NHU CAÀU KHAÙM CHÖÕA BEÄNH VAØ SÖÏ LÖÏA CHOÏN DÒCH VUÏ Y TEÁ<br />
CUÛA NGÖÔØI DAÂN TAÏI COÄNG ÑOÀNG QUAÄN 12, TP.HCM, NAÊM 2004<br />
Tröông Phi Huøng ∗, Buøi Ñöùc Khaùnh∗∗ Vaø Coäng Söï<br />
<br />
Ñaây laø moät nghieân cöùu caét ngang moâ taû ñaõ ñöôïc tieán haønh treân 576 hoä vaø 10 TYT taïi Quaän 12, Tp<br />
Hoà Chí Minh naêm 2004 nhaèm xaùc ñònh nhu caàu khaùm chöõa beänh vaø söï löïa choïn dòch vuï y teá taïi ñaây. Keát<br />
quaû cho thaáy:coù 90,8% ngöôøi daân ñeán TYT, ñeå KCB (74,4%), chöông trình YT (17,5%)....soá löôït beänh nhaân<br />
ñeán KCB moãi ngaøy töø 10-12. Yeáu toá quyeát ñònh ñeå choïn TYT laø trình ñoä CM, thaùi ñoä phuïc vuï. TYT neân coù<br />
tuû thuoác ñeå ñaùp öùng nhu caàu cuûa coäng ñoàng vaø taêng thu nhaäp cho nhaân vieân.<br />
<br />
SUMMARY<br />
HEALTH NEEDS AND CHOICE OF HEALTH SERVICES OF PEOPLE<br />
IN 12 DISTRICT, HOÂ CHI MINH CITY<br />
Truong Phi Hung, Bui Duc Khanh et al. * Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Vol. 9 * Supplement of No 1 *<br />
2005: 88 - 92<br />
<br />
This cross-sectional study was carried out with 567 households and 10 health stations in 12 District,<br />
Hoâ Chi Minh city, 2004 to identify their health needs and choice of health services. The result shows that<br />
90,8% come to health stations to be treated (74,4%), to be looked after by the national health programs<br />
(17,5%)..... 10-12 patients come here to treat per day. The main determinants which make people come<br />
to health stations are professional skills and attitudes of health workers. The health stations should have<br />
medicine chest to satisfy the needs of community, to rise income of health workers.<br />
<br />
ÑAËT VAÁN ÑEÀ<br />
Trong nhöõng naêm gaàn ñaây, vieäc ban haønh Phaùp<br />
leänh haønh ngheà y döôïc tö nhaân vaø Nghò ñònh chính<br />
phuû höôùng daãn thöïc thieän, Nghò ñònh chính phuû veà<br />
cuûng coá tuyeán y teá cô sôû, Nghò ñònh chính phuû veà xaõ<br />
hoäi hoaù coâng taùc y teá, chính saùch baûo hieåm y teá, thöïc<br />
hieän coâng baèng trong khaùm chöõa beänh... ñaõ goùp phaàn<br />
phaùt huy hieäu quaû chaêm soùc söùc khoûe (CSSK) ban<br />
ñaàu cho nhaân daân taïi caùc traïm y teá (TYT) phöôøng xaõ,<br />
ñaëc bieät naâng cao chaát löôïng khaùm chöõa beänh ôû nöôùc<br />
ta. Moät vaán ñeà ñöôïc ñaët ra laø phaûi tìm ñöôïc söï thoáng<br />
nhaát haøi hoaø giöõa nhu caàu khaùm chöõa beänh vaø söï löïa<br />
choïn cuûa ngöôøi daân ñoái vôùi dòch vuï chaêm soùc söùc<br />
khoûe thoâng qua hoaït ñoäng cuûa heä thoáng y teá coâng laäp<br />
vaø tö nhaân ñeå goùp phaàn thöïc hieän muïc tieâu coâng<br />
baèng trong vieäc CSSK nhaân daân. Töø naêm 1998,<br />
Thaønh phoá Hoà Chí Minh ñaõ phaûi tröïc tieáp ñoái maët vôùi<br />
nhieàu vaán ñeà noåi coäm, nhaát laø tình traïng quaù taûi taïi<br />
<br />
caùc beänh vieän chuyeân khoa Thaønh phoá. Do vaäy, caùc<br />
TYT phöôøng / xaõ caàn coù theâm nhöõng khaû naêng ñeå thu<br />
huùt ngöôøi daân ñeán khaùm chöõa beänh nhaèm goùp phaàn<br />
giaûi quyeát quaù taûi taïi caùc beänh vieän chuyeân khoa<br />
thaønh phoá, naâng cao ñôøi soáng vaät chaát vaø tinh thaàn<br />
cho caùn boä y teá cô sôû. Vaán ñeà ñaët ra laø caàn phaûi xaùc<br />
ñònh nhu caàu khaùm chöõa beänh (KCB) vaø söï löïa choïn<br />
cuûa ngöôøi daân ñoái vôùi DV. CSSK taïi TYT vaø caùc loaïi<br />
hình DVYT tö nhaân.<br />
Nhaèm goùp phaàn giaûi quyeát vaán ñeà neâu treân, ñeà<br />
taøi naøy ñaõ tieán haønh xaùc ñònh caùc nhu caàu khaùm<br />
chöõa beänh, söï löïa choïn DVYT cuûa ngöôøi daân vaø<br />
nhöõng ñaùp öùng cuûa y teá ñoái vôùi ngöôøi daân treân ñòa<br />
baøn Quaän 12, Thaønh phoá Hoà Chí Minh naêm 2004,<br />
töø ñoù coù theå ñeà xuaát nhöõng bieän phaùp can thieäp<br />
tích cöïc cho coäng ñoàng.<br />
<br />
* Boä moân Toå Chöùc-Quaûn lyù Y teá, Khoa Y teá coâng coäng, Ñaïi Hoïc Y Döôïc Tp. Hoà Chí Minh.<br />
** TTYT Q. 12,Tp Hoà Chí Minh.<br />
<br />
88<br />
<br />
Y Hoïc TP. Hoà Chí Minh * Taäp 9 * Phuï baûn cuûa Soá 1 * 2005<br />
<br />
Nghieân cöùu Y hoïc<br />
<br />
ÑOÁI TÖÔÏNG VAØ PHÖÔNG PHAÙP NGHIEÂN<br />
CÖÙU<br />
Thieát keá nghieân cöùu<br />
<br />
cuûa ngöôøi khaûo saùt.<br />
Xöû lyù soá lieäu<br />
Phaàn meàm EPI- INFO 2002.<br />
<br />
Loaïi nghieân cöùu: caét ngang, moâ taû.<br />
Thôøi gian nghieân cöùu: 1/12/2003 ñeán 30/6/2004<br />
Ñòa ñieåm nghieân cöùu: Quaän 12, TP.Hoà Chí Minh.<br />
Ñoái töôïng nghieân cöùu:<br />
Daân soá muïc tieâu: Ngöôøi daân soáng taïi Quaän 12,<br />
TP.Hoà Chí Minh.<br />
Daân soá choïn maãu: Ngöôøi daân soáng taïi Quaän 12,<br />
TP.Hoà Chí Minh<br />
Daân soá nghieân cöùu: Ngöôøi daân soáng taïi Quaän 12,<br />
TP.Hoà Chí Minh<br />
Phöông phaùp laáy maãu: PPS (xaùc suaát<br />
tyû leä vôùi côõ maãu cuûa coäng ñoàng)<br />
Côõ maãu theo coâng thöùc:<br />
Z2 (1 – α /2) p (1 – p)<br />
n = -------------------------- = 384<br />
d2<br />
Kyõ thuaät laáy maãu: thieát keá cuïm neân ta nhaân côõ<br />
maãu vôùi heä soá thieát keá:<br />
Do ñoù ta coù côõ maãu laø 384 x 1, 5 = 576<br />
Phöông phaùp thu thaäp thoâng tin:<br />
Coâng cuï thu thaäp soá lieäu: Boä caâu hoûi baùn caáu truùc<br />
ñöôïc soaïn saün theo muïc tieâu ñeå ñoái töôïng ñöôïc<br />
phoûng vaán töï ñieàn.<br />
Kieåm soaùt sai leäch thoâng tin: Ñieàu tra thöû (khaûng<br />
30 hoä) ñeå kieåm nghieäm boä caâu hoûi, töø ñoù coù cô sôû ñeå<br />
döï ñoaùn nhöõng trôû ngaïi coù theå vaø ñieàu chænh cho phuø<br />
hôïp. Taäp huaán caån thaän cho nhoùm khaûo saùt veà caùch<br />
choïn xaùc suaát tyû leä coäng ñoàng vaø hieåu roõ raøng caùc tieâu<br />
chí choïn maãu.<br />
Tieâu chuaån choïn vaøo: Nhöõng ngöôøi coù ñoä tuoåi<br />
treân 18, laø chuû hoä hoaëc ñaïi dieän cho hoä gia ñình ñöôïc<br />
choïn vaøo maãu nghieân cöùu.<br />
Tieâu chuaån loaïi ra: nhöõng ngöôøi ñang trong tình<br />
traïng söùc khoeû khoâng cho pheùp traû lôøi nhöõng caâu hoûi<br />
<br />
Duøng phöông phaùp thoáng keâ moâ taû ñeå ghi nhaän<br />
caùc taàn suaát, tæ leä %. Pheùp kieåm thoáng keâ χ2 ñöôïc<br />
duøng ñeå tìm söï lieân quan giöõa hoïc vaán vôùi söï choïn löïa<br />
DVYT vaø söï lieân quan giöõa kinh teá vôùi söï choïn löïa<br />
DVYT. Söï khaùc bieät coù yù nghóa thoáng keâ khi trò soá p<br />
value < 0, 05.<br />
Khía caïnh y ñöùc cuûa nghieân cöùu<br />
Khoâng vi phaïm y ñöùc.<br />
<br />
KEÁT QUAÛ VAØ BAØN LUAÄN<br />
NC tieán haønh treân 576 hoä vôùi 560 phieáu hôïp leä<br />
(97,2%), keát quaû nhö sau:<br />
Moät soá ñaëc ñieåm cuûa maãu:<br />
Baûng 1: Moät soá ñaëc ñieåm veà gia ñình, xaõ hoäi, kinh teá,<br />
vaên hoaù:<br />
N = 560<br />
Nhoùm tuoåi töø 18-59<br />
Trình ñoä hoïc vaán caáp II, III<br />
Soá hoä coù 3-6 ngöôøi<br />
Phöông tieän ñi laïi baèng xe<br />
gaén maùy<br />
Tình traïng kinh teá ñuû aên<br />
<br />
Taàn suaát<br />
541<br />
420<br />
406<br />
429<br />
<br />
Tyû leä %<br />
96,6<br />
75,0<br />
72,5<br />
76,6<br />
<br />
500<br />
<br />
89,3<br />
<br />
Ñoái töôïng ñöôïc phoûng vaán taäp trung chuû yeáu ôû ñoä<br />
tuoåi 18 ñeán 59 tuoåi. Trình ñoä hoïc vaán ôû caáp II vaø caáp<br />
III laø chuû yeáu (75,0%). Soá hoä gia ñình coù 3 - 6 ngöôøi<br />
chieám 72,5%. Phöông tieän ñi laïi laø xe gaén maùy chieám<br />
ña soá (76.6%). Ña soá caùc hoä gia ñình trong dieän ñieàu<br />
tra coù tình traïng kinh teá ñuû aên (89,3%).<br />
Khaûo saùt veà nhu caàu KCB<br />
Phaân boá nhu caàu tìm hieåu nguyeân nhaân<br />
gaây beänh<br />
Baûng 2: Nhu caàu tìm hieåu nguyeân nhaân gaây beänh<br />
Möùc ñoä<br />
Caàn<br />
Raát caàn<br />
Khoâng caàn<br />
Toång coäng:<br />
<br />
Taàn suaát<br />
510<br />
43<br />
7<br />
560<br />
<br />
Tyû leä%<br />
91, 2<br />
7, 6<br />
1, 2<br />
100, 0<br />
<br />
Nhaän xeùt: Ña soá tröôøng hôïp caàn vaø raát caàn tìm hieåu<br />
nguyeân nhaân gaây beänh (98,8%)<br />
<br />
89<br />
<br />
Nôi ñoái töôïng tìm hieåu nguyeân nhaân:<br />
Baûng 3: Phaân boá nôi ngöôøi daân lieân heä tìm hieåu<br />
nguyeân nhaân<br />
Nôi lieân heä<br />
Haøng xoùm<br />
Thaân nhaân<br />
TYT phöôøng<br />
BS tö<br />
Khaùc<br />
Toång coäng:<br />
<br />
Taàn suaát<br />
19<br />
89<br />
281<br />
156<br />
15<br />
560<br />
<br />
Tyû leä%<br />
3, 4<br />
16,0<br />
50,1<br />
27,8<br />
2,7<br />
100,0<br />
<br />
Nhaän xeùt: Ña soá (77,9%) cho raèng TYT phöôøng<br />
vaø BS tö laø nôi deã daøng nhaän ñöôïc thoâng tin caàn thieát<br />
cho söùc khoeû<br />
Veà kieán thöùc - thaùi ñoä – thöïc haønh<br />
trong vieäc söû duïng DC. KCB<br />
Veà kieán thöùc<br />
<br />
100% ñoái töôïng khaûo saùt coù hieåu bieát veà cô sôû<br />
KCB treân ñòa baøn.<br />
Baûng 4: Yeáu toá quyeát ñònh khi hoä gia ñình choïn<br />
DVKCB<br />
Yeáu toá quyeát ñònh<br />
Trình ñoä chuyeân moân<br />
Yeáu toá thôøi gian<br />
Thaùi ñoä phuïc vuï<br />
Chi phí KCB<br />
Tình hình trang thieát<br />
bò<br />
Thuaän tieän saün coù<br />
YÙ kieán khaùc<br />
<br />
Taàn suaát<br />
254<br />
244<br />
232<br />
224<br />
178<br />
<br />
Tyû leä%<br />
45,3<br />
43,6<br />
41,4<br />
40,0<br />
31,7<br />
<br />
81<br />
6<br />
<br />
14,5<br />
0,7<br />
<br />
Thaùi ñoä cuûa ñoái töôïng veà caùc cô sôû KCB<br />
hieän nay<br />
Nhaän ñònh toát veà caùc cô sôû KCB<br />
Baûng 5: Nhaän ñònh toát veà caùc cô sôû KCB hieän nay<br />
(n= 513) (tæ leä%)<br />
Yeáu toá TYT<br />
quyeát Phöôøn<br />
ñònh<br />
g<br />
302<br />
Yeáu toá<br />
(58,<br />
thôøi gian<br />
9%)<br />
156<br />
Trình ñoä<br />
(30,<br />
CM<br />
4%)<br />
262<br />
Thaùi ñoä<br />
(51,<br />
phuïc vuï<br />
1%)<br />
<br />
90<br />
<br />
PM<br />
PKÑK<br />
Tö nhaân tö nhaân<br />
<br />
PKÑK<br />
Quaän<br />
<br />
BVÑK<br />
Löông<br />
Thaønh<br />
y<br />
phoá<br />
<br />
80 (15,<br />
81(15,<br />
4<br />
38<br />
11(2,1%)<br />
6%)<br />
8%) (0,8%) (7,4%)<br />
48 (9,<br />
4%)<br />
<br />
29 (5,<br />
7%)<br />
<br />
125(24,<br />
6<br />
170<br />
4%) (1,2%) (33,1%)<br />
<br />
84 (16,<br />
4%)<br />
<br />
27 (5,<br />
3%)<br />
<br />
79(15,4<br />
7 66(12,9<br />
%)<br />
(1,4%) %)<br />
<br />
Yeáu toá TYT<br />
quyeát Phöôøn<br />
ñònh<br />
g<br />
Thuaän<br />
110<br />
tieän saün (21,<br />
coù<br />
4%)<br />
182<br />
Tính quen<br />
(35,<br />
thuoäc<br />
5%)<br />
271<br />
Chi phí<br />
(52,<br />
KCB<br />
8%)<br />
<br />
PM<br />
PKÑK<br />
Tö nhaân tö nhaân<br />
<br />
PKÑK<br />
Quaän<br />
<br />
BVÑK<br />
Löông<br />
Thaønh<br />
y<br />
phoá<br />
<br />
15 (2,<br />
9%)<br />
<br />
4 (0,<br />
8%)<br />
<br />
34<br />
3<br />
15(2,9<br />
(6,6%) (0,6%) %)<br />
<br />
73(14,2<br />
%)<br />
<br />
12 (2,<br />
3%)<br />
<br />
39 (7,<br />
7<br />
25(4,9<br />
6%) (1,4%) %)<br />
<br />
42 (8,<br />
2%)<br />
<br />
6 (1,<br />
2%)<br />
<br />
64<br />
39<br />
5 (1,0)<br />
(12,5%)<br />
(7,6%)<br />
<br />
Haønh vi KCB trong thaùng cuûa maãu:<br />
Baûng 6: phaân boá caùch xöû trí cuûa 123 tröôøng hôïp<br />
Caùch xöû trí<br />
Töï trò taïi nhaø<br />
Baùc só tö<br />
TYT phöôøng<br />
PKÑK, BV<br />
Toång coäng<br />
<br />
Taàn suaát<br />
26<br />
18<br />
55<br />
24<br />
123<br />
<br />
Tyû leä%<br />
21,1<br />
14,6<br />
44,0<br />
19,5<br />
100,0<br />
<br />
Soá ñoái töôïng coù nhu caàu ñeán TYT vaø PKÑK, BV<br />
chieám tæ leä cao (78,9%). Tuy nhieân vieäc töï mua thuoác<br />
ñieàu trò taïi nhaø cuõng coù moät tæ leä khaù cao (21,1%).<br />
Tình hình söû duïng DVYT taïi TYT<br />
phöôøng<br />
Coù 90,8% ñoái töôïng ñaõ töøng ñeán tieáp xuùc vôùi<br />
TYT phöôøng<br />
Baûng 7: Muïc ñích ñeán tieáp xuùc vôùi TYT phöôøng<br />
Muïc ñích tieáp xuùc<br />
Chöông trình söùc khoeû<br />
Ñeán khaùm chöõa beänh<br />
Chaêm soùc, ñieàu döôõng<br />
Caáp cöùu<br />
Tham vaán, höôùng daãn<br />
Toång coäng<br />
<br />
Taàn suaát<br />
98<br />
405<br />
27<br />
4<br />
26<br />
506<br />
<br />
Tyû leä %<br />
17, 5<br />
72, 4<br />
4, 8<br />
0, 7<br />
4, 6<br />
100, 0<br />
<br />
Nhaän xeùt: Ñeán KCB (72,4%), CT SK (17,5%), CS<br />
ñieàu döôõng (4,8%).....<br />
Tình hình ñaùp öùng nhu caàu CSSK cuûa<br />
tuyeán y teá cô sôû:<br />
So vôùi “toùm taét soá lieäu thoáng keâ y teá naêm 1998 –<br />
2002 ” cuûa BYT thì soá BS/10.000 daân ôû quaän 12 laø<br />
töông ñöông, nhöng soá DS/10.000 daân thì cao hôn<br />
5,5 laàn. Ñieàu naøy chöùng toû treân ñòa baøn Thaønh phoá<br />
HCM noùi chung, quaän 12 noùi rieâng coù chæ soá DS / daân<br />
soá cao hôn so vôùi caùc nôi khaùc.<br />
<br />
Nghieân cöùu Y hoïc<br />
<br />
Y Hoïc TP. Hoà Chí Minh * Taäp 9 * Phuï baûn cuûa Soá 1 * 2005<br />
<br />
Hoaït ñoäng dòch vuï CSSK taïi 10 TYT phöôøng trong quaän 12, Tp. HCM<br />
Töø 10 - < 20 BN<br />
- Treân 20 BN<br />
Nhieàu hôn<br />
Soá löôïng BN so vôùi PMT<br />
Cuõng vaäy<br />
< 200.000 ñ<br />
Thu nhaäp bình quaân<br />
200.000 ñ – 500.000 ñ<br />
/thaùng<br />
> 500.000 ñ<br />
Coù<br />
Traïm coù baùn thuoác<br />
Khoâng<br />
Khaùng sinh<br />
Thuoác boå<br />
Tim maïch<br />
Tieâu hoaù<br />
Caùc loaïi thuoác:<br />
Hoâ haáp,<br />
Khaùng vieâm<br />
Thuoác ho<br />
An thaàn<br />
< 5000 ñ<br />
Thu TB 1 laàn KCB<br />
5000 ñ – 10.000 ñ<br />
> 10.000 ñ<br />
Coù<br />
Thöïc hieän KCB taïi nhaø<br />
Khoâng<br />
- Öa thích<br />
Thaùi ñoä ñoái vôùi BSGÑ:<br />
- Khoâng thích<br />
Cheá ñoä<br />
Ñaøo taïo<br />
Chuaån hoaù<br />
Chính saùch<br />
Kieán nghò:<br />
Taêng hoaït ñoäng<br />
Giaûm söùc naëng caùc CT YT<br />
Taêng cöôøng CÑ cuûa tuyeán treân<br />
Soá löôïng BN/ngaøy: -<br />
<br />
BAØN LUAÄN<br />
Ñaây laø maãu ñaïi dieân cho coäng ñoàng Q12, moät<br />
quaän vuøng ven ñang trong thôøi kyø ñoâ thò hoaù, so vôùi<br />
caùc quaän noäi thaønh khaùc veà kinh teá vaø daân trí coøn coù<br />
phaàn haïn cheá, do ñoù cuõng aûnh höôûng khoâng ít ñeán<br />
nhu caàu vaø söï löïa choïn DV CSSK. Trình ñoä chuyeân<br />
moân, yeáu toá thôøi gian, thaùi ñoä, chi phí KCB chieám tyû<br />
leä quyeát ñònh cao khi ngöôøi daân choïn DV KCB. Trang<br />
thieát bò, tính thuaän lôïi cuõng ñöôïc ngöôøi daân ôû ñòa baøn<br />
chuù yù nhieàu trong löa choïn.<br />
- Veà trình ñoä CM thöù töï öu tieân laø: BVÑK TP, keá<br />
ñeán laø PKÑK quaän, roài TYT....,veà thaùi ñoä phuïc vuï ...<br />
TYT, PMT, PKÑK quaän,veà chi phí KCB: TYT, PKÑK<br />
quaän. v. v Trong thaùng coù 123 hoä coù tröôøng hôïp maéc<br />
beänh, chieám tæ leä 22%. Phaân loaïi caùc loaïi beänh trong<br />
thaùng theo thöù töï nhö sau: caûm cuùm, ho hoâ haáp,<br />
<br />
5 (50%)<br />
2 (20%)<br />
2 (20%)<br />
4 (40%)<br />
2 (20%)<br />
1 (10%)<br />
7 (70%)<br />
9 (90%)<br />
1 (10%)<br />
10/10 (100%)<br />
10/10 (100%)<br />
10/10 (100%)<br />
10/10 (100%)<br />
10/10 (100%)<br />
10/10 (100%)<br />
10/10 (100%)<br />
6/10 (60%)<br />
6/10 (60%)<br />
1/10 (10%)<br />
3/10 (30%)<br />
10 (100%)<br />
<br />
Trung bình löôïng beänh ñeán TYT moãi ngaøy töø<br />
10 – 20<br />
6/10 TYT coù soá BN ñeán phöôøng töông ñöông<br />
vaø nhieàu hôn PMT<br />
7 TYT Thu nhaäp > 500.000 ñ<br />
1 TYT Thu nhaäp 200000 – 500000ñ<br />
2 TYT thu nhaäp < 200.000 ñ.<br />
Khi ñöôïc hoûi veà tình hình coù baùn thuoác taïi<br />
tram: coù 9TYT coù baùn thuoác vaø 1 TYT khoâng<br />
<br />
8 (80%)<br />
2 (20%)<br />
10/10 (100%)<br />
10/10 (100%)<br />
10/10 (100%)<br />
10/10 (100%)<br />
9/10 (90%)<br />
10/10 (100%)<br />
10/10 (100%)<br />
<br />
Coù 8 TYT nhaän ñònh laø thích<br />
moâ hình BS gia ñình<br />
<br />
Ña soá söû duïng thuoác ñieàu trò thoâng thöôøng,<br />
<br />
Ña soá laø reû (coù 6 TYT thu < 5000) phuø hôïp<br />
vôùi tuùi tieàn cuûa BN.<br />
Coù 10/10 TYT ñeàu toå chöùc KCB taïi nhaø.<br />
<br />
Caùc traïm ñeàu kieán nghò giaûm bôùt söùc naëng<br />
cuûa caùc chöông trình YT,taêng cöôøng chæ ñaïo<br />
cuûa tuyeán treân.<br />
<br />
TMH, daï daøy tieâu hoaù, CHA, TCC ....<br />
Toùm laïi<br />
Trình ñoä chuyeân moân laø yeáu toá löïa choïn quyeát<br />
ñònh nhaát vì thöïc teá ngöôøi daân thöôøng quan nieäm<br />
vieäc khaùm chöõa beänh caàn phaûi theo ñuùng baùc só<br />
chuyeân khoa môùi coù keát quaû. Tuy nhieân ngöôøi daân<br />
chöa phaân bieät ñöôïc nhöõng beänh coù theå ñöôïc khaùm<br />
chöõa beänh toång quaùt vôùi nhöõng daïng beänh caàn theo<br />
ñuùng chuyeân khoa. Ñaây laø moät yeáu toá haïn cheá vieäc<br />
tieáp xuùc DVKCB taïi TYT phöôøng vì taïi TYT phöôøng<br />
hieän nay chæ coù 1 – 2 baùc só (BS) ña khoa toång quaùt<br />
Thoâng qua ñoù, coâng taùc giaùo duïc söùc khoeû laø noäi<br />
dung haøng ñaàu ñeå thöïc hieän CSSKBÑ cho nhaân daân.<br />
TYT phöôøng ñaõ taïo ñöôïc nieàm tin trong coäng ñoàng.<br />
Ñaây chính laø ñieåm thuaän lôïi cho vieäc môû roäng loaïi<br />
hình tham vaán – höôùng daãn phoøng trò beänh cuûa moâ<br />
<br />
91<br />
<br />
hình baùc só gia ñình, ñaõ ñöôïc Boä y teá quy ñònh taïi ñieàu<br />
25 cuûa thoâng tö 01/TT- BYT ngaøy 6/1/2004. Tuy<br />
nhieân keát quaû khaûo saùt cuõng cho thaáy coù söï khaùc bieät<br />
coù yù nghóa veà maët thoáng keâ giöõa kinh teá vaø trình ñoä<br />
hoïc vaán ñoái vôùi söï löïa choïn TYT ñeå ñöôïc CSSK.<br />
Coù 3 TYT coù vò trí ñòa lyù thuaän lôïi vaø 3 TYT coù vò<br />
trí khoâng thuaän lôïi. Caàn söûa chöõa, laøm môùi 2 TYT ñaõ<br />
xuoáng caáp. Thaùi ñoä phuïc vuï beänh nhaân ñöôïc nhaän<br />
ñònh laø töø khaù trôû leân. Tuy nhieân coøn moät TYT caàn<br />
cuûng coá naâng cao chaát löôïng phuïc vuï. Coù 8 TYT laøm<br />
ñuû thôøi gian vaø 2 TYT laøm theâm giôø. Trong khi PMT<br />
ña soá laø môû ngoaøi giôø haønh chaùnh neân vaãn coù öu theá<br />
hôn vì tính chaát gaàn guõi ña daïng hôn veà giôø giaác,<br />
khoâng maát coâng chôø ñôïi nhieàu. Vieäc phaûi maát moät<br />
thôøi gian nhaát ñònh ñeán TYT trong khi caùc PMT, caùc<br />
hieäu thuoác - nhaø thuoác taây laïi gaàn guõi vaø saün saøng<br />
phuïc vuï laø yeáu toá chuùng ta caàn löu yù.<br />
Trung bình löôïng beänh nhaân (BN) ñeán TYT<br />
phöôøng moãi ngaøy töø 10 – 20 ngöôøi. Coù 6/10 TYT coù<br />
soá beänh nhaân ñeán khaùm töông ñöông vaø nhieàu hôn<br />
PMT. Ña soá caùc TYT phöôøng söû duïng thuoác ñieàu trò<br />
thoâng thöôøng. Soá tieàn thu moãi laàn khaùm beänh reû (coù<br />
6 TYT thu döôùi 5000 ñoàng/ laàn) neân phuø hôïp vôùi tuùi<br />
tieàn cuûa BN. Nhaân söï taïi caùc TYT phöôøng oån ñònh<br />
theo bieân cheá vaø ñeàu coù bieân cheá BS. Toaøn boä caùc<br />
TYT ñeàu toå chöùc KCB taïi nhaø. Caùc traïm ñeàu kieán<br />
nghò giaûm bôùt söùc naëng cuûa caùc chöông trình y teá vaø<br />
taêng cöôøng chæ ñaïo cuûa tuyeán treân.<br />
<br />
daân ñòa phöông ñeán CSSKBÑ<br />
<br />
KIEÁN NGHÒ<br />
Keát quaû khaûo saùt nhu caàu khaùm chöõa beänh vaø söï<br />
löïa choïn dòch vuï y teá cuûa ngöôøi daân taïi coäng ñoàng<br />
quaän 12, Tp.HCM naêm 2004 cho thaáy ñeå naâng cao<br />
hôn nöõa vai troø cuûa TYT phöôøng trong chaêm soùc söùc<br />
khoûe coäng ñoàng.<br />
Caàn ñaàu tö veà trình ñoä CM (moãi TYT caàn coù töø 12 Bs, hoaït ñoäng lieân tuïc caû ngoaøi giôø haønh chaùnh ñeå<br />
thu huùt nhu caàu CSSK cuûa coäng ñoàng)<br />
Chuù yù ñeán thaùi ñoä phuïc vuï cuûa ñoäi nguõ caùn boä y<br />
teá phöôøng.<br />
TYTcaàn ñöôïc ñaàu tö toát veà CSVC vaø trang thieát bò<br />
ñeå thu huùt ngöôøi beänh.<br />
Ngoaøi ra, moãi traïm neân coù tuû thuoác baùn<br />
ù taïi traïm<br />
ñeå ñaùp öùng nhu caàu cuûa coäng ñoàng vaø taêng thu nhaäp<br />
cho nhaân vieân.<br />
Tham möu cho UBND quaän laøm toát coâng taùc<br />
quaûn lyù nhaø nöôùc veà y teá, taïo söï caïnh tranh laønh<br />
maïnh giöõa caùc loaïi hình DVYT tö nhaân vôùi caùc hoaït<br />
ñoäng cuûa heä thoáng y teá nhaø nöôùc trong vieäc CSSK<br />
nhaân daân.<br />
<br />
TAØI LIEÄU THAM KHAÛO<br />
1.<br />
<br />
Baùo caùo toång keát 5 naêm (1997 – 2002). Trung taâm y teá quaän 12 thaùng<br />
2/2003.<br />
<br />
2.<br />
<br />
Boä y teá – Soå tay quaûn lyù hoaït ñoäng loàng gheùp chaêm soùc söùc khoeû ban<br />
ñaàu- Quyeån 1: quaûn lyù hoaït ñoäng loàng gheùp taïi tuyeán cô sôû. Trung taâm<br />
nhaân löïc y teá (nhaø xuaát baûn y hoïc – Haø noäi naêm 1994)<br />
<br />
3.<br />
<br />
Boä y teá – Soå tay quaûn lyù hoaït ñoäng loàng gheùp chaêm soùc söùc khoeû ban<br />
ñaàu- Quyeån 2: Quaûn lyù vaø hoaït ñoäng giaùm saùt cuûa Trung taâm y teá<br />
huyeän Trung taâm nhaân löïc y teá (nhaø xuaát baûn y hoïc – Haø noäi<br />
naêm1994)<br />
<br />
4.<br />
<br />
Hoaøng Ñình Caàu - Tuyeân ngoân Alma Ata vaø tuyeán y teá cô sôû - Vuï ñaøo<br />
taïo Boä y teá naêm 1998<br />
<br />
5.<br />
<br />
Nguyeãn Quang Cöø - Caûi caùch heä thoáng y teá treân theá giôùi vaø ôû Vieät nam.<br />
<br />
6.<br />
<br />
Tröông Phi Huøng – Luaän aùn nghieân cöùu veà khaû naêng ñaùp öùng nhu<br />
caàu CSSK taïi 6 tænh ÑBSCL naêm 1997<br />
<br />
7.<br />
<br />
Luaät Baûo veä söùc khoeû nhaân daân naêm 1989.<br />
<br />
8.<br />
<br />
Leâ Hoaøng Ninh. Chieán löôïc phaùt trieån söùc khoeû ñeán naêm 2000<br />
<br />
9.<br />
<br />
Ñoã Nguyeân Phöông. Moät soá vaán ñeà coâng baèng vaø hieäu quaû trong coâng<br />
taùc chaêm soùc söùc khoeû ôû Vieät nam. Baùo thö tin soá 14 /1999<br />
<br />
10.<br />
<br />
Phaùp leänh haønh ngheà y, döôïc tö nhaân naêm 2003.<br />
<br />
11.<br />
<br />
Döông Ñình Thieän – Nhu caàu y teáù ôû tuyeán cô sôû töø 1992 ñeán 1995.<br />
Taïp chí veä sinh phoøng dòch soá 1 /1999, tr 32 – 37.<br />
<br />
KEÁT LUAÄN<br />
Nghieân cöùu caét ngang, moâ taû veà nhu caàu vaø söï<br />
löïa choïn DVYT cuûa ngöôøi daân taïi coäng ñoàng Quaän 12,<br />
Thaønh phoá Hoà Chí Minh, naêm 2004 treân côõ maãu laø<br />
576 cho thaáy yeáu toá quyeát ñònh khi ngöôøi daân choïn<br />
löïa dòch vuï CSSK laø trình ñoä chuyeân moân, keá ñeán laø<br />
thaùi ñoä phuïc vuï. Ngöôøi daân caàn vaø raát caàn tìm hieåu<br />
nguyeân nhaân gaây beänh. Coù söï khaùc bieät veà trình ñoä<br />
hoïc vaán vaø veà kinh teá vôùi löïa choïn TYT ñeå ñöôïc<br />
CSSK. Söï choïn löïa DVYT cuûa maãu laøöu tieân TYT<br />
phöôøng, keá ñeán laø BV thaønh phoá, PKÑK vaø PMT. Tæ leä<br />
choïn töï mua thuoác ñieàu trò taïi nhaø laø 26% vaø coù theå<br />
coøn cao hôn. Hoaït ñoäng cuûa 10 TYT phöôøng cuûa<br />
Quaän 12 toû ra khaù hieäu quaû, laø nôi tin caäy ñeå ngöôøi<br />
<br />
92<br />
<br />