Nguồn gốc thất bại của chính phủ
Thất bại của chính phủ là gì?
• Khi chính phủ can thiệp nhưng làm cho tình hình nghiêm trọng hơn trước đó (“sai lầm trong công tác”) • Chính phủ thất bại khi không thực thi được những can thiệp cần thiết như cung cấp hàng hóa công hay quản lý ô nhiễm (“sai lầm do thiếu sót”) • Khi chính phủ can thiệp và gây ra những hậu quả tiêu cực ngoài dự kiến (như ngoại tác tiêu cực).
...
Nội dung Text: Nhập môn chính sách công và phân tích thể chế - Bài giảng 19
Nhập môn Chính sách Công
Bài giảng 19
Nguồn gốc thất bại của chính phủ
Thất bại của chính phủ là gì?
• Khi chính phủ can thiệp nhưng làm cho tình
hình nghiêm trọng hơn trước đó (“sai lầm
trong công tác”)
• Chính phủ thất bại khi không thực thi được
những can thiệp cần thiết như cung cấp
hàng hóa công hay quản lý ô nhiễm (“sai
lầm do thiếu sót”)
• Khi chính phủ can thiệp và gây ra những
hậu quả tiêu cực ngoài dự kiến (như ngoại
tác tiêu cực).
1
Lợi thế so sánh của chính phủ
• Duy trì luật pháp, an ninh và trật tự
• Pháp trị và quyền sở hữu
• Sự cưỡng chế của bên thứ 3, qui định
• Cung cấp thông tin (nghiên cứu và khuyến nông)
• Các chương trình chống nghèo
• Cung cấp cơ sở hạ tầng qui mô lớn
– Không loại trừ và khó khuyến khích k hu vực tư nhân
– Quá lớn ngoài khả năng vốn của khu vực tư nhân, đặc biệt
ở các nước đang phát triển
2
Tại sao chính phủ thất bại?
• Các chính trị gia và công chức tối đa hóa lợi ích cá nhân hơn
là lợi ích xã hội
• Tham nhũng: Lý thuyết chọn lựa công (Buchanan)
– Động cơ chính trị
– Tỉ lệ chiết khấu xã hội cao hơn công chúng.
• Các viên chức và chính trị gia bất đồng hướng hành động, dẫn
đến những thỏa hiệp không tối ưu
• Những cản trở hành chính khiến chính phủ không thực hiện
hướng hành động đúng
– Thiếu nhân sự có trình độ, khó thuê họ theo lương nhà nước
– Sự thực thi cứng ngắc qui định và luật có thể ngăn chặn những
thay đổi chính sách cần thiết
• Hành động của chính phủ tạo ra các nhóm vận động để duy trì
ưu đãi của nhà nước, khó chấm dứt (hành vi trục lợi).
Những hệ quả ngoài dự kiến
• Chính phủ can thiệp để điều chỉnh thất bại
thị trường có thể dẫn đến những tác động
phụ ngoài dự kiến, một số thậm chí không
nên xảy ra.
• Ví dụ:
– Luật quốc gia Indonesia yêu cầu các công ty trả
cho lao động dôi dư một tỉ lệ lớn theo lương
hàng năm
– Kết quả: chủ lao động sử dụng lao động tạm
thời, có thể cho nghỉ việc mà không tốn kém. Kết
quả là năng suất thấp hơn.
3
Cái nào tệ hại hơn?
• Không có cách nào để trả lời kể cả bằng lý thuyết
hay nói chung
– Thất bại thị trường và của chính phủ đều được đo lường
dựa trên những lý tưởng thị trường hoàn hảo và những
can thiệp hiệu quả kiểu lý tưởng Pareto không xác minh
được:
– Thị trường và chính phủ thất bại có khuynh hướng cùng
nhau và đặc biệt rõ ở các nước đang phát triển
• Cần nhớ chính phủ và thị trường là thể chế
– Xã hội không thể hình thành thể chế thị trường tốt và thể
chế chính phủ xấu, hay ngược lại.
– Vấn đề là có tồn tại luật chơi rõ ràng không, chúng có được
thực thi đầy đủ và công bằng không.
4