Nhu cầu năng lượng và axit amin cho lợn cái giống lai YL và LY nuôi dưỡng ở miền Nam

DINH DƯỠNG VÀ THỨC ĂN CHĂN NUÔI<br /> <br /> NHU CẦU NĂNG LƯỢNG VÀ AXIT AMIN CHO LỢN CÁI<br /> GIỐNG LAI YL VÀ LY NUÔI DƯỠNG Ở MIỀN NAM<br /> Lã Văn Kính1*, Đoàn Vĩnh1,<br /> Nguyễn Văn Phú1 và Phan Văn Sỹ1<br /> Ngày nhận bài báo: 15/10/2014 - Ngày nhận bài phản biện: 29/10/2014<br /> Ngày bài báo được chấp nhận đăng: 14/11/2014<br /> TÓM TẮT<br /> Thí nghiệm được tiến hành trên 160 lợn cái hậu bị lai giống ngoại có khối lượng 20kg, trong đó: 80 lợn<br /> lai Yorkshire x Landrace (YL) và 80 lợn lai Landrace x Yorkshire (LY), được bố trí theo phương pháp ngẫu<br /> nhiên hoàn toàn (CRD) với 5 mức dinh dưỡng trong khẩu phần (mức cao: hàm lượng năng lượng, protein<br /> và axit amin (lysine, methionine+ cystine, threonine) 110% và 105% cao hơn NRC (1998); mức trung bình<br /> 100% NRC (1998) và mức thấp: 90% và 95% so với NRC (1998), với tổng số 5 nghiệm thức thí nghiệm (4<br /> con/ô x 5 nghiệm thức x 4 lần lặp lại). Kết quả nghiên cứu cho thấy, tốc độ sinh trưởng và năng suất sinh<br /> sản của lợn hậu bị của cả 2 giống có cùng xu hướng tăng dần theo mật độ dinh dưỡng của khẩu phần từ<br /> thấp đến cao, và có xu hướng giảm xuống khi mức dinh dưỡng tăng cao 110%. Nhu cầu năng lượng trao<br /> đổi trong khẩu phần ăn cho lợn cái hậu bị giống lai YL và LY trong giai đoạn từ 20 kg đến 50 kg; từ 51 đến<br /> 90 kg và từ 91 kg đến khi phối gống lứa 1 là 3.425 kcal/kg thức ăn. Nhu cầu protein thô và các axit amin<br /> tiêu hóa (lysine, methionine+cystine, threonine) trong khẩu phần ăn tương ứng trong giai đoạn từ 20 kg<br /> đến 50 kg là 18%; 0,78%; 0,46%; 0,49%từ 51 kg đến 90 kg là 17%; 0,74%; 0,44%; 0,48% và từ 91đến khi phối<br /> giống lứa 1 là 15%; 0,57%; 0,39%; 0,46% trong điều kiện cho ăn tự do (adlibitum).<br /> Từ khóa: Nhu cầu, năng lượng, axit amin, protein, lợn cái hậu bị, YL, LY<br /> <br /> ABSTRACT<br /> Study on metabolizable energy, protein and amino acids (lysine, methionine + cystine,<br /> threonine) requirements for exotic gilts of (Yorkshire x Landrace - YL) and (Landrace x<br /> Yorkshire - LY) breeding in Southern Vietnam<br /> La Van Kinh, Doan Vinh,<br /> Nguyen Van Phu and Phan Van Sy<br /> The experiment was carried out on 160 exotic gilts 20 kg body weight, from that 80 gilts of<br /> Yorkshire x Landrace (YL) and 80 gilts of Landrace x Yorkshire (LY)) were assigned according to a<br /> completely randomized design (CRD), with 5 nutrient levels of experimental diets (high level: 110%<br /> 1<br /> <br /> Phân viện Chăn nuôi Nam Bộ, Viện Chăn nuôi.<br /> <br /> * Tác giả để liên hệ: PGS.TS. Lã Văn Kính, Phó Viện trưởng Viện Chăn nuôi, Kiêm Phân Viện trưởng Phân<br /> viện Chăn nuôi Nam Bộ, Viện Chăn nuôi. Địa chỉ: KP. Hiệp Thắng, P. Bình Thắng, TX. Dĩ An, Bình Dương;<br /> Điện thoại: 0913916201; Email: kinh.lavan@iasvn.vn<br /> <br /> KHKT Chăn nuôi Số 2 - 2015<br /> <br /> 37<br /> <br /> DINH DƯỠNG VÀ THỨC ĂN CHĂN NUÔI<br /> and 105% of NRC (1998) energy content, protein and acid amine (lysine, methionine+cystine,<br /> threonine); medium level: 100% of NRC(1998) and low level : 90 and 95% of NRC(1998), for a total 5<br /> treatments (4 pigs/cage x 5 treatments x 4 replications). The results revealed that the growth rate and<br /> reproductive performance of exotic gilts of two breeds have the same, and the tendency to increase in<br /> nutrient density of the diet from low to high. However, they were reduced with high level 110% of<br /> NRC (1998) nutrient level. The gilts were fed with 105% of NRC (1998) nutrient level achieved the<br /> highest of the growth rate and reproductive performance. Demand for metabolism energy in the diet<br /> (90% DM) of LY and YL gilts in the period from 20 kg to 50 kg; from 51 to 90 kg and 91 kg to the first<br /> mating in ad libitum conditions was 4,425 kcal/kg feed. Demand for crude protein and digestible<br /> amino acids (lysine, methionine + cystine, threonine) in the diet (90% DM) for gilts of Landrace and<br /> Yorkshire in ad libitum feeding conditions during the period from 20 kg to 50 kg were18%; 0.78%;<br /> 0.46%; 0.49, from 51 kg to 90 kg were17%; 0.74%; 0.44%; 0.48%, and from 91 to first mating were 15%;<br /> 0.57%; 0.39%; 0.46%, respectively.<br /> Keywords: Amino acids, energy, protein, requirement,gilts, YL, LY.<br /> <br /> 1. ĐẶT VẤN ĐỀ<br /> Dinh dưỡng ở giai đoạn hậu bị có tác<br /> động rõ rệt tới năng suất và chu kỳ sinh sản<br /> của lợn nái do có ảnh hưởng trực tiếp tới<br /> tuổi thành thục; số trứng rụng; tỷ lệ phối<br /> đậu thai và độ đồng đều của hợp tử<br /> (Ashworth và ctv, 1999). Ngoài ra, sức sản<br /> xuất của lợn phụ thuộc vào tiềm năng di<br /> truyền ở mỗi giống hoặc tổ hợp lai khác<br /> nhau đều có yêu cầu riêng về nhu cầu dinh<br /> dưỡng. Do năng suất khác nhau nên lợn có<br /> nhu cầu khác nhau về tích lũy nạc, tổng hợp<br /> mỡ và tạo khung xương cho cơ thể. Nhiều<br /> nghiên cứu đã chứng minh đối với giống lợn<br /> có tiềm năng tạo nạc cao đòi hỏi nhu cầu các<br /> axít amin cao hơn so với những giống lợn có<br /> tiềm năng tạo nạc thấp; giống lai có nhu cầu<br /> axít amin cao hơn so với giống thuần<br /> (Susenbeth, 1995). Bên cạnh axít amin, nhu<br /> cầu năng lượng cũng thay đổi tùy theo tiềm<br /> năng di truyền. Nguyên nhân là giữa các<br /> giống có sự khác biệt về chất lượng thịt và<br /> hiệu quả sử dụng thức ăn, là những yếu tố<br /> làm thay đổi qúa trình trao đổi năng lượng<br /> trong cơ thể (De Lange và Schreurs, 1995;<br /> Quiniou và ctv, 1995). Hiện nay, đã có<br /> những nghiên cứu về nhu cầu dinh dưỡng<br /> cho lợn hậu bị thuần, nhưng đối với lợn lai<br /> giữa ngoại với ngoại chưa nhiều ở trong<br /> nước mà đây là đối tượng cần nhất. Vì vậy,<br /> nghiên cứu này nhằm xác định nhu cầu<br /> <br /> 38<br /> <br /> năng lượng và axit amin phù hợp cho lợn cái<br /> hậu bị lai YL và LY trong điều kiện chăn<br /> nuôi phía nam Việt Nam.<br /> 2. VẬT LIỆU VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN<br /> CỨU<br /> <br /> 2.1. Vật liệu, địa điểm và thời gian nghiên<br /> cứu<br /> - Thí nghiệm tiến hành trên hai tổ hợp<br /> lai Yorkshire x Landrace (YL) và Landrace x<br /> Yorkshire (LY). Mỗi tổ hợp gồm 80 lợn hậu<br /> bị khoảng 20 kg.<br /> - Nguyên liệu để phối trộn khẩu phần<br /> gồm: ngô, sắn lát, cám gạo, khô dầu đậu<br /> tương 47% CP, bột cá 60 CP, DDGS, dầu<br /> thực vật, lysin, methionine, threonine, bột<br /> đá, dicanxi phốt phát (DCP), premix vitamin<br /> - khoáng và muối ăn.<br /> - Thí nghiệm được tiến hành từ tháng 11<br /> năm 2011 đến tháng 3 năm 2013 tại Trại chăn<br /> nuôi heo Thái Mỹ - Củ Chi - Tp. Hồ Chí Minh.<br /> <br /> 2.2. Phương pháp nghiên cứu<br /> 2.2.1. Phương pháp bố trí thí nghiệm<br /> Thí nghiệm được thiết kế theo phương<br /> pháp ngẫu nhiên hoàn toàn (CRD) trên 20 ô<br /> chuồng, với 5 nghiệm thức, mỗi nghiệm thức<br /> gồm 16 con chia thành 4 ô, 4 con/ô và mỗi ô<br /> là một lần lặp lại (5NT x 4 con/ô x 4 lần lặp<br /> lại) cho mỗi giống. Các mức dinh dưỡng<br /> <br /> KHKT Chăn nuôi Số 2 - 2015<br /> <br /> DINH DƯỠNG VÀ THỨC ĂN CHĂN NUÔI<br /> trong khẩu phần được thay đổi dựa vào<br /> khuyến cáo của NRC 1998 như sau:<br /> <br /> - NT 4: Mức năng lượng trao đổi và<br /> lysin trong khẩu phần tăng 5%.<br /> <br /> - NT 1: Mức năng lượng trao đổi và lysin<br /> trong khẩu phần giảm 10% so với NRC 1998.<br /> <br /> - NT 5: Mức năng lượng trao đổi và<br /> lysin trong khẩu phần tăng 10%.<br /> <br /> - NT 2: Mức năng lượng trao đổi và<br /> lysin trong khẩu phần giảm 5%.<br /> <br /> Các axit amin thiết yếu khác như<br /> methinonine, methionine + cystine và<br /> threonine, trong các khẩu phần được cân đối<br /> theo lysine dựa trên khuyến cáo về mô hình<br /> protein lý tưởng cho lợn cái hậu bị của NRC<br /> (1998). Các chất dinh dưỡng khác không đổi<br /> ở các nghiệm thức.<br /> <br /> - NT 3: Mức năng lượng trao đổi và<br /> lysin trong khẩu phần dựa theo khuyến cáo<br /> của NRC (1998).<br /> <br /> Bảng 1. Các mức dinh dưỡng theo NRC (1998)<br /> Giai đoạn<br /> Dinh dưỡng<br /> Năng lượng trao đổi (Kcal/kg)<br /> Protein thô (%)<br /> Lysine tiêu hóa (%)<br /> Methionine + Cys tiêu hóa (%)<br /> Threonine tiêu hóa (%)<br /> <br /> 20-50kg<br /> <br /> 51-90kg<br /> <br /> 91 kg - phối giống<br /> <br /> 3.265<br /> 17<br /> 0,75<br /> 0,44<br /> 0,46<br /> <br /> 3.265<br /> 16<br /> 0,70<br /> 0,42<br /> 0,44<br /> <br /> 3.265<br /> 14<br /> 0,55<br /> 0,33<br /> 0,37<br /> <br /> 2.2.2. Các chỉ tiêu theo dõi:<br /> - Khối lượng cơ thể, tăng trọng hàng<br /> ngày, lượng thức ăn thu nhận, hệ số chuyển<br /> hóa thức ăn và độ dày mỡ lưng qua các giai<br /> đoạn sinh trưởng.<br /> - Tuổi động dục lần đầu, tuổi phối giống<br /> lần đầu, số lần phối giống đậu thai.<br /> - Số con sơ sinh, còn sống/ổ; khối lượng<br /> con sơ sinh, còn sống/ổ; số con và khối lượng<br /> con cai sữa/ổ;số ngày động dục trở lại.<br /> <br /> 2.2.3. Xử lý số liệu<br /> Bộ số liệu được xử lý theo ANOVA<br /> trong phần mềm thống kê Minitab 16.0.<br /> Tukey-Test được sử dụng để so sánh các giá<br /> trị trung bình với độ tin cậy 95%.<br /> 3. KẾT QUẢ VÀ THẢO LUẬN<br /> <br /> 3.1. Ảnh hưởng của các mức năng lượng,<br /> protein và axit amin trong khẩu phần đến<br /> sinh trưởng ở lợn cái hậu bị lai YL và LY<br /> <br /> KHKT Chăn nuôi Số 2 - 2015<br /> <br /> Các số liệu ở bảng 2 cho thấy, mật độ các<br /> chất dinh dưỡng trong khẩu phần có ảnh<br /> hưởng rất rõ rệt đến tốc độ sinh trưởng của<br /> lợn cái hậu bị và đều có xu hướng giống nhau<br /> đối với cả hai giống lai YL và LY. Khối lượng<br /> của lợn hậu bị lúc 180 ngày tuổi cao nhất ở<br /> nhóm lợn được ăn khẩu phần có mật độ dinh<br /> dưỡng ở mức 105% NRC với 100,9 kg và<br /> 100,4 kg tương ứng với giống YL và LY. Tốc<br /> độ sinh trưởng trung bình của lợn cao nhất ở<br /> nhóm lợn được ăn khẩu phần có mật độ dinh<br /> dưỡng cao 105% NRC với 664 g/con/ngày và<br /> 663 g/con/ngày tương ứng giống YL và LY,<br /> nhóm lợn ăn khẩu phần có mật dinh dưỡng<br /> thấp 90% NRC có tốc độ sinh trưởng thấp<br /> nhất với 612 g/con/ngày và 625 g/con/ngày<br /> tương ứng giống YL và LY, sai khác giữa 2<br /> nghiệm thức này có ý nghĩa thống kê<br /> (P0,05). Nhóm lợn được ăn khẩu phần có<br /> mức dinh dưỡng thấp (90% và 95% NRC) có<br /> tăng trọng thấp hơn nhóm lợn ăn khẩu phần<br /> có mức dinh dưỡng cao (105% NRC) lần lượt<br /> là 7,9 và 5,2% với giống YL và 5,8%; 4,7% với<br /> giống LY, sai khác này có ý nghĩa thống kê<br /> (P 0,05). Độ dày mỡ<br /> <br /> lưng thể hiện khả năng tích lũy mỡ của lợn, ở<br /> thời điểm 180 ngày tuổi độ dày mỡ lưng của<br /> lợn thí nghiệm tăng dần theo mật độ dinh<br /> dưỡng dao động từ 11,7 mm đến 12,6 mm,<br /> cao nhất ở nhóm lợn được ăn khẩu phần có<br /> mật độ dinh dưỡng cao (105% và 110%<br /> NRC) với 12,16 mm và 12,6 mm tương ứng<br /> với giống YL và LY. Độ dày mỡ lưng của lợn<br /> ăn khẩu phần có mức dinh dưỡng cao cao<br /> hơn lợn ăn khẩu phần có mức dinh dưỡng<br /> thấp từ 7 đến 8%, tuy nhiên giữa các nghiệm<br /> thức không có sai khác có ý nghĩa thống kê<br /> (P>0,05).<br /> <br /> Bảng 2. Tăng khối lượng và độ dày mỡ lưng ở lợn cái hậu bị YL và LY<br /> Giống lợn<br /> <br /> YL<br /> <br /> LY<br /> <br /> Khối lượng cơ thể (kg)<br /> <br /> Tăng khối lượng g/con/ngày)<br /> <br /> Giai đoạn<br /> (ngày tuổi)<br /> <br /> 60<br /> <br /> 120<br /> <br /> 180<br /> <br /> 60-120<br /> <br /> 120-180<br /> <br /> 60-180<br /> <br /> DML 180<br /> (mm)<br /> <br /> 90% NRC<br /> 95% NRC<br /> 100% NRC<br /> 105% NRC<br /> 110% NRC<br /> <br /> 21,1<br /> 21,0<br /> 20,9<br /> 21,2<br /> 21,1<br /> <br /> 52,3c<br /> 53,7b<br /> 54,7ab<br /> 55,7a<br /> 55,2a<br /> <br /> 94,6d<br /> 96,6cd<br /> 98,1bc<br /> 100,9a<br /> 99,7ab<br /> <br /> 519d<br /> 546c<br /> 564b<br /> 575a<br /> 568ab<br /> <br /> 708c<br /> 714bc<br /> 735abc<br /> 753a<br /> 743ab<br /> <br /> 612c<br /> 630bc<br /> 648abc<br /> 664a<br /> 655ab<br /> <br /> 11,77<br /> 11,79<br /> 11,96<br /> 12,10<br /> 12,16<br /> <br /> P<br /> <br /> 0,23<br /> <br /> 0,000<br /> <br /> 0,000<br /> <br /> 0,000<br /> <br /> 0,000<br /> <br /> 0,000<br /> <br /> 0,16<br /> <br /> 90% NRC<br /> 95% NRC<br /> 100% NRC<br /> 105% NRC<br /> 110% NRC<br /> <br /> 20,7<br /> 20,6<br /> 21,0<br /> 20,9<br /> 20,8<br /> <br /> 52,9<br /> 53,4bc<br /> 54,1abc<br /> 55,5a<br /> 54,5ab<br /> <br /> c<br /> <br /> 95,8<br /> 96,5bc<br /> 97,9abc<br /> 100,4a<br /> 98,5ab<br /> <br /> 535<br /> 547bc<br /> 549abc<br /> 576a<br /> 562ab<br /> <br /> 715<br /> 718bb<br /> 732ab<br /> 749a<br /> 733ab<br /> <br /> 625<br /> 632bc<br /> 640abc<br /> 663a<br /> 648ab<br /> <br /> 11,60<br /> 11,86<br /> 11,98<br /> 12,06<br /> 12,60<br /> <br /> P<br /> <br /> 0,7<br /> <br /> 0,001<br /> <br /> 0,00<br /> <br /> 0,002<br /> <br /> 0,003<br /> <br /> 0,001<br /> <br /> 0,6<br /> <br /> c<br /> <br /> c<br /> <br /> b<br /> <br /> c<br /> <br /> Ghi chú: Các số trung bình trong cùng một cột có các chữ cái khác nhau thì khác nhau có ý nghĩa thống kê<br /> (P