Nhân 45 trường hợp mổ thay van tim tại Bệnh viện Chợ Rẫy

Nghieân cöùu Y hoïc<br /> <br /> Y Hoïc TP. Hoà Chí Minh * Taäp 7* Phuï baûn cuûa Soá 1* 2003<br /> <br /> NHAÂN 45 TRÖÔØNG HÔÏP MOÅ THAY VAN TIM TAÏI BEÄNH VIEÄN CHÔÏ RAÃY<br /> Traàn Quyeát Tieán*<br /> <br /> TOÙM TAÉT<br /> Töø 1 /2000 ñeán 12/2002 taïi BV.Chôï Raãy ñaõ moã thay van tim cho 45 tröôûng hôïp vôùi thay 50 van. Bao<br /> goàm: thay van 2 laù: 64%, thay van ñoäng maïch chuû: 36%. Thay 1 van chieám ña soá: 80%, thay 2 van (van 2 laù<br /> vaø van ñoäng maïch chuû): 20%, van cô hoïc: 66% vaø van sinh hoïc:34%. Thay van keøm söûa van khaùc:44,44%<br /> hoaëc coù caùc thuû thuaät khaùc ñi keøm: 33.33%. Bieán chöùng sau moå: traøn dòch maøng ngoaøi tim löôïng trung bình:<br /> 1 tröôøng hôïp (2,22%), traøn dòch maøng phoåi löôïng nhieàu: 1 tröôøng hôïp (2,22%), nhieãm truøng veát moà:2 tröôøng<br /> hôïp (4,44%), nhieãm truøng huyeát: 1 tröôøng hôïp ï(2,22%), vieâm phoåi: 7 tröôøng hôïp (15,56%). Töû vong: 1<br /> tröôøng hôïp (2,22%).<br /> <br /> SUMMARY<br /> 45 CASES OF HEART VALVE REPLACEMENT IN CHO RAY HOSPITAL<br /> Tran Quyet Tien * Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Vol. 7 * Supplement of No 1 * 2003: 79 - 83<br /> <br /> From 1/2000 to 12/2002 in Cho Ray Hospital 45 cases with 50 heart valves replaced. Including: Mitral<br /> valve replacement: 64%, Aortic valve replacement: 36%.,One heart valve replacement occupied majority:<br /> 80%, and two valve replacement occupied: 20%.Mechanical valve: 66%, Bioprosthetic valve:34%.Valve<br /> replavement in combination with repair of other valve: 44,44% or other procedure: 33.33%. Complications:<br /> moderate pericardial effusion:1 case (2,22%), massive pleural effusion: 1 case (2,22%), infective incision:2<br /> cases(4,44%), septicemia: 1 case (2,22%), pneumonia: 7 cases (15,56%). Death: 1case (2,22%).<br /> ñaày ñuû caùc tö lieäu quan troïng: beänh aùn chi tieát ghi<br /> ÑAËT VAÁN ÑEÀ<br /> nhaän dieãn tieán töø luùc phaùt hieän beänh ñeán khi ra<br /> Treân theá giôùi vaø ôû nöôùc ta hieän nay, moå thay van<br /> vieän, xeùt nghieäm maùu vaø nhöõng phöông phaùp chaån<br /> tim ñöôïc thöïc hieän moät caùch thöôøng quy taïi nhöõng<br /> ñoaùn caän laâm saøng: X quang ngöïc qui öôùc, sieâu aâm<br /> trung taâm coù phaãu thuaät tim hôû. Baét ñaàu töø 1/ 2000<br /> tim, ñieän taâm ñoà, vaø caùc khaùm nghieäm chöùc naêng<br /> BV.Chôï Raãy ñaõ baét ñaàu tieán haønh moå thay van tim<br /> khaùc.<br /> vôùi maùy tuaàn hoaøn ngoaøi cô theå. Böôùc khôûi ñaàu khoù<br /> Ñoái töôïng khoâng nghieân cöùu: beänh nhaân coù<br /> khaên nhöng chuùng toâi ñaõ töøng böôùc cuøng nhau khaéc<br /> thay van tim keøm theo trong moå caùc beänh lyù cuûa<br /> phuïc vaø coâng vieäc daàn daàn trôû neân ñeàu ñaën. Trong<br /> phình ñoäng maïch chuû ngöïc, beänh nhaân söûa van tim<br /> thôøi gian qua chuùng toâi ñaõ moå thay van tim cho 45<br /> ñôn thuaàn, hoaëc nhöõng beänh nhaân ñöôïc thay van<br /> tröôøng hôïp. Qua ñoù chuùng toâi toång keát, phaân tích<br /> tim khoâng trong thôøi gian nghieân cöùu naøy.<br /> nhöõng coâng vieäc ñaõ laøm ñeå coù nhöõng baøi hoïc, kinh<br /> Phöông phaùp nghieân cöùu: thoáng keâ vaø phaân tích<br /> nghieäm trong chaån ñoaùn vaø naâng cao chaát löôïng<br /> caùc döõ kieän laâm saøng. Ñaùnh giaù keát quaû sôùm ngay<br /> phaãu thuaät.<br /> sau moå ruùt ra nhöõng kinh nghieäm ban ñaàu.<br /> <br /> PHÖÔNG PHAÙP NGHIEÂN CÖÙU:<br /> <br /> Ñoái töôïng nghieân cöùu: hoài cöùu taát caû nhöõng hoà<br /> sô, beänh aùn phaãu thuaät thay van tim taïi Beänh vieän<br /> <br /> KEÁT QUAÛ NGHIEÂN CÖÙU<br /> Toång soá<br /> <br /> 45 tröôøng<br /> hôïp (tr.h).<br /> <br /> Nam<br /> <br /> 27 tr.h (60%)<br /> <br /> * Khoa Ngoaïi Tim – Maïch vaø Loàng ngöïc BV.Chôï Raãy<br /> <br /> Chôï Raãy töø 1/2000 ñeán 12/2002. Caùc hoà sô phaûi coøn<br /> <br /> Chuyeân ñeà Ngoaïi Loàng ngöïc vaø Tim Maïch<br /> <br /> 79<br /> <br /> Y Hoïc TP. Hoà Chí Minh * Taäp 7 * Phuï baûn cuûa Soá 1 * 2003<br /> <br /> Toång soá<br /> Nöõ<br /> Tuoåi: 11 – 20<br /> 21 – 40<br /> 41 – 60<br /> 61 – 80<br /> Tieàn caên coù ñieàu trò noäi khoa beänh van tim<br /> Trong voøng 12 thaùng<br /> Sau 12 thaùng ñeán 10 naêm<br /> Treân 10 naêm<br /> Bieát coù beänh nhöng khoâng ñieàu trò tieáp tuïc<br /> Ñaõ coù moå nong van kín van 2 laù<br /> Tieàn caên beänh lyù khaùc<br /> - Vieâm noäi taâm maïc nhieãm truøng<br /> - Cao huyeát aùp<br /> - Tai bieán maïch maùu naõo<br /> - Suy thaäïn maïn tính<br /> - Ñoäng kinh<br /> Coù ghi nhaän bò van tim haäu thaáp<br /> Chæ ghi nhaän bò vieâm khôùp tröôùc ñoù<br /> * Sieâu aâm tim qua thaønh ngöïc<br /> Chæ soá co boùp tim trung bình<br /> Aùp löïc ñoäng maïch phoåi trung bình<br /> Van 2 laù bò heïp ño dieän tích trung bình<br /> Van ñoäng maïch chuû bò heïp ño dieän tích trung<br /> bình<br /> <br /> 45 tröôøng<br /> hôïp (tr.h).<br /> 18 tr.h (40%)<br /> 2 tr/h (4%)<br /> 13 tr.h<br /> (29%)<br /> 18 tr.h(63%)<br /> 2 tr.h (4%)<br /> 43 tr.h<br /> (93.33%)<br /> 8 tr.h (18%)<br /> 28 tr.h<br /> (62%)<br /> 6 tr.h (13%)<br /> 3 tr.h (7%)<br /> 1 tr.h<br /> 1 tr.h<br /> 2 tr.h<br /> 1 tr.h<br /> 1 tr.h<br /> 1 tr.h<br /> 8 tr.h (18%)<br /> 15 tr.h<br /> (33%)<br /> 22 tr.h<br /> 65,26<br /> 56,54<br /> 0,88<br /> 0,88<br /> <br /> Baûng 1: Ñaùnh giaù möùc ñoä heïp cuûa van tim qua<br /> sieâu aâm thaønh ngöïc:<br /> Van<br /> <br /> Ñoä heïp<br /> Toång soá<br /> van<br /> Vöøa<br /> Khít<br /> Van 2 laù<br /> 2<br /> 13<br /> 15 (71,5%)<br /> Van Ñ/maïch chuû<br /> 2<br /> 2<br /> 2<br /> 6 (28,5%)<br /> Toång soá van 2 (9,5%) 4 (19%) 15 (71,5%) 21(100%)<br /> <br /> Nghieân cöùu Y hoïc<br /> <br /> * Sieâu aâm tim qua ngaû thöïc quaûn<br /> Chæ soá co boùp tim trung bình<br /> Aùp löïc trung bình cuûa ñoäng maïch phoåi<br /> Ño dieän tích heïp cuûa van 2 laù trung bình<br /> cuûa van ñoäng maïch chuû<br /> <br /> Baûng 3: Ñaùnh giaù möùc ñoä heïp van baèng sieâu aâm<br /> qua thöïc quaûn<br /> Van<br /> Ít<br /> <br /> Van ñoäng maïch<br /> chuû<br /> Toång soá van<br /> <br /> 2/4<br /> ¾<br /> 4/4 Toång soá<br /> 6<br /> 5<br /> 4<br /> 21<br /> 8<br /> 8<br /> 16<br /> 2<br /> 2<br /> 4<br /> 6<br /> 16<br /> 15<br /> 4<br /> 41<br /> (14,63 (39,02 (36,69 (9,76 (100%)<br /> %)<br /> %)<br /> %)<br /> %)<br /> <br /> Ghi nhaän beänh lyù nhieàu van tim coù theå xaûy ra<br /> treân cuøng moät beänh nhaân:<br /> <br /> 80<br /> <br /> Khít<br /> 12<br /> <br /> 3<br /> <br /> 2<br /> <br /> 6<br /> (30%)<br /> <br /> 14<br /> (70%)<br /> <br /> Toång soá<br /> van<br /> 15<br /> (75%)<br /> 5<br /> (25%)<br /> 20<br /> (100%)<br /> <br /> Baûng 4: Ñaùnh giaù möùc ñoä hôû van baèng sieâu aâm<br /> qua thöïc quaûn<br /> Ñoä heïp<br /> <br /> Toång soá<br /> van<br /> Van 2 laù<br /> 3<br /> 6<br /> 5<br /> 3<br /> 17<br /> (31,48%)<br /> Van ñoäng<br /> 5<br /> 9<br /> 5<br /> 2<br /> 21<br /> (38,89%)<br /> maïch chuû<br /> Van 3 laù<br /> 2<br /> 7<br /> 7<br /> 16<br /> (29,63%)<br /> Toång soá<br /> 10<br /> 22<br /> 17<br /> 5<br /> 54<br /> van<br /> (18,52%) (40,74%) (31,48%) (9,26%) (100%)<br /> <br /> ¼<br /> <br /> 2/4<br /> <br /> ¾<br /> <br /> 4/4<br /> <br /> Coù maùu cuïc trong tieåu nhó hoaëc taâm nhó traùi: 5 /<br /> 23 tr.h (21,74%)<br /> Ghi nhaän beänh lyù nhieàu van tim coù theå xaûy ra<br /> treân cuøng moät beänh nhaân:<br /> * Ñieän tim:<br /> Rung nhó: 25 tr. h (55,56%)<br /> Daøy thaát traùi:8 tr. h<br /> ST cheânh treân 2 mm: 1 tr.h<br /> <br /> Baûng 2: Ñaùnh giaù möùc ñoä hôû cuûa van tim qua sieâu<br /> aâm thaønh ngöïc:<br /> ¼<br /> 6<br /> <br /> Ñoä heïp<br /> Vöøa<br /> 3<br /> <br /> Van 2 laù<br /> <br /> Ít<br /> <br /> Ñoä hôû<br /> Van 2 laù<br /> Van ñoäng maïch chuû<br /> Van 3 laù<br /> Toång soá<br /> <br /> 23 tr.h<br /> 58<br /> 59<br /> 0,88 cm2<br /> 0,9 cm2<br /> <br /> Block nhaùnh phaûi hoaøn toaøn:1 tr.h<br /> Block nhaùnh phaûi hoaëc traùi khoâng hoaøn toaøn: 3<br /> tr.h<br /> * X quang ngöïc thaúng quy öôùc: tæ leä boùng tim/<br /> ngöïc > 0,5: 39 tr.h (86,67%)<br /> * Suy tim (NYHA): I: 2 tr.h (4,44%)<br /> II: 20 tr.h (44,44%)<br /> III: 22 tr.h (48,9%)<br /> <br /> Chuyeân ñeà Ngoaïi Loàng ngöïc vaø Tim Maïch<br /> <br /> Nghieân cöùu Y hoïc<br /> <br /> Y Hoïc TP. Hoà Chí Minh * Taäp 7* Phuï baûn cuûa Soá 1* 2003<br /> Dung dòch lieät tim duøng trung bình: 2000ml /<br /> <br /> IV: 0<br /> vaø 1 tr.h khoâng ghi nhaän.<br /> <br /> tr.h<br /> <br /> * Suy thaän maïn: 1 tr.h<br /> <br /> * Sieâu aâm tim qua thaønh ngöïc kieåm tra luùc ra<br /> vieän:<br /> <br /> * Toång soá van tim ñaõ thay:<br /> Thay van<br /> 2 laù<br /> <br /> Cô hoïc<br /> 21<br /> <br /> Sinh hoïc<br /> 11<br /> <br /> Ñoäng maïch<br /> chuû<br /> 3 laù<br /> Toång soá<br /> <br /> 12<br /> <br /> 6<br /> <br /> 0<br /> 33<br /> (66%)<br /> <br /> 0<br /> 17<br /> (34%)<br /> <br /> Toång soá<br /> 32<br /> (64%)<br /> 18<br /> (36%)<br /> 0<br /> 50<br /> (100%)<br /> <br /> - Chuù yù: trong ñoù coù 9 tr.h (20%) thay 2 van 2 laù<br /> vaø ñoäng maïch chuû:<br /> + Thay 2 van cuøng laø van cô hoïc: 3 tr.h<br /> + Thay 2 van cuøng laø van sinh hoïc: 5 tr.h<br /> + Thay 1 van sinh hoïc, 1 van cô hoïc: 1 tr.h<br /> Coù 36 tr. h chæ thay 1 van 2 laù hoaëc van ñoäng<br /> maïch chuû, chieám 80%<br /> * Thay van keøm theo söûa van: 20 tr.h (44,44%)<br /> Thay van 2 laù, söûa van 3 laù coù duøng voøng van: 2<br /> tr.h vaø khoâng duøng voøng van:7 tr.h<br /> Thay van ñoäng maïch chuû, söûa van 2 laù coù duøng<br /> voøng van: 6 tr.h vaø khoâng duøng voøng van: 3 tr.h<br /> Thay van ñoäng maïch chuû, söûa van 2 laù coù duøng<br /> voøng van vaø söûa van 3 laù khoâng duøng voøng van: 1<br /> tr.h<br /> Thay van ñoäng maïch chuû, môû roäng meùp van cuûa<br /> van 2 laù: 1 tr.h<br /> <br /> -Chæ soá co boùp trung bình 60%<br /> -Ghi nhaän caùc van thay vaøo hoaït ñoäng toát.<br /> -Traøn dòch maøng tim ít: 9 tr.h; vöøa: 1 tr.h ñöôïc<br /> choïc huùt döôùi sieâu aâm (2,22%).<br /> * Chuïp quang ngöïc thaúng: traøn dòch maøng phoåi<br /> löôïng ít:2 tr.h; löôïng nhieàu 1 tr.h ñöôïc laøm daãn löu<br /> (2,22%)<br /> * Ñieän tim sau moå:<br /> -Rung nhó gioáùng nhö tröôùc moå: 19 tr. h<br /> (42,22%)<br /> -Rung nhó môùi coù sau moå ñieàu trò heát sau 1 – 2<br /> tuaàn: 2 tr.h<br /> -Loaïn nhòp thaát ñieàu trò heát sau 1 – 2 tuaàn: 1<br /> tröôøng hôïp<br /> -Rung nhó heát ngay sau moå ñieàu trò baèng thuû<br /> thuaät Maze hoaëc caét giaûm theå tích nhó traùi: 3 tr.h<br /> -Coù ST cheânh treân 2mm, ñieàu trò noäi khoa hieäu<br /> quaû: 1 tr.h<br /> * Bieán chöùng thaàn kinh: 2 tr.h (4,44%)<br /> Phuïc hoài tri giaùc chaäm sau 1 tuaàn: 1 tr.h<br /> Ñoäng kinh cuïc boä / bò ñoängkinh töø maïn töø tröôùc<br /> moå: 1 tr.h<br /> * Nhieãm truøng huyeát: 1 tr.h (2,22%)<br /> <br /> * Caùc thuû thuaät ñi keøm khaùc:15 tr.h (33,33%)<br /> <br /> * Nhieãm truøng veát moå: 2 tr.h (4,44%0<br /> <br /> Caàu noái ñoäng maïch vaønh tim: 1 tr.h<br /> <br /> Ñieàu trò khaùng sinh ñôn thuaàn:1 tr.h<br /> <br /> Maze: 7 tr.h<br /> <br /> May da thì hai: 1 tr.h<br /> <br /> Khaâu bít tieåu nhó traùi: 3 tr.h<br /> Khaâu giaûm kích thöôùc tieåu nhó traùi: 3 tr.h<br /> Caét giaûm kích thöôùc tieåu nhó traùi: 1 tr.h<br /> * Duøng tim – phoåi maùy:<br /> Thôøi gian chaïy tim – phoåi maùy trung bình: 150<br /> phuùt<br /> Thôøi gian keïp ñoäng maïch chuû trung bình; 112<br /> phuùt<br /> <br /> Chuyeân ñeà Ngoaïi Loàng ngöïc vaø Tim Maïch<br /> <br /> * Suy thaän caáp / suy thaän maïn tröôùc moå:1 tr.h<br /> (2,22%)<br /> * Vieâm phoåi: 7 tr.h(15,56%)<br /> -Ñieàu trò heát trong 1- 2 tuaàn: 3 tr.h<br /> -Ñieàu trò keùo daøi sau 2 tuaàn: 4 tr.h<br /> * Töû vong: 1 tr.h (2,22%) trong voøng 24 giôø ñaàu<br /> sau moå. Keát luaän cuûa moå giaûi phaãu beänh lyù: van cô<br /> hoïc bò taéc do huyeát khoái.<br /> <br /> 81<br /> <br /> Y Hoïc TP. Hoà Chí Minh * Taäp 7 * Phuï baûn cuûa Soá 1 * 2003<br /> <br /> BAØN LUAÄN<br /> Phaãu thuaät thay van tim laø moät trong nhöõng<br /> phaãu thuaät ñöôïc laøm haøng ngaøy taïi nhöõng cô sôû moå<br /> tim hôû. Trong vaøi thaäp kyû trôû laïi ñaây ñaõ coù nhieàu caûi<br /> tieán trong moå thay van tim nhöng nhöõng kyõ thuaät<br /> cô baûn vaãn laø neàn taûng chung cho moïi trung taâm<br /> phaãu thuaät tim hôû. Laø moät trong nhöõng trung taâm<br /> moå tim cuûa khu vöïc soá beänh nhaân ñeán vôùi chuùng toâi<br /> töø nhieàu nôi khaùc nhau vôùi ñoä tuoåi, möùc ñoä beänh lyù,<br /> tieàn caên vaø chaêm soùc y teá raát khaùc nhau. Trong<br /> nghieân cöùu naøy nam chieám ña soá vaø tuoåi taäp trung<br /> trong löùa tuoåi lao ñoäng töø 21 ñeán 60.<br /> Heä thoáng y teá giuùp phaùt hieän beänh tim ñöôïc<br /> nhieàu tröôøng hôïp vaø coù theo doõi, ñieàu trò ñöôïc ña soá<br /> nhöõng beänh nhaân naøy: 93,33%. Trong nhöõng beänh<br /> nhaân ñöôïc ñieàu trò vaø theo doõi laâu daøi moät soá ñaõ coù<br /> chæ ñònh moå nhöng do nhieàu lyù do neân chöùc theå moå<br /> ngay ñöôïc daãn ñeán thôøi gian naøy keoù daøi nhieàu naêm:<br /> hôn 1 naêm maø trong voøng 10 naêm chieám 62% vaø<br /> treân 10 naêm laø 13%. Chöa keå coù moät soá ít sau khi coù<br /> chaån ñoaùn ñaõ khoâng coù keá hoaïch theo doõi, ñieàu trò<br /> (7%). Baûn thaân ngöôøi beänh vaø gia ñình cuõng khoâng<br /> thöïc söï coù hieåu bieát veà tinh traïng beänh daãn ñeán soá<br /> ngöôøi bieát roõ mình ñaõ qua beänh van tim haäu thaáp<br /> chæ coù 18%, moät soá khaùc chæ nhôù laø ñaõ bò beänh vieâm<br /> ôû khôùp nhöng khoâng roõ coù lieân quan ñeán thaáp khôùp<br /> caáp khoâng (33%).<br /> Chaån ñoaùn laâm saøng ngoaøi vieäc phaùt hieän<br /> nhöõng trieäu chöùng, vieäc ñaùnh giaù tình traïng suy tim<br /> laø quan troïng cho keá hoaïch phaãu thuaät. ÔÛ nhöõng<br /> beänh nhaân naøy, thôøi gian theo doõi tröôùc moå daøi,<br /> khoâng lieân tuïc, ñieàu trò nhieàu nôi, khoâng hieäu quaû<br /> daãn ñeán soá beänh nhaân coù suy tim nhieàu, taäp trung ôû<br /> ñoä II vaø III. Trong chaån ñoaùn ngoaøi laâm saøng, caän<br /> laâm saøng ñaëc bieät laø sieâu aâm tim coù vai troø quan<br /> troïng trong chaån ñoaùn. Toån thöông van tim laø toån<br /> thöông hình thaùi, caáu truùc. Ñaây laø theá maïnh cuûa<br /> sieâu aâm chaån ñoaùn beänh lyù veà tim(1). Do hoaøn caûnh<br /> nhaäp vieän cuûa beänh nhaân vaø trang bò neân nhöõng<br /> beänh nhaân cuûa chuùng toâi luùc tröôùc moå chæ coù moät soá<br /> coù laøm sieâu aâm qua ngaû thöïc quaûn (23 tröôøng hôïp),<br /> coøn laïi 22 truôøng hôïp laøm sieâu aâm qua thaønh ngöïc.<br /> <br /> 82<br /> <br /> Nghieân cöùu Y hoïc<br /> <br /> Noùi chung vôùi beänh lyù van tim baèng sieâu aâm chuùng<br /> ta coù theå phaùt hieän tình traïng heïp, hôû cuûa van, beänh<br /> lyù cuûa cô quan döôùi van, keå caû cô tim, ñaùnh giaù söùc<br /> co boùp cuûa tim, tình traïng vaän ñoäng cuûa laù van, ño<br /> dieän tích loã van bò heïp... Trong loâ nghieân cöùu chæ soá<br /> co boùp cuûa tim coøn ôû möùc khaù toát, baûo ñaûm cho<br /> phaãu thuaät (65,26% vaø 58%) vaø aùp löïc trong heä<br /> thoáng ñoäng maïch phoåi cuõng khoâng quaù cao. Qua keát<br /> quaû cuûa sieâu aâm tim cho bieát veà khaûo saùt möùc ñoä<br /> heïp van: tình traïng heïp khít chieám ña soá; vaø trong<br /> toån thöông daïng heïp khít thì van 2 laù bò nhieàu nhaát.<br /> Dieän tích heïp khít cuûa van 2 laù, van ñoäng maïch chuû<br /> coäng vôùi tình traïng voâi hoùa, daøy dính co ruùt cuûa laù<br /> van vaø daây chaèng laø yeáu toá xaùc ñònh caàn thieát phaûi<br /> thay van.Tình traïng hôû van beänh lyù taäp trung vaøo<br /> van 2 laù vaø van ñoäng maïch chuû vôùi taàn xuaát töông<br /> ñöông; trong ñoù hôû nhieàu (4/4): cuõng coù tæ leä khoâng<br /> khaùc giöõa 2 phöông tieän sieâu aâm (baûng 2 vaø 4).Chæ<br /> ñònh thay khi hôû van 2 laù: cuõng döïa treân tình traïng<br /> suy giaûm chöùc naêng co boùp thaát tim vaø ñaëc bieät laø<br /> thaát traùi, tim traùi lôùn.Vôùi van ñoäng maïch chuû chæ<br /> ñònh thay van cuõng döïa treân laâm saøn gphoái hôïp sieâu<br /> aâm: nhö heïp thì coù keøm ñau ngöïc ngaát, suy tim<br /> xung huyeát, dieän tích van bò heïp khít (0,9cm2). Neáu<br /> laø 2 hôû van ñoäng maïch chuû thì coù chæ ñònh thay van<br /> khi xuaát hieän trieäu chöùng laâm saøng. Noùi chung chæ<br /> ñòng moå thay van cuûa chuùng toâi cuõng khoâng khaùc<br /> caùc taùc giaû khaùc (5).<br /> Treân moät beänh nhaân coù theå thay moät hay hai<br /> van. ÔÛ nghieân cöùu naøy ña soá laø thay moät van (80%),<br /> thay 2 van: 2 laù vaø ñoäng maïch chuû chieám 20%. Veà<br /> löïa choïn van sinh hoïc hay cô hoïc chuùng toâi döïa theo<br /> nhöõng quan nieäm kinh ñieån treân löùa tuoåi, nhu caàu<br /> sinh nôû. Ñeå coù keát quaû moå toát khoâng phaûi chæ thay<br /> van beänh lyù naëng laø ñuû maø tim laø moät boä maùy laøm<br /> vieäc heát söùc ñoàng boä, nhòp nhaøng neân khi phaùt hieän<br /> coù nhöõng toån thöông ôû van khaùc thì vieäc phaûi tieán<br /> haønh söûa chöõa (44,44%) hoaëc thay theá (20%) laø raát<br /> caàn thieát. Moät hôû van tim coù theå do beänh lyù tröïc tieáp<br /> gaây ra nhöng cuõng coù theå laø hôû van chöùc naêng do<br /> tim giaõn lôùn töø nguyeân nhaân beänh lyù ôû van khaùc<br /> trong ñoù hay gaëp laø beänh lyù chính ôû van ñoäng maïch<br /> <br /> Chuyeân ñeà Ngoaïi Loàng ngöïc vaø Tim Maïch<br /> <br /> Nghieân cöùu Y hoïc<br /> <br /> Y Hoïc TP. Hoà Chí Minh * Taäp 7* Phuï baûn cuûa Soá 1* 2003<br /> <br /> chuû vaø hôû van 2 laù thöù phaùt(4) hoaëc hôû van 3 laù thöù<br /> phaùt sau moät beänh lyù van khaùc(2).Ñoàng thôøi beänh lyù<br /> van tim coù theå keøm theo nhöõng beänh lyù khaùc cuõng<br /> caàn ñöôïc söõa chöõa ngay trong moå. Nhöõng thuû thuaät<br /> phoái hôïp naøy ngoaøi vieäc naâng cao chaát löôïng phaãu<br /> thuaät, giuùp beänh nhaân ñieàu trò ñoàng thôøi phoøng<br /> traùnh tai bieán nhö laøm caàu noái maïch vaønh, khaâu bít<br /> tieåu nhó traùi, khaâu hoaëc caét giaûm theå tích nhó traùi.<br /> thuû thuaät Maze.<br /> Bieán chöùng sau moå hay thöôøng gaëp laø vieâm phoåi<br /> maëc duø ñieàu trò khoûi nhöng laøm cho thôøi gian naèm<br /> vieän keùo daøi. Nhöõng beänh nhaân naøy coù toång traïng<br /> tröôùc moå keùm vaø cuõng hay bò vieâm nhieãm thoâng<br /> thöôøng. Caùc bieán chöùng khaùc ít gaëp hôn nhöng laø<br /> nhöõng bieán chöùng coù theå dieãn tieán naëng leân neáu<br /> khoâng ñöôïc ñieàu trò kòp thôøi: suy thaän caáp, ñoäng<br /> kinh, nhieãm truøng huyeát. Nhöõng beänh lyù maïn tính<br /> tröôùc moå thöôøng trôû neân naëng hôn trong thôøi gian<br /> haäu phaãu nhöng neáu ñöôïc ñieàu trò thích ñaùng thì keát<br /> quaû cuõng khaù quan: nhö caùc tröôøng hôïp suy thaän<br /> maïn vaø ñoäng kinh tröôùc moå trong nghieân cöùu naøy.<br /> Rung nhó laø moät vaán ñeà ñang ñöôïc quan taâm vaø<br /> hieän nay coù nhieàu phöông phaùp nhaèm ñieàu trò ngay<br /> trong moå. Maëc duø coù aùp duïng moät soá kyõ thuaät kinh<br /> ñieån nhö caét giaûm theå tích nhó traùi, hoaëc kyõ thuaät<br /> môùi nhö laøm thuû thuaät Maze. Soá löôïng beänh nhaân<br /> chöa nhieàu neân chuùng toâi chöa keát luaän ñöôïc nhöng<br /> qua nhöõng tröôøng hôïp ban ñaàu cho thaáy coù khaû<br /> quan vaø hieän chuùng toâi vaãn ñang tieáp tuïc thöïc hieän.<br /> Do tæ leää aùp duïng coøn thaáp ña soá beänh nhaân chæ ñöôïc<br /> thay van neân soá beänh nhaân tieáp tuïc coù rung nhó sau<br /> moå coøn cao (42,22%).<br /> Töû vong (2,22 %) laø khoâng khaùc caùc taùc giaû<br /> khaùc(3). Beänh nhaân naøy bò huyeát khoái sôùm ngaøy ñaàu<br /> sau moå laøm caûn trôû hoaït ñoäng van cô hoïc, taéc loã van.<br /> Dieãn tieán beänh cho thaáy coù theå phaùt hieän sôùm hôn<br /> <br /> Chuyeân ñeà Ngoaïi Loàng ngöïc vaø Tim Maïch<br /> <br /> ñeå coù nhöõng chæ ñònh ñieàu trò thích hôïp giuùp cöùu<br /> soáng beänh nhaân.<br /> <br /> KEÁT LUAÄN<br /> Phaãu thuaät thay van tim cho ñeán nay vaãn laø<br /> coâng vieäc thöôøng ngaøy cuûa nhöõng trung taâm moå<br /> tim vôùi maùy tuaàn hoaøn ngoaøi cô theå. Ñaây laø moät quaù<br /> trình phaûi qua nhieàu böôùc maø tröôùc heát laø khaâu<br /> chaån ñoaùn vaø löïc choïn beänh moå. Laâm saøng vaãn laø<br /> yeáu toá quan troïng giuùp chaån ñoaùn vaø chæ ñònh moå.<br /> Caän laâm saøng caàn nhieàu phöông phaùp nhöng quan<br /> troïng laø sieâu aâm tim cung caáp cho thaày thuoác laâm<br /> saøng nhieàu thoâng tin quan troïng veà hình thaùi, caáu<br /> truùc cuõng nhö moät soá chöù naêng cuûa tim.<br /> Phaãu thuaät thay van tim phoâng phaûi chi laø ñôn<br /> thuaàn thay moät hoaëc 2 van tim maø coøn phoái hôïp söûa<br /> chöõa nhöõng toån thöông khaùc cuûa tim.<br /> Caùc bieán chöùng sau moå caàn ñöôïc phaùt hieän vaø<br /> ñieàu trò kòp thôøi. Töû vong coù tæ leä töông ñöông moät<br /> soá taùc giaû khaùc nhöng cuõng caàn coá gaéng khaéc phuïc.<br /> <br /> TAØI LIEÄU THAM KHAÛO<br /> 1<br /> <br /> 2<br /> <br /> 3<br /> <br /> 4<br /> <br /> 5<br /> <br /> Child J.S. & Krivokapich J.: Chapter 104:<br /> Echocardiography: 1711 - 1756. Baue A.E.: Glenn’s<br /> Thoracic and Cardiovascular Surgery Sixth Edition Vol<br /> II 1996. Prentice – Hall International Inc.<br /> Farid L.: The importance of tricuspid valve structure<br /> and function in the surgical treatment of rheumatic<br /> mitral and aortic disease. Eur. Heart J. 1992; 13: 366 –<br /> 369<br /> Junod F.L.: Preoperative risk assessment in cardiac<br /> surgery: comparision of predicted and observed results.<br /> Ann Thorac Surg1987, 43: 59 – 63<br /> Mc Grath L.: Tricuspid valve operation in 530 patients.<br /> Teewnty – five – year asseessmment of early and late<br /> phase events. J. Thorac Cardiovasc. Surg 1990; 99: 124<br /> – 129<br /> Mudge G.H: Asymptomatic mitral regurgitation: When<br /> to operate? J. Cardiac Sur. 1994,9 (2 suppl): 248 – 252)<br /> (Holper K.: Bioprothesis and mechanical valves in the<br /> elderly: Benefits and risks. Ann. Thorac Surg 1995, 60<br /> (supplII): II- S443 – 446.<br /> <br /> 83<br /> <br />