nỗi buồn chiến tranh: phần 1 - nxb trẻ

Nỗi Buồn Chiến Tranh<br /> Hay: Thân Phận của tình Yêu<br /> Tác giả: Bảo Ninh<br /> Nguồn: Internet<br /> Soát lỗi và làm lại ebook: bun_oc & tamchec<br /> Ngày hoàn thành: 18/10/2015<br /> Ebook miễn phí tại : www.Sachvui.Com<br /> <br /> Mục lục<br /> Nghề văn chương tiếng vậy chứ rất vui<br /> Chương 1<br /> Chương 2<br /> Chương 3<br /> Chương 4<br /> Chương 5<br /> Chương 6<br /> Chương 7<br /> Chương 8<br /> <br /> Nghề văn chương tiếng vậy chứ rất vui<br /> Trước chiến tranh gia đình tôi sống ở một biệt thự Tây đầu phố Hàng Đẫy. Biệt thự,<br /> song chen chúc tới gần hai chục hộ. Ba tôi dạy đại học, mẹ tôi dạy phổ thông, với ba anh<br /> em chúng tôi, năm người mà “tiêu chuẩn” chỉ căn phòng ba chục thước vuông. Tầng trệt,<br /> không nằm sàn được, phải kê giường chiếm mất phần diện tích đáng kể. Giữa phòng kê<br /> bàn ăn kiêm bàn tiếp khách đồng thời cũng là bàn học của anh em tôi. Một bàn nữa ở góc<br /> trong là bàn làm việc ban ngày của mẹ tôi, bàn viết của ba tôi về đêm. Đấy là những cái<br /> bàn cái ghế thời bao cấp nhất loạt như nhau, xấu xí, bất tiện, cứng quèo mà ọp ẹp. Nhưng<br /> bên cạnh bàn làm việc của ba tôi nổi bật cái tủ sách. Mọi thứ đồ đạc trong phòng chỉ tủ<br /> sách ấy đáng gọi là “đồ nội thất”. Đã khá xưa rồi nhưng mà kiểu tủ Tây. Phần trên, sau<br /> cánh cửa kính, phần lớn là sách tiếng nước ngoài của ba mẹ tôi. Văn học hiện đại bằng<br /> tiếng Việt chỉ một ngăn, nửa là văn học dịch, nửa là tác phẩm của các nhà văn Việt Nam<br /> nổi tiếng: Nguyên Hồng, Nguyễn Tuân, Nguyễn Công Hoan, Nam Cao… nhưng không<br /> “tiền chiến”. Thơ Chế Lan Viên, Xuân Diệu, Huy Cận nhưng không “Thơ Mới”. Phần<br /> dưới của tủ là cửa gỗ, luôn khoá chặt. Chẳng gì được ba mẹ tôi quý báu cho bằng những<br /> cuốn sách ẩn trong đó, nhưng có lẽ cũng không gì khiến song thân tôi phải e ngại chúng<br /> tôi chạm mắt chạm tay vào đến vậy.<br /> Cho đến mãi năm 1966, khi Mỹ bắt đầu ném bom Hà Nội, tủ sách gia đình phải dỡ ra<br /> cho vào rương để chuyển lên nơi sơ tán, tôi mới được nhìn những cuốn sách đó. Cũng vẫn<br /> là Nguyên Hồng, Nguyễn Lan Viên… nhưng là Bỉ vỏ, Vang Bóng Một Thời, Điêu Tàn…<br /> Rồi nữa: Vũ Trọng Phụng, Vũ Bằng, Thạch Lam, Vũ Hoàng Chương, Hàn Mạc Tử… và<br /> các ông Nhân văn. Lúc bấy, chẳng đặc biệt ham hố gì văn chương, song do sự cẩn trọng<br /> của ba mẹ mà tôi sinh tò mò, moi sách trong rương ra đọc. Có thích những gì đọc được<br /> hồi ấy hay không, tôi chẳng nhớ nữa, nhưng tai vạ xảy ra do thế thì nhớ đời. Dại dột, tôi<br /> đã nhét một cuốn vào cặp mang tới lớp tuồn cho bạn. Bị thầy giáo bắt quả tang. Là cuốn<br /> Người Người Lớp Lớp của nhà văn Trần Dần!<br /> Hoảng sợ, nhưng thành thật là tôi chẳng hiểu sao mà dữ dội đến thế. Ban giám hiệu,<br /> thầy chủ nhiệm, thầy dạy văn, Đoàn Thanh niên, tất thảy trời long đất lở. Tác phẩm in<br /> năm 1955 tại Hà Nội. Hay dở chẳng dám bàn, nhưng nội dung là về bộ đội ta và toàn<br /> những câu chuyện anh hùng chiến đấu. Rõ ràng là vậy. Tất nhiên tôi chẳng dám nêu các<br /> “nhận định cá nhân” ấy ra với thầy, chỉ dám trình bày với ba tôi. Hồi đó tôi đã vô cùng<br /> may mắn. Thầy hiệu trưởng, thầy dạy văn vốn là học trò của ba tôi. Nhờ vậy, sự thể được<br /> cho chìm xuống. <br /> Giải quyết xong xuôi vụ việc rồi, ba tôi mới nói chuyện “người lớn với nhau” với tôi.<br /> Có thể nói đấy là lần đầu tiên hai cha con nói với nhau về sự đời, về chính trị, về văn<br /> học… Ba tôi đã không nửa vời với tôi về những chuyện rất khó nói ấy, dù tôi mới chỉ là<br /> một đứa nhãi ranh học trò. Nhưng tôi thấy là ba tôi nói về những điều ấy với nỗi buồn bã<br /> và nặng lo âu. Nỗi lo ấy về sau còn nhiều lần trở lại trong tâm tình của ba tôi với tôi, nhất<br /> là tôi có truyện ngắn đầu tay in ở Văn Nghệ Quân Đội.<br /> <br /> Tuy nhiên, lo âu nặng trĩu, mà ba tôi không cản chí tôi hướng vào văn nghiệp, trái lại.<br /> Thật ra, cầm bút viết văn, ấy là đời tôi đã tiếp bước cuộc đời của ba tôi. Lặng lẽ, gần như<br /> không lời chỉ giáo bày dạy nào hết, ba tôi đã truyền cho tôi tình yêu và năng lực cảm thụ<br /> văn học, đặc biệt tình yêu, lòng tự hào đối với tiếng Việt, tiếng Việt của đời sống và tiếng<br /> Việt trong văn học. Tôi có thể viết văn được tất cả là nhờ ở ba tôi, và nhờ ở sự khuyên nhủ<br /> giúp đỡ ân cần của những người bạn của ba tôi: nhà văn Nguyễn Tuân, nhà văn Bùi Hiển,<br /> nhà văn Nguyên Ngọc, giáo sư Nguyễn Đức Nam, giáo sư Hoàng Ngọc Hiến…<br /> Truyện ngắn đầu tay tôi viết xong rất nhanh, nhưng gửi báo Văn Nghệ, không dùng<br /> được. Viết để đó. Hơn một năm sau, không nói với tôi, mẹ tôi lục trong ngăn bàn lấy bản<br /> viết tay đó trao cho giáo sư Hoàng Ngọc Hiến khi ông tới chơi. Tối hôm sau, trời mưa, tôi<br /> đang ở nhà một mình, giáo sư gõ cửa, bước vào, có áo tơi nhưng tóc và vai ông vẫn bị<br /> ướt. Ông nói ông đến vì cái truyện vừa đọc khi chiều. “Không đạt”, ông nói ngay. “Theo<br /> thang điểm 5 chỉ đáng 3-”. Ông mở cặp, lấy ra xấp những trang đánh máy. “Tôi nhờ văn<br /> thư trường Nguyễn Du đánh máy bản thảo cho anh lần này. Lần sau tự mà gõ lấy. Chữ<br /> anh quá tệ. Từ nay, khi viết văn, anh nên dùng máy chữ”.<br /> Từ nay? Nghĩa là… giáo sư thấy mình có thể tiếp tục? Tôi tự hỏi, mơ hồ một niềm vui<br /> sướng. Tôi những mong được nghe giáo sư nói kỹ hơn, song ông chẳng chuyện nhiều, cạn<br /> chén trà ông về. Bắt tay tôi ông bảo: “Tóm lại: cái truyện này thì không ra gì, nhưng anh<br /> là người hình như có thể viết được văn. Cho nên đừng có sợ, cứ liều viết đi, biết đâu đấy.<br /> Sẽ rất cực, lại chẳng chắc đã thành, tuy vậy vẫn rất đáng để liều. Bởi vì cái đời văn<br /> chương ấy mà, tiếng vậy chứ rất vui, rất kỳ thú”.<br /> Tôi nhớ mãi những lời thoảng qua, như là nói cho vui ấy của giáo sư Hoàng Ngọc<br /> Hiến. Bằng những khuyên nhủ như vậy và bằng những quan tâm nho nhỏ mà chân tình,<br /> ông đã giúp tôi có được một nỗ lực văn chương suốt cuộc đời. Cái nhìn khoáng đạt và<br /> tươi tỉnh của ông về nghề cũng bước đầu cho tôi một tình cảm tốt lành, một thái độ bình<br /> thản đối với công việc sáng tác.<br /> Sự thực thì viết văn là một nghề nghiệp (nhất là viết văn xuôi), và cũng như mọi nghề<br /> nghiệp khác trong cuộc sinh nhai của con người, nghề viết văn có những buồn khổ, phiền<br /> lụy, thất bại, những sự kỳ quặc và vô nghĩa lý nhưng cũng vô vàn những niềm vui, những<br /> sự thú vị, những thành công và những hữu ích kiểu của nó.<br /> Nghề văn là nghề chuyên nghiệp về sự ngẫm nghĩ. Nhà văn tự xem mình là kẻ có khả<br /> năng, có trách nhiệm và có ham thú đúc kết nhân tình thế thái đặng tìm ra cho bản thân<br /> mình và bạn đọc của mình những giá trị, những ý nghĩa vừa cố định vừa đổi thay không<br /> ngừng của đời sống con người, một đời sống tuy ngắn ngủi và khá là ảm đạm, nhiều buồn<br /> đau và bất hạnh, song lại cũng hàm chứa vô cùng tận những lẽ đời đáng sống, những giá<br /> trị cao quý, những vẻ đẹp tuyệt vời, hạnh phúc và niềm vui.<br /> BẢO NINH<br /> 01.2011<br /> <br />