zunia.vn

Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z

zunia.vn

» Y Tế - Sức Khoẻ

» Y học thường thức

Những thiếu sót hay gặp khi dùng thuốc

Chia sẻ: Mi Sa | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:4

Báo xấu

73
lượt xem 6
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Những thiếu sót hay gặp khi dùng thuốc Dùng thuốc cho người cao tuổi (NCT) không máy móc theo phác đồ mà cần có cách vận dụng linh hoạt. Đó là một nghệ thuật… người bệnh cần tham khảo, hợp tác tốt với thầy thuốc. Dùng nhiều thuốc cùng lúc, gây tương tác bất lợi NCT thường mắc nhiều bệnh cùng lúc nên cùng lúc dùng quá nhiều thuốc, sinh ra các tương tác bất lợi, có khi còn nguy hiểm. Chẳng hạn: người bệnh bị suy tim sung huyết, nhưng khi bị dị ứng lại dùng corticoid kéo dài. Chúng...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Những thiếu sót hay gặp khi dùng thuốc

Những thiếu sót hay gặp khi dùng thuốc Dùng thuốc cho người cao tuổi (NCT) không máy móc theo phác đồ mà cần có cách vận dụng linh hoạt. Đó là một nghệ thuật… ng ười bệnh cần tham khảo, hợp tác tốt với thầy thuốc. Dùng nhiều thuốc cùng lúc, gây tương tác bất lợi NCT thường mắc nhiều bệnh cùng lúc nên cùng lúc dùng quá nhiều thuốc, sinh ra các tương tác b ất lợi, có khi còn nguy hiểm. Chẳng hạn: người bệnh bị suy tim sung huyết, nhưng khi b ị dị ứng lại dùng corticoid kéo dài. Chúng giữ nước, gây phù, làm n ặn g thêm tình trạng suy tim sung huyết. Trong trường hợp này chỉ cần dùng kháng histamin hay chỉ cách ly với các dị nguyên vẫn đạt đư ợc hiệu quả, lại an toàn. NCT nhất là nữ thường bị cùng lúc b ệnh về tim mạch và loãng xương. Để chữa loãng xương, cần bổ sung nguyên liệu tạo xương (canxi) và dùng thuốc làm tăng m ật độ xương (các biphosphonat). Tuy nhiên, chỉ bổ sung canxi vừa đủ (an to àn nhất là sau m ỗi 3 tháng nên kiểm tra lại nồng độ canxi máu, n ếu đủ thì nghỉ), dùng canxi quá nhiều th ì gây bất lợi cho mạch máu. Chọn liều dùng không thích hợp, gây tích lũy thuốc NCT chức năng thận suy giảm. Một số thuốc chủ yếu bài tiết qua thận, khi dùng với NCT, sự thải trừ kém đi, gây tích lũy thuốc. NCT chức năng gan suy giảm, một số thuốc chuyển hóa tại gan để th ành chất có ho ạt tính, hoặc thành chất không độc. Khi chức năng gan suy giảm, sự chuyển hóa bị chậm lại, do chuyển hóa chậm m à hiệu lực xuất hiện chậm, hoặc do chuyển hóa chậm m à thuốc tích lũy. Trong cả hai trường hợp, sự tích lũy n ày sẽ gây độc giống như dùng qu á liều.
Uống nhiều loại thuốc cùng lúc dễ gây tương tác bất lợi. Ảnh minh họa Ở một số thuốc bắt buộc phải dò liều cho cả người bình thường th ì ngay liều khởi đầu của NCT cũng thấp hơn liều khởi đầu của người trung niên. Ví dụ thuốc chữa cao huyết áp có th ể gây ra hạ huyết áp tư thế đứng đột ngột, nên thường dùng liều khởi đầu thấp, rối tăng d ần; NCT dễ nhạy cảm h ơn nên dễ bị hạ huyết áp đột ngột hơn, do vậy ngay liều khởi đ ầu cũng dùng th ấp hơn liều khởi đầu của người trung niên. Chọn đường dùng không thích hợp, làm thuốc kém hiệu quả NCT, chức năng bộ máy tiêu hóa giảm. Dùng đường uống, thuốc có tỷ lệ hấp thu thấp h ay ch ậm hoặc cả hai; khi vào máu, sự chuyển hóa, thải trừ thuốc cũng chậm. Cho n ên, ở NCT, hiệu lực thuốc thư ờng khởi phát chậm. Nếu cấp cứu, yêu cầu phải có hiệu lực ngay, phải dùng đường tiêm. Nhưng n ếu không thuộc trường hợp n ày, chỉ n ên dùng uống. Đường uống tiện lợi, an toàn với mọi người, đặc biệt với NCT. Nếu thuốc có tỷ lệ hấp thu th ấp, cần tính toán liều thích hợp. Ví dụ: tỷ lệ hấp thu canxi chỉ là 10 - 15% trong khi ở người trẻ là 30 - 40%, nên khi muốn chữa loãng xương, cần dùng đến liều 800 - 1.000 m g/ngày. Nếu thuốc chỉ hấp thu chậm, cần kiên nhẫn chờ hiệu lực thuốc, không nôn nóng tăng liều (tăng liều, thuốc sẽ tích lũy gây độc do thải trừ chậm, chuyển hóa chậm). Cũng có thể dùng liều tấn công có cao hơn một chút so với ch ính liều khởi đầu thường dùng cho NCT (đ ể thuốc có thể sớm đạt nồng cao, xuất hiện hiệu lực sớm hơn) nhưng sau đó
tăng liều chậm và chỉ tăng đến liều vừa đủ có hiệu lực thích hợp với NCT (để không gây tích lũy thuốc do chuyển hóa chậm, thải trừ chậm). Đưa ra mong muốn trái với sinh lý của NCT NCT thường ngủ sớm và thức dậy sớm, giấc ngủ ngắn hơn. Lý do vì cả quá trình hưng phấn và ức chế của não đều suy giảm. Nếu không có dấu hiệu n ào chứng tỏ bệnh lý (khó chịu, nhức đầu, mỏi mệt, không tỉnh táo) mà ch ỉ là sự thay đổi sinh lý bình thường do tích tuổi thì không nên quá lo lắng, dùng thuốc để ép NCT sinh hoạt nh ư lúc còn trẻ (11 - 12 giờ mới ngủ, 7 - 8 giờ sáng mới thức), mà cần tạo ra điều kiện sinh hoạt cho thích hợp với chu kỳ thức - n gủ sinh lý tuổi già. Có người không hiểu hết chu kỳ thức - n gủ sinh lý n ày, cứ thích ngủ đư ợc giấc d ài như khi trẻ nên thường cố gắng thức khuya, dùng thuốc n gủ khi lên giường để kéo d ài giấc ngủ. Như vậy là có hại. Nếu người bệnh có các rối lo ạn bệnh lý giấc ngủ, có thể dùng thuốc ngủ, nhưng cũng trong giới hạn cho phép (về liều lượng, thời gian dùng). Cho là chuy ện sinh lý bình thường, không dùng thuốc Đây là trường hợp ngư ợc lại. Thí dụ: có NCT bị cao huyết áp cứ cho đó là “chuyện b ình thường” không lo dùng thuốc. Thật ra, tỷ lệ cao huyết áp ở NCT hơn người trẻ nhưng trong độ tuổi từ 55 - 79 chỉ có tới 23 - 41% (nam) và 31 - 49 (nữ) bị bệnh, chứ không phải NCT nào cũng cao huyết áp. Cho nên, đúng ra là phải dùng thuốc để tránh những tai b iến do huyết áp gây ra (như tai biến mạch máu não). Song khi dùng phải cẩn thận (tránh những tai biến dễ xảy ra với NCT như làm h ạ huyết áp đột ngột, gây trụy mạch). K hông tận dụng các phương pháp trị liệu không dùng thuốc Tạo ra môi trường tự nhiên xã h ội thoải mái (chỗ ở, chỗ ngủ yên tĩnh, sống thân ái trong gia đình xã hội) sẽ góp phần tạo giấc ngủ tốt. Rèn luyện thân thể (đi bộ tập d ưỡng sinh), sẽ tránh được trì trệ tạo ra sự thoải mái tinh thần - thể chất có lợi cho việc chữa các bệnh tâm thần - th ần kinh, tim mạch. Có chế độ ăn uống thích hợp sẽ góp phần giải quyết bệnh rối loạn mỡ máu, béo phì, tim mạch. Tâm lý liệu pháp góp phần giải quyết chứng lo âu, sợ hãi,trầm cảm nhẹ, tâm thần phân liệt. Tuy nhiên, phải nắm vững và làm đúng, nếu không cũng sẽ có hại. Ví dụ: ăn uống kiêng khem quá sẽ suy dinh dư ỡng; kiêng mỡ quá sẽ thiếu năng lượng dự trữ không chịu được rét, thiếu vitamin tan trong dầu (A - D) gây b ệnh về xương, m ắt; vận động quá sức gây tai nạn cho người bệnh tim mạch. DS. BÙI VĂN UY

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

THÔNG TIN

TRỢ GIÚP

HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG

Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.