54 X· héi häc sè 1 (57), 1997<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
Nhæîng yãúu täú aính hæåíng âãún mæïc chi tiãu<br />
trong häü gia âçnh åí Viãût Nam<br />
<br />
VUÎ TRIÃÖU MINH<br />
<br />
<br />
<br />
ÂÀÛT VÁÚN ÂÃÖ:<br />
<br />
Trong mäüt säú cuäüc khaío saït gáön âáy vãö váún âãö nghiãn cæïu mæïc säúng åí Viãût Nam, coï<br />
hai chè baïo chênh thæåìng duìng âãø xaïc âënh mæïc säúng: Mäüt chè baïo thiãn vãö âo mæïc thu nháûp<br />
(täøng thu nháûp thæåìng xuyãn vaì khäng thæåìng xuyãn trong caïc häü gia âçnh); caïch âo naìy âån<br />
giaín, cho säú liãûu chênh xaïc mæïc säúng taûi mäüt thåìi âiãøm naìo âoï nhæng laûi khäng äøn âënh vç<br />
thu nháûp cuía mäùi ngæåìi thay âäøi ráút nhiãöu taûi mäùi thåìi âiãøm khaïc nhau. Mäüt phæång phaïp<br />
khaïc cuîng cung cáúp säú liãûu vãö mæïc säúng, phæång phaïp naìy xaïc âënh mæïc säúng äøn âënh hån<br />
theo thåìi gian, âoï laì âo mæïc chi tiãu; tuy nhiãn phæång phaïp xaïc âënh mæïc säúng theo mæïc<br />
chi tiãu thæåìng coï kãút quaí tháúp hån mæïc säúng thæûc so våïi mæïc thu nháûp båíi vç biãøu âäö chi tiãu<br />
thæåìng äøn âënh hån biãøu âäö thu nháûp theo thåìi gian nhæng biãøu âäö chi tiãu thæåìng luän tháúp<br />
hån so våïi biãøu âäö thu nháûp (qua caïc säú liãûu thäúng kã, mæïc chi tiãu thæåìng chè bàòng 0,9 mæïc<br />
thu nháûp).<br />
Dæûa trãn kãút quaí cuía cuäüc khaío saït toaìn quäúc vãö Mæïc säúng Viãût Nam nàm 1993<br />
(VLSS - Vietnam Living Standard Survey), baìi viãút naìy táûp trung tçm hiãøu nhæîng yãúu täú coï<br />
thãø taûo ra mæïc chi tiãu khaïc nhau trong 4800 häü gia âçnh trãn toaìn laînh thäø Viãût Nam bàòng<br />
caïch phán têch nhæîng âàûc âiãøm kinh tãú xaî häüi cuía häü gia âçnh vãö caïc yãúu täú nhæ säú ngæåìi<br />
trong häü gia âçnh, tênh cháút vuìng laînh thäø vaì mäi træåìng säúng cuía häü gia âçnh âoï laì thaình thë<br />
hay näng thän. Ngoaìi ra coìn táûp trung phán têch vaì âaïnh giaï vai troì ngæåìi chuí häü gia âçnh coï<br />
aính hæåíng thãú naìo tåïi mæïc chi tiãu trong häü gia âçnh. Vai troì ngæåìi chuí häü âæåüc phán têch<br />
qua caïc chè baïo vãö trçnh âäü vàn hoïa, nghãö nghiãûp, giåïi tênh, tuäøi, v.v.., våïi giaí âënh ngæåìi chuí<br />
häü laì ngæåìi coï aính hæåíng låïn nháút tåïi caïc thaình viãn khaïc trong häü gia âçnh vaì laì ngæåìi coï<br />
âoïng goïp pháön quyãút âënh tåïi mæïc chi tiãu cuía häü gia âçnh. Cuäúi cuìng chuïng ta coï thãø xáy<br />
dæûng âæåüc mäüt mä hçnh mæïc âäü chi tiãu trong mäùi häü gia âçnh tæì nhæîng chè baïo coï aính hæåíng<br />
nháút. Nhæ váûy viãûc phán têch caïc yãúu täú aính hæåíng âãún mæïc chi tiãu trong mäùi häü gia âçnh coï<br />
thãø giuïp chuïng ta nháûn biãút nhæîng nguyãn nhán cå baín laìm cho caïc häü gia âçnh coï mæïc chi<br />
tiãu khaïc nhau cuîng nhæ cho pheïp coï nhæîng hiãøu biãút nháút âënh vãö cáúu truïc thu nháûp cuía caïc<br />
häü gia âçnh åí Viãût Nam hiãûn nay.<br />
<br />
MÅÍ ÂÁÖU<br />
Âaî coï ráút nhiãöu cuäüc khaío saït nhàòm âaïnh giaï mæïc säúng åí Viãût Nam trong thåìi gian<br />
qua, caïc cuäüc khaío saït naìy âaî cung cáúp ráút nhiãöu thäng tin vãö caïc màût trong âåìi säúng kinh tãú<br />
Vò TriÒu Minh 55<br />
<br />
xaî häüi åí Viãût Nam chàóng haûn nhæ cuäüc khaío saït vãö phán táöng xaî häüi åí Viãût Nam (âãö taìi<br />
KX04-02) vaì cuäüc khaío saït vãö mæïc chi phê cho y tãú vaì chàm soïc sæïc khoíe åí näng thän Viãût<br />
Nam taûi hai tènh Thaïi Bçnh vaì Haì Bàõc (Bamako Survey) do Viãûn Xaî häüi hoüc tiãún haình trong<br />
nàm 1993. Caïc cuäüc khaío saït haìng nàm cuía Täøng cuûc Thäúng kã cuîng cung cáúp nhæîng säú liãûu<br />
æåïc tênh vãö thu nháûp vaì mæïc säúng åí Viãût Nam, v, v... Tuy váûy váùn chæa coï mäüt cuäüc khaío saït<br />
naìo coï quy mä toaìn quäúc vaì cho pheïp âaïnh giaï mäüt caïch tè mè vaì toaìn diãûn vãö mæïc säúng. Cuäüc<br />
khaío saït Mæïc säúng åí Viãût Nam laì cuäüc khaío saït ráút låïn âáöu tiãn åí Viãût Nam cho pheïp thu<br />
tháûp caïc thäng tin toaìn diãûn vaì chi tiãút vãö caïc âiãöu kiãûn säúng cuía caïc häü gia âçnh åí Viãût Nam<br />
bao gäöm caí mæïc thu nháûp vaì mæïc chi tiãu.<br />
Âáy laì cuäüc khaío saït coï quy mä låïn nháút vaì toaìn diãûn nháút åí Viãût Nam tæì træåïc âãún<br />
nay (mäùi häü gia âçnh thu tháûp trãn 2500 chè baïo khaïc nhau). Kãút quaí så bäü cuía cuäüc khaío saït<br />
naìy âaî âæåüc cäng bäú. Tuy nhiãn trong caïc kãút quaí phán têch âaî âæåüc cäng bäú thç chè coï nhæîng<br />
phán têch vãö thu nháûp. Màût khaïc viãûc phán chia caïc nhoïm theo mæïc âäü thu nháûp cuîng chè<br />
âæåüc phán têch theo 5 nhoïm coï mæïc âäü thu nháûp tæì tháúp âãún cao theo tè lãû dán säú. Trong baìi<br />
viãút naìy chuïng täi seî phán têch theo mäüt hæåïng khaïc, âoï laì phán têch mæïc âäü chi tiãu theo 5<br />
nhoïm chi tiãu tæì tháúp âãún cao theo mæïc âäü chi tiãu tàng âáön (Groups Quintile by<br />
Expenditure Increase). Theo kinh nghiãûm tæì caïc cuäüc khaío saït khaïc vãö phán táöng xaî häüi åí<br />
Viãût Nam cuía Viãûn Xaî häüi hoüc, viãûc phán têch nhæ váûy seî laìm roî hån nhæîng khaïc biãût vãö<br />
khoaíng caïch giáöu ngheìo trong mæïc säúng åí Viãût Nam.<br />
MIÃU TAÍ<br />
Theo säú liãûu cuía cuäüc khaío saït Mæïc säúng Viãût Nam 1993 thç chi tiãu trung bçnh theo<br />
âáöu ngæåìi mäüt nàm laì 1.300.000 Âäöng hay khoaíng 130 Âä la Myî. Mæïc chi tiãu tháúp nháút tênh<br />
theo âáöu ngæåìi mäüt nàm laì vaìo khoaíng 200.000 Âäöng (taûi phán vë 2,5% cuía dán säú) vaì mæïc<br />
chi tiãu cao nháút laì vaìo khoaíng 5.300.000 Âäöng (taûi phán vë 97,5% cuía dán säú). Nhæ váûy nãúu<br />
phán chia thaình 5 nhoïm chi tiãu theo sæû gia tàng cuía chi tiãu (20% theo sæû tàng cuía mæïc chi<br />
tiãu) thç chuïng ta coï thãø phán chia thaình 5 nhoïm chi tiãu nhæ sau: Nhoïm 1 (tháúp nháút) coï<br />
mæïc chi tiãu tæì 200.000 âãún 1.200.000 Âäöng (trung bçnh laì 813.502 Âäöng); Nhoïm 2 coï mæïc<br />
chi tiãu tæì 1.200.000 âãún 2.2000.000 Âäöng (trung bçnh laì 1.658.979 Âäöng); Nhoïm 3 coï mæïc<br />
chi tiãu tæì 2.200.000 âãún 3.200.000 Âäöng (trung bçnh laì 2.603.444 Âäöng); Nhoïm 4 coï mæïc chi<br />
tiãu tæì 3.200.000 âãún 4.200.000 Âäöng (trung bçnh laì 3.636.426 Âäöng); Vaì Nhoïm 5 coï mæïc chi<br />
tiãu trãn 4.200.000 Âäöng (trung bçnh laì 5.891.247 Âäöng) (xem baíng 1).<br />
Baíng 1: Caïc nhoïm chi tiãu åí Viãût Nam (1000 Âäöng)<br />
<br />
<br />
Tãn nhoïm chi tiãu 1 2 3 4 5 Täøng säú<br />
Phaûm vi (20% tàng cuía Dæåïi 1.200 - 2.200 - 3.200 - Trãn<br />
chi tiãu)(1000 Â) 1.200 2.200 3.200 4.200 4.200<br />
Trung bçnh 814 1.659 2.603 3.636 5.891 1.291<br />
Säú quan saït 3.152 1.125 325 109 89 4.800<br />
Pháön tràm (%) 66 23 7 2,6 1,4 100<br />
<br />
Nàm nhoïm chi tiãu naìy (tæì nhoïm coï mæïc chi tiãu tháúp nháút (Nhoïm), âãún nhoïm coï<br />
mæïc chi tiãu cao nháút (Nhoïm 5) âaî chëu aính hæåíng cuía caïc âàûc âiãøm kinh tãú xaî häüi cuîng nhæ<br />
vai troì cuía ngæåìi chuí häü gia âçnh nhæ sau:<br />
Bàòng cáúp trong hoüc váún aính hæåíng ráút roî âãún mæïc chi tiãu. Chi tiãu trung bçnh cuía<br />
nhæîng häü gia âçnh coï chuí häü täút nghiãûp âaûi hoüc cao gáúp âäi chi tiãu trung bçnh cuía nhæîng häü<br />
56 Nh÷ng yÕu tè ¶nh h−ëng ®Õn møc chi tiªu ...<br />
<br />
gia âçnh maì chuí häü khäng coï bàòng cáúp. Tæång tæû nhæ váûy, tè lãû nhæîng gia âçnh coï chuí häü täút<br />
nghiãûp phäø thäng hay âaûi hoüc trong nhoïm giáöu nháút cuîng låïn hån gáúp hai láön so våïi nhæîng<br />
gia âçnh coï chuí häü chè täút nghiãûp phäø thäng cå såí. Trong khi âoï tè lãû nhæîng gia âçnh coï chuí häü<br />
täút nghiãûp âaûi hoüc trong nhoïm ngheìo nháút chè chæa bàòng mäüt pháön ba so våïi nhæîng gia âçnh<br />
coï chuí häü khäng coï bàòng cáúp. Tuy nhiãn, taûi mäüt næåïc coìn keïm phaït triãøn nhæ Viãût Nam, loaûi<br />
træì nhoïm âaî täút nghiãûp âaûi hoüc, aính hæåíng cuía bàòng cáúp âãún mæïc säúng váùn khäng coï sæû<br />
chãnh lãûch låïn. Tháûm chê bàòng cáúp coìn coï nhæîng aính hæåíng ngæåüc taûi nhæîng vuìng khaïc nhau<br />
båíi vç mæïc âäü chuyãøn hoïa cå chãú thë træåìng taûi caïc vuìng laînh thäø cuîng khaïc nhau. Vê duû nhæ<br />
nhæîng taïc âäüng cuía hoüc váún âãún mæïc chi tiãu åí vuìng âä thë seî låïn hån åí vuìng näng thän, hay<br />
åí thaình phäú låïn seî låïn hån åí thaình phäú nhoí hoàûc thë tráún (xem baíng 2).<br />
Baíng 2. Mæïc chi tiãu theo bàòng cáúp cuía chuí häü (%)<br />
<br />
Nhoïm chi tiãu theo bàòng cáúp 1 2 3 4 5 Täøng säú<br />
Khäng bàòng cáúp 37,44 36,00 32,31 20,18 24,72 36,13<br />
Coï bàòng PTCS 50,35 43,56 41,54 43,12 39,33 47,19<br />
Coï bàòng PTTH 11,55 17,24 18,46 20,18 31,46 13,92<br />
Coï bàòng Âaûi Hoüc 0,67 3,20 7,69 16,51 4,49 2,17<br />
Täøng säú 100 100 100 100 100 100<br />
Pearson chi2 (12) = 265,83 Pr = 0,000<br />
gamma = 0,17 ASE = 0,023<br />
<br />
Tè lãû muì chæî cuía caïc chuí häü gia âçnh trong cuäüc khaío saït naìy ráút cao (11,23% säú chuí<br />
häü muì chæî) (xem baíng 3). Sæû chãnh lãûch chi tiãu trong caïc nhoïm häü coï chuí häü muì chæî vaì biãút<br />
chæî åí nhoïm ngheìo nháút khäng låïn làõm. Tuy nhiãn tè lãû naìy ráút âaïng kãø trong nhoïm giáöu<br />
nháút.<br />
Baíng 3. Mæïc chi tiãu theo khaí nàng biãút chæî vaì muì chæî cuía caïc chuí häü (%)<br />
<br />
Nhoïm chi tiãu theo khaí 1 2 3 4 5 Täøng säú Trung bçnh<br />
nàng biãút chæî (1000 Âäöng)<br />
Biãút chæî 87,40 90,49 92,31 93,58 96,63 88,77 1320<br />
Muì chæî 12,60 9,51 7,69 6,42 3,37 11,23 1064<br />
Täøng säú 100 100 100 100 100 100 1291<br />
Pearson chi2 (4) = 21,35 Pr = 0,000<br />
gamma = -0,21 ASE = 0,046<br />
<br />
Säú nàm hoüc åí træåìng cuîng coï aính hæåíng têch cæûc âãún mæïc chi tiãu trong häü gia âçnh<br />
(xem baíng 4). Tè lãû nhæîng chuí häü âaî täút nghiãûp 12 nàm hoüc åí træåìng (tæång âæång hãút báûc<br />
phäø thäng trung hoüc) trong nhoïm giáöu nháút cao gáúp 5 láön so våïi tè lãû naìy åí nhoïm ngheìo nháút.<br />
Vaì nhæîng chuí häü âaî hoüc xong 12 nàm åí træåìng trong nhoïm häü gia âçnh giáöu nháút cao gáúp 6<br />
láön so våïi nhoïm nhæîng chuí häü khäng âi hoüc. Tæång tæû nhæ váûy, trung bçnh chi tiãu cuía nhæîng<br />
häü coï chuí häü hoüc xong 12 nàm cao gáúp âäi mæïc chi tiãu cuía nhæîng häü coï chuí häü khäng âi hoüc.<br />
Tuy nhiãn cuîng cáön phaíi nhàõc laûi mäüt âàûc âiãøm quan troüng laì trçnh âäü vàn hoïa åí mäüt næåïc<br />
keïm phaït triãøn nhæ åí Viãût Nam, nháút laì nhæîng ngæåìi coï hoüc váún tháúp (tæì báûc phäø thäng cå såí<br />
tråí xuäúng) khäng aính hæåíng nhiãöu âãún mæïc âäü thu nháûp vaì chi tiãu, nháút laì åí caïc vuìng näng<br />
thän vaì nhæîng vuìng keïm phaït triãøn. Vê duû nhæ trong cuäüc khaío saït naìy thç nhæîng häü gia<br />
Vò TriÒu Minh 57<br />
<br />
âçnh coï chuí häü âi hoüc 1-5 nàm laûi coï mæïc chi tiãu cao hån caïc häü gia âçnh coï chuí häü âi hoüc âãún<br />
6-9 nàm (1.274.000 Âäöng so våïi 1.186.000 Âäöng).<br />
Baíng 4. Mæïc chi tiãu theo säú nàm âi hoüc cuía chuí häü (%)<br />
<br />
Nhoïm chi tiãu theo säú 1 2 3 4 5 Täøng säú Trung bçnh<br />
nàm âi hoüc (1000 Âäöng)<br />
Khäng âi hoüc 14,24 10,31 8,62 9,17 5,62 12,67 1092<br />
Âi hoüc tæì 1-5 nàm 35,24 37,24 33,85 25,69 30,34 35,38 1274<br />
6-9 nàm 35,76 29,07 29,23 21,10 22,47 33,17 1186<br />
10-12 nàm 10,18 13,07 12,00 16,51 17,98 11,27 1425<br />
Âi hoüc trãn 12 nàm 4,47 10,31 16,31 27,52 23,60 7,52 1971<br />
Täøng säú 100 100 100 100 100 100 1291<br />
Pearson chi2 (16) = 231,55 Pr = 0,000<br />
gamma = 0,17 ASE = 0,021<br />
<br />
Vãö khêa caûnh khu væûc kinh tãú maì ngæåìi chuí häü âang laìm viãûc (xem baíng 5), thç mæïc<br />
chi tiãu cuía nhæîng häü gia âçnh coï chuí häü laìm trong khu væûc näng nghiãûp vaì tæ nhán laì tháúp<br />
nháút. Trong khi âoï taûi caïc häü gia âçnh coï chuí häü laìm viãûc trong khu væûc Nhaì næåïc, tè lãû xuáút<br />
hiãûn trong nhoïm giáöu nháút cao gáúp 5 láön so våïi nhæîng häü gia âçnh coï chuí häü âang laìm viãûc<br />
trong khu væûc kinh tãú tæ nhán. Mæïc chi tiãu taûi caïc häü gia âçnh maì chuí häü khäng coìn laìm viãûc<br />
cuîng cao mäüt caïch âaïng ngaûc nhiãn, båíi vç khi âoï taûi caïc häü gia âçnh naìy, mæïc chi tiãu khäng<br />
coìn phuû thuäüc vaìo sæû âoïng goïp vãö kênh tãú træûc tiãúp cuía caïc chuí häü naìy næîa maì caïc yãúu täú<br />
khaïc nhæ taìi saín têch træî vaì læûc læåüng lao âäüng khaïc trong nhæîng häü gia âçnh khi âoï måïi laì<br />
yãúu täú chênh âoïng goïp quan troüng vaìo mæïc chi tiãu.<br />
Mäüt cuäüc “Khaío saït xaî häüi hoüc vãö phán táöng xaî häüi” (Âãö taìi KX - 04-02) cuía Viãûn Xaî<br />
häüi hoüc vãö phán táöng xaî häüi åí Viãût Nam cuîng cho tháúy nhæîng kãút quaí tæång tæû vãö mæïc thu<br />
nháûp cao cuía nhæîng ngæåìi âang laìm trong khu væûc kinh tãú cuía Nhaì næåïc, nháút laì khi cäng<br />
viãûc âoï laûi nàòm trong nhæîng bäü maïy quyãön læûc cuía Nhaì næåïc vaì nhæîng ngæåìi coï âëa vë xaî häüi<br />
cao. Tuy nhiãn váún âãö viãûc laìm cuía nhæîng chuí häü gia âçnh coï liãn quan âãún chæïc vuû vaì quyãön<br />
læûc xaî häüi laûi khäng âæåüc âãö cáûp âãún trong cuäüc khaío saït vãö mæïc säúng naìy.<br />
Baíng 5. Mæïc chi tiãu theo khu væûc kinh tãú cuía chuí häü (%)<br />
<br />
Nhoïm chi tiãu theo khu 1 2 3 4 5 Täøng säú<br />
væûc kinh tãú<br />
Khäng laìm viãûc 15.04 21.51 26.15 36.70 29.21 18.06<br />
Näng dán 71.16 62.22 51.38 40.37 50.56 66.65<br />
Tæ nhán 8.72 5.78 7.08 4.59 3.37 7.73<br />
Nhaì næåïc 5.08 10.49 15.38 18.35 16.85 7.56<br />
Täøng säú 100 100 100 100 100 100<br />
Pearson chi2 (12) = 206,36 Pr = 0,000<br />
gamma = -0,054 ASE = 0,027<br />
<br />
Khi xem xeït âãún khêa caûnh mæïc âäü laình nghãö trong nghãö nghiãûp (skill level)1, tè lãû chi<br />
tiãu bçnh quán âáöu ngæåìi cuía nhæîng chuí häü laì nhæîng ngæåìi lao âäüng trãn laình nghãö (täút<br />
<br />
<br />
1<br />
Mæïc âäü laình nghãö trong nghãö nghiãûp âæåüc hiãøu laì mæïc âäü âæåüc âaìo taûo taûi cäng viãûc âang laìm. Mæïc âäü laình nghãö trong nghiãn cæïu<br />
naìy âæåüc chia laìm 4 loaûi theo thang báûc tàng dáön: Khäng laình nghãö (Un-skill) laì nhoïm nhæîng ngæåìi khäng âæåüc âaìo taûo hoàûc nhæîng<br />
58 Nh÷ng yÕu tè ¶nh h−ëng ®Õn møc chi tiªu ...<br />
<br />
nghiãûp âaûi hoüc hoàûc tæång âæång hoàûc cao hån) trong nhoïm giáöu nháút cao gáúp 10 láön tè lãû naìy<br />
trong nhoïm ngheìo nháút. Cuîng tæång tæû nhæ váûy chi tiãu trung bçnh cuía nhæîng häü gia âçnh coï<br />
chuí häü laì nhæîng ngæåìi lao âäüng laình nghãö hoàûc cao hån cao gáúp âäi mæïc chi tiãu cuía nhæîng<br />
häü gia âçnh coï chuí häü laì lao âäüng khäng laình nghãö. Chè coï khoaíng 1,5% häü gia âçnh åí nhoïm<br />
ngheìo nháút coï chuí häü laì lao âäüng laình nghãö, trong khi âoï tè lãû naìy åí nhoïm khäng laình nghãö laì<br />
78%. Mæïc âäü laình nghãö trong cäng viãûc laì mäüt trong nhæîng yãúu täú coï aính hæåíng maûnh meî<br />
nháút âãún mæïc chi tiãu trong mäùi häü gia âçnh trong biãún säú nghãö nghiãûp noïi chung.<br />
Baíng 6. Mæïc chi tiãu theo mæïc âäü laình nghãö cuía chuí häü (%)<br />
<br />
Nhoïm chi tiãu theo mæïc 1 2 3 4 5 Täøng säú<br />
âäü laình nghãö<br />
Khäng laình nghãö 78.35 57.54 39.48 29.41 22.58 69.59<br />
Baïn laình nghãö 18.08 29.80 45.49 44.12 54.84 23.41<br />
Laình nghãö 2.77 9.67 11.16 19.12 16.13 5.32<br />
Trãn laình nghãö 0.80 2.99 3.86 7.35 6.45 1.68<br />
Täøng säú 100 100 100 100 100 100<br />
Pearson chi2 (12) = 412,60 Pr = 0,000<br />
gamma = 0,52 ASE = 0,022<br />
<br />
Mäüt chè baïo næîa trong yãúu täú nghãö nghiãûp cuîng âæåüc xem xeït laì lénh væûc cäng taïc. Häü<br />
gia âçnh coï mæïc chi tiãu cao nháút laì nhæîng häü gia âçnh coï chuí häü âang laìm nhæîng cäng viãûc<br />
trong lénh væûc dëch vuû vaì phi saín xuáút. Mæïc chi tiãu tháúp nháút thuäüc vãö nhæîng häü gia âçnh coï<br />
chuí häü âang laìm viãûc trong lénh væûc saín xuáút näng nghiãûp. Tuyãût âaûi âa säú nhæîng häü gia âçnh<br />
trong nhoïm giáöu nháút laì coï chuí häü âang laìm viãûc trong lénh væûc dëch vuû (39%). Tè lãû giæîa säú<br />
häü giáöu nháút vaì ngheìo nháút trong lénh væûc näng nghiãûp chè laì mäüt pháön ba. Trong khi âoï taûi<br />
lénh væûc dëch vuû, säú häü gia âçnh trong nhoïm giáöu nháút cao gáúp 9 láön säú häü gia âçnh trong<br />
nhoïm ngheìo nháút (xem baíng 7). Lénh væûc laìm viãûc cuîng laìm mäüt trong nhæîng chè baïo coï aính<br />
hæåíng maûnh meî nháút âãún mæïc chi tiãu trong caïc häü gia âçnh.<br />
Baíng 7. Mæïc chi tiãu theo lénh væûc ngaình nghãö cuía chuí häü (%)<br />
<br />
Nhoïm chi tiãu theo lénh 1 2 3 4 5 Täøng säú<br />
væûc laìm viãûc<br />
Näng nghiãûp 80.21 56.96 36.05 29.41 25.81 70.57<br />
Saín xuáút 11.90 16.92 25.75 27.94 32.26 14.47<br />
Khäng saín xuáút 3.07 10.70 18.45 19.12 3.23 5.99<br />
Dëch vuû 4.81 15.42 19.74 23.53 38.71 8.97<br />
Täøng säú 100 100 100 100 100 100<br />
Pearson chi2 (12) = 537,95 Pr = 0,000<br />
gamma = 0,54 ASE = 0,020<br />
<br />
Mäüt phaït hiãûn thuï vë trong cuäüc Khaío saït Mæïc säúng Viãût Nam laì mæïc chi tiãu trung<br />
bçnh åí caïc gia âçnh coï næî laìm chuí häü cao hån mæïc mæïc chi tiãu taûi caïc gia âçnh coï nam giåïi laì<br />
<br />
<br />
ngæåìi âang laìm nhæîng cäng viãûc chuí yãúu laì lao âäüng chán tay, giaín âån, Baïn laình nghãö (Semi-skill) laì nhoïm nhæîng ngæåìi âang laìm<br />
nhæîng cäng viãûc maì hoü âaî âæåüc âaìo taûo taûi caïc træåìng daûy nghãö hoàûc nhæîng træåìng trung cáûp kyî thuáût, Laình nghãö (Full-skill) laì nhoïm<br />
nhæîng ngæåìi âaî täút nghiãûp âaûi hoüc vaì hiãûn âang laìm nhæîng cäng viãûc theo âuïng nghãö nghiãûp âaî âæåüc âaìo taûo, Trãn laình nghãö (Super-<br />
skill) laì nhæîng ngæåìi âaî täút nghiãûp âaûi hoüc vaì trãn âaûi hoüc hiãûn âang laì nhæîng chuyãn gia coï âëa vë cao trong chuyãn män cuía mçnh,<br />
nhoïm naìy coìn bao gäöm caí nhæîng ngæåìi hiãûn âang giæî nhæîng âëa vë xaî häüi cao nhæ nhæîng giaïm âäúc hoàûc træåíng phoìng låïn cuía caïc<br />
cäng ty, xê nghiãûp v,v...<br />
Vò TriÒu Minh 59<br />
<br />
chuí häü. Váún âãö naìy dæåìng nhæ váùn chæa tçm âæåüc mäüt sæû giaíi thêch naìo tháúu âaïo båíi vç<br />
nhæîng khaío saït gáön âáy cho tháúy nhæîng häü gia âçnh maì phuû næî laì chuí häü thæåìng coï tè lãû cao<br />
hån laì nhæîng gia âçnh khäng hoaìn chènh, do âoï nhæîng gia âçnh naìy thæåìng phaíi gàûp nhiãöu<br />
khoï khàn hån vaì coï mæïc säúng tháúp hån nhæîng gia âçnh bçnh thæåìng khaïc do nam giåïi laìm<br />
chuí häü (xem baíng 8).<br />
Baíng 8. Mæïc chi tiãu theo giåïi tênh cuía chuí häü (%)<br />
<br />
Nhoïm chi tiãu theo giåïi 1 2 3 4 5 Täøng säú<br />
tênh cuía chuí häü<br />
Nam 76.97 68.89 61.54 63.30 43.82 73.10<br />
Næî 23.03 31.11 38.46 36.70 56.18 26.90<br />
Täøng säú 100 100 100 100 100 100<br />
Pearson chi2 (4) = 100,34 Pr = 0,000<br />
gamma = 0,26 ASE = 0,028<br />
<br />
Tuäøi cuía chuí häü cuîng coï aính hæåíng têch cæûc âãún mæïc chi tiãu trong mäùi häü gia âçnh.<br />
Tuy nhiãn dæåìng nhæ khäng coï nhæîng khaïc biãût låïn vãö mæïc chi tiãu trong caïc häü gia âçnh våïi<br />
âäü tuäøi cuía ngæåìi chuí häü. Màûc duì váûy nhoïm tuäøi cuía chuí häü 46-55 tuäøi váùn laì nhoïm häü coï mæïc<br />
chi tiãu cao nháút vaì chiãúm tè lãû cao nháút trong nhoïm giáöu nháút (xem baíng 9).<br />
Baíng 9. Mæïc chi tiãu theo tuäøi cuía chuí häü (%)<br />
<br />
Nhoïm chi tiãu theo tuäøi 1 2 3 4 5 Täøng säú<br />
cuía chuí häü<br />
Dæåïi 36 tuäøi 36.55 22.84 23.69 26.61 25.84 32.04<br />
36-45 tuäøi 24.71 22.22 25.85 17.43 26.97 24.08<br />
46-55 tuäøi 15.32 20.00 17.85 16.51 23.60 16.77<br />
Trãn 55 tuäøi 23.41 34.93 32.62 39.45 23.60 27.10<br />
Täøng säú 100 100 100 100 100 100<br />
Pearson chi2 (12) = 265,83 Pr = 0,000<br />
gamma = 0,17 ASE = 0,023<br />
<br />
Nhçn chung kêch thæåïc häü gia âçnh hay säú ngæåìi trong häü gia âçnh coï aính hæåíng tiãu<br />
cæûc tåïi mæïc chi tiãu trong häü gia âçnh (xem baíng 10). Tuy váûy âaî xaíy ra mäüt hiãûu æïng ngæåüc,<br />
coï nghéa laì khi kêch thæåïc häü gia âçnh låïn âãún mäüt mæïc âäü naìo âoï (trãn 10 ngæåìi) thç mæïc chi<br />
tiãu bçnh quán âáöu ngæåìi trong häü gia âçnh laûi tàng lãn. Quaï trçnh naìy coï thãø âæåüc giaíi thêch<br />
bàòng sæû gia tàng læûc læåüng lao âäüng trong gia âçnh. Hiãûn tæåüng naìy cuîng tæång tæû nhæ aính<br />
hæåíng cuía tuäøi chuí häü hoàûc aính hæåíng cuía nghãö nghiãûp, khi chuí häü coìn khäng laìm viãûc<br />
nhæng mæïc chi tiãu trong häü gia âçnh váùn cao nhæ âaî trçnh baìy åí nhæîng pháön trãn.<br />
Baíng 10. Mæïc chi tiãu theo kêch thæåïc häü gia âçnh (%)<br />
<br />
Nhoïm chi tiãu theo kêch 1 2 3 4 5 Täøng säú<br />
thæåïc gia âçnh<br />
Dæåïi 5 ngæåìi 40.55 50.76 60.92 66.97 69.66 45.46<br />
5-7 ngæåìi 46.67 39.56 29.54 25.69 23.60 42.94<br />
8-10 ngæåìi 11.33 8.09 7.69 5.50 5.62 10.08<br />
Trãn 10 ngæåìi 1.46 1.60 1.85 1.83 1.12 1.52<br />
Täøng säú 100 100 100 100 100 100<br />
60 Nh÷ng yÕu tè ¶nh h−ëng ®Õn møc chi tiªu ...<br />
<br />
Pearson chi2 (12) = 121,11 Pr = 0,000<br />
gamma = -0,24 ASE = 0,024<br />
<br />
Liãn quan âãún chè baïo thaình thë - näng thän, mæïc chi tiãu trong caïc häü gia âçnh åí<br />
thaình thë cao gáúp âäi mæïc chi tiãu trong caïc häü gia âçnh åí näng thän. Tè lãû giæîa caïc häü trong<br />
nhoïm ngheìo nháút åí thaình thë so våïi caïc häü ngheìo nháút åí näng thän laì 1/3, trong khi âoï tè lãû<br />
naìy cuía nhoïm häü giáöu nháút åí thaình thë cao gáúp 12 láön so våïi nhæîng häü gia âçnh trong nhoïm<br />
giáöu nháút åí näng thän (xem baíng 11).<br />
Baíng 11. Mæïc chi tiãu theo thaình thë - näng thän (%)<br />
<br />
<br />
Nhoïm chi tiãu theo 1 2 3 4 5 Täøng säú<br />
<br />
thaình thë/näng thän<br />
<br />
Näng thän 91.31 67.64 45.54 30.28 22.47 80.00<br />
<br />
Thaình thë 8.69 32.36 54.46 69.72 77.53 20.00<br />
<br />
Täøng säú 100 100 100 100 100 100<br />
Pearson chi2 (4) = 952,97 Pr = 0,000<br />
gamma = 0,73 ASE = 0,015<br />
<br />
Xem xeït khêa caûnh nhæîng khaïc biãût cuía 7 vuìng laînh thäø Viãût Nam âãún mæïc chi tiãu<br />
bçnh quán trong mäùi häü gia âçnh, ta coï thãø ruït ra nhæîng nháûn xeït nhæ sau: Mæïc chi tiãu cao<br />
nháút thuäüc vãö thaình phäú Häö Chê Minh vaì caïc vuìng phuû cáûn (vuìng 6). Mæïc chi tiãu cao thæï hai<br />
laì thuäüc vãö vuìng âäöng bàòng säng Cæíu Long (vuìng 7). Mæïc chi tiãu åí âäöng bàòng säng Häöng<br />
âæåüc xãúp thæï 3 (vuìng 2) cao hån vuìng biãøn Trung bäü (vuìng 4) coï mæïc chi tiãu cao thæï 4. Mæïc<br />
chi tiãu tháúp hån næîa xãúp thæï 5 laì cuía vuìng Bàõc Trung bäü (vuìng 3). Mæïc chi tiãu tháúp nháút<br />
cuía Viãût Nam nàòm åí vuìng nuïi phêa Bàõc Viãût Nam (vuìng 1), åí vuìng naìy tháûm chê laì vuìng duy<br />
nháút khäng tçm âæåüc âaûi diãûn (0%) trong nhoïm häü gia âçnh coï mæïc chi tiãu cao nháút (nhoïm 5).<br />
Vuìng Cao nguyãn Trung Bäü (vuìng 5) laì vuìng ngheìo thæï hai åí Viãût Nam. Sæû chãnh lãûch vãö<br />
mæïc chi tiãu trung bçnh trong mäùi häü gia âçnh giæîa vuìng ngheìo nháút vaì vuìng giáöu nháút laì<br />
trãn gáúp hai láön (xem baíng 12).<br />
Baíng 12. Mæïc chi tiãu theo vuìng laînh thäø (%)<br />
<br />
<br />
Nhoïm chi tiãu theo vuìng 1 2 3 4 5 Täøng säú<br />
<br />
laînh thäø<br />
<br />
Vuìng 1 20.72 11.02 5.54 4.59 0.00 16.67<br />
<br />
Vuìng 2 26.11 20.36 18.46 21.10 19.10 24.00<br />
<br />
Vuìng 3 17.48 7.20 1.54 1.83 1.12 13.33<br />
<br />
Vuìng 4 9.93 15.11 12.92 10.09 8.99 11.33<br />
<br />
Vuìng 5 2.76 2.76 2.77 0.00 1.12 2.67<br />
<br />
Vuìng 6 6.31 15.47 29.23 35.78 41.57 11.33<br />
<br />
Vuìng 7 16.69 28.09 29.54 26.61 28.09 20.67<br />
<br />
Täøng säú 100 100 100 100 100 100<br />
Vò TriÒu Minh 61<br />
<br />
Pearson chi2 (24) = 649,36 Pr = 0,000<br />
gamma = 0,33 ASE = 0,017<br />
<br />
MÄ HÇNH HÄÖI QUY CHO MÆÏC CHI TIÃU ÅÍ VIÃÛT NAM<br />
Tæì caïc yãúu täú aính hæåíng låïn nháút âãún mæïc chi tiãu nhæ âaî âæåüc phán têch åí trãn,<br />
chuïng ta coï thãø xáy dæûng âæåüc mäüt mä hçnh häöi quy tuyãún tênh cho mæïc chi tiãu åí Viãût Nam<br />
nhæ sau:<br />
<br />
Quaï trçnh xaïc âënh mäüt mä hçnh cho mæïc chi tiãu åí Viãût Nam trong baìi nghiãn cæïu<br />
naìy dæûa vaìo caïc biãún säú vaì caïc chè baïo coï aính hæåíng låïn nháút tåïi mæïc chi tiãu. Phæång trçnh<br />
mä hçnh häöi quy theo chi tiãu seî coï daûng sau:<br />
<br />
Lägarêt cå säú e cuía mæïc chi tiãu = Hàòng säú + Säú nàm âi hoüc + Tuäøi chuí häü + Kêch<br />
thæåïc häü gia âçnh + Tçnh traûng biãút chæî + Thaình pháön kinh tãú + Mæïc thaình thaûo trong cäng<br />
viãûc + Lénh væûc cäng taïc + Giåïi tênh + Thaình thë/näng thän + Vuìng laînh thäø.<br />
<br />
Viãûc caïc biãún säú âäüc trong mä hçnh naìy phaíi âæåüc trçnh baìy dæåïi daûng lägarêt cå säú e<br />
cuía mæïc chi tiãu - Ln(mæïc chi tiãu) - båíi vç phán bäú cuía biãún chi tiãu ráút lãûch traïi (Âäü lãûch traïi<br />
cuía chi tiãu khi chæa lägarêt laì 2,53. Sau khi lägarêt cå säú e biãún chi tiãu, âäü lãûch cuía haìm naìy<br />
coìn laì -0,006). Mäüt haìm chi tiãu âæåüc lägarêt nhæ váûy seî coï daûng gáön hån våïi âæåìng cong<br />
chuáøn vaì do âoï viãûc xáy dæûng mäüt mä hçnh chi tiãu theo caïc biãún âäüc láûp khaïc seî âæåüc chênh<br />
xaïc hån nhiãöu.<br />
<br />
Mä hçnh häöi quy sau khi tênh toaïn naìy giaíi thêch âæåüc 40% sæû thay âäøi trong biãún chi<br />
tiãu trong mäùi häü gia âçnh (R2 = 0,3947) vaì táút caí caïc biãún âäüc láûp trong phæång trçnh häöi quy<br />
âãöu coï yï nghéa thäúng kã ráút cao - nhoí hån 0,005 (mæïc yï nghéa thäúng kã cho pheïp âäúi våïi caïc<br />
biãún âäüc láûp trong phæång trçnh häöi quy laì nhoí hån 0,02). Vç váûy coï thãø kãút luáûn âæåüc ràòng<br />
caïc biãún âäüc láûp trong phæång trçnh häöi quy naìy ráút coï aính hæåíng âãún mæïc chi tiãu trong mäùi<br />
häü gia âçnh. Kãút quaí tênh toaïn haìm häöi quy cuía mæïc chi tiãu bçnh quán trong mäùi häü gia âçnh<br />
coï daûng nhæ sau:<br />
<br />
Ln(chi tiãu) = 7.092 + 0.023 (Säú nàm âi hoüc cuía chuí häü) + 0.008 (Tuäøi cuía chuí häü) -<br />
0.055 (Säú ngæåìi trong häü gia âçnh) + 0.02 (Tçnh traûng biãút âoüc biãút viãút tråí lãn) - 0.176 (Chuí<br />
häü âang laìm viãûc trong khu væûc kinh tãú tæ nhán) + 0.150 (Mæïc âäü laình nghãö trong cäng viãûc<br />
cuía chuí häü) - 0.143 (Lénh væc saín xuáút laì näng nghiãûp) - 0.042 (Nam giåïi laì chuí häü) - 0.347<br />
(Häü gia âçnh åí vuìng näng thän) + 0.028 (Häü gia âçnh âang åí vuìng 6 - Vuìng TP. Häö Chê Minh<br />
vaì Âäng Nam Bäü).<br />
<br />
Tæì kãút quaí cuía mä hçnh trãn ta coï thãø æåïc læåüng mæïc chi tiãu cuía mäüt häü gia âçnh naìo<br />
âoï nãúu chuïng ta biãút âæåüc âáöy âuí caïc thäng säú cuía biãún âäüc láûp. Vê duû mäüt gia âçnh åí âäöng<br />
bàòng säng Häöng thuäüc khu væûc thaình phäú, coï 5 ngæåìi, chuí häü laì nam giåïi, 45 tuäøi, hoüc hãút cáúp<br />
3, âang laìm cäng nhán cå khê báûc 3/7 thuäüc khu væûc Nhaì næåïc seî coï mæïc chi tiãu nhæ sau:<br />
<br />
Ln(chi tiãu) = 7,092 + 0,023*12 + 0,008*45 - 0,055*5 + 0,022*1 - 0,176*0 + 0,150*0 -<br />
0,143*0 - 0,042*1 - 0,347*0 - 0,403*1 = 7,030.<br />
62 Nh÷ng yÕu tè ¶nh h−ëng ®Õn møc chi tiªu ...<br />
<br />
Do âoï: Chi tiãu = e7,030= 1135,062 (coï nghéa laì häü gia âçnh naìy coï mæïc chi tiãu bçnh<br />
quán âáöu ngæåìi mäüt nàm laì 1.135.062 Âäöng).<br />
<br />
Baíng 13. Mä hçnh häöi quy cuía mæïc chi tiãu trong häü gia âçnh.<br />
<br />
Säú quan saït = 4800 häü gia âçnh<br />
F(18, 3851) = 141,18<br />
Xaïc xuáút låïn hån F (Prob>F) = 0,0000<br />
Hãû säú R bçnh phæång (Adj R-square) = 0,3947<br />
<br />
Biãún phuû thuäüc: Logexpp (Lägarêt cuía chi tiãu bçnh quán haìng nàm)<br />
<br />
Phaûm vi nghiãn cæïu: Táút caí caïc häü gia âçnh - 4800 häü<br />
<br />
Biãún säú Coef P>t Biãún säú Coef P>t<br />
<br />
Biãún säú aío Biãún säú liãn tuûc<br />
<br />
Muì chæî so saïnh Säú nàm âi hoüc 0.023 0.000<br />
<br />
Biãút âoüc biãút viãút 0.020 0.000 Tuäøi cuía chuí häü 0.008 0.000<br />
<br />
Phi tæ nhán so saïnh Säú ngæåìi trong häü -0.055 0.000<br />
<br />
Khu væûc tæ nhán -0.176 0.000 Hãû säú 7.092 0.000<br />
Khäng laình nghã so saïnh<br />
Laình nghãö 0.150 0.019<br />
Saín xuáút vaì dëch vuû so saïnh<br />
Näng nghiãûp -0.143 0.000<br />
Phi saín xuáút 0.041 0.020<br />
Næî laì chuí häü so saïnh<br />
Nam laì chuí häü -0.042 0.020<br />
Thaình thë so saïnh<br />
Näng thän -0.347 0.000<br />
Vuìng 7 so saïnh<br />
Vuìng 1 -0.425 0.000<br />
Vuìng 2 -0.403 0.000<br />
Vuìng 3 -0.505 0.000<br />
Vuìng 4 -0.240 0.000<br />
Vuìng 5 -0.119 0.006<br />
Vuìng 6 0.028 0.000<br />
<br />
Theo mä hçnh naìy (xem kãút quaí åí baíng 13), chuïng ta coï thãø tháúy mäüt vaìi âiãøm sau: Mäùi<br />
nàm âi hoüc cuía chuí häü seî laìm cho mæïc chi tiãu bçnh quán trong häü gia âçnh tàng thãm 2,8%. Vaì<br />
trong cuìng mäüt hoaìn caính nhæ nhau, mäùi häü gia âçnh åí näng thän coï mæïc chi tiãu tháúp hån mäùi<br />
gia âçnh åí thaình phäú trãn 40%. Tæång tæû nhæ váûy nãúu chuí häü laì ngæåìi biãút chæî thç mæïc chi tiãu<br />
bçnh quán trong häü gia âçnh âoï cao hån 25% so våïi mæïc chi tiãu bçnh quán cuía nhæîng häü gia âçnh<br />
khaïc maì chuí häü âoï khäng biãút chæî. Nhæîng häü gia âçnh coï chuí häü âang laìm viãûc åí khu væûc kinh tãú<br />
tæ nhán coï mæïc chi tiãu tháúp hån 20% so våïi nhæîng häü gia âçnh coï chuí häü âang laìm trong nhæîng<br />
thaình pháön kinh tãú cuía Nhaì næåïc. Cuîng trong cuìng mäüt âiãöu kiãûn thç nhæîng häü gia âçnh coï phuû næî<br />
laì chuí häü coï mæïc chi tiãu cao hån 6% so våïi nhæîng häü gia âçnh do nam giåïi laìm chuí häü. Mäüt khoaíng<br />
caïch chãnh lãûch vãö chi tiãu låïn khaïc cuîng âæåüc tçm tháúy khi xem xeït âãún caïc yãúu täú vãö vuìng laînh<br />
Vò TriÒu Minh 63<br />
<br />
thäø vaì giæîa Miãön Nam vaì Miãön Bàõc Viãût Nam. Chuïng ta coï thãø tháúy háöu hãút caïc vuìng åí phêa Bàõc<br />
(vuìng 1, vuìng 2, vuìng 3) âãöu coï mæïc chi tiãu tháúp hån 40% so våïi mæïc chi tiãu cuía caïc tènh thuäüc<br />
âäöng bàòng säng Cæíu Long (vuìng 7).<br />
<br />
KÃÚT LUÁÛN<br />
<br />
Laì mäüt trong nhæîng cäng cuû âãø xaïc âënh mæïc säúng, viãûc nghiãn cæïu mæïc chi tiãu âoìi hoíi<br />
phaíi coï sæû thu tháûp âáöy âuí caïc säú liãûu vãö sæû tiãu thuû caïc màût haìng thæûc pháøm, cäng nghãû pháøm vaì<br />
caïc khoaín âáöu tæ mua báút âäüng saín cuîng nhæ caïc váût duûng âàõt tiãön khaïc trong mäùi häü gia âçnh.<br />
Màût khaïc caïc yãúu täú aính hæåíng âãún mæïc chi tiãu trong häü gia âçnh khäng chè phu thuäüc vaìo caïc âàûc<br />
âiãøm cuía ngæåìi chuí häü maì coìn phuû thuäüc vaìo nhiãöu yãúu täú kinh tãú xaî häüi khaïc næîa cuía häü gia âçnh<br />
âoï. Tuy nhiãn nhæîng phaït hiãûn trong baìi viãút naìy cuîng âaî goïp pháön nãu lãn âæåüc nhæîng yãúu täú<br />
chênh aính hæåíng âãún mæïc chi tiãu trong mäüt häü gia âçnh åí Viãût Nam.<br />
<br />
Nhçn chung tæì caïc kãút quaí âaî âæåüc phán têch åí trãn, chuïng ta coï thãø ruït ra âæåüc<br />
mäüt säú kãút luáûn chênh nhæ sau:<br />
<br />
- Phán táöng xaî häüi vãö kinh tãú åí Viãût Nam coìn chæa låïn båíi vç âaûi bäü pháûn nhán dán váùn coìn<br />
coï mæïc säúng ráút tháúp, dæåïi mæïc ngheìo khäø theo tiãu chuáøn quäúc tãú. Coï âãún 66% säú häü gia âçnh åí<br />
Viãût Nam coï mæïc chi tiãu bçnh quán âáöu ngæåìi haìng thaïng dæåïi 10 Âä la Myî hay dæåïi 100.000<br />
Âäöng Viãût Nam. Chè coï khoaíng 4% dán säú Viãût Nam coï mæïc thu nháûp bçnh quán âáöu ngæåìi haìng<br />
thaïng trãn 30 Âä la Myî hay trãn 300.000 Âäöng Viãût Nam.<br />
<br />
- Trçnh âäü hoüc váún khäng aính hæåíng nhiãöu âãún mæïc chi tiãu trong caïc häü gia âçnh.<br />
<br />
- Yãúu täú coï leî laì aính hæåíng låïn nháút âãún mæïc chi tiãu trong mäùi häü gia âçnh åí Viãût<br />
Nam laì yãúu täú nghãö nghiãûp, nháút laì nhæîng ngæåìi âang laìm viãûc trong khu væûc kinh tãú Nhaì næåïc.<br />
Âiãöu naìy cho tháúy khu væûc kinh tãú Nhaì næåïc váùn âoïng mäüt vai troì maûnh nháút trong nãön kinh tãú<br />
hiãûn nay.<br />
<br />
- Sæû chãnh lãûch khäng låïn làõm giæîa chi tiãu åí vuìng näng thän so våïi âä thë (40%)<br />
cho tháúy mæïc âäü âä thë hoïa åí Viãût Nam coìn chæa cao. Mæïc säúng åí âä thë nhæ váûy laì quaï tháúp mäüt<br />
khi ta biãút ràòng xaî häüi Viãût Nam váùn coìn laì mäüt næåïc näng nghiãûp våïi 80% dán säú laì näng thän vaì<br />
tuyãût âaûi âa säú näng dán âãöu coï mæïc säúng åí dæåïi mæïc ngheìo âoïi, trong nhæîng âiãöu kiãûn vãö cå såí haû<br />
táöng ráút ngheìo naìn vaì laûc háûu.<br />
<br />
- Sæû chãnh lãûch vãö chi tiãu theo caïc yãúu täú vãö vuìng laînh thäø laì ráút quan troüng.<br />
Trong tæång lai mæïc chãnh lãûch vãö chi tiãu theo vuìng laînh thäø seî coï aính hæåíng khäng låüi cho sæû<br />
phaït triãøn cuía xaî häüi Viãût Nam.<br />
<br />
Trong quaï trçnh chuyãøn hoïa cuía cå chãú thë træåìng, sæû phán táöng thu nháûp cuía xaî<br />
häüi cuía Viãût Nam âang diãùn ra nhanh choïng hån vaì âoìi hoíi phaíi coï nhæîng nghiãn cæïu måïi vaì toaìn<br />
diãûn hån nhàòm xaïc âënh caïc yãúu täú aính hæåíng âãún mæïc chi tiãu khaïc nhau. Ngoaìi nhæîng nghiãn<br />
cæïu vãö váún âãö thu nháûp vaì mæïc säúng coìn cáön coï nhiãöu nghiãn cæïu khaïc vãö giaïo duûc, sæïc khoíe vaì hãû<br />
thäúng dëch vuû cäng cäüng, v, v... Nhæîng nghiãn cæïu naìy hoaìn toaìn coï thãø sæí duûng säú liãûu âaî thu tháûp<br />
tæì cuäüc âiãöu tra Mæïc säúng Viãût Nam 1993 naìy.<br />