Nhu cầu đào tạo và tuyển dụng bác sĩ Y học dự phòng tại thành phố Hồ Chí Minh năm 2015

Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 20 * Phụ bản của Số 1 * 2016 Nghiên cứu Y học<br /> <br /> <br /> NHU CẦU ĐÀO TẠO VÀ TUYỂN DỤNG BÁC SĨ Y HỌC DỰ PHÒNG<br /> TẠI THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH NĂM 2015<br /> Nguyễn Thành Huy*, Tạ Thị Kim Ngân**, Nguyễn Hồng Hoa**, Nguyễn Đỗ Nguyên**,<br /> Trương Phi Hùng**<br /> <br /> TÓM TẮT<br /> Mở đầu: Ngành học Bác sĩ Y học dự phòng (BS YHDP) là ngành học mới nên việc tìm hiểu nhu cầu đào tạo<br /> và tuyển dụng BS YHDP nhằm giúp sinh viên và nhà trường có thêm thông tin làm cơ sở định hướng nghề<br /> nghiệp và nâng cao chất lượng đào tạo.<br /> Mục tiêu: Tìm hiểu nhu cầu đào tạo và tuyển dụng BS YHDP tại thành phố Hồ Chí Minh (TP.HCM)<br /> năm 2015.<br /> Đối tượng - Phương pháp nghiên cứu: Nghiên cứu định tính tiến hành phỏng vấn sâu và thảo luận<br /> nhóm với bộ câu hỏi bán cấu trúc trên mẫu chọn có chủ đích.<br /> Kết quả: Đa số cho rằng BS YHDP cần được đào tạo chính quy tập trung trong 6 năm. Sau khi tốt<br /> nghiệp, họ phải đạt kiến thức và kỹ năng của bác sĩ đa khoa và của chuyên ngành YHDP, đặc biệt là bệnh<br /> học, dịch tễ học thực địa, kỹ năng lập kế hoạch, kỹ năng giao tiếp và kỹ năng ngoại ngữ, tin học. Ngoài ra,<br /> họ cần có thái độ yêu nghề và tinh thần phục vụ cộng đồng. Theo ước tính, TP.HCM cần khoảng 120 đến<br /> 300 BS YHDP ở các vị trí: quản lý các chương trình y tế, phòng Kế hoạch tổng hợp, khoa Kiểm soát nhiễm<br /> khuẩn…<br /> Kết luận: Nhà trường cần đào tạo kỹ phần điều trị bệnh thông thường cho sinh viên, tăng cường phổ<br /> biến thông tin về ngành học và đưa sinh viên xuống thực tập tại các cơ quan trong lĩnh vực YHDP.<br /> Từ khóa: nhu cầu, đào tạo, tuyển dụng, bác sĩ Y học dự phòng<br /> ABSTRACT<br /> TRAINING AND RECRUITMENT NEEDS FOR PREVENTIVE MEDICINE DOCTORS AT HO CHI<br /> MINH CITY IN 2015: A QUALITATIVE STUDY<br /> Nguyen Thanh Huy, Ta Thi Kim Ngan, Nguyen Hong Hoa, Nguyen Do Nguyen,<br /> Truong Phi Hung * Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Vol. 20 - Supplement of No 1 - 2016: 201 - 206<br /> <br /> Background: The specialty of Preventive medicine (PM) doctors is a new specialty, therefore identifying the<br /> training and recruitment needs of PM doctors are necessary for students and the university to have more<br /> information of career orientation and to increase the quality of education.<br /> Objectives: To identify training and recruitment needs of PM doctors in Ho Chi Minh city (HCMC) for the<br /> year of 2015.<br /> Methods: Qualitative study was conducted deep interviews and focus group discussion sessions based on the<br /> semi-structural questionnaire with purposely selected sample.<br /> Results: Almost interviewees agreed that students needed to be educated in regularly formal way in six<br /> years. After graduation, they must acquire knowledge and skills of general practitioners and specialized field of<br /> PM, especially in pathology, field epidemiology, planning skill, communication skill, computer skill and foreign<br /> <br /> * Bác sĩ Y học dự phòng 2009 ** ĐH Y Dược TP Hồ Chí Minh<br /> Tác giả liên lạc: BS Nguyễn Thành Huy ĐT: 0904456170 Email: thanhhuy9009@gmail.com<br /> <br /> <br /> Y tế Công cộng 201<br /> Nghiên cứu Y học Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 20 * Phụ bản của Số 1 * 2016<br /> <br /> language skill. In addition, they need to have passion for their jobs and willingness to serve community. It is<br /> estimated that HCMC needs about 120 to 300 PM doctors in various positions: health program management,<br /> general planning department, faculty of infectious control, etc…<br /> Conclusion: The university needs to train them more about treating common diseases, enhance<br /> dissemination of PM specialty and let them intern at departments of the PM system.<br /> Key words: needs, training, recruitment, preventive medicine doctors.<br /> ĐẶT VẤN ĐỀ trong lĩnh vực y học dự phòng ở thành phố Hồ<br /> Chí Minh năm 2015<br /> Trong những năm gần đây, nguồn nhân lực<br /> Tìm hiểu nhu cầu tuyển dụng bác sĩ y học dự<br /> cho ngành Y tế dự phòng (YTDP) ở nhiều địa<br /> phòng của các cơ sở y tế/ cơ quan hoạt động<br /> phương còn thiếu cán bộ cả về số lượng lẫn trình<br /> trong lĩnh vực y học dự phòng ở thành phố Hồ<br /> độ chuyên môn và quản lý(1). Năm 2011, cả nước<br /> Chí Minh năm 2015.<br /> còn thiếu tới khoảng 58% tổng nhu cầu nhân lực,<br /> tương ứng với khoảng 23.800 cán bộ, trong đó ĐỐITƯỢNG-PHƯƠNGPHÁPNGHIÊNCỨU<br /> nhu cầu về bác sĩ đa khoa làm công tác dự phòng<br /> Thiết kế nghiên cứu<br /> chiếm khoảng 33,8%(5).<br /> Nghiên cứu định tính<br /> Để thực hiện giải pháp bổ sung nguồn nhân<br /> lực là bác sĩ cho hệ YTDP, Bộ Y Tế cùng Bộ Giáo Thời gian và địa điểm nghiên cứu<br /> Dục và Đào Tạo đã cho phép các trường y trong Từ 15/1 đến 15/7/2015 tại TP. HCM<br /> nước được đào tạo một chuyên ngành mới: Đối tượng nghiên cứu<br /> ngành Bác sĩ y học dự phòng (BS YHDP) với thời<br /> Đối tượng đích<br /> gian học là sáu năm. Cùng với các trường y<br /> Các cán bộ phụ trách công tác đào tạo (ĐT)<br /> trong cả nước, trường Đại Học Y Dược Thành<br /> và cán bộ quản lý khoa Y tế công cộng, Đại học Y<br /> phố Hồ Chí Minh đã bắt đầu đào tạo chuyên<br /> Dược TP HCM và các đơn vị có tham gia đào tạo<br /> ngành BS YHDP từ năm 2008 đến nay, với<br /> BS YHDP;<br /> khoảng 40 sinh viên tốt nghiệp vào tháng 11<br /> năm 2014. Các cán bộ quản lý/phụ trách công tác tuyển<br /> dụng (TD) tại các cơ sở y tế/cơ quan hoạt động<br /> Tuy nhiên, do đây là ngành học mới nên<br /> trong lĩnh vực YHDP ở TP HCM;<br /> những thông tin về nhu cầu đào tạo và tuyển<br /> dụng sau khi tốt nghiệp cũng như việc học lên Đối tượng liên quan<br /> các bậc học cao hơn, v.v... vẫn chưa được phổ Các sinh viên đã tốt nghiệp ngành BS<br /> biến rộng rãi đến các sinh viên đang theo học YHDP khóa 2008 - 2014 tại Đại học Y Dược TP<br /> chuyên ngành này. Vì vậy, việc khảo sát nhu cầu HCM và hiện đang làm việc tại các cơ sở y<br /> đào tạo và tuyển dụng BS YHDP là cần thiết để tế/cơ quan hoạt động trong lĩnh vực YHDP<br /> định hướng nghề nghiệp cho sinh viên và là cơ trên địa bàn TP HCM.<br /> sở để giúp nhà trường có thể điều chỉnh chương Tiêu chuẩn chọn vào<br /> trình đào tạo, cải tiến phương pháp giảng dạy… Đối tượng đang công tác trong các cơ quan<br /> nhằm nâng cao chất lượng đào tạo các cán bộ thuộc lĩnh vực YHDP đã nêu ở phần "Đối tượng<br /> YTDP tương lai. nghiên cứu".<br /> Mục tiêu Đồng ý tham gia nghiên cứu<br /> Tìm hiểu nhu cầu đào tạo bác sĩ y học dự Tiêu chuẩn loại ra<br /> phòng của các cơ sở y tế/cơ quan hoạt động Đối tượng đang đi công tác trong thời gian<br /> nghiên cứu.<br /> <br /> <br /> 202 Chuyên Đề Khoa học Cơ bản – Y tế Công cộng<br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 20 * Phụ bản của Số 1 * 2016 Nghiên cứu Y học<br /> <br /> Đối tượng bỏ ngang cuộc phỏng vấn hoặc trả Hầu hết các ý kiến đồng ý thời gian đào tạo<br /> lời ít hơn nửa số câu hỏi. BS YHDP là 6 năm, trong đó 4-5 năm đầu học<br /> Phương pháp thu thập số liệu như bác sĩ đa khoa, 1-2 năm sau đi sâu về<br /> chuyên ngành YHDP: "Cô nghĩ rằng 2 năm sau 4<br /> Chọn mẫu có chủ đích. Tiến hành phỏng vấn<br /> năm cơ bản là hợp lý rồi. Hai năm đó để cho các em<br /> sâu (PVS) và thảo luận nhóm (TLN) với bộ câu<br /> học à, học về YHDP thì là tốt hơn" (PVS cán bộ ĐT,<br /> hỏi bán cấu trúc:<br /> 47 tuổi); “Hồi xưa là, tất cả các anh em nó học 5 năm<br /> PVS: cán bộ ĐT và/hoặc cán bộ TD (12<br /> đa khoa sau đó đi sơ bộ chuyên khoa; như vậy thì<br /> người), BS YHDP khóa 2008 (1 người)<br /> mình thấy rằng là, nó, theo tôi vậy là phù hợp rồi"<br /> TLN: cán bộ ĐT (6 người), cán bộ TD (8 (PVS cán bộ TD, 52 tuổi).<br /> người), BS YHDP khóa 2008 (6 người)<br /> Các kiến thức và kỹ năng cần có của một BS<br /> KẾT QUẢ YHDP trước hết phải tương đương một bác sĩ đa<br /> Nghiên cứu tiến hành trên 33 đối tượng có khoa: “Người bác sĩ muốn làm được phòng bệnh thì<br /> các đặc tính chung như sau: đa số đối tượng phải phát hiện ra, và muốn đề xuất được cái biện pháp<br /> nghiên cứu là nam, độ tuổi từ 41 đến 60 và nghề để mà chống thì họ cũng phải có một cái kiến thức và<br /> nghiệp chính là bác sĩ. kỹ năng của một bác sĩ đa khoa, ít nhất là một bác sĩ<br /> đa khoa đã” (PVS cán bộ ĐT, 59 tuổi). Đặc biệt, họ<br /> Nhu cầu đào tạo BS YHDP tại TP.HCM<br /> cần được học kỹ về bệnh học, cả bệnh truyền<br /> năm 2015 nhiễm lẫn bệnh không lây: “Bác sĩ dự phòng, thì<br /> Tất cả các đối tượng phỏng vấn đều cho rằng cũng phải có cái hướng về cái a, biết chẩn đoán các cái<br /> chưa có số liệu cụ thể về số lượng BS YHDP cần bệnh truyền nhiễm, biết cách chẩn đoán các bệnh<br /> đào tạo cho TP.HCM trong năm 2015: “Cần đào không lây nhiễm.”(PVS cán bộ ĐT, 58 tuổi). Và có<br /> tạo bao nhiêu ấy hả?...Nhu cầu này thì không thể nói một môn học quan trọng giúp nâng cao chuyên<br /> được” (PVS cán bộ ĐT, 59 tuổi); và thậm chí từ cơ môn với BS YHDP đó là Dịch tễ học thực địa:<br /> quan quản lý: "Ngay cả cái báo cáo vừa rồi của Sở Y "Dịch tễ học thực địa là một cái sau đại học rất quan<br /> tế thì người ta cũng không nêu được con số cụ thể" trọng đối với BS YHDP”(PVS cán bộ TD, 45 tuổi).<br /> (PVS cán bộ ĐT, 55 tuổi). Ngoài ra, họ cần có các kỹ năng quan trọng trong<br /> lĩnh vực YHDP và YTCC, đặc biệt là kỹ năng lập<br /> Về hình thức đào tạo BS YHDP, đa số ý kiến<br /> kế hoạch: “Một số kỹ năng cần thiết là: lập kế hoạch,<br /> thống nhất là nên đào tạo theo hình thức chính<br /> kỹ năng về quản lý dự án, chương trình dự án" (PVS<br /> quy, vì đây là ngành học mới: “Theo tôi ớ, đối với<br /> cán bộ ĐT, 59 tuổi); “Gần như bắt buộc là BS<br /> hệ BS YHDP thì nên, chỉ nên đào tạo chính quy,<br /> YHDP phải có mà bác sĩ điều trị có khi không cần, đó<br /> không liên thông; bởi vì cái hệ này, cái hệ này là nó<br /> là kỹ năng lập kế hoạch" (PVS cán bộ TD, 45 tuổi).<br /> mới, à và nó cần phải được đào tạo bài bản, có cơ sở<br /> Thực tế đây cũng là nhóm năng lực yếu nhất của<br /> nên phải đào tạo chính quy" (PVS cán bộ TD, 45<br /> bác sĩ đa khoa mới ra trường(7). Kỹ năng giao tiếp<br /> tuổi). Bên cạnh đó, các ý kiến khác cũng nói là<br /> và chẩn đoán, can thiệp với cộng đồng cũng<br /> nên có nhiều hình thức đào tạo cho nhiều đối<br /> được nhấn mạnh: “Kỹ năng chẩn đoán sức khỏe,<br /> tượng khác nhau, không nên cứng nhắc. Đây<br /> chẩn đoán bệnh tật của cộng đồng...Sau đó là kỹ năng<br /> cũng là một cách giúp nhân viên gắn bó với đơn<br /> truyền thông, kỹ năng ứng xử, kỹ năng làm việc với<br /> vị: "Mỗi cái hình thức nó có cái lợi thế của nó, nếu<br /> cộng đồng”(PVS cán bộ ĐT, 59 tuổi); “Phải biết<br /> liên thông ớ thì anh em mới gắn bó đơn vị, nó kinh<br /> chẩn đoán cộng đồng, phải biết can thiệp cộng đồng;<br /> nghiệm rồi, và nó ít có, nó ít có nhảy đi chỗ khác"<br /> phải lựa được những cái ưu tiên" (PVS cán bộ ĐT,<br /> (PVS cán bộ TD, 52 tuổi).<br /> 58 tuổi).<br /> <br /> <br /> <br /> Y tế Công cộng 203<br /> Nghiên cứu Y học Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 20 * Phụ bản của Số 1 * 2016<br /> <br /> Về thái độ thì quan trọng nhất là biết chia sẻ nghiên cứu: “Các viện của hệ dự phòng. Hiện nay<br /> và có tinh thần phục vụ cộng đồng: "Làm sao sinh mình có mấy viện đó, Viện Y tế công cộng, Viện<br /> viên ra trường hiểu được cái ý nghĩa cái việc làm của Pasteur, Viện Ký sinh trùng - Sốt rét, v.v...và một<br /> mình để chia sẻ được với cộng đồng, với khó khăn của số những cái viện khác”(PVS cán bộ TD, 45 tuổi).<br /> xã hội thì lúc đó mới làm được BS YHDP” (PVS cán Vị trí việc làm đa dạng: làm quản lý các<br /> bộ TD, 45 tuổi); bên cạnh đó phải tâm huyết với chương trình y tế tại các viện thuộc khối YHDP:<br /> nghề: "Nếu đã chọn cái (ngành) YTDP thì mình phải “...sẽ đưa về các chương trình y tế, trong đó thì là:<br /> tâm huyết với YTDP. Chỉ cái anh mà đã tâm huyết chương trình về an toàn vệ sinh thực phẩm, chương<br /> với nghề thì nó mới giỏi thôi" (PSV cán bộ ĐT, 59 trình phòng chống bệnh nghề nghiệp, chương trình<br /> tuổi). Và họ cũng cần có tinh thần không ngừng quan trắc và xử lý môi trường y tế" (PVS cán bộ<br /> tự học vươn lên: “Nhưng mà bởi vì trong cuộc sống, ĐT, 59 tuổi); phòng Kế hoạch tổng hợp, khoa<br /> nhà trường thì không bao giờ đào tạo đủ hết, và Kiểm soát bệnh truyền nhiễm: “Hiện nay thì à, bố<br /> những nhu cầu thì rất đa dạng, cho nên một năng lực trí hai em làm ở khoa Kiểm soát bệnh truyền nhiễm,<br /> rất là quan trọng là năng lực tự học, tự nghiên một em thì làm ở phòng Kế hoạch [tổng hợp]”(PVS<br /> cứu”(PVS cán bộ ĐT, 52 tuổi). cán bộ ĐT, 45 tuổi); “Em bắt đầu làm từ tháng<br /> Nhu cầu tuyển dụng BS YHDP tại TP.HCM 12/2014, làm ở Khoa Kiểm soát bệnh truyền nhiễm ở<br /> năm 2015 TTYTDP”(TLN BS YHDP08).<br /> Số lượng BS YHDP cần tuyển theo ước tính Tuy nhiên việc định hướng nghề nghiệp của<br /> trên quy mô dân số của TP.HCM là từ 120 - 300 sinh viên ngành này vẫn chưa được chú trọng:<br /> người: “Tôi đánh giá là mỗi quận huyện vậy cần ít "phải xác định rõ mục tiêu đầu ra, rõ ràng khi em biết<br /> nhất cũng khoảng 5 bác sĩ YHDP… Như vậy thì 24 được vào YHDP ra trường, em sẽ làm trong giới hạn<br /> quận, huyện thì phải là 120" (PVS cán bộ TD, 45 lĩnh vực nào, nó sẽ rõ ràng ngay từ đầu. Nhưng mà<br /> tuổi); "cấp quận, huyện với các trung tâm không đa số bây giờ sinh viên vẫn hoang mang" (TLN cán<br /> giường bệnh thì khoảng 100. Nhưng mình còn xuống bộ ĐT); họ vẫn còn mơ hồ về nơi làm việc sau<br /> phường nữa thì nó 300, ơ, mấy phường đó, là coi của khi tốt nghiệp: “Thật sự là mình thấy cái đầu ra của<br /> thành phố mình nhân lên”(PVS cán bộ ĐT, 58 tuổi); mình nó cũng không rõ ràng lắm, cái đầu ra, cái kết<br /> tính trung bình trên từng cơ quan đơn vị sẽ cần thúc nó làm việc ở đâu thì cái này mình cảm thấy nó<br /> từ 3 - 10 BS YHDP: “cứ hàng năm cứ 3 đến 5 bác còn mơ hồ”(PVS BS YHDP08).<br /> sĩ”(PVS cán bộ TD, 51 tuổi); “Đầu năm đăng ký với Và thậm chí nhiều cơ quan tuyển dụng còn<br /> Sở Y tế là 10 [bác sĩ]” (TLN TD). chưa biết đến ngành học này: “Thực ra bây giờ<br /> Hầu hết các ý kiến cho rằng BS YHDP có nhiều BS, nếu nói thật là nhiều BS cũng như mình,<br /> thể làm việc tại tất cả các cơ quan trong lĩnh cũng ra cái từ Y tế gọi là BS YHDP hơi lơ mơ! Đấy,<br /> vực YTDP như: Các trung tâm YTDP của thế cô mới nói là cô chưa biết”(PVS cán bộ TD, 54<br /> thành phố và quận, huyện; trạm y tế phường, tuổi). Việc này đã gây khó khăn cho sinh viên<br /> xã: “...các BS YHDP có thể tham gia ở những khi tìm việc: "Hiện tại ngành của tụi em còn rất là<br /> tuyến cơ sở ban đầu đó, à tức là từ, từ những mới cho nên em về, cơ quan còn rất lạ lẫm: cái ngành<br /> trung tâm YTDP cho tới những cái trạm Y tế này là ngành gì và tuyển về phân vào đâu, không biết<br /> phường, xã”(PVS cán bộ TD, 48 tuổi); kế đó là thì sao họ dám nhận được, nó làm tụi em rất là lao đao<br /> các trung tâm không giường bệnh: "Trung tâm trong việc sau cái đầu ra”(TLN BS YHDP08).<br /> Dinh dưỡng rồi Trung tâm Chăm sóc sức khỏe Về chuyên môn, các cơ quan tuyển dụng cho<br /> sinh sản nè; tất cả các trung tâm mà không giường rằng: BS YHDP cần có những kiến thức cơ bản<br /> bệnh. Rồi à, T4G nè, Truyền thông - Giáo dục sức của một bác sĩ đa khoa: “Trước hết là phải có kiến<br /> khỏe nè” (PVS cán bộ ĐT, 47 tuổi); rồi các viện thức về y tế đa khoa, cái đấy là mấu chốt, về tất cả các<br /> <br /> <br /> 204 Chuyên Đề Khoa học Cơ bản – Y tế Công cộng<br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 20 * Phụ bản của Số 1 * 2016 Nghiên cứu Y học<br /> <br /> lĩnh vực, về bệnh" (PVS cán bộ TD, 51 tuổi); kế đó khu vực, chứ không nói riêng một tỉnh thành<br /> là kiến thức của chuyên ngành YHDP và YTCC: nào(2,6). Vì vậy, cần có thêm nghiên cứu định<br /> “Anh phải biết những cái, những cái nội dung cơ bản lượng về nhu cầu BS YHDP ở TPHCM.<br /> của, của dự phòng, ví dụ dịch tễ học, thí dụ như a, về Về việc một số ý kiến cho rằng nên cho<br /> nghiên cứu khoa học, ví dụ về dân số học, rồi à môi phép có nhiều hình thức đào tạo đối với BS<br /> trường, phải hông, dự án, lập kế hoạch v.v…” (PVS YHDP thay vì chỉ đào tạo chính quy, chúng tôi<br /> cán bộ TD, 45 tuổi). Ngoài ra, kỹ năng ngoại ngữ nhận thấy điều này phù hợp với các nghiên<br /> cũng được nhấn mạnh: “Ngoài ra còn ngoại ngữ cứu khác: họ có cùng nhận định là trong tình<br /> nữa, ngoại ngữ phải giỏi à. Vì trong dự phòng thì hình hiện nay của Việt Nam, nên đa dạng hóa<br /> thường có những đối tác của quốc tế và thế giới" hình thức đào tạo để đáp ứng nhu cầu nhân<br /> (PVS cán bộ ĐT, 59 tuổi). Một kỹ năng quan lực trong lĩnh vực YTDP(3,5).<br /> trọng khác chính là kỹ năng giao tiếp, truyền Ngoài ra, chúng tôi đặc biệt chú ý tới các ý<br /> thông với cộng đồng: “các bác sĩ đi ra cộng đồng kiến cho rằng một trong những kỹ năng quan<br /> làm, thì là cái quan trọng nhất là cái giao tiếp, kỹ trọng nhất đối với một BS YHDP là kỹ năng lập<br /> năng giao tiếp, ứng xử trong cộng đồng với lại người kế hoạch, bởi vì rõ ràng công việc của họ sau này<br /> dân để người ta gọi là tạo mối quan hệ tốt với người liên quan rất nhiều đến các chương trình, dự án,<br /> ta, nhưng mà nó còn bao hàm ý nghĩa là cái vấn đề đề án y tế cả ở trong và ngoài nước, cho nên đây<br /> truyền thông á, tức là cách nói chuyện, cách giải thích là kỹ năng không thể thiếu. Thậm chí, họ cần<br /> như thế nào cho cộng đồng người ta hiểu" (PVS cán phải được đào tạo chuyên sâu hơn về kỹ năng<br /> bộ TD, 48 tuổi). Các phẩm chất cần có ở BS này bởi vì nhiều nghiên cứu cho thấy: đây là<br /> YHDP là yêu nghề, không ngại gian khổ: “Thứ nhóm năng lực yếu nhất của các bác sĩ đa khoa<br /> nhất là phải yêu nghề, tại vì các em không yêu nghề sẽ mới ra trường(7).<br /> không đầu tư thời gian" (PVS cán bộ TD, 52 tuổi); Bên cạnh đó, việc sinh viên ngành này đang<br /> "Ví dụ vô chỗ rất là dơ, vùng lầy lội..Nếu anh ngại thiếu định hướng nghề nghiệp là điều cần được<br /> khó, ngại dơ, ngại cực khổ thì không làm, không làm lưu ý, vì đây là một trong những nguyên nhân<br /> bác sĩ bên hệ dự phòng được" (PVS cán bộ TD, 45 làm thiếu hụt nhân lực cho hệ YTDP(4). Và việc<br /> tuổi); nhất là trong bối cảnh thu nhập của cán bộ nhiều cơ quan trong lĩnh vực YTDP cũng chưa<br /> hệ YTDP hiện còn thấp: "với chính sách hiện giờ biết thông tin về ngành học BS YHDP cũng cho<br /> của mình thì nó lại ảnh hưởng đến thu nhập của các thấy: chính sự thiếu liên kết giữa cơ sở đào tạo<br /> BS YHDP” (PVS cán bộ TD, 48 tuổi). Đồng thời, và cơ quan sử dụng nguồn nhân lực YTDP là<br /> tính trung thực và tinh thần tự học vươn lên là một trong các nguyên nhân ảnh hưởng sự phát<br /> các yếu tố quan trọng luôn được đặt ra: “Phẩm triển nhân lực hệ YTDP(5).<br /> chất phải là trung thực, trung thực” (PVS cán bộ<br /> KẾT LUẬN<br /> TD, 52 tuổi); “Nhà trường có nhiều cái nhà trường<br /> không có dạy đâu...Nhiều khi phải tự học thêm hoặc Nghiên cứu về nhu cầu đào tạo và tuyển<br /> được cơ quan tuyển dụng người ta cho học”(PVS cán dụng đã chỉ ra các kiến thức, kỹ năng và thái độ<br /> bộ ĐT, 59 tuổi). mà BS YHDP cần đạt sau khi được đào tạo để<br /> đáp ứng nhu cầu công việc. Tuy nhiên, các thông<br /> BÀN LUẬN<br /> tin này chưa đến được với hầu hết sinh viên<br /> Việc chưa thể xác định nhu cầu về số lượng cũng như cơ quan tuyển dụng. Bên cạnh đó, số<br /> BS YHDP cần đào tạo cho TPHCM như hiện nay lượng cần đào tạo và tuyển dụng BS YHDP ở<br /> là có thể hiểu được vì thậm chí trong các nghiên TP.HCM cũng chưa có số liệu cụ thể, thu nhập<br /> cứu trước đây về nhu cầu đào tạo bác sĩ, người ta cán bộ còn thấp là những thách thức cho vấn đề<br /> cũng chỉ đề cập nhu cầu cho cả nước hoặc từng nhân lực YTDP của TP.HCM.<br /> <br /> <br /> Y tế Công cộng 205<br /> Nghiên cứu Y học Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 20 * Phụ bản của Số 1 * 2016<br /> <br /> KIẾN NGHỊ TÀI LIỆU THAM KHẢO<br /> 1. Bộ Y tế và nhóm đối tác y tế (2010) Báo cáo chung tổng quan<br /> Sinh viên cần tìm hiểu cụ thể định hướng<br /> ngành y tế năm 2010, Hà Nội, tr.80-85.<br /> nghề nghiệp và chuẩn bị cho bản thân các kỹ 2. Bộ Y tế và nhóm đối tác y tế (2014) Báo cáo chung tổng quan<br /> năng cần thiết để đáp ứng nhu cầu của nhà ngành y tế năm 2014, Hà Nội, tr.233-240.<br /> 3. Lê Quang Cường (2012) "Nguồn bác sĩ cho hoạt động dự<br /> tuyển dụng. Về phía nhà trường, cần đào tạo kỹ phòng ở tuyến cơ sở". Tạp chí chính sách Y tế, Số 10 (2012),<br /> hơn phần điều trị các bệnh thông thường cho tr.7-11.<br /> 4. Nguyễn Hoàng Lên, Lê Vinh, Nguyễn Vũ Linh (2012) "Khảo<br /> sinh viên BS YHDP, đồng thời cần đưa sinh<br /> sát thực trạng nhân lực của y tế dự phòng thành phố Cần Thơ,<br /> viên xuống thực tập cũng như phổ biến thông năm 2010". Tạp chí Y Học TP. Hồ Chí Minh, tập 16* Phụ bản<br /> tin về ngành học BS YHDP cho các cơ quan của số 3 *2012, tr.551-557.<br /> 5. Nguyễn Thanh Long, Vũ Sinh Nam (2013) "Nhân lực y tế dự<br /> YTDP. Và các cơ quan YTDP cần công bố rộng phòng: Thực trạng, thách thức và giải pháp". Tạp chí Y học<br /> rãi về nhu cầu tuyển dụng BS YHDP của đơn vị Dự phòng, tập XXIII, số 12 (148), tr.106-109.<br /> mình hàng năm nhằm giúp nhà trường xây 6. Trần Thị Mai Oanh (2010) "Thực trạng nhu cầu bác sĩ trong<br /> giai đoạn hiện nay". Tạp chí Chính sách Y tế, Số 6, tr.38-44.<br /> dựng mục tiêu đào tạo phù hợp, cũng như giúp 7. Vũ Thị Hoàng Lan, Bùi Thị Thu Hà, Kim Bảo Giang, Nguyễn<br /> sinh viên ngành BS YHDP định hướng nghề Thị Bạch Yến (2014) "Quan điểm của người sử dụng nhân lực<br /> y tế về thực trạng năng lực bác sỹ đa khoa mới tốt nghiệp".<br /> nghiệp của mình. Ngoài ra, cần có thêm nghiên<br /> Tạp chí Y tế Công cộng, 4.2014, số 31, tr.4-8.<br /> cứu định lượng về nhu cầu đào tạo và tuyển<br /> dụng đối với BS YHDP ở TPHCM. Về phía Ngày nhận bài báo: 20/11/2015<br /> UNBD TPHCM và Sở Y tế, cần tiếp tục xây Ngày phản biện nhận xét bài báo: 28/11/2015<br /> dựng các chính sách đãi ngộ phù hợp nhằm thu Ngày bài báo được đăng: 15/02/2016<br /> hút nhân lực là BS YHDP về công tác.<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 206 Chuyên Đề Khoa học Cơ bản – Y tế Công cộng<br />