Nguyên nhân chẩn đoán muộn trong ung thư biểu mô tuyến dạ dày

Y Hoïc TP. Hoà Chí Minh * Taäp 7 * Phuï baûn cuûa Soá 1 * 2003<br /> <br /> Nghieân cöùu Y hoïc<br /> <br /> NGUYEÂN NHAÂN CHAÅN ÑOAÙN MUOÄN<br /> TRONG UNG THÖ BIEÅU MOÂ TUYEÁN DAÏ DAØY<br /> Ñoã Ñình Coâng*<br /> <br /> TOÙM TAÉT<br /> Muïc tieâu: Phaân tích nguyeân nhaân gaây chaäm treã trong chaån ñoaùn beänh ung thö bieåu moâ tuyeán daï daøy<br /> (UTBMTDD).<br /> Phöông phaùp nghieân cöùu: nghieân cöùu thoáng keâ moâ taû, tieàn cöùu, caét ngang. Thaày thuoác ñöôïc xem laø gaây<br /> ra chaån ñoaùn chaäm treã trong tröôøng hôïp khoâng chaån ñoaùn ñuùng laø UTDD. Beänh nhaân ñöôïc moå taïi beänh vieän<br /> Chôï raãy hay Nhaân daân Gia ñònh trong thôøi gian töø 12/1999 ñeán 6/2000.<br /> Keát quaû: Coù 101 beänh nhaân. Chaån ñoaùn chaäm treã trung bình laø 11 thaùng, ña soá trong khoaûng töø 6 thaùng<br /> ñeán 1 naêm. Coù 34 tröôøng hôïp UTDD chaån ñoaùn sai do caùc baùc só tuyeán tænh vì caên cöù vaøo döõ kieän laâm saøng<br /> trong 25% tröôøng hôïp. 34% caên cöù vaøo keát quaû noäi soi vaø 41% caên cöù vaøo x-quang.<br /> Keát luaän: Trong nhöõng tröôøng hôïp chaån ñoaùn chaäm treã do caùc baùc só thuoäc tuyeán tænh: 34% vaø 41%<br /> UTDD ñaõ ñöôïc noäi soi hay chuïp quang vò. Caàn thöïc hieän ñaày ñuû nhöõng nguyeân taéc trong ñieàu trò beänh vieâm<br /> loeùt daï daøy taù traøng ñeå sôùm phaùt hieän nhöõng tröôøng hôïp UTDD.<br /> <br /> SUMMARY<br /> GASTRIC ADENOCARCINOMA: REASONS OF LATE DIAGNOSIS<br /> Ño Ñinh Cong * Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Vol. 7 * Supplement of No 1 * 2003: 6 - 9<br /> <br /> Objective: To analyze reasons of late diagnosis in gastric adenocarcinoma (GA).<br /> Methods: This was a cross-sectioned descriptive prospective study. Physicians were considered as<br /> reasons of late diagnosis in misdiagnosed GA. Patients had operations at Cho Ray or Nhan Dan Gia Dinh<br /> Hospitals from Dec.1999 to July.2000.<br /> Results: This research included 101 patients. Mean duration of late diagnosis was 11 months, range<br /> from 6 to12 months. Rural physicians had misdiagnosis in 34 cases, including 8 (25%) uncorrect clinical<br /> manifestations, 11(34%) unclear endoscopy and 13 (41%) in X Ray.<br /> Conclusions: Physicians in the rural still had difficulties in early diagnosis of GA although 34% and 41 %<br /> GA patients already performed endoscopies and X Ray, respectively. Appropriate techniques should have<br /> performed in gastro-duodenal ulcerations for early GA diagnosis.<br /> <br /> ÑAËT VAÁN ÑEÀ<br /> Vieât nam naèm trong vuøng coù tæ leä maéc beänh ung<br /> thö daï daøy (UTDD) khaù cao(5,6). Theo baùo caùo cuûa<br /> Vieän K Haø noäi, töø naêm 1955–1966 coù 13.403 beänh<br /> nhaân ung thö ñöôïc ñieàu trò taïi ñaây. UTDD ñöùng<br /> haøng thöù hai trong taát caû caùc loaïi UT noùi chung,<br /> trong oáng tieâu hoaù UTDD laø thöôøng gaëp nhaát, töông<br /> töï nhö nhöõng baùo caùo cuûa nöôùc ngoaøi (12). Tæ leä<br /> maéc beänh UTDD cuûa ngöôøi Haø noäi laø 22.2/100.000<br /> daân ôû phaùi nam, laø 10.9/100.000 daân ôû phaùi nöõ (7).<br /> <br /> Vì 90–98% UTDD laø loaïi UT bieåu moâ tuyeán(7), do<br /> ñoù khi noùi ñeán UTDD laø noùi ñeán UT bieåu moâ tuyeán.<br /> Maëc duø coù nhieàu tieán boä quan troïng trong chaån<br /> ñoaùn vaø ñieàu trò beänh nhöng tieân löôïng sau moå vaãn<br /> khoâng thay ñoåi roõ reät(12), ngoaïi tröø caùc keát quaû ôû<br /> Nhaät baûn.<br /> Coù ba yeáu toá chính ñeå keát quaû ñieàu trò cuûa ngöôøi<br /> Nhaät luoân luoân ñaït ñöôïc cao hôn keát quaû ñieàu trò cuûa<br /> caùc nöôùc phöông Taây(12,14,19):<br /> - Phaùt hieän beänh ôû giai ñoaïn sôùm<br /> <br /> * Boä moân Ngoïaïi - Ñaïi hoïc Y Döôïc TP. Hoà Chí Minh<br /> <br /> 6<br /> <br /> Chuyeân ñeà Ngoaïi khoa<br /> <br /> Nghieân cöùu Y hoïc<br /> <br /> Y Hoïc TP. Hoà Chí Minh * Taäp 7 * Phuï baûn cuûa Soá 1 * 2003<br /> <br /> - Phaãu thuaät naïo haïch roäng raõi<br /> <br /> Tö lieäu<br /> <br /> - Hoaù trò hoã trôï<br /> <br /> Tieâu chuaån choïn beänh<br /> <br /> UT caøng xaâm laán saâu trong thaønh DD, tieân<br /> löôïng beänh caøng xaáu daàn(15,16,17,19,20). ÔÛ giai ñoaïn I: tæ<br /> leä soáng theâm 5 naêm sau moå thay ñoåi töø 50–98%, ôû<br /> giai ñoaïn II laø: 29–70%, giai ñoaïn III laø: 13–40%, giai<br /> ñoaïn IV laø: 3–23%. Vì vaäy, ngöôøi Nhaät coá gaéng chaån<br /> ñoaùn sôùm baèng caùch chuïp ñoái quang keùp hay noäi soi<br /> DD haøng loaït ôû nhöõng ñoái töôïng coù nguy cô cao ñeå<br /> phaùt hieän UTDD coøn khu truù ôû lôùp nieâm maïc hay<br /> döôùi nieâm maïc (19).<br /> Tæ leä UTDD ñöôïc phaùt hieän sôùm ôû Nhaät coù theå<br /> ñaït ñeán 60%, trong khi ñoù ôû caùc nöôùc phöông Taây laø<br /> 17–20% (18), ôû Anh laø 1% (13).<br /> Theo baùo caùo cuûa beänh vieän Vieät Ñöùc, UTDD<br /> ñöôïc ñieàu trò phaãu thuaät thì 23.8%-32% tröôøng hôïp<br /> khoâng caét DD ñöôïc(9,10,11), nghóa laø beänh nhaân ñöôïc<br /> moå ôû giai ñoaïn muoän hay quaù muoän(1,2,3,4,8,10,11).<br /> Beänh nhaân ñeán beänh vieän ôû giai ñoaïn muoän vì moät<br /> trong ba lyù do chính sau ñaây:<br /> - Trieäu chöùng laâm saøng khoâng ñaëc hieäu ôû giai<br /> ñoaïn sôùm<br /> - Beänh nhaân khoâng chòu ñi khaùm beänh khi coù<br /> trieäu chöùng<br /> - Chaäm treã do thaày thuoác chaån ñoaùn laàm vôùi<br /> beänh khaùc<br /> Töø tröôùc ñeán nay chöa coù coâng trình naøo phaân<br /> tích veà nhöõng nguyeân nhaân gaây chaäm treã trong<br /> chaån ñoaùn beänh. Vaán ñeà naøy phöùc taïp vì thoâng tin<br /> do beänh nhaân cung caáp chöa ñaày ñuû, khoâng tham<br /> khaûo ñöôïc hoà sô beänh aùn naèm vieän cuõng nhö khoâng<br /> coù hoà sô theo doõi beänh ngoaïi truù taïi ngoaïi chaån hoaëc<br /> taïi caùc phoøng khaùm ngoaøi giôø cuûa caùc baùc só.<br /> Ñeà taøi nhaèm muïc tieâu phaân tích nguyeân nhaân<br /> gaây chaäm treã trong chaån ñoaùn beänh UT bieåu moâ<br /> tuyeán DD.<br /> <br /> PHÖÔNG PHAÙP NGHIEÂN CÖÙU<br /> <br /> - Beänh nhaân UT bieåu moâ tuyeán DD ñöôïc chaån<br /> ñoaùn xaùc ñònh baèng sinh thieát qua noäi soi hoaëc sinh<br /> thieát trong moå<br /> - Hoaëc ñöôïc ñaùnh giaù trong moå cuûa phaãu thuaät<br /> vieân neáu beänh nhaân chæ ñöôïc moå thaùm saùt hoaëc<br /> ñöôïc phaãu thuaät taïm nhö: môû thoâng DD, hoãng<br /> traøng, noái vò traøng<br /> Tieâu chuaån loaïi tröø<br /> <br /> - Beänh nhaân UT bieåu moâ tuyeán DD khoâng ñöôïc<br /> chaån ñoaùn xaùc ñònh baèng sinh thieát qua noäi soi hoaëc<br /> khoâng moå.<br /> - Nguyeân nhaân chaån ñoaùn chaäm do thaày thuoác.<br /> Thaày thuoác ñöôïc xem laø gaây ra chaån ñoaùn chaäm<br /> treã trong tröôøng hôïp khoâng chaån ñoaùn ñuùng laø<br /> UTDD(21)<br /> Thoâng tin thu thaäp<br /> <br /> - Thoâng tin neàn veà beänh nhaân<br /> - Döõ kieän laâm saøng, caän laâm saøng<br /> - Chi tieát veà chaån ñoaùn, ñieàu trò cuûa beänh nhaân<br /> tröôùc khi nhaäp vieän trong laàn naøy goàm coù: lôøi keå cuûa<br /> beänh nhaân, toa thuoác_phieáu xeùt nghieäm_noäi soi_Xquang… maø beänh nhaân coøn löu giöõ<br /> - Beänh nhaân UT bieåu moâ tuyeán DD vaøo vieän ñeå<br /> moå taïi beänh vieän Chôï raãy hay Nhaân daân Gia ñònh<br /> trong thôøi gian töø 12/1999 ñeán 6/2000<br /> Xöû lyù soá lieäu<br /> <br /> Söû duïng phaàn meàm microsoft excel 2000<br /> <br /> KEÁT QUAÛ<br /> Soá löôïng beänh nhaân<br /> Trong thôøi gian töø thaùng 12/1999 ñeán 6/2000 coù<br /> 101 beänh nhaân<br /> Phaân boá theo giôùi tính<br /> 65 beänh nhaân laø phaùi nam, 36 laønöõ<br /> <br /> Phöông phaùp<br /> <br /> Phaân boá theo tuoåi<br /> <br /> Ñaây laø loaïi nghieân cöùu thoáng keâ moâ taû, tieàn cöùu,<br /> caét ngang<br /> <br /> Löùa tuoåi 80t<br /> 4<br /> <br /> Nhoû tuoåi nhaát laø 30 tuoåi, Lôùn nhaát laø 95 tuoåi<br /> <br /> 7<br /> <br /> Y Hoïc TP. Hoà Chí Minh * Taäp 7 * Phuï baûn cuûa Soá 1 * 2003<br /> Phaân boá giôùi tính theo tuoåi<br /> Löùa tuoåi<br /> Bn nam<br /> Bn nöõ<br /> <br /> ≤40t<br /> 4<br /> 3<br /> <br /> 41–50t 51–60t 61–70t 71–80t<br /> 14<br /> 9<br /> 21<br /> 15<br /> 2<br /> 11<br /> 13<br /> 4<br /> <br /> >80t<br /> 2<br /> 2<br /> <br /> Nguyeân nhaân gaây ra chaån ñoaùn muoän<br /> Do bn Phoøng<br /> maïch<br /> ngoaøi<br /> giôø<br /> 30<br /> 19<br /> <br /> Y teá<br /> Phöôøng<br /> Xaõ<br /> <br /> Y teá<br /> Quaän<br /> Huyeän<br /> <br /> Tuyeán<br /> tænh<br /> <br /> 1<br /> <br /> 10<br /> <br /> 34<br /> <br /> B vieän Phoøng<br /> Thaønh khaùm tö<br /> phoá<br /> nhaân<br /> 3<br /> <br /> 5<br /> <br /> Thôøi gian laøm chaäm<br /> Ngaén nhaát laø 3 tuaàn leã, laâu nhaát laø 6 naêm<br /> Ña soá gaây ra chaäm treã trong khoaûng töø 6 thaùng<br /> ñeán 1 naêm<br /> Phöông tieän chaån ñoaùn ôû tuyeán tænh<br /> Soá tröôøng hôïp<br /> <br /> Laâm saøng<br /> 25%<br /> <br /> Noäi soi<br /> 34%<br /> <br /> Chuïp quang vò<br /> 41%<br /> <br /> Caùc loaïi phaãu thuaät<br /> Soá tröôøng<br /> hôïp<br /> <br /> Thaùm saùt Noái Vò traøng CaétDDlaømsaïch Caét DD<br /> 33<br /> 3<br /> 14<br /> 51<br /> <br /> BAØN LUAÄN<br /> Phaân boá veà giôùi tính vaø löùa tuoåi<br /> Nhöõng tröôøng hôïp UTDD ñeán muoän cuõng cuõng<br /> coù nhöõng ñaëc tính sau ñaây cuûa nhoùm beänh UTDD:<br /> - Thöôøng gaëp ôû phaùi nam, tæ leä maéc beänh ôû phaùi<br /> nam cao hôn ôû phaùi nöõ 65/36 laàn. Töông töï nhö baùo<br /> caùo cuûa caùc taùc giaû khaùc (1,2,9).<br /> - Löùa tuoåi thöôøng gaëp trong khoaûng töø 40–70<br /> tuoåi, hieän nay tuoåi thoï trung bình cuûa ngöôøi daân ñaõ<br /> taêng do ñoù ngaøy caøng coù nhieàu bn UTDD naèm trong<br /> löùa tuoåi töø 71–80 tuoåi(1,2,3,4,9,10,11).<br /> - Phaân boá giôùi tính theo töøng löùa tuoåi cuõng gaàn<br /> töông töï nhö vaäy, caù bieät trong löùa tuoåi töø 51–60 coù<br /> soá beänh nhaân nöõ laïi nhieàu hôn soá beänh nhaân nam.<br /> Nguyeân nhaân gaây ra söï chaäm treã<br /> Moät caùch toång quaùt coù theå neâu leân nhöõng<br /> nguyeân nhaân chính nhö sau:<br /> - Do beänh nhaân: coù 30 tröôøng hôïp beänh nhaân<br /> khoâng chòu ñi khaùm beänh khi coù trieäu chöùng, chæ<br /> ñeán beänh vieän khi beänh quaù roõ, coù bieán chöùng hoaëc<br /> <br /> 8<br /> <br /> Nghieân cöùu Y hoïc<br /> <br /> khi ñaõ di caên xa. Coù theå do ñôøi soáng khoù khaên, do<br /> thieáu quan taâm ñeán söùc khoeû; beänh nhaân chòu ñöïng<br /> hoaëc töï mua thuoác uoáng cho qua côn ñau.<br /> - Do phoøng khaùm ngoaøi giôø hoaëc do traïm y teá<br /> phöôøng xaõ: coù 20 tröôøng hôïp. Soá tröôøng hôïp gaây<br /> neân chaån ñoaùn chaäm treã coù theå nhieàu hôn vì thieáu<br /> hoà sô hay toa thuoác, nguyeân nhaân khaùc laø caùch thu<br /> thaäp cuûa chuùng toâi chöa chuù yù ñeán aûnh höôûng cuûa<br /> nhöõng thaønh phaàn naøy.<br /> - Do tuyeán y teá quaän huyeän: coù 10 tröôøng hôïp.<br /> Chuùng toâi chöa quan taâm ñeán tuyeán y teá naøy, thöïc<br /> chaát ñeå chaån ñoaùn beänh ñoøi hoûi ngöôøi thaày thuoác<br /> phaûi nghó ñeán beänh; nhaát laø ôû giai ñoaïn sôùm vaø sau<br /> ñoù caàn coù nhöõng xeùt nghieäm khaùc môùi chaån ñoaùn<br /> ñöôïc. Nhö vaäy, laâm saøng chæ coù taùc duïng gôïi yù, caän<br /> laâm saøng ñeå chaån ñoaùn xaùc dònh.<br /> - Phaùt hieän ñöôïc 34 tröôøng hôïp chaäm treã do<br /> tuyeán y teá caáp tænh. Ña soá chaån ñoaùn laàm laø beänh<br /> vieâm loeùt daï daøy taù traøng. Ñieàu naøy cuõng deã hieåu vì<br /> ñaây laø ñoái töôïng chính maø cuoäc khaûo saùt naøy muoán<br /> nhaém ñeán ñeå ruùt kinh nghieäm. Ngoaøi ra, ña soá beänh<br /> nhaân cuûa chuùng toâi töø tuyeán tænh chuyeån leân_ñaây laø<br /> nhöõng tröôøng hôïp khoù chaån ñoaùn, neáu chaån ñoaùn<br /> ñöôïc thì ñaõ ñöôïc giaûi quyeát. Vaán ñeà maø chuùng toâi<br /> muoán nhaán maïnh laø: coù 25% beänh nhaân chaån ñoaùn<br /> nhaàm vì caên cöù vaøo caùc yeáu toá laâm saøng, khoâng ñöôïc<br /> chaån ñoaùn xaùc ñònh baèng caùc phöông tieän hieän ñaïi<br /> hôn. Coù 34% tröôøng hôïp ñaõ ñöôïc noäi soi maø vaãn<br /> khoâng chaån ñoaùn ñuùng. Taùc giaû Tröông thò Nam Chi<br /> (1993) cuõng nhaän xeùt raèng khi chöa coù kinh nghieäm<br /> veà noäi soi daï daøy taù traøng, chaån ñoaùn baèng noäi soi<br /> nhöõng tröôøng hôïp UTDD chæ phuø hôïp ñöôïc 56.3%.<br /> Caàn nhaéc nhôû cho caùc baùc só laâm saøng caàn phaûi thöïc<br /> hieän ñaày ñuû nhöõng qui taéc trong ñieàu trò beänh loeùt<br /> DD ñeå sôùm phaùt hieän nhöõng tröøông hôïp UTDD maø<br /> noäi soi coù theå chaån ñoaùn laàm vôùi nhöõng beänh lyù laønh<br /> tính khaùc. Soá tröôøng hôïp maø X-quang khoâng chaån<br /> ñoaùn ñuùng beänh UTDD cuõng khaùc cao (41%), cuõng<br /> deã hieåu vì ñaây laø phöông tieän chaån ñoaùn ít xaâm<br /> nhaäp, beänh nhaân ít khoù chòu. Chuïp quang vò ñaït yeâu<br /> caàu ñeå chaån ñoaùn ñöôïc beänh UTDD cuõng khoâng<br /> phaûi laø ñôn giaûn nhaát laø trong tröôøng hôïp UT ôû giai<br /> ñoaïn sôùm. Ñeå traùnh nhaàm laãn, ngöôøi thaày thuoác laâm<br /> <br /> Chuyeân ñeà Ngoaïi khoa<br /> <br /> Nghieân cöùu Y hoïc<br /> <br /> Y Hoïc TP. Hoà Chí Minh * Taäp 7 * Phuï baûn cuûa Soá 1 * 2003<br /> <br /> saøng phaûi bieát ñoïc phim X-quang vaø thöïc hieän ñaày<br /> ñuû nhöõng nguyeân taéc trong ñieàu trò beänh vieâm loeùt<br /> daï daøy taù traøng. Wile cuõng ñöa ra moät nhaän xeùt<br /> töông töï veà nguyeân nhaân laøm chaäm treã trong chaån<br /> ñoaùn beänh: 25% beänh nhaân UTDD chaån ñoaùn laàm<br /> vôùi nhöõng beänh khaùc vì caên cöù vaøo caùc döõ kieän laâm<br /> saøng ñôn thuaàn. 50% beänh UTDD vaãn chaån ñoaùn sai<br /> duø ñöôïc noäi soi, 12% ñaõ ñöôïc chuïp X-quang(21).<br /> Phöông phaùp moå<br /> Vì chaån ñoaùn chaäm treã do ñoù phaãu thuaät khoâng<br /> coøn trieät caên cho 50% caùc tröôøng hôïp. Ñieàu naøy<br /> cuõng deã hieåu vì thôøi gian laøm chaån ñoaùn bò chaäm treã<br /> keùo daøi trung bình laø 11 thaùng, ñaây laø khoaûng thôøi<br /> gian ñuû ñeå nhaân ñoâi kích thöôùc cuûa UT ôû giai ñoaïn<br /> tieán trieån.<br /> <br /> 5<br /> <br /> 6<br /> <br /> 7<br /> 8<br /> 9.<br /> <br /> 10<br /> <br /> 11<br /> <br /> 12<br /> <br /> KEÁT LUAÄN<br /> Ñeå coù theå chaån ñoaùn sôùm beänh UTDD, caàn phaûi<br /> traùnh chaäm treã trong chaån ñoaùn beänh. Chuùng toâi<br /> ghi nhaän coù 34 treân toång soá 101 beänh nhaân UTDD<br /> bò chaån ñoaùn chaäm treã do caùc baùc só ôû tuyeán tænh.<br /> Trong soá naøy 25% chæ caên cöù vaøo caùc döõ kieän laâm<br /> saøng, 34% vaø 41% vaãn chaån ñoaùn muoän duø ñaõ laøm<br /> noäi soi DDTT hay chuïp quang vò. Caàn thöïc hieän ñaày<br /> ñuû nhöõng nguyeân taéc trong ñieàu trò beänh vieâm loeùt<br /> daï daøy taù traøng ñeå sôùm phaùt hieän nhöõng tröôøng hôïp<br /> UTDD maø noäi soi vaø X-quang khoâng chaån ñoaùn<br /> ñöôïc.<br /> <br /> TAØI LIEÄU THAM KHAÛO<br /> 1<br /> <br /> 2.<br /> <br /> 3<br /> 4<br /> <br /> Ñoã Ñình Coâng, Nguyeãn Ñình Hoái, Nguyeãn Vieät Thaønh.<br /> Nhaän xeùt keát quaû ban ñaàu ñieàu trò ung thö daï daøy taïi<br /> beänh vieän NDGÑ (1991–1994). Hoäi thaûo veà ung thö daï<br /> daøy; 1994; Hoäi Khoa hoïc Tieâu hoaù Vieät nam.<br /> Ñoã Ñình Coâng. Moâ taû thöông toån ñaïi theå cuûa ung thö<br /> bieåu moâ tuyeán daï daøy theo phaân loaïi cuûa Haraguchi. Y<br /> hoïc thöïc haønh; 2000; 4: 81–84.<br /> Traàn Ngoïc Hieäp. Goùp phaàn nghieân cöùu beänh ung thö<br /> bao töû. Luaän aùn 1983, Tröôøng Ñaïi hoïc Y Döôïc TpHCM.<br /> Hoaøng Gia Huøng. Goùp phaàn nghieân cöùu veà keát quaû ñieàu<br /> trò vaø döï haäu cuûa beänh ung thö bao töû. Luaän aùn 1973, Y<br /> Khoa Ñaïi hoïc ñöôøng Saøi Goøn<br /> <br /> Chuyeân ñeà Ngoaïi khoa<br /> <br /> 13<br /> 14<br /> <br /> 15<br /> <br /> 16<br /> <br /> 17<br /> <br /> 18<br /> <br /> 19<br /> 20<br /> <br /> 21<br /> <br /> Nguyeãn Maïnh Huøng, Nguyeãn Thaønh Chung. Böôùc ñaàu<br /> tìm hieåu lieân quan giöõa Vieâm loeùt daï daøy taù traøng maïn<br /> tính vôùi Ung thö daï daøy veà maët moâ beânh hoïc. Y hoïc<br /> thöïc haønh: 1996; 11: 38–39.<br /> Buøi vaên Laïc. Moät soá nhaän xeùt qua 265 tröôøng hôïp ung<br /> thö daï daøy ñöôïc chaån ñoaùn baèng noäi soi taïi khoa tieâu<br /> hoaù Quaân y vieän 108. Noäi khoa: 1997; 1: 79–84.<br /> Ñoaøn Höõu Nghò, Phaïm Hoaøng Anh. Ung thö daï daøy<br /> treân ngöôøi Haø noäi. Y hoïc thöïc haønh; 1994; 1: 8–12.<br /> Nguyeãn vaên Phan. Ung thö daï daøy ôû ngöôøi nhieàu tuoåi.<br /> Luaän aùn 1989, Tröôøng Ñaïi hoïc Y Döôïc TpHCM.<br /> Trònh Hoàng Sôn, Ñoã Ñöùc Vaân. Keát quaû theo doõi thôøi<br /> gian soáng sau moå cuûa nhoùm beänh nhaân ung thö daï daøy<br /> coù phaãu thuaät nhöng khoâng caét ñöôïc daï daøy vaø khoái u.<br /> Y hoïc thöïc haønh; 1998; 9: 21–24.<br /> Ñoã Ñöùc Vaân. Ñieàu trò phaãu thuaät ung thö daï daøy taïi<br /> Beänh vieän Vieät Ñöùc (1970–1992). Hoäi thaûo veà ung thö<br /> daï daøy 1994. Hoäi khoa hoïc tieâu hoaù Vieät nam.<br /> Nguyeãn vaên Vaân. Tình hình ung thö daï daøy ñieàu trò taïi<br /> beänh vieän Vieät Ñöùc trong 10 naêm (1959–1968). Y hoïc<br /> Vieät nam; 1971; 2: 5–10.<br /> Allgayer H. Heiss MM. Schildberg FW. Prognostric<br /> factors in gastric cancer. Brit J Surg; 1997; 84; 1651–<br /> 1664.<br /> Allum WH. Powell DJ. McConkey CC. Gastric cancer.<br /> Brit J Surg; 1989; June: 535–540.<br /> Baba H. Korenaga D. Haraguchi M. Width serosal<br /> invasion and prognosis in advanced human gastric<br /> cancer with spaecial reference to the mode of tumour<br /> invasion. Cancer; 1989; 64; 12: 2482–2486.<br /> Harrison JC. Dean PJ. Vander ZR. Adenocarcinoma of<br /> the stomach with invasion limited to the muscularis<br /> propria. Hum Pathol; 1991; 22; 2: 111–117.<br /> Kaibara N. Iitsuka Y. Kimura A. Relationship between<br /> area of serosal invasion and prognosis in patients with<br /> gastric carcinoma. Cancer; 1987; 60: 136–139.<br /> Ohno S. Maehara Y. Ohiwa H. Peritoneal<br /> dissemination after a curative gastrectomy in patients<br /> with undifferentiated adenocarcinoma of stomach.<br /> Semin Surg Oncol; 1994; 10; 2: 117–120.<br /> Ribeiro UJ. Gamma-Rodrigues JJ. Bittelman B. Value<br /> of peritoneal lavage cytology during laparoscopic<br /> staging of patients with gastric carcinoma. Surg<br /> Laparosc Endosc; 1998; 8; 2: 132–135.<br /> Wanebo HJ. Kennedy BJ. Chmiel J. Cancer of the<br /> stomach. Ann Surg, 1993; 5: 583–592.<br /> Wang Q. Lu XH. Bao KI. Factors influencing the<br /> prognosis of gastric cancer patients: a study using<br /> international gastric cancer staging classification.<br /> Chung Hua Nei Ko Tsa Chin; 1993; 32; 11: 739–742.<br /> Wile AG. Hourani L. Schell MJ. The contribution of<br /> patient factors, physician delay, and tumor biology to<br /> the outcome of gastric cancer. Amer Surg; 1993; 59;<br /> 850–854.<br /> <br /> 9<br /> <br />