Nồng độ Interleukin-12 trong huyết thanh và mối liên quan với đặc điểm lâm sàng ở bệnh nhân vảy nến

Nghiên cứu Y học Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 22 * Số 1 * 2018<br /> <br /> <br /> NỒNG ĐỘ INTERLEUKIN-12 TRONG HUYẾT THANH<br /> VÀ MỐI LIÊN QUAN VỚI ĐẶC ĐIỂM LÂM SÀNG<br /> Ở BỆNH NHÂN VẢY NẾN<br /> Lê Ngọc Phụng*, Lê Thái Vân Thanh**, Văn Thế Trung**<br /> <br /> TÓM TẮT<br /> Mở đầu: IL-12 đóng vai trò là cytokine tiền viêm trong bệnh vảy nến. Đã có một số nghiên cứu xác định<br /> nồng độ IL-12 trong huyết thanh ở bệnh nhân vảy nến tuy nhiên đến nay vẫn còn nhiều tranh cãi trong kết quả<br /> của các tác giả.<br /> Mục tiêu: Xác định nồng độ IL-12 trong huyết thanh và mối liên quan giữa nồng độ IL-12 huyết thanh với<br /> đặc điểm lâm sàng của bệnh nhân vảy nến.<br /> Đối tượng – Phương pháp nghiên cứu: Một nghiên cứu cắt ngang được thực hiện để đánh giá nồng độ IL-<br /> 12 trong huyết thanh ở bệnh nhân vảy nến tại bệnh viện Da liễu thành phố Hồ Chí Minh, so sánh với nhóm<br /> chứng khoẻ mạnh tương đồng về tuổi và giới. Nồng độ IL-12 trong huyết thanh được đo bằng xét nghiệm hấp thụ<br /> miễn dịch liên kết với enzyme (ELISA). Xác định mối liên quan giữa nồng độ IL-12 huyết thanh với đặc điểm lâm<br /> sàng bao gồm thể lâm sàng và mức độ nặng bệnh vảy nến dựa theo chỉ số PASI.<br /> Kết quả: Trong 6 tháng, 70 bệnh nhân được đưa vào nghiên cứu, trong đó 59 bệnh nhân vảy nến thông<br /> thường, 6 bệnh nhân vảy nến đỏ da toàn thân, 5 bệnh nhân viêm khớp vảy nến. Nhóm chứng là 35 người bình<br /> thường. Nồng độ IL-12 trong huyết thanh ở nhóm bệnh vảy nến (10,07 pg/ml) cao hơn so với nhóm người bình<br /> thường (7,94 pg/ml) với p=0,02. Trong nhóm bệnh nhân vảy nến, nồng độ IL-12 huyết thanh của nhóm bệnh<br /> nhân viêm khớp vảy nến (30,46 pg/ml) cao hơn so với nhóm bệnh nhân vảy nến thông thường (9,15 pg/ml) với<br /> p5 8,61 5,38 35,38<br /> (1) phép kiểm Mann-Whitney<br /> Nhóm bị bệnh vảy nến trên 10 năm có nồng<br /> độ IL-12 huyết thanh cao hơn so với nhóm bị<br /> bệnh vảy nến dưới 10 năm, tuy nhiên sự khác<br /> biệt này không có ý nghĩa thống kê (p=0,763).<br /> Tương tự, sự khác biệt về nồng độ IL-12 huyết<br /> thanh giữa nhóm bị bệnh vảy nến trên 5 năm và<br /> Biểu đồ 1: Mối tương quan giữa nồng độ IL-12 huyết<br /> dưới 5 năm không có ý nghĩa thống kê (p=0,076).<br /> thanh với chỉ số PASI<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 49<br /> Nghiên cứu Y học Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 22 * Số 1 * 2018<br /> <br /> <br /> Nồng độ IL-12 huyết thanh ở nhóm bệnh năm và dài hơn 5 năm nhưng không tìm thấy sự<br /> mức độ nặng khác biệt có ý nghĩa thống kê so khác biệt có ý nghĩa thống kê (p=0,076).<br /> với nhóm bệnh mức độ nhẹ và trung bình (với p Theo y văn, bệnh vảy nến diễn tiến càng lâu,<br /> lần lượt là 0,02 và 0,013). Không có sự khác biệt các rối loạn miễn dịch càng trầm trọng và gây ra<br /> có ý nghĩa thống kê giữa nhóm bệnh mức độ càng nhiều hậu quả nặng nề, cho chúng tôi gợi ý<br /> nhẹ và nhóm bệnh mức độ trung bình (p=0,301). có khả năng IL-12 huyết thanh sẽ tăng cao ở<br /> Nồng độ IL-12 huyết thanh có mối tương những đối tượng bệnh nhân có thời gian mắc<br /> quan tuyến tính thuận mức độ vừa với chỉ số bệnh càng lâu. Tuy nhiên trong nghiên cứu của<br /> PASI (rho=0,385), sự tương quan có ý nghĩa chúng tôi lại không tìm thấy sự khác biệt có ý<br /> thống kê (p=0,003). nghĩa, có thể vì chúng tôi chưa có khả năng đánh<br /> giá toàn diện IL-12 trong mô tổn thương bằng<br /> BÀN LUẬN<br /> các phương pháp xét nghiệm khác và cỡ mẫu<br /> Nồng độ IL-12 huyết thanh ở nhóm bệnh của chúng tôi chưa đủ lớn để tìm ra sự khác biệt.<br /> nhân có tuổi khởi phát bệnh trước 40 tuổi cao Nghiên cứu của chúng tôi ghi nhận kết quả<br /> hơn so với nhóm bệnh nhân khởi phát bệnh sau nồng độ IL-12 huyết thanh trung bình của nhóm<br /> 40 tuổi, sự khác biệt này không có ý nghĩa thống bệnh nhân vảy nến là 10,07 (5,38-35,38) pg/ml,<br /> kê (p=0,508). Tương tự như vậy, khi so sánh cao hơn so với nhóm người bình thường là 7,94<br /> nồng độ IL-12 huyết thanh giữa nhóm bệnh<br /> (5,36-24,75) pg/ml. Kết quả này tương đương với<br /> nhân khởi phát trước 30 tuổi và khởi phát sau 30 nghiên cứu của Borska L. và các cộng sự(3) với<br /> tuổi, chúng tôi cũng không tìm thấy sự khác biệt nồng độ IL-12 huyết thanh trung bình của nhóm<br /> có ý nghĩa thống kê (p=0,164). Theo Fitzpatrick(4), bệnh nhân là 30,9±5,4 pg/ml, nhóm người bình<br /> bệnh càng khởi phát sớm, diễn biến bệnh càng thường là 24,53±1,1 pg/ml. Khác với nghiên cứu<br /> dai dẳng kéo dài, biểu hiện lâm sàng càng nặng<br /> của tác giả Sharon E. Jacob và các cộng sự(5) với<br /> nề, các phản ứng viêm trong cơ thể càng tăng và nồng độ IL-12 huyết thanh trung bình ở nhóm<br /> mạnh mẽ, theo đó các cytokine cũng tăng cao. bệnh nhân là 8,5±1,2 pg/ml, thấp hơn so với<br /> Một nghiên cứu Phạm Ngọc Trâm(10) về nồng độ nhóm người bình thường là 42,2±5,3 pg/ml. Điều<br /> IL-17 trong huyết thanh của bệnh nhân vảy nến này có thể do việc sử dụng hóa chất, các bộ kit<br /> đã ghi nhận nồng độ cytokine này ở nhóm bệnh đo lường khác nhau, cách chọn mẫu khác nhau<br /> nhân có thời gian khởi phát bệnh sớm trước 40 giữa các nghiên cứu đã gây ra sự chênh lệch này.<br /> tuổi cao hơn có ý nghĩa so với nhóm bệnh nhân<br /> Nồng độ IL-12 huyết thanh trung bình giữa<br /> có thời gian khởi phát bệnh muộn sau 40 tuổi.<br /> nhóm người bình thường thấp hơn có ý nghĩa<br /> Bệnh nhân bị bệnh dài hơn 10 năm có nồng<br /> thống kê (p