PHÂN GIAI ĐOẠN CÁC BƯỚU XƯƠNG

Chia sẻ: A A | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:8

Thêm vào BST

Báo xấu

92
lượt xem 2
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tham khảo tài liệu 'phân giai đoạn các bướu xương', y tế - sức khoẻ, y dược phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: PHÂN GIAI ĐOẠN CÁC BƯỚU XƯƠNG

Hoäi Chaán thöông Chænh hình Tp. Hoà Chí Minh PHAÂN GIAI ÑOAÏN CAÙC BÖÔÙU XÖÔNG: YEÁU TOÁ QUYEÁT ÑÒNH PHÖÔNG PHAÙP ÑIEÀU TRÒ VAØ TIEÂN ÑOAÙN DÖÏ HAÄU Leâ Chí Duõng* vaø coäng söï Töø khoùa: Phaân giai ñoaïn: Staging; Ñoä moâ hoïc: histologic grade; Ñoä laønh aùc: grade; Di caên xa: distant metastasis; Di caên nhaûy coùc: Skip metastasis; Taán coâng: aggresive; Khoang: compartment; Caét böôùu trong toån thöông: Intralesional resection, (curettage); Caét troïn böôùu: marginal resection; Caét roäng böôùu: wide resection; Caét roäng trieät ñeå (taän goác): radical resection; Böôùu giaùp bieân aùc: Borderline malignancy tumor; Böôùu laønh: benign tumor; Böôùu aùc: malignant tumor, sarcoma; Nguoàn goác taïo moâ: histogenesis. TOÙM TAÉT – Giai ñoaïn III: Böôùu aùc ñaõ coù di caên xa Nhö giai ñoaïn I / II hoaëc Vieäc phaân giai ñoaïn caùc böôùu xöông ñieàu trò taïm bôï. ñoùng vai troø quan troïng trong vieäc nghieân Sau caùc soá theâm vaøo chöõ A (3A, IA…) cöùu vaø ñieàu trò. Quan ñieåm cuûa Enneking veà neáu böôùu coøn trong xöông hoaëc B (3B, bôø phaãu thuaät vaø baûng phaân giai ñoaïn cuûa IIB…) neáu böôùu ñaõ xaâm laán phaàn meàm. oâng laø cô sôû cho vieäc choïn löïa phöông phaùp ñieàu trò. Hoùa trò vaø xaï trò khoâng laøm thay ñoåi giai ñoaïn cuûa böôùu nhöng giuùp thay ñoåi SUMMARY bôø phaãu thuaät. Döïa theo baûng phaân loaïi rieâng veà böôùu xöông, chuùng toâi ñeà xuaát Staging of bone tumors: a defenite factor baûng phaân giai ñoaïn Enneking caûi tieán for choosing method of treatment cuøng vôùi chæ ñònh ñieàu trò cuï theå theo ñoù: and predicting prognosis – Giai ñoaïn 1 : Böôùu laønh khoâng hoùa Le Chi Dung aùc Ñeå yeân. Coù theå naïo böôùu. – Giai ñoaïn 2 : Böôùu laønh ñoâi khi The staging of bone tumors play an hoùa aùc Ñeå yeân, theo doõi hoaëc important role in the study and treatment Caét troïn böôùu of these tumors. The surgical margins and staging system proposed by Enneking are – Giai ñoaïn 3 : Böôùu giaùp bieân aùc the fundamental for the treatment options. Caét roäng böôùu The adjuvant therapy does not change the – Giai ñoaïn I : Böôùu aùc thaáp Caét stage of the tumor but can permit a wide roäng böôùu resection for high grade sarcoma. Based – Giai ñoaïn II : Böôùu aùc cao Caét on our own classification of bone tumors, trieät ñeå böôùu hoaëc hoùa trò keøm caét we propose the modified Enneking ‘s staging roäng böôùu. system with the indication for each tumor : * PGS. TS. Chuû tòch Hoäi CTCH TPHCM, Tröôûng Khoa Beänh Hoïc Cô-Xöông-Khôùp 44
Hoäi nghò thöôøng nieân laàn thöù XV 27-28/06/2008 – Stage 1: Benign tumor, without baûn naêm 1988 ñaõ boå sung söûa ñoåi heä malignant change No treatment thoáng phaân giai ñoaïn caùc böôùu aùc xöông needed / or Curettage. vaø böôùu aùc phaàn meàm [1, 6,10, 14]. Naêm 1980 Enneking vaø coäng söï ñaõ ñeà xuaát – Stage 2: Benign tumor, sometimes baûng phaân giai ñoaïn cho caùc böôùu xöông malignant change No treatment vaø phaàn meàm roài boå sung baûng phaân giai but survey / or Marginal Resection. ñoaïn caùc böôùu laønh vaøo naêm 1983. Baûng – Stage 3: Borderlign malignant phaân giai ñoaïn cuûa Enneking ñöôïc Hieäp tumor Wide Resection. Hoäi Böôùu Cô-Xöông-Khôùp Hoa Kyø vaø UÛy – Stage I : Low grade sarcoma ban quoác teá choáng ung thö chaáp nhaän Wide Resection. [1,2,3,4, 6,10,12, 14]. Hieän nay, vieäc phaân giai ñoaïn caùc böôùu noùi chung vaø cuûa heä – Stage II: High grade sarcoma cô-xöông-khôùp noùi rieâng ñöôïc tieáp tuïc Radical Resection or Chemotherapy nghieân cöùu, söûa ñoåi, boå sung nhôø nhöõng associated with Wide Resection. tieán boä kyõ thuaät ñaëc bieät veà sinh hoïc phaân – Stage III: Sarcoma with distant töû, nhôø nhöõng hieåu bieát thaáu ñaùo vaø chính metastasis same treatment with xaùc hôn veà caùc loaïi böôùu, nhôø nhöõng stage I / II or palliative treatment. thaønh coâng veà ñieàu trò... Behind the number, A or B is added to indicate the tumor is intracompartmental MUÏC TIEÂU VAØ LÔÏI ÍCH CUÛA PHAÂN or extracompartmental. GIAI ÑOAÏN CAÙC BÖÔÙU XÖÔNG – Choïn löïa moät chöông trình ñieàu trò ÑAÏI CÖÔNG thích hôïp moät caùch khaùch quan hôn. Vieäc phaân giai ñoaïn raát quan troïng – Tieân ñoaùn keát cuïc cuûa beänh nhaân trong vieäc nghieân cöùu vaø ñieàu trò caùc khoái moät caùch chính xaùc hôn. u ñaëc bieät laø caùc böôùu aùc. Heä thoáng TNM – Tieân ñoaùn nguy cô maø beänh nhaân ñoái ñöôïc “UÛy ban phoái hôïp cuûa Hoa Kyø veà maët khi ñieàu trò ñeå bieát caùch xöû lyù. phaân giai ñoaïn caùc ung thö vaø baùo caùo caùc keát quaû cuoái cuøng” (The American Joint – Cung caáp moät “tieáng noùi chung”, Committe for Cancer Staging and End taêng cöôøng thoâng tin giöõa caùc baùc só. Results Reporting, AJC) ñaët ra töø nhöõng – Xaùc laäp caùc thaûo öôùc nhaèm nghieân naêm cuoái cuûa thaäp nieân 50, nhaèm dieãn taû cöùu vaø ñaùnh giaù hieäu quaû caùc möùc ñoä maø ung thö ñaõ tieán trieån. Heä phöông ñieàu trò môùi. thoáng phaân giai ñoaïn cuûa AJC raát höõu ích trong ñieàu trò beänh ung thö vaø ñöôïc söû duïng trong haàu heát caùc chuyeân ngaønh ung CAÙC ÑIEÀU KIEÄN CAÀN THIEÁT ÑEÅ böôùu... Tuy nhieân vieäc phaân giai ñoaïn caùc PHAÂN GIAI ÑOAÏN CAÙC BÖÔÙU böôùu xöông gaëp nhieàu khoù khaên vì tính XÖÔNG [5,6,7,8,9,10,11,12, 13,14,15, 16] chaát phöùc taïp veà nhieàu phöông dieän cuûa Khaùm khaûo saùt laâm saøng: caùc loaïi böôùu naøy. Maõi ñeán naêm 1977 AJC laàn ñaàu tieân coâng boá heä thoáng phaân Xaùc ñònh vò trí (noâng / saâu, xöông giai ñoaïn caùc böôùu aùc phaàn meàm vaø aán /phaàn meàm) giôùi haïn (roõ / khoâng roõ ...), ñoä 45
Hoäi Chaán thöông Chænh hình Tp. Hoà Chí Minh lay ñoäng, kích thöôùc, beänh söû vaø tieán trieån Cho bieát tính chaát laïnh / aám / noùng cuûa (nhanh / chaäm ...), löôïng giaù toång traïng toån thöông vaø söï hieän dieän cuûa caùc di caên beänh nhaân vaø tình traïng beänh... xa vaø di caên nhaûy coùc. Hình aûnh hoïc y khoa: X quang caét lôùp ñieän toaùn (CT Scan): cho bieát ñaëc tính vaø möùc ñoä X - quang qui öôùc: giuùp coù höôùng daãn phaùt trieån lan roäng cuûa böôùu trong chaån ñoaùn vaø chaån ñoaùn phaân bieät; xöông ... ñaùnh giaù möùc ñoâ laønh / aùc, taán coâng / Hình aûnh coäng höôûng töø (MRI): cho khoâng taán coâng; xaùc ñònh vò trí vaø tính chaát xaâm laán. bieát daëc tính cuûa böôùu vaø möùc ñoä lan roäng trong moâ meàm. Nhaáp nhaùy ñoà (bone scan, scintigram): söû duïng chaát ñoàng vò Ñoäng maïch ñoà: phoùng xaï 99m Tc (Technetium - 99m ): Giaûi phaãu beänh: giuùp chaån ñoaùn loaïi 99m – Polyphosphates ( Tc). böôùu vaø ñoä moâ hoïc cuûa böôùu. Caàn thieát phaûi coù baùc só giaûi phaãu beänh gioûi vaø ñöôïc – Pyrophosphates (99m Tc). ñaøo luyeän toát veà beänh hoïc cô -xöông - – Diphosphonates (ethyl-, methyl-, khôùp ñoàng thôøi coù kieán thöùc vöõng veà laâm aminoeùthyl-). saøng - X quang caùc beänh naøy. CAÙC BAÛNG PHAÂN GIAI ÑOAÏN ÑANG SÖÛ DUÏNG [3, 4, 5, 6, 8, 9, 11, 13, 14. 15] Baûng phaân giai ñoaïn cuûa AJC hay baûng phaân giai ñoaïn theo TNM. Böôùu aùc boä xöông Giai ñoaïn Ñoä moâ hoïc (G) Kích thöôùc (T) Di caên haïch (N) Di caên xa (M) IA G1-2 T1 No MO IB G1-2 T1 No MO IIA G3-4 T1 No MO IIB G3-4 T2 No MO III khoâng xaùc ñònh ñöôïc IVA Gx (baát kyø) Tx (baát kyø) N1 MO IVB Gx (baát kyø) Tx (baát kyø) Tx (baát kyø ) M1 Baûng phaân giai ñoaïn caùc böôùu aùc boä xöông naøy ñöôïc HARMANEK vaø SOBIN ñeà xuaát taïi Hoäi nghò quoác teá choáng ung thö (1987) vaø ñöôïc AJC chaáp nhaän. Ghi chuù: – Ñoä moâ hoïc (G): 1: bieät hoùa roõ 2: bieät hoùa vöøa 3: bieät hoùa keùm 4: khoâng bieät hoùa (+ Sarcoâm Ewing, böôùu limphoâ cuûa xöông) 46
Hoäi nghò thöôøng nieân laàn thöù XV 27-28/06/2008 – Kích thöôùc böôùu (T): 1: giôùi haïn trong voû xöông 2: xaâm laán vöôït quaù voû xöông – Toån thöông haïch vuøng (N): 0: khoâng 1: coù di caên haïch – Di caên xa (M): 0: Khoâng 1: coù di caên xa Baûng phaân giai ñoaïn böôùu xöông cuûa ENNEKING: Giai ñoaïn Ñoä laønh/ aùc Böôùu Di caên (G) (T) (haïch hoaëc xa, M) 1. Khoâng hoaït ñoäng Go To Mo Böôùu 2. Hoaït ñoäng Go To Mo laønh 3. Taán coâng Go T1-2 Mo -1 IA: Ñoä aùc thaáp, trong khoang G1 T1 M0 IB: Ñoä aùc thaáp, ngoaøi khoang G1 T2 M0 IIA: Ñoä aùc cao, trong khoang G2 T1 M0 Böôùu IIB: Ñoä aùc cao, ngoaøi khoang G2 T2 M0 aùc IIIA: Ñoä aùc cao /thaáp, trong G1-2 T1 M1 khoang, coù di caên IIIB: Ñoä aùc thaáp /cao, ngoaøi G1-2 T2 M1 khoang, coù di caên Ñoä moâ hoïc ñöôïc chia laøm 3 ñoä: – Go: hình aûnh vi theå laønh tính. – G1: aùc tính thaáp, bieät hoùa roõ. – G2: aùc tính cao, bieät hoùa khoâng roõ. Ñoä laønh aùc (Grade, G) cuûa böôùu khoâng phaûi chæ ñôn thuaàn döïa vaøo ñoä moâ hoïc maëc duø hình aûnh vi theå laø yeáu toá quan troïng nhaát xaùc ñònh döï haäu. Ví duï moät khoái u laâm saøng dieãn tieán nhanh, “taán coâng” nhöng ñoä moâ hoïc thaáp hoaëc vöøa phaûi seõ ñöôïc xeáp vaøo nhoùm ñoä aùc cao. Caùc khoang cô theå theo Enneking: Trong khoang Ngoaøi khoang * Trong xöông Lan ra ngoaøi xöông * Caän xöông Lan vaøo trong xöông hoaëc phaàn meàm keá caän 47
Hoäi Chaán thöông Chænh hình Tp. Hoà Chí Minh BAØN LUAÄN caøng cao, möùc ñoä xaâm laán caøng maïnh thì ñoä aùc cuûa böôùu caøng cao vaø döï haäu beänh Söï phaân giai ñoaïn mang laïi nhieàu lôïi nhaân caøng xaáu. ích, taïo moät böôùc tieán lôùn trong vieäc ñieàu Caùc sarcoâm coù theå chia thaønh 2,3 hoaëc trò caùc böôùu xöông ñaëc bieät trong 20 naêm 4 ñoä: gaàn ñaây. Ñeå ñaït muïc ñích nghóa laø taäp hôïp ñöôïc caùc beänh nhaân coù cuøng döï haäu vaøo – Baûng phaân giai ñoaïn cuûa AJC chia trong moät nhoùm, thì phaûi bieát nhöõng yeáu toá thaønh 4 ñoä, song treân thöïc teá thì chæ naøo quyeát ñònh leân döï haäu cuûa beänh nhaân goàm 3 ñoä aùc: thaáp (ñoä I), vöøa (ñoä vaø taàm quan troïng cuûa caùc yeáu toá naøy. II), vaø cao (ñoä III). Ñaây cuõng laø heä Duø vaãn coøn moät vaøi tranh luaän, caùc thoáng phaân ñoä thoâng duïng nhaát. nhaø nghieân cöùu ñaõ ñoàng yù phaân giai ñoaïn – Enneking vaø coäng söï chæ söû duïng 2 caùc böôùu xöông nhaát laø caùc böôùu aùc döïa ñoä aùc moâ hoïc thaáp (I) vaø cao (II) vì vaøo caùc yeáu toá sau: hoï nghó raèng caùc phöông phaùp phaãu Söï hieän dieän cuûa di caên khi baét ñaàu ñieàu trò: thuaät deã aùp duïng vôùi moät heä thoáng phaân giai ñoaïn ñôn giaûn, vôùi caøng ít Söï hieän dieän cuûa di caên haïch (N) hoaëc ñoä moâ hoïc vaø giai ñoaïn caøng toát. di caên xa ñeán caùc cô quan khaùc (M) laø yeáu toá döï haäu raát xaáu. Nhoùm beänh nhaân naøy Möùc ñoä lan roäng taïi choã cuûa sarcoâm: ñöôïc xeáp vaøo nhoùm coù döï haäu xaáu. Caùc Kích thöôùc coù theå bieåu thò toác ñoä taêng böôùu aùc cuûa xöông raát hieám khi di caên tröôûng hoaëc thôøi gian keå töø khi böôùu phaùt haïch, maø thöôøng di caên ñeán phoåi. sinh. Toác ñoä taêng tröôûng laø bieåu hieän cuûa Ñoä moâ hoïc cuûa caùc böôùu (G): nguy cô. Kích thöôùc laø ñieàm tieân ñoaùn ÔÛ caùc beänh nhaân khoâng coù di caên laâm nguy cô bò di caên. Kích thöôùc laø caùch ño saøng thì yeáu toá döï haäu coù yù nghóa nhaát laø thoâng duïng nhaát cuûa möùc ñoä lan roäng taïi ñoä moâ hoïc cuûa böôùu. Caùc baûng phaân giai choã cuûa böôùu vaø lieân quan ñeán döï haäu. ñoaïn ñeàu döïa vaøo ñieåm maáu choát naøy. Khi 2 sarcoâm coù cuøng ñoä moâ hoïc thì böôùu coù kích thöôùc ≤ 5cm ít di caên hôn nhieàu so Ñoä moâ hoïc cuûa caùc böôùu aùc ñöôïc xaùc vôùi böôùu lôùn hôn. ñònh baèng caùch khaûo saùt vi theå maãu moâ sinh thieát, vaø ñöôïc phaân ñoä döïa theo caùc Enneking vaø coäng söï choïn caùch bieåu yeáu toá sau: hieän möùc ñoä lan roäng taïi choã baèng vieäc xaùc – Soá löôïng phaân baøo tìm thaáy trong ñònh xem moâ böôùu coù coøn giôùi haïn trong 1 10 vi tröôøng coù ñoä phoùng ñaïi lôùn. khoang cô theå hay ñaõ vöôït quaù. Caùc böôùu coøn naèm trong 1 khoang cô theå coù khuynh – Möùc ñoä ña daïng teá baøo. höôùng nhoû hôn caùc böôùu ñaõ phaùt trieån ra – Ñoä bieät hoùa teá baøo khoûi khoang goác. Heä thoáng phaân giai ñoaïn – Soá löôïng moâ hoaïi töû cuûa Enneking nhaèm phuïc vuï cho phöông – Tyû leä teá baøo so vôùi moâ ñeäm phaùp phaãu thuaät neân vieäc xaùc ñònh “trong hoaëc ngoaøi khoang” quan troïng hôn “kích – Tính xaâm laán taïi choã cuûa teá baøo thöôùc” khi quyeát ñònh ñoaïn chi hoaëc phaãu ung thö . thuaät baûo toàn chi. Hoùa trò vaø xaï trò khoâng Caøng nhieàu phaân baøo, caøng ña daïng teá laøm thay ñoåi giai ñoaïn cuûa böôùu nhöng baøo, caøng keùm bieät hoùa teá baøo, caøng nhieàu thöôøng thay ñoåi bôø phaãu thuaät. moâ hoaïi töû, tyû leä teá baøo so vôùi moâ ñeäm 48
Hoäi nghò thöôøng nieân laàn thöù XV 27-28/06/2008 Ñònh nghóa cuûa Enneking veà bôø phaãu thuaät: Duø theo quan ñieåm naøo thì möùc ñoä lan roäng taïi choã cuûa böôùu cuõng laø moät yeáu toá döï Khi caùc böôùu xöông vaø phaàn meàm phaùt haäu roõ reät. Bôø phaãu thuaät ñeàu gioáng nhau trieån, chuùng ñaåy caùc caân vaø moâ lieân keát cho phöông phaùp ñoaïn chi vaø baûo toàn chi. bình thöôøng vaø taïo neân moät “voû bao giaû” Phaân giai ñoaïn caùc böôùu laønh: quanh toån thöông. Neáu böôùu phaùt trieån trong xöông, voû bao giaû coù theå laø ñöôøng Naêm 1983, Enneking ñaõ ñeà nghò heä vieàn xöông phaûn öùng hoaëc maøng xöông. thoáng phaân giai ñoaïn caùc böôùu laønh. Heä Cô teå cuõng phaûn öùng vôùi moâ böôùu töông töï thoáng naøy höõu ích trong vieäc xeáp loaïi, löôïng nhö ñoái vôùi vaät laï hình thaønh neân “vuøng giaù vaø ñieàu trò caùc böôùu xöông laønh tính. Ba phaûn öùng” vôùi moâ haït vieâm,phuø neà vaø giai ñoaïn ñöôïc ñònh danh vaø phaân chia döïa maïch maùu taân taïo. Taát caû caùc böôùu aùc ñeàu theo caùc bieåu hieän laâm saøng-X quang: coù teá baøo ung thö trong vuøng phaûn öùng goïi – Khoâng hoaït ñoäng: toån thöông “nguû laø caùc toån thöông veä tinh. Ngoaøi ra, caùc yeân” hoaëc laønh töï nhieân. Beänh böôùu ñoä aùc cao coøn cho “di caên trong nhaân coù raát ít hoaëc khoâng coù trieäu khoang” ôû ngoaøi vuøng phaûn öùng goïi laø “di chöùng. Toån thöông ôû trong xöông, caên nhaûy coùc”. thöôøng bao quanh bôûi ñöôøng vieàn – Caét böôùu trong toån thöông: naïo, laáy xöông xô ñaëc. moät phaàn toån thöông. Toån thöông – Hoaït ñoäng: coù trieäu chöùng nheï, vöøa ñöôïc xeû ra vaø böôùu ñöôïc laáy töø beân phaûi. Toån thöông tuy coøn giôùi haïn trong. Phaãu thuaät naøy thöôøng ñeå soùt trong maøng xöông nhöng laøm bieán moâ böôùu. daïng voû xöông. Thöôøng coù phaûn – Caét troïn böôùu (bôø böôùu): caét böôùu öùng maøng ngoaøi xöông hoaëc maøng qua ñöôøng moå ôû giöõa vuøng phaûn trong xöông nhöng ñöôøng vieàn öùng vaø voû bao giaû cuûa böôùu. Phaãu xöông ñaëc chæ coù moät phaàn quanh thuaät caét troïn böôùu seõ ñeå soùt caùc teá toån thöông. Toån thöông tieán trieån baøo böôùu neáu laø böôùu aùc hoaëc böôùu chaäm nhöng thöôøng coù theå trò laønh laønh “taán coâng”. baèng caùch naïo böôùu. – Caét roäng böôùu: laáy boû böôùu “trong – “Taán coâng” taïi choã: khoang” keøm vôùi moâ bình thöôøng bao + Toån thöông taêng tröôûng nhanh, quanh. Phaãu thuaät naøy coøn goïi laø laáy khoâng coøn giôùi haïn trong caùc boû “troïn khoái” (en bloc) cho pheùp laáy bieân giôùi töï nhieân (voû xöông, heát teá baøo böôùu tröø tröôøng hôïp coù di maøng xöông...) nöõa. Beänh nhaân caên nhaûy coùc hoaëc di caên xa. Phaãu bò ñau vì coù theå gaõy xöông beänh thuaät naøy ñöôïc duøng ñeå ñieàu trò cho lyù. Toån thöông lan roäng qua haàu heát caùc sarcoâm tröø tröôøng hôïp maøng xöông , coù theå xaâm laán böôùu xaâm laán taïi choã maïnh. phaàn meàm xung quanh vôùi phaûn – Caét roäng taän goác hay trieät ñeå: laáy öùng maøng xöông caáp tính vaø ranh boû böôùu cuøng vôùi toaøn boä khoang giôùi giöõa böôùu vaø moâ xöông bình chöùa böôùu. Phaãu thuaät naøy aùp duïng thöôøng khoù xaùc ñònh. cho caùc sarcoâm kích thöôùc lôùn hoaëc + Toån thöông caàn ñöôïc caét boû, toát taùi phaùt. nhaát laø caét roäng böôùu. 49
Hoäi Chaán thöông Chænh hình Tp. Hoà Chí Minh Baûng phaân Giai ñoaïn ñeà xuaát + Ñoä aùc thaáp. + Ñoä aùc cao. Qua phaàn trình baøy caùc baûng phaân loaïi vaø baøn luaän treân ñaây, chuùng toâi nhaän thaáy Theo ñoù caùc böôùu laønh vaø böôùu giaùp caùc yeáu toá quan troïng nhaát laø: bieân aùc coù ñoä moâ hoïc laønh tính töùc laø caùc teá baøo u khoâng dò daïng aùc tính. Ñaëc ñieåm – Ñoä moâ hoïc cuûa böôùu. cuûa böôùu giaùp bieân aùc laø tieán trieån tuy – Tính “taán coâng”, xaâm laán vaø dieãn chaäm nhöng khoâng ngöøng roài xaâm laán vaøo tieán cuûa böôùu. moâ xung quanh, coù theå taùi phaùt, hoaù aùc vaø – Söï hieän höõu cuûa di caên xa. di caên xa maëc duø chaäm vaø hieám. – Vieäc phaân chia ñoä aùc thaønh 2 möùc Baûng phaân loaïi böôùu xöông cuûa chuùng toâi cao / thaáp vaø möùc ñoä lan roäng taïi (1) choã cuûa böôùu thaønh trong khoang / – Böôùu laønh, khoâng hoùa aùc: coù ngoaøi khoang, ñònh danh caùc bôø nguoàn goác taïo moâ khoâng thuoäc moâ phaãu thuaät laø höõu lyù, tieän lôïi vaø deã suïn hoaëc moâ baøo. aùp duïng vaøo thöïc tieãn. – Böôùu laønh, coù theå hoùa aùc: coù Hai yeáu toá (1) vaø (2) ñöôïc chuùng toâi nguoàn goác taïo moâ töø moâ suïn hoaëc toång hôïp phaân chia caùc böôùu xöông thaønh moâ baøo. 3 nhoùm chính: – Böôùu giaùp bieân aùc: böôùu ñaïi baøo, – Böôùu laønh: böôùu nguyeân baøo suïn, böôùu suïn sôïi + Khoâng hoùa aùc. nhaày, böôùu nguyeân baøo xöông “ taán coâng”, böôùu sôïi daïng boù. + Coù theå hoùa aùc. – Böôùu aùc: nhö kinh ñieån. – Böôùu giaùp bieân aùc. – Böôùu aùc: Baûng phaân giai ñoaïn vaø xöû trí caùc böôùu xöông Giai ñoaïn Böôùu Xöû trí 1 Böôùu laønh, khoâng hoùa aùc Ñeå yeân Coù theå naïo hoaëc caét boû neáu coù trieäu chöùng hoaëc vì thaåm myõ 2 Böôùu laønh, coù theå hoùa aùc Ñeå yeân vaø Theo doõi Coù theå caét troïn böôùu 3A Böôùu giaùp bieân aùc, trong khoang Caét troïn böôùu + xöû lyù lyù - hoùa hoaëc caét roäng böôùu Caét roäng böôùu 3B Böôùu giaùp bieân aùc, ngoaøi khoang IA Böôùu aùc thaáp, trong khoang, Caét roäng böôùu khoâng di caên Böôùu aùc thaáp, ngoaøi khoang, Ñoaïn chi hoaëc caét roäng böôùu IB khoâng di caên 50
Hoäi nghò thöôøng nieân laàn thöù XV 27-28/06/2008 Giai ñoaïn Böôùu Xöû trí IIA Böôùu aùc cao, trong khoang, khoâng Caét roäng böôùu hoaëc Caét roäng taän goác. di caên Coù Hoùa trò ± xaï trò Böôùu aùc cao, ngoaøi khoang khoâng Ñoaïn chi hoaëc caét roäng böôùu, caét IIB di caên roäng taän goác. Coù Hoùa trò ± xaï trò IIIA Böôùu aùc, trong khoang, coù di caên Caét roäng böôùu hoaëc Ñoaïn chi ± caét böôùu di caên + Hoùa trò ± xaï trò Ñoaïn chi + Hoùa trò ± xaï trò hoaëc Ñieàu IIIB Böôùu aùc, ngoaøi khoang, coù di caên trò taïm bôï Tumors”, Philadelphia, PA, Lea and Febiger, Y VAÊN THAM KHAÛO Chap I : 1 - 55, 1979. 1. Leâ Chí Duõng: Böôùu xöông : nghieân cöùu 324 10. Mirra J.M.: Bone tumors: clinical, radiologic tröôøng hôïp ñoái chieáu giaûi phaãu beänh - laâm and Pathologic correlations - Lea and Febiger, saøng - X quang, Luaän aùn phoù Tieán Só Khoa Philadelphia, London, 1987 Hoïc Y Döôïc, TP. Hoà Chí Minh, 1995 11. Russell WO, Cohen J, Enzinger F. et al: A 2. Enneking W.K.: Musculoskeletal tumor surgery, Churchill living stone, V 0 1, 3 - 46, clinical and pathological staging system for soft tissue sarcoma. Cancer 40 : 1562 - 1570, 1983 1977. 3. Enneking W.K.: Surgical margins, surgical 12. Shives T.C.: Clinical evaluation, biopsy and staging system. In clinical Musculoskeletal staging of bone tumors. In “ Operative Pathology, Univ. of Florida, A -1 _ A-8, 1998 Orthopaedics (M.W. C hapman, M. Madison, 4. Enneking W.K., Spanier S.S.: Current J.B. Lippincott Co., Philadelphia, V0 2, Part concepts review “The surgical staging of VII : Tumors : 887 - 987, 1987 muscolo - skeletal sarcoma” . J.B.J.S. 62A16 : 13. Simon M.A., Finn H.A.: Diagnostic strategy 1027 - 1030, Sept 1980 for bone and soft - tissue tumors. An 5. Enzinger F.M., Weiss S.W.: General instructional course lecture. The American considerations : Classification, Grading, Academy of Orthpaedic surgeons. J.B.J.S., 75 Staging of soft tissue sarcoma. In soft tissue - A, 4: 622 - 631, April 1993 tumors, 3rd ed., Mosby, St Louis, 1 - 16, 1995 14. Springfield DS: Staging systems for 6. Fechner R.E., Mills S.E.: Tumors of the bone musculoskeletal neoplasia, in “Bone Tumors, and joints, Atlas of tumor pathology, AFIP, 3rd Infectious diseases and problem fractures”, series, F.8: 1-16, 1993 Chapter 54 : 537 - 542, 1996. 7. Gongora R.: Exploration radio - isotopique 15. Tomeno B.: Classification topographique et des tumeurs osseuses malignes - “Les pronostique des tumeurs osseuses - “Les tumeurs osseuses de l’apparriel locomoteur”. tumeurs osseuses de l’appareil locomoteur”, Laboratoires UNCET, Suite 3, 1.2.4,1-14 Laboratoires UNICET, Suite 3, 1.1.2, 1-8 8. Greenfield G.B., Arrington J.A.: Imaging of 16. Trifaud A., Nezelof C.R.: Les tumeurs bone tumors, a multimodality Approach, J.B. ossseuses, chondrome, meùthodes Lippincott Co, Philadelphia, 1995 d’investigation, Cahier d’enseignement de la 9. Hadju SI: Pathology of Soft Tissue Tumors, in SOFCOT, N0 5, 1978 “History and Classification of soft tissue 51