intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Nho giáo và cuộc sống

Chia sẻ: Huunhan Huunhan | Ngày: | Loại File: DOC | Số trang:3

134
lượt xem
22
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Đầu năm dương lịch khai bút về vấn đề Nho giáo cũng là một việc sang trọng vậy. Tại sao phải bàn về Nho giáo và cuộc sống hôm nay? Bỡi vì cuộc sống càng tăng tốc với thời đại công nghiệp thì sức hút gia đình giảm dần với mọi thành viên. Trong khi gia đình là tế bào của xã hội. Gia đình mà không ổn thì xã hội cũng rối ren. Nếu ai quan tâm đến những thông tin đại chúng sẽ thấy trong vòng một thập kỷ qua nước ta có một sự thay đổi tư...

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Nho giáo và cuộc sống

  1. NHO GIÁO VÀ CUỘC SỐNG Đầu năm dương lịch khai bút về vấn đề Nho giáo cũng là một vi ệc sang tr ọng vậy. Tại sao phải bàn về Nho giáo và cuộc sống hôm nay? Bỡi vì cuộc sống càng tăng t ốc với thời đại công nghiệp thì sức hút gia đình gi ảm dần v ới m ọi thành viên. Trong khi gia đình là tế bào của xã hội. Gia đình mà không ổn thì xã hội cũng rối ren. Nếu ai quan tâm đến những thông tin đại chúng sẽ thấy trong vòng m ột th ập k ỷ qua nước ta có một sự thay đổi tư duy và lối sống m ới, nh ững gì t ốt đ ẹp đúng nghĩa c ủa Nho giáo ngày xưa mai một dần. Và nếu ai theo dõi l ịch s ử th ế gi ới loài ng ười qua các thời đại, sẽ thấy Nho giáo cũng đã bị giới chính khách lợi d ụng m ột cách sai l ệch đ ể phục vụ quyền lợi của mình qua hình thái xã hội Phong kiến. Nó đã làm th ế gi ới loài người bước chậm hơn nếu không vì sự sai lệch về Nho giáo. Vì thế để hiểu Nho giáo một cách đúng nhất ta thử nhìn lại một chút về sự ra đời hình thành và ý nghĩa tóm gọn của Nho giáo. Có thể bài viết c ủa m ột người ngo ại đ ạo còn thiếu sót nhiều, cần các bạn trong chuyên ngành góp ý và bổ sung nó hoàn thiện hơn. Cha đẻ của Nho giáo là Khổng Tử, nên mọi người thường nghe th ấy m ột t ừ khác đ ể nói về Nho giáo là Khổng giáo. Đúng ra không nên dùng t ừ giáo trong h ệ th ống t ư tưởng của Khổng Tử, vì đây là một hệ thống triết học chứ không ph ải m ột h ệ th ống tôn giáo. Nhưng khi các chính khách sử dụng hệ thống tư tưởng c ủa ông đ ể l ập nên hình thái xã hội Phong kiến đã biến hệ thống triết học của ông trở thành m ột tôn giáo để ngu dân hòng dễ dàng trong việc trị vì. Cho nên thế giới quen gọi là như thế chăng? Thời ông Khổng Tử là thời Xuân Thu của nhiều tiểu quốc tranh hùng ở nước Trung Quốc thống nhất ngày nay, cho nên Khổng Phu Tử có ý đ ịnh l ập ra m ột h ọc thuy ết đ ể bình thiên hạ vào một trật tự xã hội quy cũ. Với ảnh hưởng của h ệ th ống tri ết h ọc Phương Đông, ông đưa ra Ngũ Luân và Ngũ Thường. Nhưng các chính khách ch ỉ đ ề cao Tam Cương từ Ngũ Luân và Ngũ Thường để phục vụ cho chính sách cai trị dân. Khi một hệ thống triết học được viết ra nó là khoa học n ền tảng cho các khoa h ọc khác đi tìm cái mới phù hợp với thời đại đang sống. Nh ưng khi h ệ th ống tri ết h ọc đó được các chính khách triển khai để áp dụng cho một hình thái xã h ội thì cái đó không
  2. còn là triết học nữa, mà nó đã là chính trị học. C ụ th ể nh ư h ệ th ống tri ết h ọc c ủa Khổng Tử chủ yếu là Ngũ Luân và Ngũ Thường, nhưng khi triển khai và chỉ ứng dụng Tam Cương và Ngũ Thường vào hình thái xã hội Phong kiến, thì nó đã là chính tr ị h ọc và có nhiều sai lệnh đáng tiếc. Gần đây chúng ta còn thấy hệ thống tri ết h ọc duy v ật biện chứng đã được triển khai thành hệ thống kinh tế chính trị học và duy vật lịch sử thì nó không còn là triết học nữa, mà nó đã là chính tr ị h ọc. N ếu g ọi h ệ th ống ch ủ nghĩa Marx là triết học là sai về mặt triết học. Ngũ Luân là gì? Là cách mà Ngài Khổng đã đưa ra 5 m ối quan h ệ đ ối x ử nhau c ủa con người trong một cộng đồng mà, cụ thể ở đây là một n ước gồm: quan hệ gi ữa vua v ới tôi (quân thần), quan hệ giữa cha và con (phụ tử), quan hệ giữa vợ và chồng (phu thê), quan hệ anh em (huynh đệ) và quan hệ giữa bạn bè (bằng hữu). T ất c ả 5 m ối quan h ệ đó được đặt trên nền tảng Ngũ Thường với đạo đức lấy làm trọng thì xã hội sẽ ổn định và thái bình. Ngũ Thường là gì? Có lẽ ai cũng dễ biết, là Nhân - Nghĩa - Lễ - Trí và Tín. Ch ữ Nhân được đặt hàng đầu, mọi người cứ nghĩ rằng nó là nhỏ, nhưng không nh ỏ. Vì đ ể đ ạt được chữ Nhân đòi hỏi 4 chữ kia trong Ngũ Thường phải đạt được trước trên một nền tảng đạo đức có học thì mới đạt được Nhân. Có nghĩa là mu ốn thành Ng ười thì ph ải biết Nghĩa, biết Lễ với một Trí tuệ được trui rèn trong học vấn đ ể gi ữ đúng ch ữ Tín sống với nhau ở đời. Nếu ai đó tự bảo mình đã thành Nhân, nh ưng không đ ạt đ ược 4 chữ kia trong cư xử ở đời thì không thể nào thành Nhân là vậy. Như đã nói ở trên, khi các chính khách đem ứng dụng vào xã h ội Phong Ki ến thì h ọ đ ề cao Ngũ Thường thành Tam Cương để răn dạy và mê hoặc dân chúng. Họ c ố ý bóp méo tư tưởng có tính Trung Dung của Khổng Tử. Trung Dung là m ột t ư t ưởng mà cháu nội của ông - Tử Tư - viết lại và thêm phần giảng gi ải những đi ều Kh ổng T ử đã giảng dạy khi còn sinh thời. Với Khổng Tử quan hệ vua và tôi không có nghĩa là: "Quân xử thần tử, thần bất tử bất trung", có nghĩa là vua xử thần dân chết thì phải chết, không ch ết thì thân dân không trung với vua, vì vua là thiên tử thay trời trị dân. Như thế là không đúng. Với quan hệ cha con người ta bảo rằng: "Phụ xử tử vong, tử bất vong b ất hi ếu" có nghĩa là cha xử con chết, mà con không chết là con không hi ếu th ảo cũng là không đúng. Với quan hệ vợ chồng, người ta thường nghe câu: "Xuất giá tòng phu, Ph ụ t ử tòng t ử" có nghĩa là làm thân phụ nữ khi lấy chồng phải theo ch ồng và khi ch ồng ch ết ph ải ở vậy nuôi con và thờ chồng, không được tái giá đi bước n ữa. Vần v ấn đ ề này tôi không rõ đúng sai theo triết lý của Khổng Tử, nhưng chính điều này đã gây ra tr ọng nam kinh nữ ở Á Đông, và vấn nạn tỷ lệ nam/nữ bị lệch như ngày nay. Theo Khổng Tử thì trong Tam Cương, nếu là m ột chánh nhân quân t ử ph ải làm sao bình hoà 3 mối quan hệ vua tôi - chồng vợ - cha con. Không vì ch ữ hi ếu mà nghe l ời sai trái của bậc phụ mẫu bỏ bê vợ con. Không vì cái sai của vua mà không can gián, lại
  3. đâm đầu vào chỗ chết hay phụ rỗi gia đình, quốc gia dân tộc. Không vì cái riêng c ủa gia đình mà quên trách nhiệm cái chung c ủa quốc gia dân t ộc. Mà ph ải th ấy r ằng cha mẹ sinh ra ta giữa trời đất, họ chỉ sống với ta 1/3 đầu cu ộc đ ời, v ợ (ch ồng) ta m ới là người sống với ta 2/3 thời gian còn lại, nên hi ếu và nghĩa này không bên nào n ặng h ơn bên nào, bên nào đúng thì bên ấy phải được xem trọng. Vua trị vì đất nước là bậc thiên tử, nhưng vua không lo nỗi cái lo c ủa ta thì không ph ải vua minh. Nên ng ười th ực s ự thành Nhân là người biết đúng sai, phải quấy, biết dùng Nghĩa, Lễ, Trí và Tín đặt đúng thời điểm và tình huống để suy xét thiệt hơn theo nghĩa Trung Dung mà xử thế. Ấy mới là Người vậy. Nói rộng ra khi hiểu về Nho giáo cần hiểu cái nghĩa đạo làm người thật khó gi ữa đất trời. Gần đây Việt Nam thành lập Viện Khổng Tử là một điều rất đáng quan tâm. Đừng nghĩ cái xâm lăng văn hoá từ Trung Hoa, mà phải nghĩ mặt tích cực của Nho giáo mang lại gì cho quốc gia dân tộc. Hãy cố gắng ch ắc l ọc cái tinh tuý c ủa Nho giáo đ ể mà sống làm người tử tế và lượng thiện. Mỗi người có trách nhiệm với bản thân mình bằng triết lý sống Nho giáo thì mọi người sẽ tạo nên c ộng đ ồng sống t ử t ế và l ượng thiện. Nhưng khi xã hội đi vào cuộc sống công nghiệp, cha con, ch ồng v ợ, b ạn bè khó lòng gặp nhau với guồng quay điên cuồng và nhịp độ làm việc vắt ki ệt sức sẽ làm cho các cuộc ly hôn và những xung đột gia đình bè bạn không còn mang tính đạo đức của Nho giáo. Đó là điều mà mỗi người cần bình tâm suy nghĩ lại để tự u ốn n ắn mình cho h ợp lẽ. Một bài viết ngắn để điểm xuyết hết tư tưởng Nho giáo của ngài Khổng Tử áp d ụng vào cuộc sống thường nhật là một bài khó viết và khó nhai. Ch ắc ch ắn có nhi ều thi ếu sót, chỉ mong rằng trong năm mới người Việt chúng ta hãy đ ối xử nhau th ật Người, hòng đưa đất nước dân tộc đến vị trí ngang tầm thời đại. Mong lắm ru?
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2