Nhận xét tình hình dị vật thực quản và kết quả điều trị tại Bệnh viện Nhân dân Gia định

Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 17 * Số 6 * 2013 <br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> NHẬN XÉT TÌNH HÌNH DỊ VẬT THỰC QUẢN VÀ KẾT QUẢ ĐIỀU TRỊ  <br /> TẠI BỆNH VIỆN NHÂN DÂN GIA ĐỊNH <br /> Trần Việt Hồng*, Nguyễn Hồng Hải*, Trần Duy Bình**, Hồ Văn Hân** <br /> <br /> TÓM TẮT <br /> Mục tiêu: Đánh giá tình hình dị vật thực quản và kết quả điều trị tại bệnh viện Nhân Dân Gia Định. <br /> Phương pháp‐đối tượng: Mô tả cắt ngang tiến cứu; từ 2010 đến 2013 có tổng số 82 bệnh nhân dị vật thực <br /> quản được lấy dị vật qua nội soi ống cứng và ống mềm.  <br /> Kết quả: Có 74 bệnh nhân nội soi ống mềm lấy dị vật, thành công 70/74 chiếm 94,6%, thất bại 4/74 chiếm <br /> 5,6% được chuyển qua nội soi ống cứng. Có 8 ca nội soi ống cứng lấy dị vật đều thành công, đạt 100%. Các <br /> trường hợp lấy dị vật đều không có biến chứng nguy hiểm.  <br /> Kết luận: Nội soi ống mềm lấy dị vật an toàn, hiệu quả, là lựa chọn đầu tiên.Nội soi ống cứng thay thế khi <br /> nội soi ống mềm thất bại.Trang bị cả 2 hệ thống nội soi tại các cở sở y tế là cần thiết. <br /> Từ khóa: Dị vật thực quản <br /> <br /> ABSTRACT <br /> EVALUATING THE ESOPHAGEAL FOREIGN BODY CONDITION AND THE RESULTS OF <br /> ESOPHAGEAL FOREIGN BODY TREATMENT IN NHAN DAN GIA DINH HOSPITAL <br /> Tran Viet Hong, Nguyen Hong Hai, Tran Duy Binh, Ho Van Hân  <br /> * Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Vol. 17 ‐ No 6 ‐ 2013: 277 ‐ 282 <br /> Objective:  Evaluating  the  Esophageal  foreign  body  (EFB)  condition  and  the  results  of  EFB  treatment  in <br /> Nhan Dan Gia Dinh Hospital. <br /> Methods: Cross descriptive and prospective study over the period from 2010 to 2013, a total of 82 patients <br /> suffered from esophageal foreign bodies (EFBs) and underwent Flexible Endoscopy (FE) or Rigid Endoscopy (RE) <br /> procedure. <br /> Results: Flexible esophagoscopy was performed in 74 cases and the success was 94.6% while only 5.4% of <br /> cases could not be extracted by this method but were successful using RE. Rigid esophagoscopy was performed in <br /> 8 cases of which 100% success rate was archived. All of those cases experienced no severe complications during <br /> procedure. <br /> Conclusion: Using the FE system to remove FEBs is proven to be a safe method while its low cost is most <br /> prefered. However, RE system is the best alternative method when FE system fails. Therefore, the use of both FE <br /> and RE in clinical practice is a must. <br /> Key words: esophageal foreign body <br /> <br /> ĐẶT VẤN ĐỀ <br /> Dị  vật  thực  quản  là  cấp  cứu  thường  gặp <br /> trong Tai Mũi Họng ở Việt Nam cũng như trên <br /> thế  giới,  là  tai  nạn  nguy  hiểm  tới  tính  mạng <br /> bệnh  nhân  nếu  không  được  chẩn  đoán  và  xử <br /> trí kịp thời. <br /> Ở  Việt  Nam  theo  các  tài  liệu  nghiên  cứu <br /> <br /> trước đây, dị vật thực quản chủ yếu gặp ở người <br /> lớn:  Võ  Tấn(1)  trong  2  năm  (1955‐1956)  tại  bệnh <br /> viện  Bạch  Mai  nhận  130  ca  dị  vật  chỉ  có  15  em <br /> bé;  Lương  Sỹ  Cần  1960(2)  gặp  70%  ở  người  lớn; <br /> Nguyễn  Đình  Bảng(12)  tại  trung  tâm  Tai  Mũi <br /> Họng‐Tp.HCM trong 5 năm từ 1991‐1995 đã soi <br /> thực  quản  cho  1724  bệnh  nhân  đến  vì  nghi  dị <br /> vật,  đã  gắp  ra  được  768  dị  vật  trong  đó  trẻ  em <br /> <br /> Hội Nghị Khoa Học Công Nghệ BV. Nhân Dân Gia Định năm 2013  <br /> <br /> 277<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 17 * Số 6 * 2013<br /> <br /> Nghiên cứu Y học <br /> dưới  4  tuổi  chiếm  4%,  đa  số  là  người  lớn  82%, <br /> trên  60  tuổi  14%;  Ngô  Vương  Mỹ  Nhân(11)  từ <br /> 2006‐2008 tại Bệnh viện An Giang có 130 trường <br /> hợp hóc dị vật và độ tuổi từ 19‐87; Nguyễn Tư <br /> Thế  2012(5)  từ  4/2010  đến  5/2011  tại  bệnh  viện <br /> TW Huế có 41 ca dị vật đều ở độ tuổi từ 14‐86. <br /> Ngược lại, theo các tác giả nước ngoài dị vật <br /> thường gặp ở trẻ em: Peytral 199(14) tỉ lệ gặp trẻ <br /> em/người  lớn  2:1;  Guitron  1996(7)  trong  215 <br /> trường hợp bị hóc có 151 trẻ em; Miller 2004(9) từ <br /> 5/1990 đến 1/2002 có 522 ca dị vật đều ở trẻ em; <br /> Popel  2011(15)  tại  Canada  từ  1/2005  đến  12/2008 <br /> có 140 trường hợp dị vật ở trẻ em; Báo cáo gần <br /> đây  nhất  tại  Mỹ,  theo  tác  giả  Mark  A  Gilger <br /> 2013(4)  mỗi  năm  có  hơn  100,000  ca  dị  vật  trong <br /> đó 80% là trẻ em. <br /> Phương  pháp  điều  trị  cũng  có  nhiều  thay <br /> đổi.Trên thế giới, trước những năm 1850 hầu hết <br /> các  dị  vật  thực  quản  được  đẩy  xuống  dạ <br /> dày(2).Năm1890  Mackenzize(5)  đã  dùng  ống  soi <br /> thực  quản  lấy  dị  vật.  Năm  1905  Chevalier‐<br /> Jackson(5)  đã  sử  dụng  bộ  nội  soi  thực  quản  có <br /> nguồn  sáng  ở  đầu  và  được  sử  dụng  cho  đến <br /> nay.Năm  1972  Morrissey(10)  đã  thực  hiện  lấy  dị <br /> vật thực quản bằng ống soi mềm.Ở Việt Nam đã <br /> lấy  dị  vật  qua  nội  soi  cứng  từ  năm  1950(16).  Tại <br /> bệnh  viện  Nhân  Dân  Gia  Định  trước  đây  chủ <br /> yếu lấy dị vật qua nội soi ống cứng, từ năm 2001 <br /> đã có thể lấy dị vật bằng cả nội soi ống cứng và <br /> nội soi ống mềm. <br /> Ngày nay, mặc dù đời sống kinh tế xã hội đã <br /> được  nâng  cao,  nhận  thức  về  y  tế  của  người <br /> nhân  đã  được  cải  thiện,  trang  thiệt  bị  y  tế  hiện <br /> đại hơn trước, tuy vậy vẫn có nhiều trường hợp <br /> dị  vật  thực  quản  đến  muộn,  thậm  trí  khi  đã  có <br /> biến chứng.Điều này chứng tỏ dị vật thực quản <br /> vẫn là bệnh lý cần được quan tâm đặc biệt của <br /> các bác sĩ chuyên khoa. <br /> Do vậy chúng tôi chọn đề tài “Nhận xét tình <br /> hình  dị  vật  thực  quản  và  kết  quả  điều  trị  tại <br /> Bệnh viện Nhân Dân Gia Định – Tp.HCM”. <br /> <br /> Mục tiêu <br /> 1. Nhận xét tình hình dị vật thực quản hiện <br /> nay (loại hình dị vật, các biến chứng hay gặp).  <br /> <br /> 278<br /> <br /> 2. Đánh giá hiệu quả nội soi ống mềm và nội <br /> soi ống cứng trong việc lấy dị vật thực quản. <br /> <br /> ĐỐI TƯỢNG ‐ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU <br /> Đối tượng nghiên cứu  <br /> Tiêu chẩn chọn bệnh <br /> Bệnh nhân bị hóc dị vật đến khám tại phòng <br /> khám Tai mũi họng, được chẩn đoán xác định có <br /> dị  vật  thực  quản  bằng  Xquang  thực  quản  cổ‐<br /> ngực( T‐N), CT Scan, hoặc nội soi. <br /> Tiêu chẩn loại trừ <br /> ‐ Bệnh nhân bị mắc dị vật vùng họng, họng <br /> thanh quản có thể lấy được qua gương soi gián <br /> tiếp tại phòng khám. <br /> ‐Bệnh nhân mắc dị vật đường tiêu hóa từ dạ <br /> dầy tới hậu môn. <br /> <br /> Phương pháp nghiên cứu <br /> Thiết kế nghiên cứu: <br /> Nghiên cứu tiến cứu mô tả cắt ngang <br /> Phương tiện nghiên cứu <br /> ‐Bộ  nội  soi  thực  quản  ống  cứng  Chevalier‐<br /> Jackson: <br /> +  Thường  sử  dụng  3  loại  ống  soi  (0,7x <br /> 0,11x20cm, 1,0x1,4x30cm ; 1,1x1,6x45cm). <br /> +  Máy  nội  soi  Karl  Storz,  nguồn  sáng <br /> Halogen, biến thế <br /> + Các loại kìm lấy dị vật <br /> + Máy hút, các loại ống hút. <br /> ‐Bộ nội soi ống mềm: <br /> + Hệ thống máy nội soi Olympus, màn hình <br /> nối  camera,  nguồn  sáng  Halogen,  dụng  cụ  gắp <br /> là kìm sinh thiết, thòng lọng, rọ và mũ chụp. <br /> +  Ống  nội  soi  mềm  có  bộ  phận  điều  khiển <br /> bên ngoài, kênh bơm rửa, kênh thủ thuật để xử <br /> trí dị vật <br /> <br /> Các bước tiến hành <br /> ‐Khám  bệnh  nhân  trước  soi:  Ghi  nhận  tiền <br /> sử, bệnh sử, triệu chứng lâm sàng, Xquang thực <br /> quản cổ‐ngực (T‐N), CT Scan hoặc nội soi. <br /> ‐Giải thích tính chất bệnh <br /> <br /> Hội Nghị Khoa Học Công Nghệ BV. Nhân Dân Gia Định năm 2013  <br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 17 * Số 6 * 2013 <br /> ‐Bác sĩ đánh giá vị trí mắc dị vật, loại dị vật, <br /> kích thước dị vật và tiên lượng lựa chọn phương <br /> pháp  lấy  dị  vật,  chuyển  bệnh  nhân  nội  soi  ống <br /> mềm  lấy  dị  vật,  trong  trường  hợp  thất  bại  lựa <br /> chọn nội soi ống cứng xử trí tiếp theo.  <br /> ‐Soi  bằng  ống  mềm:  Bệnh  nhân  được  xịt <br /> họng  bằng  Lidocain  10%(có  thể,  nằm  nghiêng <br /> trái,  miệng  ngậm  ống  nhựa  rỗng.  Bác  sĩ  từ  từ <br /> đưa ống soi qua miệng, quan sát hạ họng, đi qua <br /> miệng  thực  quản  xuống  thực  quản.  Khi  phát <br /> hiện  dị  vật  người  phụ  sẽ  đưa  kìm  gắp  dị  vật <br /> theo dẫn đường của ống nội soi và lấy dị vật ra <br /> cùng ống nội soi. <br /> ‐Soi  bằng  ống  cứng:  Bệnh  nhân  nhịn  ăn <br /> trước  soi  6  giờ.  Soi  tại  phòng  soi  tiêu  hoá  hoặc <br /> phòng  mổ  Tai  mũi  họng,  có  thể  tiền  mê‐gây  tê <br /> tại  chỗ  hoặc  gây  mê.  Bệnh  nhân  nằm  tư  thế <br /> Boyce,  bác  sĩ  lựa  chọn  kích  thước  ống  soi  phù <br /> hợp,  nhẹ  nhàng  đưa  ống  soi  qua  miệng  thực <br /> quản,  quan  sát  thấy  dị  vật  cố  gắng  xoay  đổi <br /> hướng hoặc làm cong những cạnh sắc nhọn đưa <br /> dị vật vào gọn trong lòng ống soi, lấy dị vật ra <br /> cùng ống soi hạn chế tổn thương niêm mạc.Nếu <br /> cần  thiết,  đặt  sonde  dạ  dày  và  lưu  ống  sonde <br /> trước khi chuyển hậu phẫu. <br /> <br /> Xử lý số liệu <br /> Bệnh  án  được  nhập  và  lưu  trong  máy  vi <br /> tính, số liệu nghiên cứu được xử lý bằng chương <br /> trình phần mềm thống kê SPSS. <br /> <br /> KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU . <br /> Qua 82 bệnh nhân được xử trí lấy dị vật tại <br /> Bệnh viện Nhân Dân Gia Định từ tháng 1/2010 <br /> đến tháng 1/2013 chúng tôi có được một số kết <br /> quả dưới đây:  <br /> <br /> Phân  loại  bệnh  nhân  theo  giới  và  nhóm <br /> tuổi <br /> ‐Nam  có  42  trường  hợp  chiếm  tỉ  lệ  51,2% ; <br /> nữ có 40 trường hợp chiếm 48,8%. <br /> ‐Bệnh nhân nhỏ tuổi nhất là 17 và lớn nhất là <br /> 88. Tuổi trung bình là 51,05 <br /> <br /> Tiền sử hóc dị vật <br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> dị vật, và một trường hợp vào viện ngày thứ 6 <br /> thủng thực quản apxe trung thất có tiền sử hóc <br /> xương không rõ,chiếm 1,2%. <br /> <br /> Thời  gian  từ  khi  mắc  dị  vật  đến  khi  vào <br /> viện <br /> Bảng 1 Thời gian từ khi mắc dị vật đến khi vào viện <br /> Thời gian<br /> Ngày thứ 1<br /> Ngày thứ 2<br /> Ngày thứ 3<br /> Từ ngày thứ sáu<br /> Tồng số<br /> <br /> Số bệnh nhân<br /> 63<br /> 11<br /> 7<br /> 1<br /> 82<br /> <br /> Tỷ lệ %<br /> 76,8 %<br /> 13,4 %<br /> 8,6 %<br /> 1,2 %<br /> 100 %<br /> <br /> ‐Bệnh  nhân  vào  viện  ngày  đầu  chiếm  tỷ  lệ <br /> cao nhất với 76,8 %, có một trường hợp vào viện <br /> sau  ngày  thứ  sáu  đã  có  biến  chứng  trung  thất, <br /> chiếm 1,2 %. <br /> <br /> Đặc điểm vị trí mắc dị vật <br /> Bảng 2 Đặc điểm vị trí mắc dị vật <br /> Vị trí dị vật<br /> Miệng thực quản<br /> Thực quản cổ<br /> Thực quản ngực<br /> Thực quản bụng<br /> Tổng số<br /> <br /> Số bệnh nhân<br /> 16<br /> 36<br /> 22<br /> 8<br /> 82<br /> <br /> Tỷ lệ %<br /> 19,6 %<br /> 43,9 %<br /> 26,8 %<br /> 9,7 %<br /> 100 %<br /> <br /> ‐Dị  vật  thực  quản  cổ  nhiều  nhất  chiếm <br /> 43,9%, thực quản bụng chiếm 9,7%. <br /> <br /> Giai đoạn lâm sàng <br /> Bảng 3 Giai đoạn lâm sàng <br /> Giai đoạn lâm sàng Số bệnh nhân<br /> Chưa viêm<br /> 74<br /> Viêm nhiễm<br /> 7<br /> Biến chứng<br /> 1<br /> Tổng số<br /> 82<br /> <br /> Tỷ lệ %<br /> 90,2 %<br /> 8,6 %<br /> 1,2 %<br /> 100 %<br /> <br /> ‐Giai  đoạn  chưa  viêm  chiếm  tỷ  lệ  cao  nhất <br /> 90,2% ; giai đoạn viêm có 8,6 % , có một trường <br /> hợp  nhập  viện  muộn  ngày  thứ  6  đã  có  biến <br /> chứng ápxe trung thất chiếm 1,2%. <br /> <br /> Kết quả xử trí dị vật.  <br /> ‐Tổng số bệnh nhân nội soi bằng ống mềm <br /> là  74/82  chiếm  90,2  %.Trong  đó  có  70  bệnh <br /> nhân  nội  soi  lấy  dị  vật  thành  công  chiếm <br /> 94,6%; có 4 bệnh nhân soi ống mềm lấy dị vật <br /> thất  bại,  chiếm  tỉ  lệ  5,4%  do  dị  vật  lớn  có  góc <br /> <br /> Có 98,8% bệnh nhân vào viện có tiền sử hóc <br /> <br /> Hội Nghị Khoa Học Công Nghệ BV. Nhân Dân Gia Định năm 2013  <br /> <br /> 279<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 17 * Số 6 * 2013<br /> <br /> Nghiên cứu Y học <br /> cạnh sắc nhọn chuyển Tai mũi họng lấy dị vật <br /> qua nội soi cứng.  <br /> <br /> niêm mạc thực quản gây chảy máu tại chỗ là 5 <br /> bệnh nhân, chiếm 6,8 %. <br /> <br /> Bảng 4 Kết quả xử trí dị vật <br /> <br /> Bảng 7 Biến chứng khi xử trí lấy dị vật bằng ống nội <br /> soi cứng <br /> <br /> Phương pháp lấy dị vật<br /> Số bệnh nhân Tỷ lệ %<br /> Nội soi ống mềm Thành công<br /> 70<br /> 94,6<br /> 74 BN 90,2%<br /> Thất bại<br /> 4<br /> 5,4<br /> Nội soi ống cứng Thành công<br /> 8<br /> 100<br /> 8 BN 9,8%<br /> Thất bại<br /> 0<br /> 0<br /> <br /> ‐Tổng số bệnh nhân soi ống cứng lấy dị vật <br /> là 8/82 chiếm 9,8 %.Trong đó tất cả 8 bệnh nhân <br /> đều được lấy dị vật thành công đạt 100%. <br /> <br /> Phân loại dị vật.  <br /> Bảng 5 Phân loại dị vật <br /> Phân loại<br /> Xương động<br /> vật<br /> <br /> dị vật<br /> Số bệnh nhân<br /> Xương cá<br /> 18<br /> Xương heo<br /> 7<br /> Xương vịt<br /> 5<br /> Gân bò<br /> 4<br /> Xương chim cút<br /> 1<br /> Dị vật khác<br /> Thuốc còn vỏ<br /> 15<br /> Răng<br /> 12<br /> Cọng kẽm<br /> 10<br /> Nắp nhựa<br /> 3<br /> Lưỡi dao lam<br /> 2<br /> Tép heroin bọc<br /> 2<br /> nilon<br /> Sợi dây chuyền<br /> 1<br /> Quẹt ga bật lửa<br /> 1<br /> Chai dầu gió<br /> 1<br /> Có biến chứng trung thất<br /> 1<br /> nhưng không thấy dị vật<br /> Tổng số<br /> 82<br /> <br /> Tỷ lệ %<br /> 21,9<br /> 8,1<br /> 6,1 42,1<br /> 4,8<br /> 1,2<br /> 18,3<br /> 14,6<br /> 12,2<br /> 3,2<br /> 2,4 56,7<br /> 2,4<br /> 1,2<br /> 1,2<br /> 1,2<br /> 1,2<br /> <br /> 1,2<br /> <br /> 100<br /> <br /> %<br /> <br /> ‐Các loại dị vật khác chiếm 56,7 % trong đó <br /> viên thuốc còn vỏ chiếm 18,3%.  <br /> <br /> Biến chứng khi xử trí lấy dị vật  <br /> Bảng 6 Biến chứng khi xử trí lấy dị vật bằng ống nội <br /> soi mềm <br /> Số bệnh nhân<br /> 68<br /> 5<br /> 73<br /> <br /> Tỷ lệ %<br /> 93,2<br /> 6,8<br /> 100<br /> <br /> ‐ Nội soi ống mềm có dị vật là 73 bệnh nhân <br /> trong  đó  không  có  biến  chứng  là  68  chiếm <br /> 93,2% ;  có  biến  chứng  trầy  xước  hoặc  rách  nhẹ <br /> <br /> 280<br /> <br /> Số bệnh nhân<br /> 7<br /> 1<br /> <br /> Tỷ lệ %<br /> 87,5<br /> 12,5<br /> <br /> 8<br /> <br /> 100<br /> <br /> ‐ Nội soi ống cứng có dị vật là 8 bệnh nhân <br /> trong đó không có biến chứng là 7 chiếm 87,5% ; <br /> có  1  trường  hợp  rách  1/3  trên  thực  quản  do  dị <br /> vật  là  hàm  răng  giả  lớn  có  móc  nhọn  móc  vào <br /> thành thực quản, chiếm 12,5%. <br /> <br /> Thời gian điều trị dị vật thực quản <br /> Bảng 8 Thời gian điều trị sau khi lấy dị vật thực <br /> quản <br /> Thời gian điều trị(ngày)<br /> ≤ 1 Ngày<br /> > 1-3 ngày<br /> > 3-7 ngày<br /> > 7-14 ngày<br /> >14-30 ngày<br /> Tổng<br /> <br /> Số bệnh nhân Tỷ lệ %<br /> 73<br /> 89,2<br /> 6<br /> 7,2<br /> 2<br /> 2,4<br /> 0<br /> 0<br /> 1<br /> 1,2<br /> 82<br /> 100<br /> <br /> ‐  Có  73/82  bệnh  nhân  lấy  dị  vật  được  về <br /> trong  ngày,  chiếm  tỷ  lệ  89,2%;  một  trường  hợp <br /> có biến chứng thủng thực quản apxe trung thất <br /> phải nằm lại 29 ngày. <br /> <br /> BÀN LUẬN <br /> <br /> ‐Dị vật là xương động vật chiếm 42,1% trong <br /> đó xương cá cao nhất với 21,9%. <br /> <br /> Biến chứng<br /> Không có biến chứng<br /> Trầy xước, rách niêm mạc<br /> Tổng<br /> <br /> Biến chứng<br /> Không có biến chứng<br /> Biến chứng rách niêm<br /> mạc thực quản<br /> Tổng<br /> <br /> Qua  nghiên  cứu  82  trường  hợp  dị  vật  thực <br /> quản được điều trị tại Bệnh viện Nhân Dân Gia <br /> Định từ 1/2010 đến 1/2013 chúng tôi đưa ra một <br /> số ý kiến bàn luận như sau:  <br /> ‐ Tuổi nhỏ nhất được can thiệp lấy dị vật là <br /> 17,  lớn  tuổi  nhất  là  88.  Độ  tuổi  trung  bình  là <br /> 51,05.  Hầu  hết  các  trường  hợp  đến  khám  là <br /> người lớn, có thể do đặc điểm phân tuyến điều <br /> trị nên những bệnh nhân là trẻ em đến khám tại <br /> Bệnh viện Nhi của thành phố. <br /> ‐ Tỷ lệ bệnh nhân nhập viện trong ngày đầu <br /> là 76,8%, cho thấy phần lớn bệnh nhân có nhận <br /> thức tốt về bệnh cảnh dị vật. Tuy nhiên vẫn có <br /> tới 8,6% vào viện ngày thứ 3, thậm chí có 1,2% <br /> bệnh nhân vào viện muộn khi đã có biến chứng, <br /> <br /> Hội Nghị Khoa Học Công Nghệ BV. Nhân Dân Gia Định năm 2013  <br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 17 * Số 6 * 2013 <br /> cho thấy người dân vẫn chủ quan, xem nhẹ mức <br /> độ nguy hiểm của bệnh. <br /> ‐  Có  98,8%  bệnh  nhân  vào  viện  có  tiền  sử <br /> hóc dị vật cho thấy yếu tố khai thác tiền sử bệnh <br /> vẫn có ý nghĩa quan trọng giúp chẩn đoán. <br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> với ghi nhận của các tác giả trong và ngoài nước <br /> như  Abdulaziz  1,8%(11).  Tuy  nhiên  trong  điều <br /> kiện  thông  tin  xã  hội  phát  triển  như  hiện  nay <br /> vẫn còn tỷ lệ biến chứng nặng do dị vật, đòi hỏi <br /> chúng  ta  tiếp  tục  tuyên  truyền  giáo  dục  ý  thức <br /> phòng bệnhcao hơn nữa cho nhân dân. <br /> <br /> ‐Bản chất dị vật chúng tôi gặp không phải là <br /> xương  động  vật  chiếm  56,7%,  khác  so  với  kết <br /> quả  nghiên  cứu  của  Nguyễn  Tư  Thế(13)  và  Ngô <br /> Vương  Mỹ  Nhân(4)  chủ  yếu  gặp  là  dị  vật  là <br /> xương động vật. Những dị vật nguy hiểm chúng <br /> tôi hay gặp như thuốc còn vỏ có cạnh sắc nhọn, <br /> hàm răng giả có móc, cọng kẽm, lưỡi dao lam.Sự <br /> khác biệt có thể do tập quán, nhưng cũng có thể <br /> do địa bàn thành phố phức tạp mà hiện nay một <br /> số  đối  tượng  xã  hội  thường  nuốt  những  vật <br /> dụng nguy hiểm phục vụ mục đích riêng. <br /> <br /> ‐Qua nghiên cứu, thấy tình hình mắc dị vật <br /> hiện  nay  tại  Bệnh  viện  Nhân  Dân  Gia  Định  có <br /> thay đổi so với trước đây, các dị vật nguy hiểm <br /> hay  gặp  như  thuốc  còn  vỏ,  răng  giả.  Xuất  hiện <br /> một số đối tượng xã hội chủ động nuốt những dị <br /> vật gây nguy hiểm đến tính mạng như dao lam, <br /> thanh kẽm sắc nhọn. <br /> <br /> ‐ Có 74/82 bệnh nhân nội soi lấy dị vật ống <br /> mềm chiếm 90,2%; 8/82 bệnh nhân nội soi lấy dị <br /> vật  bằng  ống  cứng.  Trong  đó  tỷ  lệ  thành  công <br /> nội  soi  ống  mềm  là  70/74  trường  hợp  chiếm <br /> 94,6%. Tỷ lệ thành công này cũng tương tự kết <br /> quả của các tác giả Nguyễn Tư Thế 95,1%(5), Ngô <br /> Thị  Mỹ  Nhân  97%(4),  Gmiener  93,4%(6).  Có  4 <br /> trường  hợp  nội  soi  ống  mềm  thất  bại  phải <br /> chuyển  qua  nội  soi  ống  cứng  lấy  dị  vật,  chiếm <br /> 5,4%  do  dị  vật  là  xương  lớn,  răng  giả  có  móc <br /> nhọn. Cả 8 trường hợp  nội  soi  ống  cứng  lấy  dị <br /> vật đều thành đạt 100%, kết quả này của chúng <br /> tôi cũng tương tự tác giả Berggreen(3) thành công <br /> 100%. Cho thấy trang bị cả nội soi ống cứng và <br /> ống mềm trong các cơ sở y tế là cần thiết. <br /> <br /> ‐Nội soi ống mềm lấy dị vật với ưu điểm an <br /> toàn, hiệu quả cao, tiết kiệm thời gian và chi phí. <br /> Do  đó  khi  bệnh  nhân  nhập  cấp  cứu  vì  dị  vật <br /> thực quản,  lựa  chọn  đầu  tiên  là  cho  bệnh  nhân <br /> nội soi ống mềm.Nội soi ống cứng lấy dị vật là <br /> lựa chọn số 2 khi nội soi ống mềm thất bại.  <br /> <br /> ‐  Nội  soi  ống  mềm  lấy  dị  vật  có  tỷ  lệ  biến <br /> chứng 6,8% thấp hơn so với của Nguyễn Tư Thế <br /> 17,9%[13]  tuy  nhiên  các  biến  chứng  là  nhẹ  như <br /> trầy niêm mạc thực quản, không gây ảnh hưởng <br /> tới tổng trạng, bệnh nhân có thể xuất viện trong <br /> ngày, tiết kiệm chi phí điều trị; Nội soi ống cứng <br /> lấy dị vật tỷ lệ biến chứng là 12,5% thấp hơn so <br /> với  của  Ngô  Vương  Mỹ  Nhân  33,6%(11),  trường <br /> hợp  biến  chứng  thủng  niêm  mạc  thực  quản  là <br /> do hàm răng giả lớn có móc nhọn cắm sâu vào <br /> thành thực quản. <br /> Chúng  tôi  gặp  một  trường  hợp  thủng  thực <br /> quản apxe trung thất, chiếm tỷ lệ 1,2%, phù hợp <br /> <br /> KẾT LUẬN <br /> <br /> ‐Đa  số  người  dân  có  ý  thức  tốt  về  mức  độ <br /> nguy hiểm của bệnh, nhập viện trong ngày đầu <br /> tiên  ở  giai  đoạn  chưa  có  biến  chứng.Tuy  nhiên <br /> chúng tôi ghi nhận vẫn còn có biến chứng viêm <br /> niên  mạc  thực  quản,  thủng  thực  quản  apxe <br /> trung thất do bệnh nhân nhập viện muộn. <br /> <br /> ĐỀ XUẤT <br /> ‐  Cần  tiếp  tục  tuyên  truyền  cho  nhân  dân <br /> tính  chất  nguy  hiểm  của  dị  vật  thực  quản, <br /> khuyến  cáo  các  loại  dị  vật  hay  gặp  như  thuốc <br /> còn  vỏ,  răng  giả,  xương  động  vật.để  chủ  động <br /> phòng tránh. Có biện pháp giáo dục, ngăn chặn <br /> những  đối  tượng  xã  hội  chủ  định  nuốt  dị  vật <br /> gây nguy hiểm cho tính mạng và tốn kém cho xã <br /> hội. <br /> ‐ Cần tiếp tục trang bị đồng thời 2 bộ nội soi <br /> ống cứng và nội soi ống mềm lấy dị vật tại các <br /> cơ sở y tế, giúp đạt hiệu quả điều trị cao nhất và <br /> đảm bảo an toàn tính mạng bệnh nhân. <br /> <br /> TÀI LIỆU THAM KHẢO <br /> 1.<br /> <br /> Abdulaziz A, Ashoor, Fachartz, et al (2000). “Foreign bodies <br /> of  esophagus:  A  Two‐Year  Prospective  Study’’,  Ann  Saudi <br /> Med, Mar; 20(2) : 173‐5. <br /> <br /> Hội Nghị Khoa Học Công Nghệ BV. Nhân Dân Gia Định năm 2013  <br /> <br /> 281<br /> <br />