đo 1 lần<br /> để đảm bảo sự thay đổi của đường kính cây.<br /> Chiều cao vút ngọn (H vn) được đo bằng<br /> thước dây. Dùng bút xóa trắng kẻ 1 đường<br /> làm mốc ở gốc cây làm chuẩn rồi dùng<br /> thước đo từ điểm chuẩn đến đỉnh ngọn sinh<br /> trưởng của cây. Định kỳ chiều cao H vn được<br /> đo 30 ngày 1 lần.<br /> Phương pháp xử lý số liệu<br /> Từ các số liệu ngoại nghiệp đề tài tiến hành<br /> tính toán các chỉ tiêu theo công thức sau:<br /> - Tỷ lệ sống:<br /> <br /> ; trong đó:<br /> <br /> C%: Tỷ lệ sống, n: Số cây sống, N: Tổng số<br /> cây trồng trong mô hình.<br /> - Chiều cao trung bình của cây ở mỗi lần đo:<br /> ; trong đó: Hvn TB: Là chiều<br /> Hình 1. Cây được gắn mã số thẻ<br /> <br /> Phương pháp thu thập số liệu<br /> Để quá trình điều tra số liệu dễ dàng hơn đã<br /> sử dụng biện pháp gắn mã số thẻ và tên [1] cho<br /> từng cây, gắn biển cây cho mỗi hàng và có thêm<br /> bản đồ bố trí cây trồng trong mô hình giúp việc<br /> thu thập số liệu dễ dàng hơn (hình 1).<br /> Đường kính sát gốc (D0.0), được đo sát gốc<br /> cây trồng bằng thước kẹp cơ khí, đo theo 2<br /> chiều Đông – Tây và Nam – Bắc rồi tính trị<br /> <br /> cao trung bình của cây. ∑h: Là tổng số đo<br /> chiều cao các cây. M: Là tổng số cây.<br /> - Đường kính trung bình của cây ở mỗi lần<br /> đo:<br /> <br /> [5]; trong đó: ∑d: Là tổng<br /> <br /> số đo đường kính các cây; M: Là tổng số cây.<br /> Kiểm tra hệ số dao động giữa các lần đo của<br /> các chỉ tiêu sử dụng phương pháp tính<br /> phương sai trên Excel 2013 [4].<br /> KẾT QUẢ VÀ THẢO LUẬN<br /> Tỷ lệ sống của các loài thực vật<br /> <br /> Bảng 1. Tỷ lệ sống của 25 loài cây bản địa trong mô hình vườn thực vật<br /> Stt<br /> <br /> Loài cây<br /> <br /> 1<br /> 2<br /> 3<br /> 4<br /> 5<br /> 6<br /> 7<br /> 8<br /> 9<br /> 10<br /> 11<br /> 12<br /> 13<br /> <br /> Kim giao (Nageia wallichiana)<br /> Vàng tâm (Magnolia fordiana)<br /> Sưa đỏ (Dalbergia tonkinensis)<br /> Xoan nhừ (Melia azedarach)<br /> Re hương (Cinnamomum parthenoxylon)<br /> Lim xanh (Erythrophleum fordii)<br /> Trầm hương (Aquilaria malaccensis)<br /> Lim xẹt (Peltophorum pterocarpum)<br /> Long não (Cinnamomum camphora)<br /> Sau sau (Liquidambar formosana)<br /> Táu mật (Vatica odorata)<br /> Táu muối (Vatica tonkinensis)<br /> Vàng anh (Saraca dives)<br /> <br /> 42<br /> <br /> Tỷ lệ<br /> sống<br /> (%)<br /> 95<br /> 92,8<br /> 93,3<br /> 100<br /> 93,3<br /> 92,8<br /> 100<br /> 95<br /> 100<br /> 92,8<br /> 92,8<br /> 95<br /> 93,3<br /> <br /> Stt<br /> <br /> Loài cây<br /> <br /> 14<br /> 15<br /> 16<br /> 17<br /> 18<br /> 19<br /> 20<br /> 21<br /> 22<br /> 23<br /> 24<br /> 25<br /> <br /> Nghiến (Burretiodendron hsienmu)<br /> Đinh hương (Syzygium aromaticum)<br /> Sến mật (Madhuca pasquieri)<br /> Chò chỉ (Parashorea chinensis)<br /> Thông tre (Podocarpus pilgeri)<br /> Sao đen (Hopea odorata)<br /> Lát hoa (Chukrasia tabularis)<br /> Giổi xanh (Magnolia hypolampra)<br /> Cẩm lai (Dalbergia oliveri)<br /> Giáng hương (Pterocarpus macrocarpus)<br /> Trai lí (Garcinia fagraeoides)<br /> Ban (Bauhinia variegata)<br /> Trung bình<br /> <br /> Tỷ lệ<br /> sống<br /> (%)<br /> 100<br /> 100<br /> 100<br /> 100<br /> 93,3<br /> 100<br /> 100<br /> 100<br /> 95<br /> 95<br /> 100<br /> 100<br /> 97,1%<br /> <br /> Trần Ngọc Đăng và Đtg<br /> <br /> Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ<br /> <br /> 184(08): 41 - 45<br /> <br /> Bảng 2. Sinh trưởng về đường kính và chiều cao của các loài cây trong mô hình<br /> STT<br /> 1<br /> 2<br /> 3<br /> 4<br /> 5<br /> 6<br /> 7<br /> 8<br /> 9<br /> 10<br /> 11<br /> 12<br /> 13<br /> 14<br /> 15<br /> 16<br /> 17<br /> 18<br /> 19<br /> 20<br /> 21<br /> 22<br /> 23<br /> 24<br /> 25<br /> <br /> Loài<br /> <br /> Chỉ tiêu<br /> <br /> Kim giao<br /> (Nageia wallichiana)<br /> Vàng tâm<br /> (Magnolia fordiana)<br /> Sưa đỏ<br /> (Dalbergia tonkinensis)<br /> Xoan nhừ<br /> (Melia azedarach)<br /> Re hương (Cinnamomum<br /> parthenoxylon)<br /> Lim xanh (Erythrophleum<br /> fordii)<br /> Trầm hương (Aquilaria<br /> malaccensis)<br /> Lim xẹt (Peltophorum<br /> pterocarpum)<br /> Long não (Cinnamomum<br /> camphora)<br /> Sau sau (Liquidambar<br /> formosana)<br /> Táu mật<br /> (Vatica odorata)<br /> Táu muối (Vatica<br /> tonkinensis)<br /> <br /> D(00) (cm)<br /> H(vn) (m)<br /> D(00) (cm)<br /> H(vn) (m)<br /> D(00) (cm)<br /> H(vn) (m)<br /> D(00) (cm)<br /> H(vn) (m)<br /> D(00) (cm)<br /> H(vn) (m)<br /> D(00) (cm)<br /> H(vn) (m)<br /> D(00) (cm)<br /> H(vn) (m)<br /> D(00) (cm)<br /> H(vn) (m)<br /> D(00) (cm)<br /> H(vn) (m)<br /> D(00) (cm)<br /> H(vn) (m)<br /> D(00) (cm)<br /> H(vn) (m)<br /> D(00) (cm)<br /> H(vn) (m)<br /> D(00) (cm)<br /> H(vn) (m)<br /> D(00) (cm)<br /> H(vn) (m)<br /> D(00) (cm)<br /> H(vn) (m)<br /> D(00) (cm)<br /> H(vn) (m)<br /> D(00) (cm)<br /> H(vn) (m)<br /> D(00) (cm)<br /> H(vn) (m)<br /> D(00) (cm)<br /> H(vn) (m)<br /> D(00) (cm)<br /> H(vn) (m)<br /> D(00) (cm)<br /> H(vn) (m)<br /> D(00) (cm)<br /> H(vn) (m)<br /> D(00) (cm)<br /> H(vn) (m)<br /> D(00) (cm)<br /> H(vn) (m)<br /> D(00) (cm)<br /> H(vn) (m)<br /> <br /> Vàng anh (Saraca dives)<br /> Nghiến (Burretiodendron<br /> hsienmu)<br /> Đinh hương (Syzygium<br /> aromaticum)<br /> Sến mật (Madhuca<br /> pasquieri)<br /> Chò chỉ (Parashorea<br /> chinensis)<br /> Thông tre (Podocarpus<br /> pilgeri)<br /> Sao đen (Hopea odorata)<br /> Lát hoa (Chukrasia<br /> tabularis)<br /> Giổi xanh (Magnolia<br /> hypolampra)<br /> Cẩm lai (Dalbergia<br /> oliveri)<br /> Giáng hương Pterocarpus<br /> macrocarpus)<br /> Trai lí (Garcinia<br /> fagraeoides)<br /> Ban (Bauhinia variegata)<br /> <br /> Lần<br /> đo 1<br /> 0,368<br /> 0,22<br /> 0,338<br /> 0,36<br /> 0,201<br /> 0,18<br /> 0,300<br /> 0,44<br /> 0,269<br /> 0,37<br /> 0,729<br /> 0,54<br /> 0,594<br /> 0,74<br /> 0,895<br /> 0,57<br /> 0,180<br /> 0,42<br /> 0,267<br /> 0,62<br /> 0,290<br /> 0,36<br /> 0,296<br /> 0,42<br /> 0,307<br /> 0,39<br /> 0,439<br /> 0,59<br /> 0,922<br /> 0,72<br /> 0,124<br /> 0,26<br /> 0,511<br /> 0,87<br /> 0,189<br /> 0,31<br /> 0,350<br /> 0,56<br /> 0,329<br /> 0,45<br /> 0,383<br /> 0,43<br /> 0,534<br /> 0,61<br /> 0,665<br /> 0,58<br /> 0,285<br /> 0,56<br /> 0,254<br /> 0,43<br /> <br /> Lần<br /> đo 2<br /> 0,434<br /> 0,25<br /> 0,422<br /> 0,42<br /> 0,224<br /> 0,19<br /> 0,433<br /> 0,47<br /> 0,333<br /> 0,43<br /> 0,858<br /> 0,58<br /> 0,697<br /> 0,80<br /> 1,184<br /> 0,69<br /> 0,236<br /> 0,45<br /> 0,379<br /> 0,70<br /> 0,361<br /> 0,39<br /> 0,328<br /> 0,45<br /> 0,332<br /> 0,43<br /> 0,514<br /> 0,64<br /> 1,739<br /> 0,84<br /> 0,146<br /> 0,29<br /> 0,672<br /> 1,05<br /> 0,228<br /> 0,35<br /> 0,426<br /> 0,63<br /> 0,474<br /> 0,52<br /> 0,465<br /> 0,48<br /> 0,583<br /> 0,78<br /> 0,889<br /> 0,77<br /> 0,415<br /> 0,64<br /> 0,304<br /> 0,56<br /> <br /> Lần<br /> đo 3<br /> 0,5<br /> 0,29<br /> 0,488<br /> 0,46<br /> 0,250<br /> 0,23<br /> 0,510<br /> 0,55<br /> 0,400<br /> 0,47<br /> 0,923<br /> 0,64<br /> 0,806<br /> 0,85<br /> 1,405<br /> 0,79<br /> 0,258<br /> 0,47<br /> 0,493<br /> 0,75<br /> 0,421<br /> 0,41<br /> 0,351<br /> 0,47<br /> 0,354<br /> 0,48<br /> 0,573<br /> 0,68<br /> 2,161<br /> 0,98<br /> 0,166<br /> 0,31<br /> 0,789<br /> 1,14<br /> 0,249<br /> 0,39<br /> 0,484<br /> 0,68<br /> 0,594<br /> 0,57<br /> 0,515<br /> 0,53<br /> 0,606<br /> 0,88<br /> 0,995<br /> 0,98<br /> 0,515<br /> 0,72<br /> 0,324<br /> 0,60<br /> <br /> Lần<br /> đo 4<br /> 0,568<br /> 0,40<br /> 0,562<br /> 0,58<br /> 0,279<br /> 0,30<br /> 0,594<br /> 0,67<br /> 0,471<br /> 0,56<br /> 0,985<br /> 0,77<br /> 0,912<br /> 1,10<br /> 1,626<br /> 1,06<br /> 0,269<br /> 0,58<br /> 0,621<br /> 0,89<br /> 0,479<br /> 0,47<br /> 0,379<br /> 0,52<br /> 0,379<br /> 0,56<br /> 0,633<br /> 0,86<br /> 2,667<br /> 1,09<br /> 0,194<br /> 0,35<br /> 0,906<br /> 1,21<br /> 0,282<br /> 0,44<br /> 0,544<br /> 0,78<br /> 0,706<br /> 0,67<br /> 0,585<br /> 0,63<br /> 0,642<br /> 0,95<br /> 1,216<br /> 1,14<br /> 0,655<br /> 0,88<br /> 0,360<br /> 0,68<br /> <br /> Tăng trưởng<br /> 0,201<br /> 0,18<br /> 0,223<br /> 0,22<br /> 0,077<br /> 0,12<br /> 0,294<br /> 0,23<br /> 0,202<br /> 0,29<br /> 0,256<br /> 0,23<br /> 0,318<br /> 0,36<br /> 0,731<br /> 0,49<br /> 0,089<br /> 0,16<br /> 0,355<br /> 0,27<br /> 0,189<br /> 0,11<br /> 0,083<br /> 0,1<br /> 0,071<br /> 0,17<br /> 0,194<br /> 0,27<br /> 1,744<br /> 0,37<br /> 0,07<br /> 0,09<br /> 0,394<br /> 0,34<br /> 0,093<br /> 0,13<br /> 0,194<br /> 0,22<br /> 0,376<br /> 0,22<br /> 0,203<br /> 0,2<br /> 0,108<br /> 0,34<br /> 0,551<br /> 0,56<br /> 0,37<br /> 0,32<br /> 0,106<br /> 0,25<br /> <br /> 43<br /> <br /> Trần Ngọc Đăng và Đtg<br /> <br /> Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ<br /> <br /> Kết quả điều tra qua các lần thu thập số liệu<br /> cho kết quả tỷ lệ sống qua 8 tháng của các cây<br /> rất cao, qua lần kiểm tra đầu vào thì một số<br /> loài giảm đi 01 cây như: Kim giao (Nageia<br /> wallichiana), Vàng tâm (Magnolia fordiana),<br /> Sưa đỏ (Dalbergia tonkinensis), Re hương<br /> (Cinnamomum parthenoxylon), Lim xanh<br /> (Erythrophleum fordii) [2], Lim xẹt<br /> (Peltophorum pterocarpum), Sau sau<br /> (Liquidambar formosana), Táu mật (Vatica<br /> odorata), Táu duối (Vatica tonkinensis), Vàng<br /> anh (Saraca dives), Thông tre (Podocarpus<br /> pilgeri), Cẩm lai (Dalbergia oliveri), Giáng<br /> hương (Pterocarpus macrocarpus). Còn lại<br /> các loài khác không giảm cây nào như: Vàng<br /> tâm (Magnolia fordiana), Xoan nhừ (Melia<br /> azedarach),<br /> Trầm<br /> hương<br /> (Aquilaria<br /> malaccensis), Long não (Cinnamomum<br /> camphora),<br /> Nghiến<br /> (Burretiodendron<br /> hsienmu),<br /> Đinh<br /> hương<br /> (Syzygium<br /> aromaticum), Sến mật (Madhuca pasquieri),<br /> Chò chỉ (Parashorea chinensis), Sao đen<br /> (Hopea odorata) [3], Lát hoa (Chukrasia<br /> tabularis), Giổi xanh (Magnolia hypolampra),<br /> Trai lí (Garcinia fagraeoides) vẫn giữ 100%<br /> số lượng cây từ ngày lấy số liệu đầu vào đến<br /> lần đo cuối cùng. Tất cả các cây đều thay đổi<br /> khi lấy số liệu lần đo thứ 2 và từ lần đo thứ 2<br /> tất cả số lượng cây giữ nguyên đến lần đo thứ<br /> 8. Tính trên tổng thể số lượng riêng cho từng<br /> loài thì các cây giảm số lượng còn Kim giao<br /> (Nageia wallichiana) 95%, Sưa đỏ<br /> (Dalbergia tonkinensis) 93,3%, Vàng tâm<br /> (Magnolia fordiana) 92,8%, Re hương<br /> (Cinnamomum parthenoxylon) 93,3%, Lim<br /> xanh (Erythrophleum fordii) 92,8%, Lim xẹt<br /> (Peltophorum pterocarpum) 95%, Sau sau<br /> (Liquidambar formosana) 92,8%, Táu muối<br /> (Vatica tonkinensis) 95%, Vàng anh (Saraca<br /> dives) 93,3%, Thông tre (Podocarpus pilgeri)<br /> 93,3%, Cẩm lai (Dalbergia oliveri) 95%,<br /> Giáng hương (Pterocarpus macrocarpus)<br /> 95%. Còn lại đều sống 100%. Từ kết quả<br /> bước đầu cho thấy với thực địa hoàn toàn mới<br /> không phải nơi sống tự nhiên của chúng, thêm<br /> vào nữa được trồng từ cây con nên với tỷ lệ<br /> sống thống kê toàn bộ được 406 cây của 25<br /> 44<br /> <br /> 184(08): 41 - 45<br /> <br /> loài cây đạt 97,1% là tỷ lệ sống tương đối cao<br /> ở giai đoạn đầu của việc xây dựng mô hình.<br /> Kết quả nghiên cứu tình hình sinh trưởng<br /> Kết quả sinh trưởng về đường kính D(00) và<br /> chiều cao Hvn của 4 lần đo của các loài cây bản<br /> địa trong mô hình được trình bày tại bảng 2.<br /> Đánh giá đường kính (D00)<br /> Từ bảng 2 cho thấy tăng trưởng đường kính<br /> sát gốc D(00) qua 8 tháng đo cao nhất là Đinh<br /> hương với 1,744 cm, sau đó là Lim xẹt<br /> (Peltophorum pterocarpum) 0,731 cm, Giáng<br /> hương (Pterocarpus macrocarpus) 0,551 cm,<br /> Chò chỉ (Parashorea chinensis) 0,394 cm, Lát<br /> hoa (Chukrasia tabularis) 0,376 cm, Trai lí<br /> (Garcinia fagraeoides) 0,37 cm, Sau sau<br /> (Liquidambar formosana) 0,355, Trầm hương<br /> (Aquilaria malaccensis) 0,318 cm, Xoan nhừ<br /> (Melia azedarach) 0,294 cm, Lim xanh<br /> (Erythrophleum fordii) 0,256 cm, Vàng tâm<br /> (Magnolia fordiana) 0,223 cm, Giổi xanh<br /> (Magnolia hypolampra) 0,203 cm, Re hương<br /> (Cinnamomum parthenoxylon) 0,202 cm, Kim<br /> giao (Nageia wallichiana) 0,201 cm, Nghiến<br /> (Burretiodendron hsienmu) 0,194 cm, Sao<br /> đen (Hopea odorata) 0,194 cm, Táu mật<br /> 0,189 cm, Cẩm lai 0,108 cm, Ban (Bauhinia<br /> variegata) 0,106 cm, Thông tre (Podocarpus<br /> pilgeri) 0,093 cm, Táu muối (Vatica<br /> tonkinensis) 0,083 cm, Sưa đỏ (Dalbergia<br /> tonkinensis) 0,077 cm, Vàng anh (Saraca<br /> dives) 0,071 cm và thấp nhất là Sến mật<br /> (Madhuca pasquieri) 0,07 cm.<br /> Đánh giá sinh trưởng chiều cao (Hvn)<br /> Kết quả sinh trưởng chiều cao (Hvn) được<br /> trình bày trong bảng 2.<br /> Qua kết quả trên cho thấy trong số 25 loài cây<br /> bản địa của Mô hình vườn thực vật có chiều<br /> cao tốt nhất đến thấp bắt đầu từ Giáng hương<br /> (Pterocarpus macrocarpus) với chiều cao<br /> trung bình là 0,56 m, bên cạnh đó có cây Lim<br /> xẹt (Peltophorum pterocarpum) cũng có<br /> chiều cao gần sát là 0,49 m, Trầm hương<br /> (Aquilaria malaccensis) là 0,36 m, Đinh<br /> hương (Syzygium aromaticum) là 0,36 m. Đối<br /> <br /> Trần Ngọc Đăng và Đtg<br /> <br /> Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ<br /> <br /> lập với cây cao như vậy cũng có các cây thấp<br /> và phát triển chậm như Long não<br /> (Cinnamomum camphora) 0,16 m, Thông tre<br /> (Podocarpus pilgeri) 0,13 m, Sưa đỏ<br /> (Dalbergia tonkinensis) 0,12 m, Táu mật<br /> (Vatica odorata) 0,11 m, Táu muối (Vatica<br /> tonkinensis) 0,1 m và Sến mật (Madhuca<br /> pasquieri) 0,09 m. Nhìn chung với lập địa<br /> mới hoàn toàn, cộng thêm thời gian trồng<br /> ngắn (trong vòng 8 tháng) các cây bản địa<br /> trong vườn thực vật đang phát triển rất tốt về<br /> chiều cao, sự thay đổi rõ rệt qua từng lần đo<br /> có thể nhìn thấy dễ dàng qua kết quả của các<br /> lần đo bên trên.<br /> KẾT LUẬN<br /> Toàn bộ 25 loài cây trong mô hình có tỷ lệ<br /> sống từ 92,8% đến 100%, tỷ lệ sống trung<br /> bình là 97,1%, vượt qua mục tiêu ban đầu đặt<br /> ra là 95%.<br /> <br /> 184(08): 41 - 45<br /> <br /> macrocarpus) với D(00) 0,551 cm, H(vn) 0,56<br /> m; hiện đang là những loài cây có sự sinh<br /> trưởng tốt nhất trong mô hình.<br /> Từ các số liệu điều tra về tỷ lệ sống, đường<br /> kính và chiều cao là minh chứng rằng vườn<br /> thực vật đã được xây dựng thành công với số<br /> lượng chuẩn là 406 cây gồm 25 loài cây bản<br /> địa khác nhau.<br /> TÀI LIỆU THAM KHẢO<br /> 1. Bộ Khoa học và Công nghệ, Viện Khoa học và<br /> Công nghệ Việt Nam (2007), Sách Đỏ Việt Nam,<br /> Phần II-Thực vật, Nxb Khoa học tự nhiên và<br /> Công nghệ, Hà Nội, tr. 530-531.<br /> 2. Chính phủ (2006), Nghị định 32/2006/NĐ-CP<br /> về việc quản lý thực vật rừng, động vật rừng<br /> nguy cấp, quí, hiếm, Hà Nội, Ngày 30 tháng 3<br /> năm 2006.<br /> 3. Lê Mộng Chân, Lê Thị Huyên (2000), Giáo<br /> trình thực vật rừng, Nxb Nông nghiệp, Hà Nội.<br /> 4. Ngô Kim Khôi (2001), Tin học ứng dụng trong<br /> lâm nghiệp, Nxb Nông nghiệp, Hà Nội.<br /> 5. Hồ Ngọc Sơn (2018) “Ảnh hưởng của thời vụ<br /> gieo ươm đến khả năng sinh trưởng cây con Sa<br /> mộc dầu trong gian đoạn vườn ươm tại Hà<br /> Giang” Tạp chí Khoa học và Công nghệ - Đại<br /> học Thái Nguyên, 177(01), tr. 27 – 31.<br /> <br /> Qua 8 tháng điều tra thu thập số liệu, cho thấy<br /> các loài có sự phù hợp nhất như là: Đinh<br /> hương (Syzygium aromaticum) với D(00)<br /> 1,744 cm, H(vn)<br /> 0,36 m; Lim xẹt<br /> (Peltophorum pterocarpum) với D(00) 0,731<br /> cm, H(vn) 0,49 m; Giáng hương (Pterocarpus<br /> <br /> SUMMARY<br /> DEVELOPING EX-SITU PLANT CONSERVATION MODEL<br /> AT TNU- UNIVERSITY OF AGRICULTURE AND FORESTRY<br /> Tran Ngoc Dang*, Luc Van Viet<br /> Phung Van Ly, Phung Van Hoan, Ho Ngoc Son<br /> University of Agriculture and Forestry - TNU<br /> <br /> Building an ex-situ plant conservation model at TNU- University of Agriculture and Forestry with<br /> 25 native species collected from different areas is very important for learning, study and research.<br /> Result shown that the survival rate of 25 native species is from 92.8% to 100%, the average<br /> survival rate is 97.1%, higher than expected (95%). After 8 months, the species with biggest<br /> diameter (D(00) ) are Syzygium aromaticum (1.74 cm), then Peltophorum pterocarpum is (0.73 cm)<br /> and the species with smallest diameter are Saraca divesis (0.071 cm) and Madhuca pasquieriis<br /> (0.07 cm). Those species with highest heights are Pterocarpus macrocarpus (56 cm), then<br /> Peltophorum pterocarpumis (49 cm). Those species with lowest height and slow growth are Vatica<br /> tonkinensis (10 cm) and Madhuca pasquieri (9 cm). From the initial study result, it shown that<br /> native species are suitable with soil and climate condition in the study area.<br /> Keyword: Conservation, plant, ex-situ, growth, native species<br /> Ngày nhận bài: 10/5/2018; Ngày phản biện: 16/5/2018; Ngày duyệt đăng: 31/7/2018<br /> *<br /> <br /> Tel: 01662 47017; Email: Tranngocdang0612@gmail.com<br /> <br /> 45<br /> <br />