Nhân 4 trường hợp ngộ độc khí hydrogen sulfide (H2S)

Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 14 * Phụ bản của Số 2 * 2010<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> NHÂN 4 TRƯỜNG HỢP NGỘ ĐỘC KHÍ HYDROGEN SULFIDE (H2S)<br /> Doãn Uyên Vy*<br /> <br /> TÓM TẮT<br /> Tổng quan: Ngộ ñộc hydrogen sulfide thường do tai nạn nghề nghiệp, và gây tử vong nhanh khi tiếp xúc.<br /> Ngộ ñộc hydrogen sulfide do ô nhiễm môi trường ít gặp, chưa ñược mọi người chú ý cảnh giác.<br /> Trường hợp lâm sàng: Có 4 nạn nhân (2 nữ, 2 nam), trong ñó 3 nạn nhân ñã bất tỉnh ngay sau khi tiếp xúc<br /> khí ñộc trong nhà bếp nhà nạn nhân, và 1 nữ nạn nhân bị ñau ñầu và ói. Nạn nhân ñã ñược ñưa ra khỏi nguồn<br /> khí ñộc nhanh chóng, ñược hô hấp nhân tạo ngay tại chỗ, và ñược ñiều trị hỗ trợ với thở oxy liều cao tại bệnh<br /> viện ñịa phương. Các nạn nhân ñã tỉnh lại sau ñó và ñược theo dõi 24 giờ, không ghi nhận có toan chuyển hóa,<br /> và sau xuất viện không ñể lại di chứng thần kinh. Chúng tôi ñã ñến hiện trường ñể tìm nguyên nhân nguồn ñộc là<br /> do sự ñổ acid sulfuric (H2SO4) xuống cống rãnh, làm sinh ra khí H2S nhiều và gây ngộ ñộc cho người xung<br /> quanh.<br /> Kết luận: Việc ñến hiện trường ñã giúp chúng tôi tìm ra nguồn ñộc, lý giải ñược mức ñộ ngộ ñộc của từng<br /> nạn nhân. Từ ñó, chúng tôi cảnh báo rằng việc ñổ acid vào cống ñã bị cấm tuyệt ñối vì sự nguy hiểm và làm ô<br /> nhiễm môi trường.<br /> Từ khóa: Ngộ ñộc hydrogen sulfide, khí ñộc, ô nhiễm môi trường, acid sulfuric.<br /> <br /> ABSTRACT<br /> ACUTE HYDROGEN SULFIDE POISONING: A CASE SERIES<br /> Doan Uyen Vy * Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Vol. 14 - Supplement of No 2 - 2010: 597 - 602<br /> Introduction: Hydrogen sulfide poisoning usually results from occupational accident, and has caused many<br /> fatalities. Hydrogen sulfide poisoning from environmental pollution is not warned.<br /> Case presentation: We describe the case of 4 victims (2 women, 2 men), three of them suddenly collapsed<br /> after toxic gas exposure in the kitchen, and one woman had headache and vomit. They were removed fast from<br /> contaminated area into a fresh air environment. They were resuscitated immediately, and after that they were<br /> supported oxygen in local hospital. They recovered without metabolic acidosis, and were followed up 24 hours.<br /> They were discharged and did not have any delayed neurologic sequelae. We arrived on the scene to find out the<br /> cause of hydrogen sulfide poisoning. It resulted from pouring acid H2SO4 on sewage.<br /> Conclusion: Arriving on the scene helped us to find out the toxic source, to explain stages of poisoning in<br /> each patient. We warn everyone of pouring acid on sewage that was banned because of danger and<br /> environmental pollution.<br /> Key words: Hydrogen sulfide poisoning, toxic gas, environmental pollution, acid sulfuric.<br /> làm tử vong nhanh hoặc ñể lại di chứng thần kinh nếu<br /> TỔNG QUAN<br /> không kịp thời ñưa bệnh nhân ra khỏi vùng có khí<br /> Khí hydrogen sulfide (H2S) thải ra từ các nhà máy<br /> ñộc,<br /> và hỗ trợ hô hấp nhanh chóng. Do ngộ ñộc H2S<br /> hóa chất công nghiệp và ñược sinh ra từ sự thối rửa<br /> thường<br /> tử vong nhanh trước nhập viện nên ñiều trị<br /> của các chất hữu cơ, xác chết hữu cơ có chứa sulfua<br /> giải ñộc ñặc hiệu chưa ñược chứng minh ñem lại hiệu<br /> trong môi trường tự nhiên. Hydrogen sulfide là khí<br /> quả trên lâm sàng(1,6,7).<br /> không màu, ngửi ñược mùi trứng thối ở nồng ñộ thấp<br /> Ngộ ñộc hydrogen sulfide thường xảy ra do tai<br /> 0,5 – 8 ppb hay dưới 0,1 ppm, nhưng sẽ khó nhận<br /> nạn<br /> nghề nghiệp, nhưng ngộ ñộc H2S do ô nhiễm môi<br /> diện ñược ra nó khi ở nồng ñộ 150 ppb vì khi ñó H2S<br /> (Error! Reference source not<br /> trường chưa ñược mọi người cảnh giác và quan tâm.<br /> sẽ làm suy yếu thần kinh khứu giác<br /> found.,Error! Reference source not found.)<br /> . H2S có tính xuyên thấm<br /> TRƯỜNG HỢP LÂM SÀNG<br /> tốt qua màng sinh học, và làm ngăn chặn hô hấp tế<br /> Tại bệnh viện Chợ Rẫy<br /> bào. Cơ quan ñích mà H2S tấn công chính là thần kinh<br /> Trường hợp 1: (T.T.X.B, nữ, 46 tuổi): Tỉnh, nôn<br /> trung ương và hô hấp(7). Ngộ ñộc khí hydrogen sulfide<br /> * Đơn vị Hồi sức-Chống ñộc, Bệnh viện Chợ Rẫy<br /> Địa chỉ liên hệ: Bs. Doãn Uyên Vy, ĐT: 0908471883, Email: doanuyenvy@gmail.com<br /> <br /> Hội Nghị Khoa Học Kỹ Thuật Bệnh Viện Chợ Rẫy Năm 2010<br /> <br /> 597<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 14 * Phụ bản của Số 2 * 2010<br /> ói nhiều, chóng mặt. Sinh hiệu trong giới hạn bình<br /> thường.<br /> Trường hợp 2: (L.T.T.D, nữ, 30 tuổi): Vẻ lơ mơ,<br /> nhận diện ñược người thân, mệt nhiều, mạch:80l/p,<br /> huyết áp: 100/60mmHg, nhịp thở 20l/p, nhiệt ñộ 37o<br /> C. SpO2 95%. Khí máu ñộng mạch: pH 7,374, pO2<br /> 318 mmHg, pCO2 44,5 mmHg, HCO3- 26 mmol/l.<br /> Na+ 138 mmol/l, K+ 3mmol/l. Bạch cầu: 11,5 G/L,<br /> Neu 89,1%.<br /> Trường hợp 3: (T.Đ.P, nam, 36 tuổi): Tỉnh, ñau<br /> ñầu nhiều, chóng mặt nhẹ, không ói. Mạch: 82l/p,<br /> huyết áp: 120/70 mmHg. Khí máu ñộng mạch: pH<br /> 7,40, pCO2 37,3 mmHg, pO2 146 mmHg, HCO3- 23,4<br /> mmol/l.<br /> Trường hợp 4: (L.V.X, nam, 30 tuổi): Tỉnh, mệt,<br /> ñau ñầu, chóng mặt, mạch: 75l/p, huyết áp: 140/90<br /> mmHg, nhịp thở:18l/p, SpO2 98%.<br /> Trước khi ñến bệnh viện Chợ Rẫy, chúng tôi ghi<br /> nhận các bệnh nhân ñã ñược xử trí ban ñầu tại bệnh<br /> viện Phụ sản Quốc Tế: 2 bệnh nhân nam ñã bị bất tỉnh<br /> ở nhà, tỉnh lại khi ñến bệnh viện, còn mệt nhiều, ñau<br /> ñầu, chóng mặt, buồn nôn, không ói. Sinh hiệu của 2<br /> bệnh nhân nam trong giới hạn bình thường. Bệnh<br /> nhân nữ bất tỉnh tại nhà vẫn chưa tỉnh lại hoàn toàn,<br /> người nhà gọi, hỏi có mở mắt, nhưng không tiếp xúc.<br /> Tất cả ñều ñược xử trí cho truyền dịch natrichlorua<br /> 9%o, và thở oxy. Người phụ nữ (T.T.X.B) vào cứu<br /> bệnh nhân nữ có cảm giác mệt, ñau ñầu, chóng mặt<br /> nhẹ, buồn nôn, nhưng chưa nhập viện.<br /> <br /> Bệnh sử<br /> Trong lần dọn dẹp vệ sinh tại một cơ sở sản xuất<br /> công tắc ñiện (quận Bình Tân), người chủ cơ sở ñã ñổ<br /> thùng acid sulfuric ñã sử dụng trước ñây cho việc làm<br /> sạch kim loại rỉ sét vào nhà tắm, và chùi rửa sàn nhà<br /> tắm trong cơ sở, (cách ñây 2 năm, người chủ ñã mua<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> 25 lít acid sulfuric 98% ở chợ Kim Biên về dùng ñể<br /> rửa sạch kim loại cũ rỉ sét ñể phục vụ cho sản xuất.<br /> Khi rửa kim loại rỉ sét, acid sulfuric sẽ ñược pha loãng<br /> hơn ở nồng ñộ khoảng từ 40% - 60% tùy theo ñộ rỉ sét<br /> và tấm kim loại dày hay mỏng). Thùng ñựng acid<br /> sulfuric có dung tích là 100 lit, ñể gần sàn nước nhà<br /> cơ sở sản xuất, 2 năm nay không còn sử dụng cho<br /> việc rửa kim loại, không có nắp ñậy che chắn. Nước<br /> sinh hoạt văng vào thùng acid này, thể tích dung dịch<br /> trong thùng ngày càng tăng ñến thời ñiểm ñem ñổ<br /> xuống cống là 80 lít, kèm theo các chất cặn kim loại<br /> trong thùng chứa. Đường cống từ nhà tắm này ñổ vào<br /> ñường cống chung với nhà hàng xóm trước khi ñổ ra<br /> ñường cống lớn. Khoảng 20 phút sau, những người<br /> trong nhà kế bên cơ sở này ngửi thấy mùi hôi nồng<br /> nặc, khó chịu, có cảm giác cay mắt khi tiến gần nơi<br /> thoát ra khí ñộc. Người phụ nữ (L.T.T.D) trong nhà ñã<br /> bất tỉnh ngay khi bước vào nhà nhà vệ sinh của nhà<br /> bếp, người ñàn ông (T.D.P) chạy vào cứu, nhưng<br /> cũng có cảm giác ngộp thở, ñau ngực, chân tay yếu<br /> không cử ñộng ñược, và cũng ngất xỉu sau ñó. Người<br /> ñàn ông thứ hai (L.V.X) ñến cứu, kéo người phụ nữ ra<br /> khỏi bếp, nhưng cũng ñã ngất xỉu ngay sau ñó 1-2<br /> phút. Các nạn nhân này may mắn thay ñược người<br /> chủ cơ sở và người phụ nữ hàng xóm (T.T.X.B) kịp<br /> thời hô hấp nhân tạo ngoài khu vực nhà bếp, và sau ñó<br /> chở tất cả nạn nhân ñến Bệnh viện Phụ sản Quốc tế<br /> cấp cứu.<br /> Các bệnh nhân sau khi ñến bệnh viện Chợ Rẫy,<br /> ñược chuyển ñến Đơn Vị Hồi sức – Chống ñộc theo<br /> dõi, tất cả bệnh nhân ñều tỉnh, tiếp xúc tốt, còn mệt,<br /> ñau ñầu, không khó thở, sinh hiệu ñều trong giới hạn<br /> bình thường. Trí nhớ của tất cả bệnh nhân ñều tốt sau<br /> tai nạn hít khí ñộc. Sau 24 giờ theo dõi, các bệnh nhân<br /> ñều ñược xuất viện, không có di chứng thần kinh.<br /> <br /> Hội Nghị Khoa Học Kỹ Thuật Bệnh Viện Chợ Rẫy Năm 2010<br /> <br /> 598<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 14 * Phụ bản của Số 2 * 2010<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> CHÚ THÍCH:
: người phụ nữ thứ nhất (L.T.T.D )  : người ñàn ông thứ nhất ( L.D.P) ñứng ở cửa sổ nhà bếp.  : người ñàn ông thứ hai<br /> ( L.V.X). Chiều dài nhà: khoảng cách EF = 50m, BF = 5m. A,B : Nơi khí H2S thoát ra.<br /> <br /> Hội Nghị Khoa Học Kỹ Thuật Bệnh Viện Chợ Rẫy Năm 2010<br /> <br /> 599<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 14 * Phụ bản của Số 2 * 2010<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> BÀN LUẬN<br /> Trong sản xuất các sản phẩm bằng kim loại, việc làm sạch kim loại rỉ sét thường dùng acid<br /> sulfuric. Acid sulfuric mua trên thị trường tại TP. Hồ Chí Minh, ở chợ Kim Biên có nồng ñộ ñậm ñặc<br /> là 98%, ñựng trong thùng có dung tích là 25 lít. Người chủ ñã ñổ 25 lít acid sulfuric vào thùng chứa<br /> lớn hơn có dung tích 100 lít ñể tiện việc rửa kim loại. Nồng ñộ acid dùng ñể rửa kim loại thường sẽ<br /> pha loãng hơn. Ngày xảy ra tai nạn, dung dịch acid có trong thùng này ñược ghi nhận có thể tích là 80<br /> lít, có lẫn cả cặn kim loại, ta tính ñược nồng ñộ của acid sulfuric lúc ñó là 30,6 %. Như vậy, khi ñổ 80<br /> lít dung dịch acid sulfuric 30,6% vào ñường cống sinh hoạt ở hộ gia ñình là một số lượng không nhỏ.<br /> Khi khai thác lại bệnh sử, một trong số nạn nhân nhận diện ñược khí có mùi trứng thối lúc ban<br /> ñầu, và mùi trứng thối càng nồng hơn khi càng ñến gần khu vực nhà bếp nhà nạn nhân. Chi tiết này<br /> cho phép ta nghĩ ngay ñó là khí hydrogen sulfide, vì ñó là mùi ñặc trưng rất riêng của khí này(1,2,6,7)<br /> Việc chẩn ñoán ngộ ñộc H2S chỉ dựa vào bệnh sử, ñặc ñiểm lâm sàng(1,6,7). Mức ñộ nhẹ: ñau ñầu,<br /> chóng mặt, suy nhược khi tiếp xúc khí ở nồng ñộ vài trăm ppm từ vài giây ñến vài phút. Ở nồng ñộ<br /> cao hơn sẽ làm bất tỉnh có thể kèm theo ngưng thở hoặc không ngưng thở(7,8).<br /> Như vậy ứng với các trường hợp này, khi ta ngửi ñược mùi trứng thối, ta có thể ước lượng ñược<br /> tại vị trí trên lầu sẽ có nồng ñộ H2S là 0,025 – 0,15 ppm(2,Error! Reference source not found.,Error! Reference source not<br /> found.,Error! Reference source not found.)<br /> . Sau ñó, mùi càng lúc càng nồng nặc khi bệnh nhân tiến gần ñến khu vực<br /> nhà bếp là nơi xảy ra tai nạn, như vậy có nghĩa rằng nồng ñộ sẽ càng cao. Bệnh nhân có triệu chứng<br /> cay mắt, không diễn tả ñược mùi như thế nào, chỉ cảm nhận ñược mùi rất hôi, nồng, khó chịu nhiều<br /> hơn. Ở nồng ñộ cao hơn, H2S sẽ làm tê liệt thần kinh khứu giác làm không còn nhận diện ñược tính<br /> chất mùi của khí này nữa. Như vậy, ở vị trí này ta có thể ước ñoán nồng ñộ hydrogen sulfide ở mức từ<br /> 10 – 100ppm ở ngoài khuôn viên nhà bếp(2,Error! Reference source not found.,Error! Reference source not found.,Error! Reference<br /> source not found.)<br /> . Khi bệnh nhân tiến gần khu vực nhà bếp, người bị nạn cũng ñã không còn nhận diện<br /> ñược mùi hiện có lúc ñó, và các nạn nhân bất tỉnh ñều xảy ra tại khuôn viên của nhà bếp nhà nạn<br /> nhân, cho phép ta ước lượng ñược nồng ñộ khí ở bếp có thể là rất cao. Dựa vào triệu chứng lâm sàng<br /> của các nạn nhân cảm thấy lúc ñó là có khó thở nhiều, ñau ngực, và bất tỉnh xảy ra một cách ñột ngột<br /> (“knockdown”), ñiều ñó cho ta ñoán ước ñược nồng ñộ H2S trong không khí tại không gian bếp lúc<br /> này có thể ở mức từ 500 - 1000 ppm(2,Error! Reference source not found.,Error! Reference source not found.,Error! Reference source<br /> not found.)<br /> . Và với mức ñộ này ñã gây ảnh hưởng ñến thần kinh, theo Milby và Basett, ta xếp ngộ ñộc<br /> hydrogen sulfide mức ñộ 1 ở 2 người bệnh nhân nam, và mức ñộ 2 ở người bệnh nhân nữ L.T.T.D,<br /> bởi sự hồi tỉnh của người này chậm nhất trong tất cả 3 người bị “knockdown”( Error! Reference source not<br /> found.)<br /> .<br /> <br /> Trong 3 nạn nhân bất tỉnh tại hiện trường, người phụ nữ tiếp xúc khí này tại nơi bốc ra khí nhiều<br /> nhất là trong cống nhà vệ sinh của nhà bếp, mà cống này thông với ñường cống cơ sở sản xuất, nên<br /> H2S bốc ra từ ñây có nồng ñộ sẽ cao nhất trong khuôn viên nhả bếp. Triệu chứng lâm sàng của bệnh<br /> nhân nữ này là bất tỉnh ngay khi vừa bước vào nhà vệ sinh, và có ngưng hô hấp. Ta có thể ước lượng<br /> ñược nồng ñộ khí H2S tại vị trí này có thể là 1000 ppm(2,Error! Reference source not found.,Error! Reference source not<br /> found.,Error! Reference source not found.)<br /> .<br /> Người ñàn ông thứ nhất chạy vào kéo ñược nạn nhân nữ 1 ñoạn là 1m, và có cảm giác khó thở dữ<br /> dội, ñau ngực, tay chân yếu không cử ñộng ñược, và bất tỉnh sau 1 - 2 phút tại vi trí xa nguồn khí bốc<br /> ra từ lỗ cống trong nhà vệ sinh là 2m. Khi người ñàn ông thứ hai chạy vào khu vực bếp ñể kéo người<br /> phụ nữ ra thêm ñược 1m, thì bị khó thở và bất tỉnh sau 1 - 2 phút tại cửa nhà bếp. Điều này cho ta ước<br /> ñoán ñược nồng ñộ tại không gian bếp sẽ thấp hơn, từ 500 - 1000 ppm(2,Error! Reference source not found.,Error!<br /> Reference source not found.,Error! Reference source not found.)<br /> . Người chủ cơ sở chạy vào hô hấp nhân tạo cho các nạn<br /> nhân, và sau ñó các nạn nhân thở lại ñược, nhưng tri giác chưa tỉnh hoàn toàn. Triệu chứng của người<br /> chủ cơ sở và người phụ nữ ñến cứu sau ñó bị cay mắt, ñau ñầu, nôn ói, chóng mặt sau ñó, ñiều này<br /> cho ta ước ñoán nồng ñộ khí hydrogen sulfide tại vi trí ờ ngoài cửa nhà bếp từ 20 – 250 ppm(2,Error!<br /> Reference source not found.,Error! Reference source not found.,Error! Reference source not found.)<br /> .<br /> Tất cả bệnh nhân ñều ñược nhập tại bệnh viện, ñược hổ trợ hô hấp thở oxy liều cao, và tỉnh<br /> <br /> Hội Nghị Khoa Học Kỹ Thuật Bệnh Viện Chợ Rẫy Năm 2010<br /> <br /> 600<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 14 * Phụ bản của Số 2 * 2010<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> lại sau vài tiếng. Tri giác phục hồi dần, tất cả ñều có sinh hiệu ổn ñịnh, trong ñó tri giác của người<br /> phụ nữ phục hồi chậm nhất so với 2 người ñàn ông. Tất cả ñều có trí nhớ tốt, không còn ñau ñầu,<br /> không chóng mặt và ñược xuất viện sau 24 giờ theo dõi. Không ghi nhận có toan chuyển hóa lúc<br /> nhập viện. Các bệnh nhân ñược theo dõi vài tháng sau xuất viện, tất cả ñều sinh hoạt bình thường,<br /> không có di chứng thần kinh.<br /> Trở lại với nguyên nhân sinh ra khí hydrogen sulfide tại hiện trường, theo như y văn về bệnh nghề<br /> nghiệp, có rất nhiều xí nghiệp sản xuất nhiều ngành nghề khác nhau có khí H2S thoát ra trong xí<br /> nghiệp làm các công nhân bị ngộ ñộc(1,2,5,6,7,8,9,Error! Reference source not found.). Chúng tôi ñưa ra vài ví dụ<br /> thông thường mà tại Việt Nam có thể gặp như công nhân làm vệ sinh phân chuồng, cống rãnh, ñào<br /> giếng, vét bùn ở giếng, ủ men làm rượu bia, thuốc nhuộm, chế biến hải sản, làm giấy, các kỹ thuật<br /> viên phòng thí nghiệm, ñốt da thú, cao su, ñổ acid lên sulfide và kim loại, ñổ acid xuống cống rãnh...<br /> Tại bệnh viện, khi chúng tôi khai thác bệnh sử qua lời kể của các bệnh nhân, chúng tôi nghĩ nhiều<br /> ñến nguồn khí H2S sinh ra là do người ở cơ sở ñã sử dụng acid sulfuric ñể làm sạch kim loại rỉ sét<br /> trước ñây, có thể trong thùng acid này nếu có lẫn sulfua kim loại, nên khi tác dụng với nước, sẽ sinh ra<br /> khí hydrogen sulfide. Khi nghe nói ñến acid và kim loại, phản ứng hóa học tác dụng sẽ sinh ra khí SO2<br /> hoặc khí H2. Nhưng khí SO2 bình thường cũng ñã có trong không khí, trong khói thải ra từ nấu nướng,<br /> nhà máy. Khí SO2 chỉ có tính kích thích nhẹ, không gây ngộ ñộc chết người, ngạt thở kiểu ñột ngột<br /> như H2S. Do ñó, chúng tôi không nghĩ nhiều ñến ngộ ñộc khí SO2 vì không phù hợp với bệnh cảnh<br /> lâm sàng. Nếu quy ước A là kim loại, ta có phản ứng hóa học như sau:<br /> AS + H2O  AO + H2S<br /> Nhưng khi chúng tôi ñến khảo sát tại hiện trường ñể xác ñịnh nguồn khí, lúc người ở cơ sở ñổ<br /> acid xuống cống ñể rửa sàn nhà tắm, ở ñây không ai phát hiện có mùi gì lạ, và không ai ở cơ sở này bị<br /> nạn. Mà người bị nạn cách xa nơi ñổ acid là 45m, và khoảng 20 phút sau người ở cơ sở phát hiện các<br /> nạn nhân và mùi nồng ở nhà nạn nhân. Khí H2S bốc ra ở nhà nạn nhân từ lỗ cống ở nhà vệ sinh của<br /> nhà bếp và hố gas ngay ngoài cửa sổ nhà bếp của nhà nạn nhân. Như vậy, khí H2S sinh ra từ phản ứng<br /> giữa sulfua kim loại và nước không ñáng kể, hoặc không xảy ra nếu không có sulfua kim loại trong<br /> bình ñựng acid. Do ñó, chúng tôi nghĩ nhiều ñến khí H2S này sinh ra từ phản ứng của acid sulfuric và<br /> các chất hữu cơ có trong ñường cống như các xác chết ñộng vật, phân, thức ăn…các chất hữu cơ có<br /> chứa sulfua hơn là phản ứng khí sinh ra từ phản ứng sulfua kim loại và nước(1,2,6,7).<br /> Các chất hữu cơ chứa sulfua rất nhiều, ví dụ như cystine và cysteine, là hai acid amin của<br /> protein của ñộng, thực vật. Chất cystine và cysteine có trong lông, tóc, móng, da của ñộng vật,<br /> cấu thành chất sừng keratine của da lông, tóc. Khi chất cystine và cysteine này tác dụng với acid<br /> mạnh như HCl, H2SO4, HNO3 … sẽ phóng thích ra khí H2S và muối sulfate, nitrate, chlorua. .. Do<br /> ñó, nếu cống rãnh càng nhiều chất hữu cơ, rác, xác chết, phân thì khí H2S sẽ sinh ra càng nhiều<br /> khi gặp acid mạnh(1,2,5,6,7,8,9,Error! Reference source not found.). Chúng tôi minh họa phản ứng giữa chất hữu<br /> cơ và các loại acid mạnh như H2SO4, HCl, HNO3 (R là gốc hữu cơ)<br /> 2 R – SH + H2SO4  R2SO4 + 2 H2S<br /> R – SH + HCl  RCl + H2S<br /> R – SH + HNO3  RNO3 + H2S<br /> Chính sự khảo sát tại hiện trường sau ñó, chúng tôi ñã giải thích ñược tại sao các bệnh nhân kể lại<br /> cùng ở trong một môi trường có nguồn khí ñộc, nhưng ta có nhận xét rằng tại sao có người bị nặng, có<br /> người bị nhẹ. Đồng thời, chúng tôi cũng ñã giải thích ñược nguyên nhân, nguồn gốc chính của sự tạo<br /> ra khí hydrogen sulfide, mà lúc ñầu chúng tôi nghĩ rằng ñó là do sự phản ứng của sulfua kim loại và<br /> nước sinh ra khi người chủ cơ sở ñổ acid và dội nước ñể làm vệ sinh sàn nhà. Qua sự khảo sát cho<br /> phép chúng tôi nghĩ nhiều và có thể khẳng ñịnh ngộ ñộc khí ở các trường hợp các bệnh nhân này là do<br /> khí hydrogen sulfide.<br /> Như vậy, trong chẩn ñoán về ngộ ñộc, nhiễm ñộc, ñôi khi người bác sĩ cần tới hiện trường ñể xem<br /> xét ñể có thể giải thích ñược tất cả những vấn ñề khúc mắc, ñồng thời có thể sẽ phát hiện thêm những<br /> nguồn nhiễm ñộc khác từ môi trường ñó do con người tạo ra, sẽ có những tư vấn tốt giúp cho người<br /> <br /> Hội Nghị Khoa Học Kỹ Thuật Bệnh Viện Chợ Rẫy Năm 2010<br /> <br /> 601<br /> <br />